Jagad seni: refleksi kemanusiaan - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

! " # ! " # ! " # ! " #

$ % # #& '# ( '# )( "

" )" " # " ) ) #
+ , &! & # + ( ' * )# ( ! ( ) ( -
./" '" ( 001 213 ' )

4 # ! ' ) 4 # / 4 5 4 4 " # ! 4 (

5 4 ! # 4 ! +# 4 # ! # ( # / "4 ! ! 4 4 ! 4 ! 4 +# 4 ! # ! # * ' 4 4 "4 (

& 4 ( * 4 ' '

4 4 & 6# " 4 & ( 5 ! ! # " 5 ! +# 4 4 ( ' " ! # 4 4 ! " & " &

4 ' 4" ! & ! ' 4 # " & 5 4 ' ' 4 4 4 ! +# 4 + 5 ! ( ! ! 4 ! # # ' # / '

# 4 # " ( & ! # 5 4 ! ' " ' 4 ! ' 4 ! / 4 & ( ' "

4 ' + 4 ! # ! # '

# 4 +( ! ! ' 44" 4 !

4 5 * ! ( 4 ' # 5 ! ' " &

+# 4 +# 4
+# 4 +# 4

# # # # # " # " # " # " ! ! ! ! & & & &

4 4 7 8 ' ! 4 * !

4 ! # ' " 4 ' & 4 &

4 ! ( 4 & # ' " ! 4 & ! & !

' ! 4 ! # " ( #9 # ! ' "

9 4 / 4 # 5 5 4 5 # 4 ! 4 ' ! 4 4 ' ' # " &

! ! # & ! # 4 5 " & 5 ! * # & ' # ! 4 ##: !

. 3( ' 4 # ( 4 ) 4 ( " ! 4 " 4 ! 4 ( ! ' ! "

4 !

4 4 5 4 ! 4 4 # ! ! 4 & ! ! ( # )( " )( " )( &( )( ! &

( ! !

4 4 5 4 ! # ! & 4" & 4 & # ! # # "

! 5 " ' ! ' 4 5 "( ( 4 ! ( ! ( 4( ! # 4 ' & ! 4 ) # ' " # ₁ 4 5 4 ! 4 # 4 ( ' ( 4 ; " !

Makalah disampaikan dalam Workshop Tradisi Lisan, Seni Tradisi Lisan Sebagai Wahana Komunikasi yang Sangat Efektif di Tengah Masyarakat yang Sedang Berubah , Yogyakarta: Balai ₂ Kajian Sejarah dan Nilai Tradisional, 6 September 2006.

Dosen jurusan Antropologi, Fakultas Ilmu Budaya, UGM.

' ' 4 ' ' ! ! : & * # 5 4 ! # & ! 4 , ( # 4 # ! 5 < & ' 4 & 5 4 ! & 4 ! #( 4 .= ## ( 0>> 1?91 3

7 8 &

4 4 ' ! 4 ! # 4 5 # & ! 7 8 ' # ! ' " # & & '

! # ' " 5 4 ' 5 ! # 7 ! " ' 5 48 4 & @ # & "' "

02A ! # " # 4 5 4 ' # 4 # $ ! " 4 #' - 7 8 ! 4 ! # 4 ) # ! & ( @ # #

4 4 7 8 ! # & ! "

01 # 5 4 & & ' 5 4 7 ! 8 # $B ' 4 4 . !5 ( ??? 1 91C( ! ( ??A A3

" 4 ; 7 8 ! #

4 ! "

4 9 & 5 5 4 & 4 " !

4 ! # " 7 8 ! ! # 7 8 & ' ! !

4 ) #8 . # & ! # 7' 4 ) #83 !

4 4 7 8 ! # & 4 5 ! " ! 4 !

( ! # 4 ! & " " ! & # ' " 5 ! ! & &

& 4 ' "* ! 4 ' " ! " !

# & " # 4 4 & ! ! ! # & 4 # ' " ! " ' # 4 & ( ' & 4 ' ! " 5 !

4 & # " # # ' " * ( # & ( !

4 7 * 8 &

8 ! # # 4 74 ) #8 ! # 7" # (8 7 8 $ 4 ) #

# ' 4 * :8 # ! 5 ! #

7 5 ! #

4 (8 ! 7 * 8 # ) " & ' # 4 ( 7 * 8 ' ! ! 7 8 ! # ' " # &

4 8 * & 4 !

4 4 & ' # "

' & 4 # & ' # ' " ( ) '

4 4 ! 4 7 8 ! # ' " / 4 @ ' ( ( / ( ! ( @ 5 ( " ( ! ( ! ( * ( @ ( ' ( @ (

!9 D / 4 # ! 4 # ! 4 ! ' "

9 ' " ! " 4

' # ! ' " ! " ! 4 !

4 4 & ! ! 7 (8 4 " " # ' ! # 4 ' " ' ! 4

! 5 # & ! ! ! & ! '

7 D8 & ' 4 # ! ) 4 ! 5 * ' ! $@ 5 ! 4E - ' & & 5 ! ! 9 &

# 4 5 # 7 8 ! 4 # 4 # " 4 # & ! !

7 D8 # "

4 4 5 * ' & ! # " ' " < & ! <

4 4 # 4 4# + 4 & ' # 4 ! ' ) "( ' / 4 @ ' # "

5 4 ' " 4 & ' # ! ! ' & 9 ' & & & & ( & ! ' ( ! # 44 4 #

4 ! 4 , 9 4 , # & ! ' ) / "4 ! / 4 @ ' ! 4 ! # " & ' !

# ! ! 4 4 # 5 ' "* ! # 4 7 8 ' ! ! * ' !

8 4 ! ! 4 & ' ' # " 5 ! 4 ! " # ! 4 @ 5 ( &

! 4 ) 9) ! ! 4 ! + 5 ! 4 ! & " # ! 4 ' : ! 4 & &

! & ! * # 4 # " & ! 4 ! B /" '" . 0013( '# 4 4 ( ' ! & ! & ( ! # " 5 '# !

# 4 +# 4 +# 4 +# 4 ! ! ! !

4 ' ! ' 4 ! 4 # " & ! ' ' # 4 !

4 ) ' 4 ! " : ! 4 4 ! " & ! "

4 # & ! ! # ' 4 . 3(
' # ' " & " ' # ! # # &

4 4 # ) ! + 4 ! # ! "9 # " 5 # 4(

95 #( ' 49' 4( 49 ' 4 ( ! 9 ' ( ! # ' &

4 4 ( & ' "* 4 ! " ! ! # 5 # * 5 ! ! : ! # ! 4 ( ' ! ( & ' # ! ! " ! !

9 4 ' ! ! # ! & # % ! ! 4 ' # ' #4 # " / 4 4 "

! 4 ( ' "4 ! 4 * ( ! # 4 ! " / !" & & ! 4 4 ! # " D # " ! )

! ! 4 ! ! # ! ! 4 # " & 4 ' 4 ! " ( ! # # 4 4 ! " ! # ! # " 4 . " )3 & ! 4 ! # ! ' &

# 4

4 4 & ! ! 4 # ! ( &

4 " ! # ' " F & ' (

# ! # & ! 4 " & 4 ! 4 ! " ( # 4 ! # # 9# & (

4 4 ( 4 4 ( 4 ( 5 5 4( "( ! # ' & # )

' 4 & ! # " # * ! # " ( ' ( ) ( ) ) ( ! ! & 4 ( !

! 4 ( 4 # 4 ' " & ' # 4 ' " ( 4 5 ' + ' ! & * .4 # #3: ! # ' "*

# 9 # ! ! # " # * ' ! & ! < # # 9 # & ' # 4 ! # & 4 # # ' '

) 4 # @ ! 4 # " ' # ! 4 4 ' "*

4 ' " ' ! & . G( 0>23 & ( # 9 # .

3 ' ! ' 4 ( ! # 4 4 ( ! ' 4 # " & 4 ' )

! 4 ' ' ! 9 ' ! * & 4 ' ' "* # 9 # ! "95 # 4( # "9 ( ' 49' 4( 95 #( !

' & ) & # 4 4 " ! 5 # & ! # & . 5 # 3: 5 ! 4 # " ' # ! 4 4 ' "* 4 ' ! 5 # '

4 4 # & ! ! # 4 4 ! & ! 4 ( " # ! 4 ' ' "* # 9 # ' ! ! # ! 5 #

! ( ! # & # & ' " ' # ! 4 4 ' "* 5 # . 3 & ! # & ! & 4 ) ! # ( ' "4

! # 4

# 4 +# 4
# 4 +# 4 # # # # ( ( ( ( # # # # ( ! ( ! ( ! ( !

4 4 & & & &

4 ! " ! " ' "4 # " ' "

& - ' 5 ! # $ # ' ! #

4 ' 4

4 74 & (8 # 4 # 74 ! " & 8 & ) ' 4 ' 4 # & ! 4 $/ # ! 4 ' - 6

9 ! ' ' +

4 D

4 5 ! 4 ' 4

4 4 & " # # " ' 4 4 # 4 ! ! # " ' # ! #

# ' D / 4 4 " ! # ' # ! 4 # " # 5 ( " 4" "

4 4 4 " ' # ! " ) # #

4 )

# ! !

4 4 & " ' # 4 4 ( # * ! 4 ! # 4 4 ! #

4 94 & ! ! # # 4 ! # " ' # ' " # # ( " ' & 5 5 # ! 4 ' ( ' ! ' # # ! 4 ' !

# 4 4 5 5 4 # # ( " ( 4 : ' # ! # ' ' 4 ! ( "( ' " # ' 4 ! 4 # ' ! - # " 4 $! !

4 ( ) 4 # " & # 4 ' 4 .!

3 . ";' "; ) 3 ! . 3 # ." ;4 ;!

' ! " 4 # ! " 4 ' # ) #4 ' 4 # ! ! 5 #

4 4 ! & ' 4 ! ! # " 4 5 #

4 ) 4 ! ' ) : # ' 5 # 4 4 " ! 4

5 " !& @ ( ! & ( # " ' " ' 4 " : &

! ! ' # 4 ' 4 4 ( # 4 ! ' ! ! 4 ' 4( ! # - 4 $H 6 H 4 ' ! ! # 5 4 5 # 4 4 & ) " & #

4 ' 4 "( # 4( ! # " 4 ' ' ' 4

! # ! ( ! ! 4 ! ! #

4 4 !

4 4 # 4 ! # ' 4 ' &

" ' "4 4 ( 4 " * ' & 4 @ ! 4 ! 5 # ! # & ! # # ' # 9 # & # ( ! 4 # ! 5 # 4 4 " # ! # " ' #

" ! ' ! ( & ! ) 4 4 ' #

4 ' 4 4 (

4 # & ' 4 ' ! # ( # ( !

& + " # # ! ! 4 ( # ( ! # ' 4

I ) & ! ! # " J ) = @ ! !* ! / . 0>A3

# 4 #

4 & 4 # ! ' 4 ( / 4 ! & 5 4 . 3 # .& & & ! ! #

( < # 3( . 3 # .' # ' " 4 ! < # ' " & (

4 4 ! ! # # 3( ! .23 4 .' # ! ' 4 ! ! 4 #

3 " # ! 4 ! 4 #

# ' + ( # .* # ! 4 , #3( ! # 4 & & ! ! # # " ' & 4 / & 4 ! # 4 5 ! ! * 4 # ! ! " & ! 5 4 ' & .' "4 ! * 4 &

3 ( # & # # ! # ( 9 !

! # 4 ' " & ! # 4 #

# # ' ! , ! #( '& 4 + # . # 4 ( ( & ! ! # ! 3 ! 4 ' " + .4 ! 4 ! & ! #

# 4 + 43 ' ! # " & # " "4 4 5 ! ! 4 ! ' " # & 4 ! ' 4 # 4 5 !

& ! # ( ' 4 # ! 4 4 # & ( # & ( ( #( 4 4 ! # 4 7!

8 # * ! # ! + 4 & 5 ! # ! 4 ( ) # "

5 4 ' ! # ! # ( # ! 4 # ! 4 ! #

' " # 5 ! 4 4 / ' "* " ' # ( # ( + ! 4 & ' ! # ! ! # 4

4 # ! 4 4 ( & ! 4 ! # '

4 4 "# 4 9 ! . ! ( # " ( ) ) ( ( ' 3( 4 " # '& 4 + # ! # " " ! ! # #

( 4 4 # " # .4 " & !

4 4 & # 3( ! 4 #

4 # " 4 . * # 4 " # #

4 4 ' " ( # 4 4 # " 4 4 !

43 4 ! ' # " ! # ! 4 '

' " 4 , 5 * " ( * 5 ! ( # ( ' " ' ! 3( 4

. ' "4 ! )

4 ! ! 4 4 # & ! * ' # 4 ! 5 ! 4

! 4 ! # 4 4 & ( # ' ! 4 ' & 4 ' # " ' & ! # " # ! 4 !

' ' " ) " ! " ( 4 "

4 4 4 ' " 4 # ' " ! ( # ! 4 4 # * 4 7 "(8 + # & ! # 7 " '

8 7 8 ! * 7 "8 4 5 # & ! # ( !

" ' ! 4 ! & ! 5 ' # " # 4 ! 5 # ' ' & 4 #

) 4 " & ' ! 4 ! # ' ' #

4 4 4 ' "

4 ( ' & 4 ' 4 # " ! 4 #

# ' & ) ! 4 & ! 4 " & # ' " ! ! ' * " ! 4 (

' & ! #

4 7 8 # *

4 7'

8 B & 5 ( # ) ' ' 4 4 4 4 # " # & ' # " ! & 4 # 4 ! 4 "

' & 4 . & # 4 # #3 ' "* * ' ! ! " #4 # " ' ! # # # ' + " . & 5 "3( ' ! ! # 4 * 4 # ! 4 #

/ "4 ( 4 4 4 # 4 ! " 5 ! " # & ' ! # 4 " ! 4 " 9" ( + 7 ' 8 ' # # # G !

4 4 # " ' # 4 ' "

4 4 ( & ! # ' 4 4 , .4

4 3 4 # G ' "

4 4 ! 4 # G * 4 4 ' " 5 ! # ' " ! " ! # ' " ! : 4 ! ! &

# # # ' + # ." & ! ! " & # " # 4 # 3 ! ! # 4 +

4 4 # #

4 K4 ' " ( 4 ' " ( L 4

4 4 ( # K4 ' " L & ! " ! ' 4 ! ' ! 4

4 # # " # .# ' " & # 4 # 4 + & 4 , 3( 4

5 + ! ' # " ! 4 ! # ! 4 & ' # 4 ) " 4 ( " # ! ! 4 4 # * ! ' " # ( ' " # ( 4 ( + ( * ( 4 ' "( ! "

4 # 4 & + # ! 9 ( ! ! # & + 9 + 4 4 ' 5 ";' & 4;# '

4 # & ( ' " # ) ! ' ! * # & " 4 + . # 4 3

@ #

8 4 " ( " # & 4 5 4 " ! ( ' " # ! & ) ! 4 ' ! & 4 # " . + 4 3 ' ) & 4 ! # # # ' " ' 4( 4 ' 4 # # ! " #

( # &

' "4 H HH

! 4 ' 4 ! 4 ( 4 ' & 4 ' ! # 4 ! # " (

! # ! 4 ! # !

4 " ! 4 # 74 ! (8 74 (8 ! & & & &

" # & #

# 4 +# 4 +# 4 +# 4 J J J J # # # # * ' ' ' * ' ( ! * ( ! ( ! * ( ! +# 4 +# 4 +# 4 +# 4 4 4 ! &

5 #( 4 & ! 4 & 4 ! # " # 4 "

4 4 " ! # & ! # ! ) &

4 9 & & ! " ! 4 ( $ E / ' E ' 4

E- # 4 " & ' 9' ! & ' ! # "9 # "

' " & D % " ! " ! & 4 ' "* 4 , '

! ' ' ' # ! # 4 4 !

5 4 ! 4 ! # " # " # ( ! 4 " ! 4 4 # " 4 4 & ( ) " !

5 ' # 5 & # ! ! ! 9 &

' 4 # ! ) # " # !

4 4 ! 4 & 5 4 & ! 4 ' . I 9 ! &3 ! ! 4 & ' 4 & ( & 4 ! 49' .

9 ! & 3 '

! & 4 ' ! & ! 4 ! # " 4 & 4 ( & ! & * &

4 4 ! & 5 4 4 ! " 4 # & ! 4 '

4 4 & ! ' ! G 4 ! 49'

4 # (

4 # ! 4 ! ! " ' "*

4 5 ( ! ( # " ( # " #9" # & ! 4 ' # ' "

# " & & 5 4 & ! " ' ! 5

4 # ! D # & 5 ! ! # 4 4 ! #

# ' ! 4 * 4 ! "4 ! " &

4 ! 49' = 4 ( ( ( ) " & ( 4( ) ( ' ! ( !
" #9" # # & " ! ! #

4 ' 4 4 ! 49'

7F 9' 8 ! 7& 9 ! 49'

8 4 ! " # & # ' " ' ) ! # 4

7F 9' 8 ' # ! ' ! 7& 9 ! 49' 8 ' # 4 & ( " !

7& 9 ! 49' 8 # 4 # ' # 5 ! 7& 9'

8 # 7& 9' 8 ! ' 4 & " 9" (

4 < 7& * 9 ! 49' 8 < 4 & " ! 4 4 & & ! 4 " 9" 7& 9 ! 49'

8 ! 4 !

' # ( " ! 4" & ( !

& # ' ! # 4 ' # 4 ! 7& '

8 4 ' ! ! * ' '

& & ( ! & 4 & ! 4 ! & ' ! 5 ! # 4 " ! " 9" ! & @ 4 ' ) ' # 4 ' 4 ' # 4

& # 4 ! 5 # 4 4 ! " #9 " # & ! 4 " 9" ( ! &

# 4 & & ' ' ! ! # 4 "

4 # 4 4 ! 4 7& 9 ! 49' 8 &

! # 4 " ) D # ' J ) @ ' ! ' "* 4 ' * # 4 4 ! 4 ! ! # & ' # ' ' " # & 4 4

4 +# 4 4 ' ' " # " # ! ( # ( &

4 ! ! & ! " ! & +# 4 ) 5 ! # * " ! 7& 9 ! 49' 8( & ' # ! &

4 4 # +( ) ! # ( " ! " #9" # & ! " ' ! # 4 4 ( & ! # 4 " ! " 9" ! & 4 ' 4 ) &

! ! ! @ ( " & 4 ' "*

! # "

4 4 ! ! 4 & 4 5 ! ' ' ! ( 4 # (

& * 4 ( ) @ " ( "# 4 ' # ( ! ! # 4 # * " ! 4 & 4 #

# 4 +# 4 +# 4 +# 4 J J J J @ ! @ ! @ ! @ ! ' # ' # ' # ' # ! ! ! ! ' " ' " ' " ' "

G & # " ! !

4 4 5 4 ! " #9" # & 4 ' ! & ! & 4 # " ! 4 ! 4 ( ' &

# 6# " 4 & ( ! ! " ' 4 ! 4 ( * ( 4 ' # " ! & ) ! # 4 # ! # * 4 ! # " ! ( 4 ! # " & ! ' ' # 4 !

4 5 44 4 ! 4 ! 4 # ( 5 ! # "

, ! ( & ! ! ( 5 " !

5 4 ! ! " # 4 ) ! & ' # 4 !

5 4 ! ! 4 ' # ! # # * 4 & 5 ( & 4 (

' ' ": ' "4 5 ! 5 &

4 4 & ! 4 # @ " ! 9 ) 4 !

' & 4 " 4 ! ! ! & ' 4 ! ! # 5 4 * 4 5 4 4 ) # & "

! 4 # ' " D & ! 4 4 " ! " # & ! 4 / "4 ' ' # ! # 4( # ' 4 ' 4 ( # ' # & ! ' ' ! ! # "

4 " ! & ' # 4 ' 4 # " ! . # &
' ( 4 ( ( ' 5 # ( ! ( ' 9 ! 4 3(

4 ! 5 ! & ' " 9 ' " # 4 ! #

4 , ' 4 # ( ! 4 ! ! & ! 4 # ' "

4" & ( ! ! 4 ' 44 '

4 ! & ! B &

9 4 & " ! ( " ( ! 4 & 5 # " & ! " ! 4 ! ! )

& 4 & ! 4 ! & ' # 4 ! 4 @ ! !

" ) ' # & ! 4 # # 4 4 & ( # & < " ! ) ! ! # '

4 ( 4 " & ! ! 4 44 4 ! ! ' 4 " ! & !

adalah gerak-gerak reflek alamiah, misalnya pelupuk mata menutup ketika tidur, detak jantung yang semakin kencang ketika terkejut, dan sebagainya. Akan tetapi, gerak-gerak yang tak tidak berada di bawah kontrol kesadaran manusia semacam itu tidak pernah disebut tradisi. Sebutan tradisi hanya dikenakan pada gerak tubuh yang dikendalikan oleh manusia.

4
) % ) # ! )

# + ( / ! ' @/

! " ! # ! ( 4 @ !

!# 5 9 5 & 4 ' " = ) !

) &( ! = & ( / ( ?? ( 7 ! ! " ! # / ! & * (8

'# ) = ## ( & !( 0>> . 0NA3( &* ! , ) ' # & + ) # !

@ ( J ) ( 0> ( 7 # !( # &( # *( ! #(8 !# # @" ( * F 4

( !5 . ! 3( ??C( @ 4 9@ 4 ) 4 # + ( F & 4 #

F & 4 / ! ' !5 ( 4 '( ???(

" 9 ( B !!& " ( ???( 7= ) # # / ! & (8 !# " 9 ( B !!& " . ! 3( 4 6 * & ( F & 4 #

! ( ( ??A( @ # ) ( ( ! (

4 " # ( !* !( 0> ( @ ! ( ! @" , & + %" )

) # *# ! " & , " # &( * F 4 / ) /

( ! ( * F 4 # ! G( %# ++ !( 0>2( 7 % # # & (8 !#

" " ) )" (8 !#

! M * F 4 # !

/" '" ( B 001 @" ) + % # (

/ ! / ! / ! / ! ( # " ! F & 4 ( 0A? 9 # ! # " ! : ! # # ! " ! " , &( # : !

" # & ! # " ! @" , & &! & . ??13 5 !
# ( 4 # # / ! & ( : ! 4 # " )

5 ( ! ! # ( ! 5 5 4 ! ( ! !

5 / ! & ! ! : ! ) 5 (

! F & 4 # 5 ' '

# ( 4 # # / ! & ( . ??19 ??N3( "# ! ! ' ! & ! !

9 + 4( ( ! 4 O' @" P P + ) < @ ( F & 4

Jagad seni: refleksi kemanusiaan - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Dokumen yang terkait

Sistem Perulangan Bahasa Aceh - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Demokrasi, dulu, kini, dan esok - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Perahu Dalam Pamali Orang Bajo: Tinjauan Semitotika Sosial Halliday - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Orang Minangkabau dan budaya berdemokrasi - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Pendidikan Budi Pekerti Pada Kurikulum Sekolah Dasar - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Perpindahan ibu kota negara suatu keharusan atau wacana - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Kaleideskop Kemendikbud pemberitaan media 2016 - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Peta jalan Reformasi Birokrasi Kementerian Pendidikan Kebudayaa 2015 - 2019 - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Spiritualitas di sebalik gambar: membaca pameran-pameran lukisan di Yogyakarta - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Budaya Sumba: jilid 1 - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Dukungan

Links

Jagad seni: refleksi kemanusiaan - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Dokumen yang terkait

Sistem Perulangan Bahasa Aceh - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Demokrasi, dulu, kini, dan esok - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Perahu Dalam Pamali Orang Bajo: Tinjauan Semitotika Sosial Halliday - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Orang Minangkabau dan budaya berdemokrasi - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Pendidikan Budi Pekerti Pada Kurikulum Sekolah Dasar - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Perpindahan ibu kota negara suatu keharusan atau wacana - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Kaleideskop Kemendikbud pemberitaan media 2016 - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Peta jalan Reformasi Birokrasi Kementerian Pendidikan Kebudayaa 2015 - 2019 - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Spiritualitas di sebalik gambar: membaca pameran-pameran lukisan di Yogyakarta - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Budaya Sumba: jilid 1 - Repositori Institusi Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan

Dokumen yang Anda mencari sudah siap untuk unduhkan