KARAKTERISTIK DAN MOTIVASI BURUH INDUSTRI BATIK DI DESA GUMELEM WETANKECAMATAN SUSUKAN KABUPATEN BANJARNEGARA

  Diajukan untuk Memenuhi Sebagian Syarat Mencapai Derajat Sarjana S-1

  Disusun oleh: BENNY TRIATMAJA 0801010041 PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GEOGRAFI FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH PURWOKERTO 2016

  

MOTTO

  Jika anda jatuh ribuan kali, berdirilah jutaan kali karena anda tidak tahu seberapa dekat anda dengan kesuksesan.

  Ilmu adalah harta yang tak pernah habis Penulis

  

PERSEMBAHAN

  Alhamdulillah, atas rakhmat dan hidayah-Nya, saya dapat menyelesaikan skripsi ini dengan baik. Karya sederhana ini kupersembahkan untukOrangtuaku, Bapak Sumarno dan Ibu Murtinah terimakasih atas doa dan dukungannya sehingga peneliti dapat menyelesaikan skripsi ini. Assalamualaikum wr. wb Alhamdulillah peneliti panjatkan kehadirat Allah SWT yang selalu memberikan rakhmat dan hidayah-Nya kepada kita semua. sehingga pada kesempatan yang berbahagia ini peneliti dapat melaksanakan dan menyelesaikan skripsi ini,

  Penyusunan skirpsi ini dilakukan guna memenuhi salah satu persyaratan akademik pada Fakultas Keguruan Ilmu pendidikan Universitas Muhammadiyah Purwokerto khususnya pada Program Studi Pendidikan Geografi. Pada penyususnan skripsi ini peneliti mengambil judul

  “Karakteristik dan Motivasi Buruh Industri Batik di Desa Gumelem Wetan , Kecamatan Susukan, Kabupaten Banjarnegara”.

  Peneliti juga ingin menyampaikan terimakasih yang sebesar-besarnya atas bantuan yang telah diberikan kepada peneliti selama penyusunan skripsi ini.

  Ucapan terimakasih peneliti sampaikan kepada:

  1. Sakinah Fatrunandi S, S.Pd, M.Sc selaku Kaprodi Pendidikan Geografi, yang telah memberikan fasilitas, sehingga peneliti dapat menyelesaikan skripsi ini.

  2. Dra. Esti sarjanti,M.Si Dosen Pembimbing I, yang telah memberikan bimbingan dan pengarahan sehingga saya dapat menyelesaikan skripsi.

  3. Dr.Sigid Sriwanto, M.Si Dosen Pembimbing II, yang telah memberikan bimbingan, pengarahan, serta motivasi sehingga peneliti dapat menyelesaikan skripsi.

  4. Semua pihak yang telah memberikan bantuan dan semangat dalam penyusunan skripsi ini.

  Akhirnya dengan hati yang tuluspeneliti berdoa, agar semua pihak yang membantu penyusunan skripsi ini mendapat limpahan dan rakhmat dan balasanya dari Allah SWT. Amin.

  Purwokerto, Agustus 2016 Peneliti

  

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL ................................................................................................ i

HALAMAN PERSETUJUAN ................................................................................ ii

HALAMAN PENGESAHAN .................................................................................. iii

SURAT PERNYATAAN ......................................................................................... iv

MOTTO ................................................................................................................... v

PERSEMBAHAN..................................................................................................... vi

KATA PENGANTAR .............................................................................................. vii

DAFTAR ISI ............................................................................................................ ix

DAFTAR TABEL .................................................................................................... x

DAFTAR GAMBAR ................................................................................................ xi

DAFTAR LAMPIRAN ............................................................................................ xii

ABSTRAK ................................................................................................................ xiii

  BAB I PENDAHULUAN A. Latar Belakang Masalah ..................................................................... 1 B. Rumusan Masalah .............................................................................. 3 C. Tujuan Penelitian ................................................................................ 3 D. Manfaat Penelitian .............................................................................. 4 BAB II LANDASAN TEORI A. Hakikat Industri .................................................................................. 5

  1. Pengertian Industri ...................................................................... 5

  2. Klasifikasi Industri ...................................................................... 5

  3. Volume Penjualan ....................................................................... 6

  4. Industri Manufaktur dan Jasa ...................................................... 7

  B. Industri Batik ...................................................................................... 8

  1. Pengrtian Industri Batik .............................................................. 8

  2. Perkembangan Industri Batik ...................................................... 8

  3. Jenis-jenis Batik .......................................................................... 9

  C. Karakteristik ....................................................................................... 11

  1. Pengertian Karakteristik .............................................................. 11

  2. Ciri-ciri Karakteristik .................................................................. 12

  a. Umur..................................................................................... 12

  b. Pendidikan ............................................................................ 12

  c. Pekerjaan .............................................................................. 14

  d. Jumlah Anak ......................................................................... 14

  e. Penghasilan........................................................................... 15

  f. Agama .................................................................................. 15

  D. Motivasi .............................................................................................. 16

  1. Pengertian Motivasi ..................................................................... 16

  2. Konsep-konsep Motivasi ............................................................. 18

  3. Motivasi Buruh Industri Batik ..................................................... 18

  E. Penelitian Relevan .............................................................................. 19

  F. Kerangka Pikir .................................................................................... 20

  G. Hipotesis ............................................................................................. 21

  BAB III METODE PENELITIAN A. Waktu dan Tempat Penelitian ........................................................... 22 B. Metode Penelitian ............................................................................... 22 C. Variabel Penelitian ............................................................................. 22 D. Jenis Data............................................................................................ 22

  1. Data Primer ................................................................................. 22

  2. Data Sekunder ............................................................................. 23

  E. Populasi dan Sampel........................................................................... 23

  F. Teknik Pengumpulan data .................................................................. 23

  G. Instrumen Penelitian ........................................................................... 24

  H. Analsis Data........................................................................................ 25

  BAB IV HASIL DAN PEMBAHASAN A. Keadaan Wilayah................................................................................ 26

  1. Letak Geografis dan astronomis .................................................. 26

  2. Luas Wilayah ............................................................................... 26

  3. Topografi ..................................................................................... 26

  4. Letak sosial ekonomi ................................................................... 27

  5. Jumlah penduduk menurut usia dan jenis kelamin ...................... 29

  6. Pendidikan ................................................................................... 29

  7. Pekerjaan .................................................................................... 30

  8. Agama ......................................................................................... 31

  B. Hasil Penelitian ................................................................................... 31

  1. Karakteristik ”Home Industri” Batik Setia Usaha ....................... 31

  a. Umur..................................................................................... 31

  b. Pendidikan ............................................................................ 32

  c. Pekerjaan .............................................................................. 32

  d. Jumlah Anak ......................................................................... 33

  e. Penghasilan........................................................................... 33

  f. Pemasaran............................................................................. 35

  g. Jenis Batik ............................................................................ 36

  h. Mengenal batik gumelem ..................................................... 36

  2. Motivasi ....................................................................................... 37

  3. Jenis-jenis batik Setia Usaha ....................................................... 37

  a. Batik tulis ............................................................................. 37

  b. Batik cap ............................................................................... 37

  c. Batik Printing ....................................................................... 39

  d. Faktor Industri batik ............................................................. 42 1) faktor Modal .................................................................. 42 2) faktor Tenaga kerja ....................................................... 43 3) faktor Bahan Baku ........................................................ 43

  C. Pembahasan ........................................................................................ 44

  D. Uji Hipotesis ....................................................................................... 44

  E. Implementasi ...................................................................................... 45

  BAB V KESIMPULAN DAN SARAN A. Kesimpulan ......................................................................................... 46 B. Saran ................................................................................................... 46

DAFTAR PUSTAKA .............................................................................................. 47

LAMPIRAN ............................................................................................................. 49

  

DAFTAR TABEL

Tabel 3.1 Kisi-kisi Instrumen .................................................................................. 24Tabel 4.1 Penduduk menurut jenis kelamin ............................................................ 29Tabel 4.2 Penduduk menurut pendidikan ............................................................... 30Tabel 4.3 Penduduk menurut pekerjaan .................................................................. 30Tabel 4.4 Penduduk menurut agama ....................................................................... 31

  Tabel 4.5 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut umur ...................... 31

  Tabel 4.6 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut pendidikan ............ 32

  Tabel 4.7 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut pekerjaan............... 32

  Tabel 4.8 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut lama kerja ............. 33

  Tabel 4.9 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut Jumlah anak .......... 33

  Tabel 4.10 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut pengasilan per bulan ........................................................................................................ 34

  Tabel 4.11 “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut ppenghasilan per minggu ..................................................................................................... 34

  Tabel 4.12 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut pemasaran ............. 35

Tabel 4.13 Harga Batik Tulis. ................................................................................... 35Tabel 4.14 Harga Batik Cap ...................................................................................... 36Tabel 4.15 Harga Batik Printing ................................................................................ 36

  Tabel 4.16 Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut terkenalnya “Home Industri” batik Setia Usaha ......................................................... 37

  Tabel 4.17

Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha menurut Motivasi ................ 37

Tabel 4.18 Motif dan Gambar Batik Tulis ................................................................ 38Tabel 4.19 Motif dan Gambar Batik Cap .................................................................. 40Tabel 4.20 Motif dan Gambar Batik Printing ........................................................... 41

  

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1 Kerangka berpikir ............................................................................... 20Gambar 4.1 Peta Penggunaan Lahan Desa Gumelem Wetan Kecamatan

  Susukan kabupaten Banjarnegara ....................................................... 28 Gambar 4.2

  Buruh “Home Industri” Batik Setia Usaha sedang Mencanting ....... 38