GAMBARAN KONSELING GIZI PADA BALITA BAWAH GARIS MERAH (BGM) BERDASARKAN PEDOMAN KONSELING GIZI DEPKES RI TAHUN 2008 (Studi Kasus di Pojok Gizi Puskesmas Sumbersari Jember)

GAMBARAN KONSELING GIZI PADA BALITA BAWAH GARIS MERAH
(BGM) BERDASARKAN PEDOMAN KONSELING GIZI DEPKES RI
TAHUN 2008
(Studi Kasus di Pojok Gizi Puskesmas Sumbersari Jember)

SKRIPSI

Oleh
Meita Yuandari
NIM 072110101012

BAGIAN GIZI KESEHATAN MASYARAKAT
FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT
UNIVERSITAS JEMBER
2012
i

idgiigliilib.
//:d
p //


giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i

d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l

i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili

/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l

i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b

i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j

e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt


h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nej.
nBAWAH
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
GAMBARAN
KONSELING
GIZI
PADA
BALITA
GARIS
MERAH
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgBERDASARKAN
idgKONSELING
idg
igili
igili
igili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
(BGM)
PEDOMAN
GIZI DEPKES
RI
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp 2008
hthttp
TAHUN

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:guna
/
/
/
:
:
:
Diajukan
memenuhi tugas akhir dantpmemenuhi
salah satu syarat untuk menyelesaikan
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
thttp
thttp Pendidikan S-1 Kesehatan hMasyarakat
p
hthttKesehatan
hProgram
dan mencapai gelar Sarjana

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

(Studi Kasus di .Pojok
idd Gizi Puskesmas Sumbersari
.iddJember)

je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/
SKRIPSI

Masyarakat

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

Oleh

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id Meita Yuandari
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
NIM 072110101012
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
BAGIAN
MASYARAKAT
ne
ne
ne GIZI KESEHATAN
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
idgigil FAKULTAS KESEHATAN
idgigil
idgigiMASYARAKAT
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
UNIVERSITAS
hhtt
hhttp
hhttp JEMBER

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2012

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

PERSEMBAHAN

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
Skripsi
ini
saya
persembahkan
untuk:
t
t
p
hhttp
hhttp

ca.cid.id 1.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

id
id
Ibunda ibunda ibunda
c.idEko Twendah serta Ayahanda
.ac.Ari
.ac.c.idAlm. Ahmad Anwar

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej. sayang serta pengorbanan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
yang senantiasa
memberikan
dukungan,
do’a
dan
kasih
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpbiasa yang tiada henti-hentinya
thttp hidup
hluar
hthttpmenuju kesuksesan untuk hmenjalani

h

ini;

d
dd
id.id selalu memberikan motivasi
d
menyelesaikan j.ac.cid
aj.ca.ci .id 2. Adikku Firda Diartika
aj.ca.cyang
aj.ca.ci .idalam
.
.
.
j
j
j
a .i
.
e
e
e
e
j
n
n
n
n
e
e
e
e
skripsi ini;
liibli.bu.un
liibli.bu.un
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
//d ig
:p//:d
://d
://d/dig
//digtidak
//digyang senantiasa memberikan
thtp
p://d
3. hMas
hthtp
hthtp
ttuntuk
ttp:Prie
ttp:/ dukungan dan semangat

h

mudah putus asa dalam menghadapi ujian ini;

ca.cid.id 4.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
5.
i
idgigili
//:d
p //

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
j.
j.
nej.
neUniversitas
neFakultas
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Almamater
tercinta
Kesehatan
Masyarakat
Jember.
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d

d

.i d
.ci .id Perguruan Tinggi yang.atelah
Para pengajar dari SD
ilmu;
j cac.imemberikan
j.acasampai

iii

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l taqwa, tetapi janganlah//dkamu
idgigil
idgigil
idgigidan
Dan :bertolong-tolonglah
kamu atas kebaikan
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhttp kamu
hbertolong-tolongan
atas dosa danhpermusuhan,
maka berlomba-lombalah
http
http

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id Surat Al-Maidah 284)*)
ca.cid.id
a
a
.
.
(Terjemah
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

MOTTO

kepada kebaikan.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Maka makanlah yang halal lagi baik yang telah diberikan Allah kepadamu,

h

dan syukurilah nikmatid
Allah, jika kamu hanya menyembah
id kepada-Nya.

d
aj.ca.ci .id
aj.ca.c.id
aj.ca.c.)id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Surat Al-An’am .ayat
e
e
u.n
ne
n(terjemahan
n132)**
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h tt
hhtt
h tt
Sesungguhnya
sesudah kesulitan ituhkemudahan. Maka apabila kamuhtelah selesai

h

(dari satu urusan), kerjakanlah
dengan sungguh-sungguh (urusan)
yang lain. Dan
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
hanya
kamu
ej. Tuhanmulah hendaknya
nej.
nej. berharap.
nkepada
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili 6-8) ***)
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
(Terjemah SuratpAl-Insyiroh
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

*) Departemen Agama RI. 2004.

AlQur’an dan Terjemahannya. Bandung: CV.

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Diponegoro.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne Terjemahan. Jakarta Pusat:
nAgama
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
**)
***)
Departemen
RI.
2005.
Musyaf
Al-Quran
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Pena
Pundi
Aksara
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
iv

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

NIM : 072110101012
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nejyang
nej.
.bu.n
.bu.n
.bilmiah
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
menyatakan
dengan
sesungguhnya
bahwa
karya
berjudul:
“Gambaran
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
Koseling
Gizi
p
hthttp Gizi Pada Balita Bawah Garis
hthttpMerah (BGM) BerdasarkanhKonseling

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PERNYATAAN

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Saya
yang
bertanda
tangan
di
bawah
ini:
t
t
hhtt
hhtt
Nama : Meita Yuandari

Depkes RI Tahun 2008 (Studi di Wilayah Kerja Puskesmas Sumbersari Kecamatan

d
d
ca.cid.id kecuali jika dalam j.aca.cid.id
aj.ca.ci .id Sumbersari KabupatenejJember)”
aj.ca.ci .id adalah benar-benar karya
aj.sendiri,
.
.
.
j
j
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
pengutipan
substansi
disebutkan
sumbernya,
dan
belum
pernah
diajukan
pada
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
:
p
institusi
atas
hthtp
hthtp
hthtp
ttpjawab
ttp:manapun, serta bukan karya
ttp:jiplakan. Saya bertanggung
keabsahan dan kebenaran isinya sesuai dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id tinggi.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
u.n
nej.
nej.
nej. ini saya buat dengan
nej.
.bu.n
.bu.sebenar-benarnya,
.bpernyataan
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Demikian
tanpa
adanya
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
tekanan
hthttp akademik
hthttp serta bersedia mendapat sanksi
hthttpdan paksaan dari pihak manapun

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

jika dikemudian hari ini tidak benar.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

id menyatakan,
ca.cid.id
ca.cid.Yang
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idMeita Yuandari
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
NIM
072110101012
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

Jember, Februari 2012

v

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

SKRIPSI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

GAMBARAN KOSELING GIZI PADA BALITA BAWAH GARIS MERAH

ca.cid.id (BGM) BERDASARKAN
ca.cid.idKONSELING GIZI DEPKES
ca.cid.idRI TAHUN 2008
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej.
nej. (Studi di WilayahiliKerja
nPuskesmas
neSumbersari
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Sumbersari
Kecamatan
Kabupaten
Jember)
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
Oleh:
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
Meita
Yuandari
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
NIM.
hth072110101012
hthttp
ttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hPembimbing:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

c id
Dosen Pembimbing
ej.a.ac. I

:// /di
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
.
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
: Erdi d
Istiaji,
S.Psi.,
M.Psi.,
Psikolog
i
i
g il
idgigil
:p//:d
:p//://idig
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

.unnej

.id

bb.u
Dosen
II
igigliiliPembimbing
d

.id

c .id M.Kes.
: Leersi Yusi Ratnawati,
ej.a.acS.KM.,

vi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne Koseling Gizi Pada
neBawah Garis Merah (BGM)
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Skripsi berjudul
“Gambaran
Balita
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Berdasarkan
Konseling
Gizi
Depkes
RI
Tahun
2008
(Studi
di
Wilayah
Kerja
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

PENGESAHAN

Puskesmas Sumbersari Kecamatan Sumbersari Kabupaten Jember)” telah diuji dan

Jember
ca.cid.id disahkan oleh Fakultas jKesehatan
ca.cid.id Masyarakat Universitas
ca.cid.id pada:
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
hari
:
Senin
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tanggal
: 20 Februari 2012 ht ttp
p
hthttp
hthttp
h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

tempat

h

: Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Ketua,

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
Tim Penguji
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Sekretaris,

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttPsikolog
hthttp Erdi Istiaji., S.Psi., M.Psi.,
hthNovia
ttp Luthviatin, S.KM., M.Kes

h

NIP.19801217 200501 2 002

NIP.19801009 200501 2 002

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
Anggota
ne I,
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne Anggota II,
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Leersia YusiuR.,
j.
ej. Maria., SST
nej.
nWidi
neS.KM.,M.Kes
.b.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
NIP.19800314
200501
2
003
NIP.19760320
199803
2
004
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

Mengesahkan,
Dekan
Kesehatan Masyarakatid
.cid.iFakultas
d
c
c. id
a
.
Universitas
Jember ej.a
.j ac.
ej j.a

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
t
hhtAbdul
Drs. Husni
Gani, M.S.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

NIP. 19560810 198303 1 003

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
vii

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Description of Nutrition Counselling on Under Nutrition Children Under Five
Guideline of Depkes.id
RI year 2008 (Study at
id.id
.cid.id (BGM) Based on Nutrition
.Counselling
id
c
c
c
a
a
a
c
c
.
.
.
Nutrition Corner of Public
ej j.a
ej j.aHealth Center of Sumbersari)
ej j.a .

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
Meita
//:d
:pYuandari
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Departement of Public Health Nutrition, Public Health Faculty, Jember University

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
ABSTRACT
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

The children under five years old are the golden age.If the golden age of children
.cid.id neglected, it will be a .aproblem
.cid.id for the child. The problems
.cid.idthat often occur in .ac.cid.id
c
c
c
a
a
.
.
jej.a
jeProtein
jej.ain which macro nutrient nejej.a
children under five nare
Energy Deficiency (KEP),
e
e
e
j.a
n
n
u
u
u
n
n
n
.
.
.
u
u
u
b
b
b
requirements
are
not
fulfilled
by
the
body
that
cause
.
.
.
i
i
i
liibli.bu.un
l ilib
l ilib
l ilib children to be on theigunder
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
g overview of nutrition counselling
d g
/:d
//d ig
nutrition
to:/find
:p//:d
:p//(BGM).
//dig of
//dian
://di The research goalhisttp
tp
tp
t
t
p://d
p
t
t
t
h
h
t
t
t
children
on the Nutrition corner hof Sumbersari
h under five under nutrition (BGM)
h
Health Center based on nutrition counselling guideline of Depkes RI year 2008. The
research was descriptive by
approach. Samples
in this study
d.cross-sectional
id in the working
ca.cid.id
ca.cid.id usedhealth
ca.ciBGM
ca.cid.id were
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
all
children
under
five
area
of
Sumbersari
centers
e
e
e
e
n
nej.
nej. under five. Variables
nej.
nej.
.binu.n
.buchildren
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
that
get
government
assistance
that
is
equal
to
29
l
l
l
l
i
i
i
i
li
li
idgigifive
idgigiunder
idgigili the characteristics of children
idgigili
d
/:under
/:d
/:d
/
/
/
//:d
this study
include
five BGM, children
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
p
hthcounselling,
hthfamily
ttp
ttp characteristics, nutritiol
BGM
and improving ofhnutrition
status.
This research results showed that most children under five BGM is in the range 25d 36 months of age and female
.cid.id under five year old .ac.cid.id
.cid.sex.
id Most of the mother ofj.children
aj.ca.ci .id BGM has a low education
aj.caknowledge,
aj.calevel
.
.
j
j
and
has
sufficient
nutrition
the number of nejej.a
e
e
e
n
n
n
e
e
e
u
u
u
n
n
n
.
.bu.un
.
.
u
u
u
b
b
b
.
.
.
i
i
i
children
under
five
BGM
family
members
belonging
to
the
large
family,
and
l ilib
liiblthe
l ilib
l ilib
i
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
/:d
//d ig
//:d
:p//:d
:pbelonging
:p/under
children
//dig
//dig to a low income.hImplementation
//digfive BGM family income
thtp
thtp
thtp
p://d
t
t
t
h
h
t
t
t
of nutrition counselling performed by nutrition officers belonging to the adequate
level. And there are some children under five BGM who are at increased nutrition
d
id need for in-depth j.aca.cid.id
idweight/age or weight/height.
ca.cidof
ca.ci .id status wiewed by the index
ca.cid.The
.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
training to all staff on
for need to do the neej.
e
e
e
ej.
ej. implementation of nutrition
ncounselling
nthe
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b.uun
b
i
i
i
l
l
l
nutrition
counsellin
based
on
the
guideline
of
Depkes
RI
year
2008.
i
i
i
ig ili
ig ili
igiliilib.
ig ili

//d ig
p://d

h

:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/dig
/
/
/
p
p
t
t
thtp
t
t
t
t
t
h
h
h
t
ht Nutrition
ht Nutrition, Nutrition Counselling,
Keywords:
Under Five Year Old Under

h

h

h

h

h

Status.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

viii

RINGKASAN

Gambaran Koseling Gizi Pada Balita Bawah Garis Merah (BGM) Berdasarkan
Konseling Gizi Depkes RI Tahun 2008 (Studi di Wilayah Kerja Puskesmas
Sumbersari Kecamatan Sumbersari Kabupaten Jember) Meita Yuandari;
072110101012; 2012: 78 halamam; Bagian Gizi Kesehatan Masyarakat Universitas
Jember.
Masa balita adalah masa lima tahun pertama dalam setiap kehidupan anak
manusia. Suatu masa golden age yang sangat penting, terutama untuk pertumbuhan
fisik dimana 90 persen sel-sel otak individu tumbuh dan berkembang. Bila pada
masa golden age anak-anak terabaikan, maka akan menjadi permasalahan bagi balita
tersebut. Kurang Energi Protein merupakan salah satu masalah gizi utama di
Indonesia. KEP disebabkan karena defisiensi macro nutrient (zat gizi makro)
(Budirahardjo, 2011). Jika kebutuhan zat gizi makro tidak tercukupi oleh tubuh
makan balita dapat mengaami masalah pertumbuhan sehingga balita tersebut berada
pada Bawah Garis Merah (BGM). Prevalensi balita BGM di Kabupaten Jember pada
tahun 2009 sebesar 15,71% dan pada kelurahan Sumbersari terdapat balita Bawah
Garis Merah (BGM) yaitu sebesar 3,2% (Dinkes Jember, 2011).
Salah satu upaya kuratif dalam penanggulangan balita BGM yaitu melalui
pelayanan tingkat puskesmas. Melalui puskesmas balita BGM mendapatkan
pengobatan, perawatan, serta diet KEP. Pendidikan non formal berupa konseling gizi
pada Pojok Gizi (POZI) Puskesmas pada ibu balita BGM juga sangat diperlukan guna
perawantan dan penyiapan makanan bagi pasien BGM rawat jalan. Pengetahuan ibu
mempengaruhi pola asuh gizi yang baik dalam pemberian asupan makan pada
anaknya (Moehji, 2002). Menurut WHO mekanisme konseling yang baik perlu
adanya komunikasi yang baik antara petugas gizi dengan ibu. Perlu adanya empati,
kepercayaan serta dukungan yang besar kepada ibu. Konseling yang diberikan
berdasarkan penyebab kurang gizi serta berdasarkan kelompok umur anak (Depkes
RI, 2008).
ix

Penelitian ini bertujuan untuk mengkaji gambaran konseling gizi pada balita
BGM di Pojok Gizi Puskesmas Sumbersari berdasarkan pada konseling gizi Depkes
RI tahun 2008. Variabel dalam penelitian ini adalah karakteristik keluarga balita
BGM, konseling gizi, dan peningkatan status gizi balita BGM. Jenis penelitian
deskriptif dan menurut waktu pelaksanaannya, penelitian ini termasuk penelitian
cross sectional. Jumlah sampel sebanyak 29 balita. Pengambilan sampel
menggunakan total populasi.
Hasil penelitian menunjukkan bahwa sebagian besar balita BGM pada rentang
umur25-36 bulan dan sebagian besar berjenis kelamin perempuan. Tingkat
pendidikan ibu balita BGM sebagian besar memiliki tingkat pendidikan rendah,
pengetahuan gizi ibu balita BGM sebagian besar dalam kategori cukup, jumlah
anggota keluarga balita BGM sebagian besar tergolong dalam keluarga besar (> 4),
dan pendapatan keluarga balita BGM sebagian besar tergolong dalam pendapatan
rendah. Pelaksanaan konseling gizi yang dilakukan petugas gizi tergolong dalam
tingkatan cukup, baik dilihat dari teknik konseling dan tahap pelaksanaan konseling.
Serta ada sebagian balita BGM yang mengalami peningkatan status gizi yang dilihat
berdasarkan indeks BB/U maupun BB/TB.

Dari hasil penelitian erlu adanya

penyelenggaraan pelatihan mendalam yang dilakukan oleh Dinas Kesehatan kepada
seluruh petugas gizi tentang penanganan gizi buruk tingkat puskesmas yaitu
konseling gizi yang dapat diberikan secara menyeluruh dan lengkap. Pelatihan
dimaksudkan untuk memberikan informasi yang luas mulai dari teknik konseling
hingga isi konseling berdasarkan pedoman konseling gizi Depkes RI tahun 2008 yang
akan diberikan kepada ibu balita gizi buruk.

.id

.id

ac
nej.

b.u

b.u

ili
//dig

http

gili
://di

.id

x

ac
nej.

.id

ac
nej.

b.u

http

gili
://di

ac
nej.

b.u

http

gili
://di

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne
ne
ne
ne Allah SWT yang iltelah
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bke
u
u
u
u
b
b
b
b
Syukur
Alhamdulillah
peneliti panjatkan
hadirat
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
memberikan
rahmat
dan
hidayah-Nya
sehingga
peneliti
dapat
menyelesaikan
t
t
t
p
hhttp skripsi
hhttp
hhttp

h

PRAKATA

yang berjudul “Gambaran Koseling Gizi Pada Balita Bawah Garis Merah (BGM)

d satu persyaratan j.ac.cid.id
RI Tahun 2008” sebagai
id
ca.cid.id Berdasarkan Konselingj.Gizi
ca.cidDepkes
ca.cid.isalah
.
a
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
j.
j.
j.
j.a
n
n
n
n
e
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
akademis dalam
program
ilib.
idgiigliilib.
idgiigliilib.rangka menyelesaikan
idgiigliilib. pendidikan strata ://satu
idgiigli(S1)
d
d
d
/
/
//:d
/
/
:
:
/
/
/
Kesehatan
p //
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/Masyarakat.
ttp:/
ttp:/

h

Penulis menyadari bahwa dalam penyusunan skripsi ini tidak akan lepas dari

d
id
ca.cid.berbagai
ca.cid.id ini tidak lepas dari j.aca.cid.id
pihak. Penyusunan
aj.ca.ci .id bantuan serta bimbingan
ajdari
aj.skripsi
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
bantuan
berbagai
pihak
terutama
Dosen
Pembimbing,
oleh
karena
itu
penulis
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
thtp
p
menyampaikan
terima kasih kepada
hthtp
hthtIbu
ttp: M.Kes.
ttp:
ttp: Leersia Yusi Ratnawati, hS.KM.,

h

selaku Dosen Pembimbing Utama dan Bapak Erdi Istiaji, S.Psi., M.Psi., Psikolog

id
ca.cid.id waktu, pikiran dan j.aca.cid.id
ca.cid.Anggota
ca.cid.id selaku Dosen Pembimbing
yang telah memberikan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
nej.
neingin
nej.
nej.
.bu.n
.bujuga
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
perhatian
untuk
kesempurnaan
skripsi
ini.
Penulis
menyampaikan
ucapan
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
rasahtterima
hthttp
hthttp
http kasih kepada:
1.

Drs. Husni Abdul Gani, M.S, selaku Dekan Fakultas Kesehatan Masyarakat;

d
d
d
dd
selaku ketua penguji;
aj.ca.ci .id 2. Novia Luthviatin,eS.KM.,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .iM.Kes.
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
u.n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bSST.
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
3.
Widi
Maria.,
selaku
anggota
penguji
II;
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
4. hSegenap
hhttpyang telah
hhttpMasyarakat Universitas Jember
http dosen Fakultas Kesehatan

ca.cid.id 5.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
6.

h

h

memberikan ilmu dan pengalamannya dengan tulus dan ikhlas;

id

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
nej.
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
dalam penyusunan
skripni
ini;
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp orang tuaku tercinta Alm.
hKedua
hthIbu
hthttpBapak Ahmad Anwar dan
ttp Ari Eko
id

. id telah membantu
c. id
Segenap karyawanj.a
dan
j.a.cac.yang
.ac.staf di Puskesmas Sumbersari

h

Twendah yang senantiasa memberikan dukungan, do’a dan kasih sayang serta

.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

:// /di
hthtp
ttp:/

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

.id langkahku untuk
.id tiada henti-hentinya edalam
pengorbanan luarebiasa
j.a.cacyang
j.a.cacsetiap
.unnej

liiblib.uini;
menjalani
digighidup

xi

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

7.

Adeku Firda Diartika yang selalu memberi dukungan untuk tidak putus asa serta

d
d
d
id
mengajarkanku sebuah
jawab;
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.tanggung
aj.ca.ci .id
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
neRatih Nugraheni yang selalu
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.budan
u
u
u
u
b
b
b
b
8. Sahabat seperjuanganku,
Widya Febri Wirasti
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
//:d
//:hingga
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
memberikan
dukungan
dan
semangad
selesainya
skripsi
ini;
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
9.

h

Sahabat-sahabatku KFC, Friska Tantyas S.KM, Endah Wahyu S.KM, Annisa

id.id Kumala S.KM, Yopi aDwi
d
Reykaningrum S.KM,
S.KM, Kurnia
ca.cid.id
ca.cRosa
ca.cid.iCahya
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
n
nej.
nej. Eka S.KM yang telahilib
nejmasukan
nej.
.bu.n
.buYunash
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
Cahyo
S.KM,
memberi
dan
semangat;
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttp
thttpYeni, Leli,
10.hTeman-teman
di peminatan GizihKesehatan
Masyarakat (Hindri, h
Yuli,
p

h

Yopi, Dian, Widya, Agni dan Nenci);

d
did
d.id
d
kelancaran proses
skripsi ini j.ac.cid
aj.ca.ci .id 11. Pihak-pihak yangej.telah
aj.ca.ci .membantu
aj.ca.cipenyusunan
.
.
j
j
a .i
.
e
e
e
j
n
n
n
n
e
e
e
e
n
.bu.un
iibli.bu.un
terutamagipihak
Sumbersari dan
Desa Suco yang
ltelah
liibli.bu.un
liibli.bu.uPuskesmas
liiblimasyarakat
i
i
i
g
g
g
i
i
i
i
//d ig
://d/dig
://d/dig
://d/dig
thtp
p://d
hthtp
hbersedia
ttp:/
ttp:/ menjadi responden; hthtp
ttp:/

h

12. Teman-teman angkatan 2007 FKM Universitas Jember dan semua pihak yang

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id satu persatu.
ca.cid.id
tidak dapat penelitij.sebutkan
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nej. dari semua pihak ildemi
nmenerima
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
Penulis
juga
segala
kritik
dan
saran
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
kesempurnaan
skripsi ini. Akhirnya
berharap, semoga skripsi
tp
hthttp ini dapat
hthtpenulis
hthttp
bermanfaat.

h

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne
.bu.n
.bu2012
u
u
b
b
.
i
i
l
l
Jember,
Februari
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
Penulis
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

xii

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
:p/Halaman
/
/
p
t
t
hhtt

h

ii
ca.cid.id HALAMAN JUDUL ...................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
HALAMAN PERSEMBAHAN
..................................................................
iii ib.u.n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
HALAMAN
MOTTO
..................................................................................
iv
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
d HALAMAN PEMBIMBINGAN
d .................................................................
d
vi
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
HALAMAN PENGESAHAN
......................................................................
vii lib.u.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
ABSTRACT
...................................................................................................
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp viii
hhttp
hhttp

h

xi
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id PRAKATA ...................................................................................................
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
DAFTAR ISI .................................................................................................
xii lib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
DAFTAR
TABEL
........................................................................................
p
p
p
t
t
t
p
hthttp xvii
hthttp
hthttp

h

d
xix
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id DAFTAR LAMPIRAN
a
a
a................................................................................
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
ej ARTI LAMBANG ...........................................
nej
nej
nDAN
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
DAFTAR ISTILAH
xxilib.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
BAB
1.
PENDAHULUAN
...........................................................................
t
t
t
t
t
t
p
hhttp 1
hhttp
hhttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

DAFTAR ISI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

HALAMAN SAMPUL .................................................................................

HALAMAN PERNYATAAN......................................................................

RINGKASAN ...............................................................................................

DAFTAR GAMBAR ....................................................................................

1.1. Latar Belakang ......................................................................................

i

v

ix

xviii

1

d
1.2 Rumusan a
Masalah
c.id.id .................................................................
ac.i .id

4
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
ne j.
ej.
nej.
nPenelitian
.bu.n
.bu.n
1.3 Tujuan
...................................................................
4 ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.3.1
Tujuan
Umum
...............................................................
hthttp
hthttp 4
hthttp
1.3.1 Tujuan Khusus ..............................................................

h

4

d
d
1.4 Manfaat...................................................................................
ac.ci .id
ac.ci .id

5
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
n ej
nej
nej Teoritis ...........................................................
.bu.Manfaat
.bu.n
u
u
1.4.1
5 ilibi.bu.un
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.4.2
Manfaat
Praktis
............................................................
t
t
t
hhtt
hhtt 5
hhtt
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA..................................................................

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
xiii

h

6

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2.1 Konseling Gizi ........................................................................

6

6
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n ej
n
u.n
nej Gizi di Dalam Pojok
ne
.bu.Konseling
.bGizi
u
u
b
b
2.1.2
(POZI).................. 7 ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.1.3
Hal-hal
yang
Diperhatikan
dalam
Konseling
Gizi
..........
t
t
t
hhtt 8
hhtt
hhtt

id.id
id
2.1.1 Definisi
..........................................................
.ac.cKonseling
.ac.c.id

h

2.1.4 Konseling Gizi Balita Bawah Garis Merah (BGM) atau

id
KEP.a
Berdasarkan
Depkes RI 2008 .................................
c.cid.id
.ac.c.id

8
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
e
e j.
e
nej(POZI)
nej.
.bu.n
uGizi
une
u
bli.bu.n
bli.bu.n
b
i
i
i
2.2 gPojok
Puskesmas g
...............................................
15
l
l
l
i
i
i
idigi
idigi
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp(POZI).........................................
hthttp 2.2.1 Pengertian PojokhGizi
hthttp` 15
2.2.2 Tujuan Pojok Gizi (POZI) ..............................................

h

16

ca.cid.id
16
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nnej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
2.3 igBalita
Garis Merah (BGM)
.......................................
20
l
liibli.bu.uBawah
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
dig
:
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
2.3.1 Definisi Anak Balita
hhttp 20
hhtt
hhtt.......................................................
.id
.id
2.2.3 Mekanisme
j.ac c.idKerja POZI Puskesmas ...............................
j.ac c.id

2.3.2 Definisi Anak Balita Bawah Garis Merah ......................

20

d Gejala Klinis Balita BGM/
id ............ 22
ca.cid.id
ca.cidKEP
ca.cid.idan
2.3.3 Klasifikasi
.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
ej.
nej.
n................................
nejPelayanan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.4 iMekanisme
Gizi
Balita
BGM
23
i
i
i
gigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 23
hthttp ..................................................
hthttp 2.3.1 Tingkat Rumah Tangga
2.3.2 Tingkat Posyandu ...........................................................

h

h

24

id
id
ca.cid.id
25
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.Puskesmas
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.3.3
.......................................................................
26
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 27
hh..........................................................
hhtt 2.5 Status Gizi Anak Balita
tt
.
ca.c.id Gizi (PPG) ...........................................
2.3.3 Pusat
j.acac.id
j.aPemulihan

2.5.1 Pengertian Status Gizi .....................................................

27

id Gizi .......................................................
ca.cid
ca.cid.id
ca.cid.id
.
2.5.2 Penilaian
Status
29
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
.bu.Faktor-faktor
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2.5.3
yang
Mempengaruhi
Status
Gizi
Anak
.....
31
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp2.6 Kerangka Konseptualh..............................................................
hthttp 37
BAB 3. METODE PENELITIAN ...............................................................

h

h

38

did
d
d
aj.ca.ci .........................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
3.1 Jenis Penelitian
38
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
3.2
Tempat
dan
Waktu
Penelitian
...............................................
38
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 3.3 Populasi dan Sampel Penelitian
hhtt 39
hhtt
.............................................

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

xiv

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

3.3.1 Populasi Penelitian..........................................................

39

39
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n ej
n
nejSampel ..................................................................
nej
.bu.Besar
.bu.n
u
u
b
b
3.3.3
39ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p/3.4
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Variabel
Penelitian
dan
Definisi
Operasional
......................
t
t
t
hhtt 40
hhtt
hhtt

id
.cid.id
3.3.2 Sampel
...........................................................
.acPenelitian
.ac.c.id

3.4.1 Variabel Penelitian ..........................................................

40

id.id
id.id Kategori
3.4.2 Variabel
Definisi Operasional,
.ac.cPenelitian,
.ac.cdan

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. .........................................................................
nej.
nej.
.bu.Penilaian
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
41
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp3.5 Data dan Sumber Data
hth..........................................................
hthttp 48
ttp
3.5.3 Data Primer .....................................................................

h

48

ca.cid.id
48
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nnej
ej
nej
nPengumpulan
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
3.6igTeknik
Data, Instrumen
Data
l
liibli.bu.uPengumpulan
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
dan Uji Validitas danhReliabilitas
.........................................
hhtt 48
hhtt
htt
d
.id
3.5.4 Dataj.Sekunder
ac.ci .id .................................................................
j.ac c.id

3.6.1 Teknik Pengumpulan Data..............................................

3.8 Alur Penelitian ........................................................................

h

48

id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.Pengumpulan
3.6.2 Instrumen
Data .........................................
51
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ej.
nej.
nej.
nValiditas
.bu.n
.bu.n
.bu.Uji
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
3.6.3
dan
Reliabilitas
..........................................
51
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 52
hthttp
hthttp3.7 Teknik Penyajian ...................................................................

h

53

d
d
d
d
.......................................................
54
aj.ca.ci .id BAB 4. HASIL DANePEMBAHASAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j