PERTEMBUNGAN BAHASA Struktur Paragraf . doc (1)

PERTEMBUNGAN BAHASA
YANG BERMINAT
• Ethnologis
• Sosiologis
• Linguis
• Antropologis
• Politik
• Undang-undang
• Pendidikan
DEFINISI
• Lebih dari satu bahasa dalam satu kawasan
PERMASALAHAN
• kedominan sesuatu bahasa
• Konteks / situasi penggunaan bahasa
• Kedudukan komuniti bahasa
• Demograf
• Ekonomi
• Keperluan menguasai sesuatu bahasa
PERSOALAN
• Di mana?
• Buat apa?

FAKTOR
• Migrasi
• Penjajahan
• Persekutuan
• Kawasan sempadan
MIGRASI
• Kelompok besar masuk ke kawasan satu kelompok kecil
• Kelompok kecil masuk ke kawasan yang dikuasai satu nasionaliti
PENJAJAHAN
• Politik
• Ekonomi
PERSEKUTUAN
• Beberapa ethnik bersatu di bawah satu negara
• Sukarela
• Paksa
KAWASAN SEMPADAN
• Jarang berlaku pemisahan politik selari dengan bahasa
KESAN
• Kepelbagaian bahasa
• Gangguan bahasa

• Pemilihan bahasa
• Diglosia

•
•
•
•

Pemeliharaan bahasa
Penyisihan bahasa
Kepupusan bahasa
Pengunduran kepupusan bahasa

GANGGUAN BAHASA
Kesan dari dwibahasa
Komponen tertentu dari bahasa sumber bercampur dengan bahasa
penerima
• Weinreich 1953 – language interference
DIMENSI GANGGUAN BAHASA
• Tingkah laku individu dalam masyarakat

• Sistem bahasa
• Pembelajaran bahasa
TINGKAH LAKU INDIVIDU
• Pertuturan bercampur
SISTEM BAHASA
• Campur sistem bahasa
• Fonologi – bunyi pinjaman , spt f,v, sy, kh,
• Morfologi – pra, pro, pasca, isme, ik, is
• Leksikal - kata-kata biasa, istilah
PEMBELAJARAN BAHASA
• Terdedah kpd belajar banyak bahasa
• Timbul masalah pertentangan sistem antara bahasa
JENIS GANGGUAN BAHASA
• Percampuran kod (code mixing)
• Pertukargantian kod (code switching)
PERCAMPURAN KOD
• Ada unsur bahasa lain dlm satu wacana bahasa tertentu
NABABAN 1978
• Penggunaan lebih dari satu bahasa standard dalam satu wacana
menurut pola-pola yg masih belum jelas.

PENYEBAB
• Keterpaksaan teknologis – konsep dan istilah
• Status penutur
PERTUKARGANTIAN KOD
• Tukar dari satu bahasa ke bahasa yang lain
• Situasi berbahasa – satu situasi guna bahasa A dan satu situasi guna
bahasa B
FAKTOR
• Perhubungan antara penutur
• Topik
• Waktu
• Tempat
•
•

• Situasi
PERBEZAAN ANTARA PERCAMPURAN KOD DAN PERTUKARAN KOD
• Situasi tidak resmi – percampuran kod
• Situasi resmi – pertukargantian kod

KEPELBAGAIAN BAHASA
DEFINISI
• Negara yang rakyatnya menuturkan lebih daripada satu bahasa
• Bersifat pelbagai bangsa, budaya dan etnik.
• Tidak semestinya semua rakyat boleh tutur lebih dari satu bahasa.
KESAN
• Masyarakat pelbagai bahasa (multilingual)
• Pemilihan bahasa
• Tukar ganti kod
• Pemeliharaan bahasa
• Penyisihan bahasa
• Kematian bahasa
PEMILIHAN BAHASA
• Yang mana sesuai utk digunakan
• Ikut domain
• Pilih guna keseluruhan
• Tukar ganti kod
FISHMAN 1972
• Language choices, cumulated into the processes of language
maintenance or language shift. If many individuals tend to handle topic

x in language X, this may well be because this topic pertains to a
domain in which that language is ‘dominant’ for their society or for
their sub-group. Certainly it is far different social interaction which
topic x is discussed by the same interlocutors in the language most
commonly employed in that domain”.
FAKTOR PEMILIHAN BAHASA
• Domain perlakuan bahasa
• Situasi bertindan
• Motivasi
• Penyesuaian
• Rangkaian sosial
• Dasar kerajaan
• keselesaan
DOMAIN PERLAKUAN BAHASA
• Schmidt Rohr (1932)
• Fishman (1964,65,68)
• Greenfeld (1972)
• Parasher (1980)
FASOLD (1984:183)

•

Domain are taken to be constellations of factors such as location, topic
and participants.
• Tempat, topik, peserta.
• Terdapat peranan perhubungan
DAVID 1996:48
• Satu bahasa diguna dalam sesuatu domain
• Jumlah domain berbeza ikut komuniti
• Pengkaji bina 4 – 10 domain
FISHMAN 1964
• Domain tinggi
• Domain rendah
• Berkaitan dengan diglosia
GREENFIELD 1972
• 5 domain
• Kekeluargaan - mesra
• Persahabatan - mesra
• Keagamaan
- status

• Pendidikan
- status
• Pekerjaan
- status
PARASHER 1980
• 7 domain
• Kekeluargaan
rendah
• Persahabatan
rendah
• Kejiranan
rendah
• Pendidikan
tinggi
• Kerajaan
tinggi
• Pekerjaan
tinggi
• Perniagaan
jenis perniagaan

SITUASI BERTINDAN
• Herman 1968
• Pendekatan psikologi
• Pilih guna sesuatu bahasa berdasarkan keadaan
• Keperluan individu
• Keadaan yang dihadapi
MOTIVASI
• Lambert 1967
• Sosio-psikologi
• Instrumental
• integratif
TEORI PENYESUAIAN
• Giles 1977
• Sesuaikan dengan orang yang dilawan bercakap
• Golongan kurang dominan akan sesuaikan dengan golongan yang
dominan

KEDOMINANAN BAHASA
• Jumlah penutur
• Status sosial penutur

RANGKAIAN SOSIAL
• Gal 1979
• Umur
• Status sosial
DASAR KERAJAAN
• Asmah hj Omar 1992
• Dasar bahasa
• Bahasa rasmi
• Bahasa kebangsaan
• Pengantar pendidikan
KESELESAAN
• Asmah hj Omar 1992
• Latar belakang pendidikan
• Halangan sosiolinguistik

PEMELIHARAAN BAHASA
DEFINISI
• In language maintenance, the community collectively decides to
continue using the language or languages it has traditionally used. –
Fasold 1984:213

• Sedang berlaku penyisihan bahasa
• Usaha memelihara bahasa dari pupus
JENIS PEMELIHARAAN BAHASA
• Memelihara bahasa sedia ada dan masih digunakan
• Menghidupkan kembali bahasa yang sudah pupus/mati
FAKTOR PEMELIHARAAN
• Politik- dasar kerajaan
• Sosio-ekonomi- bahasa dapat meningkatkan taraf sosio-ekonomi
• Kedominanan- dominan politik/ekonomi akan kekal terpelihara
• Keperluan
PEMELIHARAAN BAHASA IBUNDA DI MALAYSIA
• 1947- AMCJA – Bahasa Melayu dijadikan bahasa kebangsaan tunggal
negara. Walau bagaimanapun penggunaan bahasa lain tidak dihalang.
• Sekolah ada 4 aliran.
PENYATA RAZAK 1959
• Perlu ada bahasa pengantar di sekolah utk tujuan perpaduan.
• Bahasa inggeris tetap digunakan sehingga bahasa Melayu mantap.
• Tubuh DBP utk mantapkan bahasa Melayu
• Sekolah menengah Melayu pertama – Sekolah Alam Shah
PENYATA RAHMAN TALIB 1960
• Tukar bahasa pengantar sekolah kerajaan ke bahasa Melayu secara

beransur.
DASAR PENDIDIKAN MALAYSIA 1971
• Hussein Onn
• Sejak 1968 sek rendah guna bm
• Sejak 1970 sek menengah guna bm
• Sek Cina & Tamil kekal
• Sek swasta Cina kekal
• Bahasa Inggeris jadi mata pelajaran wajib
LAPORAN KABINET 1985
• Mahathir Mohammad
• Bm sebagai bahasa pengantar pendidikan
• Alat perpaduan
• Syarat wajib lulus bm dlm peperiksaan kerajaan
• BI diguna dalam kegiatan tertentu ilmu dan pendidikan.
PENYATA NAJIB 1995
• Universiti dibenar guna bi untk subjek sains & teknologi
• 2003 – bi sebagai bahasa pengantar sains dan mathematik di sekolah.

PENYISIHAN BAHASA
DEFINISI
• Penutur beralih menggunakan bahasa lain dgn meninggalkan bahasa
yg sebelumnya digunakan.
• Weinreich 1953- A language shift may be defned as the change from
the habitual use of one language to that of another.
FASOLD 1984
• Language shift simply means that a community gives up a language
completely in a favor of another one. The members of the community,
when the shift has taken place, have collectively chosen a new
language where an old one used to be used.
• Kesan pemilihan bahasa
• Komuniti pelbagai bahasa
• Ke arah kematian bahasa
CONTOH
• Penduduk Eropah tinggalkan bahasa vernakular guna bahasa
kebangsaan
• Pendatang Eropah di Amerika utara generasi kedua dan seterusnaya
beralih guna bahasa Inggeris.
FAKTOR
• Politik
• Asimilasi
• Keperluan
POLITIK
• Wajib guna bahasa kebangsaan
• cth di Eropah (Gal 1979)

• dan Israel (Hofman, Fisherman 1972).
ASIMILASI
• Komuniti minoriti meninggalkan bahasa ibunda dan beralih guna
bahasa golongan majoriti. Cth USA, Miriek, India Muslim di Malaysia
KEPERLUAN
• Pendidikan
• Ekonomi
• Meningkatkan status sosio-ekonomi
• Cth Oberwart, Austria (Gal 1979)
KOMUNITI DWIBAHASA OBERWART
• Dwibahasa petani Jerman – Hungari
• Jadi kaw perindustrian
• Orang Jerman masuk dan dianggap berprestij
• Petani tukar kerja industri
• Sisih bahasa Hungari
MELANESIA DI NEW CALEDONIA
• Schooling 1990
• 1902 bahasa ini dikatakan nazak
• 1983 – 97% penduduk lebih 5 tahun fasih Perancis.
• Perancis bahasa rasmi sejak 1863
• Orang Eropah guna Perancis
• Pribumi dwibahasa
PRIBUMI
• Dwibahasa masa sekolah selepas itu tinggalkan bahasa Perancis
• Mereka jarang berhubung dengan orang luar
• Hidup secara komunal
KEMATIAN BAHASA
• Bahasa tidak dituturkan lagi.
• Language death occurs when a community shifts to a new language
totally so that the old language is no longer used – Fasold 1984
JENIS
• Kepupusan tanpa penyisihan bahasa
• Kepupusan disebabkan penyisihan bahasa
• Kepupusan secara nominal melalui perubahan
KEPUPUSAN TANPA PENYISIHAN
• Penuturnya semua mati disebabkan peperangan, penyakit dan
bencana alam
• Julai 1898 gempa bumi di Papua New Guinea
DISEBABKAN PENYISIHAN BAHASA
• Tukar guna bahasa lain
• Cth; Hawaii
PERUBAHAN
• Pertukaran taraf bahasa
• Bahasa tukar jadi dialek

• Bahasa resmi jadi vernakular
ANCAMAN KEPADA BAHASA
• Modenisasi
• Sosio-ekonomi
• Pengelompokan penutur
• Usaha penutur
• Asimilasi disebabkan sifat umum

DIGLOSIA
DEFINISI
• Ferguson 1959
• Perhubungan saling melengkapi antara 2 atau lebih kelainan bahasa.
• Ada digunakan dalam situasi tinggi dan ada yang digunakan dalam
situsi rendah
• Tinggi (H) lambang prestij dan persuratan
• Rendah (L) tidak formal dan pertuturan
FISHMAN 1967
• Kembangkan mencakupi dwibahasa.
• Diglosia dan dwibahasa hadir bersama
• Diglosia tanpa dwibahasa
• Dwibahasa tanpa diglosia
• Tiada diglosia maupun dwibahasa
DIGLOSIA DAN DWIBAHASA HADIR BERSAMA
• Ahli boleh tutur lebih satu bahasa
• Ada bahasa H dan ada L
• Saling melengkapi
• Domain formal guna bahasa H
• Domain tak formal guna bahasa L
DIGLOSIA TANPA DWIBAHASA

POLISI BAHASA DI MALAYSIA
JENIS BAHASA
• Bumiputera
• Bukan bumiputera
BUMIPUTERA
• Austroasia
• Austronesia
BUKAN BUMIPUTERA
• China
• India
• Negara jiran
• Inggeris
• Arab
SEJARAH

• Zaman kolonial lagi
• Guna empat bahasa
• Neg Melayu tidak bersekutu guna bm
• Bahasa Melayu lingua franca
• Sekolah 4 jenis + sek pondok
SEKOLAH
• Inggeris – sampai menengah- gol atasan melayu dan cina
• Cina – sampai menengah
• Melayu + Tamil – rendah
• 4 thn melayu + 2thn inggeris = Menengah Inggeris
• Sek Inggeris sebagai paspot mobiliti
PERLEMBAGAAN MALAYA
• Draf ambil kira kepelbagaian bahasa di Malaya
• Artikel 152- Dasar Bahasa Kebangsaan
• Bahasa kebangsaan BM
• Urusan rasmi guna BI dan BM
PEMBENTUKAN MALAYSIA
• 1963- Sabah & Sarawak masuk Malaysia
• Diberi tempoh sepuluh tahun utk guna BM sebagai bahasa rasmi
• Sabah berjaya
• Sarawak lanjut hingga 1985
PERLAKSANAAN
• BM bahasa rasmi dlam tempoh 10 thn.
• Berlaku dwibahasa dlm tempoh tersebut
• Praktisnya- BI lebih digunakan- faktor kebiasaan dan pendidikan
AKTA BAHASA KEBANGSAAN (PINDAAN)
• 1967
• bM bahasa rasmi tunggal di semenanjung
• Mahkamah dikecualikan
• 1981 bm di mahkamah rendah
• 1990 semua mahkamah guna bm
PENGEKALAN BAHASA IBUNDA
• Dasar bahasa kebangsaan tiak halng bahasa ibunda
• Sekolah jenis kebangsaan
• Sekolah swasta
• Pupils’ own languages (pol)

KEMATIAN BAHASA
•
•

A language is said to be dead when no one speaks it any more.
The majority of the world’s languages are vulnerable not just to decline
but to extinction.
LEVELS OF DANGER
• Kincade 1991
• Viable language- no threat to long-term survival

•

Viable but small- more 1000 speakers, isolated, strong internal
organization
• Endangered- spoken by enough people to make survival a possibility
• Nearly extinct- spoken by just a few elderly people
• Extinct – the last fluent speaker died.
STEPHEN WURM 1998
• Potential
endangered
languagessocially
and
economically
disadvantaged- beginning to lose child speakers
• Endangered languages- have no children learning the language
• Seriously endangered languages- youngest speakers age 50 or older
• Moribund languages- a handful of good speaker left mostly very old
• Extinct languages- have no speakers left
WHY SHOULD WE CARE?
• Because we need diversity
• Because languages express identity
• Because languages are repositories of history
• Because languages contribute to the sum of human knowledge
• Because languages are interesting in themselves
WHY DO LANGUAGES DIE?
• Factors which put the people in physical danger
• Factors which change the people’s culture
WHAT CAN BE DONE?
• Speakers increase their prestige within the dominant community
• Speakers increase their wealth
• Speakers increase their legitimate power
• Speakers have a strong presence in the educational system
• Speakers can write their language down
• Speakers can make use of electronic technology