I Olnh Zsrena itu dalam kagiatan bfllajar rnengajar guru harus
.
. -
*
..
' P0E N I N G K A T A N MUTU PCM S I D A N G S T U D 1
MGTE~ATIK~. 21.
METODA
PPKN DENGAN PENGAPLIKASIAN
INXUIRI DAi4 VCT DI XECAMGTAt4 IV KOTD XAB AGfiM
~ i ' 1 . a k s a n a k a na t a s b i a y a r u t i n IKIP. P a d a n g
D a n g a n A f i g g a r a n 13$8/i333 sesuai dengan kgntrnk
: 07/K.l2.3/PM/1337
NomclI-
I
LEMOfiGA PENGAZDIAN KSPADA M k S Y A R A K A i
IKI? PADANG
. ....1
,A.
.
.,
.
1 9 3 ' 3
-
*
R I t?G:LiS
fit2i-1afi.( l93L.; 3 3 )
Xenurtit
Itenakalsn
tsrmasuk
remzja
~srampokan.
.
~ a t a~ a t i a r dalam
bidang
rsendidikan
seorang
guru
d a n a t d i k a t a g ~ r i k a n bar-kualitas a p a b i l a guru yang bersanskutan
m.Ei-iiti1~2
man3.l i k i
Zima
kenanpurtnIlicimpetensi
dasar
v a k n i m ~ n l l i k i : ( 1 ) peiisuasaan tentaris k u r i k u l u n .
ti?(-hadap ma k a r i
crr? t u l i
+
(4)
~ ~ e r h a d arnetodw.
p
so t i a p .rnata
palajaran.
k ~ mtmen
i
terhzdap tugas.
sebagai g u r u
( 2 ) senguasaan
(3 )
dan
panguasaan
(5) d i s i p l i n
d ~ l a i na r t i l u a s . Mutir (1735; 14).
2ard~sarkai-1
~arigamatan p ~ l i r f l i z idi lapangan wawancara ciengan
n a h a r 7 i z ~ a ~snypz,tarann0-11. sacai-a umum mereka kurans memaharni
peiiei-span
motodil i
Yasnita
Th13mas A L f a E d i W r ! .
\ rr.7-
dar! 'JCT i n i . Wawart~ara cfsnsan I z h a r
r
6 Clktober 1378). Ssdangkan metoda
banjiak di a n t a r a guru-guru SD yang
untuk L-,idar!g stcrdi PPKN.
I
tieIum
knnal
sctL:~ab
~ ~ r i e i - a p a imi f i t.oda
dsngan metoda VCT
tersebut.
'rfal i r i i
muriskin s a j a
s ~ r ~ r -urrtum
a
baru d i tsrapkan m u l a i
irii
1373. .SsSa,gian b g ~ a i -mersks baru kei-tal waktu perrulis t u r u n
t+Ii!ji-r
ka
.
'rasangan.
s a p a r t i di
L U ~ U
i(ilangan.
~
Kezamatan 1'4
Kcto H a b u ~ a t a n Agam.
*'
di
Ratu Gnsui.r KoLamadya Padang dan. .jcrga di Kecamatan
lubuk A l u n s K s b u ~ a t a nPadang Pariaman.
n
- t~
j ? ~ g aWaifsafir,s.~z rjanulis dangan.beberapa gsngawas TK/SD
d i kezamatarr K a r a n j i rnAreka sarrgat S s r s e i i l a ' s e k a l i k a l a u diadakan
jx+neraQan cinti~k ksdcla metoda i n i . [wawanzara' 12 Nopembar 1?38).
4-
D3r-i
1
.
d i a t a s c~isntjlis i n q i i i sekali bagairnana' psngaplilcasian
.+ [*-..ri.-..-.. t g rhabag
~ u i - ~ ! - ~ i , i rSD
u
. ....
. : nwtqda.. .i n. . i- . ...,._.
.
..
I
.
,
a,.:.
I.
_I'
L ,
-
.
di
kekarnatan* K u r a n j i
'
Xgt.sima@yn badafig j ~ g adi
i ~ r i t u l i kecaiiiatan 1'4 Xoto
kecanntan 1';'
Kcto K a b u p a t s n Agam- Maka
Kabufiaten Agzm ~ ~ n u l beserta
i s
tim., telah
~ u r u r t :c;n I d ~ i a n g a n t a n g g a l 13 Marat sarn~ai 15 Maret 1333. P e n u l i s
C
mei-asa p a d u l i k a r a n a nietorfa i i - t k u i r i d i mana a n a k menemukan s e n d i r i s a s u a i dnngaii maLrsi-i o s l a j a r a n .
jail akan
II P T
u4.,
akan l e b i h bermakna b a s i n y a
t a h a n lama dalam i n g a tanrwa. beg.it u j u g a d e n y a n metoda
d3. mafia g u r u dapat m e n j e l a s k a n n a i l a i - n a i l a i
~j
clc:l;-i~il
inq3t;er-i
apa v a n g t e r k a n -
y a n g diajitrl.;an. sc3sua.i d e n g a n s i k a p d a n t i n g k a h
> s k u sj.:%wa SD d a l a m k e h i d u p a n n y a s n h a r i - h a r - i .
n
:A.
Pei-rrmusan Masalah
Gartnlsk dari a n a l i s i s s i t u a s i sebagaimana yans t 6 l a h dike-
nukakan d i a t a s . bnhwa mstndz a a a l a h s u a t u c a r a / k i a t o l e h s e o r a n g
giji-li
un:;crk rnenya;npa'r kaii mata ~ a l a j a r a r r,?an dapat m s n s a p a i h a s i l
yans
oi;it,i.mcil.
,
Maka
d a l a ~ha1
~ ini
yang
,
msnjadi
masalah
pokok
a d a l ~ ~ hrii~sii'i
:
Sariyknya 'guru--guru 59 y a n g kur.ang memahami t s n t a n g
',
,\a:iupal:,;sn figan. ,.unkQ%m s n y a m ~ a i k a n ma'ieri p a l a j a r a n dalam proses
It
m%.ingajar cfi k a l a s .
4
t
BAD I1
TUJUAN DAN MANFGAT
KEGIATAN
Xesiatan p s l a t i h a n i n i d i l a k s a n a k a n u n t u k mambantu q u r u - g u r u
I
SD
I
tiacamatitn 1'4 K ~ t cK a b u ~ a t z r ifigan. dalam k e ~ i a t a np a n b e l a j a r a n
d a i i q a n mengg~ifialcan mztoda i n ! i u i r i d a n VCT.
I
Sacara r i n c i t u j u a n
..
vans i n g i n dicapai paJa kcgiatan i n i a d a l a h r
1. M n m p s r l u a s Mawasan g u r u t e n t a n g p e n g g u n a a n bsrmacam-macam me-
I
t a d 6 dnlam pembela j a r a n t e r u t a r n a dalam pengelolaan pada proses
/
2 . \Iifl;uk ifiafiingkatkan 'kamampuan g u r u dalam m s m i l i h metoda pembe-
Z.
b
I
.
Meningkatkan kernanpuan g u r u .
.
. i n k u i . r i ; d a n . - VCT' s ' e 5 u a i
,,!
Guru-guru
I
I
i
dengar!
. .. .
S ~ k a l a hDasar.
~ ~ n s a p 1 i k a s i a n n j ; i dz e i i g a n matoda
tinqkat
perkembgnsan
siswa
A*,,
~
1,-
yang r n s n g i k u t i
p e l a t i h a n i r r i akari bsrtambah i l m u -
n y a t s n t a n s psmilihan matgda dalam m e l a k s a n w k a n k s g i a t a n belajar
n e n g a j d r d i k 8 l a s . t e r u t a m a t e n t a n s p a n g g u n a a n metoda i n k u i r i dan
VCT
6esuai d8ng.n
t i n g k d t , f m a t ~ r iy a n g d i a j a r k a n .
D e n s s n n e l a k s a n a k a n l a t i h a n i n i hasil Delajsr m s n g a j a r siswa
di kctizamatan Ti'
mt8ansi
K ~ t oKKa:upaten figam a k a n l e b i h n e n i n g k a t s e r t a
slswa akari dapat
berkemhaiig
y~lnt:,sfig;+is:np r r ~ f e s i- , e b a ~ a is t a f
zeoptimalnya.
aenszjar.
Gagi
para
,
XZEANGKA F'EMECAHGN MASALAH
D a ~ - d a ~ a r l < aPOI-masalahan
n
cfaZzm m g n i n g k a t k a n
keluar-nj;a.
kesiatan
Salah
rnlitu
sa t u
pengabdian
V a n s d'ihadapi
gendidikbn.
a lt e r n a t if
kwada
o l e h -guru-guru
maka p e r l u d i s a r i k a n j a l a n
i
cemscahannya
masyarakat.
r r 1 ~ 3 3 .ii l ~
i11;rs.i
. rig
---,-.
,
~
~
~ernbciktian untuk
-.--
c:
I l+ii I L I~
g
-
j fig--rna?ing.
5
3
- .
S , H L ! R ~ - ~ ;I i i k
r SD
zahii-!gga
akarr
siswa
p e n e r a p a n metada i n -
mc!dah m e ' l a k u k a n n y a
nanti
r
L
di
Latihan .
ten~atnya
sendir i
d a ~ a t .p u l a membuktikan h a s i l p s k e r j a a n n y a .
Hal
akan k191-ke~3.nr j f i dal.an d i r-i. z i s ~ a . a k a n taahafi. lama
.
-
kelompak
msnsmaukan
Japat
ssik8.nn.y'a' nai-It i $5 sqkclahnya masins-nasiiig.
I
Ini
yans d i ~ e r l u k a n
kelo~npolc srra t c i nenamtian d a n p a m b u k t i a n n y a .
~ieru3~1~c?fii7j;;s
dnn
> .
hesiatan
1(~3rni1bi.ai-iIcegia t . ~ n iiii c i i l a i i j u t k a n d a n g a n k e r j a
i
.
c,abasai
melalui
adalah
Melalui
c f i s a m a a i k a n i n f o r m a s i matari t a n t a n s a l a t - a l a t
da'sam p s l a t i h a n
SD
mernbua t
.:.
s!;%t,u ~ a r e r r r , a n a a n c;nt,uk
k ~ j a l a i s a n n i l a f - . n t 1 a i n-coral s a s u a i
Kesi'atai-1 . s , ~ l a n j u r t i t y a
m s n ~ i m u l ak~a ni t e n t a n g
d e n g a r i materi
y a n g ada di
1
S ~ c a r ayaris besar nasalah pokck y a n g dihadapi i a l a h kuransnya
kaman~puan g u r u
dalam
memahami
tmtang
iI?fiu~
i-;
dan VCT pada bidang s t u d i m a t e r n a t i k a .
psnggunaan
metoda
bahasa I n d o n e s i a
tdongan c a r s sabagai b a r i k u t :
i . Msnyampail.;an
i n f o r m a s i t e n t a n g p a m i l i h a n metoda sesuai d e n g a n
pckok bahasan y a n s a k a n d i a j a r k a n .
2 . M s m b e r i k a n i n f o r m a s i t s n t a n s p s n g g u n a a n matoda i n k u i r i d a n VCT
I
s m u a i d e n q a n t i n q l i a t k a l n s d i S a k o l a h Dasar.
Z-
M + ~ n b a kan
~-i
c o n tmh sa t u r;okok ballasan b a g a i m a n a nienggunakan
matoda i n k u i r i dan VCT sssuai
d e n s a n t i n g k a t kslas d i SD.
Pssarta ~ e l a t j l - t a nm g n s i r n u l a s i k a n metorfa
i n k u i r i d a n VCT u n t u k
.*. . . .
pombe3,ajaran rnatematikad b a h a ~ aI n d o n e s i n .d. a n PPKN. ~ i s i m u l a s .
..
Skan b i d s p a n kalas sesuai daiisafi w a k t u yang . t e.l a h d i s e d i a k a n .
Sssuai cisrigan s i t , u a s i dan k a n c f l s i pelaksarra a k a n m s n i n j a u ks
. .
.
.
.
C * , .
,
l a ~ a n g o n f n ~ lhia t L , osngapl.,i kasiaii
mat-erk yang a k a n d i a j a r k a n bi SD.
rns toda
iiii
sesvai
dengan
. -
*
..
' P0E N I N G K A T A N MUTU PCM S I D A N G S T U D 1
MGTE~ATIK~. 21.
METODA
PPKN DENGAN PENGAPLIKASIAN
INXUIRI DAi4 VCT DI XECAMGTAt4 IV KOTD XAB AGfiM
~ i ' 1 . a k s a n a k a na t a s b i a y a r u t i n IKIP. P a d a n g
D a n g a n A f i g g a r a n 13$8/i333 sesuai dengan kgntrnk
: 07/K.l2.3/PM/1337
NomclI-
I
LEMOfiGA PENGAZDIAN KSPADA M k S Y A R A K A i
IKI? PADANG
. ....1
,A.
.
.,
.
1 9 3 ' 3
-
*
R I t?G:LiS
fit2i-1afi.( l93L.; 3 3 )
Xenurtit
Itenakalsn
tsrmasuk
remzja
~srampokan.
.
~ a t a~ a t i a r dalam
bidang
rsendidikan
seorang
guru
d a n a t d i k a t a g ~ r i k a n bar-kualitas a p a b i l a guru yang bersanskutan
m.Ei-iiti1~2
man3.l i k i
Zima
kenanpurtnIlicimpetensi
dasar
v a k n i m ~ n l l i k i : ( 1 ) peiisuasaan tentaris k u r i k u l u n .
ti?(-hadap ma k a r i
crr? t u l i
+
(4)
~ ~ e r h a d arnetodw.
p
so t i a p .rnata
palajaran.
k ~ mtmen
i
terhzdap tugas.
sebagai g u r u
( 2 ) senguasaan
(3 )
dan
panguasaan
(5) d i s i p l i n
d ~ l a i na r t i l u a s . Mutir (1735; 14).
2ard~sarkai-1
~arigamatan p ~ l i r f l i z idi lapangan wawancara ciengan
n a h a r 7 i z ~ a ~snypz,tarann0-11. sacai-a umum mereka kurans memaharni
peiiei-span
motodil i
Yasnita
Th13mas A L f a E d i W r ! .
\ rr.7-
dar! 'JCT i n i . Wawart~ara cfsnsan I z h a r
r
6 Clktober 1378). Ssdangkan metoda
banjiak di a n t a r a guru-guru SD yang
untuk L-,idar!g stcrdi PPKN.
I
tieIum
knnal
sctL:~ab
~ ~ r i e i - a p a imi f i t.oda
dsngan metoda VCT
tersebut.
'rfal i r i i
muriskin s a j a
s ~ r ~ r -urrtum
a
baru d i tsrapkan m u l a i
irii
1373. .SsSa,gian b g ~ a i -mersks baru kei-tal waktu perrulis t u r u n
t+Ii!ji-r
ka
.
'rasangan.
s a p a r t i di
L U ~ U
i(ilangan.
~
Kezamatan 1'4
Kcto H a b u ~ a t a n Agam.
*'
di
Ratu Gnsui.r KoLamadya Padang dan. .jcrga di Kecamatan
lubuk A l u n s K s b u ~ a t a nPadang Pariaman.
n
- t~
j ? ~ g aWaifsafir,s.~z rjanulis dangan.beberapa gsngawas TK/SD
d i kezamatarr K a r a n j i rnAreka sarrgat S s r s e i i l a ' s e k a l i k a l a u diadakan
jx+neraQan cinti~k ksdcla metoda i n i . [wawanzara' 12 Nopembar 1?38).
4-
D3r-i
1
.
d i a t a s c~isntjlis i n q i i i sekali bagairnana' psngaplilcasian
.+ [*-..ri.-..-.. t g rhabag
~ u i - ~ ! - ~ i , i rSD
u
. ....
. : nwtqda.. .i n. . i- . ...,._.
.
..
I
.
,
a,.:.
I.
_I'
L ,
-
.
di
kekarnatan* K u r a n j i
'
Xgt.sima@yn badafig j ~ g adi
i ~ r i t u l i kecaiiiatan 1'4 Xoto
kecanntan 1';'
Kcto K a b u p a t s n Agam- Maka
Kabufiaten Agzm ~ ~ n u l beserta
i s
tim., telah
~ u r u r t :c;n I d ~ i a n g a n t a n g g a l 13 Marat sarn~ai 15 Maret 1333. P e n u l i s
C
mei-asa p a d u l i k a r a n a nietorfa i i - t k u i r i d i mana a n a k menemukan s e n d i r i s a s u a i dnngaii maLrsi-i o s l a j a r a n .
jail akan
II P T
u4.,
akan l e b i h bermakna b a s i n y a
t a h a n lama dalam i n g a tanrwa. beg.it u j u g a d e n y a n metoda
d3. mafia g u r u dapat m e n j e l a s k a n n a i l a i - n a i l a i
~j
clc:l;-i~il
inq3t;er-i
apa v a n g t e r k a n -
y a n g diajitrl.;an. sc3sua.i d e n g a n s i k a p d a n t i n g k a h
> s k u sj.:%wa SD d a l a m k e h i d u p a n n y a s n h a r i - h a r - i .
n
:A.
Pei-rrmusan Masalah
Gartnlsk dari a n a l i s i s s i t u a s i sebagaimana yans t 6 l a h dike-
nukakan d i a t a s . bnhwa mstndz a a a l a h s u a t u c a r a / k i a t o l e h s e o r a n g
giji-li
un:;crk rnenya;npa'r kaii mata ~ a l a j a r a r r,?an dapat m s n s a p a i h a s i l
yans
oi;it,i.mcil.
,
Maka
d a l a ~ha1
~ ini
yang
,
msnjadi
masalah
pokok
a d a l ~ ~ hrii~sii'i
:
Sariyknya 'guru--guru 59 y a n g kur.ang memahami t s n t a n g
',
,\a:iupal:,;sn figan. ,.unkQ%m s n y a m ~ a i k a n ma'ieri p a l a j a r a n dalam proses
It
m%.ingajar cfi k a l a s .
4
t
BAD I1
TUJUAN DAN MANFGAT
KEGIATAN
Xesiatan p s l a t i h a n i n i d i l a k s a n a k a n u n t u k mambantu q u r u - g u r u
I
SD
I
tiacamatitn 1'4 K ~ t cK a b u ~ a t z r ifigan. dalam k e ~ i a t a np a n b e l a j a r a n
d a i i q a n mengg~ifialcan mztoda i n ! i u i r i d a n VCT.
I
Sacara r i n c i t u j u a n
..
vans i n g i n dicapai paJa kcgiatan i n i a d a l a h r
1. M n m p s r l u a s Mawasan g u r u t e n t a n g p e n g g u n a a n bsrmacam-macam me-
I
t a d 6 dnlam pembela j a r a n t e r u t a r n a dalam pengelolaan pada proses
/
2 . \Iifl;uk ifiafiingkatkan 'kamampuan g u r u dalam m s m i l i h metoda pembe-
Z.
b
I
.
Meningkatkan kernanpuan g u r u .
.
. i n k u i . r i ; d a n . - VCT' s ' e 5 u a i
,,!
Guru-guru
I
I
i
dengar!
. .. .
S ~ k a l a hDasar.
~ ~ n s a p 1 i k a s i a n n j ; i dz e i i g a n matoda
tinqkat
perkembgnsan
siswa
A*,,
~
1,-
yang r n s n g i k u t i
p e l a t i h a n i r r i akari bsrtambah i l m u -
n y a t s n t a n s psmilihan matgda dalam m e l a k s a n w k a n k s g i a t a n belajar
n e n g a j d r d i k 8 l a s . t e r u t a m a t e n t a n s p a n g g u n a a n metoda i n k u i r i dan
VCT
6esuai d8ng.n
t i n g k d t , f m a t ~ r iy a n g d i a j a r k a n .
D e n s s n n e l a k s a n a k a n l a t i h a n i n i hasil Delajsr m s n g a j a r siswa
di kctizamatan Ti'
mt8ansi
K ~ t oKKa:upaten figam a k a n l e b i h n e n i n g k a t s e r t a
slswa akari dapat
berkemhaiig
y~lnt:,sfig;+is:np r r ~ f e s i- , e b a ~ a is t a f
zeoptimalnya.
aenszjar.
Gagi
para
,
XZEANGKA F'EMECAHGN MASALAH
D a ~ - d a ~ a r l < aPOI-masalahan
n
cfaZzm m g n i n g k a t k a n
keluar-nj;a.
kesiatan
Salah
rnlitu
sa t u
pengabdian
V a n s d'ihadapi
gendidikbn.
a lt e r n a t if
kwada
o l e h -guru-guru
maka p e r l u d i s a r i k a n j a l a n
i
cemscahannya
masyarakat.
r r 1 ~ 3 3 .ii l ~
i11;rs.i
. rig
---,-.
,
~
~
~ernbciktian untuk
-.--
c:
I l+ii I L I~
g
-
j fig--rna?ing.
5
3
- .
S , H L ! R ~ - ~ ;I i i k
r SD
zahii-!gga
akarr
siswa
p e n e r a p a n metada i n -
mc!dah m e ' l a k u k a n n y a
nanti
r
L
di
Latihan .
ten~atnya
sendir i
d a ~ a t .p u l a membuktikan h a s i l p s k e r j a a n n y a .
Hal
akan k191-ke~3.nr j f i dal.an d i r-i. z i s ~ a . a k a n taahafi. lama
.
-
kelompak
msnsmaukan
Japat
ssik8.nn.y'a' nai-It i $5 sqkclahnya masins-nasiiig.
I
Ini
yans d i ~ e r l u k a n
kelo~npolc srra t c i nenamtian d a n p a m b u k t i a n n y a .
~ieru3~1~c?fii7j;;s
dnn
> .
hesiatan
1(~3rni1bi.ai-iIcegia t . ~ n iiii c i i l a i i j u t k a n d a n g a n k e r j a
i
.
c,abasai
melalui
adalah
Melalui
c f i s a m a a i k a n i n f o r m a s i matari t a n t a n s a l a t - a l a t
da'sam p s l a t i h a n
SD
mernbua t
.:.
s!;%t,u ~ a r e r r r , a n a a n c;nt,uk
k ~ j a l a i s a n n i l a f - . n t 1 a i n-coral s a s u a i
Kesi'atai-1 . s , ~ l a n j u r t i t y a
m s n ~ i m u l ak~a ni t e n t a n g
d e n g a r i materi
y a n g ada di
1
S ~ c a r ayaris besar nasalah pokck y a n g dihadapi i a l a h kuransnya
kaman~puan g u r u
dalam
memahami
tmtang
iI?fiu~
i-;
dan VCT pada bidang s t u d i m a t e r n a t i k a .
psnggunaan
metoda
bahasa I n d o n e s i a
tdongan c a r s sabagai b a r i k u t :
i . Msnyampail.;an
i n f o r m a s i t e n t a n g p a m i l i h a n metoda sesuai d e n g a n
pckok bahasan y a n s a k a n d i a j a r k a n .
2 . M s m b e r i k a n i n f o r m a s i t s n t a n s p s n g g u n a a n matoda i n k u i r i d a n VCT
I
s m u a i d e n q a n t i n q l i a t k a l n s d i S a k o l a h Dasar.
Z-
M + ~ n b a kan
~-i
c o n tmh sa t u r;okok ballasan b a g a i m a n a nienggunakan
matoda i n k u i r i dan VCT sssuai
d e n s a n t i n g k a t kslas d i SD.
Pssarta ~ e l a t j l - t a nm g n s i r n u l a s i k a n metorfa
i n k u i r i d a n VCT u n t u k
.*. . . .
pombe3,ajaran rnatematikad b a h a ~ aI n d o n e s i n .d. a n PPKN. ~ i s i m u l a s .
..
Skan b i d s p a n kalas sesuai daiisafi w a k t u yang . t e.l a h d i s e d i a k a n .
Sssuai cisrigan s i t , u a s i dan k a n c f l s i pelaksarra a k a n m s n i n j a u ks
. .
.
.
.
C * , .
,
l a ~ a n g o n f n ~ lhia t L , osngapl.,i kasiaii
mat-erk yang a k a n d i a j a r k a n bi SD.
rns toda
iiii
sesvai
dengan