Evaluation of cytotoxicity of the essent

‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ و ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎﻫﺎن ادوﻳﻪاي دارﭼﻴﻦ و زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﺎ آزﻣﻮن‬
‫ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر‬

‫ﻓﺮﻳﺒﺎ ﺷﺮﻳﻔﻲﻓﺮ‪ ،*1‬ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﺼﺤﻔﻲ‪ ،2‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ دﻫﻘﺎن‪ ،3‬ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻋﺎﻣﺮي‪ ،4‬ﻓﻬﻴﻤﻪ ﻋﻠﻴﺸﺎﻫﻲ‬

‫‪4‬‬

‫‪ -1‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬ﮔﺮوه ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﮔﻨﻮزي‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه داروﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﺎرﻣﺎﺳﻴﻮﺗﻜﺲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬
‫ﻛﺮﻣﺎن‬
‫‪ -2‬داﻧﺸﻴﺎر‪ ،‬ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه داروﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﺎرﻣﺎﺳﻴﻮﺗﻜﺲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬
‫ﻛﺮﻣﺎن‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬ﮔﺮوه ﻓﺎرﻣﺎﺳﻴﻮﺗﻜﺲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه داروﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﺎرﻣﺎﺳﻴﻮﺗﻜﺲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬
‫ﻛﺮﻣﺎن‬
‫‪ -4‬دﻛﺘﺮ داروﺳﺎز‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺮﻣﺎن‬
‫*آدرس ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ‪ :‬ﻛﺮﻣﺎن‪ ،‬ﺻﻨﺪوقﭘﺴﺘﻲ‪ ،76175 - 493 :‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺮﻣﺎن‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه داروﺳﺎزي‬
‫ﺗﻠﻔﻦ‪ ،(0341) 3205001 :‬ﻧﻤﺎﺑﺮ‪(0341) 3205003 :‬‬
‫ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪fsharififar@kmu.ac.ir :‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺼﻮﻳﺐ‪87/10/2 :‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪86/8/26 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬ﮔﻴﺎﻫﺎن زﻧﺠﺒﻴﻞ‪ 1‬و دارﭼﻴﻦ‪ 2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ادوﻳﻪ داراي ﻣﺼﺮف ﮔﺴﺘﺮدهاي در رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺪف‪ :‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ و ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ دو ﮔﻴﺎه ﺑﻪ روش آزﻣـﻮن ﻛـﺸﻨﺪﮔﻲ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي‬

‫آب ﺷﻮر‪ 3‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬در اﺑﺘﺪا ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از ﺑﺎزار ﺑﺎ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭙﻲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﺎﻧﺲ ﺑـﺎ روش ﻫﻴﺪرودﻳﺴﺘﻴﻠﻴـﺸﻦ و‬

‫ﻋﺼﺎرهﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﻄﺒﻴﺖ ﺑﺎ روش ﭘﺮﻛﻮﻻﺳﻴﻮن اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺛﺮ ﻛﺸﻨﺪﮔﻲ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷـﻮر ﻓﺮاﻛـﺴﻴﻮنﻫـﺎ ﺑـﺎ دو روش‬

‫دﻳﺴﻚ و ﻣﺤﻠﻮل در ﻏﻠﻈﺖﻫﺎي ‪ 100 ،10‬و ‪ 1000‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دي ﻛﺮوﻣﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬

‫ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ روش آﻣﺎري ‪ Probit Analysis‬ﻣﻮرد آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ‪ :‬ﻋﺼﺎره ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣﻲ‪ ،‬اﺳﺎﻧﺲ و ﻋﺼﺎره اﺗﺮي دارﭼﻴﻦ )ﺑﺎ ‪ LC50‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ )‪ 10/05 (8/7 – 12/3) ،9/21 (6/7 – 12/1‬و‬

‫)‪ 18/42 (14/4-21/3‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ و اﺳﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻋﺼﺎره ﭘﺘﺮوﻟﺌﻮم اﺗﺮ‪ ،‬ﻋﺼﺎره ﻣﺘـﺎﻧﻮﻟﻲ و ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣـﻲ زﻧﺠﺒﻴـﻞ )ﺑـﺎ ‪ LC50‬ﺑـﻪ‬

‫ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺑﺮاﺑــﺮ ﺑــﺎ )‪ 7/9 (4/7-12/8) ،4/03 (2/3-6/9) ،0/03 (0/02 -0/04‬و )‪ 8/89(5/4 -14/2‬ﻣﻴﻜﺮوﮔــﺮم در ﻣﻴﻠــﻲﻟﻴﺘــﺮ داراي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻫﺮ دو ﮔﻴﺎه داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﻴﺖ ﻋﺼﺎره آﺑﻲ ﮔﻴﺎه ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ اﻧﺠـﺎم ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫آزﻣﻮنﻫﺎ در ﺻﻮرت ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺼﺮف اﻳﻦ دو ادوﻳﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﮔﻞ واژﮔﺎن‪ :‬آرﺗﻤﻴﺎ‪ ،‬دارﭼﻴﻦ‪ ،‬زﻧﺠﺒﻴﻞ‪ ،‬ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر‬

‫‪Cinnamomum zeylanicum Blum.‬‬

‫‪110‬‬

‫‪2‬‬

‫‪Zingiber officinale Rosc.‬‬
‫‪Brine shrimp Lethality Assay‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ ‪...‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ در‬

‫ﺟﻬﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻤﻪ ﺳـﺎﻟﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﻣـﺮگ ﺑـﻴﺶ از‬

‫‪ 6‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷﻮد ]‪ .[1‬اﻣﺮوزه ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‬

‫در ﻣﻮرد ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧـﻮﺑﻲ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧــﻪاي وﺟــﻮد دارد‪ .‬دارﭼــﻴﻦ‪ ،1‬از ﺧــﺎﻧﻮاده‬

‫‪ Loraceae‬داراي ﺧــﻮاص درﻣــﺎﻧﻲ ﻛﺎرﻣﻴﻨــﺎﺗﻴﻮ‪ ،‬ﺿــﺪﻣﻴﻜﺮوب‪،‬‬
‫آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪان‪ ،‬آﻧﺘﻲدﻳﺎﺑـﺖ‪ ،‬ﺿـﺪوﻳﺮوس ﻫـﺮﭘﺲ و ﺿﺪاﺳﭙﺎﺳـﻢ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ]‪ .[4-8‬ﮔﺰارش ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ از ﺗـﻮرم ﺳـﻠﻮلﻫـﺎي ﻛﺒـﺪي‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﻳﻪ ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﻌـﺪه و اﻳﺠـﺎد ﻧﻔﺮﻳـﺖ ﻣﺘﻌﺎﻗـﺐ‬

‫ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﺑﻨﻴـﺎدي‬

‫ﻣﺼﺮف درازﻣﺪت دارﭼﻴﻦ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳـﺎﻧﺲ آن ﻧـﺴﺒﺖ‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺒــﺎت داراي ﺧﺎﺻــﻴﺖ ﺿﺪﺳــﺮﻃﺎن ﻧﻴــﺎز ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺳــﺮي‬

‫‪ Zingiberaceae‬ﺑﻮﻣﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﻼن و ﭼـﻴﻦ ﺑـﻮده و‬

‫ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮده اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ‬
‫آزﻣﻮنﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮي‪ 1‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳـﻮﻳﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت در زﻣﻴﻨـﻪ‬

‫‪2‬‬

‫داده ﺷـــﺪه اﺳـــﺖ ]‪ .[9‬رﻳـــﺰم ﮔﻴـــﺎه زﻧﺠﺒﻴـــﻞ از ﺧـــﺎﻧﻮاده‬

‫داراي ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻛﺎرﻣﻴﻨـﺎﺗﻴﻮ‪ ،‬ﺿﺪاﺳﭙﺎﺳـﻢ‪ ،‬ﺿـﺪﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺻـﻔﺮاآور‪،‬‬

‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺿﺪﺳﺮﻃﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻫـﺮ روزه اﺑﻌـﺎد‬

‫ﺿﺪﻗﺎرچ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه ﭼﺮﺑﻲﺧﻮن‪ ،‬آﻧﺘﻲدﻳﺎﺑﺘﻴﻚ‪ ،‬ﺿﺪﻓﺸﺎرﺧﻮن‬

‫ﮔﻴﺎه وﻳﻨﻜﺎ‪ ،‬ﻳﺎ دي ﺗﺮﭘﻦ ﺗﺎﻛﺴﻮل از ﮔﻴـﺎه ﺳـﺮﺧﺪار و ‪ ...‬ﻛـﻪ در‬

‫‪ Z. cassumunar‬و ‪ Z. zerumbet‬از اﻳﻦ ﺟﻨﺲ داراي ﺳﻤﻴﺖ‬

‫ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮي ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺸﻒ داروﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ آﻟﻜﺎﻟﻮﻳﻴـﺪﻫﺎي‬
‫درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ اﻧﮕﻴـﺰه ﻣـﻀﺎﻋﻔﻲ را‬

‫ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻴـﻖ در زﻣﻴﻨـﻪ ﺟـﺴﺘﺠﻮي داروﻫـﺎي ﺿﺪﺳـﺮﻃﺎن ﺑـﺎ‬

‫ﻣﻨﺸﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت آزﻣـﻮنﻫـﺎي‬
‫ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻳﺎ ﺳﻴﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨـﺸﻴﺪن ﺑـﻪ‬

‫روال ﺗﺤﻘﻴــﻖ و ﺻــﺮف ﻫﺰﻳﻨــﻪﻫــﺎي ﻛﻤﺘــﺮ ﺟﻬــﺖ ﺟــﺴﺘﺠﻮي‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺳﻴﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ اﻳـﻦ‬

‫آزﻣﻮنﻫـﺎ‪ ،‬آزﻣـﻮن ﺳـﻤﻴﺖ ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷـﻮر ﻳـﺎ ﺳـﻤﻴﺖ ﻻرو‬

‫ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻧـﺴﺘﻴﺘﻮ ﻣﻠـﻲ ﺳـﺮﻃﺎن‪ 2‬در‬

‫آﻣﺮﻳﻜﺎ اراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ آزﻣﻮن ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي‬

‫آب ﺷﻮر‪ ،3‬ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ اوﻟﻴﻪ ﺳـﻤﻴﺖ اﻧـﻮاﻋﻲ از ﻋـﺼﺎرهﻫـﺎي‬
‫ﮔﻴﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي ﻣﻮاد ﻏـﺬاﻳﻲ‬

‫و ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت داروﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود ]‪ .[2‬ﺳﻤﻴﺖ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از‬

‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛـﻪ‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻴﺎهداﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎن‪ ،‬اﻧﻴﺴﻮن‪ ،‬ﮔﺰﻧﻪ و اﺳﭙﻨﺪ اﺷﺎره‬
‫ﻛﺮد ]‪.[3‬‬

‫و ﮔــــﺸﺎدﻛﻨﻨﺪه ﻋــــﺮوق ﻣــــﻲﺑﺎﺷــــﺪ ]‪ .[10 – 15‬ﮔﻮﻧــــﻪ‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪.[16 ،17‬‬

‫ﻣﻮاد و روشﻫﺎ‬

‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪ :‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﭘﻮﺳـﺖ دارﭼـﻴﻦ و‬

‫رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در اﻳﺮان روﻳﺶ ﻧﺪارﻧـﺪ از ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬

‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻴﺘﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن‪ :‬ﭘﻮﺳﺖ دارﭼـﻴﻦ و‬

‫رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻼوﻧﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬آﻟﻜﺎﻟﻮﻳﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎﻧﻦ و ﺳﺎﭘﻮﻧﻴﻦ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ]‪.[18‬‬

‫آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭙﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﻳﻨﻜـﻪ اﻳـﻦ دو ﮔﻴـﺎه‬

‫ﻣــﻮرد آزﻣــﺎﻳﺶ در اﻳــﺮان روﻳــﺶ ﻧﺪارﻧــﺪ و از ﻛــﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬

‫ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن و ﻳﺎ ﺳﻴﻼن ﺑﻪ اﻳﺮان وارد ﻣﻲﺷﻮد ﺟﻬﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﮔﻮﻧﻪ‬

‫ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﻴﻪ ﻻم ﻧﻤﻮﻧﻪ زﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭗ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ]‪.[19‬‬

‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ دو ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ دارﭼﻴﻦ و زﻧﺠﺒﻴـﻞ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬

‫اﺳﺎﻧﺲﮔﻴﺮي و ﺗﻬﻴﻪ ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎه‪ :‬ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ‬

‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ اﻳﻦ آزﻣﻮن از ﻧﻈـﺮ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ 100‬ﮔﺮم ﭘﻮدر ﮔﻴﺎه ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻨﺘﻘـﻞ و‬

‫ﻋﻨﻮان ادوﻳﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ﮔـﺴﺘﺮدهاي‬
‫ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣـﻮرد ﺳـﻨﺠﺶ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬ﮔـﺰارشﻫـﺎﻳﻲ از‬

‫ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻴﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮي از ﺑﻌـﻀﻲ از اﻳـﻦ ﮔﻴﺎﻫـﺎن در‬
‫‪NCI‬‬

‫‪2‬‬

‫‪Screening‬‬
‫‪Artemia salina‬‬

‫‪1‬‬
‫‪3‬‬

‫اﺳﺎﻧﺲ از روش ﻫﻴﺪرودﻳﺴﺘﻴﻠﻴﺸﻦ ﺑﺎ دﺳـﺘﮕﺎه ﻛﻠـﻮﻧﺠﺮ اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺎﻧﺲﮔﻴﺮي ﺷﺪ‪ .‬ﻋﺼﺎرهﮔﻴﺮي از ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻼل ﭘﺘﺮوﻟﺌﻮم اﺗﺮ‪ ،‬ﻛﻠﺮوﻓﺮم‪ ،‬دي اﺗﻴﻞ اﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻧﻮل و آب‬
‫‪Cinnamomum zeylanicum Blume‬‬
‫‪Zingiber officinale Rosc.‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ‪ ،‬دوره دوم‪،‬‬
‫ﺷﻤﺎره ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺳﻲام‪ ،‬ﺑﻬﺎر ‪1388‬‬

‫‪111‬‬

‫‪1‬‬
‫‪2‬‬

‫ﺷﺮﻳﻔﻲﻓﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫و ﺑﻪ روش ﭘﺮﻛﻮﻻﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓـﺖ ﺗـﺎ ﻣـﻮاد را ﺑـﺎ‬

‫ﻣﻌــﺎدل از ﺣــﻼل ﻫــﺮ ﻋــﺼﺎره و ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﺷــﺎﻫﺪ ﻣﺜﺒــﺖ از‬

‫ﭘﻮدر ﻫﺮ ﮔﻴﺎه در ﭘﺮﻛﻮﻻﺗﻮر رﻳﺨﺘـﻪ و در درﺟـﻪ ﺣـﺮارت اﺗـﺎق‬

‫ﻻروﻫﺎي زﻧﺪه در ﻫﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺷﻤﺎرش و ﺛﺒﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺳـﻪ‬

‫داﺷﺘﻦ ﻗﻄﺒﻴﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺘﻮان از ﮔﻴﺎه اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﻮد‪ 100 .‬ﮔﺮم از‬

‫ﻋﺼﺎرهﮔﻴﺮي ﺷﺪ‪ .‬ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻘﻄﻴﺮ در‬

‫دي ﻛﺮوﻣﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ]‪ .[20‬ﺑﻌﺪ از ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻌـﺪاد‬

‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬

‫ﺧﻼً ﺗﺎ ﺣﺪ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﺗﻐﻠﻴﻆ و ﺗﺎ زﻣـﺎن آزﻣـﺎﻳﺶ در ﻳﺨﭽـﺎل‬

‫‪ Mean ± SEM‬ﮔﺰارش ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳــﺮﻳﺎﻟﻲ اﺳــﺘﻔﺎده ﺷــﺪ و اﺑﺘــﺪا رﻗــﺖﻫــﺎي ‪ 100 ،10‬و‪1000‬‬

‫و ﺑﺮاي ﻋﺼﺎره ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ و آﺑﻲ از آب ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺣـﻼل اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻬﻴـﻪ رﻗـﺖﻫـﺎي ﻣـﻮرد آزﻣـﺎﻳﺶ از روش‬

‫در روش ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺮاي ﻋﺼﺎرهﻫﺎي آﻟﻲ از ﺣـﻼل ‪DMSO‬‬

‫ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ از ﻋـﺼﺎرهﻫـﺎ ﺗﻬﻴـﻪ و ﻣـﻮرد ﺳـﻨﺠﺶ ﻗـﺮار‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﻴﻪ رﻗﺖﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺐ از ﻫـﺮ ﻋـﺼﺎره )‪ 100 ،10‬و‬

‫رﻗﺖﻫﺎي ﻣﺎﺑﻴﻦ رﻗﺖﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺳـﻨﺠﺶ‬

‫ﻟﻮﻟﻪ آزﻣﺎﻳﺶ وارد ﺷﺪه و ﺑﻌﺪ از ﺑﻪ ﺣﺠﻢ رﺳﺎﻧﻴﺪن ﺑﺎ آب درﻳـﺎ‪،‬‬

‫ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠــﻪ دوم ﺑــﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ﻧﺘــﺎﻳﺞ ﺑــﻪ دﺳــﺖ آﻣــﺪه‪،‬‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ‪ 10‬ﻋﺪد ﻻرو زﻧﺪه ﺑﻪ ﻫﺮ ﻟﻮﻟﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ روش ﻛـﺎر‬

‫ﻣﺸﺎﺑﻪ روش دﻳﺴﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ]‪.[2‬‬

‫آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر‬

‫ﺗﺨﻢﻫﺎي ﺧﺸﻚ ‪ Artemia salina‬ﺟﻬﺖ ﺗﻔﺮﻳﺦ در آب‬
‫‪1‬‬

‫درﻳﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ )ﻣﺤﻠـﻮل ‪ 3/5‬درﺻـﺪ ﻧﻤـﻚ درﻳـﺎ در آب( در‬

‫دﻣﺎي ‪ 28‬درﺟﻪ ﻗﺮار داده ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺨﻢﻫﺎ در آﻛﻮارﻳﻮم و ﺗﺤﺖ ﻧـﻮر‬

‫ﺷﺪﻳﺪ و ﻫﻮادﻫﻲ ﻣﺪاوم ﺑﻌﺪ از ﺣﺪود ‪ 36 - 24‬ﺳـﺎﻋﺖ ﺗﻔـﺮﻳﺦ‬

‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻻروﻫﺎي ﻓﻌﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻓﻮﺗﻮﺗﺮوﭘﻴﻚ آنﻫـﺎ‬

‫از ﻻروﻫﺎي ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل و ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎ )ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻻرو ﺳﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ(‬
‫ﺟﺪا ﺷﺪﻧﺪ ]‪.[2‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آﻣﺎري‬

‫ﺑﻌــﺪ از ﺷــﻤﺎرش ﻻروﻫــﺎي زﻧــﺪه در دو روش و داﺷــﺘﻦ‬

‫ﻻروﻫﺎي ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ ،probit analysis‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ‬

‫از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺤﺖ ‪ SPSS‬ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ LC50 ،‬ﻋـﺼﺎرهﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺑـﺎزده‬

‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ 95‬درﺻﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻴﺘﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻓﻴﺘﻮﺷﻴﻤﻲ ﺑـﺮ روي دو‬

‫اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ از دو روش دﻳﺴﻚ و ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﺷــﺪ‪ .‬در روش دﻳــﺴﻚ از دﻳــﺴﻚﻫــﺎي ﻛﺎﻏــﺬي ﺑــﺎ ﻗﻄــﺮ‬

‫‪ 0/5‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و از ﻫـﺮ ﻳـﻚ از‬

‫ﺳــﻪ رﻗــﺖ ‪ 100 ،10‬و ‪ 1000‬ﻣﻴﻜﺮوﮔــﺮم‪ /‬ﻣﻴﻠــﻲﻟﻴﺘــﺮ‪ ،‬ﻣﻘــﺪار‬

‫‪ 100‬ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ ﺑﻪ دﻳﺴﻚ ﻛﺎﻏﺬي اﺿﺎﻓﻪ و در ﻟﻮﻟﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار‬
‫داده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ آب درﻳﺎي ﺑـﺎ ﺣـﺮارت‬

‫‪ 28‬درﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ‪ 10‬ﻋﺪد ﻻرو ﺑﻪ ﻫﺮ ﻟﻮﻟـﻪ اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺤﺖ ﻧﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ و در دﻣـﺎي ﺛﺎﺑـﺖ‬

‫‪ 28‬درﺟﻪ ﻗﺮار داده ﺷﺪ‪ .‬در ﻟﻮﻟﻪ ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬دﻳـﺴﻚ ﺣـﺎوي ﺣﺠـﻢ‬

‫‪Hatching‬‬

‫‪112‬‬

‫‪ 1000‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم‪/‬ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ(‪ 100 ،‬ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘـﺮ از ﻫـﺮ ﻋـﺼﺎره در‬

‫‪1‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﮔﻴـﺎه داراي ﻓﻼوﻧﻮﻳﻴـﺪ‪،‬‬

‫آﻟﻜﺎﻟﻮﻳﻴﺪ و ﺗﺎﻧﻦ و ﻓﺎﻗﺪ ﺳﺎﭘﻮﻧﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭙﻲ‬

‫آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭙﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي دارﭼﻴﻦ و زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎﻣﻮﻧﻮﮔﺮاف ﮔﻴﺎﻫـﺎن ‪ C. zeylanicum‬و ‪Z. officinale‬‬

‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ ‪...‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﺳﺎﻧﺲﮔﻴﺮي‬

‫ﺣﺎﺻﻞ اﺳﺎﻧﺲﮔﻴﺮي از ﮔﻴﺎه دارﭼـﻴﻦ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 1/61‬درﺻـﺪ‬

‫ﻓﺮارﻳﺖ ﺑﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎ ﻣﻴـﺰان‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺎﻧﺲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه داراي ﺑـﻮي ﻧﺎﻓـﺬ‪ ،‬رﻧـﮓ زرد و‬

‫ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ در ﻟﻮﻟﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺻﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از آب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺻﺪ اﺳﺎﻧﺲ ﺑﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه از‬

‫رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ‪ 0/67 ،‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺎﻧﺲ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻛﻤﺘﺮ از‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ‬

‫آب داﺷﺘﻪ و داراي ﺑﻮي ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻋﺼﺎرهﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬

‫ﮔﻴﺎه زﻧﺠﺒﻴﻞ روي ﻻرو آرﺗﻤﻴـﺎ در ﻧﻤـﻮدار ﺷـﻤﺎره ‪ 2‬آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ‪ LC50‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻋﺼﺎره ﻣﺘـﺎﻧﻮﻟﻲ و‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﺼﺎرهﮔﻴﺮي‬

‫ﭘﺘﺮوﻟﺌﻮم اﺗﺮ زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﺎ ‪ LC50‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑـﺎ )‪(16/50 - 48/00‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﻓﺮاژ زژﻳﻜﺴﻴﻮنﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﺼﺎرهﮔﻴﺮي از‬

‫‪ 28/31‬و )‪ 32/76 (20/02 - 52/89‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘـﺮ داراي‬

‫ﮔﻴﺎه دارﭼـﻴﻦ را ﻋـﺼﺎره ﭘﺘﺮوﻟﺌـﻮم اﺗـﺮ )‪ 17/34‬درﺻـﺪ( و ﻋـﺼﺎره‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ روي ﻻرو آرﺗﻤﻴﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑـﺎ‬

‫ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ )‪ 14/41‬درﺻﺪ( ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫـﺪ‪ .‬ﻋـﺼﺎره آﺑـﻲ ﮔﻴـﺎه ‪8/55‬‬

‫درﺻﺪ ﮔﻴﺎه اوﻟﻴﻪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﻋﺼﺎره ﺣﺎﺻﻞ از‬

‫ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺜﺒﺖ )دي ﻛﺮوﻣﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ( ﺳﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ‬

‫ﻋــﺼﺎره اﺗــﺮي )‪ 6/9‬درﺻــﺪ(‪ ،‬ﺑﻘﻴــﻪ ﻋــﺼﺎرهﻫــﺎ درﺻــﺪ ﺟﺰﺋــﻲ از‬

‫داراي ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﻣﻴـﺰان ﻣـﺮگ و‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )‪ 23/29 = LC50‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ(‪ .‬ﻋﺼﺎره آﺑﻲ ﮔﻴﺎه‬

‫زﻧﺠﺒﻴﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺼﺎره ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ )‪ 13/76‬درﺻﺪ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌـﺪ از‬

‫ﻣﻴﺮ در ﻟﻮﻟﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺻﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﮔﻴﺎه را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ روش ﻣﺤﻠﻮل‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر ﮔﻴﺎﻫﺎن‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ و ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ‬

‫دارﭼﻴﻦ و زﻧﺠﺒﻴﻞ‬

‫در روش ﻣﺤﻠﻮل‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫـﺎي‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ روش دﻳﺴﻚ‬

‫ﮔﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺼﺎره ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣـﻲ‪ ،‬اﺳـﺎﻧﺲ و ﻋـﺼﺎره‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ‬

‫اﺗــــــﺮي ]‪ LC50‬ﺑﺮاﺑــــــﺮ ﺑــــــﺎ )‪ 9/21 (6/70 - 12/13‬و‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫)‪ 18/42 (14/35 - 21/36‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ[ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ‬

‫ﮔﻴﺎه دارﭼﻴﻦ روي ﻻرو آرﺗﻤﻴﺎ در ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 1‬آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤــﻪ در ﻣﻘﺎﻳــﺴﻪ ﺑــﺎ دي ﻛﺮوﻣــﺎت ﭘﺘﺎﺳــﻴﻢ )‪27/75 = LC50‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ‪ LC50‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻋﺼﺎره ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ‬

‫ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ( داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‬

‫ﮔﻴـــــﺎه دارﭼـــــﻴﻦ ﺑـــــﺎ ‪ LC50‬ﺑﺮاﺑـــــﺮ )‪(39/61 - 77/81‬‬

‫)ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ .(1‬ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﺳـﻤﻴﺖ در اﻳـﻦ روش ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬

‫‪ 45/16‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ داراي ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳـﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ‬

‫ﻋــﺼﺎره آﺑــﻲ ﮔﻴــﺎه ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ ]‪(472/35 - 601/94) = LC50‬‬

‫روي ﻻرو آرﺗﻤﻴﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺼﺎره‬

‫‪ 535/61‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ[‪.‬‬

‫آﺑﻲ اﻳﻦ ﮔﻴـﺎه ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ]‪493/92 (421/7 -825/02) = LC50‬‬
‫ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘـﺮ[ اﺳـﺎﻧﺲ ﮔﻴـﺎه ﺑـﺎ اﻳـﻦ روش ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -1‬ﻣﻴﺰان درﺻﺪ اﺳﺎﻧﺲ و ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ و رﻳﺰوم زﻧﺠﺒﻴﻞ‬
‫اﺳﺎﻧﺲ ﮔﻴﺎه‬

‫ﻋﺼﺎره ﭘﺘﺮوﻟﺌﻮم اﺗﺮي‬

‫ﻋﺼﺎره ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣﻲ‬

‫ﻋﺼﺎره دي اﺗﻴﻞ اﺗﺮي‬

‫ﻋﺼﺎره ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ‬

‫ﻋﺼﺎره آﺑﻲ‬

‫)‪(v/w‬‬

‫)‪(w/w‬‬

‫)‪(w/w‬‬

‫)‪(w/w‬‬

‫)‪(w/w‬‬

‫)‪(w/w‬‬

‫‪17/34‬‬

‫‪3/92‬‬

‫‪2/2‬‬

‫‪14/41‬‬

‫‪8/55‬‬

‫‪1/84‬‬

‫‪1/92‬‬

‫‪6/9‬‬

‫‪13/76‬‬

‫‪1/95‬‬

‫ﺷﻤﺎره‬

‫ﻧﺎم ﮔﻴﺎه‬

‫‪1‬‬

‫دارﭼﻴﻦ‬

‫‪1/6‬‬

‫‪2‬‬

‫زﻧﺠﺒﻴﻞ‬

‫‪0/67‬‬

‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ‪ ،‬دوره دوم‪،‬‬
‫ﺷﻤﺎره ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺳﻲام‪ ،‬ﺑﻬﺎر ‪1388‬‬

‫‪113‬‬

‫ﺷﺮﻳﻔﻲﻓﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ -1‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ LC50‬ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ ﺑﺎ آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷﻮر ﺑﻪ روش دﻳﺴﻚ و ﻣﺤﻠﻮل‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ -2‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ LC50‬ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﺎ آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷﻮر ﺑﻪ روش دﻳﺴﻚ و ﻣﺤﻠﻮل‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ و ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ‬

‫ﻫﻤﻪ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﮔﻴـﺎه زﻧﺠﺒﻴـﻞ داراي ﺳـﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬

‫اﺳﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﭘﺘﺮوﻟﺌﻮم اﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻧﻮل و ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣـﻲ ﮔﻴـﺎه ﺑـﺎ‬
‫‪ LC50‬ﺑــﻪ ﺗﺮﺗﻴــﺐ )‪،4/03 (2/30 - 6/87) ،0/03 (0/02-0/05‬‬

‫)‪ 7/90 (4/73 - 12/87‬و ) ‪ 8/89 (5/43-14/21‬ﻣﻴﻜﺮوﮔــﺮم در‬

‫‪114‬‬

‫ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎلﺗﺮ از ﺷـﺎﻫﺪ ﻣﺜﺒـﺖ دي ﻛﺮوﻣـﺎت‬
‫ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ )ﻧﻤﻮدار ﺷـﻤﺎره ‪ .(2‬ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬

‫ﻋــﺼﺎره آﺑــﻲ ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ ]‪(165/56 88/33-165/56) = LC50‬‬

‫‪ 121/67‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ[‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ ‪...‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﺎن زﻧﺠﺒﻴﻞ و دارﭼﻴﻦ در‬
‫آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر در روش دﻳﺴﻚ‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ‪ LC50‬ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از دو ﮔﻴﺎه‬

‫زﻧﺠﺒﻴﻞ و دارﭼﻴﻦ در آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷـﻮر ﺑـﻪ‬

‫روش دﻳﺴﻚ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ﮔﻴﺎه زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻋﺼﺎره آﺑﻲ‪ ،‬داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫اﻧﻮاع آن در ﮔﻴﺎه دارﭼﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ )ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪.(3‬‬

‫]‪ 0/03 (0/02 - 0/05) = LC50‬ﻣﻴﻜﺮوﮔـــﺮم در ﻣﻴﻠـــﻲﻟﻴﺘـــﺮ[‬

‫)ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪.(4‬‬

‫ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬

‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺿﺪﺳﺮﻃﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ‬

‫اﻧﺠﺎم آزﻣﻮنﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮي ﺳﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻳﻜـﻲ از‬

‫ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ آزﻣﻮنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ اﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ‪ ،‬آزﻣﻮن ﺳـﻤﻴﺖ ﻻرو‬

‫ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر‪ 1‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ آزﻣﻮن ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ ﻣﻬـﺎر رﺷـﺪ ﻳـﺎ‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﺎن زﻧﺠﺒﻴﻞ و دارﭼﻴﻦ در‬

‫ﻛﺸﺘﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳـﻦ روش آن‬

‫در روش ﻣﺤﻠـﻮل‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟـﺰ درﻣـﻮرد ﻋـﺼﺎره اﺗـﺮي‪ ،‬ﺑﻘﻴـﻪ‬

‫ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ ردﻳﺎﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ ورود ﺑـﻪ ﺳـﻠﻮل را داﺷـﺘﻪ‬

‫آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر در روش ﻣﺤﻠﻮل‬

‫ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﮔﻴﺎه زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺳـﻤﻴﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮي روي ﻻرو آرﺗﻤﻴـﺎ‬

‫ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﻴﻦ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣـﻮرد‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻮاد ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻤﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ دﻳﻮاره ﺳﻠﻮﻟﻲ را ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ]‪.[2‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ دو ﮔﻴــﺎه ﻣﺮﺑــﻮط ﺑــﻪ اﺳــﺎﻧﺲ زﻧﺠﺒﻴــﻞ ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ‬

‫‪BSL‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ -3‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ LC50‬ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ و رﻳﺰوم زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﺎ آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷﻮر ﺑﻪ روش دﻳﺴﻚ‬

‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ‪ ،‬دوره دوم‪،‬‬
‫ﺷﻤﺎره ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺳﻲام‪ ،‬ﺑﻬﺎر ‪1388‬‬

‫‪115‬‬

‫ﺷﺮﻳﻔﻲﻓﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ -4‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ LC50‬ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ و رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ ﺑﺎ آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷﻮر ﺑﻪ روش‬

‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ دو ﮔﻴﺎه ادوﻳﻪاي ﭘﺮﻣﺼﺮف‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ دارﭼﻴﻦ‬

‫و رﻳﺰم زﻧﺠﺒﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑـﺎ روش ﺳـﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي‬

‫ﻣﺤﻠﻮل‬

‫)‪ 10/05 (8/76 - 12/34) ،9/21 (6/70 - 12/13‬و )‪- 21/36‬‬

‫‪ 18/42 (14/35‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ[‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤـﺪه اﺳـﺎﻧﺲ‬

‫آب ﺷﻮر ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر اﺳـﺎﻧﺲ و‬

‫دارﭼﻴﻦ را ﺳﻴﻨﺎم آﻟﺪﻳﻴﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ )ﺑﻴﺶ از ‪ 90‬درﺻـﺪ( و‬

‫ﻛﻠﺮوﻓﺮم‪ ،‬دي اﺗﻴﻞ اﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻧﻮل و آب ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ از اﻳـﻦ ﮔﻴﺎﻫـﺎن‬

‫ﻛــﻪ ﺳــﻤﻴﺖ ﺳــﻠﻮﻟﻲ آن در ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﮔــﺰارش ﺷــﺪه اﺳــﺖ ]‪.[21‬‬

‫ﻋﺼﺎرهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺒﻴـﺖ ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺎ ﺣـﻼلﻫـﺎي ﭘﺘﺮوﻟﺌـﻮم اﺗـﺮ‪،‬‬

‫ﺳﻤﻴﺖ اﺳﺎﻧﺲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻴﻨﺎم آﻟﺪﻳﻴﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ و ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ آنﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ﺳﻤﻴﺖ ﻻرو‬

‫ﺣﻼﻟﻴﺖ اﺳﺎﻧﺲ دارﭼﻴﻦ در ﻛﻠﺮوﻓﺮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑـﺎ آزﻣـﻮن آﻣـﺎري ‪Probit analysis‬‬

‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج اﺳﺎﻧﺲ ﮔﻴﺎه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻴـﺰان اﺳـﺎﻧﺲ ﮔﻴـﺎه در‬

‫ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر ﺑﺎ دو روش دﻳﺴﻚ و ﻣﺤﻠﻮل ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل داد ﻛﻪ ﺳﻤﻴﺖ ﻋﺼﺎره ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣﻲ ﮔﻴـﺎه ﺣـﺪاﻗﻞ ﻗـﺴﻤﺘﻲ‬

‫ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﺠـﺎم‬

‫ﻋﺼﺎره ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬از ﺳﻮﻳﻲ‬

‫از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻏﻴﺮﻗﻄﺒﻲ دﺳﺖ ﻣﻲدﻫـﺪ ﻛـﻪ اﺣﺘﻤـﺎﻻً ﺑـﻪ‬

‫‪ 6‬ﺟﻴﻨﺠـــــــﺮول‪ 8 ،‬ﺟﻴﻨﺠـــــــﺮول و ‪ 10‬ﺟﻴﻨﺠـــــــﺮول و‬

‫اﻳﺠﺎد ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ از ﻋـﺼﺎره در ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣـﻮرد‬

‫داراي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﻮدهاﻧـﺪ ]‪ [22‬در ﮔﻴـﺎه زﻧﺠﺒﻴـﻞ‪،‬‬

‫آزﻣﻮن ﺑﺎ روش ﻣﺤﻠﻮل ﻧﺴﻴﺖ ﺑﻪ روش دﻳﺴﻚ ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻗﻴﻖﺗـﺮي‬

‫دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﺣﻼﻟﻴﺖ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﺼﺎرهﻫﺎ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻋـﺪم‬

‫از ﻋـــﺼﺎره ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣـــﻲ زﻧﺠﺒﻴـــﻞ ﺗﺮﻛﻴﺒـــﺎت ‪ 4‬ﺟﻴﻨﺠـــﺮول‪،‬‬

‫‪ 6‬ﺷﻮﮔﺎاول را ﺟﺪاﺳﺎزي ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ‪ - 6‬ﺷﻮﮔﺎاول‬

‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ اﺛـﺮ ﺑـﺮ ارﮔﺎﻧﻴـﺴﻢ را ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان‬

‫اﺳــﺎﻧﺲ و ﻋــﺼﺎرهﻫــﺎي ﭘﺘﺮوﻟﺌــﻮم اﺗــﺮ‪ ،‬ﻣﺘــﺎﻧﻮل و ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣ ـﻲ‬

‫ﻣﺸﻜﻞ در روش ﻣﺤﻠﻮل وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه از‬

‫)‪ 7/9 (4/7 - 12/8‬و )‪ 8/89 (5/4 - 14/2‬ﻣﻴﻜﺮوﮔــــــــﺮم در‬

‫ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎه دارﭼﻴﻦ ﻫﻤﮕﻲ داراي ﺳﻤﻴﺖ ﻗﺎﺑـﻞ‬

‫در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ( داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻮدهاﻧـﺪ‪ .‬در ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬

‫ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﻛﺎﻫﺶ داده و اﻳﺠﺎد ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي ﻏﻴﺮدﻗﻴﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮاﻛـﺴﻴﻮنﻫـﺎ در روش ﻣﺤﻠـﻮل ﻧـﺸﺎن داده اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬

‫ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻋـﺼﺎره‬
‫ﻛﻠﺮوﻓﺮﻣـــﻲ و اﺗـــﺮي ﮔﻴـــﺎه ﻣـــﻲﺑﺎﺷـــﺪ ]‪ LC50‬ﺑﺮاﺑـــﺮ ﺑـــﺎ‬

‫‪116‬‬

‫]ﺑــﺎ ‪ LC50‬ﺑﺮاﺑــﺮ ﺑــﺎ )‪،4/03 (2/3 - 6/8) ،0/03 (0/02 - 0/05‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ[ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دي ﻛﺮوﻣﺎت )‪ 27/75 =LC50‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم‬
‫ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت دي آرﻳﻞ ﻫﭙﺘﺎﻧﻮﺋﻴﺪ ﮔﻴﺎه ﻧﻴﺰ اﺷـﺎره ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬

‫داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪ .[23‬در اﺳﺎﻧﺲ ﮔﻴـﺎه زﻧﺠﺒﻴـﻞ‪،‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺎﻧﺲ ‪...‬‬

‫وﺟﻮد ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺟﻴﻨﺠـﺮول وزﻳﻨﺠﻴﺒـﺮن ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻋﺎﻣـﻞ‬

‫آزﻣﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ دارﭼﻴﻦ ﮔﺰارﺷﻲ در ﻣﻨﺎﺑﻊ وﺟﻮد‬

‫و زﻳﻨﺠﻴﺒﺮن ﻣﻮﺟﻮد در اﺳﺎﻧﺲ ﮔﻴﺎه در ﻣﻨﺎﺑﻊ وﺟـﻮد دارد ]‪.[24‬‬

‫ﮔﻴﺎه ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻴﻨﺎم آﻟﺪﻳﻴﺪ داراي ﺳـﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ]‪.[21‬‬

‫ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺰارشﻫﺎﻳﻲ از اﺛﺮات ﺿﺪﺗﻮﻣﻮر ﺟﻴﻨﺠﺮول‬

‫ﻧﺪارد اﻣﺎ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺻﻠﻲ اﺳـﺎﻧﺲ اﻳـﻦ‬

‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺼﺎرهﻫﺎي آﺑﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬

‫ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي دﻳﮕـﺮي از ﺟـﻨﺲ ‪ Cinnamomum‬داراي ﺳـﻤﻴﺖ‬

‫ﺳﻤﻴﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻧﻮاع ﻏﻴﺮﻗﻄﺒـﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻋﻠـﻲرﻏـﻢ اﻳـﻦﻛـﻪ‬

‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺘﻲ زﻧﺠﺒﻴﻞ در ﻣﻨﺎﺑﻊ وﺟﻮد دارد ]‪ ،[28،29‬اﻣﺎ ﺗﺎ ﺑـﻪ ﺣـﺎل‬

‫اﻳﻦ ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻏﻴﺮﻗﻄﺒـﻲ ﮔﻴـﺎه داراي‬
‫ﻋﺼﺎرهﻫﺎي آﺑـﻲ اﻳـﻦ ﮔﻴﺎﻫـﺎن داراي ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﺳـﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ‬
‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻨﻜﻪ در اﻳﻦ آزﻣﻮن ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎ ‪ LD50‬ﻛﻤﺘﺮ‬

‫از ‪ 1000‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ‪ ،‬داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻋﺼﺎرهﻫﺎي آﺑﻲ اﻳـﻦ‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪ .[26،27‬ﮔﺰارش ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ از ﺳـﻤﻴﺖ و ﻳـﺎ اﺛـﺮ‬

‫اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﺎ روش آزﻣﻮن ﺳـﻤﻴﺖ ﻻرو ﻣﻴﮕـﻮي آب ﺷـﻮر ﻣـﻮرد‬

‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ در ﻣﻮرد ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ‬

‫اﺳﺎﻧﺲ زﻧﺠﺒﻴﻞ و ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دو ﮔﻴﺎه ﮔـﺰارش ﺟـﺎﻣﻌﻲ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد و اﻳﻦ ﺑﺮاي ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮﺗﺒـﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﺳـﺎﻧﺲ و‬

‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻧﻴﺰ داراي ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي‬

‫ﻋﺼﺎرهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎه در ﻳﻚ آزﻣﻮن واﺣـﺪ از ﻧﻈـﺮ ﺳـﻤﻴﺖ‬

‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 2‬ذﻛـﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در‬

‫دﺳﺖ آﻣﺪه در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺳـﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ اﻳـﻦ‬

‫از ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎ ﺳﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎ اﻳـﻦ روش ﻣـﻮرد‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑـﺎ ‪ LC50‬ﻛﻤﺘـﺮ از‬

‫‪ 30‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮاد داراي ﺳـﻤﻴﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻲ‬
‫ﮔﺰارش ﺷﺪهاﻧﺪ ]‪ .[25‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﺼﺮف ﻣﻌﻤﻮل اﻳـﻦ‬
‫ﮔﻴﺎﻫﺎن در رژﻳﻢ ﻏـﺬاﻳﻲ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﻣﻘـﺪﻣﺎﺗﻲ ﺑـﺮاي ﺟﺪاﺳـﺎزي‬
‫ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻏﻴﺮﻗﻄﺒﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن اﻧﺠﺎم ﻧﻤـﻲﺷـﻮد و ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺮارت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓـﺰاﻳﺶ اﺳـﺘﺨﺮاج ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎه ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﻳﻦ‬

‫ادوﻳﻪﻫﺎ در ﻓﺮم ﻋﺼﺎره آﺑﻲ ﺑﻴﺶ از ﻣﻘﺪار ﮔﺰارش ﺷﺪه در اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑـﻪ‬

‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﺎ روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣـﻮرد ﺳـﻨﺠﺶ ﻗـﺮار ﮔﻴـﺮد و در‬

‫ﺻﻮرت ﺗﺎﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اراﻳﻪ ﺗﻮﺻـﻴﻪﻫـﺎي اﻳﻤﻨـﻲ و‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ادوﻳﻪﻫـﺎ اﻗـﺪام ﺟـﺪي ﺻـﻮرت ﮔﻴـﺮد‪.‬‬
‫ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺟﺪاﺳﺎزي و ﺧﺎﻟﺺ ﻛﺮدن ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮنﻫـﺎي‬
‫ﻓﻌﺎل در اﻳﻦ آزﻣﻮن اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت ﺑـﺎ ﺳـﻤﻴﺖ‬

‫ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻓﻌﺎل ﺟﺪﻳﺪ دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﻴـﺰ در دﺳـﺖ‬

‫اﻗﺪام ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -2‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﻻرو ﻣﻴﮕﻮي آب ﺷﻮر ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ]‪[2‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫)‪LC50 (µg/ml‬‬

‫ﭘﻮدوﻓﻴﻠﻮﺗﻮﻛﺴﻴﻦ‬

‫‪2/ 4‬‬

‫ﺑﺮﺑﺮﻳﻦ ﻛﻠﺮﻳﺪ‬

‫‪22/5‬‬

‫اﺳﺘﺮﻛﻨﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫‪77/5‬‬

‫دﻳﮋﻳﺘﺎﻟﻴﻦ‬

‫‪151‬‬

‫ﻛﻴﻨﻴﺪﻳﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫‪215‬‬

‫اﻓﺪرﻳﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫‪215‬‬

‫اﺳﺘﺮوﻓﺎﻧﺘﻴﻦ‬

‫‪215‬‬

‫آرﺑﻮﺗﻴﻦ‬

‫‪275‬‬

‫ﻛﺎﻓﺌﻴﻦ‬

‫‪306‬‬

‫ﺗﻴﻤﻮل‬

‫‪514‬‬

‫آﺗﺮوﭘﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫‪686‬‬

‫ﺳﺎﻧﺘﻮﻧﻴﻦ‬

‫>‪1000‬‬

‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ‪ ،‬دوره دوم‪،‬‬
‫ﺷﻤﺎره ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺳﻲام‪ ،‬ﺑﻬﺎر ‪1388‬‬

‫‪117‬‬

‫ﺷﺮﻳﻔﻲﻓﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﻘﺪﻳﺮ و ﺗﺸﻜﺮ ﺧﻮد را از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺮﻛـﺰ اﻋـﻼم‬

.‫ﻣﻲدارﻧﺪ‬

‫ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ‬

‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺼﻮب ﻣﺮﻛـﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺮﻣﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦوﺳﻴﻠﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
1. Abdullaef FI, Rivera Luna R, Roitenburd
Belacortu V and Espinosa Aguirre J. Pattern of
childhood cancer mortality in Mexico. Arch. Med.
Res. 2000; 31: 526 - 31.
2. Meyer BN, Ferrigni NR, Putnam JE, Jacobsen,
LB. Nicholas DE and Mclaughlin JL. Brine
shrimp: A convenient general bioassay for active
plant constituents. Planta Med. 1982; 45: 31 - 4.
3. Sokmen A. Antiviral and cytotoxicity activities
of extracts from the cell cultures and respective
parts of some Turkish medicinal plants. Turk J.
Biol; 2001; 25: 343 - 50.
4. Senhaji O, Faid M, Kalalou I . Inactivation of
Escherichia coli O157:H7 by essential oil from
Cinnamomum zeylanicum. Braz J Infect Dis. 2007;
11: 234 - 6.
5. Verspohl EJ, Bauer K, Neddermann E.
Antidiabetic effect of Cinnamomum cassia and
Cinnamomum zeylanicum in vivo and in
vitro.Phytother Res. 2005; 19: 203 - 6.
6. Jayaprakasha GK, Jagan Mohan Rao L,
Sakariah KK. Volatile constituents from
Cinnamomum zeylanicum fruit stalks and their
antioxidant activities. J Agric Food Chem. 2003;
16: 4344 - 8.
7. Ranasinghe L, Jayawardena B, Abeywickrama
K. Fungicidal activity of essential oils of
Cinnamomum zeylanicum (L.) and Syzygium
aromaticum (L.) Merr et L.M. Perry against crown
rot and anthracnose pathogens isolated from
banana. Lett Appl Microbiol. 2002; 35 (3): 208 11.
8. Angmor JE, Dicks DM, Evans WC, Santra
DK. Studies on Cinnamomum zeylanicum. Planta
Med. 1972; 21 (4): 416 - 20.

9. Shah AH, Al-Shareef AH, Ageel AM, Qureshi
S. Toxicity studies in mice of common spices,
Cinnamomum zeylanicum bark and Piper longum
fruits. Plant Foods Hum Nutr. 1998; 52 (3): 231 9.
10. Al-Amin ZM, Thomson M, Al-Qattan KK,
Peltonen-Shalaby R and Ali M, Anti-diabetic and
hypolipidaemic properties of ginger (Zingiber
officinale) in streptozotocin-induced diabetic rats,
Br. J. Nutr. 2006; 96: 660 – 6.
11. Boone SA and Shields KM, Treating
pregnancy-related nausea and vomiting with
ginger, Ann. Pharmacother. 2005; 39: 1710 – 3.
12. Chaiyakunapruk N, Kitikannakorn N,
Nathisuwan
S,
Leeprakobboon
Kand
Leelasettagool C, The efficacy of ginger for the
prevention of postoperative nausea and vomiting: a
meta-analysis, Am. J. Obstet. Gynecol. 2006; 194:
95 – 9.
13. Chrubasik S, Pittler MH and Roufogalis BD,
Zingiberis immer: a comprehensive review on the
ginger effect and efficacy profiles, Phytomedicine
2005; 12: 684 – 701.
14. Ficker C, Smith ML, Akpagana K, Gbeassor
M, Zhang J, Durst, Assabgui R and Arnason JT,
Bioassay-guided isolation and identification of
antifungal compounds from ginger, Phytother. Res.
2003; 17: 897 – 902.
15. Ghayur MN and Gilani AH, Ginger lowers
blood pressure through blockade of voltagedependent calcium channels, J. Cardiovasc.
Pharmacol. 2005; 45: 74 – 80.
16. Huang GC,