IMPLEMENTASI MODELCHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS) DALAM PEMBELAJARAN IPA FISIKA SMP NEGERI 1GLENMORE

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/

:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

ht


/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

ac
nej.

r
ibra
l
/

/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp


ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une


ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h


.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h


r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

/

c.id

j.a

.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h


IMPLEMENTASI MODEL CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS)
DALAM PEMBELAJARAN IPA-FISIKA SMP NEGERI 1 GLENMORE
(Studi Pada Hasil Belajar Dan Keterampilan Proses Sains)

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/


.id/

ac
nej.

ac
nej.

SKRIPSI
ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b

b
b
i
i
i
l
://l
://l
tp:// dan memenuhi salah satu syarat
httpdiajukan guna melengkapi tugashtakhir
http

h

untuk menyelesaikan Program Studi Pendidikan Fisika (S1)
dan mencapai gelar Sarjana Pendidikan

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ht

h

Oleh:
Amalia Hikmah
Nim 080210192008

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
STUDI PENDIDIKAN
PROGRAM
.une
.uneFISIKA
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
MIPA
JURUSAN PENDIDIKAN
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
FAKULTAS KEGURUAN
h
h DAN ILMU PENDIDIKANh
UNIVERSITAS JEMBER
2013
d/

.id/

.i

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

i

/

c.id

a
nej.

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

.id/
ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

y.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PERSEMBAHAN
ht

ht

h

/
d/
d/
d/
c.idSkripsi ini saya persembahkan
ac.iuntuk:
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
y.un Ayahanda Hariyadi, kakakku
y.unPrastiwi Khoirun Nisa, rserta
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
1. Ibunda Yunaningsih,
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
keluarga tersayang. Terimakasih atas do’a, dukungan, pengorbanan serta curahan

j.a
.une

rary

lib
tp://

id/
.ac.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

kasih sayang yang telah diberikan
selama ini;
/

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
eTinggi yang terhormat, yang.une
2. Guru-guruku sejak
Sekolah
Dasar sampai Perguruan
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
telah p
memberikan
ilmu
dan
membimbing
dengan
penuh
kesabaran;
/
/
/
/
/
/
:
:
:
htt
http
http

nej

3. Almamater Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ii

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

h

.id/

lib
tp://

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

y.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

MOTTO
ht

ht

h

/
/
d/
id/ memperoleh selain apa yangatelah
c.id Bahwasanya seorang manusia
c.iddiusahakannya dan
ac.tiada
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
unkelak akan diperlihatkan. Kemudian
usahanya
y.itu
y.unakan diberi balasan
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
lib paling sempurna.
lib
kepadanya dengan balasan
yang
://lib
tp://
tp://
t
t
*)
http
h
h
(terjemahan Surat An-Najm ayat 39-41)

j.a
.une

rary

lib
tp://

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

h

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

h

/
/
/
.id*)/ Departemen Agama Republik .Indonesia.
c.id 1989. Al-Qur’an dan Terjamahannya.
c.id Surabaya: Mahkota.
c.id
a
a
a
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

iii

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

y.u

y.u

y.u

PERNYATAAN
ht

ht

/
d/
.id/ ini:
c.idSaya yang bertanda tanganj.adicbawah
ac.i
.
j
e
e
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
Nama : Amalia
Hikmah
lib
lib
tp://
tp://
t
t
h
h
NIM : 080210192008

rary

ry.u

h
/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Menyatakan dengan sesungguhnya
/ bahwa skripsi yang berjudul
/ ” Implementasi

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e In Science (CLIS) dalam .Pembelajaran
e
Model Children Learning
IPA-Fisika SMP.une
y.un
y un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
: Sains)”
Negeri t1tpGlenmore
(Studi Pada Hasilttp
Belajar
dan Keterampilan Proses
h
h
http

nej

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali kutipan yang sudah saya sebutkan

/
/
belum pernah cdiajukan
pada institusi mana cpun,
.idsumbernya,
.id/
.id/ dan bukan karya
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.une jawab atas keabsahanadan
.ukebenaran
.une
y
y
y
jiplakan. Saya bertanggung
isinya
sesuai
dengan
r
r
r
a
a
r
r
libr
://yang
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
sikap ilmiah
harus
dijunjung
tinggi.
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

Demikian pernyataan ini
/saya buat dengan sebenarnya,.idtanpa
/ adanya tekanan
/
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
dan paksaan dari rpihak
sanksi akademik jika
.une
y.un mana pun serta bersediarymendapat
ry.u

ibra

h

h

/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

rary

://lib
http

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

iv

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

h

.id/

ac
nej.

y.u

c.id

ac
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

h
.id/

ac
nej.

ry.u

ht
a
nej.

ttp:

h

.id/

y.u

y.u

rar
Amalia Hikmah
//lib

h
NIM 080210192008

libra
/
/
:
p
tt

h
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

ac
nej.

.id/

ry.u

://lib

Yang menyatakan,
http

h

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

Jember, 26 Juni 2013rary

libra
/
/
:
p
tt

h

/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

/

j.a
.une

.id/

libra
/
/
:
p
t

ra

/lib
ttp:/

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

ibra

l
//l
ternyatatdi
hari pernyataan inittidak
tp:kemudian
tp:// benar.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

rary

lib
tp://

d/
ac.i

j.
.une

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht

SKRIPSI

h

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

SCIENCE
(CLIS)
/ IMPLEMENTASI MODEL
/CHILDREN LEARNING IN.id
/
/
d
d
i
i
.
.
c
c
c 1 GLENMORE
c.id
DALAM PEMBELAJARAN
IPA-FISIKA SMP NEGERI
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
.uneHasil Belajar Dan Keterampilan
(StudiryPada
y.un
y.un Proses Sains)
y.un
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
lib
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

h

Oleh

d/
ac.i

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

rary

lib
tp://

d/

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

/

rary

://lib
http

y.u

i

c.id

ht
/

rary

d/

Pembimbing

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.un
r
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
://l Dosen Pembimbing Utama
://:lDr. Indrawati, M.Pd.
http
http

tp

h

c.id

j.a
.une

://lib
http

c.i
ej.a

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

p://l

j.a
.une

.id/

u

y.
Amalia Hikmah
brar

htt
NIM 080210192008

ht
j.a
.une

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

Dosen Pembimbing Anggota : Rif’ati Dina Handayani, S.Pd,M.Si.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

v

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

/

h

/

c.id

c.id

/

c.id

Skripsi berjudul ”Implementasi
ej.a Model Children Learning
ej.aIn Science (CLIS) dalam.unej.a
n
n
u
u
.
.
rary
rary (Studi Pada Hasil Belajar
rary
Pembelajaran
://libIPA-Fisika SMP Negeri 1 Glenmore
://lib
://lib dan

rary

lib
tp://

.id/

ac
nej.

PENGESAHAN
ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

http

http

http

h

Keterampilan Proses Sains)” telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Keguruan dan

/ Pendidikan Universitas Jember
/ pada:
/
.idIlmu
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
e
.une
y.un
r
a
rary 26 Juni 2013
r
hari, tanggal/l:ibRabu,
:/
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/ Tim Penguji

/

.id
j.ac

une

Ketua,une

ry.

/libr
ttp:/

h

h

.id/Prof. Dr. Sutarto, M.Pd..ac.id/
ne1j 001
u
NIP. 19580526 198503
.
y
r
ibra
l
/
/
:
http

y.u

/

c.id

rary

lib
tp://

ht

.id/

nej.

y.u

/

c.id

h

ry.u

vi

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ac
nej.

h

Prof. Dr. Sunardi, M.Pd
d/
NIP
198303 1 005
c.i19540501

a
nej.

y.u

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ht
a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ry.u

d/
ac.i

h

.id/

ry.u

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

://lib
http

Mengesahkan,
libra
/
/
:
p
Dekan Fakultas Keguruan
htt dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember,

.id/

ry.u

/

Dra.Tjiptaning S., M.S
NIP.19490107 198303 2 001

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

://lib
http

.id/

h

h

c.id

j.a
.une

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

y.u

ht

rary

Dr. Indrawati, M.Pd
NIP. 19590610 198702 2 001

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

.id/

h

/

c.id

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

Anggota II,

j.a
.une

://lib
http

.id/

ac
nej.

h

Anggota I,

j.a
.une

h

d S.Pd, M.Si
Rif’ati Dina Handayani,
ac.i
.
j
e
NIP. r19810205
200604 2 001
y.un

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

/
c.id
a
.
j
e
unSekretaris,
ary.

.id
j.ac

libra
/
/
:
p
tt

tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h
: Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember

tempat

ry.
a
r
b
i
://l

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

RINGKASAN
ht

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

/
d/
d/
d/
c.idImplementasi Model Children
ac.i Learning In Science (CLIS)
ac.idalam Pembelajaran ej.ac.i
.
.
j
j
e
e
.un Belajar dan Keterampilan
y.un 1 Glenmore (Studi Pada
yHasil
y.un
Negeri
IPA-Fisika SMP
r
r
r
a
a
a
r
r
r
lib Amalia Hikmah, 080210192008;
://lib
://lib
2013: 46 Halaman;
ProseshtSains);
tp://
http
http Jurusan

h

j.a
.une

rary

lib
tp://

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.

Pembelajaran IPA-fisika pada hakikatnya terdiri dari tiga aspek penting yaitu
proses, produk, dan sikap. Fisika adalah bidang ilmu yang banyak membahas tentang
alam dan gejalanya, dari yang bersifat terlihat secara nyata hingga yang bersifat
abstrak. Dengan memperhatikan perkembangan kondisi pembelajaran di SMP, maka
dalam pembelajaran di kelas perlu dipelajari tentang pentingnya konsepsi awal dalam
pembelajaran IPA-fisika. Untuk itu, maka diperlukan pemilihan model pembelajaran
yang sesuai dengan pembelajaran fisika dengan harapan suasana pembelajaran yang
aktif dan menyenangkan dapat tercipta. Salah satu caranya adalah dengan
menerapkan model pembelajaran Children Learning In Science (CLIS).
Tujuan penelitian ini adalah : (1) mengkaji pengaruh model pembelajaran
Children Learning In Science (CLIS) terhadap hasil belajarIPA-fisika siswa SMP; (2)
mendeskripsikan keterampilan proses sains siswa selama pembelajaran dengan model
Children Learning In Science (CLIS) dalam pembelajaran fisika di SMP; dan (3)
mengkaji hubungan antara keterampilan proses sains dengan hasil belajar siswa
menggunakan model CLIS (Children Learning In Science). Jenis penelitian ini adalah
eksperimen. Desain penelitian menggunakan desain Randomized pre-test-post-test
control group. Tempat penelitian dilaksanakan di SMP Negeri 1 Glenmore.
Responden penelitian adalah siswa kelas VIIIC sebagai kelas eksperimen dan kelas
VIIIB sebagai kelas kontrol. teknik pengumpulan data dalam penelitian ini adalah
observasi, wawancara, tes, dan dokumentasi.
Untuk menjawab rumusan masalah pertama, digunakan uji t, dengan hasil
Hasil yang diperoleh adalah thitung = 8,143 dan ttabel = 2,000, jadi ttest > ttabel (8,143 >
2.000) dengan menggunakan kriteria pengujian yaitu harga pada taraf signifikansi 5
vii

h

% nilai thitung > ttabel , maka hipotesis nihil (H0) ditolak, (Ha) diterima, artinya ada
pengaruh yang signifikan model Children Learning In Science (CLIS) dalam
pembelajaran IPA-fisika di SMP. Untuk menjawab rumusan masalah kedua
digunakan persentase keterampilan proses sains siswa, dengan hasil analisis rata-rata
keterampilan proses siswa untuk setiap indikator keterampilan proses sains sebesar
83,9%, 98,4%, 88,7%, 71,0%, dan 94,6%. Keterampilan proses sains yang tertinggi
melaksanakan

adalah

terendah

yang

sedangkan

eksperimen

adalah

mengkomunikasikan. Berdasarkan rata-rata kriteria keterampilan proses sains
termasuk dalam kriteria baik, dan untuk menjawab rumusan masalah ketiga
digunakan uji korelasi rxy, dengan hasil analisis yang diperoleh dari perhitungan,
harga rxy yang diperoleh adalah 1,245. kemudian harga rxy dikonsultasikan dengan
harga rtabel. Pada taraf signifikansi 5% nilai N = 31 mempunyai nilai rtabel = 0,355,
Karena rxy > rtabel (1,245 > 0,355) maka Ho ditolak dan Ha diterima, artinya Ada

hubungan yang signifikan antara keterampilan proses sains siswa dan hasil belajar
fisika dengan mengimplementasikan model Children Learning In Science (CLIS).
Berdasarkan hasil dari perhitungan, maka kesimpulan dari penelitian ini
adalah: (1) Ada pengaruh yang signifikan model pembelajaran Children Learning In
Science (CLIS) terhadap hasil belajar siswa kelas VIIIC dalam pembelajaran IPAfisika di SMP Negeri 1 Glenmore tahun ajaran 2012/2013 sebesar 8,143; (2)
Keterampilan proses sains siswa kelas VIII SMP Negeri Glenmore selama
pembelajaran dengan model Children Learning In Science (CLIS)

untuk setiap

indikator dapat digolongkan dalam kriteria baik; (3) Ada hubungan yang signifikan
antara keterampilan proses sains siswa dengan hasil belajar IPA-fisika menggunakan
model Children Learning In Science (CLIS) sebesar 1,245.

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

viii

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PRAKATA
ht

ht

d/

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht

h

d/

d/

c.i
Puji syukur kehadirat
dan karunia-Nya ej.ac.i
ac.i Allah SWT. atas segala
arahmat
.
.
j
j
e
e
n
y.un menyelesaikan skripsi ryang
y.uberjudul
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
sehingga penulis
dapat
“Implementasi
Model
/lib
/lib
/lib

j.a
.une

rary

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ttp:/

ttp:/

ttp:/

h Learning In Science (CLIS) dalam
h
Children
Pembelajaran IPA-Fisika h
SMP Negeri 1

h

Glenmore (Studi Pada Hasil Belajar
dan Keterampilan Proses /Sains)”. Skripsi ini
/
/
d
i
.
c
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
disusun untuk memenuhi
une salah satu syarat menyelesaikan
une pendidikan strata satu (S1) une

id/
.ac.

nej

y.u
brar

ry.
ry.
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
pada Jurusan
dan Ilmu Pendidikan pUniversitas
://l Pendidikan MIPA FakultasttpKeguruan
://l
://l
http
h
htt

li
tp://

h

Jember.

.id/

/
/
Penulisan skripsi ini tidak
id/ Oleh karena itu,
c.id lepas dari bantuan berbagai
c.pihak.
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
ne
penulis menyampaikan
ry.u terima kasih kepada:
ry.u
ry.u

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

libra
libra
libra
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
1. Prof.
httDr. Sunardi, M.Pd. selaku Dekan
htt Fakultas Keguruan dan Ilmu
htt Pendidikan

h

Universitas jember;

/
/
/
/
c.id2. Dra. Sri Astutik, M.Si. jselaku
c.id Ketua Jurusan Pendidikanj.aMIPA;
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
.une
.uneselaku Dosen Pembimbing
.uneUtama, dan Rif’ati Dina
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
3.
Dr.Indrawati,
M.Pd
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h Pembimbing Anggota yanghtelah banyak
Handayani,
S.Pd,M.Si selaku Dosen
d/
ac.i

.id/

.id/

.id/

4. Prof. Dr. Sutarto, nM.Pd
j.ac selaku Dosen Pembimbing
j.acAkademik yang telah nej.ac
e
e
n
u
u
ry.u
a
ary.
ary.
r
r
r
b
b
b
membimbing
selama
penulis
menjadi
mahasiswa;
i
i
i
l
l
l
://
://
://

j.
.une

rary

lib
tp://

meluangkan waktu, pikiran, dan pengarahan dalam penulisan skripsi ini;

http

http

h

http

h

5. Seluruh Bapak dan Ibu dosen yang telah memberikan bekal ilmu selama
Fisika;
/
/
d/ menyelesaikan studi di Pendidikan
id/
.
c
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
6. Sarwito, S.Pd selaku
y.un kepala SMP Negeri 1 Glenmore,
y.un Dyah Kartikasari, S.Pdradan
y.un
r
r
r
a
a
r
r
b fisika kelas VIII SMP:/Negeri
/lib 1
NovittLaswati,
://lib S.Pd selaku guru bidang
://listudi
p
p
p
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

Glenmore yang telah membantu dan memfasilitasi selama penelitian;

/
/
/
.id7./ Teman-teman seperjuangan
c.idangkatan 2008 dan pihak-pihak
c.idyang tidak bisa saya
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
sebutkan satu apersatu.
y
y
y
r
r
r
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ix

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
kata, penulis berharap semoga
skripsi ini dapat memberikan
manfaat
hAkhir
ht
ht
bagi kita semua.

j.
.une

rary

lib
tp://

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

.id/

rary

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

x

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h
.id/

ry.u

h

.id/

ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

Penulis

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

://lib
http

Jember, 26 Juni 2013

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

ac
nej.

d/
ac.i

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ht

DAFTAR ISI

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

/

c.id

/

/

c.id

Halaman j.ac.id
une
.
y
y
y
r
r
r
a
a
a
HALAMAN JUDUL
/libr......................................................................................................
/libr
/libr i

j.a
.une

j.
.une

rary

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

j.a
.une

ttp:/

ttp:/

ttp:/

h
h
HALAMANhPERSEMBAHAN ....................................................................................

ii

HALAMAN
MOTTO ....................................................................................................
/
/
/

iii

HALAMAN PENGESAHAN .......................................................................................

vi

RINGKASAN
.id/

vii

id
.ac.

id
.ac.

id
.ac.

.id/

c
j
ejHALAMAN PERNYATAAN
e.......................................................................................
ej
iv unej.a
n
n
n
u
u
u
.
.
.
.
rary
rary
rary
raryv
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
HALAMAN
PEMBIMBINGAN
..................................................................................
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
tp:
http
http
http
...........................................................................................................
.id/
.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ac
nej.

.id/

...........................................................................................................
ry.u
ry.u

ac
nej.

y.u
rix
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l
://l
DAFTAR ISI
xi
http ...........................................................................................................
http
http
PRAKATA

DAFTAR TABEL ..........................................................................................................

xiii

/ GAMBAR .....................................................................................................
/
/
/
DAFTAR
xiv
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une DAFTAR LAMPIRAN..................................................................................................
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
xv
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
BAB 1. PENDAHULUAN
.............................................................................................
1

rary

BABd2./ TINJAUAN PUSTAKA ...................................................................................
d/
d/

7

2.3

Model Pembelajaran ....................................................................

11

2.4

/ CLIS (Children Learning
/
Model Pembelajaran
c.id
c.id In

c.i
ej.a

.id/

ac
nej.

ry.u

a
nej.

h
d/
ac.i

lib

(Children Learning In Science) .........................................

12

Keterampilan Proses Sains ..........................................................

22

/

c.id

tp:/

ary
/libr

.id/

ac
nej.

a
nej.

/
/
id/
c.Konvensional
c.id
c.id
2.5 Pembelajaran
.......................................................
18
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
2.6 libHasil
...................................................
r Belajar IPA-Fisika Siswa
r
r 19
://
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
2.7

j.a
.une

.id/

Science)..
y.u
ry.u ........................................................................................
ry.u
r12
a
a
r
r
b
b
i
i
://l
://l
2.4.1 Unsur-Unsur model
http pembelajaran CLIS http

libra
/
/
:
p
tt

ej.

tp://

c.i
ej.a

.ac
n
n
2.1 Hakikat
Fisika ...............................................................................
7.unej
u
u
.
.
rary
rary
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
2.2
Pembelajaran
IPA-Fisika
............................................................
8
:
:
:
http
http
http

tp

.un
rary

.id/

Rumusan
........................................................................
j.
neMasalah
nej.

1.2

5

.un

libra
/
/
:
p
t

1

d/
ac.i

p
htt1.4
http
http
Manfaat .........................................................................................
c.i
ej.a

rary
b
i
l
/
/
:

d/
ac.i

5 nej.ac
u
u
.u
ary.
ary5.
rary ...........................................................................................
r
r
b
b
1.3://libTujuan
i
i
l
l
://
://

j.
.une

lib
tp://

Latar Belakang ............................................................................

1.1

d/
ac.i

/

c.id

j.a
.une

:/
http

ary
/libr

/

c.id

xi

://lib
http

rary

j.a
.une

/

c.id

://lib
http

rary

j.a
.une

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
..................................................................
ht 2.8 Kerangka Konseptual h
ht

24

Hipotesis Penelitian ......................................................................

25

3.2.1 Jenis Penelitian
/ ...................................................................
/

26

Definisi Operasional .....................................................................

28

3.4.1 Variabel Bebas
.id/ .......................................................................
.id/

28

2.9

d/
d/
d/
.id/
BAB
26 ej.ac.i
ac.i 3. METODE PENELITIAN
ac................................................................................
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
y.un
y.undan Waktu Penelitian ....................................................
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
3.1
Tempat
26
ib
lib
lib
lib
p://l
tp://
tp://
tp://
t
t
htt3.2
h
h
Jenis dan Desain Penelitian ......................................................... 26
id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

id
.ac.

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

c
ej Penelitian ................................................................
ej
3.2.2 uDesain
26 unej.a
n
n
u
.
.
.
y
ry
rary
ra................................................
rar27
b
b
b
i
i
i
l
l
l
3.3
Penentuan
Responden
Penelitian
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
3.4

ac
nej.

id
.ac.

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

3.4.2
Terikat .....................................................................
.u
y.u
ryVariabel
ry.u
r28
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l
p://l Prosedur Penelitian ......................................................................
29
htt3.5
http
http
Teknik Pengumpulan Data ..........................................................

3.6

32

d/
ac.i

/
/
/
3.7 Teknik Analisis
33
c.idData ....................................................................
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
........................................................................
36
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h 4.1 Hasil Penelitian ............................................................................
h
h
36
d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

4.2.1 Analisis Hasil Belajar Fisika Siswa .......................................

38

4.2.2 Analisis
ej. ............................
nej. Keterampilan Proses SainsnSiswa

39 nej.ac
.u

d/
ac.i

d/
ac.i

u
.u
ry
aryAnaliais
ary.
r
r
b
b
4.2.3
Hubungan
Antara
Keterampilan
Proses Sains Dan
i
i
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
Hasil Belajar Fisika Siswa ....................................................

41

Pembahasan ..................................................................................
d/
d/

42

5.2 Saran ..............................................................................................

45

/
/
DAFTAR
.id/ BACAAN .....................................................................................................
c.id
c.id

48

d/

c.i
ej.a

.id/

4.3

c.i
ej.a

c.i
ej.a

.id/

.ac
n
n
n
BAB 5. PENUTUP ........................................................................................................
45.unej
u
u
u
.
.
.
rary
rary
rary
rary
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
/
/
/
/
/
/
/
/
5.1
Kesimpulan
...................................................................................
45
:
:
:
tp:
http
http
http
ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

LAMPIRAN

a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

ary
/libr

ary
/libr

:/
http

y.u

ht

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

tp:/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

a
nej.

/

c.id

xii

://lib
http

rary

j.a
.une

/

c.id

://lib
http

rary

j.a
.une

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR TABEL
ht

ht

Halaman

/
d/
d/
d/
c.id dalam PBM model jpembelajaran
CLIS
ac.i 2.1 Aktivitas guru dan
asiswa
ac.i
ac.i
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un In Science) ...................................................................
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
(Children
Learning
14
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
3.1 Kriteria Keterampilan Proses Sains .............................................................. 34
4.1

id/
.ac.

ry.u

id
.ac.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

.id/

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

ary
/libr

ary
/libr

:/
http

y.u

ht

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

ac
nej.

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

h

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

xiii

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

.id/

h

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

ac
nej.

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

.id/

ac
nej.

ht

/

rary

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ac
nej.

.id/

ac
nej.

c.id

tp:/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

y.u

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

lib
tp://

.id/

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

38

id
.ac.

c
ej Keterampilan Proses Sains
ej Siswa Pada Kelas
ej.a
4.2 Persentase Rata-Rata
n
n
n
u
u
u
.
.
.
y
rary...............................................................................................
rary
rar40
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Eksperimen
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

nej

libra
/
/
:
p
t

Rata- Rata Skor Pre-Test dan
/ Post-Test .......................................................
/

/

c.id

://lib
http

rary

j.a
.une

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR GAMBAR
ht

ht

Halaman

/
/
d/
d/
c.id2.1 Diagram Alur kerangka
c.id
24 ej.ac.i
aKonseptual................................................................
ac.i
.
.
j
j
e
e
y.unRandomized Pre-Test-Post-Test
y.unControl Group ............... rar26
y.un
r
r
a
a
r
r
3.1 Desain penelitian
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
3.2 Diagram Alur Penelitian ................................................................................. 30

j.a
.une

rary

lib
tp://

4.1 Diagram Perbandingan Skor/ Rata-Rata Pre-Test dan Post-Test
Antara
/

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e Kelas Kontrol .............................................................
e
Kelas Eksperimen
dan
38 une
y.un
y.un
y.
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
3.2 Diagram
40
/l Untuk Setiap Indikator t..........
://lRata-rataKeterampilan Proses
:/Sains
://l
http
http
ht p

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

rary

y.u

.id/

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

ary
/libr

ary
/libr

:/
http

y.u

ht

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

ac
nej.

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

h

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

xiv

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

.id/

h

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

ac
nej.

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

.id/

ac
nej.

ht

c.id

lib
tp://

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

tp:/

.id/

ac
nej.

/

c.id

://lib
http

rary

j.a
.une

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR LAMPIRAN
ht

ht

Halaman

d/
d/
d/
d/
49 ej.ac.i
ac.i A. MATRIK PENELITIAN
ac.i..............................................................................
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
.un
y.un
yPENGUMPULAN
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
B.
INSTRUMEN
DATA
...................................................
52
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
C. INSTRUMEN WAWANCARA ................................................................... 53
54

ry.u

G. INSTRUMEN SOAL KOGNIRIF PRODUK (Pre-Test)...........................

65

id
.ac.

.id/

/ PERANGKAT PEMBELAJARAN
/
/
/
01 ........................................................
71
.idH.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
H.1. RPP 01 ry................................................................................................
71
.une
.une
y
y
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib01 ...............................................................................................
://lib
://lib 80
p
p
p
H.2.
LKS
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

I.

82

/
/
/
I.1. RPP 02 ...............................................................................................
82
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
................................................................................................
.une
.une
y
y
y
r
r
r
I.2. LKSb02
95
a
a
a
r
r
r
://li
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h PROSES ..........................................
h
J. LEMBAR
PENILAIAN KOGNITIF
102

ej.

lib

d/
ac.i

J.2. LEMBAR PENILAIAN PSIKOMOTOR ............................................. 104

.id/

.id/

.id/

LEMBAR PENILAIAN
AFEKTIF .......................................................
106 nej.ac
j.ac
j.ac
e
e
n
n
.u
.u
ry.u
arySOAL
ary(Post-Test)
a109
r
r
r
b
b
b
K. INSTRUMEN
KOGNIRIF
PRODUK
.........................
i
i
i
l
l
l
://
://
://

j.
.une

rary

lib
tp://

PERANGKAT PEMBELAJARAN 02 ........................................................

d/
ac.i

.un
rary

tp://

id
.ac.

c
j
eINSTRUMEN
ej
E. HASIL VALIDASI
..............................................................
55 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
y
rary
rary
rar61
b
b
b
i
i
i
l
l
l
F. SILABUS
PEMBELAJARAN
.....................................................................
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

nej

libra
/
/
:
p
t

D. INSTRUMEN DOKUMENTASI
................................................................
/
/

id/
.ac.

J.3

http

http

http

L. UJI HOMOGENITAS .................................................................................. 115
........................................................
119
/ NILAI PRE-TEST DAN.iPOST-TEST
/
dM.
d/
id/
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
M.1 Nilai Pre-Test
y.un dan Post-Test Kelas Eksperimen
y.un .................................... ra119
y.un
r
r
r
a
a
r
r
/lib Pre-Test dan Post-Test Kelas
M.2
:/Nilai
://libKontrol ............................................
://lib 120
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

N. PERHITUNGAN MENGGUNAKAN UJI T ............................................. 121

/ PENILAIAN KOGNITIF
/
/
/
124
.idO.
c.idPROSES (LP 02) ..............................................
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
P. PENILAIAN
PSIKOMOTOR
(LP 03) .......................................................
125
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
ibr
://lNILAI
://lib
://lib 126
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Q. REKAP
KETERAMPILAN
PROSES
SAINS
...............................
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

R. ANALISIS

d/
ac.i

lib

tp://

INTERVAL

tp:/

SAINS

KELAS

/

......................................................................................................

c.id

j.a
.une

ary
/libr

PROSES

/
/
/
c.id
c.id
c.id
EKSPERIMEN ..............................................................................................
127
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
S. NILAI liKETERAMPILAN
PROSES
r
r SAINS DALAM DATA
r
:// b
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ej.

.un
rary

KETERAMPILAN

/

c.id

j.a
.une

:/
http

ary
/libr

128

/

c.id

xv

://lib
http

rary

j.a
.une

/

c.id

://lib
http

rary

j.a
.une

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

h
.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
T. JUMLAH
NILAI GABUNGAN h
ANTARA
KOGNITIF PROSES
ht
ht DAN
d/
ac.i U.

j.

une
.
y
r
a

libr

tp://

.id/

ac
nej.

PSIKOMOTOR ...................................................................................................

129

/
d/
d/
c.id BELAJAR
PERHITUNGAN KORELASI
ac.i ANTARA KPS DENGAN
aHASIL
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
.un
y.unMODEL PEMBELAJARAN
yCLIS
y.un
r
r
r
a
a
a
MENGGUNAKAN
(Children
Learning
r
r
r
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
In Science)
............................................................................................... 130

V. JADWAL PENELITIAN ............................................................................. 132

id/
.ac.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

/

c.id

c.id

/

c.id

W. HASIL WAWANCARA
133 unej.a
ej.a ...............................................................................
ej.a
n
n
u
u
.
.
ry
ry
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
X. FOTO:/KEGIATAN
......................................................................................
/l
://l
://l 136

nej

http

http

http

Y. HASIL KERJA SISWA ................................................................................ 140

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Y.1 Pre-Test Kelas Eksperimen
....................................................................
140
.id/
.id/

ac
nej.

ac
nej.

Y.2 Post-Test
142
ry.uKelas Eksperimen ....................................................................
ry.u
ry.u

libra

libra

libra

/
/ 144
//
Y.3
Kelas Kontrol............................................................................
ttp:Pre-Test
ttp:/
ttp:/

h

h

h

Y.4 Post-Test Kelas Kontrol ...........................................................................

d/
ac.i

ej.

.un
rary

lib

tp://

/

rary

j.a
.une

rary

://lib
http

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

ary
/libr

ary
/libr

:/
http

y.u

ht

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

h

.id/

ry.u

.id/

ry.u

h

.id/

ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

xvi

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

h

libra
/
/
:
p
t

j.a
.une

.id/

ry.u

/

c.id

rary

://lib
http
.id/

tp:/

/

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

146

/
/
/
Y.5 Lembar Kerja a
Siswa
148
c.id Kelas Eksperimen .............................................
c.id
c.id
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

c.id

j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

/

c.id

://lib
http

rary

j.a
.une

Dokumen yang terkait

Implementasi Model Children Learning In Science (CLIS) dalam Pembelajaran IPA-Fisika SMP Negeri 1 Glenmore (Studi Pada Hasil Belajar dan Keterampilan Proses Sains)

0 3 16

IMPLEMENTASI MODEL CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS) DALAM PEMBELAJARAN IPA-FISIKA SMP NEGERI 1 GLENMORE (Studi Pada Hasil Belajar Dan Keterampilan Proses Sains)

0 21 16

IMPLEMENTASI MODEL CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS) DALAM PEMBELAJARAN IPA-FISIKA SMP NEGERI 1 GLENMORE (Studi Pada Hasil Belajar Dan Keterampilan Proses Sains)

0 4 4

Pengaruh model pembelajan CLIS (Children Learning in Science) terhadap hasil belajar siswa pada konsep sifat dan perubahan wujud benda

0 6 256

PENGARUH MOTIVASI TERHADAP PENGUASAAN KONSEP FISIKA DENGAN PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS)

0 12 65

PENINGKATAN AKTIVITAS BELAJAR IPA MELALUI MODEL PEMBELAJARAN CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS) PADA Peningkatan Aktivitas Belajar IPA Melalui Model Pembelajaran Children Learning In Science (Clis) pada Siswa Kelas V SD Negeri Jaten I Kecamatan Selogiri

0 0 15

PENINGKATAN AKTIVITAS BELAJAR IPA MELALUI MODEL PEMBELAJARAN CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS) PADA Peningkatan Aktivitas Belajar IPA Melalui Model Pembelajaran Children Learning In Science (Clis) pada Siswa Kelas V SD Negeri Jaten I Kecamatan Selogiri

0 1 12

UPAYA MENINGKATKAN HASIL BELAJAR IPA MELALUI MODEL PEMBELAJARAN CHILDREN LEARNING IN SCIENCE (CLIS) Upaya Peningkatan Hasil Belajar IPA Melalui Model Pembelajaran Children Learning in Scinece (CLIS) Pada Siswa Kelas IV SD Negeri Ngembatpadas I Kecamatan

0 1 18

Penerapan Model Pembelajaran (Clis) Children’s Learning In Science Untuk Meningkatkan Pemahaman Konsep Dalam Pembelajaran Ipa Materi Pesawat Sederhana.

0 3 34

Penerapan Model Pembelajaran Children Learning In Science (CLIS) untuk

1 3 4