TINJAUAN TERHADAP HAK-HAK ANAK JALANAN DILIHAT DARI PERSPEKTIF UU NOMOR 23 TAHUN 2002 TENTANG PERLINDUNGAN ANAK.
SKRIPSI
"TINJAIIAN TFJRIIADAP IIAK.EAK ANA( JALANAN
DILTIIAT DARI PERSPEKTIF Iru NOMOR 23 TAHUN 2OO2
TENTANG I'ERLINDTNGAN A.IIAIC'
Dituffi
dan
diajuka
t t t he
enut,i salat sato sydrut s@a
Gcrr
Sislo
FAK:I.ILTAS
nqaih geld Sd4tM
Poih
III'KUM
PROGRAM IIEGI]LER MANDIRI
IINI!'ERSITAS ANDALAS
PADANG
20t0
NORTG : 12UPKVml|/:oro
&
"TINJAUAIT TERHADA" IIAK-IIAK ANA]< JALANAN
DILIIIAT DARI PERSPDKTIT IjU NOMOR 23 TAHIIN 2OO2
TXNTANC PXRLINDI]NGAN ANAK"
(Ncsr
Ccrr.v
SIil, Poh.
BP:
05Mm6, rX: HlkuB Trt: Neelm, j trn'l'tr
hln:,$ &nun:
2010)
ADSTR4.K
Ama.d€nen Undang-Undans Dasu Tannn 1945 lcotsa rkali p3da
F.robonm kcdua nenyebabkm adaya p€ngar@n tenkng Hak Asi MeLsia
yang diann ddm Pasal 28 (a) smtai 28 (i) Und&g,Undms D@ Ncgda
j€las balws Hal sdi
Rcpubljk Indoncsia T.nm 194s. Di sini lcilihat ffi
Mm$ia netuFte h,! ytre sdSat di jbjung tinggi di hdonesjr Hal Mi
Mousi, Derup.ld b.l h8l dag ybs diDiliti sejal l.nir. yMg besilnl
univ€Ml. b€rlaku dimaa sj! dln kap{ saja dd utul si,p? $ja, Hair ssi
nmuia tid* ldshtun8 dqi la8akun mmusid lain,nst0rddt abq'Ln nean,
Ita alm tcrapi hat osi ini dip.rclc[ sescor&A d&i pcnciplarya Fitu Tuno
.t n netup.k6 hal yag lidal dapal diabtkm Di Indonesis terdapat bmyal
jenis hi!
neDsia $lal snnya hak esi tohidlp aul. belatasa tita
'$i
bdy.r @Iind r.rjldinya pcloggMr r.rnariap nal unal ba&,n buya! tila
helihd dal d,l ,mg dict+loi$i, Di sdping itu al-&ak ydg ndih
dalm mN pendidiks bdyat kila lihlt bekerja dijalee, di sini !c6 rd dai
p€D€nndr msal dnunlut kama benqkng dengm Unda.grnalans Nm
23 Toiun 2002 lentan3 perlidungatr dak. Sehubuge hal diatas timbul
bcbcnpa pomsalanu diekaya : (l). Bagaihedrah b€ntrk hak-hal mal
jalde ,&g dililEl dtri !€resp€tlif UndMg-tjndos Nono. 2l Tal n 2002
ldbng rdlindm8e 6ak (2).AFa sja lelenaho yans dilihat dri !€q*ktil
Unddg-tjnddg Nomor I ra1lu 2002 lensns pellindunsd eat de ha!-ha]
anak jais . unruk meFwab p€mNlaho di aras, lcncliti hclalutu
pdclilim hulun nomalif dmsm mdggumle sludi lc?ustakam srm
neopcrdlcn dat8 etudcr mclalui dotmc. tdir! dengm cda ncnggunpulkM,
henpelajdi dd ocnem.lisa tconreon de p€.alum Frundua-undms.n ym8
belhubMgb dengm pcmNlans ysg dib,nas. Rerdeka penelitid yde
penulis l.lule teilihat balwa an l jalM juga mnpdyd hnl asi ymg {aji6
dihomari dtu dilindlneioleh setiap o6ng lem6ut dalu hal inj pemqintail
*bagai mana tmg diatur dalm Undang-Undmg Nonor I Tanun 2002 renlans
Fnindungb mal Pada piidpnya p.rlindmgan lcrtslap n.k jalanan ini nsib
sulit unluk diujddkan elah sahr lakror Fnyeblbnya adakn krena tidal admya
peEtuh Frunddg lndocb y.ng menearur scaE jelas mdalan ini. unluk iu
dinaBpk kepada pemcrint h unutuk dapal menbentul pcratffi Frundos,
udtrAm yd8 jels letrt ns perliMssu lerlDdap mal j^led sehinsga tida}
ad! llsi !€nensibmesa ldonesia ymg telmla hdlnt! dijalman.
l|l^:Hurun R.8ure,Mandi d) ruruer: Hulom Tdr Nelzn.). BP 05q40036
D. rosarLur6:2: De*nb€r?oro s) rrdikd I s M.h!*rri h) lPtl l00
it Armd: (onp Pcn ndd 3sD r Dror re. ratr
F
M
ahu
kbm da i 0d1! Frubai
rsa yars 'q5
dilru dalan Prsr 2a(i) $nprirs a)
n.n'pikin hrk yu8 e@, drlunjuie
d$|er
u
dimsa sF d.n hpe
U
aq Undlq
ej
nau5ilidlkk4,n'ungdip4'*u
Edipar ba.yil j.nis hak 66i mhrh
ct iF prisnseam c rdaph'r m
$h[
s.tunF h.k
esi
tftadap
d.
p.4did m bmyd rib tihal b.kojs d
b
rul hd hrl amk
F/itrdu!@ 4aL (:)
p€n,Ls rakukai
jame Fi3
^F
rf
dhnhBiF (r)
drihd b,h{i aid jaraia
juga mcnpqyai
'h
*b4ai
hir Nsiydg mj
m,nB ymg diar$ d
d+
3ror
utuL diPuludkm shh siu rard e.
r4 moetu $.dij.La nNhh i
Bd'r Frund!4 md san Fig.l
k
shakry,dli:rdd
Sl.ipsi iehh dipcreidikln di dep.i sidang
:010 Atdmk relah disetu ui F sD i:
Jan dinyarahi
ja
reldh
j!/imi
hr
m aii
m' stntns rie
adn r?d
lul$ F& lan(lot :2 Dc*mtj.'
&gian gulum lab Negam:
1l!mitrs
hs:}lh
Ld.m
nei
lidu
Bag,
d
Nlp: r96r06251936012002
hen&ftar re Fakul4tlrnive6irasda]l m.nd.par NonDr
Peiuad t_akuhntiniv.6iks
BAB
,1"
I
LATAR BELAXANC
Ncea6 Republik Indoncsia di be.tut &nBan tujun untuk mclindungi
segcnap
lndonesia dan scluruh tumpa! d@h lndon€sia Samur
bmgs
konpo.c. dak banssa €crd b.rsda-ema sejak awal b€dmg
membanu untuk memFrjuanelan
bahu
Js
kcbcrdcku, mclawln tenin&s
kcsc*cnds-wcnnnsan D€njajah dankcmudia. mcnghi kemerdek@n reEhur
Pensaldd €mriris sjmh b.nes nclrwan p.njajah
_
a'larya bcnd!
n 6h perjudgm
dan perlindungan Hak
menuniukran
s6i Masia
(llAM). Kcmcrdck@n membdi naha sha di hadapan hukum, tidal
m€mboda-bcdakan antua
pcndidikM aLu
Dalam
Mjih
treka
pada Pancasila dan
elu
b.lajar
smbild
tahun scsuai dengo UU
y
g
m€mlnkpkan sktcn
hukln nGloial yrne hcsumt'€r
D&r
NcEaft Rcpublik hdorcsia TahuD
Undag Unddg
1945, pembanEunan lNkum
narional
dcngan yang laimy4 dan mcndapa*an
y.ne mampu
diarinku unluk mmsiasilkn poduk hukun,
mcn8aror
lu36
umum pcmcrinitrh
dan
penyclengerm pcmbangua. nrsioml yang didukung olch apanl pcnqak
hukum ylng beBih. bcnviba*A pendh pengabdirn, sadrr ddn
ncmpunlli ae keadild
dildngkapi dcnean
rdl
scsuai dengar kemanusian dan |]rt)lcsnDal
hukum.
clcklil
wana dan pEs€na yang menradri
ncngembangkd rn$ylmkd yxng sadar dar
la
hukum
sctu
!t deB{rd&C Nmff 2l T.hu
nerupake dan stu baeia
kl$eya ddm
belinddgj Mal de hah-halny4 Dald Pa!.] 59
dm lenbasr
netbditd pqinduge
kAada 8ntl.
€f€klivit s
dal nata dib€ntutlah Konhi
rlals
p€nyelenssalns Frlindlnern
Pedindugm ,4n.1 Indonsia (KIAI) ymc
tuak Fbre,l nuhluk Tuhs Yms
Mene
Ee ds
dllm kfldusln mpai nehni*m Dempurd
e.to nendapal
p€rlindu.San baik
bng*, ds e€aB.
bol€h
Oleb
n€Mpd
kreru itu tid.I
hal a&s lndup
d
sda
sdskn esalo l€giare mtuk
aetr dapat hidup,
lMjmin
'Bllul
hak alas hidup
dai omg
tu8,
si,l,&jak
dm metdeta
kclwga myEalJ!
stiap dd6ia
nerdeka
PmSeti pqlinduge mak paid I
es!4
spa
Anak {UUPA) nonyatal@ banwa p€merinhn
ulul reninelrlts
yas
ne8!a
2002 ledee
ncsm l6i.nya hertewjiba! wtuI
den
lutm
lpsya neddtdpke sisEn
Aql
7r Und&s{nd$g Nqm ?3 T.ls
d€Igm P.s.r
?dliidue
dri
re alg Pdinduge
2002
atau
pihat lalt
I
al'nca 2 UU No.21 Tahun 2002
"TINJAIIAN TFJRIIADAP IIAK.EAK ANA( JALANAN
DILTIIAT DARI PERSPEKTIF Iru NOMOR 23 TAHUN 2OO2
TENTANG I'ERLINDTNGAN A.IIAIC'
Dituffi
dan
diajuka
t t t he
enut,i salat sato sydrut s@a
Gcrr
Sislo
FAK:I.ILTAS
nqaih geld Sd4tM
Poih
III'KUM
PROGRAM IIEGI]LER MANDIRI
IINI!'ERSITAS ANDALAS
PADANG
20t0
NORTG : 12UPKVml|/:oro
&
"TINJAUAIT TERHADA" IIAK-IIAK ANA]< JALANAN
DILIIIAT DARI PERSPDKTIT IjU NOMOR 23 TAHIIN 2OO2
TXNTANC PXRLINDI]NGAN ANAK"
(Ncsr
Ccrr.v
SIil, Poh.
BP:
05Mm6, rX: HlkuB Trt: Neelm, j trn'l'tr
hln:,$ &nun:
2010)
ADSTR4.K
Ama.d€nen Undang-Undans Dasu Tannn 1945 lcotsa rkali p3da
F.robonm kcdua nenyebabkm adaya p€ngar@n tenkng Hak Asi MeLsia
yang diann ddm Pasal 28 (a) smtai 28 (i) Und&g,Undms D@ Ncgda
j€las balws Hal sdi
Rcpubljk Indoncsia T.nm 194s. Di sini lcilihat ffi
Mm$ia netuFte h,! ytre sdSat di jbjung tinggi di hdonesjr Hal Mi
Mousi, Derup.ld b.l h8l dag ybs diDiliti sejal l.nir. yMg besilnl
univ€Ml. b€rlaku dimaa sj! dln kap{ saja dd utul si,p? $ja, Hair ssi
nmuia tid* ldshtun8 dqi la8akun mmusid lain,nst0rddt abq'Ln nean,
Ita alm tcrapi hat osi ini dip.rclc[ sescor&A d&i pcnciplarya Fitu Tuno
.t n netup.k6 hal yag lidal dapal diabtkm Di Indonesis terdapat bmyal
jenis hi!
neDsia $lal snnya hak esi tohidlp aul. belatasa tita
'$i
bdy.r @Iind r.rjldinya pcloggMr r.rnariap nal unal ba&,n buya! tila
helihd dal d,l ,mg dict+loi$i, Di sdping itu al-&ak ydg ndih
dalm mN pendidiks bdyat kila lihlt bekerja dijalee, di sini !c6 rd dai
p€D€nndr msal dnunlut kama benqkng dengm Unda.grnalans Nm
23 Toiun 2002 lentan3 perlidungatr dak. Sehubuge hal diatas timbul
bcbcnpa pomsalanu diekaya : (l). Bagaihedrah b€ntrk hak-hal mal
jalde ,&g dililEl dtri !€resp€tlif UndMg-tjndos Nono. 2l Tal n 2002
ldbng rdlindm8e 6ak (2).AFa sja lelenaho yans dilihat dri !€q*ktil
Unddg-tjnddg Nomor I ra1lu 2002 lensns pellindunsd eat de ha!-ha]
anak jais . unruk meFwab p€mNlaho di aras, lcncliti hclalutu
pdclilim hulun nomalif dmsm mdggumle sludi lc?ustakam srm
neopcrdlcn dat8 etudcr mclalui dotmc. tdir! dengm cda ncnggunpulkM,
henpelajdi dd ocnem.lisa tconreon de p€.alum Frundua-undms.n ym8
belhubMgb dengm pcmNlans ysg dib,nas. Rerdeka penelitid yde
penulis l.lule teilihat balwa an l jalM juga mnpdyd hnl asi ymg {aji6
dihomari dtu dilindlneioleh setiap o6ng lem6ut dalu hal inj pemqintail
*bagai mana tmg diatur dalm Undang-Undmg Nonor I Tanun 2002 renlans
Fnindungb mal Pada piidpnya p.rlindmgan lcrtslap n.k jalanan ini nsib
sulit unluk diujddkan elah sahr lakror Fnyeblbnya adakn krena tidal admya
peEtuh Frunddg lndocb y.ng menearur scaE jelas mdalan ini. unluk iu
dinaBpk kepada pemcrint h unutuk dapal menbentul pcratffi Frundos,
udtrAm yd8 jels letrt ns perliMssu lerlDdap mal j^led sehinsga tida}
ad! llsi !€nensibmesa ldonesia ymg telmla hdlnt! dijalman.
l|l^:Hurun R.8ure,Mandi d) ruruer: Hulom Tdr Nelzn.). BP 05q40036
D. rosarLur6:2: De*nb€r?oro s) rrdikd I s M.h!*rri h) lPtl l00
it Armd: (onp Pcn ndd 3sD r Dror re. ratr
F
M
ahu
kbm da i 0d1! Frubai
rsa yars 'q5
dilru dalan Prsr 2a(i) $nprirs a)
n.n'pikin hrk yu8 e@, drlunjuie
d$|er
u
dimsa sF d.n hpe
U
aq Undlq
ej
nau5ilidlkk4,n'ungdip4'*u
Edipar ba.yil j.nis hak 66i mhrh
ct iF prisnseam c rdaph'r m
$h[
s.tunF h.k
esi
tftadap
d.
p.4did m bmyd rib tihal b.kojs d
b
rul hd hrl amk
F/itrdu!@ 4aL (:)
p€n,Ls rakukai
jame Fi3
^F
rf
dhnhBiF (r)
drihd b,h{i aid jaraia
juga mcnpqyai
'h
*b4ai
hir Nsiydg mj
m,nB ymg diar$ d
d+
3ror
utuL diPuludkm shh siu rard e.
r4 moetu $.dij.La nNhh i
Bd'r Frund!4 md san Fig.l
k
shakry,dli:rdd
Sl.ipsi iehh dipcreidikln di dep.i sidang
:010 Atdmk relah disetu ui F sD i:
Jan dinyarahi
ja
reldh
j!/imi
hr
m aii
m' stntns rie
adn r?d
lul$ F& lan(lot :2 Dc*mtj.'
&gian gulum lab Negam:
1l!mitrs
hs:}lh
Ld.m
nei
lidu
Bag,
d
Nlp: r96r06251936012002
hen&ftar re Fakul4tlrnive6irasda]l m.nd.par NonDr
Peiuad t_akuhntiniv.6iks
BAB
,1"
I
LATAR BELAXANC
Ncea6 Republik Indoncsia di be.tut &nBan tujun untuk mclindungi
segcnap
lndonesia dan scluruh tumpa! d@h lndon€sia Samur
bmgs
konpo.c. dak banssa €crd b.rsda-ema sejak awal b€dmg
membanu untuk memFrjuanelan
bahu
Js
kcbcrdcku, mclawln tenin&s
kcsc*cnds-wcnnnsan D€njajah dankcmudia. mcnghi kemerdek@n reEhur
Pensaldd €mriris sjmh b.nes nclrwan p.njajah
_
a'larya bcnd!
n 6h perjudgm
dan perlindungan Hak
menuniukran
s6i Masia
(llAM). Kcmcrdck@n membdi naha sha di hadapan hukum, tidal
m€mboda-bcdakan antua
pcndidikM aLu
Dalam
Mjih
treka
pada Pancasila dan
elu
b.lajar
smbild
tahun scsuai dengo UU
y
g
m€mlnkpkan sktcn
hukln nGloial yrne hcsumt'€r
D&r
NcEaft Rcpublik hdorcsia TahuD
Undag Unddg
1945, pembanEunan lNkum
narional
dcngan yang laimy4 dan mcndapa*an
y.ne mampu
diarinku unluk mmsiasilkn poduk hukun,
mcn8aror
lu36
umum pcmcrinitrh
dan
penyclengerm pcmbangua. nrsioml yang didukung olch apanl pcnqak
hukum ylng beBih. bcnviba*A pendh pengabdirn, sadrr ddn
ncmpunlli ae keadild
dildngkapi dcnean
rdl
scsuai dengar kemanusian dan |]rt)lcsnDal
hukum.
clcklil
wana dan pEs€na yang menradri
ncngembangkd rn$ylmkd yxng sadar dar
la
hukum
sctu
!t deB{rd&C Nmff 2l T.hu
nerupake dan stu baeia
kl$eya ddm
belinddgj Mal de hah-halny4 Dald Pa!.] 59
dm lenbasr
netbditd pqinduge
kAada 8ntl.
€f€klivit s
dal nata dib€ntutlah Konhi
rlals
p€nyelenssalns Frlindlnern
Pedindugm ,4n.1 Indonsia (KIAI) ymc
tuak Fbre,l nuhluk Tuhs Yms
Mene
Ee ds
dllm kfldusln mpai nehni*m Dempurd
e.to nendapal
p€rlindu.San baik
bng*, ds e€aB.
bol€h
Oleb
n€Mpd
kreru itu tid.I
hal a&s lndup
d
sda
sdskn esalo l€giare mtuk
aetr dapat hidup,
lMjmin
'Bllul
hak alas hidup
dai omg
tu8,
si,l,&jak
dm metdeta
kclwga myEalJ!
stiap dd6ia
nerdeka
PmSeti pqlinduge mak paid I
es!4
spa
Anak {UUPA) nonyatal@ banwa p€merinhn
ulul reninelrlts
yas
ne8!a
2002 ledee
ncsm l6i.nya hertewjiba! wtuI
den
lutm
lpsya neddtdpke sisEn
Aql
7r Und&s{nd$g Nqm ?3 T.ls
d€Igm P.s.r
?dliidue
dri
re alg Pdinduge
2002
atau
pihat lalt
I
al'nca 2 UU No.21 Tahun 2002