PENURUNAN JUMLAH LIMFOSIT PADA LESI KULIT PASIEN PSORIASIS VULGARIS DERAJAT RINGAN DAN SEDANG SETELAH DIOBATI KRIM KLOBETASOL PROPIONAT 0,05 SELAMA 2 MINGGU
Artikel Asli
PENURUNAN JUMLAH LIMFOSIT PADA LESI KULIT
PASIEN PSORIASIS VULGARIS DERAJAT RINGAN DAN SEDANG
SETELAH DIOBATI KRIM KLOBETASOL PROPIONAT 0,05%
SELAMA 2 MINGGU
Oki Suwarsa, Sudigdo Adi, Endang Sutedja, Aang Setiawan, Fatima Aulia
/ ' I
FK Universitas Padjadjaran/RSUP dr. Hasan Sadikin Bandung
ABSTRAK ! " mengetahui penurunan jumlah limfosit dan skor $ %&'( !& ) $* ++ + , ( ' -&. / 0 & 1 " 1 ) !
2 %&' & %&' +3 4 $ 5 567 )( 7 $ 6+ ( 8 $ 4 9( ) $ )) 56*5 3( 74 5 $ %&' " ! Kata kunci: ABSTRACT
" " " " @ = A " " : ; " " A " A " = 0 " ; = B " " " " " A " C ! " " " D = " " % & A ' ; $ %&'( " ! "
% ) $* ++ + , ( = A / A C " / 0 & 0 1 = " = " " A " " & = ; " ! "
%&' " = A %&' " = +3 4 $ 5 567 )( ) = = 7 $ 6+ ( " 4 9 B" = ) $ )) 56*5 3( = 74 5 $ + 6*) 5( 1 = B" " : " ; = <=>7 5 * $ ? +( <=>7 *) $ ? +( " A
Korespondensi: = " " " = = %&' " = " ! "
!"! !#!$!% &' ( ) ))* + Keywords:
- H !. + - ) ' ) ) 4 "#% ' ) + H #. ' ) ' informed consent. < ) ) + 8. ' ' ) - ' ' ' )+ H !. ' ) - ' ' )+ H #. + '
- 2 ) ' ! ' #3 4 ) ) ' ) ) ) ) $ A " ( ) ) ) ' 0 + + ' ) ) ! # 4 ) 0 + 89; " ) ) ,< . )
- ' 4 ' ) < ) ' ) ' 4
- ) ' ' 2 ) 2 ' ' + ) 4,5
- 89?; + @ ' ) 2 ) ) < ) ) 2 ) ) ' ) A ' ) ) < ' 4 4 + ) ' ) ) ' 4 ' ) ' ) < + hidrokortison 1%, dianjurkan untuk pemakaian pada wajah,
- ) ) )" ) < ' ' ;3 ' ' ) 0 +
- 0 < ' ) ;3 ) ' ) ) ) ) ) ) ) ' # 4 + ) ' + penurunan jumlah limfosit dan skor psoriasis area and
- 4 ) ' )
- Bahan pemerikasaan dari lesi kulit disimpan dalam
- ) ' + 2 ) )
- 4
) ' ) ;3 ' 2
O Suwarsa, dkk. A !
N) ' !$ 4 ' ) ' ) 2 0 F& 4 ) ) ' ' ) ' ) ' ) ) + + 4 ' + '2 ' @ ) 4 ' + '2 + ' + 4 ' + '2 ' !P# ' ' ' ' ) ) ' $ Q ) ' ' ) ' ' ) 4 ) ' ) ) ' 4 + ' ) 4 R ,S0. ) ) ' + ) 4 ' T 4 + < ' & ) M ) < ) E 4 4 PC E A F
) ' ) ' ) ;3 ) ) + , . ' ' ) ' ) ) ) ) ) ' ) ) + ) + ' ) ' ) 4 ) ) ' ) ) anamnesis, pemeriksaan fisik, serta pencatatan efek ' ) N + ' ) ) '
' + ' ) ' ) ' 4 " ) 4 ' + ' ' ' 89 4 ' + 4 ) ' ) ! dan dipilih secara consecutive sampling + 4 ) ) ) ' ) 2 ) + ) ) IJ! ' ; ' ) ) ' L ! ' ) ' 4 ' )) ) ' 2 ' ) ) A ' ' M ) < ) E 4 4 C E A F ) 0 ' ) 0 + ' ) " ,F&.
) ) ) ' < + < < ' , <<<. C E A F ) + ) ) ) ) < ) 4 ) + 8. ) " ) ' G 8$
C ' ) 4 ) ) ' ) ) ' ' ) 4 ' + '2 '
severity index , . ) - +
) ' < ' ) ) + "+ 5
foam - + ) ' ) )
) spray, losio, krim, salep, maupun
&2 ) < ) / ' 2 ' ) ) ' # < ) '
, -. ' ) ) / ' ) " ' ) "' ) ' ' 0 $ ( dan sistem imun didapat $ A ( 1
PENDAHULUAN
METODE PENELITIAN
- ' < ) ) - D ) + < ) ) ' ) ;3 ' ' 4 ) + -
2/Q'
Q 47 T ) ) +5V 5 5 Tabel 1. Derajat eritema, indurasi, deskuamasi lesi sebelum dan sesudah pemberian krim klobetasol propionat 0,05% (N=20)
) + ! 8 4 ) '
- ! $ , ' ) , . J;. ) + ' 4 ; , %8. 4 ' ) ' ) , V 8. A 4 " ' )
- ! !; , J!. ) + 4 ' 4 J; , ;;. ) ' ) , V 8. 8 ' ) +0 4 ) ' " ' + ! # , ;J. ' + ' ' 4 J , ;J. ) ' ) , V 8.
- 2 ' '
4 ) 4 ' + ! 9 ) " ) 88 ' ) ) ) + ) ) ) ) 4 ' ) ' + , 8.
informed consent HASIL
$% ; ,!8I88 . $ ,8 I88 . $J ; ,!?I88 . ;8 ,8%I88 .
# 9 #$ ? #$ % #% 9 #% 22,0
24,5 !# !; 9 !; 9
24,5 (10-85) !# ,8 "9 . # # ,8 "?%. 27,5 (10-104) 27,5 (10-104)
Rata-rata 52,5 18,1 $J ? ,!! %I9% ?. #$ % !# ! !; ,8 "9! %.
F ' ' ) 2 ) ) ' ) ;3 4 ' + '2 " ' ' ) ' ) ;3 + ' ) 4 R ' + ) S0W# %;9 V 8
Pemeriksaan Eritema Indurasi Deskuamasi Q SB Median ,C .
5 52,0 57,0 44,8 54,7 ;# 9
Q SB Median ,C .
Q SB Median ,C . ' Sesudah
2,40 0,50 0,75 0,61
2,0 (1-4) 0,0 (0-2) 2,25 0,75
0,72 0,55 2,0 (1-4) 1,0 (0-2)
! # 0,70 0,57 0,57
! # ,!"$. 0,7 (0-2)
S0W # 99$H V 8 S0 W # 989H V 8 S0 W $ !8H V 8
- 8? $ 9 ! + ' % ? ) ' ) ,S0 W # 9! V 8. + ' ) " ' 4 # # ? ) " + ' ) + '
89 # !? # 21,8 20,7 !# 8 $J ; ,!!I9 .
4
' ) 4 ' ' ) ' ) ;3 "
18,4 10,7 # 9 !
< (S0 W 4 R
! ' ) ) " '
' 4 )) + ) ' ) ,S0 W # 9! V 8.
Tabel 2. Skor PASI rata-rata pada pasien psoriasis vulgaris yang mendapat pengobatan krim klobetasol propionat 0,05% (N=20) Pemeriksaan )
Q SB Median ,C .
' , . 8 ' + ,[ 8. ! ' + ,[ !.
6,8 # ? 8% 8 ,% %I#; !.
2 #
8 $, $I!# 9.
8 9, I8; . LV[ 8 LV[ ! [ 8LV[ ! S0 W # 9! H V 8
S0 W # 9! H V 8 S0 W # 9! H V 8 < ( S0 W 4 R
Pada penelitian ini didapatkan jumlah limfosit pada ' + ) !! % ' 9% ?P ,] . $ ) " ;! ;P] 8? 8 ' $J ? ' + '2 + ' 8 ' 9! %P] " #$ %P] !# ! ' !; ' + '2 + ) #$ 83 , #.
Tabel 3 . Jumlah limfosit rata-rata dalam 5 lapang pandang mikroskopis sebelum dan sesudah pemberian krim klobetasol propionat 0,05% (N=20) Pemeriksaan ' Sesudah
Q SB Median ,C .
Q SB Median ,C .
1
- ' ' ' #
- )) #% - ' ' ) +0 ) ' ) ;3 + 2 ) 2 ' ) ) ) ' | 83 ' ' ' 8# 2 ) )
- ) 4 ) + 89J# ' 4 )) +0 ) ' N &2 ) ' < ) ' ' 4 4 ) < ) 4 ) 4 14 ) ) + )) ' ' ) +0 + ' ' ) 2 ) ' ) 4 ,89 $3. ) ' ) ;3 ) + N ) ,? #3. 8# 4 ) ' ) + ' ) ' ) ;3 ' ! ' < ) ' ' ) efek antiinflamasi, imunosupresi, antiproliferasi pada ) + ' ) + ) - &2 ) < ' ! ' ' + ' ) ) , ' ) ]"8 ]"! ]"% My"z yM"}. 2 &2 ) 2 ' ) 2 ' ' ) ' ) 2 2 ) &2 ) < ' ) '
- ' ) ) ' @A${ @A?{ ' + ) My"z ) ' ) ' ) ) / ' ) @A?{ 4 ' ) ) ) < ) ' + ) ) 2 ) ) ' / ) N + ) + ) 6 A 4 ' - ' ' ) 2 ' ) ) ' ' ) 2 2 ) ) ' - '
- R ) ' ' 4 + ) !? + ' 4 $";
- J ? 9
- ' ) ) + 2 ' #"% 8!
- ' ) ) 4 ' ' ) + $ ' ) ' ) ;3 11 < ' ) < ) 2 ) / ' ) ) )
- ' % ' 8#
- )) ' ) +0 ' ) ' ) ;3 ) + ' % ' 2 ) 2 ' ' 4 ) - ) ' ) ' 8 ) ' ) ' ) ;3 + ) E- ) ) ) + ;J9 - ' ' ) +0 ' ) ' 8 "8! ' 8 !; ' H ! ; ' H
- ' ) 4 '
- 8
- ' ) $$ $3H %9 ?3H J8 ;3 15 ' + - E- 4 ' 0 ) !$ )
- ) +0 ) ) ' ' - 8 KS ) 4 ' ' ) 2 )
- % 16 A )
- ' A ' ! 8 H%!(88$"#;
- ( ' | + " 2 ' A ' - ] ! JHJ#(%;"9 8$ M ' C | + ' 2 0 2 0 2 ' ' @ A ' ! 9H8 ,%.(#9J"$ % 8; @ ' [A @ y - @ ' ( 0 0 + ' +
' 4 )) +0 ' ) ' ) ;3 ' + ) ) ) ' +
) ? 3 - < ' ' ) ) ) ' ' ' ! ' 10 Penelitian lain
;3 ' ) ' ' + 2 ) ' ) 2 ' ) ' ! ' <
Penelitian
dan ; + ' + ' 2 ' # 8! < 4 ' ' 4 ' '
eicosanoids ) )
' + ' " A
Annexin 8 ) ' + ' 2 2 ! +
' ) + 8 ' ) ' ) ) ' '
annexin 8 receptor , ]QC. ' ' ) '
< ' ) ) annexin 8
] 0 )) 11 melakukan penelitian terhadap 81
' ' ) ) +0 '2 ' @A${ ' ) ' ' ) 4 '2 ' - + 2 ' ) 2 ) ' 10
) ' + ' turnover - 4 ) 2 ) ) ' +
epidermal turnover ' < )
'2 ) ' ) ) My"z ) ' ) + 2 2 )
Pada penelitian ini, didapatkan penurunan derajat ' ) ' + ' ) + ' ) ' ) ;3 , V 8.
DISKUSI
) ' ) ' ' ) 2 ) ' 2
O Suwarsa, dkk. A !
2/Q'
8 F [F C F @@ ) y ] ) C '' + + ' 2 2 0 + + ' 2 2 A ' ! 8H8$;,8.($;";#
Q 47 T ) ) +5V 5 5
8J + F - RF [[ < )+ 2 @ 2 ' @A?{ 2 "8J ' A ' - ! ;H?;,!.(88#" 117
0 ' + + N R ! 8#HJ(8"88 8% [ < ' y & ' @ M ' C 2 [ < )) 2 2 + ' ' 2
2N 2 ' ' 4 0 + ' " A ' ! ;H8%,#.(8;?"%$ 8! 4 & & A '( ' + ] < | + ] 22 A M | )T ' ' & ) "? y 0 )( [ 0"F H ! 8! + 89J" !#8 8# < < + ' @ ' 2 2N 2 | 83 ' 0 + ;3 '
88 ] 0 y M ' C + A R + ] ] @
9 A < )+ 2 @ + )0 4) A '( ] || ] C C A ' & ) "! ] ( [ ! $ + 88;"#$
J + [< F + M [ + ) ' [@ A ' ! 8#H8#(8IJ ? +' M + < ' 2 2 ' @ A C ! 8#HJ,8.(8 ";
$ @ [ < )+ 2 [ +A E + 2 [ "[ A ' @ ! 8;H##(J#IJ ; ] 0 + [ < [ ' ( + C+ ' A ! ;H%$(?#I% % < + '' 2 + ' 2 0 + 0 ' A ' ! !H$%(8"89
' + ! 8$H8%(9#?I$J # E ] A [ + @ @ | A M [ + ' 2 2 @ & ! 8!H! 8!(8I8%
8 ] 0 [ ~ |"M [ < '' 2 C '' ! 8$H#!(!!JI;; ! R R "[@ + F" 2 + ' 2 ( + + ' ' A "A "A
Penelitian ini menunjukkan penurunan jumlah limfosit ) ' ) + ) ' ) ;3 ) + ' ! ' ) 2 ) ' ) 2 + < ' ) ;3 ' ) + ) + -
' ) ) J - ) ' ! ' ) 4 ' + '2 @A${ ' ) 17 KESIMPULAN
' ) , V 8. 4 ' + '2 " ' ! ' ) ' ) ;3 ' ' ) 2 < ) ' 2 + )) 17