Rowland Bismark Fernando Pasaribu 912013
ILMU BUDAYA DASAR
Manusia Indonesia, Nasionalisme, dan
Simbolisme Kebudayaan
Rowland Bismark Fernando Pasaribu
9/1/2013
PENGANTAR
! " # $ % & " &' &( (
& & # & % )*+,$ " &'
& !
% & - . % / & 0 & #)*1)$ 2 &
& ! ! &
& % & &
% & ! & & ' 3 %
# & /$ % # /$
% !
% .
& % # $
' &
2
)$ 0 & & & !
& & 4$ 5 . &
& / % %
& & 6$ & % (
% ,$ & & % & & (
/ & & % & & (
% &
2 $ # $
( % $ 5 & &
% ( ( % ! & & ! & &
$
7 8$ " &'
& & !
& '& & & (
% & ( 9 & # & & & $ & # & & & $ %
( % % ( %
' & "&
#)*8*$ ( % 2 ' / %
& % ( & & ( %
2 )$ - % & ! ! & ! &
- % % ( % /
/& & ( % (
/ &
- % &
- %
& ) /
9& ! & &
9 & ! &
9
2
/
' & % ( % &
/ ( % & % 4 / &
( % ! & ! & ! !
% / /& &
& & ( % ( % & & % 2 / /
& / ( % / & : /
7& & 2 & & # $ % % % # $ & &
$ / & !! ! /& & %
/ ( % / # '
6$ - % !
& ( % / &
. % !
& - % & ' /& & & & ' ! '
4$ - % & ' &
& & ( % /
- % / & &
& ! &
5 . & /&
' ! %
2 )$ ! !
# $ 4$ & # $ 6$
# $
2 . & (
/ / / & /
& 2 % &
% (
/ %
( '
! & & & /
2 )$
; 4$
; 6$ &
; ,$ '
& < ' !
# $ 0 % &' % %
' & %
& ! ! # ! $ %
& % 2 & & &
' ! ' & ! &
& & / ! &
( #4$ # & = : $
#,$ & # $ & ! &
% & & # % % & $
/ ' & & # ' & $
2 ! ' # $
& & ? &
% 7& & & = %
/ / 9 /& ( & &
#6$ & # & : & $ & %
% /
7& & & & & 9 &
! ( &
9 & &
& =
&
& ! & # $ &
2 #)$ 7 # $ 9 &
( % & !
− & !
( % & %
−
2
4
> & &
! % !%
% & /
% # & $ &
& .
! #8$ & # $
& . (
% & ! ( %
= & / !
& &
#+$ & # $ & / &
! & " & / & / &
& & & % %
& / &' / & > ( &
& & ! & & %
& / ( !(
! ( %
% !
( % !
) ' > " &' !
2 ! & &
& & ; ;
& 4 & ( &( !
2 & ! & % &
; & & & ;
! ! ! (
; &
- %
%
% & $ & /& : #
9 '
&
2 $
/ / ! / ; 5 ( &
@ != ! ; ;
/ & ; / ;
2 ;
9 &
6 & ( % / ' # ' $ %
)$
% ( &
% % # $ ( %
' % & &
( % & ( % / % ! % ( %
& 5 . & ' % ( % ( %
! % !
& /
2 & &
& $ & !/& # $ !! ! ;
$ % ! % / & & &
4$ !
& & # $ #
$ # & $ # $ 7 & ( & / '
2
− " − " − " ( − " − "
. % & & #)**A$ % ( 2 ! & !
& / / !
2
! " # $ %
" & !
& & & & / ( % %
( % & B & & C
6$ 9 9 & % (
& ! &
3 ! &
/ & ' & & > & & % %
& '
& ( % ! &
( % ,$
9 & &
/ !
% %
B C B C ! ; & % -0
% % & & # $
# $ 8$ 9
9 &
! % % 9 2 $ & %
; 4$ ' ; 6$ '&
( % % & & / &
& 9 & & ! &
2 # ( $ # $ # ! $ # ! $
5 ! &
& / / & & & & % & %
& % '
- $ &
& % ( # & & & $ ( & ( !
( & & 7& & & & %
#)**A24)1$ & &
> ( & / & & > ( & & (
( & > ( !
/ & & % (
& > ( &
( ! ! / ! & ! %
& & & ( &
& &
/ / / / ' / ! /
! / &
/ % /
2 )$ ( % 4$ 6$ & ( % , ! ( % ! ( % !
& ! ! %
/ % &
& & & / !
! " ! #!
% ( & &
! / &
& 7 & ? & !/ &
2 )$ ? & ? & & / / &
/ & ? & > ( > (
&& %
3 %
(&& &
4$ ? & & &
> & %
& 6$ ? & ? & ! #
$
9 ,$ 9 & 9 & &
& & & & & &
% &
$ " "
% %
! & &
!
2 )$ & & & &
& & % ( & & &
& & &
4$ : 5 ' :
# $
3 6$
/ %
9 ,$
& &
!
2 )$
& % % 9
& &
9
2
# $ ;
# $ ! ; # $ !
% # $ # $
/ #/$ ! # &' /$
% & & & 4$ & &
% & & & &
% & &
9 & & & = = =
= = & & & 6$
9 %
%
3 9 & ( &
% # " " " #
/ & & &
& & /
( &
& ( %
(
'" ( )
& & % & &
& & &
2 & &
/ & &
- + *" (
& & & &
2
(
3 %
&
) &
& 3 & & ! % /
(
& & & & ( &
& ! & ! & %
& & & & & & & ' & &
!
9 ( (
%
," (
& & !
2 5 - &
& & % / # $
' % &
(
&
- % '
& &
(
&
( &
& & ( ( % / & & &
%
( . & ( % % &
!
& # ! " # !
( & & % %
& & % % %
% %
9 %
% ! % / ! / 9 & % & &
2 ) / &
/ & &
& & %
! & & &
- + 4 & & & ' !
% & ! & '
& % & &
2 '
; ' & / /
; / !/ & % !
( ; ' ! & ! & 6 9 & & & ' %
& !
% & ; !
&
3 & %
/ ' $ #
/ 0 % >
"
7 & &
2 ) & & &
- 4 !
6 ,
9
8 9 % ! % 9 + % & 1 &
" %
& & & /
& " & &
/ ! !
& / "
& & /
" ( " # )
& &
: & & &
% /
'
9 & &
& '
2
− . %
2 % ( & / / & /
− . ! +
& & 2 & ! & ! − - .
1
& / !
− . )
&
−
1
& & ! & / /
( &
& %
!
( &
%
9 &
9 & /
& % % (
& & %
& & & & & ! & & & ! & & &
& / & & & ; & 9 & / & !/ &
/ & & / % & & 2 & !& & # & /$
& & / '& & > % & /
% &
# $ % & & &
& & & & & / %
( ( % & & #
& $ 9 = & & % ! & & &
7 & / & & ! & &
& & ! & &
& & & & %
= %
! &
& ! " &
& & # $ &
% &
& & & & & & %
D E & !
% !
9 &
2 ) "
& > ( & 4 "
% 7& & &
& ( = 6 " / & & & % (
" ( (
, &
! & & !&
& ! & 8 & !
! & !
- & &
! & &
1
9
90 & & & & %
& & %
- + F
& ( * +
& %
2 '
( ' & & ( 9 (
! % ! &
& & & & & "& &' &( # & & )*F)$
& ( &
& (
' %
& &
& & >
7 & # / " )**8$ ( 2 23
! 4"
& &
% & & /
' % " % '
' (
9 &
! & % & & #)**A2)46$ ( & !&
% ,( - (
)**1 & > 2 5
7 " &%& )*** 9 & & & 2 9
& 0 3 )**, 9& & ! & & & & & > 2 3 & 5& )**4 & & & / & & %
4 0 % < ( >
2 & % # $ )*18 & >
> & % )**A 9 & & & > 2 5
7 !!!!!!!!!!!!!!!!!!! )*F1 % 0 & & & & >
2
9 !!!!!!!!!!!!!!!!!!! )**A & & & & & & >
2
5 !!!!!!!!!!!!!!!!!!! )**6 9 >
2 <
9 . ( 5& @ )*F, 9& & 9 & & & >
2 '
& )**6 > 2 < % 9& )**+ & & & >
2 & & & %& & )*F+ & & & 9 > 2 5 % (
3 . 3 3.3< &.% / ) .
& & & & &
! % ! & & & !
% % ! %
& ! ! ! # ((( & $
& & & 9 %
! & ( 0 ( %
( & & & /
%
9 &
& 5 & # 5 $ B C
! &
9 % &
# G
4AA*$ & & .
&
0.% ' . .%0.&
& &
< & % %
& =& & / '
& & & #9 H )**,$ &
& % %
& ? & % % &
5 & & & %
( ( & ! / &
C / C! & . C C! & %
/ & & % & . )*11
& & / #)$ % ( #4$ % ( / #6$ #,$ #8$ ( #+$ )*F4 & .
/ C / C & . # 4 >
4AA,$ & % #4AA,$ &
&
$ % %
% = '& &
& /
% % & % #4AA,$ & 2 #)$ /
; #4$ / ; #6$ / ; #,$ / ; #8$ /
% ( & & #4AAF$ " & &
& & & &
! & #4AA*$ ( /
&
88 ( & -
& / &
! % !
& % %
#5 %& )*F+$ & %
& & % % % ! % &
% %
! & & '& & #4AA,2 ,,$
. % ( ! & &
& / & & #. )**4; 5 " )**8$
% / % . / - &- /
& C !
C
$ %
% " &
#4AAA$ . ( " &
" & < )*+A! &
6A & < I 9 % ( " &
& & / )A & &
& ( % 7& &
> ( ! &
& > ! & /
0J ( & >
% (
% ( ( & "
/ % % ( > < ( > & %
% % >
% & & & ! # &( 4AA*$
> & & !
/ % % & K % & %
& % % %
% ! % & '
&.%& ( . 0 0)01 % . (&' . ) % 2
% ( &
& & & & 9 & $ % +
& & & & 9 & & &
& #5 %& )*F+$
! % ! %
2 & #9 & )*8)$
& & & &
& &
% 3 & & & &
#5 %& )*F+$ & & & & 9 ( & 5&
5& ' % % 5&
(
5 !
# & & )*F+$ ( & & 7& &
( ' ! ' % % %
' ! '
& ' B C B+ C
' & &
! # & & & & & )*F+$ & (
& ' % ( & 5 % & #)*F+$ % ( %
# % $ / &
% &
# % $ % &
& & & & ( % K!
& & & 7& ( & &
( '
& /& 7& (
3 %
3 &
& & & # & & & & & )*F+$ 7& %
( & &
& '
% & & %
&
9 & & & % &
% ! %
% '& /
/ & &
! ! & & &
& & % % %
#5 %& )*F+$ 5 !
& & & & & 9
! % % 9 / &
& & & ' " !
% & &
/ !
! % % %
( %
& 9 & & / & & & % ( ( &
& & & !!
# =2 4AA4$ # $ %
( % H & 7& & "
& & & & & 9 & #5 = H <&&
4AA,$ , % /
B C < .2 )
6 $ % & & & & & 2
& H !% % & K%
% ! !
9
4
6 & $7 % & 9&
& & 2 ! H & & & # $
& & $
8 %
& &
6
6 $/ % &
& & : & / & & & &
9" 6 : $ % &
! H & ! & % %
% ' & ! & &
/ & & 7& ( '
% (
& " #4AAF$ %
( !
& & & & &
( $ % 9 +
& / & /
8 ( % % &
& % #4AA,$ & !
& ( !
& % #4AA,$ &
2 ) "
& &
4 % %
& & 6 (
( %
, " % &
% & B C % 8 " %
& & % ( & & . %
& /
- # $ /
& % & / % ! & & & & &
: % & & / -
" % % (
9 & /
& %
! / (
% % & / & (
! % % & & /
& !
! % % & /
! & &
& / %
4AA % % % %
% " %
( & %
% & %
/ ( & !
& & & / & & ( ( % &
> ! % &
& & %
%
I
&. (
9 & & %& ! / % ' & / & / & & &
# ( % $ # & % & &$ L # $
# & &$ & & # > " $
& & 9 - & & % (
& % %
& &
&
% ,( - (
4AA4 ! 1 ( + = 9
6 & 2 9 9 % " & . ( H 9 " & # $ 4AAA ! ;
; ( & 2 && + " &
4AAF ! & ( ;
> 2 & & %4AA, ( ! ! > 2 < .&
- + & & )*F+ (
(
- - ) + / >
2
. )**4 ) ! ! < / > 2 3 & &9 H + )**, ) > % 9 & & )*8) + ( & 2 0 ?
9 +
5 " #9 $ )**8 ) ! &> 2 3 & & 5 = < & H & > <&&
4AA, 0 & & & & & >
2
+ + % & 5 %& )*F+ 7
( / + ) - >
2
4AAF # ( > 2 3 & & & 5
4AA* == ( ( ) & 2 9 && &( @ "
4AA*
NASIONALISME DAN KEBUDAYAAN
& &
& & & NNN
I & I " ! /
! ( & I % &
& & % !
! & & / &
! & % ! %
& # & $ & &
& % % % ! &
& & & & / & & & & % &
& % & &' % &
. % & & & ! & & & 7 //& < =
% ! &
& % % & ! & # $ %
& " % & & # $
& & ! /
( $ & & & &
! & & % & & & & 9 & #
! & & %
/ & % > (
% % & & &
! ( & & &
! / & !/ & '
! & 9 &'
. 0 / & &
! &
& & % % (
& &
( & & & % & ! &
& / % & & !
/ 9 & % %
& 9 % ! % ! 9 & & #)FA,!)F)8$ !
J >
% &
& & %
& > >
NNN & % (
&
5 & &
& # $ / ! / & &
& & & & >
3 & & (
& & " & !
& 3 ( > & /
! ( & ! /
& &
% 9& & & & &
& ! & &
! & !
& & & &
& & & & 0 &
I &
3 3 & & ! # $ & & 44 0 )*** & & 48 0 )*** !
!
NNN &
& & ! &
& & & & & &
> ( 9 & % ( ! ( & !& 0 & &
& & & & & 0 & & &
( & & & & & &
& % & % ( 9 & & & 0 & & & & &
& & 2 ! &
I & & & & E &
& ! !
% 5 !
& & & & %
% ( & & / & & 9 % &
9 NNN & % ( &
7
%
& ! & !
& / / % & & & & & & /
# $ % & %
% & &
/ & & & !
& ( & & ! % &
% < & & &
& % ! / / & &
& & & & & %
& !
& &' %
( " &
& /
- + 9
9 % & # . / $ >
3.
5 < .
% & &
/
/ & / & % / & / &
( % / & / / / &
% & "
( % / / & % / ' ' ( % / % ! 9 &
% & O O & O O
& & & % / % % % & ! & & & % &
& & ! " & % / & %
& / / ! !
&
&( ! < (
( % / ! ! % % ( & & & & & &
& & % 7 =&
% & & & ! & &
& & & & % &
"& & & % O O & & % 5 %& & % ( #?& )**,$ /&
& / % % & % & & ( &=
( / % 35 3<5 ? 5 & & % & # ? & $
& ! & & / % % & & / & & & & & < % & !& &
& & & % ( (
& & & & & & & & & & / % (
& & & & / ! # $
/ < =
2 & & & / " %
# % $
( % ' & # & & & $ &
& ! '
& & ! &
&& & > " & & & % '
% & &/
! % &
% ! & !
! !
! ! / !& ( % ( & (
9 # & $
& 9 & & %
% ( & % & & %
%
# $ & % &9 & & &
% & & ( &
% ( % %
9 ( ( & % 9 & & /
& /
2 & & &
& ! % % & &
! % & & & % % & 9 & &
& & 9 &
& & & & &
% & ! ( %