Lampiran 1 : Perhitungan Basic Reproduction Ratio

  Lampiran 1 : Perhitungan Basic Reproduction Ratio ( ) dengan mensubstitusikan titik setimbang bebas

  Pandang matriks = [ 0 ],

  penyakit = , maka akan didapatkan matriks = [ ]

  • yang selanjutnya akan Kemudian pandang matriks = [( + ) − ( + )] dicari invers dari matriks yaitu

  1 ( + )

  −1

  = ( + )] ( + )( + ) [ ( + )

  ( + )( + ) = ( + ) [

  ( + )( + ) ( + )( + )]

  1 ( + ) =

  1 [ ( + )( + ) ( + )] Basic reproduction ratio didapatkan dengan menentukan nilai eigen terbesar dari

  −1 −1

  dapat dipaparkan sebagai berikut matriks = , maka 1 ( + )

  = [ ]

  1 [ ( + )( + ) ( + )] = [

  ] ( + )( + ) + ( + )( + )( + ) ( + )( + ) Sehingga diperoleh = [

  0] dengan

  ( + ) + = ( + )( + )( + ) =

  ( + )( + )

  −1

  Dari sini didapatkan nilai eigen terbesar matriks adalah ,dengan ( + ) + = ( + )( + )( + ) Selanjutnya dapat disimpulkan bahwa ( + ) +

  = ( + )( + )( + )

  Lampiran 2 : Perhitungan Titik Setimbang Endemik Pandang persamaan (4.4)

  ∗ ∗

  − = 0

  ∗ ∗

  ⇔ =

  ∗ ∗

  ⇔ = (1) Pandang Persamaann (4.3)

  ∗ ∗

  − ( + ) = 0

  ∗ ∗

  ⇔ = ( + )

  ∗ ∗

  ⇔ (2) ( + ) = Dengan mensubstitusikan persamaan (2) ke persamaan (4.2) diperoleh

  ∗ ∗ ∗ ∗ ∗

  • − ( + ) = 0

  ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗

  ⇔ ( − ( + ) = 0

  • ) +

  ∗ ∗ ∗ ∗

  ⇔ ( ( ) = ( + )

  • ) +

  ∗

  ( + )

  ∗

  ⇔ =

  ∗

  [

  • ]

  ⇔ = (

  • )

  ⇔ = ( + ( + ) )

  • ( + )( + )

  ∗

  ⇔ = ( + + ) (3)

  Misalkan = +

  4

  = +

  5

  dengan demikian diperoleh

  1

  4 ∗

  =

2 Mensubstitusikan persamaan (3) dan persamaan (2) ke persamaan (4.1) sehingga

  diperoleh ∗

  ∗ ∗ ∗ ∗ ∗

  = − − − ( + ) = 0 2 ∗ 2 ∗

  • ( + + + )

  ⇔ − ( ) ( ) − − ( +

  ( + + ) ( + + ) +

  2

  ) ( ) = 0

  ( + + )

  2 ∗

  2

  ( + +

  • ) + +

  ⇔ − − ( + ) ( ) = 0

  ( + + )( + ) ( + + )

  ∗

  2

  ( + )( + )

  ⇔ − − ( + ) ( ) = 0

  ( + + )( + ) ( + + )

  2

  2

  • ) + + + ( + ) + ( + + ∗

  ⇔ − [ ] − ( + ) ( ) = 0

  ( + + ) ( + + )

  2

  2

  ( + ) + ( + +

  • ) + + ∗

  ⇔ − [ ] = ( + ) ( ) −

  • ( + + )

  2

  2

  2

  3

  2

  2

  ( + + + + + ) + + + + + + + ∗

  ⇔ − [ ] = −

  • ( + + )

  2

  2

  ( + + + + + ) ∗

  ⇔ − [ ] =

  2

  3

  2

  2

  • − − − + +

  ( + + )

  • 2
  • 3
  • >2
  • − − − ( + + )
  • )
  • 2
  • 3
  • >2
  • − − − (
  • )

  (4) Misalkan

  3

  −

  4

  −

  2

  =

  ∗

  = + dengan demikian diperoleh

  4

  = + +

  3

  = + +

  2

  

2

  2

  2

  2

  = −

  ∗

  ]

  2

  2

  ( + + ) (

  ] [

  2

  = [

  ∗

  ⇔ −

  4

4 Syarat

  ∗

  • 3
  • 3
  • >2
  • − − − ) (
  • )( + )
  • 4
dengan

  3

  4

  = + dengan demikian diperoleh

  ∗

  = (

  2

  −

  4

  3

  −

  4

  ) (

  1

  1

  )

  = + +

  2

  = + +

  = −

  > 0 adalah

  2

  4

  4

  > 0 dengan mensubstitusikan persamaan (4) ke persamaan (2) diperoleh

  ∗

  ( +

  eksis atau

  2

  2

  2

  2

  (5) Misalkan

  1

  = + +

  ∗

  2

  2

  = 2 + + +

  1 ∗ ∗

  > 0 adalah Syarat eksis atau

  2

  • ( ) > 0

  3

  4

4 Dengan mensubstitusikan persamaan (3) ke persamaan (1) diperoleh

  ( ( + + ) + )

  ∗

  = ( + + ) Misalkan = + +

  1

  = + +

  2

  dengan demikian diperoleh ( + )

  1 ∗ = .

  2

  

Lampiran 3 : Perhitungan Persamaan Karakteristik pada Titik Setimbang

Bebas Penyakit ) (

  Pada subbab 1 dapat dibentuk persamaan karakteristik dengan Dari matriks − ) = 0 menggunakan det(

  − −

  − − − − − − = 0

  − − − ( − − ) − − − − −

  ⇔ − − = 0 − − −

  ( − − − )

⇔ −( + ) ( −( + + ) (( − − − ) (− − − ) − )) = 0

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  • − 3 − − 3 − − − − + ⇔ −( + )(−
  • 2

  2

  • − + + + +

  3

  − − − 2 − − 2 − − 2 − − − −

  3

  = 0

  3

  2

  ⇔ ( + )( ( − ) + ( + − + + − 2 − − + 2

  1

  2

  3

  4

  5

  3

  3

  3

  2

  2

  2

  • ) + ( − − − − − − + +

  2

  3

  5

  5

  3

  3

  3

  3

  • )) Misalkan, = − +

  1

  1

  2

  3

  = + 2 − ( ) + +

  2

  4

  2

  6

  5

  3

  8

  2

  2

  = − ( ( ) + + + + )

  3

  2

  6

  10

  3

  7

  5

  9

  dengan, = 3

  1

  = + +

  2

  =

  3

  • 2

  = 3

  4

  =

  5

  • = + +

  6

  = + +

  7

  = 2 + +

  8

  = +

  9

  3

  = +

  10

  dengan demikian diperoleh persamaan karakteristik sebagai berikut :

  3

  2

  • ( + )( ) = 0

  1

  2

  3

  

Lampiran 4 : Perhitungan Persamaan Karakteristik pada Titik Setimbang

Endemik ) (

  Pada subbab 2 dapat dibentuk persamaan karakteristik dengan Dari matriks

  1

  menggunakan det ( − ) = 0

  1

  − − − − −

  1

  2

  2

  − − − −

  1

  2

  2

  = ( ) = 0

  1

  − − − − − misalkan = +

  1

  =

  2

  dengan ( − − )

  2

  4

  3

  4

  = ( ) +

  1

  1

  4

  2

  2

  untuk = 2 + + +

  1

  ( − − )

  2

  3

  4

  4

  =

  2

  4

  1

  4

  =

  2

  dengan = + +

  1

  = + +

  2

  = + +

  3

  = +

  4

  = +

  5

  ⇔ −( + ) ((− ) ((( − − − )( ) − (− )(− ))) + (− − −

  1

  2

  1

  2

  ) ((( − − − )( − − − ) − (− )(− )))) = 0

  1

  2

  2

  1

  3

  2

  2

  ⇔ −( + )(( + ) + (− + + + +

  2

  2

  2

  2

  2

  3

  • 2

  − 2 − + − + +

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  • 2 − − − − + 2 + − −

  1

  1

  1

  1

  2

  2

  2

  2

  2

  • 2 − + − + − − 3 − − 3 −

  1

  1

  1

  2

  2

  2

  2

  2

  • − − − = 0

  1

  4

  4

  3

  • ⇔ − + 2 + − 2 + 2 + 2 −

  2

  1

  2

  3

  − 2 − − + − − 2 −

  1

  1

  2

  2

  1

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  3 − − 3 − − − −

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  

− − 2 − 2 − − −

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  • 3 − 3 + 3 − 3 − +

  2

  1

  1

  1

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  3 + − + − + 3 − + 3 + +

  1

  1

  1

  2

  2

  3

  3

  3

  3

  3

  2

  2

  3

  3

  3 + 3 − + + + 4 + 6 −

+ + +

  1

  3

  3

  3

  1

  4

  3

  2

  2

  ⇔ ( − + + + 4 − ) + (6 + − − + +

  1

  2

  1

  1

  2

  3 + 3 − 3 + 3 + + − − − −

  1

  2

  2

  2

  3 ) + (2 − 2 + 2 + 2 − 2 + − −

  2

  1

  1

  1

  2

  2

  2 − 3 − − 2 − 2 − + 3 −

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  2

  3

  4

  3

  2

  

3 + 3 + 3 + 4 ) + − + − − −

  1

  2

  1

  2

  −

  −

  2

  1

  −

  1

  2

  −

  2

  2

  • 2
  • 2
  • 2

  1

  2

  −

  2

  2

  3

  • 3
  • 3
  • 3

  −

2 Misalkan

  • 3
  • 3
  • 3
  • 4

  • 2
  • 2
  • 3
  • 3
  • 3

  4

  = −

  1

  = 0 dengan.

  2

  1

  − Sehingga diperoleh persamaan karakteristik sebagai berikut :

  −

  2

  − −

  2

  −

  2

  −

  1

  = −2 − 3

  3

  3

  6

  5

  1

  =

  4

  4

  1

  2

  =

  3

  2

  1

  1

  =

  2

  6

  = −

  1

  1

  = − + + + 4

  2

  = 3 + + + 3 + 3 + 6

  2

  = 2 + 2 + 2 + + 3

  2

  2

  2

  3

  4

  =

  4

  2

  = −3 − −

  2

  2

  = − − 2 − −

  3

  = −2 − 2 − − 3

  2

  4

  2

  − − 2 − 2 −

  5

  = − −

  2

  −

  3

  −

  • 3
  • 2
  • 3
  • 4
  • 1
  • 2
  • 2
  • 2
  • 3
  • 2
  • 4

  

Lampiran 5 : Kode Program Matlab Grafik Bidang Fase Pada Titik

Setimbang Endemik Fungsi Model function dy = modelbedafase (t,y) dy=zeros(4,1); global A beta r mu alpha v b ; dy(1)=A-beta*y(1)*y(3)-r*beta*y(1)*y(2)-(mu+v)*y(1); dy(2)=beta*y(1)*y(3)+r*beta*y(1)*y(2)-(b+mu)*y(2); dy(3)=b*y(2)-(mu+alpha)*y(3); dy(4)=v*y(1)-mu*y(4); end Parameter, Nilai Ro dan Plot clc; global A beta r mu alpha v b ; beta=0.002; r=0.779; mu=0.391; b=0.792; v=0.741; alpha=0.95; A=1350; R0=(r*beta*A*(mu+alpha)+(beta*A*b))/(mu+v)*(b+mu)*(mu+alpha); y0=[600,230,220,650]; y1=[650,235,225,619]; y2=[550,220,225,650]; tint=[0 10]; [t1,y11]=ode45(@modelbedafase,tint,y0); [t2,y12]=ode45(@modelbedafase,tint,y1); [t3,y13]=ode45(@modelbedafase,tint,y2); figure(1); plot(y11(:,2),y11(:,3), 'm' , y12(:,2),y12(:,3), 'g' , y13(:,2),y13(:,3), 'b' ); legend( '600,230,220,650' , '650,235,225,619' , '550,220,225,650' ); xlabel( 'E' ); ylabel( 'I' );