Tujuan Pembelajaran : Materi Pembelajaran

Bab kang kudu digatekkake nalika para siswa pamitan : 1. Matur kanthi santun, tegese nganggo basa kang becik 2. Patrape sopan kanthi ngadeg jejeg sirah ndhungkluk 3. Praenan kang sumringah, aja mbesengut 4. Tangane salaman sokur bage kanthi diaras 5. Aja lali nyuwun dongane wong tua 6. Ora kesusu 7. Ora karo sembrana apa maneh cengengesan. Nyuwun pamit mangkat sekolah Jam 06.15 WIB Galih wis rampung adus lan nganggo sragam sekolah kang wis disetlika mlithit. Galih banjur sarapan bareng karo bapak, ibu, lan adhine sing jenenge Galuh. Sakwise rampung sarapan, Galih lan Galuh pada njupuk tas banjur pamitan marang bapak ibune. Galih ngajak salaman bapakne karo diaras astane. Galih : Pak, kepareng kula nyuwun pamit badhe bidhal sekolah. Kula nyuwun donga saha pangestunipun bapak. Bapak : Iya Le, muga-muga sliramu tansah antuk keslametan lan lancar anggonmu sinau. Galih : Matur nuwun Pak donganipun. sawise iku Galih banjur pamit marang ibune, dene Galuh uga mangkono Galuh : Pareng nggih Pak, Bu, nyuwun pamit rumiyin Ibu : Iya nduk, ngati-ati ing dalan. sakpungkure bocah loro iku, bapake Galih uga tata-tata budhal kerja, ora lali pamitan marang ibu Bapak : Wis ya bu, bapak budhal dhisik Ibu : Ya Pak, ngati-ati. sakwise garwane tindak, ibune Galih nuli nutup pager omahe sakbanjure neruskake pagaweyane Unggah-ungguh Nyuwun Idi Palilah Meminta Ijin Nalika badhe tindak saking griya kedahipun ngangge idi palilah dhumateng tiyang sepuhipun kalebet ibu, bapak guru menawi wonten sekolah, utawi nalika nembe bebarengan kaliyan kancanipun kangge nyuwun idi palilah kaliyan kanca saged ngangge basa ngoko, menawi nyuwun idi palilah dhumateng tiyang sepuh kalebet bapak ibu guru prayoginipun ngangge basa krama. Tuladha ukara kangge nyuwun idi palilah : 1. Bud, aku pamit bali dhisik ya? 2. Pak, menawi kepareng kula badhe dhateng griya sakit tuwe kanca kula ingkang nembe sakit 3. Bu, menawi kepareng kula badhe dhateng wingking 4. Tuladha ing wacana : Nyuwun Pamit Dhateng Wingking Pak Prasetyo saweg ngandharaken bab unggah-ungguh utawi tata krama, ananging Widati keraos badhe dhateng wingking. Lajeng Widati nyuwun idin dhumateng Pak Prasetyo badhe dhateng wingking. Patrapipun, Widati jumeneng lumampah alon nyedhaki Pak Prasetyo. Astanipun ngapurancang, badan radi mbungkuk, lajeng matur alon ananging cetha. Widati : “Nuwun sewu,Pak.Kula nyuwun idin badhe dhateng Kolah.” Pak Prasetyo : “Ya kana Sajroning Widati menyang kolah, Pak Prasetyo nglajengaken anggenipun ngendikan,boten dangu widati wangsul saking kolah. Widati : “Sampun, Pak matur nuwun” Pak Prasetyo : “iya padha-padha Pak Prasetyo sinambi manthuk- manthuk

E. Pendekatan, Model dan Metode Pembelajaran

1. Pendekatan Scientific Langkah-langkah yang digunakan dalam pembelajaran ini adalah mengamati, menanya, mengeksplorasi. 2. Model Pembelajaran Model pembelajaran yang digunakan adalah Problem Based Learning, Demonstration. 3. Metode Meliputi : Permodelan, Tanya Jawab, Penugasan.

F. Langkah-langkah Kegiatan Pembelajaran

Langkah Pembelajaran Deskripsi Kegiatan Alokasi Waktu Pendahuluan 1 Salam, Berdoa dan Presensi. 2 Guru menyampaikan apersepsi terkait dengan materi ajar. 3 Guru menyampaikan cakupam materi yang akan dibahas dalam proses pembelajaran. 10 menit Kegiatan Inti Mengamati 1 Mengamati dan memperhatikan apa yang disampaikan guru tentang penggunaan unggah- ungguh Jawa untuk ragam bahasa Jawa, fungsi unggah-ungguh, unggah-ungguh berpamitan, dan unggah-ungguh meminta ijin beserta contoh penggunaannya. 60 menit Menanya 1 Guru menjawab pertanyaan yang diajukan oleh peserta didik atau bisa juga peserta didik diminta untuk menjawab pertanyaan dari temannya sehingga terjadi komunikasi yang lebih aktif antara guru dan peserta didik. Mengeks- plorasi 1 Siswa melakukan diskusi kelompok tentang ragam bahasa Jawa, fungsi unggah-ungguh,