KECEPATAN PERTUMBUHAN TULANG PANJANG TIKUS WISTAR DENGAN DIET SUSU KEDELAI – MADU LOKAL DALAM BERBAGAI RASIO

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

KECEPATAN PERTUMBUHAN TULANG PANJANG TIKUS
d.id
.cid.id LOKAL
ca.ciDIET
caMADU
ca.cid.id
WISTAR DENGAN
SUSU
KEDELAI
–
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e j.
uneej.
u.n
uneej.
une
ilibi.b.un DALAM BERBAGAI
ilibi.bRASIO
ilibi.b.un

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
SKRIPSI
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t dan memenuhi salah satu syarat
hhtt
hhtt diajukan guna melengkapi tugas
hhtakhir

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

untuk menyelesaikan Program Studi Kedokteran Gigi (S1)
dan mencapai gelar Sarjana Kedokteran Gigi

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne Galuh Ragil RetnoilPalupi
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
i
i
i
NIM 051610101060
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
FAKULTAS
KEDOKTERAN
GIGI
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:pi//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Oleh

UNIVERSITAS JEMBER
2010

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
PERSEMBAHAN neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht ini aku persembahkan untuk: hht
Skripsi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

1.

Allah S.W.T dan Rosul-Nya, Muhammad S.A.W., segala yang kuhadapi di

3.

Ibunda Hj. Hani tercinta, terima kasih atas seluruh kasih sayang, bimbingan,

d
d
dd
d
aj.ca.ci .id Syukurku atas semuaenikmat
aj.ca.ci .id dunia ini adalah kehendak-Mu.
aj.ca.ci .iyang
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
Kau
beri.
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
gigil kasih atas seluruh kasih//dsayang
g il
il Sunarko (alm) tersayang,
2. Ayahanda
idgigH.
ig il
idterima
/:d
:p//:d
:p//:d
:p://idig
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hdan
hhttsampai menjadi seperti aku yang
hhtsekarang.
htt kesabarannya sewaktu aku kecil

d.id
id kuat dan tegar
ca.cid.id nasehat serta doa yang
ca.citulus
ca.cid.tetap
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
ikhlas,
sehingga
aku
bisa
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
menjalani
ili
ig ili
idgigsemuanya.
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp tersayang Ulung Widjanarko,
hthttp Galuh Adjeng, Agung Purnomo,
hthttp dan
4. hKakakku
Merry Istanti serta seluruh keluargaku, terima kasih atas semangat, motivasi,

d
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id
a
dan dukungannya.ej.a
.
.
.
j
j
j
.
.
.
e
e
e
nej
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
5.
Armyn
Zulmi
yang
terbaik
yang
pernah
ada,
terima
kasih
selalu
menemani
dan
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hmemberi
hhtt
semangat.
htt
6.

Almamater Fakultas Kedokteran Gigi Universitas Negeri Jember.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:pii//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
MOTTO
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

“Sesungguhnya Allah tidak mengubah keadaan sesuatu kaum sehingga mereka

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

c.idid

c.idid

aac. yang ada pada diri mereka
a c.
mengubah
nej. j.keadaan
nej. j.asendiri”

.bu.une
.bu.une )
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
g il
(Terjemahan Surat/dAr-Ra’ad:11)
*
idgigil
:p//:d
:p/://idig
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

”Dari perut lebah itu keluar minuman (madu) yang bermacam-macam warnanya, di

.idd

.idd

ca.cid.id
a
.
j
e
ne
ne
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Sesungguhnya
ili demikian itu benar-benar
idgigyang
idgterdapat
idgbagi
igili tanda (kebesaran Tuhan)
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthyang
hthttp
ttp memikirkan”.
orang-orang
.i
aj.cacmanusia.
dalamnyaeterdapat
j.aj.cac.i obat yang menyembuhkan
ej.bagi

(Terjemahan Surat Surat An Nahl: 69) **)

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
“Sesungguhnya
di
balik
kesulitan
ada
kemudahan
dan
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt ada kesuksesan,
di balik kegagalan
serta dibalik kesuksesan selalu ada pengorbanan” ***)

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

hthttp

hthttp

hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
iii
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

*) Departemen Agama Republik Indonesia. 1998. Al Qur,an dan Terjemahannya.
PT. Kumudasmoro
.cid.id
id Indonesia. 1998. Al Qur,an
ca.cid.Grafindo.
ca.cid.id Semarang:
ca.cid.id
cadan
)
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
**
Departemen
Agama
Republik
Terjemahannya.
e
e
e
e
nej. Grafindo
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Semarang:
PT.
Kumudasmoro
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
digigili
digigili
digigili
/:d
***) Penulis.
//dig
tp://://d
tp://://d
tp://://d

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
PERNYATAAN neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht Saya yang bertanda tangan hdibawah
ht
ini :

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Nama : Galuh Ragil Retno Palupi

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
NIM
:
051610101060
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
menyatakan
sesungguhnya bahwa
yang berjudul: Kecepatan
idgidengan
ig il
idgiSkripsi
idgigil
gil
gil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
tt Lokal
Pertumbuhan
Tulang Panjang Tikus h
Wistar
htt dengan Diet Susu Kedelaih–hMadu
dalam Berbagai Rasio adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam

.cid.id
ca.cid.id pengutipan substansi disebutkan
ca.cid.id sumbernya, dan belum
capernah
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
diajukan
pada
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
institusi manapun,
ig ili
idgigili serta bukan karya :/jiplakan.
idgigili Saya bertanggung jawab
idgiatas
gili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp dan kebenaran isinya sesuai
hthttdengan
hthttpdijunjung
keabsahan
sikap ilmiah yang harus
tinggi.

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id ini saya buat denganejsebenarnya,
aj.ca.ci .id tanpa adanya ej.aj.ca.ci .id
Demikian pernyataan
.
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
tekanan
dan
paksaan
dari
pihak
manapun
serta
bersedia
mendapat
sanksi
akademik
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttini tidak benar.
jikahternyata
di kemudian hari pernyataan
htt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
ca.cid.id
a
.
j
a
.
.
e
e
j
u.n
nej
nemenyatakan,
.bu.n
.bYang
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
u.n
nej.
neRagil
.bu.n
.bGaluh
u
u
b
b
Retno
Palupi
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
NIM 051610101060
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
iv
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.ciSeptember
Jember,
2010
.id
j.a24

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
SKRIPSI
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

aj.ac
je.aj.ac
je.PANJANG
e
e
KECEPATAN
PERTUMBUHAN
TULANG
TIKUS uneje.aj.ac
n
n
u
u
n
n
.
.
blib.u
liDENGAN
liiblib.u – MADU LOKAL
liibli.b.un
i
i
i
WISTAR
DIET
SUSU
KEDELAI
g
g
g
i
i
i
i
://d/dig
://d/dig RASIO
://d/dig
DALAM BERBAGAI
http
http
http
ttp:/
ttp:/
ttp:/

c.id.id

c.id.id

c.id.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Oleh
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt Retno Palupi
Galuh Ragil

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id Pembimbing
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt : drg. Zahreni Hamzah, M.S.
Dosen Pembimbing Utama

h

h

h

NIM 051610101060

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Dosen Pembimbing Anggota : drg. Tecky Indriana, M.Kes.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:pv//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
PENGESAHAN neej.
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.un
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
p berjudul Kecepatan Pertumbuhan
hthttyang
hthttp Tulang Panjang Tikus hWistar
Skripsi
dengan
Diet Susu Kedelai – Madu Lokal dalam Berbagai Rasio telah diuji dan disahkan oleh

d
d
ca.cid.id Jember pada:
ajUniversitas
aj.ca.ci .id Fakultas Kedokteran Gigi
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
hari
: Jumat
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
t
t
t
t
hhtt: 24 September 2010
hhtt
tanggal

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

tempat : Fakultas kedokteran Gigi Universitas Jember

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Tim Penguji
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthKetua,
ttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
drg.
Zahreni
Hamzah,
M.S.
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIP 196104011985112001

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id Anggota I,
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/
:
/
/
//dig
p
t
hthttp
drg. Tecky Indriana, M.Kes.
c.idid NIP 196811261997022001 c.idid

id

. .id
Anggota
j.acacII,

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Dr. drg. Didin Erma I, M.Kes
NIP 196903031997022001
c.idid

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
/:d
//dig

je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigili
idgigM.Kes.
/:d
/:d
/
/
drg. Hj. Herniyati,
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
vi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
Mengesahkan
hthtp
ttp:/
Dekan,

NIP 195909061985032001

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
RINGKASAN
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
tp Susu
hthttp Pertumbuhan Tulang hPanjang
hthtDiet
Kecepatan
Tikus Wistar dengan
Kedelai – Madu Lokal dalam Berbagai Rasio; Galuh Ragil Retno Palupi,

d
.cid.id
ca.cid.id Fakultas Kedokteran Gigi
caUniversitas
ca.cid.id
aj.ca.ci .id 051610101060; 2010; e77j.ahalaman;
a
a
.
.
.
j
j
j
Jember.
.
.
.
e
e
e
nej
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttPertumbuhan tulang panjang terjadi
hhtt melalui proses osifikasi endokondral
hhtt
pada
tulang rawan. Semua proses pertumbuhan tulang panjang dirangsang oleh hormon

d
id
ca.cid.id pertumbuhan. Tulang panjang
ca.cid.merupakan
ca.cid.ipertumbuhan
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
daerah
dengan
proses
paling
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
cepat diantara
tulang yang lain.
ili
ili
ig ili
idgigpertumbuhan
idgHal
idgigini
igiliini disebabkan karenapdaerah
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp daerah aktif metabolik danhthbanyak
hthttp
ttp mengandung pembuluh darah.
merupakan
Asupan gizi merupakan salah satu faktor yang diperlukan untuk pertumbuhan

d
ca.cid.id
ca.cid.id lokal adalah pilihan konsumsi
ca.cid.id yang baik untuk
a
aj.ca.ci .id tulang. Konsumsi susu
akedelai
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
nej
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
pertumbuhan
tulang.
Susu
kedelai
lokal
mengandung
bahan
aktif
(protein
dan
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt mineral (kalsium, magnesium
hhtt dan fosfor), vitamin dan karbohidrat
isoflavon),
yang
merupakan faktor-faktor pertumbuhan tulang. Kedelai lokal Baluran memiliki

d.id
ca.cid.id lokal lainnya karena kedelai
ca.cid.id
ca.cilokal
ca.cid.id keunggulan dibandingkan
kedelai
varietas Baluran
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej. yang lebih tinggi jika
nej.
nej. dengan kedelai lokal
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
memiliki
kandungan
protein
dibandingkan
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttp susu kedelai diantaranyahthosteokalsin,
lainnya.
hthttpProtein yang terkandung hdalam
ttp
osteonektin dan proteoglikan. Osteokalsin dapat mengikat kalsium dan hidroksiapatit

d
d
d
.cid.id
osteonektin dan proteoglikan
aj.caSedangkan
aj.ca.ci .id untuk pertumbuhan tulang.
aj.ca.ci .id berfungsi dalam ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
u.n
ne
ne
ne
ne lokal lebih rendah sedikit
.bu.Kandungan
.bu.n
.bu.n
.kedelai
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
mineralisasi
tulang.
kalsium
pada
susu
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
daripada
hhttpsusu sapi, tetapi daya seraphhsusu
hhttpdaripada
ttp kedelai lokal 35% lebih tinggi
susu sapi. Keadaan ini disebabkan oleh kandungan isoflavon didalam susu kedelai

d estogenik ini menstimulasi
kalsium dan
id
ca.cid.iEfek
ca.cid.id lokal yang bersifat estrogenik.
ca.cid.id
ca.cid.absorbsi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
ej.
npengaruh
nej.
nej.
nej.itu, didalam susu kedelai
.budari
.bu.n
.bu.n
.buSelain
u
u
u
u
b
b
b
b
melindungi
tulang
hormon
paratiroid.
.
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
lokal
sel
hthjuga
hthttp
hthttp sebagai sumber energi metabolisme
ttp terdapat kandungan karbohidrat
tulang dan vitamin membantu mineralisasi tulang.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
vii
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Susu kedelai n
lokal
jika ditambah dengan madu,ne
dapat
. melengkapi kandungan une
.
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.ue
.bu.unej
.b.unej
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgkeduanya
idgigili tulang. Hal ini disebabkan
idgoleh
gizi diantara
dalam proses pertumbuhan
igili
igili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p juga
hthttp zat gula (glukosa) di dalam
hthmadu.
hthttmadu
ttp Selain madu mudah diserap,
kandungan
menjadi lebih mudah disimpan untuk dipergunakan saat sel tulang membutuhkan

d
d
d
ca.cid.id Sejumlah vitamin yangj.terkandung
aj.tulang.
aj.ca.ci .id energi untuk metabolisme
aj.ca.ci .id di dalam madu ej.aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
il
memiliki /tugas
yang penting, seperti
C dan vitamin B. Zat-zat
idgigfisiologis
ig il
idgivitamin
idgigini
gil
/:d
:p/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhttpenting untuk membantu tubuh
hhtdalam
hhhormon
tt
sangat
proses produksi protein,
dan
antioksidan untuk melindungi sel tulang dalam proses metabolisme tulang dari

.cid.id
ca.cid.id oksidan-oksidan berbahaya.
caMadu
ca.cid.idsusu kedelai sesuai
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
tersebut
dicampurkan
ke
dalam
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
dengan dosis
dengan beratdbadan
ig ili
idgyang
idgigildikonversikan
igili dikonsumsi manusia pkemudian
/:d
/:d
/:d
/://idgigili
/
/
/
:
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
hthDalam
hthttptiga rasio madu, yaitu menggunakan
hthttp dua
ttp penelitian ini menggunakan
tikus.
sendok madu, empat sendok madu, dan enam sendok makan. Tujuan penelitian ini

d
d
id.id
id.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id untuk mengetahui kecepatan
aj.ca.cpertumbuhan
aj.ca.cWistar
tulang femur eTikus
betina terhadap
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
pemberian
susu
kedelai
lokal
dan
madu.
Sedangkan
Manfaat
penelitian
ini
dapat
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt kepada
hhtt sebagai dasar pemberian hmakanan
digunakan
bergizi untuk diinformasikan
htt
masyarakat.

d adalah eksperimental laboratoris
ca.cid.iini
ca.cid.id
ca.cid.id yang dilakukan di
ca.cid.id
Metode penelitian
jenis
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
neFakultas
nej.
nej. Jember. Penelitian iini,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Laboratorium
Biomedik
Kedokteran
Gigi
Universitas
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
dibagi
dua kelompok kontrol
tp
hthtmenjadi
hth(P).
hth(K)
ttp Sampel
ttpdan tiga kelompok perlakuan
yang digunakan yaitu tiga puluh ekor tikus putih galur Wistar (Rattus norvegiccus),

d
id
id
.cid.id ekor tikus dengan kriteria
aj.caenam
aj.ca.ci .id masing-masing kelompok
aj.ca.yang
c.id telah ditentukan. ej.aj.ca.c.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
ne diberi pakan standarilidan
ne
ne
nemineral; kelompok kontrol
.bunegatif
.bu.n
.bu.n
.bu.air
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
Kelompok
kontrol
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
positif
tp tambahan diet 200 ml susu
hhtdiberi
hhttp 1 diberi
hhttpkedelai lokal: kelompok perlakuan
diet 200 ml susu kedelai lokal dan 14 ml madu; kelompok perlakuan 2 diberi diet 200

id.idmadu; kelompok perlakuana3c.diberi
id.id diet 200 ml susu
28
ca.cml
ca.cid.id ml susu kedelai lokal dan
ca.cid.id
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
n
ej. dosis manusia tersebutb.u.n
nemlj. madu. Dalam penelitian
nej.
nej.
n
.bu.42
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
kedelai
local
dan
ini,
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
dikonversikan
dengan berat badan tikus
0,25 ml susu kedelai hlokal
thttpdan 0,01
tp
hthttp
hthtmenjadi
ml madu pada kelompok perlakuan 1; 0,25 ml susu kedelai lokal dan 0,03 ml madu

d
d
id.id 0,25 ml susu kedelai lokal
.cid.id0,04 ml madu pada
aj.2;ca.cserta
aj.ca.ci .id pada kelompok perlakuan
aj.ca.ci .id
aj.cadan
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
viii
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
kelompok perlakuanne3;ejPemberian
susu kedelai dilakukan
menggunakan sonde neej.
.
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.un
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
iibli.bu.un
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
lambung /dua
g sehari, setiap pagi dan:/sore
g Penimbangan berat badan
ig
/:d
/:d
:p/:d
:p//:d
/dikali
/dihari.
/dtikus
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
t
t
t
hht setiap hari untuk konversi hdosis
ht pemberian susu kedelai danhmadu.
ht Setelah
dilakukan
40 hari, tikus dilakukan pengukuran panjang tulang femur dengan rontgen foto

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id periapikal.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
Hasil /penelitian
idgigil terhadap panjang tulang
ig il
idgifemur
idgigil
gil menunjukkan bahwa://terdapat
d
/:d
:p/:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
p
hhtt nilai rata-rata pertumbuhan
hhtt tulang femur pada setiap
hhttkelompok.
perbedaan
Selanjutnya, data dianalisa menggunakan uji One Way Anova dengan derajat

.cid.id
ca.cid.id kemaknaan 95%. Bilaj.terdapat
ca.cid.id perbedaan yang bermakna
cadilanjutkan
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
dengan
uji
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Tukey HSD
ig ili
idgdengan
idgiUntuk
idgigiI,li
gili membandingkan kelompok
igili angka kepercayaanp95%.
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp II, kelompok III, kelompokhthIVttpdan kelompok V pada periode
hthpre-posttest
ttp
kelompok
digunakan uji Paired t-test dengan angka kepercayaan 95%

(p