KAJIAN YURIDIS PENGADAAN TANAH UNTUK KEPENTINGAN UMUM (Studi Kasus Pembangunan Jalan Tembus Menuju Jalan Panjaitan, Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang, Kabupaten Lumajang)

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

.id

.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

b.u

gili
://di

http

SKRIPSI

KAJIAN YURIDIS PENGADAAN TANAH UNTUK
KEPENTINGAN UMUM
(Studi Kasus Pembangunan Jalan Tembus Menuju Jalan
Panjaitan, Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang,
Kabupaten Lumajang)

JURIDICAL ANALYSIS ON THE GROUND PROVISIONING
FOR THE SOCIAL FACILITY
(The Study Of Case On The Building Of Shortcut Way To The
Panjaitan Street, Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang,
Kabupaten Lumajang)

FERRY CHANDRA KURNIAWAN
NIM. 050710101087

FAKULTAS HUKUM
UNIVERSITAS JEMBER
2011

i

ac
nej.

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

SKRIPSI

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
(Studi Kasus
JalanliTembus
nPembangunan
ne Menuju Jalan ilib.bu.n
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
l
i
i
i
i
i
idgigilKelurahan Citrodiwangsan,
idgigil Kecamatan Lumajang,
idgigil
Panjaitan,
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt Lumajang)
hhtt
Kabupaten

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.PROVISIONING ilib.bu.n
.bu.ANALYSIS
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
JURIDICAL
ON
THE
GROUND
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp
FOR THE hSOCIAL
FACILITY

KAJIAN YURIDIS PENGADAAN TANAH UNTUK
KEPENTINGAN UMUM

d
d
d.id
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ciOn
aj.ca.ci .idWay To The
.
.
.
.
(The Study Of eCase
The
Building
Of
Shortcut
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgStreet,
idgigil
Panjaitan
Kecamatan Lumajang,
igil Kelurahan Citrodiwangsan,
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Kabupaten
Lumajang)

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
n
nej CHANDRA KURNIAWAN
nej
.bu.FERRY
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
NIM. 050710101087
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
ca.cid.id
JEMBER
ajUNIVERSITAS
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
.
e
e
ne
ne
.bu.n
2011 ilib.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

FAKULTAS HUKUM

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
ii
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

MOTTO
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ej.
nej.
nmasa
nej.
.bu.n
.budi
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
Sukses
bukanlah
langkah
besar
depan;
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Sukses
adalah
langkah
kecil
yang
diambil
saat
ini.
t
t
t
hthttp
ht ttp
hthttp
(Jonatanh Martensson)

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
__________________
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Muhammad,
tpGoal. Jogjakarta : Garailmuhthttp
hthttp As’adi. 2010. The Power
hthtOf

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
iii
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

id.id
ca.cid.id Saya yang bertanda tangan
ca.dibawah
ca.cid.id
a
a
a
c
.
.
.
ini
:
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
Nama
CHANDRA KURNIAWAN
ig ili
idgig:ilFERRY
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
NIM : 050710101087

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PERNYATAAN

Menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya tulis ilmiah yang berjudul

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id “KAJIAN YURIDIS ePENGADAAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
TANAH
UNTUK
KEPENTINGAN
UMUM
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
(Studi Kasus
Jalan Tembus
Jalan Panjaitan, Kelurahan
idgigPembangunan
ig il
idgMenuju
idgigil
igil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt Kabupaten Lumajang)” adalah
hhtt benarCitrodiwangsan,
Kecamatan Lumajang,
benar hasil karya sendiri, kecuali jika disebutkan sumbernya dan belum pernah

d.id
ca.cid.id
ca.cid.id diajukan pada intitusi
ca.cimanapun,
ca.cid.id jiplakan. Saya
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
serta
bukan
karya
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili atas keabsahan dan:/kebenaran
idgigili isinya sesuai dengan
bertanggungjawab
sikap
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
p harus dijunjung tinggi. hthttp
hthttp
hthttyang
ilmiah

Demikian, pernyataan ini saya buat dengan sebenar-benarnya tanpa adanya
d
d.id
d
i
.
c
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ac tekanan dan paksaan
ajdari
aj.ca.ci .idmendapat sanksi
.
.
.
.
j
j
j
j
pihak
manapun
serta
bersedia
.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigil
ig il
idgigternyata
idgigil ini tidak benar.
akademik
jika
dikemudian hari pernyataan
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Jember, 08 April 2011

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.ci .id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
n
nej
nej 050710101087
.bu.n
.bu.NIM.
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
iv
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
Yang
e
e
nej.
nej.Menyatakan,
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
FERRY CHANDRA
d KURNIAWAN

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PERSEMBAHAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.ini kepada :
nej.
nej.
.bu.n
.buSkripsi
.bu.n
.bu.n
Kupersembahkan
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
d
/:d
/:Ayahanda
/:dan
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
1.
Drs.
Gatot
Wibowo
Ibunda
Dwi
Endah
Priyati
tercinta
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
yang mendidik penulis dengan penuh kesabaran yang teramat sabar, dan

d.id penulis benih cinta terhadap
d.id pekerti luhur;
menanamkan pada
ac.i diri
ac.ibudi

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
ej kubanggakan dan kucintai
nyang
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
2. Almamater
Universitas
Jember, semoga
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//:terus
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
berjaya.
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
v
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

KAJIAN YURIDIS PENGADAAN TANAH UNTUK
KEPENTINGAN
UMUM c.idid
c.idid

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
ili
idgigKasus
idgigiTembus
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
(Studi
Pembangunan
Jalan
Menuju
Jalan
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

Panjaitan, Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang,
Kabupaten Lumajang)

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
SKRIPSI
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
p
hthttmemperoleh
hthttpdalam Program Studi IlmuhHukum
Untuk
gelar Sarjana Hukum
pada
Fakultas Hukum Universitas Jember

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
n
nej. CHANDRA KURNIAWAN
nej.
.bu.FERRY
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
NIM.
050710101087
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej. FAKULTAS HUKUM
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
UNIVERSITAS
t
t
hthttp
hthttp JEMBER

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

2011
JEMBER,
APRIL 2011
id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
vi
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

.id
.id
SKRIPSI
j.a.cac.idINI TELAH DISETUJUI
j.a.cac.id

e
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
TANGGAL 08/d
APRIL
idgigili
idgigili 2011
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Oleh
:idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

NIP

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

PERSETUJUAN

Pembimbing,

Nama : ASMARA BUDI DYAH DARMA SUTJI, S.H.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

: 195007101980022001
d

aj.ca.ci .id
.
j
e
n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Pembimbing,
d.id
.ciPembantu
c
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
.
.
e
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Nama : RIZAL
id NUGROHO, S.H., M.Hum.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

aj.ca.c.id
aj.ca.c.id
.
.
j
j
e
e
NIP n :e195611251984031002
n e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
g
g
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
t
t
t
t
hthtp
h
t
ht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
vii
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
n:ej.
.bu.n
.bu.n
Skripsi dengan
Judul
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ig ili
idgigili
/:d
/:d
/
:
/
//dig
/
p
t
hthttp

PENGESAHAN

KAJIAN YURIDIS PENGADAAN TANAH UNTUK KEPENTINGAN

d
d
d
d
UMUM
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
u.n
ne
ne
ne Jalan Panjaitan, ilib.bu.n
ne
.bu.Pembangunan
.bu.n
.bMenuju
(Studi Kasus
Jalan Tembus
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Kelurahan
Citrodiwangsan,
Kecamatan
Lumajang,
Kabupaten
Lumajang)
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Oleh :

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
ej.
nFERRY
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
CHANDRA
KURNIAWAN
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
NIM.h050710101087
thttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Mengetahui,
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.buPembantu
u
u
u
b
b
b
Pembimbing,
Pembimbing,
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ej.
nDARMA
nej. ASMARA BUDI iDYAH
nej.
nNUGROHO,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
SUTJI,
S.H.
RIZAL
S.H.,
M.Hum.
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
NIP. 195611251984031002
p 195007101980022001 hthttp
hthttNIP.
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id Mengesahkan :
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.buREPUBLIK
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
DEPARTEMEN
PENDIDIKAN
NASIONAL
INDONESIA
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
UNIVERSITAS
hhtt
hhttp
hhttp JEMBER

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

id
id
.
.
e
e
nej NIP. 196001011988021001
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

FAKULTAS HUKUM

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
DEKAN,

ca.cARIEF
ca.c.id
.id AMRULLAH, S.H.,
Prof. Dr.
j.aM.
j.aM.Hum.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
viii
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
nej.
nej. Panitia Penguji padail:ib.bu.n
nej.
.bu.n
.bhadapan
Dipertahankanilidi
u
u
u
b
b
i
l
i
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Tanggal : 25
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
Bulan
: Maret
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
Tahun
:
t
t
hhtt 2011

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PENETAPAN PANITIA PENGUJI

Hari

: Jum’at

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

.cid.id :
Hukum Universitas
d
ca.cid.id
ca.cid.id Diterima oleh Panitia Penguji
ca.cid.iFakultas
caJember
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Panitia Penguji :

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
Ketua,
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Sekretaris,
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id ANTIKOWATI, S.H.,j.M.H.
a
a
.
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
NIP.
196112021988022001
l
l
i
i
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/
:
/
/
//dig
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
NIP.
196011221989021001
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

dd S.H., M.M.
IDA BAGUSj.OKA
ac.ci .iANA,

d
d
d
aj.ca.ci .idAnggota Penguji : ej.aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
NAMA
hhttp: ASMARA BUDI DYAHhDARMA
hhttp
http SUTJI, S.H. ...............................
NIP

: 195007101980022001

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
NAMA
................................
tp
hthttp: RIZAL NUGROHO, S.H.,
hthttp
hthtM.Hum.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

NIP

: 195611251984031002

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
ix
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

UCAPAN TERIMA KASIH

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ej. panjatkan puji syukur
nej.
nsaya
nej. Allah S.W.T yang
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.kehadirat
.bu.n
Pertama-tama
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
maha
pengasih
lagi
maha
penyayang
atas
segala
berkah,
rakhmat
dan
hidayaht
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Nya sehingga skripsi ini dapat diselesaikan.

d
id.id
Terima kasih tak
dan penghargaan ayang
ca.cid.idsetingginya saya
ca.cid.id
aj.ca.cterhingga
aj.ca.ci .id
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
ej
ne
ne
ndalam
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
sampaikan kepada
pihak-pihak
yang telah membantu
penyelesian skripsi
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//::d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
ini,hyaitu
t
t
thtp
t
t
hhtt
hhtt
tt
1.

Ibu Asmara Budi Dyah Darma Sutji, S.H., selaku Pembimbing dalam

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
n
nej.
nej. dan memberikan arahan
nej. penulisan skripsi iini
.bu.n
.bu.nasehat,
.bu.sehingga
membimbing,
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dapat
terselesaikan
dengan
baik;
hthttp
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
penyusunan skripsiaini
d telah bersedia meluangkan
c.id.iyang
ac.i .id waktunya untuk

2.

Bapak Rizal Nugroho, S.H., M.Hum., selaku Pembantu Pembimbing yang

d
juga telah bersedia.ameluangkan
waktunya untuk .a
memberikan
bimbingan,
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
j
n
nej
ne
nemotivasi
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buterselesaikan
u
u
u
u
b
b
b
b
nasehat, dorongan
dan arahan hingga
skripsi ini;
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p//:d
:p/Antikowati,
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
tp
t
3. htIbu
S.H.,
M.H.,
selaku
Ketua
Penguji;
t
t
hhtt
hhtt
htt
4.

Bapak Ida Bagus Oka Ana, S.H., M.M., selaku Sekretaris Penguji;

ca.cid.idAmrullah, S.H., M.Hum.,j.aDekan
ca.cid.id 5. Bapak Prof. Dr. M.j.aArief
ca.cid.id
ca.cid.id Fakultas Hukum
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Universitas
Jember;
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
6. htBapak
III
tp
hthtDekan
hthttp Dekan II, dan Pembantu
http Pembantu Dekan I, Pembantu
Fakultas Hukum Universitas Jember;

d
d
d
id.id Rachmad, S.H.,
Ekatjahjana,
S.H., M.H., dan Bapak
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.cIwan
aj.ca.ci .id 7. Bapak Dr. Widodo
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
ne dan Sekertaris Bagian
ne
ne Tata Negara, beserta
ne
.bu.Ketua
.bu.n
.buHukum
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
M.H.,
selaku
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
ig il
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhseluruh
hhttp
ttp Dosen Jurusan Hukum hTata
httpNegara;
8.

Bapak Prof. Dr. M. Arief Amrullah, S.H., M.Hum., selaku Dosen

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
Pembimbing Akademik;
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
u.n
nDosen
nej.
nej.
nej. Jember yang telah
.bibu
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
9.
Bapak
dan
Fakultas
Hukum
Universitas
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
pikiran dan tenaganya
hthmencurahkan
hthttp untuk memberikan ilmuhpengetahuan
ttp
kepada mahasiswanya;

d
d
d
d.id
Karyawan
aj.ca.ci .idFakultas Hukum Universitas
aj.ca.ci .id 10. Seluruh staf dan e
aj.ca.ci .id
aj.ca.ciJember;
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
x
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

11. Bapak Lurah Citrodiwangsan Kabupaten Lumajang beserta staf, penulis

ucapkan terima kasih catas
.cid.idsemua bantuannya;
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
n
nej.
nej. S.Kep., selaku pacar
nej.yang telah meluangkan
nej.
.bu.n
.bu.Habibi,
.bu.n
.bu.n
12. Ikfi Khasbiya
tercinta
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
waktunya
untuk
membantu
penulis
dalam
mengerjakan
skripsi;
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
13. Wahyu Endy Pratista selaku adik kesayangan, penulis ucapkan terimakasih

d
d
d
d
atas doa dan segala bentuk
aj.ca.ci .idbantuannya;
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne dan Ibnu Fitra Priambodo
ne
ne ucapkan terimakasih
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
14. Wijayantoilib
Aribowo,
penulis
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:dukungan
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
atas
serta
bantuannya;
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
15. Setyono selaku sahabat, penulis ucapkan terimakasih atas semua bantuan

yang telah diberikan;ac.id
id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
.
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
j.
n
n
nej.
nej.
neMastrip
nej. dan Mas Yoyok yang
.bu.n
.bu.n
.bu.kos
.buAseng,
16.
Teman-teman
7
No.
3A,
Dion,
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
telah
menemani
penulis
begadang
dalam
pembuatan
skripsi,
penulis
ucapkan
hthttp
hthttp
hthttp
terimakasih atas waktunya;

d
d
d.id tidak bisa disebutkan csatu
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 17. Kepada teman-teman
aj.ca.ciyang
aj.a.ci .id persatu, penulis
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
nterimakasih
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
ucapkan ibanyak
karena doa ikalian
pembuatan
skripsi ini dapat
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
terselesaikan.
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

.cid.iddapat memberikan manfaat
Semoga skripsi.ac
ini
id berguna bagi
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.dan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bbangsaku.
u
u
u
u
b
b
b
b
pengembangan
ilmu
pengetahuan,
bagi
agama
dan
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
c.cid.id
Jember, 25 Maret
j.a2011

e
n
ej.a
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

d
id
aj.ca.ci .id
aj.ca.Penulis
c.id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
xi
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

lib

i
/dig

lib

igi
d
/
/
:
ttp

h

lib

igi
d
/
/
:
ttp

h

lib

igi
d
/
/
:
ttp

h

RINGKASAN
KAJIAN YURIDIS PENGADAAN TANAH UNTUK KEPENTINGAN
UMUM
(Studi Kasus Pembangunan Jalan Tembus Menuju Jalan Panjaitan, Kelurahan
Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang, Kabupaten Lumajang)
Skripsi yang berjudul “Kajian Yuridis Pengadaan Tanah Untuk
Kepentingan Umum (Studi Kasus Pembangunan Jalan Tembus Menuju Jalan
Panjaitan, Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang, Kabupaten
Lumajang)”, bertujuan untuk mengetahui cara pengadaan tanah untuk
pembangunan jalan tembus menuju Jalan Panjaitan-Lumajang, serta untuk
mengetahui besar dan bentuknya ganti kerugian.
Metode yang dipergunakan dalam penelitian ini adalah menggunakan
pendekatan secara yuridis normatif yang menggunakan data dari penelitian
lapangan yang dikaitkan dengan peraturan yang berlaku, dan data sekunder yang
diperoleh dari studi kepustakaan yang menggunakan studi bahan hukum primer
dan bahan hukum sekunder. Kedua data tersebut kemudian dianalisis dalam
menjawab permasalahan dalam penelitian ini.
Hasil penelitian diperoleh bahwa proses pelaksanaan pengadaan tanah
tidak melalui panitia pengadaan tanah sebagaimana yang diatur dalam peraturan
yang berlaku yaitu Peraturan Presiden No.65 Tahun 2006, tetapi melalui tim yang
dibentuk
melalui
Surat
Keputusan
Lurah
Citrodiwangsan
No.
188.45/63/427.906.01/2010. Dalam studi kasus ini tidak adanya ganti kerugian
atas tanah yang dipergunakan sebagai pembangunan jalan tembus menuju Jalan
Panjaitan-Lumajang, melainkan pemilik hak atas tanah dengan sukarela
melepaskan hak atas tanahnya tersebut tanpa meminta ganti kerugian.
Kesimpulan dari penelitian ini adalah, bahwa pembangunan jalan tembus
menuju Jalan Panjaitan-Lumajang telah sesuai dengan Peraturan Presiden No. 65
Tahun 2006, dengan mengacu pada pasal 20 yang menyebutkan bahwa
pelaksanaan pembangunan untuk kepentingan umum yang memerlukan tanah
yang luasnya tidak lebih dari 1 (satu) hektar, dapat dilakukan langsung oleh
instansi pemerintah yang memerlukan tanah dengan para pemegang hak atas
tanah, dengan cara jual beli atau tukar menukar atau cara lain yang disepakati
kedua belah pihak.

xii

ABSTRACT

JURIDICAL ANALYSIS ON THE GROUND PROVISIONING FOR THE
SOCIAL FACILITY
(The Study Of Case On The Building Of Shortcut Way To The Panjaitan Street,
Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang, Kabupaten Lumajang)
The legal opinion entitled “Juridical analysis on the ground provisioning
for the social facility (The study of case on the building of shortcut way to the
Panjaitan street, Kelurahan Citrodiwangsan, Kecamatan Lumajang, Kabupaten
Lumajang)”, aims to find out the way of ground provisioning to build the shortcut
way to the Panjaitan street-lumajang, as well as to know how big and the type of
loss exchange.
The method used in this research is normative juridical approach which
uses the data from the field research and related to the rules, and the secondary
data which come from bibliography study using primary material law and
secondary material law.
The result of the research is the process of ground provisioning does not
go through the committee of ground provisioning as well as arranged by the rules
that is President’s Rules no.65 2006, but it goes through the committee formed by
Deciding Letter of the Citrodiwangsan Chief No. 188.45/63/427.906.01/2010. On
this study, there is no loss exchange of the ground which is used as the result of
the building of the shortcut way to the Panjaitan Street-Lumajang, but the right
owner of the ground voluntarily release their right of the ground without asking
for the loss exchange.
The conclusion of this study is that the construction of the pass towards
Jalan Panjaitan-Lumajang in compliance with Presidential Decree No. 65 Year
2006, with reference to article 20 which states that the implementation of
development for public interest requires that the extent of ground not more than 1
(one) hectare, can be performed directly by government agencies that require a
soil with the holders of land rights, by selling purchase or exchange or other
means agreed upon by both parties.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
xiii
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DAFTAR ISI

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Halamanilib.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Halaman
Sampul
Depan
.............................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp i
Halaman Sampul Dalam ............................................................................. ii

d
d
d
d
iii
aj.ca.ci .id ....................................................................
aj.ca.ci .id Halaman Motto ........................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne...................................................................................
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Halaman Pernyataan
ivilib.bu.une
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Halaman
Persembahan
...............................................................................
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt v
Halaman Prasyarat Gelar ........................................................................... vi

vii
ca.cid.id
ca.cid.id Halaman Persetujuanj.a.................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej.
ne..................................................................................
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Halaman
Pengesahan
viii
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Halaman
tp
hthttp ix
hthttp Penetapan Panitia Penguji
htht..........................................................
Halaman Ucapan Terimakasih ................................................................... x

d
d
d
d
xi
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Halaman Ringkasanej...................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne..................................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Halaman
Abstract
xii
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Halaman
Daftar
Isi
...................................................................................
t
t
t
hhtt xiii
hhtt
hhtt
Halaman Daftar Lampiran ......................................................................... xiv

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
BAB 1 PENDAHULUAN
1 b.un
nej. ............................................................................
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ili Belakang Masalah//.....................................................
idgigLatar
ig ili
id1gigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/
/
1.1
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

1.2

Rumusan Masalah ............................................................... 3

1.3

Tujuan Penelitian
4
.idd .................................................................
.idd

1.4

Metode Penelitian ................................................................ 5

d
aj.cac.i
aj.ca.ci .id
aj.cac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
1.3.1
Umum .............................................................
4 b.un
nTujuan
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
1.3.2 Tujuan Khusustt............................................................
4
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
1.4.1 Tipec.Penelitian
...........................................................
5
idid
c.idid

ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
1.4.2
Masalah ...................................................
5 ib.u.n
nPendekatan
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
1.4.3
Sumber
Bahan
Hukum
...............................................
6
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
1.4.4 Metode Pengumpulan Bahan Hukum .......................... 7

1.4.5 Analisis
7
c.ididBahan Hukum ...............................................
c.idid

je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
xiv
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

9
id.id BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA
id.id ...................................................................
id.id
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
2.1
Pengertian
9
nej.
nej. Tanah ..................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
ili
ig ili
idgigPengadaan
idgigilPeraturan
2.2
Tanah Berdasarkan
Presiden ://d/idgigil
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
ht ttp
No. 65 Tahun 2006
Tentang Perubahan Atash

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Peraturan Presiden
No. 36 Tahun 2005 id
Tentang
id

d
aj.ca.c.id
aj.ca.c.id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Pengadaan
e
ne Tanah Bagi Pelaksanaan
nPembangunan
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
gigil
il
idgigUntuk
idgigil
id10
Kepentingan Umum...................................................
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.2.1
Pengertian Pengadaan
Tanah .....................................
10
2.2.2

Caraid
Pengadaan Tanah Untuk Kepentingan
id Umum ... 10

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.c.id
ca.c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
2.3
Kepentingan
11 .une
nej.
nej. Umum ............................................................
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
gigili
ili
ili
id11
idgig2.3.1
idgigUmum
/:d
/:d
/:d
Pengertian Kepentingan
.................................
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
ht ttp
hthttp
hthttp
2.3.2
Jenis Pembangunan
Untuk Kepentingan Umumh........ 12

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
aj.cac.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.4.1
13 .unne
nePengertian Ganti Kerugian.........................................
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
giigliiblib.u
gig2.4.2
gigiKerugian
i
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
Objek
dan
Bentuk
Ganti
............................
14
: /d
: /d
: /d
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
2.4.3
Besar Ganti Kerugian ............................................... 15
2.4

Ganti Kerugian
13
.id .....................................................................
.id

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
BAB 3 PEMBAHASAN
18 b.un
nej. ..............................................................................
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
gigili
ili Pengadaan Tanah.........................................................
idgigCara
ig ili
id18
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
3.1
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

3.1.1

Berdasarkan Peraturan Presiden No. 65 Tahun 2006 ... 20

3.1.1.1
atau Penyerahan Hak
.idPelepasan
.idAtas
d
d Tanah ..... 21

d
aj.cac.i
aj.ca.ci .id
aj.cac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
e
Rencana Tata Ruang
n3.1.1.2
ne
ne di Kabupaten
.bu.n
.bu.n
.buWilayah
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p//:d
:p........................................................
Lumajang
22
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
3.1.1.3 Panitia Pengadaan Tanah ................................. 26

3.1.1.4
Pengadaan Tanah
27
did
d
c.idiMusyawarah
c.i......