ANALISIS KESALAHAN PENGGUNAAN BAHASA INDONESIA DALAM SOAL UKK SD MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA PENGGUNAAN BAHASA INDONESIA MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA TAHUN 2011/ 2012 KABUPATEN SITUBONDO
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
ANALISIS KESA
SALAHAN PENGGUNAAN BAHASA INDON
ONESIA
DALAM SOAL UK
UKK SD MATA PELAJARAN BAHASA IND
DONESIA
TAHUN
UN 2011/ 2012 KABUPATEN SITUBONDO
SKRIPSI
Diajukan Guna Meelengkapi Tugas Akhir dan Memenuhi Salah Sat
atu Syarat
untuk Menyelesaikann P
Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia
Ind
(S1)
da
dan Mencapai Gelar Sarjana Pendidikan
Oleh :
Norma Yuni Riantika
NIM 090210402034
PROGRAM STUDI
DI PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONESIA
IND
JURUS
USAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI
FAKULTA
TAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
AN
UNIVERSITAS JEMBER
2013
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
.id/
http
.u
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ht
/
/ Sat
/
Salah
atu Syarat
Diajukan Guna Meelengkapi
c.id
c.id
c.id Tugas Akhir dan Memenuhi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
untuk Menyelesaikan
Bahasa
Ind
(S1).une
.une dan Sastra Indonesia
.unnePProgram Studi Pendidikan
b
b
i
i
l
l
ilib
i
i
da
dan Mencapai Gelar /Sarjana
/dig Pendidikan
//dig
//dig
:
:
:
http
http
http
tp
u
ac.
nej.
ac.
nej.
.u
u
ilib.
dig
tp://
Oleh/d: igilib
NIM 090210402034
nej
id/
.ac.
nej
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
h
.id/
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
Normah Yuni Riantika
id/
.ac.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ttp:/
ht
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
lib.u
u
ilib.
.id/
ac
nej.
.u
SKRIPSI
http
http
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
digi
tp://
ilib.
TAHUN
UN 2011/ 2012 KABUPATEN SITUBONDO
.u
ilib.
.id/
.id/
u
.id/
dig
tp://
ht
g
g
g
DALAM
UKK SD MATA PELAJARAN
BAHASA IND
DONESIA
://di
://di
://diSOAL UK
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
ilib.
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
c
ac INDON
ANALISIS KESA
PENGGUNAAN BAHASA
ONESIA
ej.a
nej.
nSALAHAN
http
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
u
lib.u
digi
tp://
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/ INDONESIA
/
DI PENDIDIKAN
BAHASA DAN SASTRA
IND
.id/ PROGRAM STUDI
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne PENDIDIKAN BAHASA
JURUS
.une
.uneDAN SENI
.uUSAN
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
TAS KEGURUAN
AN
http
http DAN ILMU PENDIDIKAN
http FAKULTA
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
UNIVERSITAS JEMBER
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
d/
ac.i
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http i
http
tp
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
2013
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ilib
Skripsi ini saya
/digpersembahkan untuk:
1)
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
2)
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
3)
tp
ttp:/
gilib
i
d
/
/
:
u
i
/dig
/
:
p
t
t
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http ii
ac.
nej.
ht
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
http
.id/
.u
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
h
http
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
ht
ht
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
.id/
lib.u
id/
ac.
nej.
ht
.id/
ht
id/
ac.
nej.
ht
ac
nej.
.u
http
id/
ilib.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
.id/
ac
nej.
.u
.u
ac.
nej.
ht
.id/
.id/
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
almamater lFakultas
Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember lyang
ib.u
ib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
://d
selalu
http
http
http dibanggakan.
ac
nej.
ht
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
gilib
i
d
/
/
:
ht
t
t
dan mengajarkan ilmu pengetahuan
dengan penuh keikhlasan
.id/ dan kesabaran.
.id/
id/
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
semua guru TK, SD, SMP, SMA hingga Perguruan Tinggi yang telah mendidik
http
ilib.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
menyelesaikanusemua
serta selalu senantiasa
ne
.une
.udihadapi
. ne pekerjaan yang sedang
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
mendoakan.
://di
://di
://di
http
http
http
.u
dig
tp://
id/
id/
ac.
nej.
mencurahkan kasih sayang,
motivasi untuk
/
/ mendukung dan memberikan
.id/
tp
ht
h yang selalu
h Ayahanda Maryono, S.Pd.SD,
h
Ibunda
Nurjannah, S.Pd.SD dan
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.u
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
PERSEMBAHAN
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
ac
nej.
.id/
b
Departemen
Republik Indonesia.1989.Al
Quran dan Terjemahannya.
gilib
gilib
giliAgama
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
Jakarta:CV
http
http
http Jaya Sakti Surabaya.
iii
tp
*)
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
.id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
http
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
http
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
ht
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
u
ht
.id/
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
ttp
hMOTTO
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
http
ht
id/
id/
id/
c.
Saya yang bertanda
ej.atangan di bawah ini :
ac.
nej.
.u
igilib : Norma Yuni Riantika/digilib
/dnama
u
ilib.
dig
tp://
ttp:/
ac.
nej.
ht
ht
:090210402034 h
menyatakan dengan sesungguhnya
bahwa karya ilmiah yang/ berjudul “Analisis
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Kesalahan Penggunaan
ne UKK SD Mata Pelajaran
.une
.uSoal
.une Bahasa Indonesia dalam
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
Bahasa Indonesia
://di benar://di Kabupaten Situbondo” tadalah
://di Tahun Pelajaran 2011/2012
h tp
http
http
ht
/
/
/
dan belum pernah
d/ serta bukan karya
.idsumbernya,
c.id
c.ipun,
c.iddiajukan pada instansi mana
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
jiplakan. Saya bertanggung
isinya sesuai dengan
.une
.unkebenaran
.une jawab atas keabsahanilidan
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
sikap ilmiah
http
http
http yang harus dijunjung tinggi.
ht
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
PERNYATAAN
http
:/
http NIM
ac
nej.
.u
.u
.un
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan
/
/
/
/
c.idsanksi akademik jika j.ac.id
c.id pun serta bersedia mendapat
c.iddan paksaan dari pihak j.mana
a
a
a
.
.
j
j
ne
.une
.une
.uhari
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
ternyata
di
kemudian
pernyataan
ini
tidak
benar.
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
ht
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
h
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
.id/
lib.u
digi
tp://
ht
Yang menyatakan,
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
ac.
nej.
u
b.u
ilib.
iliJember,
g
g
i
i
14
Februari
2013
d
d
/
/
:/
:/
http
http
u
ilib.
dig
tp://
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
ht
Norma Yuni Riantika
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http iv
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
id/
id/
ac.
nej.
ht
TAHUN PELAJARAN 2011/2012 KABUPATEN SITUBONDO
ac
nej.
ac
nej.
ilib
SKRIPSI
/dig
i
/dig
/
:
p
t
t
:/
http
h
ac
nej.
lib.u
.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
.id/
/
c.id
lib.u
http
ac.
nej.
ac.
nej.
a
nej.
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
u
u
.u
ANALISIS
PENGGUNAAN
ilib.
ilib. BAHASA INDONESIA
ilibKESALAHAN
g
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
:/
:/
p:/
DALAM
BAHASA INDONESIA
http
httPELAJARAN
http SOAL UKK SD MATA
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
HALAMAN
httpPENGAJUAN
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
h
Salah Satu
/
/
/ di Depan Tim Penguji Guna.Memenuhi
/ Diajukan untuk Dipertahankan
d
d
d
i
i
i
.
.
c dan Sastra Indonesia j.ac.id
c Program Studi Pendidikan Bahasa
c Syarat untuk Menyelesaikan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
pada Jurusan Pendidikan
dan Ilmu Pendidikan
.une
.uKeguruan
.une Bahasa dan Seni Fakultas
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
dig
Universitas
://di
://dJember
://di
tp://
http
http
http
Nama
nej.
u
.
gilib
i
d
/
/
:
: Norma Yuni Riantika
d/
ac.i
NIM
/
c.:id090210402034
a
.
j
ne
u
.
gilib
i
Angkatan Tahun
d
/
/
:
http
tp
: 2009
Daerah Asal
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
: Situbondo
ht
Tanggal Lahir
13 Februari 1991 id/
/
/
idTempat,
.id/
.
.:idSitubondo,
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j : Pendidikan Bahasa dannSeni
Jurusan
.une
.u e
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
//dig dan Sastra Indonesiattp://dig
:Bahasa
://di
Programttp
Studi
: Pendidikan
p
t
t
h
h
h
ht
/
/
.id/ Disetujui oleh:
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
Pembimbing II,
://di
://di
http
http
ht
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
lib.u
digi
tp://
ac
nej.
ib.u
il
Pembimbing
//dI,ig
:
http
igili
//d(…………………………)
ili
(…………………………)
//dig
h
Dra. Suhartiningsih,
M.Pd.
NIP
/ 19601217 198802 2 001
.id
j.ac
/
.id
j.ac
une
une
.
gilib
i
d
/
/
:
.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
ht
NIP 19780506 200312/ 2 001
.id/
.id
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http v
http
tp
ac
nej.
:
http M.Pd.
httpRusdhianti Wuryaningrum,S.Pd,
ttp:
tp
ac
nej.
b.u
b.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
ttp
SKRIPSI
h
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
t
ht
ht
hANALISIS
KESALAHAN PENGGUNAAN
BAHASA INDONESIA
/
c.id
a
nej.
lib.u
digi
tp://
DALAM SOAL UKK SD MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA
/
/
TAHUN 2011/
c.id
c.id 2012 KABUPATEN SITUBONDO
a
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
oleh igilib.
//d
nej.
u
ilib.
dig
tp://
:
http
u
ilib.
dig
tp://
.
NIM 090210402034 nej.ac
u
ilib.
g
i
d
/
:/
http
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
h
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
lib.u
id/
ac.
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
d/
ac.i
ht
digi
tp://
.u
http
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Norma Yuni Riantika
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
u
.u
http
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
a
nej.
Pembimbing
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.uPembimbing II : RusdhiantiiliWuryaningrum,
Dosen
S.Pd, M.Pd ilib.u
ig
ig b
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
.id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http vi
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
ac.
nej.
http
.id/
ac
nej.
tp
://d
://d
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
a
nej.
a
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
/
/
Dosen Pembimbing
c.id
c.id I : Dra. Suhartiningsih, M.Pd
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
PENGESAHAN
http
ht
id/
id/
id/
.
.
Skripsi berjudulej“Analisis
Kesalahan Penggunaan
.ac.
j.acBahasa Indonesia dalam nej.ac
e
n
n
u
u
ib.u Pelajaran Bahasa Indonesia
ilib.
ilib. Tahun 2011/2012 Kabupaten
Soal UKK /d
SD
igilMata
/dig
/dig
ac.
nej.
u
ilib.
ac
nej.
.u
.u
id/
dig
tp://
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ht
h Bahasa dan
h
Situbondo”
telah diuji dan disahkanholeh Program Studi Pendidikan
Sastra Indonesia Fakultas Keguruan
Jember pada:
/
/ dan Ilmu Pendidikan Universitas
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
c.id
a
.
j
hari
: Selasa
.une
b
i
l
i
g
tanggal
://di: 26 Februari 2013
http
.id/
.id
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
tempat : Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
.id/
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/
/
c.id
c.id(…………………………)
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
Dr.
Sukatman,
M.Pd
l
l
i
i
g
dig
://di 199512 2 001
NIP 19640123
p
t
tp://
t
h
I,
/
idAnggota
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
Anggota
d/ II,
:
tp:
http
.id/
ac
nej.
.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
lib.u
.id/
.u
http
ht
.id/
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http vii
id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
(…………………………)
Prof. Dr. Sunardi, M.Pd
d/ 19540501 198303 1 005 c.id/
i
.
NIP.
c
j.a
j.a
ac.
nej.
ht
h
.u
http
tp
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
une
u
.
gilib
i
d
/
/
:
.un
http
.id/
ac
nej.
(…………………………)
Dra. Suhartiningsih,
M.Pd
id/ 198802 2 001
.
c
NIP.
19601217
a
ej.
ttp:
http
ht
ht
ilib
//dig
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
h
Mengesahkan,
Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
.id/
.id/ Universitas Jember
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ht
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ilib
//dig
id/
i
.un
.un
ht
h
h
(…………………………)
Dr.
/ Hj. Arju Muti’ah, M.Pd. .id/
idNIP
.
c
19600312 198601 2ej001
a
.ac
ej.
ilib
//dig
.id/
.id/
u
ht
ht
(…………………………)
j.ac
j.ac
e
e
n
n
u
u
.
.
gilib
gilib Rusdhianti W, S.Pd, M.Pd.
i
i
d
d
/
/
/
/
NIP. 19780506 200312
ttp: 2 001
ttp:
ac.
nej.
ilib.
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Sekretaris,
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
Ketua,
.id/
.id/
Tim Penguji:
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
id/
id/
.
.
.
Syukur Alhamdulillah
j.ac Allah Swt, atas segala nej.ac
j.ac selalu dipanjatkan ke nhadirat
e
e
n
u
u
.u
ilib.
ilib.
limpahan rahmat,
igilib penulis dapat menyelesaikan
/dig
/dig taufiq dan karunia-Nya/dsehingga
ac.
nej.
u
ilib.
.u
id/
id/
dig
tp://
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
PRAKATA
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ht
h
h
skripsihdengan judul “Analisis Kesalahan
Penggunaan Bahasa Indonesia
dalam
Soal UKK SD Mata Pelajaran/ Bahasa Indonesia Tahun 2011/2012
Kabupaten
/
id/
id
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Situbondo”. Skripsiun
une satu syarat menyelesaikan
.une
.salah
. inie disusun guna memenuhi
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
i
di satu (S1) pada Program
di
pendidikan
Pendidikan Bahasa
//di Sastra
:dan
://dStudi
://strata
tp://
http
http
http
Indonesia Jurusan Pendidikan Bahasa dan Seni Fakultas Keguruan dan Ilmu
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
Penyusunan
ini tidak lepas dari bantuan
lib.u
lib.u berbagai pihak. Olehigkarena
lib.skripsi
i
i
i
g
g
i
i
d
://d
://d
itu penulis
tp:// kepada:
http
http ingin menyampaikan terimahtkasih
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
/
.idPendidikan.
ac
nej.
tp
ht
ht
1) Prof.Dr.Sunardi,M.Pd, selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
d
d
Universitas Jember, .ac.id
ac.i
ac.i
.
.
j
j
j
e
e
e
n
un
.un selaku Ketua Jurusan Pendidikan
lib.u
libM.Pd,
2) Dr. Sukatman,
Bahasa dan Seni, igilib.
i
i
g
g
i
i
/d
://d
://d
ttp:/ selaku Ketua Program Studi
http Pendidikan
http
3) Rusdhianti
Wuryaningrum, S.Pd,hM.Pd,
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
nej.
waktu, memberikan pengarahan dan saran dengan penuh kesabaran dalam
.un
ilib
//dig
tp:
ht
penulisan skripsi ini,
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
5) Dr.Hj.Arju Muti’ah,M.Pd,
selaku dosen .pembahas
skripsi yang telah
une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://dipenyusunan skripsi ini, ttp://di
://di saran dan masukan terhadap
memberikan
h
http
http
d/
c.i
ej.a
ht
Bahasa dan Sastra Indonesia Universitas Jember,
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
4) Dra.Suhartiningsih,M.Pd,selaku
dosen pembimbing
I dan Rusdhianti nej
j
j
u
.une
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
Wuryaningrum,S.Pd,M.Pd,
selaku
dosen
pembimbing
II
yang
telah
meluangkan
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
d/
ac.i
u
ilib.
dig
tp://
/
/
/
.id/
ac
nej.
ht
6) Furoidatul Husniah,S.S,M.Pd, selaku dosen pembimbing akademik yang telah
.id/
ac
nej.
tp
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
a
nej.
.id/
ac
nej.
u Negeri 2 Patokan, SMP lNegeri
7) semua guru ildi
ib.u 1 Situbondo, SMA Negeri
ib.SD
lib.u1
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
://d dan dosen Program Studi
Situbondo,
http Indonesia
http Pendidikan Bahasa dan Sastra
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
memberikan arahan dancsaran
rencana studi,
.id/ dalam setiap kegiatan pemrograman
c.id
yang telah membimbing, mendidik dan memberikan bekal ilmu dan pengetahuan
ac
nej.
id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
viii
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
ac.
nej.
.id/
.id/
selama ini,
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp yang telah
8) Ibunda
httpAyahanda Maryono, S.Pd, hSD
http Nurjannah, S.Pd, SD dan
tp
d/
ac.i
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
nej
.u
igilib
merawat, menjaga sampai saat ini serta memberikan motivasi, mendoakan yang
id/
id/
.
terbaik untuk jalan e
hidupku
skripsi ini,
.ac.
j.ac sampai terselesaikannyaejpenyusunan
.un
.un
id/
ac.
nej.
.u
ib
gilib
9) semua /sahabat
suka maupun duka/di(Ajenk,
igildalam
igilib yang tetap setia bersama
d
d
/
/
/
/
:
:
:
ttp
ttp
http Lel, Ham), penghuni kosth“Cinta”
Abonk,
yang selalu menghiburhdan menemani
id/
.ac.
ht
ht
saat proses penyusunan skripsi
/
/Ana-Upin, Anis-Ipin,
/ ini (Ji-jonK, Fiska, Siska,
d
d
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Ny. Rudi, Lusi, Riril,
.une
.une Alvi, YoLan Belina, dkk)..une
ilib
ilib
ilib
dig A dan B), yang telah pmemberikan
/dig
/(kelas
/dig IMABINA angkatan 2009
10) rekan-rekan
/
/
/
:
:
:
p
p
t
t
t
ht
ht
ht
kenangan dan cerita indah selama kuliah (Ita, Nana, Liong, Maya, Rona), serta
d
tp://
ht
/
/
/ disebutkan satu per satu.idtetapi
/ semua pihak yang tidak.idapat
telah membantu
.id11)
c.id
c
c d
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
dalam penyusunan
ini.
.une
.unskripsi
.uneskripsi hingga terselesaikannya
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig
/dig
://di
ttp:/ ada balasan apapun kecuali
ttp:/ semua jasa baik tersebut,htidak
httpdoa, semoga
hAtas
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
amal baik tersebut diterima di sisi Allah Swt dan mendapatkan imbalan yang setimpal
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.iddari-Nya, Amin.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une pihak demi kesempurnaan
.une
.semua
.u
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Penulis
juga
menerima
kritik
dan
saran
dari
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
skripsihini. Harapan penulis, semoga skripsi
ini bermanfaat untuk pembaca.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ilib
//dig
http
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ix
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
tp
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
h
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.un
ilib
//dig
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
c.i
ej.a
:
:
tp:
Penulis
d/
.un
.un
ht
ht
d/
c.i
ej.a
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
/
dJember,
c.i
ej.a
ilib
//dig
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/
c.id
a
nej.
.u
ilib
//dig
id/
Halaman
ac.
nej.
ac.
nej.
tp:
id/
ac.
nej.
MOTTO...........................................................................................................
iii
LEMBAR PERNYATAAN
ej.a
ej.a ...........................................................................
iv
LEMBAR PEMBIMBINGAN ......................................................................
vi
/
c.id
/
c.id
ht
.id/
ac
nej.
u
.un
.un
b
b
i
i
l
l
ilibv.
i
i
g
g
g
i
i
i
LEMBAR//PENGAJUAN
...............................................................................
d
d
d
://
://
:
http
http
http
ht
vii
/
/ LEMBAR PENGESAHAN.i...........................................................................
d/
d/
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
PRAKATA ......................................................................................................
viii.une
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g lib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
DAFTAR
ISI
................................................................................................
x
:
:
:
http
http
http
.id
j.ac
une
lib.
i
g
i
://d
tp
DAFTAR LAMPIRAN ................................................................................
ht
xiii
/
/
/
xiv
.id/ RINGKASAN ...............................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.une
.une
1.un
BAB 1. PENDAHULUAN
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di 1
://di
://dLatar
p
p
p
t
t
t
1.1
Belakang
.............................................................................
t
t
t
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
1.2 Rumusan Masalah ........................................................................
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
tp://
ht
u
u
u
HALAMANiJUDUL
ilibi.
ilib.
ilib. ......................................................................................
g
g
g
i
i
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
ii
HALAMAN
PERSEMBAHAN .....................................................................
u
ilib.
dig
tp://
.u
http
id/
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
DAFTAR
http ISI
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
1.4.1 Manfaat Teoritis ................................................................
8
1.4.2 Manfaat Praktis ................................................................
8
id/
.ac.
http
http
2.1 Penggunaan Ejaan dan Tanda Baca .............................................
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
x
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
ht
13
.id/
.id/
.id/
ac.
nej.
ht
10
10
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne Kapital ..................................................................
a..uHuruf
10
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di 13
://di
://di b. Huruf Kecil .....................................................................
http
http
http
ac
nej.
tp
/
2.1.1 Penulisan iHuruf
d/ ................................................................
id/
2.1.2 Pemakaian Tanda Baca ......................................................
gilib
i
d
/
/
:
ht
c.id
8 nej.a
u
u
.
.
b.u
ili10
ilib
ilib PUSTAKA ....................................................................
g
g
g
i
i
i
d
d
d
BAB 2. TINJAUAN
://
://
://
1.5 Definisi nOperasional
....................................................................
ej
nej
http
ac
nej.
7
/
.id/
.id/
.id.........................................................................
c
c
c
1.3 Tujuan Penelitian
7
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une
une
.
.
.
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.4dManfaat
Penelitian .......................................................................
g 8
g
g
://di
://di
:// i
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
id/
.ac.
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
.u
d/
ac.i
ej.
n
lib.u
i
g
i
d
tp://
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
tp:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
13
b. Tanda Titik ......................................................................
14
e. Tanda Petik ......................................................................
17
17
2.2.3 Ketidaktepatan Bentukan Kata ..........................................
19
/ Baku .......................................................
2.2.4 Pemakaian
.id/
.idKata
20
u
2.2.5 .Pemakaian
Kata Lugas .....................................................
lib.u
21.u
id
.ac.
id
.ac.
ac
nej.
gi
://di
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http2.3 Penggunaan Kalimat ....................................................................
22
2.3.1 Keefektifan Kalimat dalam Penulisan Soal .......................
22
d/
ac.i
d/
ac.i
31
3.1 Rancangan Penelitian
d/
d/ ..................................................................
31
c.i
ej.a
c.i
ej.a
3.4 Instrumen Penelitian ....................................................................
33
/
/ ..................................................................
3.5 Metode Analisis
Data
c.id
c.id
33
a
nej.
a
nej.
g
://di
id/
ht
.id/
d/
ac.i
.u
nej.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
ht
36
.id/
ac
nej.
.u
http
xi
id/
.id/
ac
nej.
36
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
ht
35.u
gilib
i
d
/
/
:
4.1 Kesalahan Ejaan dan Tanda Baca ................................................
id/
ac.
nej.
ht
id/
.ac
n
n
32.unej
3.2 Data dan
Sumber Data ................................................................
u
u
.
.
igilib
igilib
igilib
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
3.3
Metode
Pengumpulan
Data
..........................................................
32
http
http
http
http
ac.
nej.
ht
27
BAB 3. METODE PENELITIAN ...............................................................
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
.
d. Kesejajaran
dalam Perincian Pilihan
28 nej.ac
j. ..............................
j.
e
e
n
n
u
u
b.u
ilib. Bahasa Indonesia ........digili29
ilib. Penyebab Kesalahan Penggunaan
g
g
i
i
2.5
Faktor
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
/
/
/
2.3.2 Syarat.adan
24
c.id
c.id
c.idCiri- Ciri Kalimat Efektif ................................
a
a
.
.
j
j
j
ne
.une
.une
.uKalimat
b
b
b
i
i
i
l
l
l
a.
Logis
..................................................................
25
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
b. Kalimat Hemat ................................................................
26
c. Kalimat Variasi ...............................................................
ht
.id/
c
ej
ejPenunjuk dalam Stem ...............................................
2.2.1 Kata
17 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
b
gilib Kata Depan dan Awalan//d...................................................
igili18
igilib
i2.2.2
d
d
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
ttpHASIL DAN PEMBAHASAN
BABh4.
http
http........................................................
d/
ac.i
ht
2.2 Penggunaan Kata..........................................................................
/
/
g
://di
tp
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
u
u
3.6 Prosedur
ilib.
ilib. Penelitian ......................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
a. Tanda Tanya ....................................................................
http
http
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
.id/
.id/
.id/ ....................................................................
c
c
c
15
c. Garis
Bawah
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g 16
g
g d. Tanda Koma ....................................................................
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
36
4.1.2 Kesalahan Penggunaan Tanda Baca .....................................
41
c. Kesalahan Tanda Baca Petik ...........................................
46
4.2 Kesalahan Penggunaan
Kata ........................................................
/
/
49
4.2.3. Penggunaan Kata Tidak Lugas ..........................................
51
id
.ac.
id
.ac.
ac
nej.
a
nej.
u dan Partikel -pun .......................................................
.sang
ib.u
l54
lib.u
i
i
g
g
i
i
/d
://d 56
4.2.5. Kesalahan BentukhKata
ttp:/ .....................................................
http
gilib
i
d
/
/
:
http
4.3 Kesalahan Penggunaan Kalimat ………………………….
ej.
n
lib.u
i
g
i
d
tp://
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.un
ilib
//dig
58
4.3.4. Ketidakvariasian Kalimat…………………………..
67
d/
ac.i
d/
ac.i
4.4.1. Kesalahan …………………………………………..
73
4.4.2. Kekeliruand………………………………………….
.id/
.i /
75
c
ej.a
BAB 5. PENUTUP……………………………………………………
.un
.un
igilib
igilib
ht
.id/
.ac
79.unej
igilib
c
ej.a
ht
id/
.
4.4 Faktor-faktor
j.ac
j. Indonesia
j. Kesalahan Penggunaan Bahasa
e
e
e
n
n
n
u
.u
ib.u
il72
ilib.
ilibSoal
g
g
g
i
i
i
dalam
UKK
di
Kabupaten
Situbondo…………………
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
://d
://d
://dKesimpulan………………………………………………
5.1
http
http
http
5.2 Saran ………………………………………………………
tp:
ht
/
/
/
4.3.1. Ketidaksejajaran
dalam Perincian Pilihan…………
58
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.une
.Ketidakhematan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.3.2.
Kalimat…………………………..
62
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
4.3.3. Ketidaklogisan Kalimat…………………………….
65
d/
c.i
ej.a
ht
.id/
/
/
4.2.4. Kesalahan
c.id si dan
c.idPenulisan Kata Depan di-, Awalan
a
nej.
ht
.id/
c
ej dalam Stem ......... 49.unej.a
ej
4.2.1. Kesalahan
Penggunaan Kata Penunjuk
n
n
u
u
.
.
ib
ib
igil50
igilTidak
igilib Kesalahan Penggunaan://Kata
d
d
d
/
/
4.2.2.
Baku
..........................
/
/
:
:
http
http
http
.u
d/
ac.i
ht
/
.id/
.id/
.idTanda
c
c
c
41
a. Kesalahan
Baca
Titik
...........................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g 44
g .........................................
g b. Kesalahan Tanda Baca//Koma
://di
: di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
.id/
tp
.id/
ac
nej.
tp Kapital dan Huruf Kecil...........
http
http 4.1.1 Kesalahan PenulisanhtHuruf
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
79
ht
80
/
/
/
81
.id/ DAFTAR PUSTAKA…………………………………………………
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
xiii
LAMPIRAN ....................................................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
http
http
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
http
xii
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
id/
ac.
nej.
ttp:/
ttp:/
85
Lampiran 3. Tabel Pengumpul Data
/
/ ...............................................................
87
Lampiran 6.Lembar Konsultasi Dosen Pembimbing .......................................
175
a. Lembar Konsultasi
.id/
.id/ Dosen Pembimbing I .................................
175
b. Lembar
lib.u II ...............................
lib.u Konsultasi Dosen Pembimbing
176.u
id
.ac.
id
.ac.
.id/
ac
nej.
.u
ac
nej.
gi
://di
ac
nej.
gi
://di
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
xiii
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
.id/
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
http
id/
id/
ac.
nej.
ht
177
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
ht
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
dig
tp://
.id/
gilib
i
d
/
/
:
Lampiran
kelas 3, 4, dan 5 ...............
tp
http
htIndonesia
http7. Lembar Soal UKK Bahasa
tp
gilib
i
d
/
/
:
ht
c
ej
ej Data ....................................................................
Lampiran 4. Tabel Analisis
108 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
lib
igi173
igilib
igilib Hasil Wawancara ........................................................
d
d
d
/
/
/
Lampiran
5.
Transkrip
/
/
/
:
:
:
http
http
http
nej
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
h
h 2. Instrumen Penelitian ...................................................................
Lampiran
id/
.ac.
lib.u
http
id/
id/
ac.
nej.
ttp:/
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
Halaman ej.ac.
.u
b.un
li83
lib.u
i
i
g
g
Lampiran 1./d
Matrik
i
i
igilib Penelitian ........................................................................
/d
/d
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
DAFTAR
httpLAMPIRAN
id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
http
RINGKASAN
Analisis Kesalahan Penggunaan Bahasa Indonesia dalam Soal UKK SD Mata
Pelajaran Bahasa Indonesia Tahun 2011/ 2012 Kabupaten Situbondo; Norma
Yuni Riantika, 090210402034; 2013; 82 halaman; Program Studi Pendidikan Bahasa
dan Sastra Indonesia Jurusan Pendidikan Bahasa dan Seni Fakultas Keguruan dan
Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Penelitian ini dilatarbelakangi oleh kenyataan bahwa dalam penggunaan
bahasa Indonesia pada soal UKK SD mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran
2011/2012 Kabupaten Situbondo, masih ditemukan banyak kesalahan. Hal tersebut
disebabkan oleh kompetensi guru Sekolah Dasar yang kurang menguasai kaidah
bahasa Indonesia yang baik dan benar. Kesalahan penggunaan bahasa Indonesia,
antara lain: penggunaan ejaan dan tanda baca, penggunaan dan penulisan kata, serta
kalimat yang seharusnya ditulis menggunakan kalimat yang efektif dalam soal UKK
SD mata pelajaran bahasa Indonesia kelas 3, kelas 4 dan kelas 5.
Berdasarkan latar belakang tersebut permasalahan dalam penelitian ini, yaitu:
(1) bagaimanakah bentuk kesalahan ejaan dalam soal UKK SD mata pelajaran bahasa
Indonesia tahun pelajaran 2011/2012?, (2) bagaimanakah bentuk kesalahan dan
penulisan kata dalam soal UKK SD mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran
2011/2012?, (3) bagaimanakah bentuk kesalahan kalimat yang tidak efektif dalam
soal UKK SD mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012?, (4)
faktor-faktor apakah yang memengaruhi kesalahan dalam penulisan soal UKK mata
pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/ 2012 di kabupaten Situbondo?.
Berdasarkan rumusan masalah tersebut tujuan yang hendak dicapai dalam
penelitian ini adalah: (1) mendeskripsikan bentuk kesalahan penggunaan ejaan/ tanda
baca dalam soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011 / 2012,
(2) mendeskripsikan bentuk kesalahan penggunaan dan penulisan kata yang tidak
tepat dalam soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012,
xiv
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
(3) mendeskripsikan bentuk kesalahan penggunaan kalimat yakni kalimat tidak
efektif dalam soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012,
(4) mendeskripsikan faktor penyebab kesalahan penggunaan bahasa Indonesia dalam
soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012.
Jenis penelitian yang dilakukan adalah analisis kesalahan berbahasa.
Rancangan penelitian ini adalah kualitatif. Sumber datanya soal UKK bahasa
Indonesia kelas 3, 4 dan 5 SD. Data berupa kalimat pada soal yang diindikasikan
salah dalam penggunaan bahasa Indonesia. Teknik pengumpulan data dilakukan
dengan teknik dokumentasi dan wawancara. Teknik analisis data terdiri dari tiga alur
kegiatan yang terjadi secara bersamaan, yaitu reduksi data, penyajian data, dan
penarikan kesimpulan. Prosedur penelitian dalam penelitian ini terdiri dari tiga tahap
yaitu tahap persiapan, pelaksanaan, dan penyelesaian.
Hasil dan pembahasan dalam penelitian menunjukkan bahwa kesalahan dalam
soal UKK bahasa Indonesia pada kelas 3, 4 dan 5 di Kabupaten Situbondo meliputi;
(1) kesalahan ejaan dan tanda baca antara lain: kesalahan penulisan huruf kapital dan
huruf kecil, kesalahan penggunaan tanda baca titik, koma, dan petik, (2) kesalahan
penggunaan kata di antaranya: penggunaan kata tunjuk, menggunakan kata yang tidak
baku, kesalahan bentukan kata, menggunakan kata yang tidak lugas, kesalahan
penulisan kata, (3) kesalahan kalimat tidak efektif
antara lain:ketidaksejajaran
kalimat, ketidaklogisan kalimat, ketidakhematan kalimat, serta ketidakvariasian
kalimat
dalam soal, (4) Faktor-faktor penyebab kesalahan penggunaan bahasa
Indonesia antara lain: faktor kompetensi berupa pemahaman yang kurang terhadap
kaidah bahasa yang baik dan benar, adanya unsur kesengajaan membuat kalimat tidak
efektif, serta pengaruh bahasa daerah. Selain faktor kompetensi, terdapat faktor
performansi di antaranya: jadwal aktivitas penulis soal yang padat, pengaruh kondisi
lingkungan sekitar (cuaca, kondisi sosial), serta keadaan fisik yang kurang
mendukung dalam proses penyusunan dan pengetikan soal UKK (kelelahan, letih,
mengantuk).
xv
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
ANALISIS KESA
SALAHAN PENGGUNAAN BAHASA INDON
ONESIA
DALAM SOAL UK
UKK SD MATA PELAJARAN BAHASA IND
DONESIA
TAHUN
UN 2011/ 2012 KABUPATEN SITUBONDO
SKRIPSI
Diajukan Guna Meelengkapi Tugas Akhir dan Memenuhi Salah Sat
atu Syarat
untuk Menyelesaikann P
Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia
Ind
(S1)
da
dan Mencapai Gelar Sarjana Pendidikan
Oleh :
Norma Yuni Riantika
NIM 090210402034
PROGRAM STUDI
DI PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONESIA
IND
JURUS
USAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI
FAKULTA
TAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
AN
UNIVERSITAS JEMBER
2013
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
.id/
http
.u
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ht
/
/ Sat
/
Salah
atu Syarat
Diajukan Guna Meelengkapi
c.id
c.id
c.id Tugas Akhir dan Memenuhi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
untuk Menyelesaikan
Bahasa
Ind
(S1).une
.une dan Sastra Indonesia
.unnePProgram Studi Pendidikan
b
b
i
i
l
l
ilib
i
i
da
dan Mencapai Gelar /Sarjana
/dig Pendidikan
//dig
//dig
:
:
:
http
http
http
tp
u
ac.
nej.
ac.
nej.
.u
u
ilib.
dig
tp://
Oleh/d: igilib
NIM 090210402034
nej
id/
.ac.
nej
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
h
.id/
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
Normah Yuni Riantika
id/
.ac.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ttp:/
ht
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
lib.u
u
ilib.
.id/
ac
nej.
.u
SKRIPSI
http
http
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
digi
tp://
ilib.
TAHUN
UN 2011/ 2012 KABUPATEN SITUBONDO
.u
ilib.
.id/
.id/
u
.id/
dig
tp://
ht
g
g
g
DALAM
UKK SD MATA PELAJARAN
BAHASA IND
DONESIA
://di
://di
://diSOAL UK
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
ilib.
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
c
ac INDON
ANALISIS KESA
PENGGUNAAN BAHASA
ONESIA
ej.a
nej.
nSALAHAN
http
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
u
lib.u
digi
tp://
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/ INDONESIA
/
DI PENDIDIKAN
BAHASA DAN SASTRA
IND
.id/ PROGRAM STUDI
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne PENDIDIKAN BAHASA
JURUS
.une
.uneDAN SENI
.uUSAN
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
TAS KEGURUAN
AN
http
http DAN ILMU PENDIDIKAN
http FAKULTA
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
UNIVERSITAS JEMBER
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
d/
ac.i
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http i
http
tp
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
2013
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ilib
Skripsi ini saya
/digpersembahkan untuk:
1)
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
2)
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
3)
tp
ttp:/
gilib
i
d
/
/
:
u
i
/dig
/
:
p
t
t
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http ii
ac.
nej.
ht
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
http
.id/
.u
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
h
http
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
ht
ht
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
.id/
lib.u
id/
ac.
nej.
ht
.id/
ht
id/
ac.
nej.
ht
ac
nej.
.u
http
id/
ilib.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
.id/
ac
nej.
.u
.u
ac.
nej.
ht
.id/
.id/
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
almamater lFakultas
Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember lyang
ib.u
ib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
://d
selalu
http
http
http dibanggakan.
ac
nej.
ht
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
gilib
i
d
/
/
:
ht
t
t
dan mengajarkan ilmu pengetahuan
dengan penuh keikhlasan
.id/ dan kesabaran.
.id/
id/
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
semua guru TK, SD, SMP, SMA hingga Perguruan Tinggi yang telah mendidik
http
ilib.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
menyelesaikanusemua
serta selalu senantiasa
ne
.une
.udihadapi
. ne pekerjaan yang sedang
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
mendoakan.
://di
://di
://di
http
http
http
.u
dig
tp://
id/
id/
ac.
nej.
mencurahkan kasih sayang,
motivasi untuk
/
/ mendukung dan memberikan
.id/
tp
ht
h yang selalu
h Ayahanda Maryono, S.Pd.SD,
h
Ibunda
Nurjannah, S.Pd.SD dan
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.u
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
PERSEMBAHAN
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
ac
nej.
.id/
b
Departemen
Republik Indonesia.1989.Al
Quran dan Terjemahannya.
gilib
gilib
giliAgama
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
Jakarta:CV
http
http
http Jaya Sakti Surabaya.
iii
tp
*)
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
.id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
http
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
http
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
ht
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
u
ht
.id/
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
ttp
hMOTTO
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
http
ht
id/
id/
id/
c.
Saya yang bertanda
ej.atangan di bawah ini :
ac.
nej.
.u
igilib : Norma Yuni Riantika/digilib
/dnama
u
ilib.
dig
tp://
ttp:/
ac.
nej.
ht
ht
:090210402034 h
menyatakan dengan sesungguhnya
bahwa karya ilmiah yang/ berjudul “Analisis
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Kesalahan Penggunaan
ne UKK SD Mata Pelajaran
.une
.uSoal
.une Bahasa Indonesia dalam
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
Bahasa Indonesia
://di benar://di Kabupaten Situbondo” tadalah
://di Tahun Pelajaran 2011/2012
h tp
http
http
ht
/
/
/
dan belum pernah
d/ serta bukan karya
.idsumbernya,
c.id
c.ipun,
c.iddiajukan pada instansi mana
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
jiplakan. Saya bertanggung
isinya sesuai dengan
.une
.unkebenaran
.une jawab atas keabsahanilidan
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
sikap ilmiah
http
http
http yang harus dijunjung tinggi.
ht
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
PERNYATAAN
http
:/
http NIM
ac
nej.
.u
.u
.un
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan
/
/
/
/
c.idsanksi akademik jika j.ac.id
c.id pun serta bersedia mendapat
c.iddan paksaan dari pihak j.mana
a
a
a
.
.
j
j
ne
.une
.une
.uhari
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
ternyata
di
kemudian
pernyataan
ini
tidak
benar.
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
ht
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
h
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
.id/
lib.u
digi
tp://
ht
Yang menyatakan,
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
ac.
nej.
u
b.u
ilib.
iliJember,
g
g
i
i
14
Februari
2013
d
d
/
/
:/
:/
http
http
u
ilib.
dig
tp://
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
ht
Norma Yuni Riantika
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http iv
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
id/
id/
ac.
nej.
ht
TAHUN PELAJARAN 2011/2012 KABUPATEN SITUBONDO
ac
nej.
ac
nej.
ilib
SKRIPSI
/dig
i
/dig
/
:
p
t
t
:/
http
h
ac
nej.
lib.u
.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
.id/
/
c.id
lib.u
http
ac.
nej.
ac.
nej.
a
nej.
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
u
u
.u
ANALISIS
PENGGUNAAN
ilib.
ilib. BAHASA INDONESIA
ilibKESALAHAN
g
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
:/
:/
p:/
DALAM
BAHASA INDONESIA
http
httPELAJARAN
http SOAL UKK SD MATA
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
HALAMAN
httpPENGAJUAN
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
h
Salah Satu
/
/
/ di Depan Tim Penguji Guna.Memenuhi
/ Diajukan untuk Dipertahankan
d
d
d
i
i
i
.
.
c dan Sastra Indonesia j.ac.id
c Program Studi Pendidikan Bahasa
c Syarat untuk Menyelesaikan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
pada Jurusan Pendidikan
dan Ilmu Pendidikan
.une
.uKeguruan
.une Bahasa dan Seni Fakultas
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
dig
Universitas
://di
://dJember
://di
tp://
http
http
http
Nama
nej.
u
.
gilib
i
d
/
/
:
: Norma Yuni Riantika
d/
ac.i
NIM
/
c.:id090210402034
a
.
j
ne
u
.
gilib
i
Angkatan Tahun
d
/
/
:
http
tp
: 2009
Daerah Asal
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
: Situbondo
ht
Tanggal Lahir
13 Februari 1991 id/
/
/
idTempat,
.id/
.
.:idSitubondo,
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j : Pendidikan Bahasa dannSeni
Jurusan
.une
.u e
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
//dig dan Sastra Indonesiattp://dig
:Bahasa
://di
Programttp
Studi
: Pendidikan
p
t
t
h
h
h
ht
/
/
.id/ Disetujui oleh:
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
Pembimbing II,
://di
://di
http
http
ht
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
lib.u
digi
tp://
ac
nej.
ib.u
il
Pembimbing
//dI,ig
:
http
igili
//d(…………………………)
ili
(…………………………)
//dig
h
Dra. Suhartiningsih,
M.Pd.
NIP
/ 19601217 198802 2 001
.id
j.ac
/
.id
j.ac
une
une
.
gilib
i
d
/
/
:
.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
ht
NIP 19780506 200312/ 2 001
.id/
.id
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http v
http
tp
ac
nej.
:
http M.Pd.
httpRusdhianti Wuryaningrum,S.Pd,
ttp:
tp
ac
nej.
b.u
b.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
ttp
SKRIPSI
h
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
t
ht
ht
hANALISIS
KESALAHAN PENGGUNAAN
BAHASA INDONESIA
/
c.id
a
nej.
lib.u
digi
tp://
DALAM SOAL UKK SD MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA
/
/
TAHUN 2011/
c.id
c.id 2012 KABUPATEN SITUBONDO
a
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
oleh igilib.
//d
nej.
u
ilib.
dig
tp://
:
http
u
ilib.
dig
tp://
.
NIM 090210402034 nej.ac
u
ilib.
g
i
d
/
:/
http
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
h
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
lib.u
id/
ac.
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
d/
ac.i
ht
digi
tp://
.u
http
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Norma Yuni Riantika
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
u
.u
http
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
a
nej.
Pembimbing
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.uPembimbing II : RusdhiantiiliWuryaningrum,
Dosen
S.Pd, M.Pd ilib.u
ig
ig b
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
.id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http vi
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
ac.
nej.
http
.id/
ac
nej.
tp
://d
://d
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
a
nej.
a
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
/
/
Dosen Pembimbing
c.id
c.id I : Dra. Suhartiningsih, M.Pd
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
PENGESAHAN
http
ht
id/
id/
id/
.
.
Skripsi berjudulej“Analisis
Kesalahan Penggunaan
.ac.
j.acBahasa Indonesia dalam nej.ac
e
n
n
u
u
ib.u Pelajaran Bahasa Indonesia
ilib.
ilib. Tahun 2011/2012 Kabupaten
Soal UKK /d
SD
igilMata
/dig
/dig
ac.
nej.
u
ilib.
ac
nej.
.u
.u
id/
dig
tp://
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ht
h Bahasa dan
h
Situbondo”
telah diuji dan disahkanholeh Program Studi Pendidikan
Sastra Indonesia Fakultas Keguruan
Jember pada:
/
/ dan Ilmu Pendidikan Universitas
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
c.id
a
.
j
hari
: Selasa
.une
b
i
l
i
g
tanggal
://di: 26 Februari 2013
http
.id/
.id
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
h
tempat : Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
.id/
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/
/
c.id
c.id(…………………………)
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
Dr.
Sukatman,
M.Pd
l
l
i
i
g
dig
://di 199512 2 001
NIP 19640123
p
t
tp://
t
h
I,
/
idAnggota
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
Anggota
d/ II,
:
tp:
http
.id/
ac
nej.
.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
lib.u
.id/
.u
http
ht
.id/
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http vii
id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
(…………………………)
Prof. Dr. Sunardi, M.Pd
d/ 19540501 198303 1 005 c.id/
i
.
NIP.
c
j.a
j.a
ac.
nej.
ht
h
.u
http
tp
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
une
u
.
gilib
i
d
/
/
:
.un
http
.id/
ac
nej.
(…………………………)
Dra. Suhartiningsih,
M.Pd
id/ 198802 2 001
.
c
NIP.
19601217
a
ej.
ttp:
http
ht
ht
ilib
//dig
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
h
Mengesahkan,
Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
.id/
.id/ Universitas Jember
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ht
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ilib
//dig
id/
i
.un
.un
ht
h
h
(…………………………)
Dr.
/ Hj. Arju Muti’ah, M.Pd. .id/
idNIP
.
c
19600312 198601 2ej001
a
.ac
ej.
ilib
//dig
.id/
.id/
u
ht
ht
(…………………………)
j.ac
j.ac
e
e
n
n
u
u
.
.
gilib
gilib Rusdhianti W, S.Pd, M.Pd.
i
i
d
d
/
/
/
/
NIP. 19780506 200312
ttp: 2 001
ttp:
ac.
nej.
ilib.
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Sekretaris,
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
Ketua,
.id/
.id/
Tim Penguji:
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
id/
id/
.
.
.
Syukur Alhamdulillah
j.ac Allah Swt, atas segala nej.ac
j.ac selalu dipanjatkan ke nhadirat
e
e
n
u
u
.u
ilib.
ilib.
limpahan rahmat,
igilib penulis dapat menyelesaikan
/dig
/dig taufiq dan karunia-Nya/dsehingga
ac.
nej.
u
ilib.
.u
id/
id/
dig
tp://
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
PRAKATA
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ht
h
h
skripsihdengan judul “Analisis Kesalahan
Penggunaan Bahasa Indonesia
dalam
Soal UKK SD Mata Pelajaran/ Bahasa Indonesia Tahun 2011/2012
Kabupaten
/
id/
id
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Situbondo”. Skripsiun
une satu syarat menyelesaikan
.une
.salah
. inie disusun guna memenuhi
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
i
di satu (S1) pada Program
di
pendidikan
Pendidikan Bahasa
//di Sastra
:dan
://dStudi
://strata
tp://
http
http
http
Indonesia Jurusan Pendidikan Bahasa dan Seni Fakultas Keguruan dan Ilmu
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
Penyusunan
ini tidak lepas dari bantuan
lib.u
lib.u berbagai pihak. Olehigkarena
lib.skripsi
i
i
i
g
g
i
i
d
://d
://d
itu penulis
tp:// kepada:
http
http ingin menyampaikan terimahtkasih
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
/
.idPendidikan.
ac
nej.
tp
ht
ht
1) Prof.Dr.Sunardi,M.Pd, selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
d
d
Universitas Jember, .ac.id
ac.i
ac.i
.
.
j
j
j
e
e
e
n
un
.un selaku Ketua Jurusan Pendidikan
lib.u
libM.Pd,
2) Dr. Sukatman,
Bahasa dan Seni, igilib.
i
i
g
g
i
i
/d
://d
://d
ttp:/ selaku Ketua Program Studi
http Pendidikan
http
3) Rusdhianti
Wuryaningrum, S.Pd,hM.Pd,
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
nej.
waktu, memberikan pengarahan dan saran dengan penuh kesabaran dalam
.un
ilib
//dig
tp:
ht
penulisan skripsi ini,
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
5) Dr.Hj.Arju Muti’ah,M.Pd,
selaku dosen .pembahas
skripsi yang telah
une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://dipenyusunan skripsi ini, ttp://di
://di saran dan masukan terhadap
memberikan
h
http
http
d/
c.i
ej.a
ht
Bahasa dan Sastra Indonesia Universitas Jember,
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
4) Dra.Suhartiningsih,M.Pd,selaku
dosen pembimbing
I dan Rusdhianti nej
j
j
u
.une
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
Wuryaningrum,S.Pd,M.Pd,
selaku
dosen
pembimbing
II
yang
telah
meluangkan
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
d/
ac.i
u
ilib.
dig
tp://
/
/
/
.id/
ac
nej.
ht
6) Furoidatul Husniah,S.S,M.Pd, selaku dosen pembimbing akademik yang telah
.id/
ac
nej.
tp
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
a
nej.
.id/
ac
nej.
u Negeri 2 Patokan, SMP lNegeri
7) semua guru ildi
ib.u 1 Situbondo, SMA Negeri
ib.SD
lib.u1
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
://d dan dosen Program Studi
Situbondo,
http Indonesia
http Pendidikan Bahasa dan Sastra
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
memberikan arahan dancsaran
rencana studi,
.id/ dalam setiap kegiatan pemrograman
c.id
yang telah membimbing, mendidik dan memberikan bekal ilmu dan pengetahuan
ac
nej.
id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
viii
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
ac.
nej.
.id/
.id/
selama ini,
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp yang telah
8) Ibunda
httpAyahanda Maryono, S.Pd, hSD
http Nurjannah, S.Pd, SD dan
tp
d/
ac.i
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
nej
.u
igilib
merawat, menjaga sampai saat ini serta memberikan motivasi, mendoakan yang
id/
id/
.
terbaik untuk jalan e
hidupku
skripsi ini,
.ac.
j.ac sampai terselesaikannyaejpenyusunan
.un
.un
id/
ac.
nej.
.u
ib
gilib
9) semua /sahabat
suka maupun duka/di(Ajenk,
igildalam
igilib yang tetap setia bersama
d
d
/
/
/
/
:
:
:
ttp
ttp
http Lel, Ham), penghuni kosth“Cinta”
Abonk,
yang selalu menghiburhdan menemani
id/
.ac.
ht
ht
saat proses penyusunan skripsi
/
/Ana-Upin, Anis-Ipin,
/ ini (Ji-jonK, Fiska, Siska,
d
d
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Ny. Rudi, Lusi, Riril,
.une
.une Alvi, YoLan Belina, dkk)..une
ilib
ilib
ilib
dig A dan B), yang telah pmemberikan
/dig
/(kelas
/dig IMABINA angkatan 2009
10) rekan-rekan
/
/
/
:
:
:
p
p
t
t
t
ht
ht
ht
kenangan dan cerita indah selama kuliah (Ita, Nana, Liong, Maya, Rona), serta
d
tp://
ht
/
/
/ disebutkan satu per satu.idtetapi
/ semua pihak yang tidak.idapat
telah membantu
.id11)
c.id
c
c d
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
dalam penyusunan
ini.
.une
.unskripsi
.uneskripsi hingga terselesaikannya
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig
/dig
://di
ttp:/ ada balasan apapun kecuali
ttp:/ semua jasa baik tersebut,htidak
httpdoa, semoga
hAtas
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
amal baik tersebut diterima di sisi Allah Swt dan mendapatkan imbalan yang setimpal
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.iddari-Nya, Amin.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une pihak demi kesempurnaan
.une
.semua
.u
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Penulis
juga
menerima
kritik
dan
saran
dari
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
skripsihini. Harapan penulis, semoga skripsi
ini bermanfaat untuk pembaca.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ilib
//dig
http
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ix
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
tp
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
h
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.un
ilib
//dig
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
c.i
ej.a
:
:
tp:
Penulis
d/
.un
.un
ht
ht
d/
c.i
ej.a
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
/
dJember,
c.i
ej.a
ilib
//dig
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/
c.id
a
nej.
.u
ilib
//dig
id/
Halaman
ac.
nej.
ac.
nej.
tp:
id/
ac.
nej.
MOTTO...........................................................................................................
iii
LEMBAR PERNYATAAN
ej.a
ej.a ...........................................................................
iv
LEMBAR PEMBIMBINGAN ......................................................................
vi
/
c.id
/
c.id
ht
.id/
ac
nej.
u
.un
.un
b
b
i
i
l
l
ilibv.
i
i
g
g
g
i
i
i
LEMBAR//PENGAJUAN
...............................................................................
d
d
d
://
://
:
http
http
http
ht
vii
/
/ LEMBAR PENGESAHAN.i...........................................................................
d/
d/
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
PRAKATA ......................................................................................................
viii.une
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g lib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
DAFTAR
ISI
................................................................................................
x
:
:
:
http
http
http
.id
j.ac
une
lib.
i
g
i
://d
tp
DAFTAR LAMPIRAN ................................................................................
ht
xiii
/
/
/
xiv
.id/ RINGKASAN ...............................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.une
.une
1.un
BAB 1. PENDAHULUAN
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di 1
://di
://dLatar
p
p
p
t
t
t
1.1
Belakang
.............................................................................
t
t
t
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
1.2 Rumusan Masalah ........................................................................
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
tp://
ht
u
u
u
HALAMANiJUDUL
ilibi.
ilib.
ilib. ......................................................................................
g
g
g
i
i
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
ii
HALAMAN
PERSEMBAHAN .....................................................................
u
ilib.
dig
tp://
.u
http
id/
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
DAFTAR
http ISI
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
1.4.1 Manfaat Teoritis ................................................................
8
1.4.2 Manfaat Praktis ................................................................
8
id/
.ac.
http
http
2.1 Penggunaan Ejaan dan Tanda Baca .............................................
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
x
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
ht
13
.id/
.id/
.id/
ac.
nej.
ht
10
10
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne Kapital ..................................................................
a..uHuruf
10
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di 13
://di
://di b. Huruf Kecil .....................................................................
http
http
http
ac
nej.
tp
/
2.1.1 Penulisan iHuruf
d/ ................................................................
id/
2.1.2 Pemakaian Tanda Baca ......................................................
gilib
i
d
/
/
:
ht
c.id
8 nej.a
u
u
.
.
b.u
ili10
ilib
ilib PUSTAKA ....................................................................
g
g
g
i
i
i
d
d
d
BAB 2. TINJAUAN
://
://
://
1.5 Definisi nOperasional
....................................................................
ej
nej
http
ac
nej.
7
/
.id/
.id/
.id.........................................................................
c
c
c
1.3 Tujuan Penelitian
7
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une
une
.
.
.
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.4dManfaat
Penelitian .......................................................................
g 8
g
g
://di
://di
:// i
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
id/
.ac.
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
.u
d/
ac.i
ej.
n
lib.u
i
g
i
d
tp://
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
tp:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
13
b. Tanda Titik ......................................................................
14
e. Tanda Petik ......................................................................
17
17
2.2.3 Ketidaktepatan Bentukan Kata ..........................................
19
/ Baku .......................................................
2.2.4 Pemakaian
.id/
.idKata
20
u
2.2.5 .Pemakaian
Kata Lugas .....................................................
lib.u
21.u
id
.ac.
id
.ac.
ac
nej.
gi
://di
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http2.3 Penggunaan Kalimat ....................................................................
22
2.3.1 Keefektifan Kalimat dalam Penulisan Soal .......................
22
d/
ac.i
d/
ac.i
31
3.1 Rancangan Penelitian
d/
d/ ..................................................................
31
c.i
ej.a
c.i
ej.a
3.4 Instrumen Penelitian ....................................................................
33
/
/ ..................................................................
3.5 Metode Analisis
Data
c.id
c.id
33
a
nej.
a
nej.
g
://di
id/
ht
.id/
d/
ac.i
.u
nej.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
ht
36
.id/
ac
nej.
.u
http
xi
id/
.id/
ac
nej.
36
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
ht
35.u
gilib
i
d
/
/
:
4.1 Kesalahan Ejaan dan Tanda Baca ................................................
id/
ac.
nej.
ht
id/
.ac
n
n
32.unej
3.2 Data dan
Sumber Data ................................................................
u
u
.
.
igilib
igilib
igilib
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
3.3
Metode
Pengumpulan
Data
..........................................................
32
http
http
http
http
ac.
nej.
ht
27
BAB 3. METODE PENELITIAN ...............................................................
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
.
d. Kesejajaran
dalam Perincian Pilihan
28 nej.ac
j. ..............................
j.
e
e
n
n
u
u
b.u
ilib. Bahasa Indonesia ........digili29
ilib. Penyebab Kesalahan Penggunaan
g
g
i
i
2.5
Faktor
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
/
/
/
2.3.2 Syarat.adan
24
c.id
c.id
c.idCiri- Ciri Kalimat Efektif ................................
a
a
.
.
j
j
j
ne
.une
.une
.uKalimat
b
b
b
i
i
i
l
l
l
a.
Logis
..................................................................
25
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
b. Kalimat Hemat ................................................................
26
c. Kalimat Variasi ...............................................................
ht
.id/
c
ej
ejPenunjuk dalam Stem ...............................................
2.2.1 Kata
17 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
b
gilib Kata Depan dan Awalan//d...................................................
igili18
igilib
i2.2.2
d
d
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
ttpHASIL DAN PEMBAHASAN
BABh4.
http
http........................................................
d/
ac.i
ht
2.2 Penggunaan Kata..........................................................................
/
/
g
://di
tp
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
u
u
3.6 Prosedur
ilib.
ilib. Penelitian ......................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
a. Tanda Tanya ....................................................................
http
http
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
.id/
.id/
.id/ ....................................................................
c
c
c
15
c. Garis
Bawah
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g 16
g
g d. Tanda Koma ....................................................................
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
36
4.1.2 Kesalahan Penggunaan Tanda Baca .....................................
41
c. Kesalahan Tanda Baca Petik ...........................................
46
4.2 Kesalahan Penggunaan
Kata ........................................................
/
/
49
4.2.3. Penggunaan Kata Tidak Lugas ..........................................
51
id
.ac.
id
.ac.
ac
nej.
a
nej.
u dan Partikel -pun .......................................................
.sang
ib.u
l54
lib.u
i
i
g
g
i
i
/d
://d 56
4.2.5. Kesalahan BentukhKata
ttp:/ .....................................................
http
gilib
i
d
/
/
:
http
4.3 Kesalahan Penggunaan Kalimat ………………………….
ej.
n
lib.u
i
g
i
d
tp://
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.un
ilib
//dig
58
4.3.4. Ketidakvariasian Kalimat…………………………..
67
d/
ac.i
d/
ac.i
4.4.1. Kesalahan …………………………………………..
73
4.4.2. Kekeliruand………………………………………….
.id/
.i /
75
c
ej.a
BAB 5. PENUTUP……………………………………………………
.un
.un
igilib
igilib
ht
.id/
.ac
79.unej
igilib
c
ej.a
ht
id/
.
4.4 Faktor-faktor
j.ac
j. Indonesia
j. Kesalahan Penggunaan Bahasa
e
e
e
n
n
n
u
.u
ib.u
il72
ilib.
ilibSoal
g
g
g
i
i
i
dalam
UKK
di
Kabupaten
Situbondo…………………
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
://d
://d
://dKesimpulan………………………………………………
5.1
http
http
http
5.2 Saran ………………………………………………………
tp:
ht
/
/
/
4.3.1. Ketidaksejajaran
dalam Perincian Pilihan…………
58
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.une
.Ketidakhematan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.3.2.
Kalimat…………………………..
62
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
4.3.3. Ketidaklogisan Kalimat…………………………….
65
d/
c.i
ej.a
ht
.id/
/
/
4.2.4. Kesalahan
c.id si dan
c.idPenulisan Kata Depan di-, Awalan
a
nej.
ht
.id/
c
ej dalam Stem ......... 49.unej.a
ej
4.2.1. Kesalahan
Penggunaan Kata Penunjuk
n
n
u
u
.
.
ib
ib
igil50
igilTidak
igilib Kesalahan Penggunaan://Kata
d
d
d
/
/
4.2.2.
Baku
..........................
/
/
:
:
http
http
http
.u
d/
ac.i
ht
/
.id/
.id/
.idTanda
c
c
c
41
a. Kesalahan
Baca
Titik
...........................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g 44
g .........................................
g b. Kesalahan Tanda Baca//Koma
://di
: di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
.id/
tp
.id/
ac
nej.
tp Kapital dan Huruf Kecil...........
http
http 4.1.1 Kesalahan PenulisanhtHuruf
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
79
ht
80
/
/
/
81
.id/ DAFTAR PUSTAKA…………………………………………………
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
xiii
LAMPIRAN ....................................................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
http
http
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
http
xii
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
id/
ac.
nej.
ttp:/
ttp:/
85
Lampiran 3. Tabel Pengumpul Data
/
/ ...............................................................
87
Lampiran 6.Lembar Konsultasi Dosen Pembimbing .......................................
175
a. Lembar Konsultasi
.id/
.id/ Dosen Pembimbing I .................................
175
b. Lembar
lib.u II ...............................
lib.u Konsultasi Dosen Pembimbing
176.u
id
.ac.
id
.ac.
.id/
ac
nej.
.u
ac
nej.
gi
://di
ac
nej.
gi
://di
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
xiii
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
.id/
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
http
id/
id/
ac.
nej.
ht
177
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
ht
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
dig
tp://
.id/
gilib
i
d
/
/
:
Lampiran
kelas 3, 4, dan 5 ...............
tp
http
htIndonesia
http7. Lembar Soal UKK Bahasa
tp
gilib
i
d
/
/
:
ht
c
ej
ej Data ....................................................................
Lampiran 4. Tabel Analisis
108 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
lib
igi173
igilib
igilib Hasil Wawancara ........................................................
d
d
d
/
/
/
Lampiran
5.
Transkrip
/
/
/
:
:
:
http
http
http
nej
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
h
h 2. Instrumen Penelitian ...................................................................
Lampiran
id/
.ac.
lib.u
http
id/
id/
ac.
nej.
ttp:/
digi
tp://
gilib
i
d
/
/
:
Halaman ej.ac.
.u
b.un
li83
lib.u
i
i
g
g
Lampiran 1./d
Matrik
i
i
igilib Penelitian ........................................................................
/d
/d
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
DAFTAR
httpLAMPIRAN
id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
http
RINGKASAN
Analisis Kesalahan Penggunaan Bahasa Indonesia dalam Soal UKK SD Mata
Pelajaran Bahasa Indonesia Tahun 2011/ 2012 Kabupaten Situbondo; Norma
Yuni Riantika, 090210402034; 2013; 82 halaman; Program Studi Pendidikan Bahasa
dan Sastra Indonesia Jurusan Pendidikan Bahasa dan Seni Fakultas Keguruan dan
Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Penelitian ini dilatarbelakangi oleh kenyataan bahwa dalam penggunaan
bahasa Indonesia pada soal UKK SD mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran
2011/2012 Kabupaten Situbondo, masih ditemukan banyak kesalahan. Hal tersebut
disebabkan oleh kompetensi guru Sekolah Dasar yang kurang menguasai kaidah
bahasa Indonesia yang baik dan benar. Kesalahan penggunaan bahasa Indonesia,
antara lain: penggunaan ejaan dan tanda baca, penggunaan dan penulisan kata, serta
kalimat yang seharusnya ditulis menggunakan kalimat yang efektif dalam soal UKK
SD mata pelajaran bahasa Indonesia kelas 3, kelas 4 dan kelas 5.
Berdasarkan latar belakang tersebut permasalahan dalam penelitian ini, yaitu:
(1) bagaimanakah bentuk kesalahan ejaan dalam soal UKK SD mata pelajaran bahasa
Indonesia tahun pelajaran 2011/2012?, (2) bagaimanakah bentuk kesalahan dan
penulisan kata dalam soal UKK SD mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran
2011/2012?, (3) bagaimanakah bentuk kesalahan kalimat yang tidak efektif dalam
soal UKK SD mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012?, (4)
faktor-faktor apakah yang memengaruhi kesalahan dalam penulisan soal UKK mata
pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/ 2012 di kabupaten Situbondo?.
Berdasarkan rumusan masalah tersebut tujuan yang hendak dicapai dalam
penelitian ini adalah: (1) mendeskripsikan bentuk kesalahan penggunaan ejaan/ tanda
baca dalam soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011 / 2012,
(2) mendeskripsikan bentuk kesalahan penggunaan dan penulisan kata yang tidak
tepat dalam soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012,
xiv
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
(3) mendeskripsikan bentuk kesalahan penggunaan kalimat yakni kalimat tidak
efektif dalam soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012,
(4) mendeskripsikan faktor penyebab kesalahan penggunaan bahasa Indonesia dalam
soal UKK mata pelajaran bahasa Indonesia tahun pelajaran 2011/2012.
Jenis penelitian yang dilakukan adalah analisis kesalahan berbahasa.
Rancangan penelitian ini adalah kualitatif. Sumber datanya soal UKK bahasa
Indonesia kelas 3, 4 dan 5 SD. Data berupa kalimat pada soal yang diindikasikan
salah dalam penggunaan bahasa Indonesia. Teknik pengumpulan data dilakukan
dengan teknik dokumentasi dan wawancara. Teknik analisis data terdiri dari tiga alur
kegiatan yang terjadi secara bersamaan, yaitu reduksi data, penyajian data, dan
penarikan kesimpulan. Prosedur penelitian dalam penelitian ini terdiri dari tiga tahap
yaitu tahap persiapan, pelaksanaan, dan penyelesaian.
Hasil dan pembahasan dalam penelitian menunjukkan bahwa kesalahan dalam
soal UKK bahasa Indonesia pada kelas 3, 4 dan 5 di Kabupaten Situbondo meliputi;
(1) kesalahan ejaan dan tanda baca antara lain: kesalahan penulisan huruf kapital dan
huruf kecil, kesalahan penggunaan tanda baca titik, koma, dan petik, (2) kesalahan
penggunaan kata di antaranya: penggunaan kata tunjuk, menggunakan kata yang tidak
baku, kesalahan bentukan kata, menggunakan kata yang tidak lugas, kesalahan
penulisan kata, (3) kesalahan kalimat tidak efektif
antara lain:ketidaksejajaran
kalimat, ketidaklogisan kalimat, ketidakhematan kalimat, serta ketidakvariasian
kalimat
dalam soal, (4) Faktor-faktor penyebab kesalahan penggunaan bahasa
Indonesia antara lain: faktor kompetensi berupa pemahaman yang kurang terhadap
kaidah bahasa yang baik dan benar, adanya unsur kesengajaan membuat kalimat tidak
efektif, serta pengaruh bahasa daerah. Selain faktor kompetensi, terdapat faktor
performansi di antaranya: jadwal aktivitas penulis soal yang padat, pengaruh kondisi
lingkungan sekitar (cuaca, kondisi sosial), serta keadaan fisik yang kurang
mendukung dalam proses penyusunan dan pengetikan soal UKK (kelelahan, letih,
mengantuk).
xv