Jilid-07 Depernas 24-Bab-84
RANTJANGAN
DASAR UNDANG-UNDANG PEMBANGUNAN
NASIONALSEMESTA-BERENTJANA DELAPAN TAHUN: 1961
1969.
DISUSUN OLEH DEWAN PERANTJANG NASIONAL
REPUBLIK INDONESIA
Djilid V I I
Paragrap : 990 – 1001
RANTJANGAN
Dasar Undang - Undang
Pembangunan
Nasional —. Semesta — Berentjana
Delapan tahun : 1961-1969.
Disusun oleh
Dewan Perantjang Nasional
Republik Indonesia
TERDIRI ATAS :
BUKU KE — SATU
B U KU K E — D UA
B U KU K E — T I G A
BUKU KE — EMPAT
: Pokok-pokok
Pembangunan
Nasional Se-mesta-Berentjana.
: R a n t j a n g a n B i d a n g Po k o k P r o j e k
Pe m - b a n g u n a n
NasionalSemesta-Berentjana.
: Bidang
Mental/Ruhani
dan
Pe n e l i t i a n .
: Bidang
Kesedjahteraan,
Pemerintahan
dan
Keamanan/Pertahanan.
B U KU
B U KU
B U KU
B U KU
KE
KE
KE
KE
—
—
—
—
LIMA
:
ENAM
:
TUDJUH :
D E L A PA N
Bidang Produksi.
Bidang Distribusi.
B i d a n g Ke u a n g a n
:
Uraian Menteri-menteri.
BUKU KE -TIGA
BIDANG MENTAL/RUHANI DAN PENELITIAN
DJILID VII: POLA PENDJELASAN
BIDANG PENDIDIKAN TENAGA PEMBANGUNAN
Isi :
Paragrap
B A B
84. TINDJAUAN UMUM
85. KEADAAN SEKARANG
86. KEADAAN JANG MENDJADI
TUDJUAN
87. PENDJELASAN TUDJUAN
Halaman
990
991 —
999
1000
1387
1388
1001
1419
88. LAMPIRAN
1408
1461
————oOo———
B A B 8 4 . T I N D J A UA N U M U M
§ 9 9 0 . Te n a g a p e m b a n g u n a n
Dengan tenaga pembangunan dalam hubungan
dengan persiap-an pembangunan :
a . I n d u s t r i Pa n g a n
b. Industri Sandang
c . I n d u s t r i Pe r o b a t a n
d . I n d u s t r i B e r a t / L i s t r i k / Ta m b a n g
e . I n d u s t r i Pe r h u b u n g a n / A l a t 2 Pe r h u b u n g a n
dimaksudkan tenaga ahli berpendidikan universitas,
bakaloreat/semi-universitas,
menengah
dan
mereka
jang dengan kursus/latihan ("up- grading") mentjapai
taraf pendidikan menengah, pada lapangan:
1. teknik, dengan djurusan masing 2 seperti sipil,
mesin, elektro-teknik, tambang, geologi, geodesi,
arsitektur/seni
rupa,
piano-logi,
metrologi,
perkapalan, perkapalan terbang, "sanitary engineering";
2. kimia, kimia teknik ;
3 . fi s i k a , fi s i k a t e k n i k ;
4. farmasi, biokimia, farmakologi, biologi ;
5. matematika, meteorologi ;
6. tekstil ;
7. pelajaran, penerbangan ;
8. pertanian, kehutanan ;
9. kedokteran
hewan,
peternakan,
perikanan,
pengawetan ma-kanan ;
10.kesehatan, seperti dokter dengan keahlian masing 2
(ahli bedah, ahli ilmu penjakit dalam, d.s.b), dokter
gigi, ahli gizi, nutritio-nis, ahli diit, kontrolir
kesehatan, perawat, bidan ;
11.statistik ;
12.ekonomi ;
13.pendidikan,
ialah
pengadjar
pada
universitas,
akademi dan se-kolah kedjuruan menengah;
Meskipun tidak dalam hubungan langsung dengan
pembangun- an industri2 tersebut diatas, namun
diperlukan djuga tenaga ahli pada lapangan ;
14.hukum ;
15.sosial-politik ;
16.sastra-kebudajaan;
17.psychologi ;
18.administrasi/statistik.
1387
B A B 8 5 . K E A D A A N S E KA R A N G
§ 9 9 1 . Te n a g a p e m b a n g u n a n n a s i o n a l
Dari
keterangan2
jang
diterima
dari
departemen/instansi ma-sing² tidak mungkin untuk
menjusun sebuah laporan lengkap me-ngenai djumlah
tenaga pembangunan nasional jang sekarang ada,
oleh karena banjak laporan tidak masuk dan banjak
keterangan jang tidak lengkap disusun (lihat lampiran
D. 1 . 2 . 3 . ) .
Oleh karena itu daftar jang tertjantum dibawah ini
mengenai tenaga nasional jang sekarang ada, hanja
mendekati kebenaran.
a.
Berpendidikan universitas
I r Te k n o l o g i
( Te k n i k , K i m i a , F i s i k a , Pa s t i )
176
Dokter
1659
650
diperintji :
1. pemerintah
1250
2. angkatan
perang
154
3. partikelir
Dokter Gigi
278
255
diperintji :
1. pemerintah
145
2. angkatan
perang
27
3. partikelir
Dokter Hewan
201
1.
2.
3.
4.
5.
Apoteker
167
106
diperintji :
pemerintah
152
angkatan perang 9
instansi lain
5
partikelir
4
pensiunan
31
diperintji :
1. pemerintah
44
2. partikelir
123
Sardjana Ekonomi
(Drs, Master)
Sardjana Hukum (Mr)
S a r d j a n a S o s i a l / Po l i t i k
Sardjana Sastra
200
803
219
100
b. Berpendidikan Bakaloreat
Pa s t i / A l a m
89
Te k n i k
198
Te k n i k Te l e k o m u n i k a s i
Radio/Kawat
183
Biologi
74
Ke d o k t e r a n H e w a n
29
Gula
118
Te k s t i l
74
Metrologi
49
Pe l a j a r a n
153
Pe l a j a r a n N i a g a
46
1388
c.
Ko n t r o l i r Ke s e h a t a n 8 3
Nutrilionis
11
Hukum
282
S o s i a l Po l i t i k
469
Sastra
182
Ekonomi
221
Pe d a g o g i k
158
Pe n d i d i k a n D j a s m a n i 1 0 0
B e r p e n d i d i k a n M e n e n g a h At a s d a n " U p g r a d i n g "
Pe r i n t j i a n d a n d j u m l a h t i d a k d a p a t d i t e t a p k a n
(Lihat
lampiran
D. 3 )
§ 992. Lembaga-lembaga pendidikan
Lembaga² pendidikan jang sekarang terdapat di
Indonesia
seba-gai
sumber
daripada
tenaga
pembangunan
seperti
dimaksudkan
dalam laporan ini, dapat dibagi s.b.b.:
a.
P E R G U R UA N T I N G G I , j a i t u :
1 . P E R G U R UA N T I N G G I N E G E R I , j a n g m e l i p u t i :
(a). Universitas
Negeri
diselenggarakan
oleh
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . T i a p U n i v e r s i t a s
terdiri
atas
beberapa
Fa k u l t a s /
Departemen/Akademi,
dan
tiap 2
Fa k u l t a s / D e p a r t e m e n /
Akademi
mempunjai
satu atau lebih djurusan. Lulusan Universitas
bertingkat sardjana dan/atau bakaloreat.
( b ) . Ku r s u s B I d a n B I I d i s e l e n g g a r a k a n o l e h
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . Ku r s u s B I d a n B I I
dimasukkan
dalam
go-longan
Pe r g u r u a n
Tinggi Negeri, oleh karena para lu-lusan
Ku r s u s
B
I
mempunjai
"civiel
e ff e c t "
sederadjat
dengan
bakaloreat,
dan
para
l u l u s a n Ku r s u s B I I " c i v i e l e ff e c t " s e d e r a d j a t
dengan sardjana.
( c ) . Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i d i s e l e n g g a r a k a n
oleh
sesua-tu
Departemen
lain
daripada
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . T i a p Pe r g u r u a n
Tinggi/Akademi mempunjai satu atau lebih
d j u r u s a n . Pa r a l u l u s a n b e r t i n g k a t s a r d j a n a
dan/ atau bakaloreat.
2 . P E R G U R UA N T I N G G I S WA S TA , j a n g m e l i p u t i :
( a ) . Pe r g u r u a n
Tinggi/Universitas
terdiri
atas
s a t u a t a u l e b i h Fa k u l t a s / A k a d e m i , d a n t i a p
Fa k u l t a s / A k a d e m i m e m p u - n j a i s a t u a t a u l e b i h
d j u r u s a n . Pa r a l u l u s a n b e r t i n g k a t s a r d j a n a
dan/atau bakaloreat.
(b). Akademi dengan satu atau lebih djurusan.
b.
P E R G U R UA N K E D J U R UA N M E N E N G A H ATA S, j a i t u :
1 . P E R G U R UA N
K E D J U R UA N
MENENGAH
ATA S
NEGERI, jang meliputi :
( a ) . S e k o l a h / Ku r s u s Ke d j u r u a n M e n e n g a h At a s
d i s e l e n g g a - r a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P. d a n K .
Tiap sekolah/kursus mempunjai satu atau
lebih djurusan.
1389
( b ) . S e k o l a h / Ku r s u s / L a t i h a n
Ke d j u r u a n
Menengah
At a s
di-selenggarakan
oleh
sesuatu
Departemen
lain
daripada
Departemen
P. P.
dan
K.
Tiap
sekolah/kursus/latihan mempunjai satu atau
lebih djurusan.
2. PERGURUAN
KEDJURUAN
MENENGAH
ATAS
SWASTA, jang meliputi:
S e k o l a h / Ku r s u s / L a t i h a n , m a s i n g 2 d e n g a n s a t u
atau lebih djurusan.
c . B A D A N - B A D A N KO O R D I N A S I
1 . Pe r g u r u a n t i n g g i
(a). BIRO
KOORDINASI
PERGURUAN
TINGGI
( B . K . P. T. )
Departemen
P. P.
dan
K.
menjelenggarakan
koordinasi.
daripada
Per g u r u a n T i n g g i N e g e r i d a n m e n g a w a s i Pe r guruan Tinggi Swasta.
(b). DEWAN PENASEHAT ANTAR U NIVER SI TA S
(D.P.A. U.) denga n par a Pr esiden U n iver sita s
Neger i seba ga i Ke-tu a dan An ggota 2 n ja ,
a da la h
B a da n
Pen a seh a t
da r ipa da
Depa r temen P.P. da n K. men gen a i Per gu r ua n
Tinggi Ne- ger i da n Per gu r u an Tin ggi Swa sta .
2 . Pe r g u r u a n Ke d j u r u a n M e n e n g a h At a s
(a). DJAWATAN
PENDIDIKAN
KEDJURUAN
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . m e n g u r u s Pe r g u r u a n
Ke d j u r u a n
Menengah
Negeri,
jang
d i s e l e n g g a r a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P. d a n
K.
( b ) . Ko o r d i n a s i d a r i p a d a Pe r g u r u a n Ke d j u r u a n
M e n e n g a h At a s , j a n g d i s e l e n g g a r a k a n o l e h
Departemen² lain dan oleh Swasta tidak
ada.
§ 9 9 3 . Pe r g u r u a n t i n g g i n e g e r i
a. UNIVERSITAS
NEGERI
diselenggarakan
oleh
Departemen P.P. dan K.
Pa d a d e w a s a i n i t e r d a p a t d i I n d o n e s i a 8 b u a h
Universitas Nege-ri, jaitu :
1. Universitas Gadjah Mada, Djokjakarta, didirikan
pada tahun 1949.
2. Universitas Indonesia, Djakarta, didirikan pada
tahun 1950.
3. Universitas Airlangga, Surabaja, didirikan pada
tahun 1954.
4 . U n i v e r s i t a s H a s a n u d d i n , M a k a s s a r, d i d i r i k a n p a d a
tahun 1956.
5. Universitas Sumatera Utara, Medan, didirikan
pada tahun 1957.
6 . U n i v e r s i t a s A n d a l a s , Pa d a n g , d i d i r i k a n p a d a t a h u n
1956.
7 . U n i v e r s i t a s Pa d j a d j a r a n , B a n d u n g , d i d i r i k a n p a d a
tahun 1957.
8 . I n s t i t u t Te k n o l o g i , B a n d u n g , d i d i r i k a n p a d a t a h u n
1959.
Berhubung
dengan
baru
sadja
didirikannja
sebagian dari Uni- versitas² Negeri, maka pada saat
i n i h a n ja U n i v e r s i t a s G a d j a h M a d a ,
1390
U n i v e r s i t a s I n d o n e s i a , U n i v e r s i t a s A i r l a n g g a ( Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n )
dan
Institut
Te k n o l o g i
merupakan
perguruan tinggi negeri jang dapat meluluskan tenaga
ahli pembangunan.
Djumlah
lulusan
ini
pada
umumnja
belum
merupakan djumlah lulusan maksimum jang dapat
diharapkan dari sesuatu universitas sempurna dan
dengan mengingat akan djumlah mahasiswa jang beladjar pada universitas² itu.
Beberapa Universitas Negeri lain sudah meluluskan
djuga bebe-rapa sardjana, akan tetapi djumlah itu
merupakan beberapa gelintir sadja.
Universitas²
Negeri
menjelenggarakan
pada
umumnja satu pen-didikan sampai tertjapainja gelar
s a r d j a n a / g e l a r d o k t e r, d o k t e r h e - w a n , i r p e r t a n i a n
( g e l a r d o k t e r, d o k t e r h e w a n , i r p e r t a n i a n d i s e b u t
tersendiri oleh karena gelar² itu baru ditjapai masing 2
dua,
satu
tahun
sesudah
gelar
sardjana
kedokteran/kedokteran hewan/per-tanian).
Lama pendidikan adalah pada umumnja 4-5 tahun
untuk men-tjapai gelar sardjana teknik, pasti/alam,
hukum, sosial/politik, peda-gogik; 5 tahun untuk
s a r d j a n a s a s t r a , e k o n o m i , F. K . I . P. , p e n d i d i k a n d j a s m a n i ,
p e r t a n i a n , d o k t e r h e wa n , d o k t e r g i g i ; 6 - 7 t a h u n u n t u k
m e n - t j a p a i g e l a r d o k t e r.
D i s a m p i n g i t u F. K . I . P d a n A k a d e m i Pe n d i d i k a n
Djasmani
mem-berikan
kemungkinan
djuga
untuk
mentjapai gelar bakaloreat.
Pe n d i d i k a n b a k a l o r e a t m e r u p a k a n s a t u p e n d i d i k a n
bulat dan la-ma pendidikan adalah 3 tahun. Bakaloreat
dapat bekerdja dalam ma-sjarakat berkat pendidikan
jang bulat dan kemudian dapat beladjar lagi pada
fakultas bersangkutan untuk mentjapai gelar sardjana,
atau mereka dapat beladjar terus pada fakultas untuk
kemudian mentja-pai gelar sardjana tanpa bekerdja
lebih dulu.
Gelar sardjana muda jang ditjapai setelah 2-3 tahun
pendidikan tidak merupakan satu pendidikan sebulat
seperti
bakaloreat,
dan
me-rupakan
lebih²
satu
pembulatan daripada sebagian dari seluruh pen-didikan
untuk mentjapai gelar sardjana.
Universitas
Gadjah
Mada
mempunjai
sistim
pendidikan bakaloreat dan sardjana lebih luas pada
semua
fakultas,
ketjuali
pada
Fa k u l t a s 2
Fa r m a s i ,
Ke d o k t e r a n / Ke d o k t e r a n G i g i ja n g m e n j e l e n g g a r a k a n
h a n ja p e n d i d i k a n s a r d j a n a f a r m a s i / d o k t e r / d o k t e r g i g i .
Hingga kini sedang diusahakan tertjapainja satu
keseragaman antara universitas² mengenai kurikulum
dan lama pendidikan pada fakultas² jang sama.
Keadaan
sekarang
pada
Universitas
Negeri
masing² adalah seba-gai berikut :
Fa k u l t a s / D e p a r t e m e n / D j u r u s a n ( l i h a t l a m p i r a n A . I . )
Dengan
menggolongkan
fakultas/departemen
masing²
menurut:
Fa k u l t a s
A
(Ilmu
Pe n g e t a h u a n
Sosial/Budaja) jang meliputi:
1391
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Akademi
H u k u m / Pe n g e t a h u a n M a s j a r a k a t
S o s i a l / Po l i t i k
Sastra/Budaja
Ekonomi
Ke g u r u a n / I l m u Pe n d i d i k a n
Pe d a g o g i k ,
Ps y c h o l o g i
Pe n d i d i k a n D j a s m a n i
Fa k u l t a s B ( I l m u Pe n g e t a h u a n Pa s t i / A l a m ) j a n g m e l i p u t i :
1 . Fa k u l t a s I l m u Pa s t i / A l a m
2 . Fa k u l t a s Te k n i k
3 . Fa k u l t a s B i o l o g i / K i m i a
4 . Fa k u l t a s Fa r m a s i
5 . Fa k u l t a s Pe r t a n i a n / Ke h u t a n a n
6 . Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n H e w a n
7 . Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
8 . Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n G i g i
Maka semua (8) Universitas Negeri terdiri atas :
2 4 Fa k u l t a s A
dengan 51 djurusan
2 6 Fa k u l t a s B
dengan 25 djurusan
D j u m l a h 5 0 Fa k u l t a s A d a n B
dengan 76 djurusan
Dalam
rangka
pembangunan-negara,
maka
Universitas² Negeri sebenarnja lebih memperhatikan
pendidikan
dalam
ilmu
pengetahuan
sosial/budaja
dibandingkan dengan pendidikan dalam ilmu pengetahuan pasti/alam.
b. Mahasiswa (lihat lampiran A. 2. a, s/d A. 2. h., A. 3.)
Hasrat
lulusan
S. M . A .
A/B/C
untuk
mendjadi
mahasiswa
a d a - l a h b e s a r, b a h k a n b e r l e b i h - l e b i h a n .
Djumlah Universitas Negeri jang sekarang ada tidak
mungkin untuk menampung hasrat itu.
Disamping
itu timbul
pertanjaan pula, apakah
l u l u s a n S. M . A . A / B / C m e m i l i k i b a k a t d j u g a u n t u k
menjelesaikan pendidikan uni-versitas dengan sempurna
dan dalam waktu sesingkat-singkatnja.
Ke a d a a n m a h a s i s w a p a d a U n i v e r s i t a s N e g e r i m a s i n g ²
adalah s.b.b.:
2 2 . 6 5 4 m a h a s i s w a p a d a Fa k u l t a s A
1 5 . 1 1 4 m a h a s i s w a p a d a Fa k u l t a s B
D j u m l a h 3 7 . 7 6 8 m a h a s i s w a p a d a Fa k u l t a s A d a n B .
M a h a s i s w a p u n l e b i h s u k a k e p a d a I l m u Pe n g e t a h u a n
S o s i a l / B u d a j a d i b a n d i n g k a n d e n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n
Pa s t i / A l a m .
1392
Perintjian fakultas/djurusan/mahasiswa 1959/60.
Fakultas/Departemen
Fakultas A
Hukum/P. Masjarakat
Sosial/Politik
Sastra
Ekonomi
Pedagogik
Psychologi
K. I. P.
Pendidikan Djasmani
Djumlah
Fakultas B
Teknik
Kimia/Biologi
Pasti/Alam
Biologi
Farmasi
Pertanian/Kehutanan
Ked.
Hewan/Peternakan
Kedokteran
Kedokteran Gigi
Djumlah
Djumlah besar
djumlah djurusan
mahasiswa
7
1
3
5
1
1
5
1
7
6
10
6
5
1
15
1
9410
1522
1386
4760
742
71
4562
201
24
51
22654
9
4
5
2
2
1
1
1
4262
1482
795
80
435
1727
623
4977
733
26
25
15114
50
76
37768
3
1
3
1
1
5
2
7
3 xx)
x)
x)
Ke t e r a n g a n : x ) Fak. Biologi dan Farmasi Universitas
Gadjah Mada disebut tersendiri; pada
Fak. Ilmu Pasti/Alam ter- d a p a t d j u g a
m a h a s i s w a d j u r u s a n B i o l o g i / Fa r m a s i .
x x ) Fak. Kedokteran Gigi Universitas Gadjah
Mada di-sebut tersendiri; sebenarnja
tergabung
dalam
Fa-kultas
Kedokteran/Kedokteran Gigi.
c.
Mahasiswa Ikatan Dinas (lihat lampiran A. 6)
D j u m l a h m a ha s i s w a i k a t a n d i n a s , t e r m a s u k d j u g a
Pe r g u r ua n Tinggi Agama Islam Negeri dan F.K.I.P.
Saneta Dharma Djogjakjarta adalah sbb. :
1393
Fa k u l t a s ² H u k u m
541
Fa k u l t a s 2 S o s i a l Po l i t i k 2 2 4
Fa k u l t a s ² S a s t r a
209
Fa k u l t a s ² E k o n o m i
494
Fa k u l t a s ² Pe d a g o g i k
128
Fa k u l t a s 2 K . I . P.
1313
Fa k u l t a s ² Pe n d i d i k a n
Djasmani
80
Fa k u l t a s ² A g a m a I s l a m 1 6 1
Fa k u l t a s ² A
Fa k u l t a s 2 Te k n i k
808
Fa k u l t a s 2 Pa s t i / A l a m 2 1 8
Fa k u l t a s ² K i m i a / B i o l o g i 8
Fa k u l t a s 2 Fa r m a s i
74
Fa k u l t a s ² B i o l o g i
14
Fa k u l t a s ² Pe r t a n i a n /
Ke h u t a n a n
576
2
Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
Hewan
463
Fa k u l t a s ² Ke d o k t e r a n 9 0 5
Fa k u l t a s 2 Ke d o k t e r a n G i3g5i
Fa k u l t a s ² B
Djumlah seluruhnja
3150
3101
6251 mahasiswa ikatan
dinas.
d . Pe n g a d j a r ( l i h a t d j u g a l a m p i r a n A . 4 . a . s / d . h . ) .
1. Didalam
daftar
tertjantum
pengadjar
biasa
(tetap), jaitu asisten ahli (= sudah memiliki
t i n g k a t s a r d j a n a ) s a m p a i / d e n g a n g u r u b e s a r, j a n g
bekerdja
setjara.
"full-time"
pada
fa-kultas
masing².
2 . Pe n g a d j a r l u a r b i a s a ( t i d a k t e t a p ) t i d a k t e r m a s u k
d a l a m d a f - t a r, o l e h k a r e n a t u g a s u t a m a m e r e k a
adalah pada instansi lain.
1394
UNIVERSITAS
FAKULTAS/
DEPARTEMEN
DJUMLAH Guru
Besar
MAHASISWA Indo- Asin
nesia g
Kepala
Lektor
Lektor
Lektor Pengadj. Asisten
Muda Pegawai
Ahli
Tinggi
I
A
I
A
I
A
I
A
I
A
GADJAH MADA
2.201
1.522
7
1
—
—
—
—
—
—
2
2
—
1
1
—
—
—
—
—
—
—
6
5
—
—
791
2
2
1
—
1
2
4
—
—
1
5
—
1.759
1
6
—
—
3
1
1
—
—
1
6
—
Paedagogik
742
—
—
1
9
1
—
—
—
1
1 15
—
Pasti/Alam
376
2
—
—
—
3
—
2
—
8
—
4
—
Tehnik
1.172
4
—
2
—
2
—
5
—
1
—
6
—
Biologi
80
—
—
—
—
2
1
1
—
—
—
1
—
Farmasi
435
—
—
—
—
—
—
1
—
—
— 12
—
Pert./Kehutanan
Kedokteran Hewan
636
217
2
1
—
—
—
2
—
—
5
3
—
1
2
—
—
—
—
1
— 15
— 13
—
—
Kedokteran
Kedokteran Gigi
1.332
7
—
3
—
2
—
5
—
1
— 42
—
Djumlah
11.263
27
8
9
9
26
6
22
—
12
3 13
0
—
1.706
2
—
—
—
4
—
14
—
—
—
9
—
532
5
2
2
—
7
4
2
—
—
—
9
1
1.798
—
9
3
—
17
—
11
—
—
— 22
—
71
201
—
—
—
—
—
1
—
—
—
3
—
1
2
2
—
1
—
—
—
4
— 11
—
—
764
406
1.077
4
4
18
9
4
6
—
—
19
—
—
—
7
8
25
—
—
—
3
10
60
—
—
—
1
—
7
— 16
— 33
— 17
3
—
—
—
17.818
33
30
25
—
71
5
10
4
1
8
— 27
7
1
2.070
1
—
—
—
—
—
—
—
1
—
2
—
63
—
—
—
—
1
—
—
—
—
—
1
—
637
1
—
1
—
8
—
2
—
—
10
1
—
1.338
9
2
2
—
8
1
12
—
—
— 71
—
Kedokteran Gigi
523
—
1
—
—
—
1
4
—
—
— 17
—
Djumlah
4.631
11
3
3
—
17
2
18
—
1
10 92
—
Hukum
SOS./Pol.
Sastra
Ekonomi
INDONESIA
Hukum
Sas t ra
Ekonomi
Psychologi
A. P. D.
Pert./Kehutanan
Kedokteran Hewan
Kedokteran
Djumlah
AIRLANGGA
Hukum
Sastra
F. K. I. P.
Kedokteran
81LIWANGI -DJAKARTA
UNIVERSITAS
FAKULTAS/
DEPARTEMEN
Guru Lektor
DJUMLAH
Besar Kepala
MAHASISWA
Ind Asin I
A
o- g
nesi
a
Lektor
Lektor
Muda
Pengadj.
Pegawai Asisten
Tinggi
Ahli
I
A
I
A
I
A
I
A
HASANUDDIN
Hukum
Ekonomi
504
243
3
1
—
—
2
—
—
—
—
3
—
2
—
5
—
—
—
—
—
—
2
—
—
—
F. K. I. P.
824
—
—
2
—
3
—
1
—
—
—
3
—
Kedokteran
307
1
1
1
—
1
1
—
—
—
—
4
—
1.878
5
1
5
—
7
3
6
—
—
—
9
—
1.110
609
2
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
3
2
1
—
—
—
—
—
—
1
—
—
—
Pert./Kehutanan
144
1
3
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
Kedokteran
558
4
6
—
1
3
—
—
—
—
—
1
—
Ekonomi
164
—
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
Te k n i k
119
—
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
2.704
7
9
—
1
5
3
3
—
—
—
2
—
Hukum
F. K. I. P.
534
580
—
—
—
—
1
1
—
—
—
1
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
3
1
—
—
Pert./Kehutanan
133
—
—
—
—
—
—
—
—
—
1
—
—
Kedokteran
262
1
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
1.509
2
—
2
—
1
—
1
—
—
1
4
—
Hukum
Ekonomi
1.285
796
1
—
—
—
—
—
—
—
2
2
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
4
2
—
—
F. K. I. P.
1.912
2
5
2
—
16
1
7
2
—
—
8
—
182
—
1
—
—
—
2
1
—
—
—
—
—
Pert./Kehutanan
50
—
—
—
—
—
—
—
—
1
—
—
—
Kedokteran
Kedokteran Gigi
288
25
—
—
2
—
1
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
1
—
—
—
2
—
—
4.538
3
8
3
—
21
3
9
2
2
—
16
—
2.971
1.482
—
11
—
28
—
2
—
—
—
13
—
4
—
21
—
—
—
1
—
2
—
81
—
1
237
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
4.690
11
28
2
—
13
4
21
—
1
2
81
1
49.031
99
87
49
10
16
1
26
18
4
3
24
16
61
1
2
Djumlah
S U M AT. U TA R A
Hukum
F. K. I. P.
Djumlah
ANDALAS
Djumlah
PA D J A D J A R A N
Pasti/Alam
Djumlah
TEKNOLOGI
Teknik
Kimia/Biologi
Pasti/Alam
Djumlah
Djumlah besar
SILIWARGI-DJAKARTA
= 1261 pengadjar biasa : 1126 pengadjar
Indonesia
135 pengadjar Asing.
Lektor
Lektor
Kepala
Lektor
Asing
nesiaIndo-
Universitas Djumla
Fakultas h maha
Departeme siswa
n
Guru
besar
I
A
28
2
— 13
28
2
— 13
4
21
99
87 49
1
161 26
I
A
Pengadjar
Pegawai
Tinggi
Asisten
Ahli
I
A
I
A
I
A
21
—
1
2
81
1
81
1
Teknologi
Teknik
2971)
Kimia/Biolo
gi
Pasti/Alam
1482) 11
Djumlah
4690
4
237)
Djumlah besar
16
11
37.768
609 2
184 3
24
= 1261 pengadjar : 1126 pengadjar Indonesia
135 pengadjar asing.
1397
Ku r a n g l e b i h s e m u a f a k u l t a s j a n g t e r g a b u n g
dalam
Univer-sitas
Negeri
masing²,
ketjuali
beberapa
fakultas
a.l.
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Universitas Indonesia, menderita kekurangan tenaga
pengadjar biasa (tetap). Beberapa fakultas hanja
mempunjai be-berapa gelintir tenaga pengadjar
biasa, bahkan ada djuga jang tidak mempunjai
tenaga pengadjar biasa sama sekali.
Pe l a d j a r a n
diselenggarakan
pada
umumnja
dengan bantuan tenaga pengadjar luar biasa (tidak
tetap)
jang
diambil
dari
fa-kultas²
lain
jang
tergabung dalam universitas jang sama, atau dari
universitas2
lain
atau
dari
kalangan²
diluar
u n i v e r s i t a s . Pe n g a d j a r t e r b a n g s a m p a i k e M a k a s s a r,
Pa d a n g d . s . b . , d a n d i r a n g k a p n j a b e - b e r a p a f a k u l t a s
dan beberapa matapeladjaran oleh satu tenaga
pengadjar merupakan satu kelaziman.
Meskipun universitas masing 2 mendapat bantuan
dengan tenaga pengadjar luar biasa itu, namun
djumlah tenaga pengadjar biasa dan luar biasa masih
sangat kurang djuga.
Pe n d i d i k a n t j a l o n p e n g a d j a r d i u s a h a k a n d e n g a n
mengambil
tjalon²
dari
lulusan
fakultas
bersangkutan jang sukar pula didja-lankan, selama
djumlah lulusan masih sedikit dan selama universitas masing² tidak dapat memberikan fasilitet²
selajaknja seperti perumahan, gadji dan tundjangan,
k e p a d a t j a l o n ² i t u . H a n j a Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
Universitas Indonesia sedang menje-lenggarakan
pendidikan
tjalon
pengadjar
dengan
agak
sempurna.
e. Semua Universitas Negeri tidak mempunjai tjukup
gedung² untuk ruangan² kuliah, laboratoria, rumah
sakit,
perpustakaan
d.s.b.
Semua
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n ,
ketjuali
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Universitas Gadjah Mada, belum mempunjai rumah sakit
universitas sendiri dan tetap mendjadi tamu Rumah
S a k i t U m u m P u s a t D e - p a r t e m e n Ke s e h a t a n d e n g a n
konsekwensi bahwa perlu diseleng-garakan banjak
pekerdjaan routine disamping pendidikan.
f.
Alat² laboratoria, rumah sakit dan chemicalia
u n t u k Fa k u l t a s ² B a d a l a h s a n g a t k u r a n g .
g. Buku² peladjaran untuk mahasiswa sudah lama tidak
d i i m p o r l a g i . M e n t e r i P. P. d a n K t e l a h m e n d j a n d j i k a n
bahwa buku² itu akan diimpor lagi pada tahun 1960
dan dapat dibeli dengan harga lebih murah oleh
para mahasiswa, segera sesudah daftar buku² masuk
dari universitas masing² setelah ditindjau
pimpinan fakultas jang bersangkutan.
oleh
h. Madjalah² ilmiah sudah lama tidak dipesan lagi.
A l o k a s i m a t a u a n g a s i n g d a r i D e p a r t e m e n P. P. d a n K
sudah lama dihentikan, kemudian diberikan lagi
untuk tahun 1959; sedangkan untuk tahun 1960 dan
selandjutnja (madjalah² ilmiah perlu dipesan satu
tahun lebih dahulu) tidak diketahui apakah akan
diberikan alokasi lagi. Banjak madjalah², bahkan
semua, menderita „missing num-bers”.
1398
Fa k u l t a s N e g e r i m a s i n g ² t e r g a n t u n g d a l a m h a l
buku² pela-djaran untuk mahasiswa, „reference
b o o k s ” , d a n m a d j a l a h ² i l - mia h da r i su mba n ga n 2
pemer inta h 2
a sing,
u n iver sita s 2
a sin g
dan
„agencies” asing.
i. Anggaran belandja pegawai/barang/bangunan jang
d i s e d i a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P. d a n K u n t u k
Universitas
Negeri
masing²
( lih a t
la mpir a n
A.7.a .b.c .d.) sela lu tida k tju k u p da n tida k per na h
memungk ink a n per k emba n ga n un iver sita s ma sin g²,
ter uta ma pa da ta hun ² tera c h ir den ga n men in gka tn ja
semua h a r g a b a r a n g da n bah a n . H a l demik ia n da pa t
dimenger ti,
oleh
ka r ena
anggaran
bela n dja
Depa r temen P.P. da n K selu r u h n ja a da la h h a n ja
4.93% da r i seluruh an gga r a n bela n dja Nega ra .
Per senta se ter tinggi ter - tja ta t pa da ta h u n 1957,
pa da wak tu itu a ngga ra n bela n dja De- par temen P. P.
da n K ber djumla h 6.35% da r i selu r u h an gga r an
bela ndja Nega r a .
Angga r a n bela ndja da la m ma ta ua n g a sin g su da h
la ma diha - pusk an, da n den ga n demik ia n bar a n g²
impor seper ti buk u², a la t² dan chemicalia dapat
dibeli hanja pada pasar dalam negeri. Kenja-taan
pada tahun² terachir adalah sedemikian, bahwa
barang 2 ter sebut dia ta s su ka r a ta u tida k da pa t
dibeli la gi pa da pa sar da -la m negeri, sehingga
apabila keadaan demikian berlarut-larut, banjak
fakultas B akan terpaksa tidak dapat melandjutkan
pela-djaran laboratoriumnja lagi.
Fa k u l t a s
jang
mempunjai
a fi l i a s i
dengan
s e b u a h u n i v e r s i t a s a sin g ma sih da pa t memesa n
a la t² da n buku² denga n mela lu i a n g - g a r a n b e l a n d j a
a fi l i a s i .
M esk ipun angga r a n bela n dja selu r u hn ja tida k
tjuk up a da nja , na mun beber a pa u n iver sita s a. l.
U niver sita s Ga dja h Ma da tida k memper gu n a k a n
a ngga ra n bela ndja setja r a ef ec tief, oleh ka r ena
pengelua r a n
untuk
ten a ga
a dmin istr a tif
dja u h
melebihi
imba nga n den ga n pen gelu a r a n u n tu k
tena ga penga dja r da n tida k seimba n g dju ga den ga n
djumla h ma ha siswa .
Politik Depa r temen P. P. da n K da la m h a l
mendir ik a n Univer - sita s/f ak u lta s bar u n a mpak n ja
tida k
diser ta i
denga n
„pla nn in g”
men gen a i
a ngga ra n bela ndja pega wa i/ba r a n g/ba n gu n a n da n
dju- ga
mengena i
tena ga
p e n g a d j a r.
Anggaran
belandja
jang
disedia-kan
tiap
tahun
tidak
memungkinkan
perkembangan
pesat
dari-pada
universitas/fakultas baru itu (pada hakekatnja
semua uni-versitas/fakultas negeri adalah baru).
Te n a g a p e n g a d j a r u n t u k u n i v e r s i t a s / f a k u l t a s b a r u
itu selalu ditjoba diambil dari univer-sitas/fakultas
jang sudah ada, dan jang sendiri menderita kekur a n g a n t e n a g a p e n g a d j a r.
Untuk
kesedjahteraan
mahasiswa
(asrama,
k e s e h a t a n , o l a h raga) untuk semua Universitas
Negeri disediakan Rp. 7 . 1 5 0 . 0 0 0 , — p a d a t a h u n
1960 dan Rp. 10.183.600,— pada tahun 1959. Anggaran belandja ini berada dalam tangan Biro
Ko o r d i n a s i Pe r g u - r u a n T i n g g i D e p a r t e m e n P. P. d a n
K.
1399
j . Te r d o r o n g o l e h k e k u r a n g a n ² d a l a m u n i v e r s i t a s
n e g e r i , m a k a b e - bera pa fa k u lta s n eger i men ga da k a n
a fi lia si denga n sebua h u n i v e r - s i t a s a s i n g . Afi l i a s i ²
jang sekarang ada adalah s.b.b.
Universitas Gadjah Mada :
1.
Fa k u l t a s
Ekonomi.
dengan
Universitas
Wi s c o u n s i n , d i b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n ,
2.
Fa k u l t a s
Te k n i k / I l m u
Pa s t i - A l a m
dengan
Universitas Cali-fornia, Los Angelos, dibiajai
o l e h I . C. A .
Universitas Indonesia :
1.
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
dengan
Universitas
California (selesai pada bulan Djuni 1960),
d i b i a j a i o l e h I . C. A .
2.
Fa k ulta s
Ek onomi
den ga n
Un iver sita s
Ca lif or nia , dibia ja i oleh For d Fou n da tion .
3.
Fa k u l t a s
Pe r ta n i a n / Ke h u t a n a n
dengan
U n i v e r s i t a s Ke n t uc k y, d i b i a j a i o l e h I . C. A .
4.
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Hewan
dengan
U n i v e r s i t a s Ke n t u c k y, d i b i a j a i o l e h I . C. A .
Universitas Airlangga :
1 . Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
dengan
Universitas
California (dimulai pada tahun 1960), dibiajai
o l e h I . C. A .
2 . F. K . I . P. d e n g a n S t a t e U n i v e r s i t y o f N e w Yo r k ,
A l b a n y, d i - b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n .
I n s t i t u t Te k n o l o g i :
1 . D e p a r t e m e n Te k n i k .
2. Departemen Kimia/Biologi.
3. Departemen
Pa s t i / A l a m
dengan
Ke n t u c k y, d i - b i a j a i o l e h I . C. A .
Universitas
Universitas Sumatra Utara :
F. K . I . P. d e n g a n S t a t e U n i v e r s i t y o f N e w Yo r k ,
A l b a n y, d i - b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n .
U n i v e r s i t a s Pa d j a d j a r a n :
1 . F. K . I . P. d e n g a n S t a t e U n i v e r s i t y o f N e w Yo r k ,
A l b a n y, d i - b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n .
Afi l i a s i i n i m e m u n g k i n k a n Fa k u l t a s ² b e r s a n g k u t a n
untuk :
(a). mendatangkan
pengadjar²
tamu
(,,visiting
teachers”).
(b). pembelian
alat²
laboratoria/rumah
sakit,
terutama jang di-perlukan untuk pendidikan.
(c). pembelian
chemicalia,
terutama
jang
diperlukan untuk pen-didikan .
1400
(d).
pembelian sekedar alat² laboratoria/rumah
s a k i t d a n c h e m i - c a l ia , j a n g d i p e r l u k a n u n t u k
„research”.
(e).
pembelian
buku2
peladjaran
untuk
para
m a h a s i s w a d a n p e m b e l i a n „ r e f er e n c e - b o o k s ” .
( f ) . b a n t u a n d a la m ha l ² t e c h n i s e d u c a t i f.
(g).
p e n g i r i m a n t e na g a I n d o n e s i a k e l u a r n e g e r i
untuk
pendidikan
landjutan
(,,participants
program").
(h).
mendapat
sebagian
daripada
anggaran
belandja bangunan dari „counterpart funds”,
a p a b i l a a fi l i a s i d i b i a j a i o l e h I . C. A .
k . Te r l e p a s
dari
sesuatu
a fi l i a s i ,
beberapa
universitas/fakultas
ne-geri
menerima
b a n t u a n / s u m b a n g a n d a r i W. H . O. , U n e s c o , U n i c e f,
P. A . O. ,
I . C. A . ,
Fo r d
Fo u n d a t i o n ,
Rockefeller
Fo u n d a t i o n ,
Council
Economic
Cultural
Aff a i r s ,
Po p u l a t i o n C o u n c i l , C h i n a M e d i c a l B oa r d o f N e w
Yo r k I n c . , B r i t i s h C o u n c i l , C a n a d a C o u n c i l , C o l o m boplan,
Pe m e r i n t a h ²
Asing
dengan
melalui
kedutaan²nja, Univer-sitas-universitas Asing, berupa
p e n g a d j a r,
buku2,
madjalah²
ilmiah,
a la t ²
dan
„fellowships/visitor grants”.
l.
Djumlah lulusan (lihat djuga lampiran A.5 a. s/d h)
p a d a u n i - v e r s i t a s / f a k u l t a s n e g e r i m a s i n g 2 a da l a h
menurut tabel2 dibawah ini. Djumlah lulusan ini
d a p a t d i b a g i m e n ur u t a ) s a r d j a n a d a n b ) b a k a l o r ea t
d e n g a n d i p e r h a t i k a n , b a h w a b a n j a k f a k u l ta s t i d a k
mempunjai sistim pendidikan bakaloreat, akan tetapi
m e l u l u s - k a n d j u g a b a n ja k s a r d j a n a m u d a ( t i d a k
t e r m a s u k d a l a m t a b e l 2 ) j a n g k . l . sederadjat dengan
bakaloreat.
Djumlah
Sardjana
diluluskan pada
tahun 1950/51
s/d 1958/59
Hukum
Sosial/Politik
Sastra
Universitas/Institut
Ga- In- Air- Hasan- Sum An- Padj Tek- Djum
djah do- lang uddin a-tra da- a- no- -lah
Mad nesi -ga
Utar las dja- logi
119 391 20
—
10
6
11
X
557
219
X
X
X
X
X
X
X
219
13
73
—
X
X
X
X
X
90
Ekonomi
12 139
X
X
X
X
6
X
157
Pedagogik
7
X
X
X
X
X
X
X
7
F.K.I.P.
X
X
?
—
?
—
?
X
?
1401
Univ er sita s/ I nstitut
Djum la h S ar dja na
GaSuma
Indo Air- Hasan
Anda Padja- Tekn Djumdilulusk a n
djah
-tra
langg
-Uddin
-las djaran o-logi lah
pada th.
mada
Utara
nesi
a
1950/51 s/ d
Psychologi
Pend. Djasmani
Pasti/Alam
Teknik
Kimia/Biologi
Farmasi
Pertanian
Dokter Hewan
Dokter
Dokter Gigi
—
x
1
—
x
x
x
x
x
x
x
x
—
157
—
24
44
23
43
9
x
x
x
x
126
47
401
x
x
x
x
x
x
x
167
?
x
x
x
x
x
x
—
x
x
x
x
x
—
x
—
—
x
x
x
x
—
x
—
x
Keter a nga n :
x
—
?
Djum la h
Bak a - lor ea t
dilulus- ka n
pada th.
1950/51 s/ d
19 58 /5 9
Hukum
Sosial/Politik
Sastra
Ekonomi
Pedagogik
F.K.I.P.
Psychologi
Pend./Djasm.
Pasti/Alam
Teknik
Kimia/Biologi
Biologi
Parmasi
Pertanian
Dokter Hewan
Dokter
Dokter Gigi
x
x
x
x
1
—
—
33
33
x 233 490
x 219¹) 219
x
x
24
—
x 170
x
70
—
x 611
—
x
?
1)
= ter ma suk djuga sa r dja na fa r ma si
= tidak ada fa k ulta s sedem ik ia n
= belum a da lulusa nnja
= tidak diber ik a n k eter a nga n.
Univ er sita s/ I nstitut
GaSuma
Indo Air- Hasan
Anda Padja- Tekn Djumdjah
-tra
langg -Uddin
-las djaran o-logi lah
mada
Utara
nesi
a
a
279
444
xx
x
3
x
xx
x
xx
x
xx
x
xx
x
xx
x
282
444
157
211
158
x
x
x
55
xx
xx
4
xx
204
29
xx
xx
xx
x
x
16
66
x
x
x
x
x
xx
xx
x
―
x
x
?
x
x
x
x
x
x
x
x
x
xx
x
x
x
24
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
?
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
―
x
x
x
x
x
x
x
xx
x
x
x
xx
x
?
x
x
xx
x
x
x
x
xx
x
xx
x
x
x
x
x
x
xx
xx
xx
x
x
x
x
x
157
211
158
?
16
66
55
―
―
4
―
204
29
―
xx
x
xx
x
x
x
xx
x
―
Keterangan :
1402
Ke t e r a n g a n :
Lulusan
sardjana
muda
pada
fakultas masing 2 jang k.l. sederadjat
dengan bakaloreat tidak termasuk dalam
daftar.
x = tidak ada fakultas sedemikian
xx = tidak ada sistim pendidikan
bakaloreat
? = tidak ada keterangan
― = belum meluluskan bakaloreat.
m. Djumlah lulusan dalam udjian masing 2 dan dalam
udjian
terachir
sangat
mengetjewakan,
dibandingkan
dengan
djumlah
mahasiswa
2
seluruhnja pada tiap fakultas dan dengan djumlah
mahasiswa pada tingkat bersangkutan.
Hal demikian disebabkan terutama oleh karena :
1 . k e k u r a n g a n p e n g a d j a r,
2. kekurangan
buku2,
alat2,
ruang2
kuliah/laboratoria/rumah sakit,
3. terdapatnja mahasiswa jang terpaksa bekerdja
diluar univer-sitas, dan
4. oleh karena sistim pendidikan universitas bebas.
Meskipun
sistim
pendidikan
terpimpin
diandjurkan dan di- terima djuga oleh sebagian
besar universitas/fakultas negeri, na-mun hanja
beberapa
fakultas
negeri
dapat
melaksanakan
pendi-dikan terpimpin ini sebagaimana semestinja.
Sjarat2 sistim pendidikan terpimpin dengan
m a k s u d l e b i h m e m b i m b i n g p a r a m a h a s i s w a d a la m
p e l a d j a r a nn j a , s e h i n g g a a k a n t er d a p a t d j u m l a h
l u l u s a n s e b a n j a k- b a n j a k n j a d a la m w a k t u j a n g t e l a h
d i t e n t u k a n d a n d e n g a n t i d a k m e n g u r a n g i n i la i
p e n d i d i k a n , a da l a h d a l a m g a r i s 2 b e s a r s . b . b . :
(a).
pembatasan.
djumlah
mahasiswa
untuk
tingkat masing2;
(b).
menerima mahasiswa baru jang berbakat;
(c).
adanja tjukup banjak pengadjar ;
(d).
adanja tjukup banjak fasiltitas, seperti
ruang2 kuliah/labora-toria/rumah 2 sakit, alat2,
chemicalia, buku2 peladjaran; per-pustakaan;
(e).
kuliah2
setjara
klasik
diubah
sebanjak
mungkin mendjadi diskusi antara pengadjar dan
mahasiswa;
(f).kurikulum
seluruhnja
ditentukan
dan
diselenggarakan djuga setepat-tepatnja;
(g).
para
mahasiswa
diharuskan
mengikuti
segala kuliah2/prak-tika;
(h).
para
mahasiswa
diharuskan
menempuh
2
2
responsi , tentami-na dan udjian pada waktu2
jang telah ditetapkan;
(i). hendaknja kemadjuan para mahasiswa dinilaikan
tidak ber-dasarkan udjian sadja, akan tetapi
atas kemadjuannja sela-ma tahun peladjaran;
(j).
untuk para mahasiswa disediakan tjukup
banjak beasiswa, perumahan lajak (asrama), dan
rekreasi (olah raga, pemeli-haraan kesehatan,
d.s.b.)
Hingga
kini
hanja
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Universitas
Indone-sia,
jang
dapat
membandingkan
hasil2
pendidikan
universi1403
tas bebas (1950-1955) dengan hasil² pendidikan
terpimpin dengan memenuhi sjarat-sjaratnja
(1955-1959).
n. Dengan laporan ini tidak dimaksudkan untuk
membahas kuri-kulum fakultas negeri masing 2.
§ 9 9 4 . Ku r s u s B I — B I I
Ku r s u s 2 i n i d i s e l e n g g a r a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P.
d a n K . Pa d a d e w a s a i n i t e r d a p a t m e n u r u t k e t e r a n g a n
j a n g d i p e r o l e h d a r i D e p a r - t e m e n P. P. d a n K .
a.
Ku r s u s B I
D j u r u s a n Pe n d i d i k a n Ke p a n d a i a n
P u t„e r i E k o n o m i
„
Administrasi
„
Pe r n i a g a a n
„
Menggambar
„
Bahasa Indonesia
„
Bahasa Inggeris
„
Sedjarah
„
Musik
„
Te k n i k
„
Pe s a w a t
„
Alam
„
Pa s t i
„
Kimia
„
Biologi
„
Elektronika
1 sekolah
7
„
3
„
10
„
1
„
2
„
3
„
5
„
1
„
5
„
2
„
2
„
2
„
3
„
1
„
1
„
Djumlah
49sekolah.
M engena i djumla h siswa , dju mla h lu lu sa n pa da
ta hun 2 ja ng suda h da n pa da ta h u n ² j. a . d. tida k
diter ima k eter a nga n len gka p.
b . Ku r s u s B I I :
D j u r u s a n Pa s t i
1 sekolah
„
Ekonomi
1
„
„
Pe r n i a g a a n
1
„
„
Sedjarah
1
„
Djumlah
4 sekolah.
M engena i djumla h siswa , dju mla h lu lu sa n pa da
ta hun² j.a .d. tida k diter ima k etera n ga n len gk a p.
§ 995. Perguruan
Tinggi/Akademi diluar lingkungan
Dep. P.P. dan K.
J a n g d i m a k s u d i a l a h Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i
j a n g d i s e l e n g - ga ra k a n oleh Depa r temen la in da r ipa da
Depa r temen P.P. da n K. ( l i h a t l a m p i r a n B . I . ) .
Per gur ua n
Tinggi/Ak a dem i
sedemik ia n
diseleng ga r a ka n
oleh
De- par temen
ma sin g 2
un tu k
memenuhi k ebutuha n depa r temen ber sa n g-k u ta n a ka n
tena ga ahli.
Pe l a d j a r a n d i s e l e n g g a r a k a n d a l a m g e d u n g ²
tersendiri atau dalam
1404
gedung departemen dengan tenaga departemen sendiri
dan/atau de-ngan memindjam tenaga dari instansi² lain
s e b a g a i p e n g a d j a r.
Djumlah mahasiswa adalah sangat terbatas dan
djumlah maha-siswa baru jang diterima tiap tahun
ditentukan atas dasar kebutuhan dan dasar anggaran
belandja jang disediakan.
L a m a p e n d i d i k a n a d a l a h 5 t a h u n u n t u k Pe r g u r u a n
Tinggi
Ilmu
Ke p o l i s i a n
jang
memberikan
gelar
sardjana kepolisian kepada para lulusannja, dan 3
tahun untuk akademi 2 lain jang para lulusannja
m e n d a p a t „ c i v i e l e ff e c t ” s e d e r a d j a t d e n g a n g e l a r
bakaloreat.
Bebe-rapa
akademi
memberikan
„ a c a d e m i s c h e ff e c t ” d j u g a k e p a d a p a r a l u l u s a n n j a .
Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i i n i j a n g s e l u r u h n j a
berdjumlah 45 buah dapat dibagi s.b.b. :
16
buah
dilapangan
Ilmu
Pe n g e t a h u a n
Sosial/Budaja
2 9 b u a h d i l a p a n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n Pa s t i / A l a m .
Ke t e r a n g a n ² m e n g e n a i d j u m l a h m a h a s i s w a , d j u m l a h
lulusan pada tahun-tahun jang sudah dan pada tahun²
j.a.d. adalah tidak lengkap.
§ 9 9 6 . Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i S w a s t a ( l i h a t
lamp. C. 1)
Pe r g u r u a n
Tinggi
Swasta
mempunjai
sistim
pendidikan kurang-lebih sama dengan Universitas²
Negeri.
Lama
pendidikan
adalah
k.l.
5 tahun untuk
perguruan
tinggi
swasta
jang
menjelenggarakan
pendidikan sampai tertjapainja gelar sardjana, dan k.l.
3 tahun untuk perguruan tinggi swasta jang menjelenggarakan pendidikan sampai tertjapainja gelar
bakaloreat.
D j u m l a h m a ha s i s w a d a n d j u m l a h l u l u s a n p a d a
Per g u r u a n
Tinggi/
Akademi
Swasta
tidak
dapat
d i k e t a h u i , o l e h k a r e na b a n j a k k e t e - r a n g a n t i d a k ma s u k .
Sepandjang pengetahuan, hanja lulusan Akademi
Te k n i k
Nasio-nal
(bakaloreat),
dan
Universitas
Nasional Djakarta (bakaloreat) te-lah mendapat „civiel
e ff e c t ” .
D e n g a n Pe r a t u r a n Pe m e r i n t a h N o. 2 3 ta h u n 1 9 5 9 ,
L e m b a r a n N e - g a r a N o. 3 7 , 1 9 5 9 , t e l a h d i t e t a p k a n
b a h wa p a r a ta m a t a n p e r g u r u a n t i n g g i s w a s t a u n t u k
m e m p e r o l e h ha k m e m a k a i g e l a r u n i v e r s i t a s p e r l u
m e n g u l a n g i u d j i a n s a r d j a na m u d a d a n u d j i a n s a r d j a n a
lengkap pada satu perguruan tinggi negeri jang
d i t u n d j u k o l e h M e n t e r i P. P. d a n K . Dida la m Per a tu ra n
Pemer intah itu diteta pk a n dju ga sja ra t2 u n tuk p e r guruan
tinggi
swasta
mengenai
kurikulum,
pengadjaran, d.s.b.
Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i S w a s t a j a n g b e r d j u m l a h
80 buah da-pat dibagi s.b.b. :
7 1 d i l a p a n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n / S o s i a l / B u d a j a
9 d i l a p a n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n Pa s t i / A l a m .
§ 9 9 7 Pe r g u r u a n Ke d j u r u a n M e n e n g a h At a s
a. PER GU R UAN
KED.TU R UAN
M ENENG AH
ATAS,
diselengga r a - ka n oleh Depa r temen P. P. da n K.
M e n g e n a i s e k o l a h m a s i n g ² , d j u m l a h p e n g a d j a r,
djumlah
mu-rid,
biaja,
dan
djumlah
tenaga
menengah jang akan dihasilkan pada tahun-tahun
j.a.d. lihat lampiran a. 1.2.3.4.
1405
b.
PERGURUAN
KEDJURUAN
MENENGAH
ATAS,
diselenggara-kan oleh Departemen² lain daripada
Departemen
P.P.
dan
K.
(lihat lampiran b. 1).
c.
P E R G U R UA N
K E D J U R UA N
MENENGAH
S WA S TA ( l i h a t l a m p i r a n c . 1 . 2 . 3 . 4 . 5 . 6 . 7 ) .
ATA S
§ 998. Mahasiswa Indonesia jang sedang beladjar
diluar negeri un-tuk mentjapai gelar sardjana
dan jang akan kembali pada tahun 1960 -.1966
(lihat lampiran E. 1.2.).
Golongan ini dapat dibagi s.b.b.:
a.
dalam rangka bantuan Colomboplan 292, perintjian:
b.
dengan ikatan dinas/transfor Dep. P.P. dan K. 243, perintjian :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
11
12
.
Teknik
pasti/alam
pertanian/kehutanan
kedokteran
„foodtechnology”
perindustrian
perawatan
perdagangan
sosial/politik
administrasi
perpustakaan
bahasa Inggeris
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
11
12
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
.
teknik
pasti/alam
pertanian/kehutanan
kedokteran
kedokteran gigi
biologi
perindustrian
perikanan
pelajaran
perawatan
musik/menjanji
seni pahat/bebas
ekonomi
bank/akuntansi
sosial/politik
filsafat/sastra
administrasi
perpustakaan
bahasa Inggeris/Perantjis
geografi
perhotelan/tourisme
dekorasi
purbakala
162
45
29
1
3
15
3
12
5
5
6
6
108
19
5
6
2
1
18
1
3
1
11
2
15
7
9
4
6
1
2
1
8
1
2
1406
c.
24 pedagogi/psychologi 5
.2 5 „ s p e e c h t h e r a p y ”
2
. 6 physioterapi
2
2
. 7 tidak diketahui
2
1
d e n g a n b e a s i s w a Pe m e r i n t a h a s i n g
476
djurusan tidak dapat diperintji
Djumlah 1011
d. Rentjana untuk tahun 1960, 1961 dan selandjutnja
b e l u m d i t e - t a p k a n . Pa d a u m u m n j a t i d a k d i b u a t
rentjana sedemikian untuk sekian tahun lamanja.
Te n a g a . I n d o n e s i a j a n g d i k i r i m d e n g a n t u g a s
b e l a d j a r k e l u a r n e - g e r i d a l a m r a n g k a b a n t u a n I . C. A .
d a n Fo r d Fo u n d a t i o n a d a l a h p a d a u m u m n j a m e r e k a
jang sudah mentjapai gelar sardjana di Indonesia dan
dikirim keluar negeri untuk „postgraduate/specialized
training” (lihat lampiran E. 2).
Pe r i n t j i a n a d a l a h s . b . b . :
1957 1958 1959
1 . d a l a m r a n g k a b a n t u a n I . C. A .
79
39
2 . d a l a m r a n g k a b a n t u a n Fo r d Fo u n d a t i o n
35
95
88
36
§ 9 9 9 . Te n a g a Pe m b a n g u n a n A s i n g
Djumlah tenaga asing jang sekarang bekerdja di
I n d o n e s i a d a p a t d i p e r i n t j i s . b . b . ( l i h a t l a m p i r a n F.
1.2.3.):
a. Didatangkan
dalam
rangka
bantuan
P. B . B . ,
C o l o m b o p l a n , L C. A . , C o u n c i l E c o n o m i c C u l t u r a l
Aff a i r s , Fo r d Fo u n d a t i o n , B r i t i s h C o u n c i l d a n
Vo l u n t e e r s d a n j a n g d i p e k e r d j a k a n p a d a D e p a r t e m e n - D e p a r t e m e n Per i n d u s t r i a n , Pe r h u b u n g a n D a r a t ,
Per h u - b u n g a n La u t , Pe r ta n i a n , P. P. d a n K . . ( a . l . p a d a
un i v e r s i t a s m a - s i n g - m a s i n g ) , Ke s e h a t a n , Pe k e r d j a a n
U m u m d a n Te n a g a , Per b u - r u h a n , D a la m N e g e r i ,
Pe n er a n g a n , B i r o F i n e k , Ke p o l i s i a n , S o s i a l d a n
Ke ua n g a n … … … … … … … … … … … … . . 3 1 4 o r a n g
( u n t u k k e a h l i a n m a s i n g ² l i h a t l a m p i r a n F. 2 ) .
b . D i d a t a n g k a n a t a s d a s a r k o n t r a k d e n g a n Pe m e r i n t a h
R.I.
dan
di- pekerdjakan
pada
Departemen 2
Ke s e h a t a n , P. P. d a n K . ( a . l , p a d a u n i v e r s i t a s
m a s i n g ² ) , Pe r ta n i a n , Pe n e r a n g a n , Ke u a n g a n , Per t a ha n a n , S o s i a l , Pe r d a g a n g a n , Pe r h u b u n g a n L a u t ,
Per i n d u s t r i a n
Rakjat,
Pe r i n d u s t r i a n
Da s a r,
Pe k er d j a a n
Umum
dan
Te n a g a
….
…………………………………………………….. 436 orang
D j u m l a h .......... 7 5 0 o r a n g .
Pe r i n t j i a n k e w a r g a n e g a r a a n d a p a t d i l i h a t d a r i
l a m p i r a n F. 3 s e - d a n g k a n k e a h l i a n m a s i n g ² t i d a k
dapat diperintji.
Untuk pembajaran tenaga asing ini diperhitungkan
u n t u k t a h u n 1 9 6 0 s e b a n j a k N f. 3 . 4 8 2 . 2 0 5 , 9 2 ( l i h a t
l a m p i r a n F. ) .
1407
B A B 8 6 . K E A D A A N S A N G M E N D J A D I T U D J UA N
§ 1 0 0 0 Ke s i m p u l a n d a r t k e a d a a n s e k a r a n g
Ke a d a a n t e n a g a pe m b a n g u n a n d a p a t
di s i m p u l k a n s . b . b . :
a. Meskipun
djumlah
tenaga
pembangunan
berpendidikan
universitas,
bakaloreat,
dan
menengah atas jang sekarang ada, tidak dapat
diketahui dengan benar (angka² dibawah ini hanja
men-dekati kebenaran dan banjak angka lain tidak
tersedia), namun terang bahwa djumlah itu sangat
kurang.
Djumlah tenaga pembangunan ini adalah (lihat
djuga daftar perintjian pada BAB I):
1. berpendidikan universitas :
4453
2. berpendidikan bakaloreat : 2519
3. berpendidikan menengah : tidak dapat
diketahui.
b. Dengan
ditambahnja
tenaga
ahli
asing
jang
sekarang bekerdja di Indonesia, djumlahnja masih
s a n g a t k u r a n g d j u g a . Te n a g a a h l i a s i n g d a p a t
dibagi dalam dua golongan (BAB II, dan lam-piran
F. 1 . 2 . 3 ) .
1 . d a l a m r a n g k a b a n t u a n P. B . B . d a n
“foreign agencies”
314
2 . a t a s d a s a r k o n t r a k d e n g a n Pe m e r i n t a h
R.I. (untuk golongan ini dikeluarkan
B i a j a s e b a n j a k N f. 3 . 4 8 2 . 2 0 5 , 9 2 ) .
436
Djumlah
750
c . Keadaan lembaga² pendidikan sebagai sumber
daripada tenaga pembangunan adalah s.b.b.:
1. Universitas Negeri.
(a).
Delapan buah Universitas Negeri, semuanja
dengan
50
fa-kultas
dan
76
djurusan,
merupakan djumlah jang djauh dari tjukup
untuk seluruh Indonesia (lihat § 993 dan
lampiran A. 1.).
(b).
Universitas² Negeri lebih memperhatikan
dan para maha-siswa mempunjai minat lebih
b e s a r b a g i I l m u Pe n g e t a h u a n S o s i a l / B u d a j a
( Fa k u l t a s A ) d i b a n d i n g k a n d e n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n P a s t i / A l a m ( Fa k u l t a s B ) d e n g a n
a da n j a ( l i h a t § 993 b):
1408
2 4 Fa k u l t a s A
2 6 Fa k u l t a s B
dengan 22.654 mahasiswa
dengan 15.114 mahasiswa
5 0 Fa k u l t a s A d a n B
dengan 37.768 mahasiswa
( s e b e n a r n j a 4 9 f a k u l t a s ; d i s i n i Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
Gigi Universitas Gadjah Mada jang tergabung
dalam
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n / Ke d o k t e r a n
Gigi
disebut tersendiri).
(c). Pun
pembagian
ikatan
menundjukkan ke-g a n d j i l a n
adanja (untuk perintjian
lampiran A. 6):
3150 mahasiswa ikatan dinas
3101 mahasiswa ikatan dinas
dinas
P. P.
dan
K.
sedemikian, dengan
l i ha t § 993 c dan
Fa k u l t a s A
Fa k u l t a s B
6251 mahasiswa ikatan dinas.
(d). D j u m l a h t e n a g a p e n g a d j a r b i a s a ( t e t a p ) a d a l a h
sangat ku-rang, ketjuali pada beberapa fakultas.
Pa d a b a n j a k f a k u l t a s t e r d a p a t h a n j a b e b e r a p a
gelintir tenaga pengadjar biasa. De-lapan buah
Universitas Negeri dengan 37.768 mahasiswa
(untuk perintjian lihat § 993 dan lampiran A. 4.
a. s/d h.):
W. N. I . A s i n g
Gurubesar biasa
99
L e k t o r Ke p a l a b i a s a
49
Lektor biasa
161
Lektor Muda biasa
184
Pe n g a d j a r / Pe g a w a i T i n g g i b i a s a 2 4
Asisten Ahli biasa
609
Djumlah
1126
87
1
26
3
16
2
135 = 1261.
Banjak diantara pengadjar biasa itu merangkap
djuga
bebe-rapa
fakultas
dan
begitu
pula
beberapa mata peladjaran.
Pe n g a d j a r l u a r b i a s a d i a m b i l d a r i i n s t a n s i ² l a i n ,
dari uni-versitas sendiri atau dari universitas²
lain. Dengan adanja penga dja r lua r bia sa , ja ng
pada beberapa fakultas merupa-kan golongan
pengadjar terbanjak, namun djumlah penga-djar
biasa dan luar biasa masih kurang djuga.
(e).
Ku r a n g l e b i h s e m u a f a k u l t a s n e g e r i m e n d e r i t a
kekurangan
gedung²
untuk
ruang²
k u l i a h / l a b o r a t o r ia / r u m a h s a k i t , b u k u 2 , madjalah²
ilmiah.
(f). Anggaran belandja pegawai/barang/bangunan
jang dise-diakan tiap tahun untuk Universitas
Negeri
masing²
selalu
kurang,
sehingga
perkembangan
Universitas²
Negeri
sangat
terhambat.
1409
Didalam anggaran belandja barang
DASAR UNDANG-UNDANG PEMBANGUNAN
NASIONALSEMESTA-BERENTJANA DELAPAN TAHUN: 1961
1969.
DISUSUN OLEH DEWAN PERANTJANG NASIONAL
REPUBLIK INDONESIA
Djilid V I I
Paragrap : 990 – 1001
RANTJANGAN
Dasar Undang - Undang
Pembangunan
Nasional —. Semesta — Berentjana
Delapan tahun : 1961-1969.
Disusun oleh
Dewan Perantjang Nasional
Republik Indonesia
TERDIRI ATAS :
BUKU KE — SATU
B U KU K E — D UA
B U KU K E — T I G A
BUKU KE — EMPAT
: Pokok-pokok
Pembangunan
Nasional Se-mesta-Berentjana.
: R a n t j a n g a n B i d a n g Po k o k P r o j e k
Pe m - b a n g u n a n
NasionalSemesta-Berentjana.
: Bidang
Mental/Ruhani
dan
Pe n e l i t i a n .
: Bidang
Kesedjahteraan,
Pemerintahan
dan
Keamanan/Pertahanan.
B U KU
B U KU
B U KU
B U KU
KE
KE
KE
KE
—
—
—
—
LIMA
:
ENAM
:
TUDJUH :
D E L A PA N
Bidang Produksi.
Bidang Distribusi.
B i d a n g Ke u a n g a n
:
Uraian Menteri-menteri.
BUKU KE -TIGA
BIDANG MENTAL/RUHANI DAN PENELITIAN
DJILID VII: POLA PENDJELASAN
BIDANG PENDIDIKAN TENAGA PEMBANGUNAN
Isi :
Paragrap
B A B
84. TINDJAUAN UMUM
85. KEADAAN SEKARANG
86. KEADAAN JANG MENDJADI
TUDJUAN
87. PENDJELASAN TUDJUAN
Halaman
990
991 —
999
1000
1387
1388
1001
1419
88. LAMPIRAN
1408
1461
————oOo———
B A B 8 4 . T I N D J A UA N U M U M
§ 9 9 0 . Te n a g a p e m b a n g u n a n
Dengan tenaga pembangunan dalam hubungan
dengan persiap-an pembangunan :
a . I n d u s t r i Pa n g a n
b. Industri Sandang
c . I n d u s t r i Pe r o b a t a n
d . I n d u s t r i B e r a t / L i s t r i k / Ta m b a n g
e . I n d u s t r i Pe r h u b u n g a n / A l a t 2 Pe r h u b u n g a n
dimaksudkan tenaga ahli berpendidikan universitas,
bakaloreat/semi-universitas,
menengah
dan
mereka
jang dengan kursus/latihan ("up- grading") mentjapai
taraf pendidikan menengah, pada lapangan:
1. teknik, dengan djurusan masing 2 seperti sipil,
mesin, elektro-teknik, tambang, geologi, geodesi,
arsitektur/seni
rupa,
piano-logi,
metrologi,
perkapalan, perkapalan terbang, "sanitary engineering";
2. kimia, kimia teknik ;
3 . fi s i k a , fi s i k a t e k n i k ;
4. farmasi, biokimia, farmakologi, biologi ;
5. matematika, meteorologi ;
6. tekstil ;
7. pelajaran, penerbangan ;
8. pertanian, kehutanan ;
9. kedokteran
hewan,
peternakan,
perikanan,
pengawetan ma-kanan ;
10.kesehatan, seperti dokter dengan keahlian masing 2
(ahli bedah, ahli ilmu penjakit dalam, d.s.b), dokter
gigi, ahli gizi, nutritio-nis, ahli diit, kontrolir
kesehatan, perawat, bidan ;
11.statistik ;
12.ekonomi ;
13.pendidikan,
ialah
pengadjar
pada
universitas,
akademi dan se-kolah kedjuruan menengah;
Meskipun tidak dalam hubungan langsung dengan
pembangun- an industri2 tersebut diatas, namun
diperlukan djuga tenaga ahli pada lapangan ;
14.hukum ;
15.sosial-politik ;
16.sastra-kebudajaan;
17.psychologi ;
18.administrasi/statistik.
1387
B A B 8 5 . K E A D A A N S E KA R A N G
§ 9 9 1 . Te n a g a p e m b a n g u n a n n a s i o n a l
Dari
keterangan2
jang
diterima
dari
departemen/instansi ma-sing² tidak mungkin untuk
menjusun sebuah laporan lengkap me-ngenai djumlah
tenaga pembangunan nasional jang sekarang ada,
oleh karena banjak laporan tidak masuk dan banjak
keterangan jang tidak lengkap disusun (lihat lampiran
D. 1 . 2 . 3 . ) .
Oleh karena itu daftar jang tertjantum dibawah ini
mengenai tenaga nasional jang sekarang ada, hanja
mendekati kebenaran.
a.
Berpendidikan universitas
I r Te k n o l o g i
( Te k n i k , K i m i a , F i s i k a , Pa s t i )
176
Dokter
1659
650
diperintji :
1. pemerintah
1250
2. angkatan
perang
154
3. partikelir
Dokter Gigi
278
255
diperintji :
1. pemerintah
145
2. angkatan
perang
27
3. partikelir
Dokter Hewan
201
1.
2.
3.
4.
5.
Apoteker
167
106
diperintji :
pemerintah
152
angkatan perang 9
instansi lain
5
partikelir
4
pensiunan
31
diperintji :
1. pemerintah
44
2. partikelir
123
Sardjana Ekonomi
(Drs, Master)
Sardjana Hukum (Mr)
S a r d j a n a S o s i a l / Po l i t i k
Sardjana Sastra
200
803
219
100
b. Berpendidikan Bakaloreat
Pa s t i / A l a m
89
Te k n i k
198
Te k n i k Te l e k o m u n i k a s i
Radio/Kawat
183
Biologi
74
Ke d o k t e r a n H e w a n
29
Gula
118
Te k s t i l
74
Metrologi
49
Pe l a j a r a n
153
Pe l a j a r a n N i a g a
46
1388
c.
Ko n t r o l i r Ke s e h a t a n 8 3
Nutrilionis
11
Hukum
282
S o s i a l Po l i t i k
469
Sastra
182
Ekonomi
221
Pe d a g o g i k
158
Pe n d i d i k a n D j a s m a n i 1 0 0
B e r p e n d i d i k a n M e n e n g a h At a s d a n " U p g r a d i n g "
Pe r i n t j i a n d a n d j u m l a h t i d a k d a p a t d i t e t a p k a n
(Lihat
lampiran
D. 3 )
§ 992. Lembaga-lembaga pendidikan
Lembaga² pendidikan jang sekarang terdapat di
Indonesia
seba-gai
sumber
daripada
tenaga
pembangunan
seperti
dimaksudkan
dalam laporan ini, dapat dibagi s.b.b.:
a.
P E R G U R UA N T I N G G I , j a i t u :
1 . P E R G U R UA N T I N G G I N E G E R I , j a n g m e l i p u t i :
(a). Universitas
Negeri
diselenggarakan
oleh
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . T i a p U n i v e r s i t a s
terdiri
atas
beberapa
Fa k u l t a s /
Departemen/Akademi,
dan
tiap 2
Fa k u l t a s / D e p a r t e m e n /
Akademi
mempunjai
satu atau lebih djurusan. Lulusan Universitas
bertingkat sardjana dan/atau bakaloreat.
( b ) . Ku r s u s B I d a n B I I d i s e l e n g g a r a k a n o l e h
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . Ku r s u s B I d a n B I I
dimasukkan
dalam
go-longan
Pe r g u r u a n
Tinggi Negeri, oleh karena para lu-lusan
Ku r s u s
B
I
mempunjai
"civiel
e ff e c t "
sederadjat
dengan
bakaloreat,
dan
para
l u l u s a n Ku r s u s B I I " c i v i e l e ff e c t " s e d e r a d j a t
dengan sardjana.
( c ) . Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i d i s e l e n g g a r a k a n
oleh
sesua-tu
Departemen
lain
daripada
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . T i a p Pe r g u r u a n
Tinggi/Akademi mempunjai satu atau lebih
d j u r u s a n . Pa r a l u l u s a n b e r t i n g k a t s a r d j a n a
dan/ atau bakaloreat.
2 . P E R G U R UA N T I N G G I S WA S TA , j a n g m e l i p u t i :
( a ) . Pe r g u r u a n
Tinggi/Universitas
terdiri
atas
s a t u a t a u l e b i h Fa k u l t a s / A k a d e m i , d a n t i a p
Fa k u l t a s / A k a d e m i m e m p u - n j a i s a t u a t a u l e b i h
d j u r u s a n . Pa r a l u l u s a n b e r t i n g k a t s a r d j a n a
dan/atau bakaloreat.
(b). Akademi dengan satu atau lebih djurusan.
b.
P E R G U R UA N K E D J U R UA N M E N E N G A H ATA S, j a i t u :
1 . P E R G U R UA N
K E D J U R UA N
MENENGAH
ATA S
NEGERI, jang meliputi :
( a ) . S e k o l a h / Ku r s u s Ke d j u r u a n M e n e n g a h At a s
d i s e l e n g g a - r a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P. d a n K .
Tiap sekolah/kursus mempunjai satu atau
lebih djurusan.
1389
( b ) . S e k o l a h / Ku r s u s / L a t i h a n
Ke d j u r u a n
Menengah
At a s
di-selenggarakan
oleh
sesuatu
Departemen
lain
daripada
Departemen
P. P.
dan
K.
Tiap
sekolah/kursus/latihan mempunjai satu atau
lebih djurusan.
2. PERGURUAN
KEDJURUAN
MENENGAH
ATAS
SWASTA, jang meliputi:
S e k o l a h / Ku r s u s / L a t i h a n , m a s i n g 2 d e n g a n s a t u
atau lebih djurusan.
c . B A D A N - B A D A N KO O R D I N A S I
1 . Pe r g u r u a n t i n g g i
(a). BIRO
KOORDINASI
PERGURUAN
TINGGI
( B . K . P. T. )
Departemen
P. P.
dan
K.
menjelenggarakan
koordinasi.
daripada
Per g u r u a n T i n g g i N e g e r i d a n m e n g a w a s i Pe r guruan Tinggi Swasta.
(b). DEWAN PENASEHAT ANTAR U NIVER SI TA S
(D.P.A. U.) denga n par a Pr esiden U n iver sita s
Neger i seba ga i Ke-tu a dan An ggota 2 n ja ,
a da la h
B a da n
Pen a seh a t
da r ipa da
Depa r temen P.P. da n K. men gen a i Per gu r ua n
Tinggi Ne- ger i da n Per gu r u an Tin ggi Swa sta .
2 . Pe r g u r u a n Ke d j u r u a n M e n e n g a h At a s
(a). DJAWATAN
PENDIDIKAN
KEDJURUAN
D e p a r t e m e n P. P. d a n K . m e n g u r u s Pe r g u r u a n
Ke d j u r u a n
Menengah
Negeri,
jang
d i s e l e n g g a r a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P. d a n
K.
( b ) . Ko o r d i n a s i d a r i p a d a Pe r g u r u a n Ke d j u r u a n
M e n e n g a h At a s , j a n g d i s e l e n g g a r a k a n o l e h
Departemen² lain dan oleh Swasta tidak
ada.
§ 9 9 3 . Pe r g u r u a n t i n g g i n e g e r i
a. UNIVERSITAS
NEGERI
diselenggarakan
oleh
Departemen P.P. dan K.
Pa d a d e w a s a i n i t e r d a p a t d i I n d o n e s i a 8 b u a h
Universitas Nege-ri, jaitu :
1. Universitas Gadjah Mada, Djokjakarta, didirikan
pada tahun 1949.
2. Universitas Indonesia, Djakarta, didirikan pada
tahun 1950.
3. Universitas Airlangga, Surabaja, didirikan pada
tahun 1954.
4 . U n i v e r s i t a s H a s a n u d d i n , M a k a s s a r, d i d i r i k a n p a d a
tahun 1956.
5. Universitas Sumatera Utara, Medan, didirikan
pada tahun 1957.
6 . U n i v e r s i t a s A n d a l a s , Pa d a n g , d i d i r i k a n p a d a t a h u n
1956.
7 . U n i v e r s i t a s Pa d j a d j a r a n , B a n d u n g , d i d i r i k a n p a d a
tahun 1957.
8 . I n s t i t u t Te k n o l o g i , B a n d u n g , d i d i r i k a n p a d a t a h u n
1959.
Berhubung
dengan
baru
sadja
didirikannja
sebagian dari Uni- versitas² Negeri, maka pada saat
i n i h a n ja U n i v e r s i t a s G a d j a h M a d a ,
1390
U n i v e r s i t a s I n d o n e s i a , U n i v e r s i t a s A i r l a n g g a ( Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n )
dan
Institut
Te k n o l o g i
merupakan
perguruan tinggi negeri jang dapat meluluskan tenaga
ahli pembangunan.
Djumlah
lulusan
ini
pada
umumnja
belum
merupakan djumlah lulusan maksimum jang dapat
diharapkan dari sesuatu universitas sempurna dan
dengan mengingat akan djumlah mahasiswa jang beladjar pada universitas² itu.
Beberapa Universitas Negeri lain sudah meluluskan
djuga bebe-rapa sardjana, akan tetapi djumlah itu
merupakan beberapa gelintir sadja.
Universitas²
Negeri
menjelenggarakan
pada
umumnja satu pen-didikan sampai tertjapainja gelar
s a r d j a n a / g e l a r d o k t e r, d o k t e r h e - w a n , i r p e r t a n i a n
( g e l a r d o k t e r, d o k t e r h e w a n , i r p e r t a n i a n d i s e b u t
tersendiri oleh karena gelar² itu baru ditjapai masing 2
dua,
satu
tahun
sesudah
gelar
sardjana
kedokteran/kedokteran hewan/per-tanian).
Lama pendidikan adalah pada umumnja 4-5 tahun
untuk men-tjapai gelar sardjana teknik, pasti/alam,
hukum, sosial/politik, peda-gogik; 5 tahun untuk
s a r d j a n a s a s t r a , e k o n o m i , F. K . I . P. , p e n d i d i k a n d j a s m a n i ,
p e r t a n i a n , d o k t e r h e wa n , d o k t e r g i g i ; 6 - 7 t a h u n u n t u k
m e n - t j a p a i g e l a r d o k t e r.
D i s a m p i n g i t u F. K . I . P d a n A k a d e m i Pe n d i d i k a n
Djasmani
mem-berikan
kemungkinan
djuga
untuk
mentjapai gelar bakaloreat.
Pe n d i d i k a n b a k a l o r e a t m e r u p a k a n s a t u p e n d i d i k a n
bulat dan la-ma pendidikan adalah 3 tahun. Bakaloreat
dapat bekerdja dalam ma-sjarakat berkat pendidikan
jang bulat dan kemudian dapat beladjar lagi pada
fakultas bersangkutan untuk mentjapai gelar sardjana,
atau mereka dapat beladjar terus pada fakultas untuk
kemudian mentja-pai gelar sardjana tanpa bekerdja
lebih dulu.
Gelar sardjana muda jang ditjapai setelah 2-3 tahun
pendidikan tidak merupakan satu pendidikan sebulat
seperti
bakaloreat,
dan
me-rupakan
lebih²
satu
pembulatan daripada sebagian dari seluruh pen-didikan
untuk mentjapai gelar sardjana.
Universitas
Gadjah
Mada
mempunjai
sistim
pendidikan bakaloreat dan sardjana lebih luas pada
semua
fakultas,
ketjuali
pada
Fa k u l t a s 2
Fa r m a s i ,
Ke d o k t e r a n / Ke d o k t e r a n G i g i ja n g m e n j e l e n g g a r a k a n
h a n ja p e n d i d i k a n s a r d j a n a f a r m a s i / d o k t e r / d o k t e r g i g i .
Hingga kini sedang diusahakan tertjapainja satu
keseragaman antara universitas² mengenai kurikulum
dan lama pendidikan pada fakultas² jang sama.
Keadaan
sekarang
pada
Universitas
Negeri
masing² adalah seba-gai berikut :
Fa k u l t a s / D e p a r t e m e n / D j u r u s a n ( l i h a t l a m p i r a n A . I . )
Dengan
menggolongkan
fakultas/departemen
masing²
menurut:
Fa k u l t a s
A
(Ilmu
Pe n g e t a h u a n
Sosial/Budaja) jang meliputi:
1391
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Fa k u l t a s
Akademi
H u k u m / Pe n g e t a h u a n M a s j a r a k a t
S o s i a l / Po l i t i k
Sastra/Budaja
Ekonomi
Ke g u r u a n / I l m u Pe n d i d i k a n
Pe d a g o g i k ,
Ps y c h o l o g i
Pe n d i d i k a n D j a s m a n i
Fa k u l t a s B ( I l m u Pe n g e t a h u a n Pa s t i / A l a m ) j a n g m e l i p u t i :
1 . Fa k u l t a s I l m u Pa s t i / A l a m
2 . Fa k u l t a s Te k n i k
3 . Fa k u l t a s B i o l o g i / K i m i a
4 . Fa k u l t a s Fa r m a s i
5 . Fa k u l t a s Pe r t a n i a n / Ke h u t a n a n
6 . Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n H e w a n
7 . Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
8 . Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n G i g i
Maka semua (8) Universitas Negeri terdiri atas :
2 4 Fa k u l t a s A
dengan 51 djurusan
2 6 Fa k u l t a s B
dengan 25 djurusan
D j u m l a h 5 0 Fa k u l t a s A d a n B
dengan 76 djurusan
Dalam
rangka
pembangunan-negara,
maka
Universitas² Negeri sebenarnja lebih memperhatikan
pendidikan
dalam
ilmu
pengetahuan
sosial/budaja
dibandingkan dengan pendidikan dalam ilmu pengetahuan pasti/alam.
b. Mahasiswa (lihat lampiran A. 2. a, s/d A. 2. h., A. 3.)
Hasrat
lulusan
S. M . A .
A/B/C
untuk
mendjadi
mahasiswa
a d a - l a h b e s a r, b a h k a n b e r l e b i h - l e b i h a n .
Djumlah Universitas Negeri jang sekarang ada tidak
mungkin untuk menampung hasrat itu.
Disamping
itu timbul
pertanjaan pula, apakah
l u l u s a n S. M . A . A / B / C m e m i l i k i b a k a t d j u g a u n t u k
menjelesaikan pendidikan uni-versitas dengan sempurna
dan dalam waktu sesingkat-singkatnja.
Ke a d a a n m a h a s i s w a p a d a U n i v e r s i t a s N e g e r i m a s i n g ²
adalah s.b.b.:
2 2 . 6 5 4 m a h a s i s w a p a d a Fa k u l t a s A
1 5 . 1 1 4 m a h a s i s w a p a d a Fa k u l t a s B
D j u m l a h 3 7 . 7 6 8 m a h a s i s w a p a d a Fa k u l t a s A d a n B .
M a h a s i s w a p u n l e b i h s u k a k e p a d a I l m u Pe n g e t a h u a n
S o s i a l / B u d a j a d i b a n d i n g k a n d e n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n
Pa s t i / A l a m .
1392
Perintjian fakultas/djurusan/mahasiswa 1959/60.
Fakultas/Departemen
Fakultas A
Hukum/P. Masjarakat
Sosial/Politik
Sastra
Ekonomi
Pedagogik
Psychologi
K. I. P.
Pendidikan Djasmani
Djumlah
Fakultas B
Teknik
Kimia/Biologi
Pasti/Alam
Biologi
Farmasi
Pertanian/Kehutanan
Ked.
Hewan/Peternakan
Kedokteran
Kedokteran Gigi
Djumlah
Djumlah besar
djumlah djurusan
mahasiswa
7
1
3
5
1
1
5
1
7
6
10
6
5
1
15
1
9410
1522
1386
4760
742
71
4562
201
24
51
22654
9
4
5
2
2
1
1
1
4262
1482
795
80
435
1727
623
4977
733
26
25
15114
50
76
37768
3
1
3
1
1
5
2
7
3 xx)
x)
x)
Ke t e r a n g a n : x ) Fak. Biologi dan Farmasi Universitas
Gadjah Mada disebut tersendiri; pada
Fak. Ilmu Pasti/Alam ter- d a p a t d j u g a
m a h a s i s w a d j u r u s a n B i o l o g i / Fa r m a s i .
x x ) Fak. Kedokteran Gigi Universitas Gadjah
Mada di-sebut tersendiri; sebenarnja
tergabung
dalam
Fa-kultas
Kedokteran/Kedokteran Gigi.
c.
Mahasiswa Ikatan Dinas (lihat lampiran A. 6)
D j u m l a h m a ha s i s w a i k a t a n d i n a s , t e r m a s u k d j u g a
Pe r g u r ua n Tinggi Agama Islam Negeri dan F.K.I.P.
Saneta Dharma Djogjakjarta adalah sbb. :
1393
Fa k u l t a s ² H u k u m
541
Fa k u l t a s 2 S o s i a l Po l i t i k 2 2 4
Fa k u l t a s ² S a s t r a
209
Fa k u l t a s ² E k o n o m i
494
Fa k u l t a s ² Pe d a g o g i k
128
Fa k u l t a s 2 K . I . P.
1313
Fa k u l t a s ² Pe n d i d i k a n
Djasmani
80
Fa k u l t a s ² A g a m a I s l a m 1 6 1
Fa k u l t a s ² A
Fa k u l t a s 2 Te k n i k
808
Fa k u l t a s 2 Pa s t i / A l a m 2 1 8
Fa k u l t a s ² K i m i a / B i o l o g i 8
Fa k u l t a s 2 Fa r m a s i
74
Fa k u l t a s ² B i o l o g i
14
Fa k u l t a s ² Pe r t a n i a n /
Ke h u t a n a n
576
2
Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
Hewan
463
Fa k u l t a s ² Ke d o k t e r a n 9 0 5
Fa k u l t a s 2 Ke d o k t e r a n G i3g5i
Fa k u l t a s ² B
Djumlah seluruhnja
3150
3101
6251 mahasiswa ikatan
dinas.
d . Pe n g a d j a r ( l i h a t d j u g a l a m p i r a n A . 4 . a . s / d . h . ) .
1. Didalam
daftar
tertjantum
pengadjar
biasa
(tetap), jaitu asisten ahli (= sudah memiliki
t i n g k a t s a r d j a n a ) s a m p a i / d e n g a n g u r u b e s a r, j a n g
bekerdja
setjara.
"full-time"
pada
fa-kultas
masing².
2 . Pe n g a d j a r l u a r b i a s a ( t i d a k t e t a p ) t i d a k t e r m a s u k
d a l a m d a f - t a r, o l e h k a r e n a t u g a s u t a m a m e r e k a
adalah pada instansi lain.
1394
UNIVERSITAS
FAKULTAS/
DEPARTEMEN
DJUMLAH Guru
Besar
MAHASISWA Indo- Asin
nesia g
Kepala
Lektor
Lektor
Lektor Pengadj. Asisten
Muda Pegawai
Ahli
Tinggi
I
A
I
A
I
A
I
A
I
A
GADJAH MADA
2.201
1.522
7
1
—
—
—
—
—
—
2
2
—
1
1
—
—
—
—
—
—
—
6
5
—
—
791
2
2
1
—
1
2
4
—
—
1
5
—
1.759
1
6
—
—
3
1
1
—
—
1
6
—
Paedagogik
742
—
—
1
9
1
—
—
—
1
1 15
—
Pasti/Alam
376
2
—
—
—
3
—
2
—
8
—
4
—
Tehnik
1.172
4
—
2
—
2
—
5
—
1
—
6
—
Biologi
80
—
—
—
—
2
1
1
—
—
—
1
—
Farmasi
435
—
—
—
—
—
—
1
—
—
— 12
—
Pert./Kehutanan
Kedokteran Hewan
636
217
2
1
—
—
—
2
—
—
5
3
—
1
2
—
—
—
—
1
— 15
— 13
—
—
Kedokteran
Kedokteran Gigi
1.332
7
—
3
—
2
—
5
—
1
— 42
—
Djumlah
11.263
27
8
9
9
26
6
22
—
12
3 13
0
—
1.706
2
—
—
—
4
—
14
—
—
—
9
—
532
5
2
2
—
7
4
2
—
—
—
9
1
1.798
—
9
3
—
17
—
11
—
—
— 22
—
71
201
—
—
—
—
—
1
—
—
—
3
—
1
2
2
—
1
—
—
—
4
— 11
—
—
764
406
1.077
4
4
18
9
4
6
—
—
19
—
—
—
7
8
25
—
—
—
3
10
60
—
—
—
1
—
7
— 16
— 33
— 17
3
—
—
—
17.818
33
30
25
—
71
5
10
4
1
8
— 27
7
1
2.070
1
—
—
—
—
—
—
—
1
—
2
—
63
—
—
—
—
1
—
—
—
—
—
1
—
637
1
—
1
—
8
—
2
—
—
10
1
—
1.338
9
2
2
—
8
1
12
—
—
— 71
—
Kedokteran Gigi
523
—
1
—
—
—
1
4
—
—
— 17
—
Djumlah
4.631
11
3
3
—
17
2
18
—
1
10 92
—
Hukum
SOS./Pol.
Sastra
Ekonomi
INDONESIA
Hukum
Sas t ra
Ekonomi
Psychologi
A. P. D.
Pert./Kehutanan
Kedokteran Hewan
Kedokteran
Djumlah
AIRLANGGA
Hukum
Sastra
F. K. I. P.
Kedokteran
81LIWANGI -DJAKARTA
UNIVERSITAS
FAKULTAS/
DEPARTEMEN
Guru Lektor
DJUMLAH
Besar Kepala
MAHASISWA
Ind Asin I
A
o- g
nesi
a
Lektor
Lektor
Muda
Pengadj.
Pegawai Asisten
Tinggi
Ahli
I
A
I
A
I
A
I
A
HASANUDDIN
Hukum
Ekonomi
504
243
3
1
—
—
2
—
—
—
—
3
—
2
—
5
—
—
—
—
—
—
2
—
—
—
F. K. I. P.
824
—
—
2
—
3
—
1
—
—
—
3
—
Kedokteran
307
1
1
1
—
1
1
—
—
—
—
4
—
1.878
5
1
5
—
7
3
6
—
—
—
9
—
1.110
609
2
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
3
2
1
—
—
—
—
—
—
1
—
—
—
Pert./Kehutanan
144
1
3
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
Kedokteran
558
4
6
—
1
3
—
—
—
—
—
1
—
Ekonomi
164
—
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
Te k n i k
119
—
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
2.704
7
9
—
1
5
3
3
—
—
—
2
—
Hukum
F. K. I. P.
534
580
—
—
—
—
1
1
—
—
—
1
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
3
1
—
—
Pert./Kehutanan
133
—
—
—
—
—
—
—
—
—
1
—
—
Kedokteran
262
1
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
1.509
2
—
2
—
1
—
1
—
—
1
4
—
Hukum
Ekonomi
1.285
796
1
—
—
—
—
—
—
—
2
2
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
4
2
—
—
F. K. I. P.
1.912
2
5
2
—
16
1
7
2
—
—
8
—
182
—
1
—
—
—
2
1
—
—
—
—
—
Pert./Kehutanan
50
—
—
—
—
—
—
—
—
1
—
—
—
Kedokteran
Kedokteran Gigi
288
25
—
—
2
—
1
—
—
—
1
—
—
—
—
—
—
—
1
—
—
—
2
—
—
4.538
3
8
3
—
21
3
9
2
2
—
16
—
2.971
1.482
—
11
—
28
—
2
—
—
—
13
—
4
—
21
—
—
—
1
—
2
—
81
—
1
237
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
4.690
11
28
2
—
13
4
21
—
1
2
81
1
49.031
99
87
49
10
16
1
26
18
4
3
24
16
61
1
2
Djumlah
S U M AT. U TA R A
Hukum
F. K. I. P.
Djumlah
ANDALAS
Djumlah
PA D J A D J A R A N
Pasti/Alam
Djumlah
TEKNOLOGI
Teknik
Kimia/Biologi
Pasti/Alam
Djumlah
Djumlah besar
SILIWARGI-DJAKARTA
= 1261 pengadjar biasa : 1126 pengadjar
Indonesia
135 pengadjar Asing.
Lektor
Lektor
Kepala
Lektor
Asing
nesiaIndo-
Universitas Djumla
Fakultas h maha
Departeme siswa
n
Guru
besar
I
A
28
2
— 13
28
2
— 13
4
21
99
87 49
1
161 26
I
A
Pengadjar
Pegawai
Tinggi
Asisten
Ahli
I
A
I
A
I
A
21
—
1
2
81
1
81
1
Teknologi
Teknik
2971)
Kimia/Biolo
gi
Pasti/Alam
1482) 11
Djumlah
4690
4
237)
Djumlah besar
16
11
37.768
609 2
184 3
24
= 1261 pengadjar : 1126 pengadjar Indonesia
135 pengadjar asing.
1397
Ku r a n g l e b i h s e m u a f a k u l t a s j a n g t e r g a b u n g
dalam
Univer-sitas
Negeri
masing²,
ketjuali
beberapa
fakultas
a.l.
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Universitas Indonesia, menderita kekurangan tenaga
pengadjar biasa (tetap). Beberapa fakultas hanja
mempunjai be-berapa gelintir tenaga pengadjar
biasa, bahkan ada djuga jang tidak mempunjai
tenaga pengadjar biasa sama sekali.
Pe l a d j a r a n
diselenggarakan
pada
umumnja
dengan bantuan tenaga pengadjar luar biasa (tidak
tetap)
jang
diambil
dari
fa-kultas²
lain
jang
tergabung dalam universitas jang sama, atau dari
universitas2
lain
atau
dari
kalangan²
diluar
u n i v e r s i t a s . Pe n g a d j a r t e r b a n g s a m p a i k e M a k a s s a r,
Pa d a n g d . s . b . , d a n d i r a n g k a p n j a b e - b e r a p a f a k u l t a s
dan beberapa matapeladjaran oleh satu tenaga
pengadjar merupakan satu kelaziman.
Meskipun universitas masing 2 mendapat bantuan
dengan tenaga pengadjar luar biasa itu, namun
djumlah tenaga pengadjar biasa dan luar biasa masih
sangat kurang djuga.
Pe n d i d i k a n t j a l o n p e n g a d j a r d i u s a h a k a n d e n g a n
mengambil
tjalon²
dari
lulusan
fakultas
bersangkutan jang sukar pula didja-lankan, selama
djumlah lulusan masih sedikit dan selama universitas masing² tidak dapat memberikan fasilitet²
selajaknja seperti perumahan, gadji dan tundjangan,
k e p a d a t j a l o n ² i t u . H a n j a Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
Universitas Indonesia sedang menje-lenggarakan
pendidikan
tjalon
pengadjar
dengan
agak
sempurna.
e. Semua Universitas Negeri tidak mempunjai tjukup
gedung² untuk ruangan² kuliah, laboratoria, rumah
sakit,
perpustakaan
d.s.b.
Semua
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n ,
ketjuali
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Universitas Gadjah Mada, belum mempunjai rumah sakit
universitas sendiri dan tetap mendjadi tamu Rumah
S a k i t U m u m P u s a t D e - p a r t e m e n Ke s e h a t a n d e n g a n
konsekwensi bahwa perlu diseleng-garakan banjak
pekerdjaan routine disamping pendidikan.
f.
Alat² laboratoria, rumah sakit dan chemicalia
u n t u k Fa k u l t a s ² B a d a l a h s a n g a t k u r a n g .
g. Buku² peladjaran untuk mahasiswa sudah lama tidak
d i i m p o r l a g i . M e n t e r i P. P. d a n K t e l a h m e n d j a n d j i k a n
bahwa buku² itu akan diimpor lagi pada tahun 1960
dan dapat dibeli dengan harga lebih murah oleh
para mahasiswa, segera sesudah daftar buku² masuk
dari universitas masing² setelah ditindjau
pimpinan fakultas jang bersangkutan.
oleh
h. Madjalah² ilmiah sudah lama tidak dipesan lagi.
A l o k a s i m a t a u a n g a s i n g d a r i D e p a r t e m e n P. P. d a n K
sudah lama dihentikan, kemudian diberikan lagi
untuk tahun 1959; sedangkan untuk tahun 1960 dan
selandjutnja (madjalah² ilmiah perlu dipesan satu
tahun lebih dahulu) tidak diketahui apakah akan
diberikan alokasi lagi. Banjak madjalah², bahkan
semua, menderita „missing num-bers”.
1398
Fa k u l t a s N e g e r i m a s i n g ² t e r g a n t u n g d a l a m h a l
buku² pela-djaran untuk mahasiswa, „reference
b o o k s ” , d a n m a d j a l a h ² i l - mia h da r i su mba n ga n 2
pemer inta h 2
a sing,
u n iver sita s 2
a sin g
dan
„agencies” asing.
i. Anggaran belandja pegawai/barang/bangunan jang
d i s e d i a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P. d a n K u n t u k
Universitas
Negeri
masing²
( lih a t
la mpir a n
A.7.a .b.c .d.) sela lu tida k tju k u p da n tida k per na h
memungk ink a n per k emba n ga n un iver sita s ma sin g²,
ter uta ma pa da ta hun ² tera c h ir den ga n men in gka tn ja
semua h a r g a b a r a n g da n bah a n . H a l demik ia n da pa t
dimenger ti,
oleh
ka r ena
anggaran
bela n dja
Depa r temen P.P. da n K selu r u h n ja a da la h h a n ja
4.93% da r i seluruh an gga r a n bela n dja Nega ra .
Per senta se ter tinggi ter - tja ta t pa da ta h u n 1957,
pa da wak tu itu a ngga ra n bela n dja De- par temen P. P.
da n K ber djumla h 6.35% da r i selu r u h an gga r an
bela ndja Nega r a .
Angga r a n bela ndja da la m ma ta ua n g a sin g su da h
la ma diha - pusk an, da n den ga n demik ia n bar a n g²
impor seper ti buk u², a la t² dan chemicalia dapat
dibeli hanja pada pasar dalam negeri. Kenja-taan
pada tahun² terachir adalah sedemikian, bahwa
barang 2 ter sebut dia ta s su ka r a ta u tida k da pa t
dibeli la gi pa da pa sar da -la m negeri, sehingga
apabila keadaan demikian berlarut-larut, banjak
fakultas B akan terpaksa tidak dapat melandjutkan
pela-djaran laboratoriumnja lagi.
Fa k u l t a s
jang
mempunjai
a fi l i a s i
dengan
s e b u a h u n i v e r s i t a s a sin g ma sih da pa t memesa n
a la t² da n buku² denga n mela lu i a n g - g a r a n b e l a n d j a
a fi l i a s i .
M esk ipun angga r a n bela n dja selu r u hn ja tida k
tjuk up a da nja , na mun beber a pa u n iver sita s a. l.
U niver sita s Ga dja h Ma da tida k memper gu n a k a n
a ngga ra n bela ndja setja r a ef ec tief, oleh ka r ena
pengelua r a n
untuk
ten a ga
a dmin istr a tif
dja u h
melebihi
imba nga n den ga n pen gelu a r a n u n tu k
tena ga penga dja r da n tida k seimba n g dju ga den ga n
djumla h ma ha siswa .
Politik Depa r temen P. P. da n K da la m h a l
mendir ik a n Univer - sita s/f ak u lta s bar u n a mpak n ja
tida k
diser ta i
denga n
„pla nn in g”
men gen a i
a ngga ra n bela ndja pega wa i/ba r a n g/ba n gu n a n da n
dju- ga
mengena i
tena ga
p e n g a d j a r.
Anggaran
belandja
jang
disedia-kan
tiap
tahun
tidak
memungkinkan
perkembangan
pesat
dari-pada
universitas/fakultas baru itu (pada hakekatnja
semua uni-versitas/fakultas negeri adalah baru).
Te n a g a p e n g a d j a r u n t u k u n i v e r s i t a s / f a k u l t a s b a r u
itu selalu ditjoba diambil dari univer-sitas/fakultas
jang sudah ada, dan jang sendiri menderita kekur a n g a n t e n a g a p e n g a d j a r.
Untuk
kesedjahteraan
mahasiswa
(asrama,
k e s e h a t a n , o l a h raga) untuk semua Universitas
Negeri disediakan Rp. 7 . 1 5 0 . 0 0 0 , — p a d a t a h u n
1960 dan Rp. 10.183.600,— pada tahun 1959. Anggaran belandja ini berada dalam tangan Biro
Ko o r d i n a s i Pe r g u - r u a n T i n g g i D e p a r t e m e n P. P. d a n
K.
1399
j . Te r d o r o n g o l e h k e k u r a n g a n ² d a l a m u n i v e r s i t a s
n e g e r i , m a k a b e - bera pa fa k u lta s n eger i men ga da k a n
a fi lia si denga n sebua h u n i v e r - s i t a s a s i n g . Afi l i a s i ²
jang sekarang ada adalah s.b.b.
Universitas Gadjah Mada :
1.
Fa k u l t a s
Ekonomi.
dengan
Universitas
Wi s c o u n s i n , d i b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n ,
2.
Fa k u l t a s
Te k n i k / I l m u
Pa s t i - A l a m
dengan
Universitas Cali-fornia, Los Angelos, dibiajai
o l e h I . C. A .
Universitas Indonesia :
1.
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
dengan
Universitas
California (selesai pada bulan Djuni 1960),
d i b i a j a i o l e h I . C. A .
2.
Fa k ulta s
Ek onomi
den ga n
Un iver sita s
Ca lif or nia , dibia ja i oleh For d Fou n da tion .
3.
Fa k u l t a s
Pe r ta n i a n / Ke h u t a n a n
dengan
U n i v e r s i t a s Ke n t uc k y, d i b i a j a i o l e h I . C. A .
4.
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Hewan
dengan
U n i v e r s i t a s Ke n t u c k y, d i b i a j a i o l e h I . C. A .
Universitas Airlangga :
1 . Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
dengan
Universitas
California (dimulai pada tahun 1960), dibiajai
o l e h I . C. A .
2 . F. K . I . P. d e n g a n S t a t e U n i v e r s i t y o f N e w Yo r k ,
A l b a n y, d i - b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n .
I n s t i t u t Te k n o l o g i :
1 . D e p a r t e m e n Te k n i k .
2. Departemen Kimia/Biologi.
3. Departemen
Pa s t i / A l a m
dengan
Ke n t u c k y, d i - b i a j a i o l e h I . C. A .
Universitas
Universitas Sumatra Utara :
F. K . I . P. d e n g a n S t a t e U n i v e r s i t y o f N e w Yo r k ,
A l b a n y, d i - b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n .
U n i v e r s i t a s Pa d j a d j a r a n :
1 . F. K . I . P. d e n g a n S t a t e U n i v e r s i t y o f N e w Yo r k ,
A l b a n y, d i - b i a j a i o l e h Fo r d Fo u n d a t i o n .
Afi l i a s i i n i m e m u n g k i n k a n Fa k u l t a s ² b e r s a n g k u t a n
untuk :
(a). mendatangkan
pengadjar²
tamu
(,,visiting
teachers”).
(b). pembelian
alat²
laboratoria/rumah
sakit,
terutama jang di-perlukan untuk pendidikan.
(c). pembelian
chemicalia,
terutama
jang
diperlukan untuk pen-didikan .
1400
(d).
pembelian sekedar alat² laboratoria/rumah
s a k i t d a n c h e m i - c a l ia , j a n g d i p e r l u k a n u n t u k
„research”.
(e).
pembelian
buku2
peladjaran
untuk
para
m a h a s i s w a d a n p e m b e l i a n „ r e f er e n c e - b o o k s ” .
( f ) . b a n t u a n d a la m ha l ² t e c h n i s e d u c a t i f.
(g).
p e n g i r i m a n t e na g a I n d o n e s i a k e l u a r n e g e r i
untuk
pendidikan
landjutan
(,,participants
program").
(h).
mendapat
sebagian
daripada
anggaran
belandja bangunan dari „counterpart funds”,
a p a b i l a a fi l i a s i d i b i a j a i o l e h I . C. A .
k . Te r l e p a s
dari
sesuatu
a fi l i a s i ,
beberapa
universitas/fakultas
ne-geri
menerima
b a n t u a n / s u m b a n g a n d a r i W. H . O. , U n e s c o , U n i c e f,
P. A . O. ,
I . C. A . ,
Fo r d
Fo u n d a t i o n ,
Rockefeller
Fo u n d a t i o n ,
Council
Economic
Cultural
Aff a i r s ,
Po p u l a t i o n C o u n c i l , C h i n a M e d i c a l B oa r d o f N e w
Yo r k I n c . , B r i t i s h C o u n c i l , C a n a d a C o u n c i l , C o l o m boplan,
Pe m e r i n t a h ²
Asing
dengan
melalui
kedutaan²nja, Univer-sitas-universitas Asing, berupa
p e n g a d j a r,
buku2,
madjalah²
ilmiah,
a la t ²
dan
„fellowships/visitor grants”.
l.
Djumlah lulusan (lihat djuga lampiran A.5 a. s/d h)
p a d a u n i - v e r s i t a s / f a k u l t a s n e g e r i m a s i n g 2 a da l a h
menurut tabel2 dibawah ini. Djumlah lulusan ini
d a p a t d i b a g i m e n ur u t a ) s a r d j a n a d a n b ) b a k a l o r ea t
d e n g a n d i p e r h a t i k a n , b a h w a b a n j a k f a k u l ta s t i d a k
mempunjai sistim pendidikan bakaloreat, akan tetapi
m e l u l u s - k a n d j u g a b a n ja k s a r d j a n a m u d a ( t i d a k
t e r m a s u k d a l a m t a b e l 2 ) j a n g k . l . sederadjat dengan
bakaloreat.
Djumlah
Sardjana
diluluskan pada
tahun 1950/51
s/d 1958/59
Hukum
Sosial/Politik
Sastra
Universitas/Institut
Ga- In- Air- Hasan- Sum An- Padj Tek- Djum
djah do- lang uddin a-tra da- a- no- -lah
Mad nesi -ga
Utar las dja- logi
119 391 20
—
10
6
11
X
557
219
X
X
X
X
X
X
X
219
13
73
—
X
X
X
X
X
90
Ekonomi
12 139
X
X
X
X
6
X
157
Pedagogik
7
X
X
X
X
X
X
X
7
F.K.I.P.
X
X
?
—
?
—
?
X
?
1401
Univ er sita s/ I nstitut
Djum la h S ar dja na
GaSuma
Indo Air- Hasan
Anda Padja- Tekn Djumdilulusk a n
djah
-tra
langg
-Uddin
-las djaran o-logi lah
pada th.
mada
Utara
nesi
a
1950/51 s/ d
Psychologi
Pend. Djasmani
Pasti/Alam
Teknik
Kimia/Biologi
Farmasi
Pertanian
Dokter Hewan
Dokter
Dokter Gigi
—
x
1
—
x
x
x
x
x
x
x
x
—
157
—
24
44
23
43
9
x
x
x
x
126
47
401
x
x
x
x
x
x
x
167
?
x
x
x
x
x
x
—
x
x
x
x
x
—
x
—
—
x
x
x
x
—
x
—
x
Keter a nga n :
x
—
?
Djum la h
Bak a - lor ea t
dilulus- ka n
pada th.
1950/51 s/ d
19 58 /5 9
Hukum
Sosial/Politik
Sastra
Ekonomi
Pedagogik
F.K.I.P.
Psychologi
Pend./Djasm.
Pasti/Alam
Teknik
Kimia/Biologi
Biologi
Parmasi
Pertanian
Dokter Hewan
Dokter
Dokter Gigi
x
x
x
x
1
—
—
33
33
x 233 490
x 219¹) 219
x
x
24
—
x 170
x
70
—
x 611
—
x
?
1)
= ter ma suk djuga sa r dja na fa r ma si
= tidak ada fa k ulta s sedem ik ia n
= belum a da lulusa nnja
= tidak diber ik a n k eter a nga n.
Univ er sita s/ I nstitut
GaSuma
Indo Air- Hasan
Anda Padja- Tekn Djumdjah
-tra
langg -Uddin
-las djaran o-logi lah
mada
Utara
nesi
a
a
279
444
xx
x
3
x
xx
x
xx
x
xx
x
xx
x
xx
x
282
444
157
211
158
x
x
x
55
xx
xx
4
xx
204
29
xx
xx
xx
x
x
16
66
x
x
x
x
x
xx
xx
x
―
x
x
?
x
x
x
x
x
x
x
x
x
xx
x
x
x
24
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
?
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
―
x
x
x
x
x
x
x
xx
x
x
x
xx
x
?
x
x
xx
x
x
x
x
xx
x
xx
x
x
x
x
x
x
xx
xx
xx
x
x
x
x
x
157
211
158
?
16
66
55
―
―
4
―
204
29
―
xx
x
xx
x
x
x
xx
x
―
Keterangan :
1402
Ke t e r a n g a n :
Lulusan
sardjana
muda
pada
fakultas masing 2 jang k.l. sederadjat
dengan bakaloreat tidak termasuk dalam
daftar.
x = tidak ada fakultas sedemikian
xx = tidak ada sistim pendidikan
bakaloreat
? = tidak ada keterangan
― = belum meluluskan bakaloreat.
m. Djumlah lulusan dalam udjian masing 2 dan dalam
udjian
terachir
sangat
mengetjewakan,
dibandingkan
dengan
djumlah
mahasiswa
2
seluruhnja pada tiap fakultas dan dengan djumlah
mahasiswa pada tingkat bersangkutan.
Hal demikian disebabkan terutama oleh karena :
1 . k e k u r a n g a n p e n g a d j a r,
2. kekurangan
buku2,
alat2,
ruang2
kuliah/laboratoria/rumah sakit,
3. terdapatnja mahasiswa jang terpaksa bekerdja
diluar univer-sitas, dan
4. oleh karena sistim pendidikan universitas bebas.
Meskipun
sistim
pendidikan
terpimpin
diandjurkan dan di- terima djuga oleh sebagian
besar universitas/fakultas negeri, na-mun hanja
beberapa
fakultas
negeri
dapat
melaksanakan
pendi-dikan terpimpin ini sebagaimana semestinja.
Sjarat2 sistim pendidikan terpimpin dengan
m a k s u d l e b i h m e m b i m b i n g p a r a m a h a s i s w a d a la m
p e l a d j a r a nn j a , s e h i n g g a a k a n t er d a p a t d j u m l a h
l u l u s a n s e b a n j a k- b a n j a k n j a d a la m w a k t u j a n g t e l a h
d i t e n t u k a n d a n d e n g a n t i d a k m e n g u r a n g i n i la i
p e n d i d i k a n , a da l a h d a l a m g a r i s 2 b e s a r s . b . b . :
(a).
pembatasan.
djumlah
mahasiswa
untuk
tingkat masing2;
(b).
menerima mahasiswa baru jang berbakat;
(c).
adanja tjukup banjak pengadjar ;
(d).
adanja tjukup banjak fasiltitas, seperti
ruang2 kuliah/labora-toria/rumah 2 sakit, alat2,
chemicalia, buku2 peladjaran; per-pustakaan;
(e).
kuliah2
setjara
klasik
diubah
sebanjak
mungkin mendjadi diskusi antara pengadjar dan
mahasiswa;
(f).kurikulum
seluruhnja
ditentukan
dan
diselenggarakan djuga setepat-tepatnja;
(g).
para
mahasiswa
diharuskan
mengikuti
segala kuliah2/prak-tika;
(h).
para
mahasiswa
diharuskan
menempuh
2
2
responsi , tentami-na dan udjian pada waktu2
jang telah ditetapkan;
(i). hendaknja kemadjuan para mahasiswa dinilaikan
tidak ber-dasarkan udjian sadja, akan tetapi
atas kemadjuannja sela-ma tahun peladjaran;
(j).
untuk para mahasiswa disediakan tjukup
banjak beasiswa, perumahan lajak (asrama), dan
rekreasi (olah raga, pemeli-haraan kesehatan,
d.s.b.)
Hingga
kini
hanja
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n
Universitas
Indone-sia,
jang
dapat
membandingkan
hasil2
pendidikan
universi1403
tas bebas (1950-1955) dengan hasil² pendidikan
terpimpin dengan memenuhi sjarat-sjaratnja
(1955-1959).
n. Dengan laporan ini tidak dimaksudkan untuk
membahas kuri-kulum fakultas negeri masing 2.
§ 9 9 4 . Ku r s u s B I — B I I
Ku r s u s 2 i n i d i s e l e n g g a r a k a n o l e h D e p a r t e m e n P. P.
d a n K . Pa d a d e w a s a i n i t e r d a p a t m e n u r u t k e t e r a n g a n
j a n g d i p e r o l e h d a r i D e p a r - t e m e n P. P. d a n K .
a.
Ku r s u s B I
D j u r u s a n Pe n d i d i k a n Ke p a n d a i a n
P u t„e r i E k o n o m i
„
Administrasi
„
Pe r n i a g a a n
„
Menggambar
„
Bahasa Indonesia
„
Bahasa Inggeris
„
Sedjarah
„
Musik
„
Te k n i k
„
Pe s a w a t
„
Alam
„
Pa s t i
„
Kimia
„
Biologi
„
Elektronika
1 sekolah
7
„
3
„
10
„
1
„
2
„
3
„
5
„
1
„
5
„
2
„
2
„
2
„
3
„
1
„
1
„
Djumlah
49sekolah.
M engena i djumla h siswa , dju mla h lu lu sa n pa da
ta hun 2 ja ng suda h da n pa da ta h u n ² j. a . d. tida k
diter ima k eter a nga n len gka p.
b . Ku r s u s B I I :
D j u r u s a n Pa s t i
1 sekolah
„
Ekonomi
1
„
„
Pe r n i a g a a n
1
„
„
Sedjarah
1
„
Djumlah
4 sekolah.
M engena i djumla h siswa , dju mla h lu lu sa n pa da
ta hun² j.a .d. tida k diter ima k etera n ga n len gk a p.
§ 995. Perguruan
Tinggi/Akademi diluar lingkungan
Dep. P.P. dan K.
J a n g d i m a k s u d i a l a h Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i
j a n g d i s e l e n g - ga ra k a n oleh Depa r temen la in da r ipa da
Depa r temen P.P. da n K. ( l i h a t l a m p i r a n B . I . ) .
Per gur ua n
Tinggi/Ak a dem i
sedemik ia n
diseleng ga r a ka n
oleh
De- par temen
ma sin g 2
un tu k
memenuhi k ebutuha n depa r temen ber sa n g-k u ta n a ka n
tena ga ahli.
Pe l a d j a r a n d i s e l e n g g a r a k a n d a l a m g e d u n g ²
tersendiri atau dalam
1404
gedung departemen dengan tenaga departemen sendiri
dan/atau de-ngan memindjam tenaga dari instansi² lain
s e b a g a i p e n g a d j a r.
Djumlah mahasiswa adalah sangat terbatas dan
djumlah maha-siswa baru jang diterima tiap tahun
ditentukan atas dasar kebutuhan dan dasar anggaran
belandja jang disediakan.
L a m a p e n d i d i k a n a d a l a h 5 t a h u n u n t u k Pe r g u r u a n
Tinggi
Ilmu
Ke p o l i s i a n
jang
memberikan
gelar
sardjana kepolisian kepada para lulusannja, dan 3
tahun untuk akademi 2 lain jang para lulusannja
m e n d a p a t „ c i v i e l e ff e c t ” s e d e r a d j a t d e n g a n g e l a r
bakaloreat.
Bebe-rapa
akademi
memberikan
„ a c a d e m i s c h e ff e c t ” d j u g a k e p a d a p a r a l u l u s a n n j a .
Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i i n i j a n g s e l u r u h n j a
berdjumlah 45 buah dapat dibagi s.b.b. :
16
buah
dilapangan
Ilmu
Pe n g e t a h u a n
Sosial/Budaja
2 9 b u a h d i l a p a n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n Pa s t i / A l a m .
Ke t e r a n g a n ² m e n g e n a i d j u m l a h m a h a s i s w a , d j u m l a h
lulusan pada tahun-tahun jang sudah dan pada tahun²
j.a.d. adalah tidak lengkap.
§ 9 9 6 . Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i S w a s t a ( l i h a t
lamp. C. 1)
Pe r g u r u a n
Tinggi
Swasta
mempunjai
sistim
pendidikan kurang-lebih sama dengan Universitas²
Negeri.
Lama
pendidikan
adalah
k.l.
5 tahun untuk
perguruan
tinggi
swasta
jang
menjelenggarakan
pendidikan sampai tertjapainja gelar sardjana, dan k.l.
3 tahun untuk perguruan tinggi swasta jang menjelenggarakan pendidikan sampai tertjapainja gelar
bakaloreat.
D j u m l a h m a ha s i s w a d a n d j u m l a h l u l u s a n p a d a
Per g u r u a n
Tinggi/
Akademi
Swasta
tidak
dapat
d i k e t a h u i , o l e h k a r e na b a n j a k k e t e - r a n g a n t i d a k ma s u k .
Sepandjang pengetahuan, hanja lulusan Akademi
Te k n i k
Nasio-nal
(bakaloreat),
dan
Universitas
Nasional Djakarta (bakaloreat) te-lah mendapat „civiel
e ff e c t ” .
D e n g a n Pe r a t u r a n Pe m e r i n t a h N o. 2 3 ta h u n 1 9 5 9 ,
L e m b a r a n N e - g a r a N o. 3 7 , 1 9 5 9 , t e l a h d i t e t a p k a n
b a h wa p a r a ta m a t a n p e r g u r u a n t i n g g i s w a s t a u n t u k
m e m p e r o l e h ha k m e m a k a i g e l a r u n i v e r s i t a s p e r l u
m e n g u l a n g i u d j i a n s a r d j a na m u d a d a n u d j i a n s a r d j a n a
lengkap pada satu perguruan tinggi negeri jang
d i t u n d j u k o l e h M e n t e r i P. P. d a n K . Dida la m Per a tu ra n
Pemer intah itu diteta pk a n dju ga sja ra t2 u n tuk p e r guruan
tinggi
swasta
mengenai
kurikulum,
pengadjaran, d.s.b.
Pe r g u r u a n T i n g g i / A k a d e m i S w a s t a j a n g b e r d j u m l a h
80 buah da-pat dibagi s.b.b. :
7 1 d i l a p a n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n / S o s i a l / B u d a j a
9 d i l a p a n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n Pa s t i / A l a m .
§ 9 9 7 Pe r g u r u a n Ke d j u r u a n M e n e n g a h At a s
a. PER GU R UAN
KED.TU R UAN
M ENENG AH
ATAS,
diselengga r a - ka n oleh Depa r temen P. P. da n K.
M e n g e n a i s e k o l a h m a s i n g ² , d j u m l a h p e n g a d j a r,
djumlah
mu-rid,
biaja,
dan
djumlah
tenaga
menengah jang akan dihasilkan pada tahun-tahun
j.a.d. lihat lampiran a. 1.2.3.4.
1405
b.
PERGURUAN
KEDJURUAN
MENENGAH
ATAS,
diselenggara-kan oleh Departemen² lain daripada
Departemen
P.P.
dan
K.
(lihat lampiran b. 1).
c.
P E R G U R UA N
K E D J U R UA N
MENENGAH
S WA S TA ( l i h a t l a m p i r a n c . 1 . 2 . 3 . 4 . 5 . 6 . 7 ) .
ATA S
§ 998. Mahasiswa Indonesia jang sedang beladjar
diluar negeri un-tuk mentjapai gelar sardjana
dan jang akan kembali pada tahun 1960 -.1966
(lihat lampiran E. 1.2.).
Golongan ini dapat dibagi s.b.b.:
a.
dalam rangka bantuan Colomboplan 292, perintjian:
b.
dengan ikatan dinas/transfor Dep. P.P. dan K. 243, perintjian :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
11
12
.
Teknik
pasti/alam
pertanian/kehutanan
kedokteran
„foodtechnology”
perindustrian
perawatan
perdagangan
sosial/politik
administrasi
perpustakaan
bahasa Inggeris
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
11
12
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
.
teknik
pasti/alam
pertanian/kehutanan
kedokteran
kedokteran gigi
biologi
perindustrian
perikanan
pelajaran
perawatan
musik/menjanji
seni pahat/bebas
ekonomi
bank/akuntansi
sosial/politik
filsafat/sastra
administrasi
perpustakaan
bahasa Inggeris/Perantjis
geografi
perhotelan/tourisme
dekorasi
purbakala
162
45
29
1
3
15
3
12
5
5
6
6
108
19
5
6
2
1
18
1
3
1
11
2
15
7
9
4
6
1
2
1
8
1
2
1406
c.
24 pedagogi/psychologi 5
.2 5 „ s p e e c h t h e r a p y ”
2
. 6 physioterapi
2
2
. 7 tidak diketahui
2
1
d e n g a n b e a s i s w a Pe m e r i n t a h a s i n g
476
djurusan tidak dapat diperintji
Djumlah 1011
d. Rentjana untuk tahun 1960, 1961 dan selandjutnja
b e l u m d i t e - t a p k a n . Pa d a u m u m n j a t i d a k d i b u a t
rentjana sedemikian untuk sekian tahun lamanja.
Te n a g a . I n d o n e s i a j a n g d i k i r i m d e n g a n t u g a s
b e l a d j a r k e l u a r n e - g e r i d a l a m r a n g k a b a n t u a n I . C. A .
d a n Fo r d Fo u n d a t i o n a d a l a h p a d a u m u m n j a m e r e k a
jang sudah mentjapai gelar sardjana di Indonesia dan
dikirim keluar negeri untuk „postgraduate/specialized
training” (lihat lampiran E. 2).
Pe r i n t j i a n a d a l a h s . b . b . :
1957 1958 1959
1 . d a l a m r a n g k a b a n t u a n I . C. A .
79
39
2 . d a l a m r a n g k a b a n t u a n Fo r d Fo u n d a t i o n
35
95
88
36
§ 9 9 9 . Te n a g a Pe m b a n g u n a n A s i n g
Djumlah tenaga asing jang sekarang bekerdja di
I n d o n e s i a d a p a t d i p e r i n t j i s . b . b . ( l i h a t l a m p i r a n F.
1.2.3.):
a. Didatangkan
dalam
rangka
bantuan
P. B . B . ,
C o l o m b o p l a n , L C. A . , C o u n c i l E c o n o m i c C u l t u r a l
Aff a i r s , Fo r d Fo u n d a t i o n , B r i t i s h C o u n c i l d a n
Vo l u n t e e r s d a n j a n g d i p e k e r d j a k a n p a d a D e p a r t e m e n - D e p a r t e m e n Per i n d u s t r i a n , Pe r h u b u n g a n D a r a t ,
Per h u - b u n g a n La u t , Pe r ta n i a n , P. P. d a n K . . ( a . l . p a d a
un i v e r s i t a s m a - s i n g - m a s i n g ) , Ke s e h a t a n , Pe k e r d j a a n
U m u m d a n Te n a g a , Per b u - r u h a n , D a la m N e g e r i ,
Pe n er a n g a n , B i r o F i n e k , Ke p o l i s i a n , S o s i a l d a n
Ke ua n g a n … … … … … … … … … … … … . . 3 1 4 o r a n g
( u n t u k k e a h l i a n m a s i n g ² l i h a t l a m p i r a n F. 2 ) .
b . D i d a t a n g k a n a t a s d a s a r k o n t r a k d e n g a n Pe m e r i n t a h
R.I.
dan
di- pekerdjakan
pada
Departemen 2
Ke s e h a t a n , P. P. d a n K . ( a . l , p a d a u n i v e r s i t a s
m a s i n g ² ) , Pe r ta n i a n , Pe n e r a n g a n , Ke u a n g a n , Per t a ha n a n , S o s i a l , Pe r d a g a n g a n , Pe r h u b u n g a n L a u t ,
Per i n d u s t r i a n
Rakjat,
Pe r i n d u s t r i a n
Da s a r,
Pe k er d j a a n
Umum
dan
Te n a g a
….
…………………………………………………….. 436 orang
D j u m l a h .......... 7 5 0 o r a n g .
Pe r i n t j i a n k e w a r g a n e g a r a a n d a p a t d i l i h a t d a r i
l a m p i r a n F. 3 s e - d a n g k a n k e a h l i a n m a s i n g ² t i d a k
dapat diperintji.
Untuk pembajaran tenaga asing ini diperhitungkan
u n t u k t a h u n 1 9 6 0 s e b a n j a k N f. 3 . 4 8 2 . 2 0 5 , 9 2 ( l i h a t
l a m p i r a n F. ) .
1407
B A B 8 6 . K E A D A A N S A N G M E N D J A D I T U D J UA N
§ 1 0 0 0 Ke s i m p u l a n d a r t k e a d a a n s e k a r a n g
Ke a d a a n t e n a g a pe m b a n g u n a n d a p a t
di s i m p u l k a n s . b . b . :
a. Meskipun
djumlah
tenaga
pembangunan
berpendidikan
universitas,
bakaloreat,
dan
menengah atas jang sekarang ada, tidak dapat
diketahui dengan benar (angka² dibawah ini hanja
men-dekati kebenaran dan banjak angka lain tidak
tersedia), namun terang bahwa djumlah itu sangat
kurang.
Djumlah tenaga pembangunan ini adalah (lihat
djuga daftar perintjian pada BAB I):
1. berpendidikan universitas :
4453
2. berpendidikan bakaloreat : 2519
3. berpendidikan menengah : tidak dapat
diketahui.
b. Dengan
ditambahnja
tenaga
ahli
asing
jang
sekarang bekerdja di Indonesia, djumlahnja masih
s a n g a t k u r a n g d j u g a . Te n a g a a h l i a s i n g d a p a t
dibagi dalam dua golongan (BAB II, dan lam-piran
F. 1 . 2 . 3 ) .
1 . d a l a m r a n g k a b a n t u a n P. B . B . d a n
“foreign agencies”
314
2 . a t a s d a s a r k o n t r a k d e n g a n Pe m e r i n t a h
R.I. (untuk golongan ini dikeluarkan
B i a j a s e b a n j a k N f. 3 . 4 8 2 . 2 0 5 , 9 2 ) .
436
Djumlah
750
c . Keadaan lembaga² pendidikan sebagai sumber
daripada tenaga pembangunan adalah s.b.b.:
1. Universitas Negeri.
(a).
Delapan buah Universitas Negeri, semuanja
dengan
50
fa-kultas
dan
76
djurusan,
merupakan djumlah jang djauh dari tjukup
untuk seluruh Indonesia (lihat § 993 dan
lampiran A. 1.).
(b).
Universitas² Negeri lebih memperhatikan
dan para maha-siswa mempunjai minat lebih
b e s a r b a g i I l m u Pe n g e t a h u a n S o s i a l / B u d a j a
( Fa k u l t a s A ) d i b a n d i n g k a n d e n g a n I l m u Pe n g e t a h u a n P a s t i / A l a m ( Fa k u l t a s B ) d e n g a n
a da n j a ( l i h a t § 993 b):
1408
2 4 Fa k u l t a s A
2 6 Fa k u l t a s B
dengan 22.654 mahasiswa
dengan 15.114 mahasiswa
5 0 Fa k u l t a s A d a n B
dengan 37.768 mahasiswa
( s e b e n a r n j a 4 9 f a k u l t a s ; d i s i n i Fa k u l t a s Ke d o k t e r a n
Gigi Universitas Gadjah Mada jang tergabung
dalam
Fa k u l t a s
Ke d o k t e r a n / Ke d o k t e r a n
Gigi
disebut tersendiri).
(c). Pun
pembagian
ikatan
menundjukkan ke-g a n d j i l a n
adanja (untuk perintjian
lampiran A. 6):
3150 mahasiswa ikatan dinas
3101 mahasiswa ikatan dinas
dinas
P. P.
dan
K.
sedemikian, dengan
l i ha t § 993 c dan
Fa k u l t a s A
Fa k u l t a s B
6251 mahasiswa ikatan dinas.
(d). D j u m l a h t e n a g a p e n g a d j a r b i a s a ( t e t a p ) a d a l a h
sangat ku-rang, ketjuali pada beberapa fakultas.
Pa d a b a n j a k f a k u l t a s t e r d a p a t h a n j a b e b e r a p a
gelintir tenaga pengadjar biasa. De-lapan buah
Universitas Negeri dengan 37.768 mahasiswa
(untuk perintjian lihat § 993 dan lampiran A. 4.
a. s/d h.):
W. N. I . A s i n g
Gurubesar biasa
99
L e k t o r Ke p a l a b i a s a
49
Lektor biasa
161
Lektor Muda biasa
184
Pe n g a d j a r / Pe g a w a i T i n g g i b i a s a 2 4
Asisten Ahli biasa
609
Djumlah
1126
87
1
26
3
16
2
135 = 1261.
Banjak diantara pengadjar biasa itu merangkap
djuga
bebe-rapa
fakultas
dan
begitu
pula
beberapa mata peladjaran.
Pe n g a d j a r l u a r b i a s a d i a m b i l d a r i i n s t a n s i ² l a i n ,
dari uni-versitas sendiri atau dari universitas²
lain. Dengan adanja penga dja r lua r bia sa , ja ng
pada beberapa fakultas merupa-kan golongan
pengadjar terbanjak, namun djumlah penga-djar
biasa dan luar biasa masih kurang djuga.
(e).
Ku r a n g l e b i h s e m u a f a k u l t a s n e g e r i m e n d e r i t a
kekurangan
gedung²
untuk
ruang²
k u l i a h / l a b o r a t o r ia / r u m a h s a k i t , b u k u 2 , madjalah²
ilmiah.
(f). Anggaran belandja pegawai/barang/bangunan
jang dise-diakan tiap tahun untuk Universitas
Negeri
masing²
selalu
kurang,
sehingga
perkembangan
Universitas²
Negeri
sangat
terhambat.
1409
Didalam anggaran belandja barang