Data Pengamatan Total Padatan Terlarut (˚Brix)
Lampiran 1. Data pengamatan total gula (%) Data Pengamatan Total Gula (%) Perlakuan Ulangan Total Rataan
4 H
3
9,06 9,48 18,54 9,27 T
3 H
4
7,73 7,66 15,39 7,69 T
4 H
1
19,04 19,19 38,23 19,12 T
4 H
2
15,29 15,17 30,47 15,23 T
3
13,42 13,45 26,87 13,44 T
15,20 14,79 30,00 15,00 T
4 H
4
11,14 11,36 22,50 11,25 Daftar Sidik Ragam Total Gula (%) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan
15 702,4767 46,8318 481,5792 ** 2,35 3,41 T
3 94,9402 31,6467 325,4290 ** 3,63 5,29 H
3 562,0428 187,3476 1926,5276 ** 3,63 5,29 H Lin
1 548,0385 548,0385 5635,5742 ** 4,49 8,53 H Kuad
1 10,1972 10,1972 104,8600 ** 4,49 8,53 TxH
9 45,4937 5,0549 51,9799 ** 2,54 3,78 Galat
16 1,5559 0,0972 Total
3 H
2
I II T
18,63 18,74 37,38 18,69 T
1 H 1 19,19 19,12 38,31 19,15
T
1 H
2
11,36 10,32 21,68 10,84 T H
7,69 7,51 15,20 7,60 T
1 H
4
3,71 3,68 7,40 3,70 T
2 H
1
2 H
3 H
2
14,04 15,14 29,18 14,59 T
2 H
3
11,40 10,84 22,25 11,12 T
2 H
4
7,54 7,65 15,19 7,59 T
3 H
1
18,89 18,97 37,86 18,93 T
31 704,0327 Keterangan: FK = 4.763,39 KK = 2,556% ** = sangat nyata
Lampiran 2. Data pengamatan kadar abu (%) Data Pengamatan Kadar Abu (%) Perlakuan Ulangan Total Rataan
0,17 0,15 0,32 0,16
4 H
T
0,15 0,16 0,31 0,16
1
4 H
T
4
0,18 0,17 0,35 0,18
3 H
T
0,16 0,18 0,34 0,17
3
3 H
T
2
T
2
T 3 0,00066 0,00022 1,52594 tn 3,63 5,29
Total 31 0,00517
Galat 16 0,00231 0,00014
TxH 9 0,00174 0,00019 1,33757 tn 2,54 3,78
H Kuad 1 0,00028 0,00028 1,92877 tn 4,49 8,53
H Lin 1 0,00010 0,00010 0,72707 tn 4,49 8,53
H 3 0,00046 0,00015 1,06693 tn 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam Kadar Abu (%) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 0,00286 0,00019 1,32112 tn 2,35 3,41
4 H
0,15 0,16 0,31 0,16
4
4 H
T
0,16 0,18 0,34 0,17
3
0,15 0,16 0,31 0,16
3 H
I II T
3
T
0,15 0,17 0,32 0,16
4
1 H
T
0,17 0,16 0,33 0,17
1 H
1
0,17 0,19 T
2
1
0,16 0,17 0,33 0,17
1
1 H
2 H
0,18 0,17 0,35 0,18
T
2 H
0,19 0,17 0,36 0,18
1
3 H
T
0,17 0,18 0,35 0,18
4
T
T
0,18 0,19 0,37 0,19
3
2 H
T
0,15 0,19 0,34 0,17
2
2 H
Keterangan: FK = 0,91 KK = 7,128%
Lampiran 3. Data pengamatan total padatan terlarut (
2
T
12,34 12,25 24,59 12,30
3
3 H
T
11,92 11,76 23,68 11,84
3 H
4
T
10,58 10,83 21,41 10,71
1
3 H
T
12,08 13,54 25,62 12,81
4
3 H
13,16 13,77 26,93 13,47
T
4 H
11,87 12,21 24,08 12,04
4
4 H
T
11,56 11,56 23,12 11,56
3
T
T
11,23 11,24 22,47 11,24
2
4 H
T
10,42 11,19 21,61 10,81
1
4 H
2 H
11,78 12,82 24,60 12,30
o
31 28,0972 Keterangan: FK = 4.537,38 KK = 3,673% ** = sangat nyata Perlakuan Ulangan Total Rataan
1 H
T
10,59 11,12 21,71 10,85
1
1 H
I II T
16 3,0602 0,1913 Total
11,25 11,56 22,81 11,41
9 2,6593 0,2955 1,5449 tn 2,54 3,78 Galat
1 0,0593 0,0593 0,3099 tn 4,49 8,53 TxH
1 19,5454 19,5454 102,1909 ** 4,49 8,53 H Kuad
3 19,7139 6,5713 34,3573 ** 3,63 5,29 H Lin
3 2,6638 0,8879 4,6424 * 3,63 5,29 H
15 25,0370 1,6691 8,7269 ** 2,35 3,41 T
Brix) Data Pengamatan Total Padatan Terlarut (˚Brix)
2
T
3
1
2 H
T
11,37 12,42 23,79 11,89
2
2 H
T
10,98 11,30 22,28 11,14
2 H
1 H
T
13,82 13,76 27,58 13,79
4
1 H
T
12,57 12,21 24,78 12,39
3
Daftar Sidik Ragam Total Padatan Terlarut (˚Brix) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan
Lampiran 4. Data pengamatan pH Data Pengamatan pH Perlakuan Ulangan Total Rataan
4
T
5,24 5,42 10,66 5,33
1
4 H
T
3,42 3,25 6,67 3,34
3 H
2
T
3,95 3,64 7,59 3,80
3
3 H
T
4,38 4,54 8,92 4,46
4 H
5,12 5,06 10,18 5,09
3 H
T 3 6,4882 2,1627 185,3451 ** 3,63 5,29
Total 31 20,1564
Galat 16 0,1867 0,0117
TxH 9 2,6755 0,2973 25,4765 ** 2,54 3,78
H Kuad 1 0,5565 0,5565 47,6926 ** 4,49 8,53
H Lin 1 10,1909 10,1909 873,3500 ** 4,49 8,53
H 3 10,8059 3,6020 308,6859 ** 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam PH SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 19,9697 1,3313 114,0921 ** 2,35 3,41
T
4,86 4,92 9,78 4,89
4
4 H
T
4,95 4,98 9,93 4,97
3
4 H
2
T
I II T
1 H
3,43 3,16 6,59 3,30
4
1 H
T
3,48 3,38 6,86 3,43
3
T
2 H
3,38 3,60 6,98 3,49
2
1 H
T
5,17 5,09 10,26 5,13
1
1 H
T
1
5,32 5,21 10,53 5,27
T
1
3 H
T
3,24 3,28 6,52 3,26
4
2 H
3,94 3,78 7,72 3,86
5,23 5,30 10,53 5,27
3
2 H
T
4,58 4,56 9,14 4,57
2
2 H
T
Keterangan: FK = 602,57 KK = 2,489% ** = sangat nyata
Lampiran 5. Data pengamatan total mikroba (Log CFU/ml) Data Pengamatan Total Mikroba (Log CFU/ml) Perlakuan Ulangan Total Rataan
5,33 5,26 10,59 5,30
4 H
T
4,92 4,93 9,85 4,92
1
4 H
T
4
4,96 4,99 9,95 4,97
3 H
T
5,28 5,21 10,49 5,24
3
3 H
T
2
T
2
T 3 0,2204 0,0735 85,8777 ** 3,63 5,29
Total 31 0,6035
Galat 16 0,0137 0,0009
TxH 9 0,0024 0,0209 24,3808 ** 2,54 3,78
H Kuad 1 0,0306 0,0306 35,7595 ** 4,49 8,53
H Lin 1 0,1487 0,1487 173,8926 ** 4,49 8,53
H 3 0,1818 0,0606 70,8350 ** 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam Total Mikroba (Log CFU/ml) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 0,5898 0,0393 45,9710 ** 2,35 3,41
4 H
5,13 5,09 10,22 5,11
4
4 H
T
5,08 5,03 10,10 5,05
3
5,12 5,04 10,16 5,08
3 H
I II T
3
T
5,18 5,12 10,30 5,15
4
1 H
T
5,26 5,26 10,51 5,26
1 H
1
5,31 5,33 T
2
1
5,26 5,28 10,54 5,27
1
1 H
2 H
4,93 4,90 9,83 4,92
T
2 H
4,96 4,97 9,94 4,97
1
3 H
T
5,21 5,24 10,45 5,23
4
T
T
5,29 5,30 10,59 5,29
3
2 H
T
5,14 5,13 10,27 5,14
2
2 H
Keterangan: FK = 844,73 KK = 0,569%
Lampiran 6. Data pengamatan total asam (%) Data Pengamatan Total Asam (%) Perlakuan Ulangan Total Rataan
4
T
0,98 0,95 0,93 0,96
1
4 H
T
1,74 1,50 3,24 1,62
3 H
2
T
1,61 1,54 3,15 1,57
3
3 H
T
1,41 1,51 2,92 1,46
4 H
1,11 1,13 2,25 1,12
3 H
T 3 207,7347 69,2449 47,8448 ** 3,63 5,29
Total 31 674,0485
Galat 16 23,1565 1,4473
TxH 9 137,8035 15,3115 10,5795 ** 2,54 3,78
H Kuad 1 10,5143 10,5143 7,2649 * 4,49 8,53
H Lin 1 294,5579 294,5579 203,5248 ** 4,49 8,53
H 3 305,3539 101,7846 70,3281 ** 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam Total Asam (%) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 650,8920 43,3928 29,9823 ** 2,35 3,41
T
1,19 1,22 2,42 1,21
4
4 H
T
1,15 1,16 2,31 1,15
3
4 H
2
T
I II T
1 H
2,85 2,44 5,30 2,65
4
1 H
T
2,37 1,92 4,30 2,15
3
T
2 H
1,53 1,56 3,09 1,54
2
1 H
T
0,94 0,96 1,90 0,95
1
1 H
T
1
0,96 0,98 1,95 0,97
T
1
3 H
T
1,66 1,62 3,29 1,64
4
2 H
1,59 1,51 3,10 1,55
0,98 0,91 1,90 0,95
3
2 H
T
1,30 1,32 2,63 1,31
2
2 H
T
Keterangan: FK = 5.537,04 KK = 8,417% ** = sangat nyata
Lampiran 7. Data Pengamatan nilai organoleptik aroma (hedonik) Data Pengamatan Nilai Organoleptik Aroma (hedonik) Perlakuan Ulangan Total Rataan
4
T
4,60 4,66 9,26 4,63
1
4 H
T
1,00 1,00 2,00 1,00
3 H
2
T
2,20 2,60 4,80 2,40
3
3 H
T
1,53 1,53 3,06 1,53
4 H
4,60 4,53 9,13 4,57 T
3 H
T 3 33,017 11,006 1186,200 ** 3,63 5,29
Total 31 76,840
Galat 16 0,148 0,009
TxH 9 12,006 1,334 143,775 ** 2,54 3,78
H Kuad 1 4,393 4,393 473,525 ** 4,49 8,53
H Lin 1 25,368 25,368 2734,221 ** 4,49 8,53
H 3 31,669 10,556 1137,788 ** 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam Nilai Organoleptik Aroma (hedonik) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 76,692 5,113 551,062 ** 2,35 3,41
4 H
4,53 4,46 8,99 4,50
4
4 H
T
4,60 4,46 9,06 4,53
3
2
T
I II T
1 H
1,00 1,00 2,00 1,00
4
1 H
T
1,00 1,00 2,00 1,00
3
3,26 1,63 T
2 H
2
1 H
T
4,53 4,53 9,06 4,53
1
1 H
T
1
4,20 4,20 8,40 4,20
T
1
3 H
T
1,00 1,00 2,00 1,00
4
2 H
1,47 1,60 3,07 1,53
4,60 4,53 9,13 4,57
3
2 H
T
2,40 2,20 4,60 2,30
2
2 H
T
Keterangan: FK = 252,13 KK = 3,432% ** = sangat nyata
Lampiran 8. Data pengamatan nilai organoleptik rasa (hedonik) Data Pengamatan Nilai Organoleptik Rasa (hedonik) Perlakuan Ulangan Total Rataan
1,00 1,00 2,00 1,00
4 H
T
4,46 4,66 9,12 4,56
1
4 H
T
4
4,53 4,53 9,06 4,53
3 H
T
2,20 2,60 4,80 2,40
3
3 H
T
2
T
2
T 3 37,705 12,568 891,379 ** 3,63 5,29
Total 31 65,821
Galat 16 0,226 0,014
TxH 9 8,380 0,931 66,038 ** 2,54 3,78
H Kuad 1 1,892 1,892 134,150 ** 4,49 8,53
H Lin 1 16,435 16,435 1165,620 ** 4,49 8,53
H 3 19,510 6,503 461,232 ** 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam Nilai Organoleptik Rasa (hedonik) SK db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 65,596 4,373 310,145 ** 2,35 3,41
4 H
4,53 4,46 8,99 4,50
4
4 H
T
4,66 4,46 9,12 4,56
3
1,60 1,53 3,13 1,57
3 H
I II T
3
T
1,00 1,00 2,00 1,00
4
1 H
T
1,00 1,00 2,00 1,00
1 H
1
1,53 1,46 T
2
1
3,66 3,66 7,32 3,66
1
1 H
2 H
3,73 3,86 7,59 3,80
T
2 H
3,86 3,86 7,72 3,86
1
3 H
T
1,00 1,00 2,00 1,00
4
T
T
1,46 1,60 3,06 1,53
3
2 H
T
2,60 2,20 4,80 2,40
2
2 H
Keterangan: FK = 229,52 KK = 4,434%
Lampiran 9. Data pengamatan nilai organoleptik warna (skor) Data Pengamatan Nilai Organoleptik Warna (skor) Perlakuan Ulangan Total Rataan
1,00 1,00 2,00 1,00
4 H
T
4,86 4,86 9,72 4,86
1
4 H
T
4
4,86 4,86 9,72 4,86
3 H
T
1,00 1,00 2,00 1,00
3
3 H
T
2
T
2
T 3 23,3371 7,7790 304,0809 ** 3,63 5,29
Total 31 70,3990
Galat 16 0,4093 0,0256
TxH 9 12,9169 1,4352 56,1022 ** 2,54 3,78
H Kuad 1 6,0349 6,0349 235,9045 ** 4,49 8,53
H Lin 1 27,5920 27,5920 1078,5625 ** 4,49 8,53
H 3 33,7356 11,2452 439,5718 ** 3,63 5,29
Daftar Sidik Ragam Nilai Organoleptik Warna (skor) SK Db JK KT F hit. F.05 F.01 Perlakuan 15 69,9896 4,6660 182,3919 ** 2,35 3,41
4 H
4,00 4,53 8,53 4,27
4
4 H
T
4,53 4,53 9,06 4,53
3
3,00 3,73 6,73 3,37
3 H
I II T
3
T
2,00 2,00 4,00 2,00
4
1 H
T
2,00 2,00 4,00 2,00
1 H
1
2,00 2,00 T
2
1
4,86 4,86 9,72 4,86
1
1 H
2 H
4,86 4,86 9,72 4,86
T
2 H
4,86 4,86 9,72 4,86
1
3 H
T
2,00 2,00 4,00 2,00
4
T
T
2,00 2,00 4,00 2,00
3
2 H
T
2,00 2,00 4,00 2,00
2
2 H
Keterangan: FK = 318,30 KK = 5,071%
Lampiran 10. Data bahan baku nira tebu Total Gula (%) 19,29 Kadar Abu (%) 0,16 Total padatan terlarut (°Brix) 10,19 pH 5,17 Total Asam (%) 10,11
Lampiran 11. Kurva standar glukosa
konsentrasi Absorbansi 10 0,185 20 0,348 30 0,46 40 0,637 50 0,759 60 0,849
1 0,9 ŷ = 0,013x + 0,066 r = 0,995
0,8 0,7 si
0,6 n a rb 0,5 so b
0,4 A
0,3 0,2 0,1
10
20
30
40
50
60
70 Konsentrasi glukosa (µg/ml)
Lampiran 12. Data total mikroba
1,90 x10
5
1,98x10
5
1,82 x10
5
3 H 4 2,14 x10
5,24 T
5
1,76x10
5
1,62 x10
5
3
4 H 1 8,30 x10
3 H
5,08 T
5
1,20x10
5
1,10 x10
5
3 H 2 1,31 x10
4,97 T
4
9,30x10
4
5,30 T
4
4
5
5,11
5
1,29x10
5
1,22 x10
5
4 H 4 1,36 x10
5,05 T
5
1,12x10
5
1,06 x10
4 H 3 1,19 x10
8,50 x10
4,97 T
4
9,40x10
4
9,70 x10
4
9,10 x10
2
4 H
4,92 T
4
8,40x10
4
9,40 x10
Nama Sampel TPC (U 1) TPC (U 2) Rataan Log T
1 H
5,32 T
1,41x10
5
1,31 x10
5
1 H 4 1,51x10
5,26 T
5
1,80x10
5
1,80 x10
5
1 H 3 1,81x10
5
5,15 T
2,08x10
5
2,14 x10
5
1 H 2 2,03x10
5,27 T
5
1,86x10
5
1,90 x10
5
1,82x10
1
5
2 H 1 8,50 x10
5,23 T
1,99 x10
5
1,68x10
5
1,72 x10
5
1,64 x10
4
2 H
5,29 T
5
1,96x10
5
5
4
2 H 3 1,94 x10
5,14 T
5
2,14x10
5
2,11 x10
5
2 H 2 2,18 x10
4,92 T
4
8,31x10
4
7,90 x10
3 H 1 9,20 x10
Lampiran 13. Produk minuman ringan nira tebu (ulangan 1) T
1 H
4 H
4 T
3 H
4 T
2 H
4 T
1 H
3 T
4 H
3 T
3 H
3 T
2 H
3 T
2 T
1 H
4 H
2 T
3 H
2 T
2 H
2 T
1 H
1 T
4 H
1 T
3 H
1 T
2 H
1 T
4
Lampiran 14. Produk minuman ringan nira tebu (Ulangan 2) T
1 H
4 H
4 T
3 H
4 T
2 H
4 T
1 H
3 T
4 H
3 T
3 H
3 T
2 H
3 T
2 T
1 H
4 H
2 T
3 H
2 T
2 H
2 T
1 H
1 T
4 H
1 T
3 H
1 T
2 H
1 T
4