SÃRAT DONGÃNG BRAMBANG BAWANG SAHA DONGÃNG ARUMSARI (SUATU TINJAUAN FILOLOGIS).
commit to user
SÊRAT DONGÈNG BRAMBANG BAWANG
SAHA DONGÈNG ARUMSARI
(SUATU TINJAUAN FILOLOGIS)
SKRIPSI
Diajukan untuk Melengkapi Persyaratan guna Mencapai Gelar Sarjana Sastra
Jurusan Sastra Daerah Fakultas Sastra dan Seni Rupa
Universitas sebelas Maret
Disusun Oleh
AJI WAHYU KUNCORO
C0106006
JURUSAN SASTRA DAERAH FAKULTAS SASTRA DAN SENI RUPA
UNIVERSITAS SEBELAS MARET SURAKARTA
(2)
(3)
(4)
(5)
commit to user
MOTTO
Man jadda waa jadda. (Barang siapa bersungguh-sungguh, maka akan mencapai kesuksesan).
Harga kebaikan manusia diukur menurut apa yang telah diperbuatnya. (Ali Bin Abi Thalib)
(6)
commit to user
PERSEMBAHAN
Orang tuaku : Orang Tuaku (Sri Wahyuni dan Sudiro Alm.)
Kakak dan adikku tercinta
(7)
commit to user
KATA PENGANTAR
Puji syukur penulis panjatkan kehadirat Tuhan Hyang Maha Esa yang telah mencurahkan segala sinar kebahagiaan, kesehatan, serta keselamatan.
sehingga penulis dapat menyelesaikan skripsi dengan judul “Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari(Suatu Tinjauan Filologis)”.
Skripsi ini disusun sebagai salah satu persyaratan untuk memperoleh gelar Sarjana Sastra Jurusan Sastra Daerah Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret Surakarta. Dalam proses penyusunan skripsi ini tidak lepas dari dukungan dan bantuan dari berbagai pihak. Oleh karena itu penulis mengucapkan terimakasih kepada:
1. Drs. Riyadi Santosa, M.Ed, Ph.D., selaku Dekan Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret Surakarta yang telah memberi ijin untuk mengakhiri studi dengan menyusun skripsi ini.
2. Drs. Supardjo, M.Hum., selaku Ketua Jurusan Sastra Daerah dan pembimbing pertama yang telah memberikan banyak kemudahan, sehingga penyusunan skripsi ini dapat terselesaikan.
3. Drs. Sri Supiyarno M.A, selaku pembimbing akademik yang selalu memberi motivasi serta pengarahan dalam perencanaan studi, sehingga penulis mampu menyelesaikan studi.
4. Drs. Imam Sutardjo, M.Hum., selaku pembimbing kedua yang dengan sabar dan teliti membimbing penulisan skripsi ini dan selalu memberi motivasi dalam penyelesaian tulisan ini.
(8)
commit to user
5. Bapak dan ibu dosen Jurusan Sastra Daerah yang telah memberikan ilmu dan petuah-petuah bijaknya, yang dalam hal ini penulis tidak mampu membalas segala budi baik tersebut.
6. Kepala dan staf perpustakaan pusat Universitas Sebelas Maret Surakarta serta perpustakaan Fakultas Sastra dan Seni Rupa.
7. Kepala dan staf Sasana Pustaka, yang sudah banyak membantu memberikan data untuk tercapainya sekripsi ini.
8. Ibu yang penuh kasih sayang. Mas Hari, Dek Bagus dan semua keluargaku yang ada di Ngawi. Terima kasih untuk seluruh perhatian
serta do‟anya.
9. Teman-teman Sastra Daerah angkatan 2006, terutama teman-teman bidang Filologi yang selalu memberikan semangat kepada penulis. 10.Teman-teman kost Biru Putra yang selalu memberikan tawa dan canda. 11.Semua pihak yang namanya tidak dapat disebutkan satu persatu.
Penulis menyadari dengan sepenuh hati, bahwa skripsi ini masih belum sempurna. Oleh karena itu, diharapkan kritik dan saran dari pembaca yang bersifat membangun demi perbaikan selanjutnya. Akhirnya, semoga skripsi ini bermanfaat bagi para pembaca dan pemerhati masalah filologi di Indonesia.
Surakarta, Maret 2013
(9)
commit to user
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL ... i
HALAMAN PERSETUJUAN ... ii
HALAMAN PENGESAHAN ... iii
HALAMAN PERNYATAAN ... iv
HALAMAN MOTTO ... v
HALAMAN PERSEMBAHAN ... vi
KATA PENGANTAR ... vii
DAFTAR ISI ... ix
DAFTAR TABEL ... xi
DAFTAR SINGKATAN DAN LAMBANG ... xii
SARI PATHI ... xiii
ABSTRAK ... xiv
ABSTRACT ... xv
BAB I PENDAHULUAN ... 1
A. Latar Belakang ... 1
B. Batasan Masalah ... 7
C. Rumusan Masalah ... 7
D. Tujuan Penelitian ... 8
E. Manfaat Penelitian ... 8
F. Sistematika Penulisan ... 9
BAB II KAJIAN TEORI ... 11
A. Pengertian Filologi ... 11
B. Objek Penelitian Filologi ... 12
C. Langkah Kerja Penelitian Filologi ... 12
D. Pengertian Dongeng ... 15
E. Pengertian Moral ... 19
BAB III METODE PENELITIAN ... 21
A. Bentuk dan Jenis Penelitian ... 21
(10)
commit to user
C. Teknik Pengumpulan Data ... 23
D. Teknik Analisis Data ... 24
BAB IV ANALISIS DATA ... 26
A. Kajian Filologis ... 26
1.Deskripsi Naskah ... 26
2.Kritik Teks, Suntingan Teks, dan Aparat Kritik ... 31
B. Kajian Isi ... 70
1.Latar ... 70
a. Dongeng Brambang Bawang ... 70
b. Dongeng Arumsari ... 75
2.Penokohan ... 80
a. Dongeng Brambang Bawang ... 80
b. Dongeng Arumsari ... 82
3.Ajaran Moral ... 84
BAB V PENUTUP ... 92
A. Simpulan ... 92
B. Saran ... 93
DAFTAR PUSTAKA ... 94
(11)
commit to user
DAFTAR TABEL
(12)
commit to user
DAFTAR SINGKATAN DAN LAMBANG
A. Singkatan
Cm : centi meter Hal : Halaman No. : Nomor
SDBBA : Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.
B. Lambang
# : menunjukan bahwa kata tersebut mengalami pembetulan berdasarkan interpretasi peneliti.
(1), (2), dst. : menunjukkan pergantian halaman pada teks asli.
1,2,3
: menunjukkan kritik teks dan catatan kaki.
I, II, dst. : menunjukkan nama raja yang ke berapa. Contoh Pakubuwana kaping I.
Tanda /e/ : digunakan untuk menandai vokal e yang dibaca [e] seperti pengucapan kata enak dalam bahasa Jawa dan
kata „sate‟ dalam bahasa Indonesia.
Tanda diakritik /ê/
: digunakan untuk menandai vokal e yang dibaca [ə]
seperti pengucapan kata lêrês dalam bahasa Jawa dan
kata „benar‟ dalam bahasa Indonesia.
Tanda diakritik /è/
: digunakan untuk menandai vokal e yang dibaca [E] seperti pengucapan kata kèli dalam bahasa Jawa dan
(13)
commit to user
SARI PATHI
Aji Wahyu Kuncoro. C0106006. 2013. Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari (Suatu Tinjauan Filologis). Skripsi : Jurusan Sastra Daerah Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret Surakarta.
Ingkang dados dasar panalitèn naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari punika wontên kalih prêkawis, inggih punika, dèrèng wontên kajian filologis saha kajian isi tumrap naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Saking bab filologis wontênipun lêpating panyêrat ing naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Saking bab isi amargi isi naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari
ingkang ngrêmenakên inggih punika anyariyosakên Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari, ingkang salêbêting cariyos wontên lêlampahan ingkang mokal dumados wontên ing donya, kadosta têkên ingkang sagêd dados rajabrana, ugi mripat sagêd dipunpasang malih. Pêrkawis ingkang dipunrêmbag inggih punika: 1) Kados punapa suntingan teks naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari
ingkang têbih saking kalêpatan jumbuh kaliyan cara kêrjanipun filologi? 2) Kados punapa piwucal ingkang wontên salêbêting naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari? Tujuwanipun panalitèn inggih punika: 1) Nêmtokakên suntingan teks naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari ingkang rêsik saking kalêpatan mawi cara kerja filologi. 2) Mêdharakên piwucal ingkang wontên salêbêting naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.
Wujud panalitèn ingkang dipun ginakakên inggih punika panalitèn
deskriptif kualitatif. Jinising panalitèn ingkang dipun ginakakên inggih punika panalitèn pustaka (library research). Data ingkang dipun dadosakên objek panalitèn inggih punika naskah lan teks Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Teknik pangêmpalan data dipunwiwiti saking inventarisasi naskah kanthi maos katalog, salajêngipun moto naskah sarta ngêmpalakên data sanèsipun kagêm njangkêpi kajian isi kadosta buku-buku, makalah, kamus, ugi
artikel ingkang bahas babagan dongèng.
Asilipun saking panalitèn mawi cara filologi inggih punika: 1) Suntingan teks Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari ingkang rêsik saking kalêpatan mawi cara filologi. 2)
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari nyariyosakên Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari ing salêbêtipun dongèng wontên piwucal moral kadosta nuntun tumindak bêcik tumrap sêsami, amanah, lan gadhah sêdya ingkang sae.
(14)
commit to user
ABSTRAK
Aji Wahyu Kuncoro. C0106006. 2013. Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari (Suatu Tinjauan Filologis). Skripsi : Jurusan Sastra Daerah Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret Surakarta.
Penelitian terhadap Serat Dongeng Brambang Bawang saha Dongeng Arumsari ini dilakukan didasarkan pada dua alasan yaitu dari segi filologis dan segi isi. Dari segi filologis mengidentifikasi adanya kesalahan penulisan atau varian-varian yang terdapat pada teks Serat Dongeng Brambang Bawang saha Dongeng Arumsari. Dari segi isi karena isi yang menarik yaitu tentang Dongeng Brambang Bawang dan Dongeng Arumsari yang di dalamnya terjadi peristiwa-peristiwa yang tidak mungkin terjadi di dunia nyata seperti tongkat yang bisa berubah menjadi perhiasan dan mata yang bisa dipasang kembali. Permasalahan yang dibahas dalam penelitian ini yaitu : 1) Bagaimanakah suntingan teks naskah Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari yang bersih dari kesalahan sesuai cara kerja filologi? 2) Bagaimanakah isi ajaran moral yang terkandung dalam naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari? Tujuan penelitian ini adalah : 1) Menyajikan suntingan teks naskah Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari yang bersih dari kesalahan sesuai dengan cara kerja filologi. 2) Mengungkapkan isi ajaran moral yang terkandung dalam naskah Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.
Metode penelitian yang digunakan adalah bentuk penelitian deskriptif kualitaif. Jenis penelitian yang digunakan adalah penelitian pustaka (library research). Data yang dijadikan objek penelitian ini adalah naskah dan teks Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Teknik pengumpulan data dimulai dari inventarisasi naskah dengan membaca katalog, memfoto naskah serta mengumpulkan data lainnya untuk melengkapi kajian isi seperti buku-buku, makalah, kamus dan artikel-artikel yang membahas tentang dongeng.
Hasil dari analisis secara filologi didapat: 1) Suntingan teks
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari yang bersih dari kesalahan sesuai cara kerja filologi. 2)
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari berisi tentang kisah dongeng Brambang Bawang dan dongeng Arumsari yang di dalamnya terdapat ajaran moral dan pelajaran hidup yaitu menuntun kita untuk baik terhadap sesama. amanah dan mempunyai etos kerja yang tinggi.
(15)
commit to user
ABSTRACT
Aji Wahyu Kuncoro. C0106006. 2013. Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari (An Evaluation of
Philologist). Thesis. Regional Literature Departement of Literature and Fine Arts Faculty of the Sebelas Maret University of Surakarta.
Research of Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari is based on two reasons, the philologist and the content. First, from the philologist side, it identifies the writing error or its variances in text Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.Secondly, from the content side, it has interesting content about Dongeng Brambang Bawang dan Dongeng Arumsari which are containing imposible events in the real world such as sticks turned to jewelry and replacable eyes. The Problems discussed in this research are: 1) How fine the manuscript editing of Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari to be clear of mistake according to the way of philologist? 2) How is the content of moral teaching contained in
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari manuscript? The objective of the study are : 1) To obtain a fine manuscript editing of Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari clean from errors based on philologist research. 2) To describe the content of moral teaching contained in
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari manuscript.
The research method used is the descriptive qualitative study. This type of study uses library research. The source of the data in this study is the manuscript and text of Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari which is the collection of Sasana Pustaka Keraton Kasunanan Surakarta library. Technique of collecting data is started by reading the manuscript catalog, taking a picture of the manuscript and collecting other data to complete the contents of the study such as books, papers, dictionary, magazines and articles related to fairytale.
The results of the analysis philologycally are: 1) Text editing of
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari are clean from errors in the way of philology. 2) Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari
contains the fairytale about Brambang Bawang and Arumsari which there are moral teachings and life lessons within. It guides us to be nice to each other, trustworthy and have good working attitude.
(1)
commit to user
C. Teknik Pengumpulan Data ... 23
D. Teknik Analisis Data ... 24
BAB IV ANALISIS DATA ... 26
A. Kajian Filologis ... 26
1.Deskripsi Naskah ... 26
2.Kritik Teks, Suntingan Teks, dan Aparat Kritik ... 31
B. Kajian Isi ... 70
1.Latar ... 70
a. Dongeng Brambang Bawang ... 70
b. Dongeng Arumsari ... 75
2.Penokohan ... 80
a. Dongeng Brambang Bawang ... 80
b. Dongeng Arumsari ... 82
3.Ajaran Moral ... 84
BAB V PENUTUP ... 92
A. Simpulan ... 92
B. Saran ... 93
DAFTAR PUSTAKA ... 94
(2)
commit to user
DAFTAR TABEL
(3)
commit to user
DAFTAR SINGKATAN DAN LAMBANG
A. Singkatan
Cm : centi meter
Hal : Halaman
No. : Nomor
SDBBA : Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.
B. Lambang
# : menunjukan bahwa kata tersebut mengalami
pembetulan berdasarkan interpretasi peneliti.
(1), (2), dst. : menunjukkan pergantian halaman pada teks asli.
1,2,3
: menunjukkan kritik teks dan catatan kaki.
I, II, dst. : menunjukkan nama raja yang ke berapa. Contoh
Pakubuwana kaping I.
Tanda /e/ : digunakan untuk menandai vokal e yang dibaca [e]
seperti pengucapan kata enak dalam bahasa Jawa dan
kata „sate‟ dalam bahasa Indonesia.
Tanda diakritik /ê/
: digunakan untuk menandai vokal e yang dibaca [ə]
seperti pengucapan kata lêrês dalam bahasa Jawa dan
kata „benar‟ dalam bahasa Indonesia.
Tanda diakritik /è/
: digunakan untuk menandai vokal e yang dibaca [E]
seperti pengucapan kata kèli dalam bahasa Jawa dan
(4)
commit to user
SARI PATHI
Aji Wahyu Kuncoro. C0106006. 2013. Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari (Suatu Tinjauan Filologis). Skripsi : Jurusan Sastra Daerah Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret Surakarta.
Ingkang dados dasar panalitèn naskah Sêrat Dongèng Brambang
Bawang saha Dongèng Arumsari punika wontên kalih prêkawis, inggih
punika, dèrèng wontên kajian filologis saha kajian isi tumrap naskah Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Saking bab
filologis wontênipun lêpating panyêrat ing naskah Sêrat Dongèng
Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Saking bab isi amargi isi
naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari
ingkang ngrêmenakên inggih punika anyariyosakên Dongèng Brambang
Bawang saha Dongèng Arumsari, ingkang salêbêting cariyos wontên lêlampahan ingkang mokal dumados wontên ing donya, kadosta têkên ingkang sagêd dados rajabrana, ugi mripat sagêd dipunpasang malih. Pêrkawis ingkang dipunrêmbag inggih punika: 1) Kados punapa suntingan
teks naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari
ingkang têbih saking kalêpatan jumbuh kaliyan cara kêrjanipun filologi? 2)
Kados punapa piwucal ingkang wontên salêbêting naskah Sêrat Dongèng
Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari? Tujuwanipun panalitèn
inggih punika: 1) Nêmtokakên suntingan teks naskah Sêrat Dongèng
Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari ingkang rêsik saking
kalêpatan mawi cara kerja filologi. 2) Mêdharakên piwucal ingkang
wontên salêbêting naskah Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha
Dongèng Arumsari.
Wujud panalitèn ingkang dipun ginakakên inggih punika panalitèn
deskriptif kualitatif. Jinising panalitèn ingkang dipun ginakakên inggih
punika panalitèn pustaka (library research). Data ingkang dipun
dadosakên objek panalitèn inggih punika naskah lan teks Kagungan Dalêm
Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari. Teknik
pangêmpalan data dipunwiwiti saking inventarisasi naskah kanthi maos
katalog, salajêngipun moto naskah sarta ngêmpalakên data sanèsipun
kagêm njangkêpi kajian isi kadosta buku-buku, makalah, kamus, ugi
artikel ingkang bahas babagan dongèng.
Asilipun saking panalitèn mawi cara filologi inggih punika: 1)
Suntingan teks Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha
Dongèng Arumsari ingkang rêsik saking kalêpatan mawi cara filologi. 2)
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng
Arumsari nyariyosakên Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng
Arumsari ing salêbêtipun dongèng wontên piwucal moral kadosta nuntun tumindak bêcik tumrap sêsami, amanah, lan gadhah sêdya ingkang sae.
(5)
commit to user
ABSTRAK
Aji Wahyu Kuncoro. C0106006. 2013. Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari (Suatu Tinjauan Filologis). Skripsi : Jurusan Sastra Daerah Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret Surakarta.
Penelitian terhadap Serat Dongeng Brambang Bawang saha
Dongeng Arumsari ini dilakukan didasarkan pada dua alasan yaitu dari segi filologis dan segi isi. Dari segi filologis mengidentifikasi adanya
kesalahan penulisan atau varian-varian yang terdapat pada teks Serat
Dongeng Brambang Bawang saha Dongeng Arumsari. Dari segi isi karena
isi yang menarik yaitu tentang Dongeng Brambang Bawang dan Dongeng
Arumsari yang di dalamnya terjadi peristiwa-peristiwa yang tidak mungkin terjadi di dunia nyata seperti tongkat yang bisa berubah menjadi
perhiasan dan mata yang bisa dipasang kembali. Permasalahan yang
dibahas dalam penelitian ini yaitu : 1) Bagaimanakah suntingan teks
naskah Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha
Dongèng Arumsari yang bersih dari kesalahan sesuai cara kerja filologi?
2) Bagaimanakah isi ajaran moral yang terkandung dalam naskah Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari? Tujuan penelitian
ini adalah : 1) Menyajikan suntingan teks naskah Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari yang bersih dari kesalahan sesuai dengan cara kerja filologi. 2) Mengungkapkan isi ajaran
moral yang terkandung dalam naskah Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng
Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.
Metode penelitian yang digunakan adalah bentuk penelitian
deskriptif kualitaif. Jenis penelitian yang digunakan adalah penelitian
pustaka (library research). Data yang dijadikan objek penelitian ini adalah
naskah dan teks Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng
Arumsari. Teknik pengumpulan data dimulai dari inventarisasi naskah dengan membaca katalog, memfoto naskah serta mengumpulkan data lainnya untuk melengkapi kajian isi seperti buku-buku, makalah, kamus dan artikel-artikel yang membahas tentang dongeng.
Hasil dari analisis secara filologi didapat: 1) Suntingan teks
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari yang bersih dari kesalahan sesuai cara kerja filologi. 2)
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari berisi tentang kisah dongeng Brambang Bawang dan dongeng Arumsari yang di dalamnya terdapat ajaran moral dan pelajaran hidup yaitu menuntun kita untuk baik terhadap sesama. amanah dan mempunyai etos kerja yang tinggi.
(6)
commit to user
ABSTRACT
Aji Wahyu Kuncoro. C0106006. 2013. Kagungan Dalêm Sêrat
Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari (An Evaluation of
Philologist). Thesis. Regional Literature Departement of Literature and Fine Arts Faculty of the Sebelas Maret University of Surakarta.
Research of Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng
Arumsari is based on two reasons, the philologist and the content. First, from the philologist side, it identifies the writing error or its variances in
text Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari.Secondly,
from the content side, it has interesting content about Dongeng Brambang
Bawang dan Dongeng Arumsari which are containing imposible events in the real world such as sticks turned to jewelry and replacable eyes. The Problems discussed in this research are: 1) How fine the manuscript
editing of Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha
Dongèng Arumsari to be clear of mistake according to the way of philologist? 2) How is the content of moral teaching contained in
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari manuscript? The objective of the study are : 1) To obtain a fine
manuscript editing of Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang
Bawang saha Dongèng Arumsari clean from errors based on philologist research. 2) To describe the content of moral teaching contained in
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari manuscript.
The research method used is the descriptive qualitative study. This
type of study uses library research. The source of the data in this study is
the manuscript and text of Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha
Dongèng Arumsari which is the collection of Sasana Pustaka Keraton Kasunanan Surakarta library. Technique of collecting data is started by reading the manuscript catalog, taking a picture of the manuscript and collecting other data to complete the contents of the study such as books, papers, dictionary, magazines and articles related to fairytale.
The results of the analysis philologycally are: 1) Text editing of
Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari are clean from errors in the way of philology. 2) Kagungan Dalêm Sêrat Dongèng Brambang Bawang saha Dongèng Arumsari
contains the fairytale about Brambang Bawang and Arumsari which there are moral teachings and life lessons within. It guides us to be nice to each other, trustworthy and have good working attitude.