EMBRIOGENESIS SOMATIK DARI KALUS PEGAGAN (Centela asiatica L. Urban) DENGAN PEMBERIAN 2,4-DIKLOROFENOKSIASETAT (2,4-D).
EMBRIOGENESIS SOMATIK
DAiI
K6.LUS PEGAGAN
(c.!da. aidi6 L vrn$ DENcaN PEMBERTaN
2"4-DIKLOROFENOKSIASETAT (2,,l'D)
SKRIPSI SAR-IANA BIOI,OGT
OLES:
MONA F'INTARTI
BP.05133002
JI'RUSA]T BIOI.OGI
FAI'I'I'AS MATEMATIKA
DAN ILMU PENGETAEUAN
I'NI!'ERSNAS ANDAI,AS
PADANG,2OIO
A'AM
Pcnelnim tenbng Umbriogenesh Som:rik dj Kalus Peeagan (C.n/clld uJtdr.. L
Fmbiri,n 2.4-Diklorolcnoksidcrat (2.4-D) tclah dilakukan dari Dulan
M!r! smpai luni 2010 diL.bomtorium Fisiolosi Tumhuhan. .rururan bidl6gi. F.kulbs
M cnarik! dan llmu Pengerahu3n ,^lam. Unive^nas Ard.la Pa'larg. I'e.elilian ini
bedujud u uh hcnectahui konsennlsi 2.,1-D ys! efeklif dllam mensinluksi
enbrioseEsis somdik blus c zr,,ri? pada nediun MS nodifikdi. Peneliriu ini
dilakukan dentin menggunihn neiode ekspcrifrm denld 6 perl.kuan ds j ulaDgar
adahh perlakud: bnpa 2.4-D (kontol)r 0.25 ns/ 2.+Di0,5 ms/j2,4-D:0.75 m!y'12.42J.D yang
D: 1,00 mer/l 2,4-D dan 1.25 mB/l ?,4-D HAii peDelitian
'n€nunjukkan
dibcrikan ddngd konsenlnsi 0,5 m3/l 2,4.l) dan l-25 m8/l 2.41) herutdkdn
konsenidsi ynn8 elektia untuk mcnginduksi edbiogenesh kalus c' ,ridrur. 6fiap
€mbrioqcicsis somalik ydsditehukd aJalah l6e Elobulardan toryedo.
Urbatr) detrgan
l,e-grsrn
(i,rclld,si.r.z (L) li'hrn)
'lanamM inl dikenal nrenlliki
llndui!.n
i.rntusuk rirmiri
km
^nixcoie4imhelliicrue.
anila iaii rsidrikosida lhcikunhid!
'
h.rh,nkunisida madckssosidr. brxhmosidq brahmindsida
$id
madckasik, meso-inosilol. cent.llosida karetnoi&, hr-dmcolvlin
laram mincrrl scp€di kriiu'n, n.trium. mr,rncsiunr. lllsium
wnirn. Yaputm. Drlimartl,a. wiboNo. 1994i
d
brahmiL. r\iJ
vellri'L lJinr
besi
\ed'?
(wiirFtunmi.
Lasmadnvari
v l
n..$
aslatik.sida. saponin, !sc{ikosida- rsam asiabr dan m.dcktr\rt adal0h bahan !kril
mrfpu
n,ernrctr prod0ksi kolagcd
oeDyembuhan
llkr
pada
d.n bcnnanlai
n,rnu\r (DuLc, aoscnschut Cod$ir.
Tanrmd peg!3M mcnrputrlai
pctre nian prikhnis
sebagai
brt.k
poie:i p.rl?.u
2002)
kegunasn dallm Lesclukn Berblg:i
dilrhtrkai lc.hadr0 pcgrgrn.anl.m I'in pon.lniln tcnrlng cfel
tah
diuErik. uji an! depresi. clcl hlt.rensil rkur. pcnlaruh t.hadaP da]3 La'Lr bat'
sinll
kdsiun. akrifirdnyr scbaaai anii dikmba. Pcngunsrn hsnr pegalan unrul ubal
t.dislonal culup bcsar. di\ebdkai bahLu
negori
mcD
cr0ri
21.60,1.
I
rhm
lq90 pctrggunan pegalan dram
t0 grrm (Sutjipro.20091
Psrb.n!.kan sccatu J,, r,?r. meruPdkM altci,r.rif untuk nc daparkan kndhai
dalln juml.lr
baDyak (No!a, ?01)8) Kulrur
j&irear tanlmdn mcrupatln rcknil
menumbuhkcnbangkrn baAian rananrdn. bxik bcnrpa ..gdn, iaringrn
dr
scl dalam
bnJni .splik ssan
t vrro lcknik
ini didasdj pads
r$.i
totiporersi sel daldr
kondhi yane 6eprik, pcnegunsfl medir krltu. buen detrg.n landuogun dutisi
lcnelap tun ?alFng3lurrumbuh (Yusnit., 20ol).
Perbdtak.n
oeanogen6is
dd
t,
"/o
hdan
dapat
dilaklkn dengdi dua car. yrilu
embnogenesis som.tik. Dibandinekd dengm rcknik orgunogctesis.
Egen.r.si rinaman meialui embriogenesn somatil
karcna dampu menghrsilkan enbrio biPolar dari
stl
m.tiliki
dtau
hekrapa kcunggrlon
l2ri',3an rcgclatif (l,il7 ddr
Gray. 1995) Enbnagcncsis sodaiik mquPakan sualu proscs
ii d
hanloid maupun diploid berkemhdg m.mbcntuk tunbuhm
pc
embangd enbrio
'licnikan
dfi
nerktem akar
dengan
ydg
struklumya
d$
spcsitik ranna melalui ldsi
ya.! bipolcl
meristem
rmet
bdu ltlalui
iahaP
Embrio sonuril daPat
yanu mefrpunyai dua calon
nui$cn,
]airtr
lun6. DengM ncniliki struktur GMbu. perbdv?tar
m€ldui cmbriosenesis sonalik lebih nrengumungkon daripad! pemhentuksn $nas
adlenlif yang unipolar (Pumlningsih. 2004)
Dmbrio $marik dapar te.b.ntuk nclalui du. jalur. !^itu
*cda
langsung maupun
tidak lsnssung (mclcwari kalu$ Dmbriogenesi5 lanssung lairu ieriadi dilcrcisiasi
iarincan eksplu ncmbenruk efrbrioid lanpa mehlui P.dbcntukrn kalus Embriogencris
iidak lanesung terjrdi melalui pedbentukan kalus Keberhasilan akd rercapai lplbila
kalusakuslyaredieunrktnbc6laienbioniky.4diclriknolehsclvsgberukuran
keuil. sitoplssma padar, lnti
besr lattrola kccilkecil ds
ncngandung butir pali
Fakroctiklor ydg ncnpeng!tuhi dan bcQc€n dalam indrksi embriogenesis
somarik adllah ztr pcn8sturtumbuh. komposisi meditm,jenn eksplan. ckspEsigen dai
fo|1or crhara
(lrisDa*ll de
Suma.Ji.
2000)
Pola pslemborgao eksplan nclalui
embiogenesis, mcmcrlukan zar pongatur tumbuh unlu[ mcEgsang poreisi lang
(Edyd
ltll
Pujisis$dnb,2003).
lleh€rapa
an pcnBdur rumbuh ).ng bcrpcran dallm inddksi embrio sonarik
dianlaanya adalah 8AP, NAA dan 2.4-D. PeneLiti yang dil.kulan oLch hdv
zJD- t'ic!.nn.
Pujisis*mto (2003) menunirlkan bah*.
Dicrmb0
d&
dan
NA,{
n.rupakar 7!r tengalurrlmbuh ]ang elekrifunt'k induk\i.frbn. soDrrik
Penclirian
rdrana p.ngaruh 2,4-Drcrhadat indnksicmbrio sonorik kotlnrubicc
I(btfld 'rzbn?) larieias Kdrika-l
yans dilskukan oleh Riyadi
dai lldoboma
telah bcrhasiL mensinduksi cmbrio somadk pada meJiL'm MS
pe.ambah.n 4 mg/l 2.4-D ian dikombinrsikan dcng.n 0,1 m8/L kincrin
dilaktrkanoleh Suranro dan Azis (2003)
tanan an penrya (a
/ri.,
2,1,
d.nein
l.nclnr& trng
befiasilne'sindukiicmbr \omdlii pidn
5
paP@, L.) d.lam nediun Ms )rns il€ngandung
scdangkan penelnian Yelnilis dan
0,1 me/l
rcl
\undr
(?00'1)
B.mawic
12000) menunjukkd bahwn
g/l
: +D
pcmnbuh{r
dalam hcdium MS metuPakan P.rl*uan 1€rbaik dalan nrcngidtrks
embrio sonratik pad! bnamatr tanslrh
lPehwri. uliueu).
Glah bcrhssil menSinduksi enrbriogenesis
$ndjk
Selain
it, Mad;
p.da &namm Feg.gsn
(21[la)
(a: ,st ,.u)
dxlm nedium MS scr.neah ]sne mengbdtrng 025 mg/l 2.4 D d..0.5 ng/l kinelin
setu 0,1 nA/12.4-D drn 0.25 m3/ kirerin
lhri LdiM
diahs. kareda pcn*uraao hnamdn ob.t ini sngat Penrine dan
belum didapatkan infomasi tcDtang konsentdsi 2.'1_D yan8 Pali'e
eftktil dd4
son.tlk mrka perlu dil3lukan peneliiiln
dengan judul
mengindtrksi embrio
L,mbriogenesis Somati(
Di
Kalus Pc8agln l.a?n|?la
Pcmberi.n 2.,1 Diklorolcnoksiaselat (2.'1 D)
avati&
L lJrhr)
Dengar
KESIMPULAN
Ddj p€n.lirie yeg r€kh dilaluktr lc.trng €dbriogen6is son
lmbub 2J-D yds dibentd
kalns
c
bth{. zt
padd d€dim MS nodinlsi denS me Lakur
asidie dens pembeno 23-Dikloofaoksia$lar
pensaru.
ti! dri
dapat disimpull@n
12 nins:s!, dh€nuke €nbrio sonalik fas iorpedo pada koNe'ilbi 0,5 ns,4 do
slobuld pada ko6snksi 1.25 dC/l 2J D.
fe
A emanno, L., Benouly. M.. Fcricrc, N.
.froh Ftolrul T^ek (o.aa.
M
1996
Hdohs! .[,\.ndti. Enbrtr,E .sr
P)ant Ccll Tissuc and
Olgrn CulruE. (46): 137:
19,1
A.oninoh. 2009r.htipthoem.*ordprcss.cor/2009/01/t9/p.i,s,r:eLut:uipenesul'
da obdalte''at{ kanktkuIi1/ I0 Sepiember2009
Afoii'no6,2009bhdp/$rlnxk[nisia.blogspot.crm/2008/r\lrcsurun.htnil,
S. S a.d M. K.
llsstc (dhr.: Ihcory dn
DAiI
K6.LUS PEGAGAN
(c.!da. aidi6 L vrn$ DENcaN PEMBERTaN
2"4-DIKLOROFENOKSIASETAT (2,,l'D)
SKRIPSI SAR-IANA BIOI,OGT
OLES:
MONA F'INTARTI
BP.05133002
JI'RUSA]T BIOI.OGI
FAI'I'I'AS MATEMATIKA
DAN ILMU PENGETAEUAN
I'NI!'ERSNAS ANDAI,AS
PADANG,2OIO
A'AM
Pcnelnim tenbng Umbriogenesh Som:rik dj Kalus Peeagan (C.n/clld uJtdr.. L
Fmbiri,n 2.4-Diklorolcnoksidcrat (2.4-D) tclah dilakukan dari Dulan
M!r! smpai luni 2010 diL.bomtorium Fisiolosi Tumhuhan. .rururan bidl6gi. F.kulbs
M cnarik! dan llmu Pengerahu3n ,^lam. Unive^nas Ard.la Pa'larg. I'e.elilian ini
bedujud u uh hcnectahui konsennlsi 2.,1-D ys! efeklif dllam mensinluksi
enbrioseEsis somdik blus c zr,,ri? pada nediun MS nodifikdi. Peneliriu ini
dilakukan dentin menggunihn neiode ekspcrifrm denld 6 perl.kuan ds j ulaDgar
adahh perlakud: bnpa 2.4-D (kontol)r 0.25 ns/ 2.+Di0,5 ms/j2,4-D:0.75 m!y'12.42J.D yang
D: 1,00 mer/l 2,4-D dan 1.25 mB/l ?,4-D HAii peDelitian
'n€nunjukkan
dibcrikan ddngd konsenlnsi 0,5 m3/l 2,4.l) dan l-25 m8/l 2.41) herutdkdn
konsenidsi ynn8 elektia untuk mcnginduksi edbiogenesh kalus c' ,ridrur. 6fiap
€mbrioqcicsis somalik ydsditehukd aJalah l6e Elobulardan toryedo.
Urbatr) detrgan
l,e-grsrn
(i,rclld,si.r.z (L) li'hrn)
'lanamM inl dikenal nrenlliki
llndui!.n
i.rntusuk rirmiri
km
^nixcoie4imhelliicrue.
anila iaii rsidrikosida lhcikunhid!
'
h.rh,nkunisida madckssosidr. brxhmosidq brahmindsida
$id
madckasik, meso-inosilol. cent.llosida karetnoi&, hr-dmcolvlin
laram mincrrl scp€di kriiu'n, n.trium. mr,rncsiunr. lllsium
wnirn. Yaputm. Drlimartl,a. wiboNo. 1994i
d
brahmiL. r\iJ
vellri'L lJinr
besi
\ed'?
(wiirFtunmi.
Lasmadnvari
v l
n..$
aslatik.sida. saponin, !sc{ikosida- rsam asiabr dan m.dcktr\rt adal0h bahan !kril
mrfpu
n,ernrctr prod0ksi kolagcd
oeDyembuhan
llkr
pada
d.n bcnnanlai
n,rnu\r (DuLc, aoscnschut Cod$ir.
Tanrmd peg!3M mcnrputrlai
pctre nian prikhnis
sebagai
brt.k
poie:i p.rl?.u
2002)
kegunasn dallm Lesclukn Berblg:i
dilrhtrkai lc.hadr0 pcgrgrn.anl.m I'in pon.lniln tcnrlng cfel
tah
diuErik. uji an! depresi. clcl hlt.rensil rkur. pcnlaruh t.hadaP da]3 La'Lr bat'
sinll
kdsiun. akrifirdnyr scbaaai anii dikmba. Pcngunsrn hsnr pegalan unrul ubal
t.dislonal culup bcsar. di\ebdkai bahLu
negori
mcD
cr0ri
21.60,1.
I
rhm
lq90 pctrggunan pegalan dram
t0 grrm (Sutjipro.20091
Psrb.n!.kan sccatu J,, r,?r. meruPdkM altci,r.rif untuk nc daparkan kndhai
dalln juml.lr
baDyak (No!a, ?01)8) Kulrur
j&irear tanlmdn mcrupatln rcknil
menumbuhkcnbangkrn baAian rananrdn. bxik bcnrpa ..gdn, iaringrn
dr
scl dalam
bnJni .splik ssan
t vrro lcknik
ini didasdj pads
r$.i
totiporersi sel daldr
kondhi yane 6eprik, pcnegunsfl medir krltu. buen detrg.n landuogun dutisi
lcnelap tun ?alFng3lurrumbuh (Yusnit., 20ol).
Perbdtak.n
oeanogen6is
dd
t,
"/o
hdan
dapat
dilaklkn dengdi dua car. yrilu
embnogenesis som.tik. Dibandinekd dengm rcknik orgunogctesis.
Egen.r.si rinaman meialui embriogenesn somatil
karcna dampu menghrsilkan enbrio biPolar dari
stl
m.tiliki
dtau
hekrapa kcunggrlon
l2ri',3an rcgclatif (l,il7 ddr
Gray. 1995) Enbnagcncsis sodaiik mquPakan sualu proscs
ii d
hanloid maupun diploid berkemhdg m.mbcntuk tunbuhm
pc
embangd enbrio
'licnikan
dfi
nerktem akar
dengan
ydg
struklumya
d$
spcsitik ranna melalui ldsi
ya.! bipolcl
meristem
rmet
bdu ltlalui
iahaP
Embrio sonuril daPat
yanu mefrpunyai dua calon
nui$cn,
]airtr
lun6. DengM ncniliki struktur GMbu. perbdv?tar
m€ldui cmbriosenesis sonalik lebih nrengumungkon daripad! pemhentuksn $nas
adlenlif yang unipolar (Pumlningsih. 2004)
Dmbrio $marik dapar te.b.ntuk nclalui du. jalur. !^itu
*cda
langsung maupun
tidak lsnssung (mclcwari kalu$ Dmbriogenesi5 lanssung lairu ieriadi dilcrcisiasi
iarincan eksplu ncmbenruk efrbrioid lanpa mehlui P.dbcntukrn kalus Embriogencris
iidak lanesung terjrdi melalui pedbentukan kalus Keberhasilan akd rercapai lplbila
kalusakuslyaredieunrktnbc6laienbioniky.4diclriknolehsclvsgberukuran
keuil. sitoplssma padar, lnti
besr lattrola kccilkecil ds
ncngandung butir pali
Fakroctiklor ydg ncnpeng!tuhi dan bcQc€n dalam indrksi embriogenesis
somarik adllah ztr pcn8sturtumbuh. komposisi meditm,jenn eksplan. ckspEsigen dai
fo|1or crhara
(lrisDa*ll de
Suma.Ji.
2000)
Pola pslemborgao eksplan nclalui
embiogenesis, mcmcrlukan zar pongatur tumbuh unlu[ mcEgsang poreisi lang
(Edyd
ltll
Pujisis$dnb,2003).
lleh€rapa
an pcnBdur rumbuh ).ng bcrpcran dallm inddksi embrio sonarik
dianlaanya adalah 8AP, NAA dan 2.4-D. PeneLiti yang dil.kulan oLch hdv
zJD- t'ic!.nn.
Pujisis*mto (2003) menunirlkan bah*.
Dicrmb0
d&
dan
NA,{
n.rupakar 7!r tengalurrlmbuh ]ang elekrifunt'k induk\i.frbn. soDrrik
Penclirian
rdrana p.ngaruh 2,4-Drcrhadat indnksicmbrio sonorik kotlnrubicc
I(btfld 'rzbn?) larieias Kdrika-l
yans dilskukan oleh Riyadi
dai lldoboma
telah bcrhasiL mensinduksi cmbrio somadk pada meJiL'm MS
pe.ambah.n 4 mg/l 2.4-D ian dikombinrsikan dcng.n 0,1 m8/L kincrin
dilaktrkanoleh Suranro dan Azis (2003)
tanan an penrya (a
/ri.,
2,1,
d.nein
l.nclnr& trng
befiasilne'sindukiicmbr \omdlii pidn
5
paP@, L.) d.lam nediun Ms )rns il€ngandung
scdangkan penelnian Yelnilis dan
0,1 me/l
rcl
\undr
(?00'1)
B.mawic
12000) menunjukkd bahwn
g/l
: +D
pcmnbuh{r
dalam hcdium MS metuPakan P.rl*uan 1€rbaik dalan nrcngidtrks
embrio sonratik pad! bnamatr tanslrh
lPehwri. uliueu).
Glah bcrhssil menSinduksi enrbriogenesis
$ndjk
Selain
it, Mad;
p.da &namm Feg.gsn
(21[la)
(a: ,st ,.u)
dxlm nedium MS scr.neah ]sne mengbdtrng 025 mg/l 2.4 D d..0.5 ng/l kinelin
setu 0,1 nA/12.4-D drn 0.25 m3/ kirerin
lhri LdiM
diahs. kareda pcn*uraao hnamdn ob.t ini sngat Penrine dan
belum didapatkan infomasi tcDtang konsentdsi 2.'1_D yan8 Pali'e
eftktil dd4
son.tlk mrka perlu dil3lukan peneliiiln
dengan judul
mengindtrksi embrio
L,mbriogenesis Somati(
Di
Kalus Pc8agln l.a?n|?la
Pcmberi.n 2.,1 Diklorolcnoksiaselat (2.'1 D)
avati&
L lJrhr)
Dengar
KESIMPULAN
Ddj p€n.lirie yeg r€kh dilaluktr lc.trng €dbriogen6is son
lmbub 2J-D yds dibentd
kalns
c
bth{. zt
padd d€dim MS nodinlsi denS me Lakur
asidie dens pembeno 23-Dikloofaoksia$lar
pensaru.
ti! dri
dapat disimpull@n
12 nins:s!, dh€nuke €nbrio sonalik fas iorpedo pada koNe'ilbi 0,5 ns,4 do
slobuld pada ko6snksi 1.25 dC/l 2J D.
fe
A emanno, L., Benouly. M.. Fcricrc, N.
.froh Ftolrul T^ek (o.aa.
M
1996
Hdohs! .[,\.ndti. Enbrtr,E .sr
P)ant Ccll Tissuc and
Olgrn CulruE. (46): 137:
19,1
A.oninoh. 2009r.htipthoem.*ordprcss.cor/2009/01/t9/p.i,s,r:eLut:uipenesul'
da obdalte''at{ kanktkuIi1/ I0 Sepiember2009
Afoii'no6,2009bhdp/$rlnxk[nisia.blogspot.crm/2008/r\lrcsurun.htnil,
S. S a.d M. K.
llsstc (dhr.: Ihcory dn