Pengaruh Pemberian Ekstrak Etanol Teh Hitam (Camelia sinensis) terhadap Jumlah Trombosit pada Mencit yang Diinduksi Heparin
Lampiran 1. Gambar serbuk teh hitam
Serbuk teh hitam
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2. Hasil pemeriksaan mikroskopis serbuk teh hitam
Sel batu
Jaringan pembuluh
Rambut penutup
Kristal oksalat
berbentuk druse
Stomata
Hasil pemeriksaan mikroskopis serbuk teh hitam
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3. Gambar alat dan objek penelitian
Hemositometer
Pipet thoma eritrosit dan leukosit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3 (lanjutan)
Kamar hitung
Mikroskop
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3 (lanjutan)
Mencit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4. Gambar Trombosit Mencit Perbesaran 10 x 40
Eritrosit
Trombosit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. Contoh perhitungan jumlah trombosit
Jumlah trombosit terhitung = 164
Pengenceran = 200 x
Tinggi kamar hitung = 1/10 mm
Jumlah kamar yang dihitung = 25/25
Rumus perhitungan =
jumlah trombosit terhitung
25
25
164
= 25
1
x
25 10
x
1
10
x 200
x 200 = 328.000/mm3
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6. Pengenceran heparin
Pengenceran heparin menggunakan larutan NaCl 0,9%
Kemasan
: 1 vial = 5 ml
1 ml = 5000 unit
1 ml heparin ditambahkan dengan NaCl 0,9% sampai 100 ml, dengan demikian
konsentrasi heparin menjadi 50 unit/ml
Jumlah heparin yang diberikan adalah 270 unit/kgBB
Contoh perhitungan: Berat badan mencit = 28 g
Jumlah heparin yang dibutuhkan =
270 unit
Volume larutan yang diinjeksikan =
1000 g
x 28 g = 7,56 unit
7,56 unit
50 unit /ml
= 0,15 ml
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7. Contoh perhitungan dosis
Diketahui: Berat Badan mencit = 28 g
Dosis EETH = 100 mg/kgBB
Konsentrasi EETH = 1%
Dosis yang diberikan
=
Volume suspensi yang diberikan
=
100 mg
1000 mg
2,8 mg
1000
x 28 g = 2,8 mg
x
100 ml
1g
= 0,28 ml
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. Data Hasil Orientasi
Jumlah trombosit (per mm3)
Kelompok perlakuan
Po
P1
P2
P3
P4
Sebelum perlakuan
Setelah perlakuan
1
336.000
364.000
2
226.000
228.000
1
230.000
108.000
2
380.000
110.000
1
396.000
164.000
2
352.000
192.000
1
194.000
348.000
2
230.000
352.000
1
212.000
346.000
2
298.000
424.000
Keterangan:
P o = diberi CMC Na 1% secara oral
P 1 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan
P 2 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan dan EETH 50 mg/kg bb secara
oral
P 3 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan dan EETH 100 mg/kg bb
secara oral
P 4 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan dan EETH 200mg/kg bbs
secara oral
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. Perhitungan Karakterisasi Simplisia
1.
Penetapan Kadar Air
Kadar Air =
volume II - Volume I
Berat sampel
x 100%
Simplisia Teh Hitam
Sampel I:
Volume I
= 1,8 ml
Volume II
= 2,25 ml
Berat sampel = 5,012 g
Kadar air
=
2,25 −1,8
5,012
x 100%
= 8,97% b/v
Sampel II:
Volume I
= 2,25 ml
Volume II
= 2,65 ml
Berat sampel = 5,015 g
Kadar air
=
2,65 − 2,25
5,040
x 100%
= 7,97% b/v
Sampel III:
Volume I
= 3,10 ml
Volume II
= 2,65 ml
Berat sampel = 5,005 g
Kadar air
=
3,10 −2,65
5,005
� 100%
= 8,99% b/v
Kadar air rata – rata
= 8,97% b/v + 7,97% b/v + 8,99% b/v
3
= 8,64% b/v
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. (Lanjutan)
2.
Penetapan Kadar Sari Larut Air
Kadar Sari Larut Air =
Simplisia Teh Hitam
Sampel I
����� ����
����� ������
� 100%
0,112
5,002
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 11,155%
0,091
5,000
20
� 100% = 9,1%
Berat Sampel = 5,025 gram, Berat Sari = 0,398 gram
Kadar Sari =
0,103
5,025
Kadar Sari Larut Etanol Rata-rata =
3.
20
Berat Sampel = 5,000 gram, Berat Sari = 0,412 gram
Kadar Sari =
Sampel III
100
Berat Sampel = 5,038 gram, Berat Sari = 0,445 gram
Kadar Sari =
Sampel II
�
20
� 100% = 10,24%
11,15%+9,1%+10,24%
3
= 10,165%
Penetapan Kadar Sari Larut Etanol
Kadar Sari Larut Etanol =
Simplisia Teh Hitam
Sampel I
100
20
� 100%
0,199
5,001
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 19,89%
Berat Sampel = 5,002 gram, Berat Sari = 0,179 gram
Kadar Sari =
Sampel III
�
Berat Sampel = 5,001 gram, Berat Sari = 0,199 gram
Kadar Sari =
Sampel II
��� �� ����
����� ������
0,179
5,002
20
� 100% = 17,89%
Berat Sampel = 5,03 gram, Berat Sari = 0,201 gram
Kadar Sari =
0,201
5,003
Kadar Sari Larut Etanol Rata-rata =
20
� 100% = 20,08%
19,89%+17,89%+20,08%
3
= 19,29%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. (Lanjutan)
4.
Penetapan Kadar Abu Total
Kadar Abu Total =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,104
2,020
0,113
2,014
0,108
2,028
����� ���
����� ������
� 100% = 5,14%
� 100% = 5,11%
� 100% = 5,32%
Kadar Abu Total Rata-rata =
5.
� 100%
5,14+5,11+5,32
3
= 5,19%
Penetapan Kadar Abu Tidak Larut Asam
Kadar Abu Tak Larut Asam =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,007
2,020
0,009
2,014
0,007
2,028
����� ���
����� ������
� 100% = 0,34%
� 100%
� 100% = 0,44%
� 100% = 0,34%
Kadar Abu Tak Larut Asam Rata-rata =
0,34+0,44+0,34
3
= 0,37%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. Perhitungan Karakterisasi Ekstrak Etanol Teh Hitam
1.
Penetapan Kadar Air
Kadar Air =
volume II - Volume I
Berat sampel
x 100%
Ekstrak Etanol Teh Hitam
Sampel I:
Volume I
= 1,8 ml
Volume II
= 2,3 ml
Berat sampel = 5,023 g
Kadar air
=
2,3 −1,8
5,023
� 100%
= 9,95% b/v
Sampel II:
Volume I
= 2,3 ml
Volume II
= 2,8 ml
Berat sampel = 5,004 g
Kadar air
=
2,8− 2,3
5,004
� 100%
= 9,92% b/v
Sampel III:
Volume I
= 2,8 ml
Volume II
= 3,4 ml
Berat sampel = 5,029 g
Kadar air
=
3,4 −2,8
5,029
� 100%
= 11,93% b/v
Kadar air rata – rata
= 9,95% b/v + 9,92% b/v + 11,93% b/v
3
= 10,6% b/v
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. (Lanjutan)
2.
Penetapak Kadar Sari Larut Air
Kadar Sari Larut Air =
����� ����
����� ������
Ekstrak Etanol Teh Hitam
Sampel I
� 100%
0,144
5,005
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 14,38%
0,138
5,003
20
� 100% = 13,79%
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,142 gram
Kadar Sari =
0,142
5,005
Kadar Sari Larut Etanol Rata-rata =
3.
20
Berat Sampel = 5,003 gram, Berat Sari = 0,138 gram
Kadar Sari =
Sampel III
100
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,144 gram
Kadar Sari =
Sampel II
�
20
� 100% = 14,18%
14,38%+13,79%+14,18%
3
= 14,11%
Penetapan Kadar Sari Larut Etanol
Kadar Sari Larut Air =
����� ����
����� ������
Ekstrak Etanol Teh Hitam
Sampel I
20
� 100%
0,830
5,005
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 82,91%
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,766 gram
Kadar Sari =
Sampel III
100
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,830 gram
Kadar Sari =
Sampel II
�
0,766
5,005
20
� 100% = 76,52%
Berat Sampel = 5,002 gram, Berat Sari = 0,792 gram
Kadar Sari =
0,792
5,002
Kadar Sari Larut Air Rata-rata =
20
� 100% = 79,16%
82,91%+76,52%+79,16%
3
= 79,53%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. (Lanjutan)
4.
Penetapan Kadar Abu Total
Kadar Abu Total =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,044
2,240
0,043
2,161
0,041
2,225
����� ���
����� ������
� 100% = 1,96%
� 100% = 1,98%
� 100% = 1,84%
Kadar Abu Total Rata-rata =
5.
� 100%
1,96+1,98+1,84
3
= 1,92%
Penetapan Kadar Abu Tidak Larut Asam
Kadar Abu Tak Larut Asam =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,009
2,240
0,008
2,161
0,008
2,225
����� ���
����� ������
� 100% = 0,40%
� 100%
� 100% = 0,37%
� 100% = 0,35%
Kadar Abu Tak Larut Asam Rata-rata =
0,40+0,37+0,35
3
= 0,37%
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Serbuk teh hitam
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 2. Hasil pemeriksaan mikroskopis serbuk teh hitam
Sel batu
Jaringan pembuluh
Rambut penutup
Kristal oksalat
berbentuk druse
Stomata
Hasil pemeriksaan mikroskopis serbuk teh hitam
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3. Gambar alat dan objek penelitian
Hemositometer
Pipet thoma eritrosit dan leukosit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3 (lanjutan)
Kamar hitung
Mikroskop
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 3 (lanjutan)
Mencit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 4. Gambar Trombosit Mencit Perbesaran 10 x 40
Eritrosit
Trombosit
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 5. Contoh perhitungan jumlah trombosit
Jumlah trombosit terhitung = 164
Pengenceran = 200 x
Tinggi kamar hitung = 1/10 mm
Jumlah kamar yang dihitung = 25/25
Rumus perhitungan =
jumlah trombosit terhitung
25
25
164
= 25
1
x
25 10
x
1
10
x 200
x 200 = 328.000/mm3
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 6. Pengenceran heparin
Pengenceran heparin menggunakan larutan NaCl 0,9%
Kemasan
: 1 vial = 5 ml
1 ml = 5000 unit
1 ml heparin ditambahkan dengan NaCl 0,9% sampai 100 ml, dengan demikian
konsentrasi heparin menjadi 50 unit/ml
Jumlah heparin yang diberikan adalah 270 unit/kgBB
Contoh perhitungan: Berat badan mencit = 28 g
Jumlah heparin yang dibutuhkan =
270 unit
Volume larutan yang diinjeksikan =
1000 g
x 28 g = 7,56 unit
7,56 unit
50 unit /ml
= 0,15 ml
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 7. Contoh perhitungan dosis
Diketahui: Berat Badan mencit = 28 g
Dosis EETH = 100 mg/kgBB
Konsentrasi EETH = 1%
Dosis yang diberikan
=
Volume suspensi yang diberikan
=
100 mg
1000 mg
2,8 mg
1000
x 28 g = 2,8 mg
x
100 ml
1g
= 0,28 ml
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 8. Data Hasil Orientasi
Jumlah trombosit (per mm3)
Kelompok perlakuan
Po
P1
P2
P3
P4
Sebelum perlakuan
Setelah perlakuan
1
336.000
364.000
2
226.000
228.000
1
230.000
108.000
2
380.000
110.000
1
396.000
164.000
2
352.000
192.000
1
194.000
348.000
2
230.000
352.000
1
212.000
346.000
2
298.000
424.000
Keterangan:
P o = diberi CMC Na 1% secara oral
P 1 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan
P 2 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan dan EETH 50 mg/kg bb secara
oral
P 3 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan dan EETH 100 mg/kg bb
secara oral
P 4 = diberi heparin 270 unit/kg bb secara subkutan dan EETH 200mg/kg bbs
secara oral
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. Perhitungan Karakterisasi Simplisia
1.
Penetapan Kadar Air
Kadar Air =
volume II - Volume I
Berat sampel
x 100%
Simplisia Teh Hitam
Sampel I:
Volume I
= 1,8 ml
Volume II
= 2,25 ml
Berat sampel = 5,012 g
Kadar air
=
2,25 −1,8
5,012
x 100%
= 8,97% b/v
Sampel II:
Volume I
= 2,25 ml
Volume II
= 2,65 ml
Berat sampel = 5,015 g
Kadar air
=
2,65 − 2,25
5,040
x 100%
= 7,97% b/v
Sampel III:
Volume I
= 3,10 ml
Volume II
= 2,65 ml
Berat sampel = 5,005 g
Kadar air
=
3,10 −2,65
5,005
� 100%
= 8,99% b/v
Kadar air rata – rata
= 8,97% b/v + 7,97% b/v + 8,99% b/v
3
= 8,64% b/v
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. (Lanjutan)
2.
Penetapan Kadar Sari Larut Air
Kadar Sari Larut Air =
Simplisia Teh Hitam
Sampel I
����� ����
����� ������
� 100%
0,112
5,002
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 11,155%
0,091
5,000
20
� 100% = 9,1%
Berat Sampel = 5,025 gram, Berat Sari = 0,398 gram
Kadar Sari =
0,103
5,025
Kadar Sari Larut Etanol Rata-rata =
3.
20
Berat Sampel = 5,000 gram, Berat Sari = 0,412 gram
Kadar Sari =
Sampel III
100
Berat Sampel = 5,038 gram, Berat Sari = 0,445 gram
Kadar Sari =
Sampel II
�
20
� 100% = 10,24%
11,15%+9,1%+10,24%
3
= 10,165%
Penetapan Kadar Sari Larut Etanol
Kadar Sari Larut Etanol =
Simplisia Teh Hitam
Sampel I
100
20
� 100%
0,199
5,001
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 19,89%
Berat Sampel = 5,002 gram, Berat Sari = 0,179 gram
Kadar Sari =
Sampel III
�
Berat Sampel = 5,001 gram, Berat Sari = 0,199 gram
Kadar Sari =
Sampel II
��� �� ����
����� ������
0,179
5,002
20
� 100% = 17,89%
Berat Sampel = 5,03 gram, Berat Sari = 0,201 gram
Kadar Sari =
0,201
5,003
Kadar Sari Larut Etanol Rata-rata =
20
� 100% = 20,08%
19,89%+17,89%+20,08%
3
= 19,29%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 9. (Lanjutan)
4.
Penetapan Kadar Abu Total
Kadar Abu Total =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,104
2,020
0,113
2,014
0,108
2,028
����� ���
����� ������
� 100% = 5,14%
� 100% = 5,11%
� 100% = 5,32%
Kadar Abu Total Rata-rata =
5.
� 100%
5,14+5,11+5,32
3
= 5,19%
Penetapan Kadar Abu Tidak Larut Asam
Kadar Abu Tak Larut Asam =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,007
2,020
0,009
2,014
0,007
2,028
����� ���
����� ������
� 100% = 0,34%
� 100%
� 100% = 0,44%
� 100% = 0,34%
Kadar Abu Tak Larut Asam Rata-rata =
0,34+0,44+0,34
3
= 0,37%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. Perhitungan Karakterisasi Ekstrak Etanol Teh Hitam
1.
Penetapan Kadar Air
Kadar Air =
volume II - Volume I
Berat sampel
x 100%
Ekstrak Etanol Teh Hitam
Sampel I:
Volume I
= 1,8 ml
Volume II
= 2,3 ml
Berat sampel = 5,023 g
Kadar air
=
2,3 −1,8
5,023
� 100%
= 9,95% b/v
Sampel II:
Volume I
= 2,3 ml
Volume II
= 2,8 ml
Berat sampel = 5,004 g
Kadar air
=
2,8− 2,3
5,004
� 100%
= 9,92% b/v
Sampel III:
Volume I
= 2,8 ml
Volume II
= 3,4 ml
Berat sampel = 5,029 g
Kadar air
=
3,4 −2,8
5,029
� 100%
= 11,93% b/v
Kadar air rata – rata
= 9,95% b/v + 9,92% b/v + 11,93% b/v
3
= 10,6% b/v
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. (Lanjutan)
2.
Penetapak Kadar Sari Larut Air
Kadar Sari Larut Air =
����� ����
����� ������
Ekstrak Etanol Teh Hitam
Sampel I
� 100%
0,144
5,005
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 14,38%
0,138
5,003
20
� 100% = 13,79%
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,142 gram
Kadar Sari =
0,142
5,005
Kadar Sari Larut Etanol Rata-rata =
3.
20
Berat Sampel = 5,003 gram, Berat Sari = 0,138 gram
Kadar Sari =
Sampel III
100
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,144 gram
Kadar Sari =
Sampel II
�
20
� 100% = 14,18%
14,38%+13,79%+14,18%
3
= 14,11%
Penetapan Kadar Sari Larut Etanol
Kadar Sari Larut Air =
����� ����
����� ������
Ekstrak Etanol Teh Hitam
Sampel I
20
� 100%
0,830
5,005
�
100
�
100
�
100
20
� 100% = 82,91%
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,766 gram
Kadar Sari =
Sampel III
100
Berat Sampel = 5,005 gram, Berat Sari = 0,830 gram
Kadar Sari =
Sampel II
�
0,766
5,005
20
� 100% = 76,52%
Berat Sampel = 5,002 gram, Berat Sari = 0,792 gram
Kadar Sari =
0,792
5,002
Kadar Sari Larut Air Rata-rata =
20
� 100% = 79,16%
82,91%+76,52%+79,16%
3
= 79,53%
Universitas Sumatera Utara
Lampiran 10. (Lanjutan)
4.
Penetapan Kadar Abu Total
Kadar Abu Total =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,044
2,240
0,043
2,161
0,041
2,225
����� ���
����� ������
� 100% = 1,96%
� 100% = 1,98%
� 100% = 1,84%
Kadar Abu Total Rata-rata =
5.
� 100%
1,96+1,98+1,84
3
= 1,92%
Penetapan Kadar Abu Tidak Larut Asam
Kadar Abu Tak Larut Asam =
Sampel I =
Sampel II =
Sampel III =
0,009
2,240
0,008
2,161
0,008
2,225
����� ���
����� ������
� 100% = 0,40%
� 100%
� 100% = 0,37%
� 100% = 0,35%
Kadar Abu Tak Larut Asam Rata-rata =
0,40+0,37+0,35
3
= 0,37%
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara
Universitas Sumatera Utara