Pendugaan Fungsi Permintaan Karet Malaysia di Pasaran Internasional
Oleh
RAHAMAN B. LAHAMIN
A. 19 0850
JURUSAN ILMU-ILMU SOSIAL EKON0,MI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
B O G O R
1 9 8 7
RINGKASAN
PENDlJGAAN
PASARAN
FUNGSI
INTERNASIONAL
bimbingan D r .
Malaysia
ICARET
o l e h RAHAMAN B.
MALAYSIA
LAHAMIN d i bawah
negara
produesn k a r e t utama d i d u n i a
b e s a r ( l e b i h d a r i 95%)
sangat
diekspor,
b e r k e p e n t i n g a n dengan s e g a l a
perubahan
t i d a k s a j a menyangkut p e n t i n g n y a kornoditi i n i
rnenymbang
devisa,
yang
produksinya
keadaan yang t e r j a d i d i p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l .
ini
DI
I r . ISANG GONARSYAH.
Sebagai
sebagaian
PERMINTAAN
melainkan juga rneyangkut
Hal
dalanl
kepentingari
s e k i t a r 0 . 7 j u t a k . e l u a r g a p e t a n i . Karenanya, clarnpak d a r i pada
perubahan dalam p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l
terasa
l a n g s u n g pada kedua j e n i s k e p e n t i n g a n t e r s e b u t .
Fenomena
dernikian
suu~bangan d e v i s a
akibat
tarnpak
dari
d a r i e k s p o r kare't
makin
menurunnya
se j a k t a h u r ~ 1970-an
rnakin rendahnya h a r g a yang d i s e b a b a n o l e h penawa-
r a n yang b e r l e b i h ,
s a i n g a n k a r e t s i n t e t i s dan s e b a g a i n y a .
S i t u a s i p a s a r yang sema.kin k o r n p e t i t i f rnerupakan t a n t a n g a n
lain
karet.
yang
harus dihadapi
Oleh
ningkatkan
-
oleh
negara--negara
k a r e n a i t u dalam upaya
atau
paling
tidak
produsen
M a l a y s i a rnntuk
rnernpertuhankan
me-
"market
s h a r e " ekspor k a r e t n y a d i p a s a r a n i n t e r n a s i o n a l , d i p e r l u k a r ~ upaya
u n t u k m e n g i d e n t i f i k a s i keadaan
dan
perilaku
pasar
dengan nremperhatikan f a k t o r - f a k t o r yang
rnempenga-
r u h i p e r n ~ i n t a a nk a r e t Malaysia.
Dengan
menggunakar~model l o g a r i t m i k
log),
estinrasi
pasar
internasional
beda.
Untuk
nyata
t e r h a d a p perrnintaan e k s p o r k a a r e t Malaysia
konsurnsi
di
beberapa
menun jukkan keragaan yang
berbeda-
pasar AS,
karet
k a r e t Malaysia
(double
peubah-peubah
yang
berpengaruk
adalnh
h a r g a k a r e t alart~RSS I d i
alam AS,
p e r s e d i a a n k a r e t alam t a h u n l a l u dan e k s p o r
York,
ke
perrnintaan
ganda
New
karet
AStahun l a l u masing-masing d e r ~ g a re~l a s t i s i t a s s e b e s a r
1.225,
-0.3310,
-0.4894 dan 0 . 19345.
EEC,
TJntuk p a s a r
d a r i sejurnlah peubah yang d i u j i hanya konsurnsi k a r e t alam
dan
konsurnsi k a r e t s i n 5 e n t i s yang berpengaruh n y a t a
ma-
sing-masing dengan e l a s t i s i t a s s e b e s a r 0.5984 dan 0 . 9 7 3 8 .
Sernentara
i t u perrnintaan e k s p o r karet, ke Jepang d i p e n g a -
r u h i o l e h konsurnsi k a r e t alaru,
h a r g a k a r e t alam d i pasar
i n t e r n a s i o n a l , konsurnsi k a r e t s i n t e t i s , h a r g a k a r e t RSS I
d i p a s a r Malaysia tahun l a l u d a n e k s p o r k a r e t alam
lalu.
Besarnya
adalah
-0.3719.
sebesar
angka
2.1525,
e l a s t i s i t a s rmsing-masing
0.7203,
-1.9365,
bahwa
ekspor k a r e t
alarn
peubah
-0.4209
E s t i m a s i perrnintaan k a r e t Malaysi d i
menunjukkan
tahun
dan
Singapura
Singapura,
harga
k a r e t alam (RSS I ) d i Kuala Lumpur dan ekspor k a r e t t a h u n
l a l u b e r p e n g a r u h dengan e l a s t i s i t a s masing-masing
0.7418,
-0. 1625 dan 0.8133.
sebesar
Membandingkan
besarnya
nilai
elastisitas
peubah
p e o t i n g d i a t a s tampak bahwa k a r e t alam M a l a y s i a
relatif
rnsrupakan k o n s u r ~ ~ spokok
i
d i n e g a r a - n e g a r a EEC (e=O. 3 9 8 4 ) .
Kedudukan k a r e t M a l a y s i a d i n e g a r a AS,
pupa
jepang dan Singa-
s e j a u h i n i t i d a k l a h s e k u a t kedudukannya d i
EEC t e r s e b u t .
rlegara
Malaysia
tiga
Tampak bahwa " m a r k e t s h a r e "
n e g a r a - n e g a r a EEC l e b i k b e s a r
di
negara lainnya.
negarakaret
daripada
di
I n i b e r a r t i bahwa d a y a s a i n g k a r e t
M a l a y s i a d i k e t i g a n e g a r a yang dirnalcsud r e l a t i f lemah.
Icernudian j i k a m a s a l a h konsumsi k a r e t alam d i masingmasing
negara
(AS clan EEC)
dikaitkan
dengar1
konsumsi
k a r e t s i n t e t i s n y a , n i l a i p a r a m e t e r yang d i d a p a t k a n menunjukkan
bahwa
substitusi
antara
seperti
keduanya t i d a k
yang
terdapat
dihipotesakan.
huturlgan
Bahkar~ a n t a r a
kedua j e n i s ltaret i n i d a p a t dikatakan cer~derung b e r s i f a t
komplementer. Berbeda dengan keadaan d i dua n e g a r a t e r s e b u t , d i Jepang t e r n y a t a k a r e t s i n t e t i s cenderung rfiendessk
peranan
k a r e t alam.
Selain itu,
J e p a n g dan A S t a r n y a t a
j u g a yang p a l i n g r e s p o n s i f t e r h a d a p perubahan h a r g a
terjadi.
peuhal-I
Selanjutnya
stock
j i k a rnasalah i n i d i k a i t k a n
yang harJyt3 berpengaruh n y a t a d i
AS,
yang
dengan
rnaka
k e d u a ha1 i n i merupakar~ i n d i k a s i bahwa AS n d a i a h konsumen
yang b e r s i f a t s p e k u l a t i f . Sedang untuk peubab yang berhubungan dengan h a r g a k a r e t d i p a s a r d n m e s t i k , hanya Jepang
d a n Singapurh yang menun jukkan responnya.
Gar is
b e s a r h a s i 1 a n a l i s i s permintaan e k s p o r
karet
M a l a y s i a d i p a s a r i n t e r n a s i o n a l s e p e r t i d i atas merupakan
bahan
y a n g sangat, b e r g u n a u n t u k menentukan
langkah
dan
s t r a t e g i pernasaran s e l a r ~ j u t n y a . den gar^ k u n d i s i d a n s i t u a s i p a s a r yang ber-bedn,
ran
rnaka d i p e r l u k a n k e b i j a k a r ~pemasa-
y a n g h e r b e d a p u l a d a n i n i rnerupakar~ t u g a s b e r a t b a g i
p e r n e r i n t a h u n t u k rnerurnuskannya.
Oleh
RAHAMAN B. LAHAMIN
A. 19 0850
JURUSAN ILMU-ILMU SOSIAL EKON0,MI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
B O G O R
1 9 8 7
RINGKASAN
PENDlJGAAN
PASARAN
FUNGSI
INTERNASIONAL
bimbingan D r .
Malaysia
ICARET
o l e h RAHAMAN B.
MALAYSIA
LAHAMIN d i bawah
negara
produesn k a r e t utama d i d u n i a
b e s a r ( l e b i h d a r i 95%)
sangat
diekspor,
b e r k e p e n t i n g a n dengan s e g a l a
perubahan
t i d a k s a j a menyangkut p e n t i n g n y a kornoditi i n i
rnenymbang
devisa,
yang
produksinya
keadaan yang t e r j a d i d i p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l .
ini
DI
I r . ISANG GONARSYAH.
Sebagai
sebagaian
PERMINTAAN
melainkan juga rneyangkut
Hal
dalanl
kepentingari
s e k i t a r 0 . 7 j u t a k . e l u a r g a p e t a n i . Karenanya, clarnpak d a r i pada
perubahan dalam p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l
terasa
l a n g s u n g pada kedua j e n i s k e p e n t i n g a n t e r s e b u t .
Fenomena
dernikian
suu~bangan d e v i s a
akibat
tarnpak
dari
d a r i e k s p o r kare't
makin
menurunnya
se j a k t a h u r ~ 1970-an
rnakin rendahnya h a r g a yang d i s e b a b a n o l e h penawa-
r a n yang b e r l e b i h ,
s a i n g a n k a r e t s i n t e t i s dan s e b a g a i n y a .
S i t u a s i p a s a r yang sema.kin k o r n p e t i t i f rnerupakan t a n t a n g a n
lain
karet.
yang
harus dihadapi
Oleh
ningkatkan
-
oleh
negara--negara
k a r e n a i t u dalam upaya
atau
paling
tidak
produsen
M a l a y s i a rnntuk
rnernpertuhankan
me-
"market
s h a r e " ekspor k a r e t n y a d i p a s a r a n i n t e r n a s i o n a l , d i p e r l u k a r ~ upaya
u n t u k m e n g i d e n t i f i k a s i keadaan
dan
perilaku
pasar
dengan nremperhatikan f a k t o r - f a k t o r yang
rnempenga-
r u h i p e r n ~ i n t a a nk a r e t Malaysia.
Dengan
menggunakar~model l o g a r i t m i k
log),
estinrasi
pasar
internasional
beda.
Untuk
nyata
t e r h a d a p perrnintaan e k s p o r k a a r e t Malaysia
konsurnsi
di
beberapa
menun jukkan keragaan yang
berbeda-
pasar AS,
karet
k a r e t Malaysia
(double
peubah-peubah
yang
berpengaruk
adalnh
h a r g a k a r e t alart~RSS I d i
alam AS,
p e r s e d i a a n k a r e t alam t a h u n l a l u dan e k s p o r
York,
ke
perrnintaan
ganda
New
karet
AStahun l a l u masing-masing d e r ~ g a re~l a s t i s i t a s s e b e s a r
1.225,
-0.3310,
-0.4894 dan 0 . 19345.
EEC,
TJntuk p a s a r
d a r i sejurnlah peubah yang d i u j i hanya konsurnsi k a r e t alam
dan
konsurnsi k a r e t s i n 5 e n t i s yang berpengaruh n y a t a
ma-
sing-masing dengan e l a s t i s i t a s s e b e s a r 0.5984 dan 0 . 9 7 3 8 .
Sernentara
i t u perrnintaan e k s p o r karet, ke Jepang d i p e n g a -
r u h i o l e h konsurnsi k a r e t alaru,
h a r g a k a r e t alam d i pasar
i n t e r n a s i o n a l , konsurnsi k a r e t s i n t e t i s , h a r g a k a r e t RSS I
d i p a s a r Malaysia tahun l a l u d a n e k s p o r k a r e t alam
lalu.
Besarnya
adalah
-0.3719.
sebesar
angka
2.1525,
e l a s t i s i t a s rmsing-masing
0.7203,
-1.9365,
bahwa
ekspor k a r e t
alarn
peubah
-0.4209
E s t i m a s i perrnintaan k a r e t Malaysi d i
menunjukkan
tahun
dan
Singapura
Singapura,
harga
k a r e t alam (RSS I ) d i Kuala Lumpur dan ekspor k a r e t t a h u n
l a l u b e r p e n g a r u h dengan e l a s t i s i t a s masing-masing
0.7418,
-0. 1625 dan 0.8133.
sebesar
Membandingkan
besarnya
nilai
elastisitas
peubah
p e o t i n g d i a t a s tampak bahwa k a r e t alam M a l a y s i a
relatif
rnsrupakan k o n s u r ~ ~ spokok
i
d i n e g a r a - n e g a r a EEC (e=O. 3 9 8 4 ) .
Kedudukan k a r e t M a l a y s i a d i n e g a r a AS,
pupa
jepang dan Singa-
s e j a u h i n i t i d a k l a h s e k u a t kedudukannya d i
EEC t e r s e b u t .
rlegara
Malaysia
tiga
Tampak bahwa " m a r k e t s h a r e "
n e g a r a - n e g a r a EEC l e b i k b e s a r
di
negara lainnya.
negarakaret
daripada
di
I n i b e r a r t i bahwa d a y a s a i n g k a r e t
M a l a y s i a d i k e t i g a n e g a r a yang dirnalcsud r e l a t i f lemah.
Icernudian j i k a m a s a l a h konsumsi k a r e t alam d i masingmasing
negara
(AS clan EEC)
dikaitkan
dengar1
konsumsi
k a r e t s i n t e t i s n y a , n i l a i p a r a m e t e r yang d i d a p a t k a n menunjukkan
bahwa
substitusi
antara
seperti
keduanya t i d a k
yang
terdapat
dihipotesakan.
huturlgan
Bahkar~ a n t a r a
kedua j e n i s ltaret i n i d a p a t dikatakan cer~derung b e r s i f a t
komplementer. Berbeda dengan keadaan d i dua n e g a r a t e r s e b u t , d i Jepang t e r n y a t a k a r e t s i n t e t i s cenderung rfiendessk
peranan
k a r e t alam.
Selain itu,
J e p a n g dan A S t a r n y a t a
j u g a yang p a l i n g r e s p o n s i f t e r h a d a p perubahan h a r g a
terjadi.
peuhal-I
Selanjutnya
stock
j i k a rnasalah i n i d i k a i t k a n
yang harJyt3 berpengaruh n y a t a d i
AS,
yang
dengan
rnaka
k e d u a ha1 i n i merupakar~ i n d i k a s i bahwa AS n d a i a h konsumen
yang b e r s i f a t s p e k u l a t i f . Sedang untuk peubab yang berhubungan dengan h a r g a k a r e t d i p a s a r d n m e s t i k , hanya Jepang
d a n Singapurh yang menun jukkan responnya.
Gar is
b e s a r h a s i 1 a n a l i s i s permintaan e k s p o r
karet
M a l a y s i a d i p a s a r i n t e r n a s i o n a l s e p e r t i d i atas merupakan
bahan
y a n g sangat, b e r g u n a u n t u k menentukan
langkah
dan
s t r a t e g i pernasaran s e l a r ~ j u t n y a . den gar^ k u n d i s i d a n s i t u a s i p a s a r yang ber-bedn,
ran
rnaka d i p e r l u k a n k e b i j a k a r ~pemasa-
y a n g h e r b e d a p u l a d a n i n i rnerupakar~ t u g a s b e r a t b a g i
p e r n e r i n t a h u n t u k rnerurnuskannya.
RAHAMAN B. LAHAMIN
A. 19 0850
JURUSAN ILMU-ILMU SOSIAL EKON0,MI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
B O G O R
1 9 8 7
RINGKASAN
PENDlJGAAN
PASARAN
FUNGSI
INTERNASIONAL
bimbingan D r .
Malaysia
ICARET
o l e h RAHAMAN B.
MALAYSIA
LAHAMIN d i bawah
negara
produesn k a r e t utama d i d u n i a
b e s a r ( l e b i h d a r i 95%)
sangat
diekspor,
b e r k e p e n t i n g a n dengan s e g a l a
perubahan
t i d a k s a j a menyangkut p e n t i n g n y a kornoditi i n i
rnenymbang
devisa,
yang
produksinya
keadaan yang t e r j a d i d i p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l .
ini
DI
I r . ISANG GONARSYAH.
Sebagai
sebagaian
PERMINTAAN
melainkan juga rneyangkut
Hal
dalanl
kepentingari
s e k i t a r 0 . 7 j u t a k . e l u a r g a p e t a n i . Karenanya, clarnpak d a r i pada
perubahan dalam p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l
terasa
l a n g s u n g pada kedua j e n i s k e p e n t i n g a n t e r s e b u t .
Fenomena
dernikian
suu~bangan d e v i s a
akibat
tarnpak
dari
d a r i e k s p o r kare't
makin
menurunnya
se j a k t a h u r ~ 1970-an
rnakin rendahnya h a r g a yang d i s e b a b a n o l e h penawa-
r a n yang b e r l e b i h ,
s a i n g a n k a r e t s i n t e t i s dan s e b a g a i n y a .
S i t u a s i p a s a r yang sema.kin k o r n p e t i t i f rnerupakan t a n t a n g a n
lain
karet.
yang
harus dihadapi
Oleh
ningkatkan
-
oleh
negara--negara
k a r e n a i t u dalam upaya
atau
paling
tidak
produsen
M a l a y s i a rnntuk
rnernpertuhankan
me-
"market
s h a r e " ekspor k a r e t n y a d i p a s a r a n i n t e r n a s i o n a l , d i p e r l u k a r ~ upaya
u n t u k m e n g i d e n t i f i k a s i keadaan
dan
perilaku
pasar
dengan nremperhatikan f a k t o r - f a k t o r yang
rnempenga-
r u h i p e r n ~ i n t a a nk a r e t Malaysia.
Dengan
menggunakar~model l o g a r i t m i k
log),
estinrasi
pasar
internasional
beda.
Untuk
nyata
t e r h a d a p perrnintaan e k s p o r k a a r e t Malaysia
konsurnsi
di
beberapa
menun jukkan keragaan yang
berbeda-
pasar AS,
karet
k a r e t Malaysia
(double
peubah-peubah
yang
berpengaruk
adalnh
h a r g a k a r e t alart~RSS I d i
alam AS,
p e r s e d i a a n k a r e t alam t a h u n l a l u dan e k s p o r
York,
ke
perrnintaan
ganda
New
karet
AStahun l a l u masing-masing d e r ~ g a re~l a s t i s i t a s s e b e s a r
1.225,
-0.3310,
-0.4894 dan 0 . 19345.
EEC,
TJntuk p a s a r
d a r i sejurnlah peubah yang d i u j i hanya konsurnsi k a r e t alam
dan
konsurnsi k a r e t s i n 5 e n t i s yang berpengaruh n y a t a
ma-
sing-masing dengan e l a s t i s i t a s s e b e s a r 0.5984 dan 0 . 9 7 3 8 .
Sernentara
i t u perrnintaan e k s p o r karet, ke Jepang d i p e n g a -
r u h i o l e h konsurnsi k a r e t alaru,
h a r g a k a r e t alam d i pasar
i n t e r n a s i o n a l , konsurnsi k a r e t s i n t e t i s , h a r g a k a r e t RSS I
d i p a s a r Malaysia tahun l a l u d a n e k s p o r k a r e t alam
lalu.
Besarnya
adalah
-0.3719.
sebesar
angka
2.1525,
e l a s t i s i t a s rmsing-masing
0.7203,
-1.9365,
bahwa
ekspor k a r e t
alarn
peubah
-0.4209
E s t i m a s i perrnintaan k a r e t Malaysi d i
menunjukkan
tahun
dan
Singapura
Singapura,
harga
k a r e t alam (RSS I ) d i Kuala Lumpur dan ekspor k a r e t t a h u n
l a l u b e r p e n g a r u h dengan e l a s t i s i t a s masing-masing
0.7418,
-0. 1625 dan 0.8133.
sebesar
Membandingkan
besarnya
nilai
elastisitas
peubah
p e o t i n g d i a t a s tampak bahwa k a r e t alam M a l a y s i a
relatif
rnsrupakan k o n s u r ~ ~ spokok
i
d i n e g a r a - n e g a r a EEC (e=O. 3 9 8 4 ) .
Kedudukan k a r e t M a l a y s i a d i n e g a r a AS,
pupa
jepang dan Singa-
s e j a u h i n i t i d a k l a h s e k u a t kedudukannya d i
EEC t e r s e b u t .
rlegara
Malaysia
tiga
Tampak bahwa " m a r k e t s h a r e "
n e g a r a - n e g a r a EEC l e b i k b e s a r
di
negara lainnya.
negarakaret
daripada
di
I n i b e r a r t i bahwa d a y a s a i n g k a r e t
M a l a y s i a d i k e t i g a n e g a r a yang dirnalcsud r e l a t i f lemah.
Icernudian j i k a m a s a l a h konsumsi k a r e t alam d i masingmasing
negara
(AS clan EEC)
dikaitkan
dengar1
konsumsi
k a r e t s i n t e t i s n y a , n i l a i p a r a m e t e r yang d i d a p a t k a n menunjukkan
bahwa
substitusi
antara
seperti
keduanya t i d a k
yang
terdapat
dihipotesakan.
huturlgan
Bahkar~ a n t a r a
kedua j e n i s ltaret i n i d a p a t dikatakan cer~derung b e r s i f a t
komplementer. Berbeda dengan keadaan d i dua n e g a r a t e r s e b u t , d i Jepang t e r n y a t a k a r e t s i n t e t i s cenderung rfiendessk
peranan
k a r e t alam.
Selain itu,
J e p a n g dan A S t a r n y a t a
j u g a yang p a l i n g r e s p o n s i f t e r h a d a p perubahan h a r g a
terjadi.
peuhal-I
Selanjutnya
stock
j i k a rnasalah i n i d i k a i t k a n
yang harJyt3 berpengaruh n y a t a d i
AS,
yang
dengan
rnaka
k e d u a ha1 i n i merupakar~ i n d i k a s i bahwa AS n d a i a h konsumen
yang b e r s i f a t s p e k u l a t i f . Sedang untuk peubab yang berhubungan dengan h a r g a k a r e t d i p a s a r d n m e s t i k , hanya Jepang
d a n Singapurh yang menun jukkan responnya.
Gar is
b e s a r h a s i 1 a n a l i s i s permintaan e k s p o r
karet
M a l a y s i a d i p a s a r i n t e r n a s i o n a l s e p e r t i d i atas merupakan
bahan
y a n g sangat, b e r g u n a u n t u k menentukan
langkah
dan
s t r a t e g i pernasaran s e l a r ~ j u t n y a . den gar^ k u n d i s i d a n s i t u a s i p a s a r yang ber-bedn,
ran
rnaka d i p e r l u k a n k e b i j a k a r ~pemasa-
y a n g h e r b e d a p u l a d a n i n i rnerupakar~ t u g a s b e r a t b a g i
p e r n e r i n t a h u n t u k rnerurnuskannya.
Oleh
RAHAMAN B. LAHAMIN
A. 19 0850
JURUSAN ILMU-ILMU SOSIAL EKON0,MI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
B O G O R
1 9 8 7
RINGKASAN
PENDlJGAAN
PASARAN
FUNGSI
INTERNASIONAL
bimbingan D r .
Malaysia
ICARET
o l e h RAHAMAN B.
MALAYSIA
LAHAMIN d i bawah
negara
produesn k a r e t utama d i d u n i a
b e s a r ( l e b i h d a r i 95%)
sangat
diekspor,
b e r k e p e n t i n g a n dengan s e g a l a
perubahan
t i d a k s a j a menyangkut p e n t i n g n y a kornoditi i n i
rnenymbang
devisa,
yang
produksinya
keadaan yang t e r j a d i d i p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l .
ini
DI
I r . ISANG GONARSYAH.
Sebagai
sebagaian
PERMINTAAN
melainkan juga rneyangkut
Hal
dalanl
kepentingari
s e k i t a r 0 . 7 j u t a k . e l u a r g a p e t a n i . Karenanya, clarnpak d a r i pada
perubahan dalam p a s a r a n k a r e t i n t e r n a s i o n a l
terasa
l a n g s u n g pada kedua j e n i s k e p e n t i n g a n t e r s e b u t .
Fenomena
dernikian
suu~bangan d e v i s a
akibat
tarnpak
dari
d a r i e k s p o r kare't
makin
menurunnya
se j a k t a h u r ~ 1970-an
rnakin rendahnya h a r g a yang d i s e b a b a n o l e h penawa-
r a n yang b e r l e b i h ,
s a i n g a n k a r e t s i n t e t i s dan s e b a g a i n y a .
S i t u a s i p a s a r yang sema.kin k o r n p e t i t i f rnerupakan t a n t a n g a n
lain
karet.
yang
harus dihadapi
Oleh
ningkatkan
-
oleh
negara--negara
k a r e n a i t u dalam upaya
atau
paling
tidak
produsen
M a l a y s i a rnntuk
rnernpertuhankan
me-
"market
s h a r e " ekspor k a r e t n y a d i p a s a r a n i n t e r n a s i o n a l , d i p e r l u k a r ~ upaya
u n t u k m e n g i d e n t i f i k a s i keadaan
dan
perilaku
pasar
dengan nremperhatikan f a k t o r - f a k t o r yang
rnempenga-
r u h i p e r n ~ i n t a a nk a r e t Malaysia.
Dengan
menggunakar~model l o g a r i t m i k
log),
estinrasi
pasar
internasional
beda.
Untuk
nyata
t e r h a d a p perrnintaan e k s p o r k a a r e t Malaysia
konsurnsi
di
beberapa
menun jukkan keragaan yang
berbeda-
pasar AS,
karet
k a r e t Malaysia
(double
peubah-peubah
yang
berpengaruk
adalnh
h a r g a k a r e t alart~RSS I d i
alam AS,
p e r s e d i a a n k a r e t alam t a h u n l a l u dan e k s p o r
York,
ke
perrnintaan
ganda
New
karet
AStahun l a l u masing-masing d e r ~ g a re~l a s t i s i t a s s e b e s a r
1.225,
-0.3310,
-0.4894 dan 0 . 19345.
EEC,
TJntuk p a s a r
d a r i sejurnlah peubah yang d i u j i hanya konsurnsi k a r e t alam
dan
konsurnsi k a r e t s i n 5 e n t i s yang berpengaruh n y a t a
ma-
sing-masing dengan e l a s t i s i t a s s e b e s a r 0.5984 dan 0 . 9 7 3 8 .
Sernentara
i t u perrnintaan e k s p o r karet, ke Jepang d i p e n g a -
r u h i o l e h konsurnsi k a r e t alaru,
h a r g a k a r e t alam d i pasar
i n t e r n a s i o n a l , konsurnsi k a r e t s i n t e t i s , h a r g a k a r e t RSS I
d i p a s a r Malaysia tahun l a l u d a n e k s p o r k a r e t alam
lalu.
Besarnya
adalah
-0.3719.
sebesar
angka
2.1525,
e l a s t i s i t a s rmsing-masing
0.7203,
-1.9365,
bahwa
ekspor k a r e t
alarn
peubah
-0.4209
E s t i m a s i perrnintaan k a r e t Malaysi d i
menunjukkan
tahun
dan
Singapura
Singapura,
harga
k a r e t alam (RSS I ) d i Kuala Lumpur dan ekspor k a r e t t a h u n
l a l u b e r p e n g a r u h dengan e l a s t i s i t a s masing-masing
0.7418,
-0. 1625 dan 0.8133.
sebesar
Membandingkan
besarnya
nilai
elastisitas
peubah
p e o t i n g d i a t a s tampak bahwa k a r e t alam M a l a y s i a
relatif
rnsrupakan k o n s u r ~ ~ spokok
i
d i n e g a r a - n e g a r a EEC (e=O. 3 9 8 4 ) .
Kedudukan k a r e t M a l a y s i a d i n e g a r a AS,
pupa
jepang dan Singa-
s e j a u h i n i t i d a k l a h s e k u a t kedudukannya d i
EEC t e r s e b u t .
rlegara
Malaysia
tiga
Tampak bahwa " m a r k e t s h a r e "
n e g a r a - n e g a r a EEC l e b i k b e s a r
di
negara lainnya.
negarakaret
daripada
di
I n i b e r a r t i bahwa d a y a s a i n g k a r e t
M a l a y s i a d i k e t i g a n e g a r a yang dirnalcsud r e l a t i f lemah.
Icernudian j i k a m a s a l a h konsumsi k a r e t alam d i masingmasing
negara
(AS clan EEC)
dikaitkan
dengar1
konsumsi
k a r e t s i n t e t i s n y a , n i l a i p a r a m e t e r yang d i d a p a t k a n menunjukkan
bahwa
substitusi
antara
seperti
keduanya t i d a k
yang
terdapat
dihipotesakan.
huturlgan
Bahkar~ a n t a r a
kedua j e n i s ltaret i n i d a p a t dikatakan cer~derung b e r s i f a t
komplementer. Berbeda dengan keadaan d i dua n e g a r a t e r s e b u t , d i Jepang t e r n y a t a k a r e t s i n t e t i s cenderung rfiendessk
peranan
k a r e t alam.
Selain itu,
J e p a n g dan A S t a r n y a t a
j u g a yang p a l i n g r e s p o n s i f t e r h a d a p perubahan h a r g a
terjadi.
peuhal-I
Selanjutnya
stock
j i k a rnasalah i n i d i k a i t k a n
yang harJyt3 berpengaruh n y a t a d i
AS,
yang
dengan
rnaka
k e d u a ha1 i n i merupakar~ i n d i k a s i bahwa AS n d a i a h konsumen
yang b e r s i f a t s p e k u l a t i f . Sedang untuk peubab yang berhubungan dengan h a r g a k a r e t d i p a s a r d n m e s t i k , hanya Jepang
d a n Singapurh yang menun jukkan responnya.
Gar is
b e s a r h a s i 1 a n a l i s i s permintaan e k s p o r
karet
M a l a y s i a d i p a s a r i n t e r n a s i o n a l s e p e r t i d i atas merupakan
bahan
y a n g sangat, b e r g u n a u n t u k menentukan
langkah
dan
s t r a t e g i pernasaran s e l a r ~ j u t n y a . den gar^ k u n d i s i d a n s i t u a s i p a s a r yang ber-bedn,
ran
rnaka d i p e r l u k a n k e b i j a k a r ~pemasa-
y a n g h e r b e d a p u l a d a n i n i rnerupakar~ t u g a s b e r a t b a g i
p e r n e r i n t a h u n t u k rnerurnuskannya.