ANALISIS EFISIENSI BIAYA PRODUKSI KAKAO: STUDI KASUS DI PT. BUMILOKA SWAKARYA SUKABUMI JAWA BARAT

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ANALISIS EFISIENSI BIAYA PRODUKSI KAKAO:
STUDI KASUS.idDI PT. BUMILOKA SWAKARYA
cac.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
SUKABUMI
JAWA .BARAT
u.n
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
ig ili
ig ili
SKRIPSI

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Diajukan
Guna
Memenuhi
Salah
Satu
Persyaratan
untuk
Menyelesaikan
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
:p//:d
:p//:Program
:pStudi
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Sarjana
pada
Program
Sosial
Ekonomi
Pertanian/
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
h tt
Agribisnis JurusanhSosial Ekonomi Pertanian
Fakultas Pertanian Universitas Jember

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Oleh

d
d
aj.ca.ci .idFuad Alim Syah A. ej.aj.ca.ci .id
.
j
e
NIM. 051510201014
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
JURUSAN
SOSIAL EKONOMI
hthttp
hthttp
hthttp PERTANIAN/AGRIBISNIS
FAKULTAS PERTANIAN
d
d
UNIVERSITAS
JEMBERac.id.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
e
e
e
e
2009 ib.u.n
ne
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ANALISIS EFISIENSI BIAYA PRODUKSI KAKAO:
STUDI KASUS.idDI PT. BUMILOKA SWAKARYA
cac.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
SUKABUMI
JAWA .BARAT
u.n
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
ig ili
ig ili
SKRIPSI

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Diajukan
Guna
Memenuhi
Salah
Satu
Persyaratan
untuk
Menyelesaikan
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
:p//:d
:p//:Program
:pStudi
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Sarjana
pada
Program
Sosial
Ekonomi
Pertanian/
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
h tt
Agribisnis JurusanhSosial Ekonomi Pertanian
Fakultas Pertanian Universitas Jember

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Oleh

d
d
aj.ca.ci .idFuad Alim Syah A. ej.aj.ca.ci .id
.
j
e
NIM. 051510201014
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
JURUSAN
SOSIAL EKONOMI
hthttp
hthttp
hthttp PERTANIAN/AGRIBISNIS
FAKULTAS PERTANIAN
d
d
UNIVERSITAS
JEMBERac.id.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
e
e
e
e
2009 ib.u.n
ne
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

SKRIPSI BERJUDUL

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili
idgigili EFISIENSI BIAYA
idgigPRODUKSI
idgigili
ANALISIS
KAKAO:
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpSTUDI KASUS DI PT.
hthBUMILOKA
hthttp
ttp
SWAKARYA

SUKABUMI JAWA BARAT

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Fuad Alim Syah A.
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
NIM. 051510201014
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Pembimbing
:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Oleh

Pembimbing c
Utama
.id.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
: Prof. Dr. Ir. H. Idha Haryanto
aj.ac
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id S.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p//:d
:pIr.
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Pembimbing
Anggota
:
Dr.
Evita
Soliha
Hani.
M.P
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

iii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PENGESAHAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej.
nej. Efisiensi Biaya Produksi
nej. Studi Kasus di PT.
nej.
.bu.n
.bAnalisis
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Skripsi
berjudul:
Kakao:
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Bumiloka
thttp Barat, telah diuji dan disahkan
hthttp Swakarya Sukabumi hJawa
hthttp oleh
Fakultas Pertanian pada:

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
Senin
Hari
:
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
Tanggal
: 16 Juni 2010
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
p
Tim
hthttp
hthttPenguji

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgHaryanto
Prof. Dr. Ir. H. Idha
S.
igil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
NIP. 19410424
hhtt
hhtt 196209 1 001

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
Penguji
.bu.2n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Dr. Ir. Evita Soliha Hani,
d
ca.cid.iM.P
a
.
j
.
e
NIP. 19630903un
199002
ej 2 001

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

Tempat

: Fakultas Pertanian

Penguji 1,

liibli.b.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
nej.
nePenguji
3
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
liibli.b.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

Mengesahkan

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Dekan,

Dr.Ir. Bambang Hermiyanto, M.P.
id 19611110 198802 1 001c.id.id
c.id.NIP.

je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Ir. M. Sunarsih,
M.S.
ca.cid.id
a
.
j
.
e
NIP.
198801 2 001
ej
un19481227

je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

iv

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

RINGKASAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Analisis
Efisiensi
Biaya
Produksi
Kakao:
Studi
Kasus
di
PT.
Bumiloka
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
Swakarya
Sukabumi
Jawa
Barat.
Fuad
Alim
Syah
A,
Jurusan
Sosial
Ekonomi
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp Fakultas Pertanian Universitas
hthttpJember.
hthttp
Pertanian

Kakao merupakan salah satu komoditi unggulan perkebunan yang
did
d.id
did
d
i
.
c
aj.ca.ci .dalam
aj.ac mempunyai peranan penting
aj.ca.ci .khususnya
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
perekonomian
Indonesia,
penyedia
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil sumber pendapatan dan://ddevisa
ig il
idgigil negara. Pada saat ini :sebagian
idgigil
lapangan
kerja,
/:d
//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
h tt
hhttp
h ttp
besarh produksi kakao Indonesia diekspor
dan hanya sebagian hkecil yang

yang diekspor sebagiandbesar dalam bentuk
id.id dikonsumsi di dalam negeri.
id.iProduk
.
.
d
c
c
ca.ci .id
ca.cid.id
a
a
a
a
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
.
e
e
e
j.
biji kering. Perkebunan
rakyat pada une
n
nej.
nej.kakao yang didominasi
neperkebunan
.bu.n
.bu.n
.buoleh
.b.unej
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
ig ili
idgigilidikelola dengan baik. :Hal
idgini
idgigili
umumnya
tidak
membawa konsekuensi
igiltentunya
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
terhadap
mutu kakao yang dihasilkan.
Permasalahan lainnya yang
dihadapi

berkaitan dengan produktifitas
kebun yang
.cid.id agribisnis kakao Indonesia
.cid.adalah
.cid.id
d
i
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
masih rendah. Pemasaran
mencapai
pasar Internasional. .unnej
nej
nej biji kakao Indonesia itelah
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
igliiblib.u
i
i
i
i
i
l kakao Indonesia di ekspor
gada
gigibiji
gigkeil luar negeri, walaupun sudah
i
idgigil
i
i
d
d
d
i
/
/:d
/
/
Sebagian
besar
/
/
/
: /d
: /d
: /d
//
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
beberapa industri pengolahan biji kakao menjadi produk setengah jadi.

kakao
peningkatan
id.id dari Indonesia relatif menunjukkan
id.id
id.id Perkembangan ekspor biji
.
.
.
c
ca.cid.id
c
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
dari tahun ke tahun,
sehingga
ini merupakan peluang
ej. Indonesia untuk dapatb.u.n
nej.
nej.
nbagi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ili Hal yang sangat menentukan
idgipendapatan
idgigili
idgigini.
ig ili
gili
/:d
/:d
/:d
/:d
memperoleh
devisa dari komoditi
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
tingkat harga di pasar internasional adalah mutu biji kakao, oleh sebab itu perlu

terutama Indonesia adalah
.cid.kakao
.cid.id diperhatikan oleh produsen
.cid.idkualitas dari biji
d
i
c
c
ca.cid.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
kakao yang diekspor.
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil dilakukan di PT. :Bumiloka
ig il
idgigdiil
idgigil Swakarya yang terletak
/:d
//:d
//:d
//:d
:pPenelitian
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp
Kabupaten Sukabumi Jawa Barat. Metode penelitian yang digunakan adalah

metode deskriptif dan analitis.
Metode pengambilan data
dilakukan dengan
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
menggunakan data
sekunder.
Analisis yang digunakan
nej.
nej.
nej.
nej. R/C rasio, persentase
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
gigili
iddan
ig ili
idgigili
idgigili kakao yang ada di Kabupaten
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
kontribusi,
Sensitivitas. Salah satutpperkebunan
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Sukabumi yaitu PT. Bumiloka Swakarya. Perusahaan ini memproduksi kakao

kakao kering. Perusahaan
menerapkan
.cid.idan
.cid.id dalam bentuk kakao basah
.cid.isudah
d
d
c
c
ca.cid.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
ej mengelola usahanya.
manajemen agribisnis
ndalam
nej
nej
nej tersebut menunjukkan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buKondisi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

v

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

bahwa perkebunan kakao paling tidak telah menyediakan kesempatan kerja bagi

id rakyat sangat
ca.cid.id petani dan eksportir komoditas
ca.cid.idkakao, walaupun perkebunan
ca.cid.kakao
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.perekonomian daerah,iliakan
nej. potensi kakao tersebut
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
penting peranannya
bagi
tetapi
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
belum
memberikan
hasil
yang
optimal
dan
untuk
pengembangannya
masih
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
dihadapkan pada berbagai kendala.

d
id.id produksi kakao
Tujuan penelitianac
ini.id
id mengetahui: 1) efisiensi
ca.cbiaya
ca.cid.id
.untuk
aj.ca.ci .id
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
e
j
n
u.n
nej
ne
neproduksi
nej
.buSwakarya.
.bu.n
.bbiaya
.bu.n
di PT. Bumiloka
2) tingkat efisiensi
komoditi kakao
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:p//:d
:pjual
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
pada
PT.
Bumiloka
Swakarya
apabila
terjadi
perubahan
produksi,
harga
dan,
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
upah tenaga kerja. 3) kontribusi biaya tenaga kerja terhadap biaya total. Hasil

.cid.id dikeluarkan oleh
biaya produksiacyang
id
ca.cid.id penelitian menunjukkan:
ca1).cid.Penggunaan
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.pada tahun 2007 adalah
nejHal
nej.
.bu.n
.bu.n
.efisien.
.bu.n
u
u
u
u
PT.
Bumiloka
Swakarya
ini
ditunjukkan
oleh
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
nilai
R/C
ratio
lebih
dari
satu,
yaitu
1,36;
2)
Tingkat
efisiensi
biaya
produksi
hthttp
hthttp
hthttp
komoditi kakao pada PT. Bumiloka Swakarya apabila terjadi perubahan produksi

d
d
d
ca.cid.iddan 30%), harga jual (meningkat
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id (meningkat sebesar 20%,
aj.25%,
aj.ca.ci .id sebesar 5%, 10%
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
nesebesar 5% dan 10%) dan,
netenaga kerja (peningkatan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buupah
u
u
u
u
b
b
b
b
dan 15% sertailmenurun
.
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
tp
t
danhtpenurunan
sebesar
5%,
10%,
dan
15%)
adalah
efisien;
3)
Kontribusi
biaya
t
t
hhtt
hhtt
htt
tenaga kerja terhadap biaya total produksi adalah tinggi.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

vi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

SUMMARY

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
u.n
nej.
nej.Efficiency Analysis:iliAb.bCase
neStudy
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Cocoa Production
Cost
Of PT. Bumiloka
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
gigili
ili A, Agribusiness Department
ig ili
idSukabumi,
idgigSyah
idgigili
d
Swakarya
West Java. Fuad://Alim
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp Faculty Jember University
hthttp
hthttp
Agriculture
Cocoa, which is one of prime plantation commodities, has an important

dd
d
did
d
aj.ca.ci .iThe
aj.ca.ci .id role in Indonesian economy.
aj.ca.ci .employment
aj.ca.ci .id
cocoa plantation provides
and as
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
sources
of
national
revenue.
Nowadays,
the
majority
of
cocoa
production
is
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt and only small part is domestically
hhtt
exported,
consumed. Most ofhthe
htt exported
products are in the form of dry beans. Cocoa plantations are dominated by formers

id.id
d low quality, low
ca.cid.id and are not well managed.
ca.cConsequently,
ca.cid.iof
ca.cid.id
a
a
a
a
they
produce
cocoa
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
productivity
problem faced by the
cocoa agribusiness.dMost
li
ig ili
idgis
idgIndonesian
igianother
igili
/:d
/:d
/:d
/://idgigili
/
/
/
:
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttcocoa
thttpcountries, and has reachedhinternational
thttp
p
of hthe
bean are exported to h
other
market. There are also several industrial processing of cocoa bean into semi

d
d
d
id.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id finished products. The
aj.ca.ci .idof cocoa has been increasing
aj.ca.cfrom
.
.
.
.
export
year to year, so
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
this commodity
to increase the countries
gigil
idgigil
ig il
idgigil is very advantageous :for
idIndonesian
/:d
//:d
//:d
:
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
tp productivity and the quality
hhttp of the
hhtt Thus, we should improve
hhtthe
revenue.
commodity to get the international market.

d of the cocoa plantation
id
ca.cid.ione
ca.cid.id
cain.cid.Sukabumi,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
Bumiloka
Swakarya,
produce
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
wet and dry
idgcocoa.
idgand
idgigood
ig ili
gili agribusiness management,
igili The company implements
igili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
tcompany,
thttp export.
thttp
ttp
thehh
at lest provides jobhopportunities
for farmers and h
cocoa
Although cocoa plantation is important for the economic growth, the plantation

d
d
.cid.id
.cid.id
aj.caresult,
aj.ca.ci .id has not yet given optimal
aj.ca.ci .id
aj.caobstacles
.
.
.
.
j
j
j
j
and
there
are
still
same
to
overcome.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgwas
ig il
idgiginil
idgigilSwakarya which in located
The study
igil conducted at PT Bumiloka
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt West Java. The study hused
htt
htt descriptive and analytical hmethods,
Sukabumi,
and
data using is secondary data. Analitycal methods using are R/C ratio, contribution,

ca.cid.id
ca.cid.id and sensitivity analitycal.
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili efficiency of cocoa production
idgstudy
ig ili
idgigili
idgigthe
The
1)
igili was carried to find part:
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
thttp
p Bumiloka Swakarya. 2) hCost
hthatttPT
hthttp in cost
cost
efficiency level at the commodity

the contributions
d.id sale price, wage of labor etc.
d.id there are change in production,
d
d.3)
i
i
i
.
.
.
d
i
c
c
c
aj.aThe
aj.ac of labor cost to total ecost.
aj.ca.ci .id
aj.ac cost spent by PT
c result shows: 1) The production
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil in the year 2007 is :efficient.
ig il
idgR/C
idgigil The shown by the value://of
Bumiloka
Swakarya
d
igil
/:d
//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

vii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ratio was more than one, is 1,36. 2) Cost efficiency level at the commodity in cost

id.id 30%), sale price
ca.cid.id there are change in production
ca.cid.id (increased by 20%, 25%,
ca.cand
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
j.
n
nej.
nej15%,
ne10%),
nej.
.bu.n
.bu.10%,
.bu.n
.bu.n
(increased byil5%,
and decreased of
5%
and
and wage of labor
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/:labor’s
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
(increased
&
decreased
by
5%,
10%,
and
15%)
is
efficient.
3)
The
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
contributions to the total costs of production is high.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

viii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PRAKATA

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
j. SWT yang telah .une
ej.
nej.
npenulis
neAllah
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Puji syukur
panjatkan ke ihadirat
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:sehingga
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
memberikan
rahmat
dan
hidayah-Nya,
penulis
dapat
menyelesaikan
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
karya tulis ilmiah yang berjudul Analisis Efisiensi Biaya Produksi Kakao: Studi

d
d
d
ca.cid.id Sukabumi Jawa Barat.
aj.Swakarya
aj.ca.ci .id Kasus di PT. Bumiloka
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne tulis ilmiah ini tidakillepas
ne
ne bantuan berbagai pihak,
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Penyusunan
karya
dari
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
:p//:d
:ucapan
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
oleh
karena
itu
penulis
menyampaikan
terima
kasih
yang
tiada
terhingga
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp
kepada :

d M.P (DPA I)
ca.cid.id 1. Prof. Dr. Ir. H. Idha jHaryanto
ca.cid.id S. (DPU), Dr. Ir. Evita jSoliha
ca.cid.iHani,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
neMS.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
dan
Ir.
M.
Sunarsih,
(DPA
II);
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2. hDr.
Ir.
Evita
Soliha
Hani,
M.P,
selaku
Ketua
Jurusan
Sosial
Ekonomi
Pertanian;
thttp
hthttp
hthttp
3. Dr. Ir. Bambang Hermiyanto, MP., selaku Dekan Fakultas Pertanian Universitas

d
d
d
d
Jember;
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
ne
ne
nAnshori
ne adik-adikku yang telah
.bu.n
.bu.n
.bu.M.
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
4. Ayah Drs.iliH.
dan Ibunda Sulastri
serta
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
memberikan
dukungan
dan
doanya
demi
terselesaikannya
skripsi
ini;
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
5. Pimpinan PT. Bumiloka Swakarya Sukabumi Jawa Barat beserta staff yang

.cid.id pelaksanaan pengambilan
.cid.id
telah memberi bantuan
cadalam
ca.cid.id
cadata;
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
j.
neyang
nej.
nedana
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
6.
Direktur
IM-HERE
telah
memberikan
bantuan
penelitian;
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttp Adon, Ariel, Azis, Dikha,hIpen,
thttp dan
thttp Jay, Rizky, Ponk, Qomar,hWawan,
7. hAdit,
rekan-rekan Sosek 2005 atas kebersamaannya dalam persahabatan;

d.id
d
d
d
terselesaikannyaj.penulisan
aj.ca.cimembantu
aj.ca.ci .id 8. Semua pihak yangetelah
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id skripsi ini.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne skripsi ini masihilijauh
ne
ne
ne kesempurnaan, namun
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
Penulis
menyadari
dari
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
diharapkan
bagi pembacanya. hhttp
tp
hhttp skripsi ini dapat membawa
hhtmanfaat

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
j.
n
ne2010
.buJuni
u
b
.
i
l
Jember,
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
Penulis
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ix

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Halaman
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL……………………..…………………………

i

iii
.cid.id
.cid.id HALAMAN DOSEN PEMBIMBING……………………..………
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
HALAMAN PENGESAHAN……………………..……………….
ivb.un
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
il
idgigPERNYATAAN……………………..……………….
ig il
idgigil
idgigvil
/:d
HALAMAN
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
RINGKASAN……………………..…………………………...........
vi

viii
ca.cid.id SUMMARY……………………..…………………………..............
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
KATA PENGANTAR……………………..……………………….
ixb.u.n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
DAFTAR
ISI……………………..…………………………............
x
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
DAFTAR TABEL……………………..…………………………...

xiii

xiv
d
d DAFTAR GAMBAR…………………………………………..…..
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
DAFTAR LAMPIRAN…………………………………………....
xvib.u.n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
1
BAB
hhtt
hhtIt PENDAHULUAN……………………………………..
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

1.1 Latar Belakang ……………..……………………...

1

1.3.2 Kegunaan Penelitian………………………...

7

.cid.id
caMasalah………………………………..
ca.cid.id
ca.cid.id
1.2 Identifikasi
6
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej.
ndan
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.3
Tujuan
Kegunaan
Penelitian…………………...
7
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
1.3.1 Tujuan Penelitian……………………………
7

d
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
aj.DASAR
aj.ca.ci .id BAB II KERANGKA
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
8 unnej
TEORI DAN HIPOTESIS
….
ne
ne
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
iibli.b.u
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
/:d
://d2.1
://ddig8
://ddig
/digTinjauan Pustaka…………………………………...
//dig
tp://
tp://
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
t
t
2.1.1 Karakteristik Subsektor Perkebunan ………...
8

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

2.1.2 Karakteristik
Kakao ………………………..
d
d

9
i .id
i .id
.
.
c
ca.cid.id
c
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
2.1.3
Agribisnis ……………………...
13 .une
ej.
nManajemen
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ili
idgig2.1.4
idgi15
idgigili ………………..
gili
Teori Biaya dan pendapatan
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
ht ttp
ht ttp
2.1.5 Teori Efisiensi h
Biaya .…………..………….. h
17
2.1.6 Teori Sensitivitas
…. .…………..…………..
id
id

18
.c.id
.c.id
c
ca.cid.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
2.2 Kerangka
19 .unnej
nej Pemikiran ……………..….…………….
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
gigil
giigliiblib.u
gigil
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
: /d
: /d
: /d
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
x

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

2.3

Hipotesis …………………………………………..

23

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nPENELITIAN…………………….……….
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
24
BAB III METODE
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
3.1
Penentuan
Daerah
Penelitian………………………
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp 24

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

3.2 Metode Penelitian…….……………………………

24

d
d
3.3 Metode Pengambilan
Data…………………….......
ac.i .id
ac.i .id

24
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
neAnalisis
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
3.4 iliMetode
Data……………………………....
24
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
3.5
Terminologi
………………………………………..
26
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
28

BAB IV GAMBARAN UMUM PERUSAHAAN ………..……

d
d
4.1 Keadaan Umum
ac.ci .id………..…………………………...
ac.ci .id

28
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
nKebun..
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
29
4.2 iKondisi
…………………………………….
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 4.3 Produksi dan Produksitivitas
hthttp Kakao PT. Bumiloka hthttp
Swakarya Tahun 2007 ................................................
32
34

4.4 Pengolahan Biji Kakao Kering.……………………...

d
d.id
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ciProduksi
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
4.5 Rincian
Biaya
Kakao
di
PT.
Bumiloka
e
e
e
ne
neTahun 2007 ……………………..................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Swakarya
35
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
idgi36
idgigSarana
idgigil
gil
4.6
dan Prasarana…………………………………
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id BAB V S HASIL DANj.aPEMBAHASAN………………………...
38
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej. Bumiloka
5.1 Efisiensi
Produksi Kakao ib
pada
neBiaya
nej.
nPT.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
idgigSwakarya
idgi38
idgigili
ig ili
…………………………………………...
gili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp 5.2 Tingkat Efisiensi Biaya
hthttpProduksi Kakao pada PT.hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

Bumiloka Swakarya apabila Terjadi Perubahan
Produksi, c
Harga
d Jual Kakao, dan Upahc.iTenaga
d
aj.a.ci .id
aj.ac.id
.
.
j
j
Kerja............................................................................
e
e
n e
n e

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.un
.bu.n
.bu.un
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il Tingkat Efisiensi Biaya
idgig5.2.1
idgigil
idgiProduksi
Kakao pada
gil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
PT. BumilokahhtSwakarya
apabila Terjadihhtt
hhtt
40

Perubahan Produksi............................................
40
5.2.2 Tingkat Efisiensi Biaya Produksi Kakao pada
.cid.id
id
ca.cid.id
ca.cidTerjadi
.
PT.j.ac
Bumiloka
Swakarya apabila
a
a
.
.
j
j
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Perubahan
Harga Jual..........................................
44
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili Tingkat Efisiensi Biaya
idgig5.2.3
idgigili
idgiProduksi
gili
Kakao Pada
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
PT. BumilokahthSwakarya
Apabila Terjadihthttp
ttp
Perubahan Biaya Tenaga Kerja ..........................
46
5.3 Kontribusi Biaya
Tenaga Kerja Terhadap dBiaya
id
c.idid
c.i id
Totale………………………………………….........
47
.j a.ca.c.id
ej.a.ac.
ej.a.ac.

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

xi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

BAB VI SIMPULAN DAN SARAN…………………………….

51

6.1 Simpulan……………………………………………...
c.id.id
c.id.id

51
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
6.2 iSaran………………………………………………….
51
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
DDAFTAR
PUSTAKA…………………………………..
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp 52
LAMPIRAN…………………………………………….

54

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

xii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DAFTAR TABEL

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Judul
Nomor
Halaman
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hth1.ttp Kebun Tanaman Menghasilkan
hthttp (TM) di PT. Bumiloka hthttp
Swakarya ...........................................................................
29

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

2.

Kebun Tanaman Belum
Menghasilkan 2 (TBM-2)id
PT.
.cid.id...........................................................
.cdi
d
i
c
c
.
a
a
.
.
Bumiloka Swakarya
ej j.a
ej j.a

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Tanaman
Belum
Menghasilkan
1
(TBM-1)
di
PT.
3. dKebun
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:/Bumiloka
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
p
p
p
30
Swakarya
...........................................................
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
4.

30

Kebun Tanaman Tahun Ini (TTI) di PT. Bumiloka
Swakarya ..........................................................
id
id

31
.
.
d
d
i
i
c
c
ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
Produksi
5.
n
ej. dan Produktivitasb.uKakao
u.n
u.n
nKakao
nej. di PT.
nej.
.
.
u
u
u
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
b
Bumiloka
idgigili Swakarya Tahun 2007.......................................
idgigili
idg32
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttBumiloka
p
hth6.ttp Biaya Produksi Kakao di hPT.
Swakarya Tahun hthttp
7.

2007……………………………………………...............
Penerimaan, Totald Biaya Produksi, Keuntungan, dTotal
.ci .id dan Rata-rata Produktivitas
Produksi, Luas
aj.caLahan,
aj.ca.ci .idPT.
.
.
j
j
e
e
nne
n e
Bumiloka
Tahun 2007.......................................
lib.u.uSwakarya
lib.u.un

36

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
38lib.u.n
u
i
i
i
b
b
b
i
i
i
idgigil
idgigil
diggil
:p//:d
:p//:d
/
/
Prod