ASPEK HUKUM BEA METERAI DALAM PEMBUKTIAN PERKARA PERDATA

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

.cid.id SKRIPSI
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a

a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hASPEK
hhtt
hhtt
htt
HUKUM BEA METERAI
DALAM PEMBUKTIAN

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

PERKARA
PERDATA
id.id
.
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttp
ASPECTS OF THE
OF REVENUE hSTAMP
tp
hLEGAL
hthtPROOF

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
FRIEDA SEPTIASARIneej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
070710101193
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
t
t
t
t
hthtp
h
t
ht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

IN CIVIL MATTERS

KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
UNIVERSITAS
JEMBER .idid
ca.cid.id
ca.cid.id
cac.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej. FAKULTAS HUKUM
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2012
/digigili
/digigili
/digigili

p

i

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
SKRIPSI
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hASPEK
hthttp
hthttp
HUKUM BEA METERAI
DALAM PEMBUKTIAN

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

PERKARA
PERDATA
.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
.
.
e
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

LEGAL ASPECTS OF
STAMP
d THE PROOF OF REVENUE
d

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n e IN CIVIL MATTERS
n e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
g
g
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
t
t
t
t
hthtp
h
t
ht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

SEPTIASARI
d.id
ca.ciFRIEDA
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
070710101193
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
KEMENTERIAN
PENDIDIKAN
DAN
KEBUDAYAAN
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS
HUKUM
.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
.
.
2012
j
j
a
.
.
e
e
n j
n j

.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

MOTTO

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. kebenaran,
nej.
nej.
nakan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Bilamana
melihat
keuntungan
ingat
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
menghadapi
bahaya
berani
menetapi
takdir,
sekalipun
lama
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
mengalami
penderitaan tidak
lupa akan janji yang diucapkan,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ini cukuplah .untuk
baik
id.id menjadi seorangacyang
.cid.id
c
a
c
.
.
j a (Golden Verses) nejej.a
une
u n
nej.

liibli.b.u
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

liibli.b.u
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

iii

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PERSEMBAHAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej. segenap perjuanganilimenggapai
nej. ilmu ini kepada ilib.bu.n
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
Penulis
mempersembahkan
l
l
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
orang-orang
hthttp terkasih:
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

1.

Ayahanda tersayang Christian Sugianto, S.H. dan Ibunda tersayang Linda

d
d
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej anakmu selama ini; ilib.bu.n
nej
nej
.bukepada
.bu.n
u
u
u
b
b
.
i
i
l
l
kasih sayang
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
2. hhBapak/Ibu
Guru TK, SD, SMP,hSMA
t tulus
hhttelah
tt
htt serta Bapak/Ibu Dosen yang
i
id telah membesarkan, jmendoakan,
Mariani, Darwati,j.S.H.
ac.ci .yang
.ac.c.id dan memberi

membimbing, mengajarkan, dan membekali ilmu pengetahuan dengan penuh

ca.cid.id
ca.cid.id yang tak kenal lelah; j.aca.cid.id
kesabaran, dan kebijaksanaan
a
a
.
.
j
j
e
e
e
nej.
nej.Hukum Universitas Jember
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
3.
Almamater
Fakultas
tercinta.
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

iv

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

PRASYARAT GELAR

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp METERAI DALAM
hthttp ASPEK HUKUM hBEA
hthttp

PEMBUKTIAN PERKARA PERDATA

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
neOF REVENVE ilib.bu.n
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
u
LEGAL
ASPECTS
OF
THE
PROOF
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
STAMP
IN
CIVIL
MATTERS
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
SKRIPSI
h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

Diajukan sebagai salah satu syarat untuk memperoleh gelar Sarjana Hukum
dalam Program .Studi
Ilmu Hukum pada Fakultas Hukum
cacid.idUniversitas Jember j.aca.cid.id
a
.
j
ne j.
ne j.

e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t

e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne FRIEDA SEPTIASARI
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
070710101193
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp
PENDIDIKAN
DAN KEBUDAYAAN
hthtKEMENTERIAN
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS
HUKUM c.idid
d
aj.ca.ci .id
.
j
je.aj.ac.
e
e
2012
n
n
e
.u n
.u n

giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
v

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
INI TELAH DISETUJUI
n
nej.
nej.
.bu.SKRIPSI
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
TANGGAL, 15//Februari
idgigili
idgigili 2012
d
/:d
/
:
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
Oleh: igiliib
i
l
dig
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Pembimbing,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PERSETUJUAN

I WAYAN YASA, S.H., M.H.
.id.id: 196010061989021001
cNIP

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Pembantu
Pembimbing,
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

FIRMAN FLORANTA ADONARA, S.H., M.H.
NIP : 198009212008011009

vi

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Skripsi dengan
li :
ig ili
idgigijudul
/:d
/:d
/
:
/
//dig
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PENGESAHAN

ASPEK HUKUM BEA METERAI DALAM PEMBUKTIAN
PERKARA
PERDATA
id
id

d
d
aj.ca.c.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.c.id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne OF THE PROOFilOF
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.REVENVE
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
LEGAL
ASPECTS
STAMP
IN
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
CIVIL
MATTERS
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 070710101193
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Pembimbing,
Pembantu Pembimbing,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

FRIEDA SEPTIASARI

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/
:
/
/
//dig
p
t
I WAYAN
hthttp YASA, S.H., M.H.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
Oleh :
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

NIP : 196010061989021001

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthS.H.,
hthttpFIRMAN FLORANTA A.,
ttp M.H.
NIP : 198009212008011009

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgig:il
Mengesahkan
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Kementerian Pendidikan
Dan Kebudayaan
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Universitas Jember
Fakultas Hukum
id.id
.
c
Dekan,
a
j. ac

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

id

id

ca.cARIEF
ca.c.id
.id
Prof. Dr.
AMRULLAH, S.H.,
ajM.
aj.M.Hum.
.
.
j
j
.
e
e
n e
n e
lib.u.un NIP. 196001011988021001
lib.u.un

idgiigilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

idgiigilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

vii

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigidili hadapan Panitia Penguji
idgig:ili
Dipertahankan
d
/:d
/:d
/:pada
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

: 27
d
d Tanggal
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Bulan
:bFebruari
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
Tahun
: 2012
/
//dig
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

PENETAPAN PANITIA PENGUJI

Hari

: Senin

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum Universitas Jember.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
Ketua, neje.a
.
.bu.un j
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Panitia Penguji :

d
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.caSekretaris,
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Dr. FENDI SETYAWAN,
S.H., M.H.
ISWI
S.H., M.H. neej.
e
e
e
j.
eHARIYANI,
nej.
nej.
n: 196212161988022001
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
NIP
:
197202171998021001
NIP
l
l
liibli.bu.un
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/dig
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hthtp
h
h
t
ht
ht

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Anggota Penguji :.unne
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
gigil
giigliiblib.u
i
i
d
d
/
/
/
/
: /d
: /d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
I WAYAN YASA, S.H., M.H.

ca.cid.id
ca.cid.id NIP : 196010061989021001
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/
:
/
/
//dig
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

…………………………

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

FIRMAN FLORANTA ADONARA, S.H., M.H.

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id NIP : 198009212008011009
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

…………………………

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

viii

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
:p//:d
:
Sayattsebagai
penulis yang bertanda tangan
di
bawah ini :
/
/
//dig
/
/
p
p
t
hhtt
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PERNYATAAN

Nama

: FRIEDA SEPTIASARI

NIM
: 070710101193
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
Menyatakan
dengan
ne sesungguhnya bahwa
ne
ne yang berjudul : Aspek
ne
.bu.n
.bu.n
.buskripsi
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
//:d
:p/Bea
:pPerkara
:p//:d
/
/
/
Hukum
Meterai Dalam Pembuktian
Perdata adalah benar-benar
karya
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan

d.id jiplakan. Saya
pada
manapun, serta bukan
d
ca.cid.id belum pernah diajukanj.a
ca.cid.iinstitusi
ca.cikarya
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.keabsahan dan kebenaran
nej. sesuai dengan sikap
nej.
bertanggungjawab
atas
isinya
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
ilmiah
yang
harus
dijunjung
tinggi.
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya

d
d
d.id akademik jika
.cid.id lain serta bersedia mendapat
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id tekanan dan paksaan edari
aj.capihak
aj.ca.cisanksi
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne pernyataan ini tidak benar.
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
ternyata dikemudian
hari
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Jember,
ca.cid.id
ca.cid.id 27 Februari 2012
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
Yang menyatakan,
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne FRIEDA SEPTIASARI
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
NIM. 070710101193
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ix

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

UCAPAN TERIMA KASIH

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej. panjatkan kepada iTuhan
nej. Maha Esa atas segala
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Puji
syukur
penulis
Yang
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
berkat
p mujizat-Nya, sehingga penulis
hthttdan
hthttp diberi kemudahan, kesabaran,
hthttpkekuatan
serta hikmat yang terbaik dalam menyelesaikan skripsi dengan judul : “ASPEK

d
d
d
d
DALAM PEMBUKTIAN
PERKARA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id HUKUM BEA eMETERAI
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
nsatu
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
PERDATA”
yang
disusun
guna
memenuhi
salah
syarat
menyelesaikan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:p//:d
:pFakultas
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
program
studi
ilmu
hukum
dan
mencapai
gelar
sarjana
hukum
pada
hhtt
hhtt
hhtt
Hukum Universitas Jember.

id.id tanpa bimbingan, dorongan
ca.cid.id
ca.cbahwa
ca.cid.iddan bantuan dari
ca.cid.id
Penulis menyadari
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nejtidak
nej. akhir ini dengan baik.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
berbagai
pihak,
penulis
dapat
menyelesaikan
tugas
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Oleh
tp kasih kepada :
hthkarena
hthtterima
hthttp
ttp itu, penulis mengucapkan

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

1. Bapak I Wayan Yasa, S.H., M.H., Pembimbing Skripsi, yang telah banyak

d
d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej dalam menyelesaikan
.bu.n
.bupengarahan
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
ilmu, nasehat,
dan
dorongan
kepada
penulis
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hskripsi
hhtt
htt ini.
.i d
meluangkan waktuj.ditengah
memberikan
aca.ci .id kesibukan beliau untuk
j.acmendidik,
ac.i

2. Bapak Firman Floranta Adonara, S.H., M.H., Pembantu Pembimbing Skripsi

ca.cid.id waktu dalam mengarahkan,
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.idmemberikan ilmu
yang telah banyak jmeluangkan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
ej.
nmendampingi
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
dan
nasehat
serta
penulis
hingga
terselesaikannya
skripsi
ini.
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp Dr. Fendi Setyawan, S.H.,
thttp yang
tp Ketua Panitia Penguji hSkripsi,
hthtM.H.,
3. hBapak
telah menguji dan memberikan pengarahan guna kesempurnaan skripsi ini.

did
d
d
d
Sekretaris PanitiaePenguji
aj.ca.ci .M.H.,
aj.ca.ci .id 4. Ibu Iswi Hariyani,ej.S.H.,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idSkripsi yang telah
.
.
.
j
j
j
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
menguji
dan
turut
serta
dalam
kemajuan
dan
kesempurnaan
skripsi
ini.
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt Hukum
hhtt S.H., M.Hum., Dekan Fakultas
5. hBapak
htt Prof. Dr. M. Arief Amrullah,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

Universitas Jember; Bapak Echwan Iriyanto, S.H., M.H., Pembantu Dekan I

.id

ca.cid.id
a
.
j
e
ne
nej.
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
BapakdiH.
Mulyono, S.H., M.Hum.,
li
idgigili
idgigili Pembantu Dekan III :Fakultas
/://dgigiEddy
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp Universitas Jember. hthttp
hHukum
hthttp
.id

Fakultas Hukum e
Universitas
.aj.cac.id S.H., M.H., dan
j.aj.cac.id Jember, Bapak MardiejHandono,

6. Bapak Gautama Budi Arundhati, S.H., Dosen Pembimbing Akademik (DPA),

.id

.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

c id
cac.idmasukan selama
yang selalu memberikan
ej.aj.ac. bimbingan, konsultasi
ej.aj.dan
une
b.un

une
b.un

li .
ili b. Jember.
melaksanakan
digiigilibkuliah di Fakultas Hukum
digUniversitas
igili

:// /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

:// /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
x

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

7. Seluruh Karyawan di lingkungan Fakultas Hukum Universitas Jember, terima

kasih atas segala bantuan
yang diberikan.
id
ca.cid.id
ca.cid.fasilitas
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
neOma
nej.Ephy + Kakak Tinong,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
8. Saudara-saudaraku,
Berth Paath, OmiliSon,
Mas
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Adikku
Andrew
Rahmadhani,
kedua
keponakan
Ciput
&
Ling-Ling,
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp Om
Susilo, serta G. Wirawan beserta keluarga tercinta semuanya tanpa terkecuali

d
atas segala doronganadan
yang telah kalian berikan.
id
ca.cid.motivasi
ca.cid.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
j
neOlivia,
ne
nej magang di PA Jember,
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
9. Sahabat-sahabatku
Ifa, Dicky danilkelompok
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Gendon,
Mima,
Andik
dan
Pepy,
yang
telah
mendukungku
dalam
penulisan
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
skripsi ini.

.cid.id
di Fakultas HukumacUniversitas
Jember :
ca.cid.id 10. Teman-teman seperjuanganku
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
e
e
e
e
ej. teman-teman lain yangb.u.n
u.n
nej.
nejAyu,
ndan
nej.
.bu.n
.bGaluh,
.bu.n
u
u
u
u
Yusma,
Sasi,
Yoan,
Dika,
Dona,
Vina
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp dapat penulis sebutkan satu
htidak
hthpersatu
ttp yang telah memberikanhthbantuan
ttp dan
semangat selama penulis menyelesaikan skripsi ini.

d
d
id.id telah berkenan
ca.cid.id maupun tidak langsung
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 11. Semua pihak baik
ajlangsung
aj.ca.cyang
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
ne
ne
nedalam menyelesaikan skripsi
neyang tidak dapat penulis
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
membantu
penulis
ini
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
sebutkan
satu-persatu.
hhtt
hhtt
hhtt
Semoga Tuhan YME menganugerahkan balasan berkat serta mukjizat-Nya

.cid.idyang telah diberikan. Penulis
id
mengharapkan
saran
cabaik
ca.cid.id atas segala jasa dan amal
ca.cid.id
ca.cid
.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.
nej. ini, akhirnya penulis
.bmembangun
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
dan
kritik
yang
bagi
kesempurnaan
skripsi
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
berharap,
hthttp semoga skripsi ini bermanfaat
hthttp dan
hthttp bagi dunia pendidikan khususnya
semua pihak pada umumnya.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
neJember, 27 Februari 2012
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id Penulis
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xi

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

RINGKASAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Pengenaan Bea
diatur dalam Undang-Undang
Nomor 13 Tahun neej.
e
e
e
j.
nej.
neMeterai
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
iibli.bu.un
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
1985 tentang
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/digBea Meterai. Objek BeattpMeterai
/digdalam Undang-UndangttpNomor
/dig13
//dig
/
/
/
p
t
t
t
t
t
hht 1985 adalah dokumen. Dokumen
hht adalah kertas yang berisikanhhtulisan
t
Tahun
yang

bagi
d.id tentang: perbuatan, keadaan/kenyataan
d.id mengandung arti dan maksud
d.id
d
i
i
i
.
.
.
c
c
c
aj.ac yang berkepentingan. ej.aj.ac
aj.ac seseorang dan/atau pihak-pihak
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigil Pasal 2 ayat (1) huruf
ig il
idagigUndang-Undang
idgigil
Nomor 13
Tahun
/:d
//:d
:pBerdasarkan
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h tt
hhtt bahwa ”Surat perjanjian dan
hhtsurat-surat
1985h tentang Bea Meterai menyatakan

id.id lainnya yang dibuat dengan
id.idtujuan untuk digunakan sebagai
id.id alat pembuktian
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
mengenai perbuatan,
atau keadaan yang
bersifat
ej.
nej.
nkenyataan
nej. perdata” dikenakan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
ili
ig ili
idgigKetentuan
idgigdengan
idgigili
Bea Meterai.
tersebut jika dikaitkan
ketentuan Pasal 4 :Undang/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
ht ttp
Undang
Nomor 13 Tahun 1985 yang
mengatur mengenai dokumenhyang tidak

kerancuan penafsiran.idDokumen-dokumen
.cid.id dikenakan Bea Meterai.amenimbulkan
.cid.id
ca.cid.id
c
c
ca.c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
j Meterai akan tetap dikenakan
yang tidak dikenakan
nej
nej
neBea
nej Bea Meterai jika akan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil alat pembuktian dalam
idgigil perdata.
d
digunakan
sebagai
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:perkara
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Berdasarkan uraian di atas, penulis
tertarik untuk menganalisis
mengenai

id.id dalam bentuk skripsiadengan
id.id kewajiban Bea Meteraiactersebut
id.id judul ”ASPEK
.
.
.
c
ca.cid.id
c
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
HUKUM BEA METERAI
PERKARA
PERDATA”. .une
nej. DALAM PEMBUKTIAN
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ili pertama, apakah pemeteraian
idgigili masalah meliputi 3 :(tiga)
ig ili
idgigili
idgighal
/:d
/:d
/:d
/:d
Rumusan
/
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
terhadap dokumen-dokumen yang hendak dijadikan sebagai alat bukti surat di

cara melekatkan meterai
.cid.dengan
.cid.id Pengadilan dapat dilakukan
.cid.idsendiri oleh pihak
d
i
c
c
ca.cid.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
yang berperkara..uKedua,
termasuk
akta-akta autentik .unnej
nej apakah seluruh dokumen
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
l
gigil meterai (Nazegeling), apabila
giigliiblib.u
gighendak
i
i
idgigil
i
i
d
d
d
/
/:d
/
/
harus
dilekatkan
dijadikan
sebagai
alat
bukti
/
/
/
: /d
: /d
: /d
//
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
di Pengadilan. Ketiga, apa akibat hukumnya jika alat bukti surat tidak atau kurang

dilunasi Bea Meterai.
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
Tujuan dari
penulisan
dan memahami .un
nej. skripsi ini adalahiliuntuk
nej.
nej.
nmengetahui
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
li
ili
idgigpemeteraian
ig ili
idgigili
idgigidokumen-dokumen
d
/:d
/:d
/:hendak
/:d
/
/
/
tentang
cara
kemudian tterhadap
yang
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
dijadikan sebagai alat bukti surat di Pengadilan oleh pihak yang berpekara,

terhadap dokumen-dokumen
.cid.imeterai
.cid.id tentang keharusan dilekatkan
.cid.id termasuk aktad
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
ej dijadikan sebagai alat
akta otentik, apabila
nej
nhendak
nej
nejdi Pengadilan dan untuk
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.bukti
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

mengetahui akibat hukum alat bukti surat yang tidak atau kurang dilunasi Bea

ca.cid.id Meterainya.
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nej.digunakan yaitu terdiriilibdari
nejpenelitian
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Metodologi
yang
tipe
secara yuridis
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
normatif;
pendekatan
masalah
yang
digunakan
adalah
pendekatan
undang-undang
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
(statute approach) dan pendekatan konseptual (conceptual approach); sumber

d.id primer, sekunder; dancanalisis
d
d
d
aj.ca.cihukum
aj.ca.ci .id bahan hukum yaitu bahan
aj.a.ci .id bahan hukum
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nemetode deduktif.
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
yang digunakan
adalah
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:pKesimpulan
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
dari
skripsi
ini
adalah
bahwa
dokumen
yang
harus
dikenakan
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
meterai adalah dokumen. Pelekatan Meterai pada dokumen yang hendak dijadikan

tidak dapat dilakukan
id
ca.cid.id sebagai alat bukti surat
cadi.cid.Pengadilan
ca.cid.id oleh pihak yang
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej.
nej.
neharus
nkemudian
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
berperkara
melainkan
dilakukan
pemeteraian
(Nazegeling)
di
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Kantor
p
hthttpPos. Seluruh dokumen termasuk
hthttpakta-akta otentik yang hendak
hthttdijadikan
sebagai alat bukti di Pengadilan wajib dibayar kembali Bea Meterainya menurut

d
d
d.id 13 Tahun 1985 tentang
d.id Meterai. Akibat
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id ketentuan Undang-Undang
aj.ca.ciNomor
aj.ca.ciBea
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e tidak atau kurang dilunasi
e Meterainya adalah alatb.u.n
ne
ne
nsurat
nBea
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
hukum
jika
alat
bukti
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:kekuatan
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
bukti
surat
tersebut
tidak
mempunyai
hukum,
maka
hakim
wajib
hhtt
hhtt
hhtt
menolak sesuai dengan ketentuan Pasal 11 Undang-Undang Bea Meterai.

id Pejabat Pemerintah,j.Hakim,
Saran dari skripsi
ini
ca.cidadalah
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.idPanitera, Jurusita,
.
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nUmum
nej.
nej.
nej. tugas atau jabatannya
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Notaris
dan
Pejabat
lainnya,
dalam
menjalankan
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp cara
agar
cara penggunaan hMeterai,
tp
hthselalu
hthtbagaimana
ttp mensosialisasikan tentang
pelunasan bea meterai yang tidak atau kurang dilunasi bea meterainya dan cara

d
d
.cid.id dijadikan alat
ca.cid.id dokumen yang apabila
ajterhadap
aj.ca.ci .id pemeteraian kemudian
aj.ca.ci .id
aj.cahendak
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
u.n
neKepada masyarakat atau
ne
ne
neyang berperkara, dalam
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bpihak
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
bukti
di
Pengadilan.
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
mengajukan
alat bukti surat di muka
hhtt
hhmelakukan
hhttpengadilan, diwajibkan untuk
tt
Pemeteraian Kemudian (Nazegeling) terhadap dokumen yang hendak dijadikan

id.id
ca.cid.id Pihak yang berperkara
ca.cid.id sebagai alat bukti tersebut.
ca.cid.id
ca.cdilarang
atau tidak
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej. sendiri Meterai pada
nej.
nej.
nej. yang akan diajukan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.budokumen
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
diperbolehkan
melekatkan
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
sebagai
hthttpbukti surat tanpa adanya pengesahan
hthttp dari pejabat kantor pos.hthHal
ttptersebut
dilakukan untuk memenuhi syarat sahnya pengajuan alat bukti surat di

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id pengadilan.
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xiii

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttpHalaman

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

DAFTAR ISI

HALAMAN SAMPUL DEPAN ....................................................................... i

d
d
d
ca.cid.id .....................................................................
ii
ajDALAM
aj.ca.ci .id HALAMAN SAMPUL
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
ne........................................................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
HALAMAN
MOTTO
iii
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
HALAMAN
PERSEMBAHAN .......................................................................
iv
hhtt
hhtt
hhtt
HALAMAN PRASARAT GELAR .................................................................. v

ca.cid.id HALAMAN PERSETUJUAN
ca.cid.id ..........................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
vi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
HALAMAN
PENGESAHAN
............................................................................
vii
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttpPENGUJI ........................................