Revitalisasi Budaya Sunda Butuh Wadah anu Nyata.

· _ - - - --_ ._ ._ -" - ... _ ---_ ...-. __ ._ ._ - - - _ ._ ----_ .-

_ ..... _.

o
4

a p u lu h

ta u n

Y ayasan

K ebudayaan

S

n y ie u n

Sunda
ta u n


k a h iji

2001.

nu

A w euhan

d is ip lin

te h ,

m e re

geus

OApr

OMei


k a -t)

e ta

e lm u

je u n g

Sunda
je u n g

S a p e rti

ja m a n .
w adah

kum buh

anu


e ta k o n fe re n s i

oge nandeskeun

p e n tin g n a

geusan

d in a

ngeu-

m e rta h a n k e u n

je u n g

budaya

lo k a l


b a g ia n

pangw angunan

nga-

m in a n g k a
ja ti

d iri

re v ita lis a s i

w a k tu

anu

kana


ja d i

puseur

boh

m a n g ru p a .

S a la s a h iji

p ik e u n

is a s i b u d a y a
S a rta

s a la h

kabudayaan

b a e b u tu h


hong

m a n g ru p a

Jaw a
na

"P useur

re v ita l-

n y a e ta

k a c a te t

k a rn -

m a n g ru p a
tin g g i


anu

pa

D in a

ta n g g a l

Y ayasan

bakal

K IB S

M e rd e k a

k a te ra n g a n

n in g k a tk e u n

p ik e u n

te h

budaya

anu

m e ta k e u n

tu r
keur

nu

c a la g a ra ,

Sunda
bakal


sadar

R e k to r

je u n g
nepi

k a k o n c a ra

m a je m u k ,

s a rta

k u n a o ri

m e r-

s e le r

K IB S


gene-

T e rn a
k a -z

nu
te h

te u

yen budaya

d i N u s a n ta ra
k iw a ri.

pangna
boga
budaya.


" B a le

ku

la m u n

te te p

M a la h

b is a

nepi

d ia ru lik

p a ra

a h li.

k itu ?

" K a ra to n "

T ah

Sabab
m in a n g -

K itu d e u i B a li, lia n

B a n ja r"

g u m u lu n g
h e lo k

G a n ja r

k a m a n c a n a g a ra ,

Jaw a

ti b o g a
geus

B a li
ka

d ita lu n g tik

ka puseur

n g a rn e k a rk e u n

P a d ja d ja ra n
D R .l r .

D E A n e te la k e u n

e k s is

je u n g

k a h iru p a n

U n iv e rs ita s

Jaw a

Budaya

te h

je u n g

budayana

re lijin a ,

te te p

Jadi

k a m u rn u le

Mangle No. 2352

anu

p a ra

ku

m in a n g k a
E ta h a l g e u s

ayana

D epkes

K e s e n ia n ),
budaya

s a p e rti

anu

je u n g

re m e n

k a s e n ia n

M a la h

a y a k iw a ri

g e m a n g ru Pa

P e rta n ia n

sa p a ra k a n c a

, anu

anu

n g a ro p e a
sum ebar

D in a ta u n

anu
M eh

(L in g k u n g

Seni
ku

unggal

je u n g

u s ik

g e n d in g

bae

p a s a n g g iri
m ayeng

ngayakeun
p a s a n g g iri,

budaya

Sunda.

p a s a n g g iri

w ayang

asup

k lin in g a n ,

unggal

U npad
K u rn ia .

p a g e la ra n -p a g e la ra n

k a re sm e n ,

Sunda,

di kam -

k u g e la rn a

Sunda)

L is e s

pagunem an

b a h e u la .

G a n ja r

k a s e n ia n ,

U pam ana

m eu-

re n te n g

Sunda

m ekar

" d ip a ra jia n "

p a g e la ra n

basa

d i m a sa ra k a t

ta m b a h

O m an

" c a lu n g

82, budaya

pus U npad
L is e s

tin a

'

" c a lu n g

k a m o te k a ra n

ta u n

d ra m a
k a rn p u s,

je u n g

P a g e la ra n

anu
A la m

5

- - Kllplng.Humas
---

Unpad

2011

!
:

p a g e la ra n -p a g e la ra n

k a re sm e n ,
" anu

in o -

D a e ra h

h a s il

nang

P ro f.

K u rn ia ,

d in a

geusan

Puseur

(U n p a d ),

Sunda

d a ta n g .

d in a

b is a

m a sa ra k a t
tu r

Unpad
Sunda

di

C euk

d ip ih a re p

ta re k a h

ta h a n k e u n

d ia n g k a t

p a n a ta

budaya

budaya
ra si

k a -z

m ik a w a n o h

m akna

dunya

anu

k a sa d a ra n

le u w ih

kana

R ancage

B a n d u n g .·

ti p ih a k

k a -z

. K IB S

m ilu

K ebudayaan

n g a e la r

G edong

D e se rn b e r

1 9 -2 2

S unda".

(D e p a rte rn e n

jin g jin g

Sunda.

d e u i!

ti a w a l n g a d e g -

" R e n s tra "

d ib u k tik e u n

Sunda

:

P a rn a re n ta h
m em ang

boga

ngangkat

I

g e u s ja d i

ku

1957

B udaya

g e n d in g

n g a h iru p -h u rip k e u n

bangsa.

2011

geus

Sunda,

kam pus
K a rn p u s

P a d ja d ja ra n

je u n g

anu

ngan

d ib a n ta h

ta u n

B a ra t,

boh

w adah

te u b is a

Sunda
ngam u-

u ta m a !

budaya

d ia d e g k e u n

w a rg a

p e rg u ru a n

s e ja

ka

p ik e u n

J e la s

p ilih a n

U n iv e rs ita s

le m b a g a

te h

U npad

s a h iji

panceg

ja d i

Sunda

hal anu

anu

a ri U ra n g

naon

budayana?
ja d i

deui

ta n g tu

n y a ta ,

m u le
anu

anyar

T ah

"w adah"

ngan

ngabapa

k o rn u n ita s -k o m u n ita s

pus.

ta re k a h -ta re k a h

nepi ka ayeuna.
boga

w anda

R e v ita lis a s i

OOkt

P e lu a n g

n g a m u a ra

d in a

ka

s tra e g is

d ih a s ilk e u n a n a ,

m e k a rk e u n
tin a

n g in d u n g

ngeunaan

kaunggel

Sunda

OSep

G l o b a l ."

ru p a -ru p a ,

ge

28

D u n ia

n g a h iru p -h u rip k e u n

budaya

d in a ta ta ra n

re k u m e n d a si

naan

ti

n a g a ra

h iru p

anu

kabehanana
p e rk a ra

k o n fe re n si

k a sa d a ra n

pangw angunan

d in a

e s tu

13

27

Sunda:

ngeunaan

Sunda

Sabtu

12

26

0 Ags

OJul

d a la m

D e fin is i

11

25

B udaya

d a n T a n ta n g a n

budaya

B udaya

10

24

OJun

" R e v ita lis a s i

k a liw a t

p a n g je je r

h a rti k a b u d a y a a n

bangsa.

o Mar

9

23

o

0 Jumat

Kamis

8

22

R ancage

(K IB S



7

21

ku ngayakeun

n g a d a ta n g k e u n

ru p a n in g

6

5

In te rn a s io n a l

nu

Rabu

20

anu

g e b ra k a n

K o n fe re n si

o

Se/asa

je u n g

P e s ta

P a ja ja ra n
na

K a s e n ia n

R ayat

(P K R P ). K a a s u p a n u s ip a t-

pagunem an

. budaya

m ah

ju m la h n a .

je u n g
geus

s e m in a r

te u

T i ja m a n

k a itu n g

k a p a m in g p in a n

P ro fe s o r H im e n d ra

W a rg a h a d ib ra ta ,

U npad

m ia n g k e u n

ge

re m e n

k a s e n ia n a n a
d in a

k a p a m in g p in a n

G a n ja r

K u rn ia

Sunda
ta y a

tim

k a m a n c a n a g a ra .

K om o

P ro fe so r

, k a g ia ta n

budaya

di U npad m ungguh
re u re u h n a .

ngageder

T i m im iti

d is k u s i,

p a g u n e m a n ,p a d u n g d e n g a n ,

s e m i-

n a r,

kebu-

lo k a k a ry a ,

dayaan", geus

" p e rtu k a ra n
puguheun

p a g e la ra n

k a s e n ia n m a h m a y e n g u n g g a l b u la n
g e , ti m im iti s e n im a n
s e n im a n

B a ra t je u n g
ra n

m oyan nepi ka

ti p a s is ia n

di

s a k u lia h

B a n te n

U n iv e rs ita s

U npad
O la h ra g a

ta u n

k a g ia ta n

ka

k iw a ri

s a rta

d ita ru ru ta n

m ayeng

O lim p ia d e u

T ra d is io n a l

nepi

Kampus jadi wadah nu potensial pikelln l'evitalisasi budaya Sllnda (net)

P a d ja d ja ra n .

unggal

ge

ngayakeun

Jaw a

k u n g s i m a g e la -

(O O T ra d ) a n u

geus
ku

kaopat

k a lin a

in s ta n s i

je u n g

w e w e n g k o n lia n n a .
D in a w e w e n g k o n
saacanna

ta u n

ge kaasup

tim

m uskeun

basa

U npad

" s ta tu ta "

H a rita

a n je u n n a

(b a h a sa ),

G a n ja r K u rn ia

2002

anu

n g a ru -

ngeunaan

basa.

ngusul

keun

s a n g k a n b a s a S u n d a d ip a k e p a n g a n te u r

d in a

je u n g

p e rk u lia h a n ,

basa

In d io n e s ia

sababad
k a tu t

basa

In g g ris .
C e u k G a n ja r, d in a a s p e k g lo b a lis a s i a y e u n a , u ra n g k u d u b is a n in g a li
p a m ik ir

riln a

" M ib a n d a
la n g k u n g

d in a

basa

sa b a b a ra h a

Sunda,
h iji

m u ra n g k a lih

anu

m ake

tib a ta n

m u ra n g k a lih
K apan

di

a h li,

dua

a ta w a le u w ih , b a k a l la n g k u n g
basa.

basa

sa e . M a rg i sa u r p a ra

anu

basa
p in te r

m ake

h iji

m ah

anu

u ra n g

n y a rio s b a s a S u n d a te h d ia n g g a p te u
w a n te r

je u n g

d id id ik

m ake basa

aya

a n g g a p a n la m u n
Sunda

k a m p u n g a n ," p o k n a ,
Jauh

d ia n g g a p

s e m u h a n ja k a l.

sa m e rn e h n a ,

p a g u ro n

lu h u r

m in a n g k a

k a re u e u s

u ra n g

S u n d a , d in a ta u n 1 9 6 2 , d i U n p a d
ngadeg
K iw a ri

Ju ru sa n
Ju ru sa n

ngadeg

S a s tra

m a n d iri

D r s .O to n g
ku

S a s tra
ku

d ik o k o jo k e u n

G a n ja r

Sunda

anu

a lp u k a h n a

D ja ja w is a s tra

R e k to r

ge

Sunda.

(A lm ) e e h ,

K u rn ia

keur

d in a n g a h o n ta l

W o rld

C la s s U n iv e rs ity
J a g a t), n a n d in g a n

(U n iv e rs ita s

K e la s

U n iv e rs ita s

G a ja h

Paqelaran seni budayajadi
agenda maneuh di Unpad (net)
6

Olimpiadell Olahmga Tmdisonall7langl'llpa salah saliiji tarekali
ngahirllp-hllripkelln deui blldaya Sllnda (net)

Para seniman dibaqeakeun pikeun midang di kampus Unpad (net)
M ada
ta l

(U G M )

anu

g e u s h a s il

u n iv e rs ita s

k e la s

n g a n d e lk e u n

ju ru s a n

J u m la h
a k tif

200

u ra n g .

d in a

hal

ayeuna
J u m la h

L u lu s a n n a

geus

m ancen

w id a n g ,

g u r u ,w a r ta w a n ,
k a ry a w a n

je u n g s a ja b a n a .
p ik e u n
gun

J u m la h

m ilu

Jaw a

500

u ra n g ,

d in a ru p a -

b a ra t,

lu m a y a n

d in a n g a w a n -

hususna

d in a

hal

Padahal

"K a ry a
saukur
w u n g k u l,

aya

ta p i

s a s tra

Di

p u p u jia n

di

k a k a w ih a n

b a ru d a k

Sunda

m a n g ru p a

k a ry a

te h

re v ita lis a s i

n y a e ta

p e ra n

k a ry a

m a sa rk a t
k itu

bae.

gal

k a rsa

b is a

S a s tra

p ik e u n

je u n g

s a s tra

te u

budaya

s a s tra .

L a n ta ra n

d in a

k a h iru p a n

d ila la w o ra k e u n

m a n g ru p a

p a n g a ra n g n a .

ngun

tin u lis

fo k lo r

boh

buhun

ngan

h iji titin g -

n g a a b a d ik e u n

nu

h iji

B oh

lis a n ,

sum ebar

w a-

C euk

T eddy
te h

k a a rifa n
nu

p a m a n g g ih
Sunda

M u h ta d in
b is a

M .H u m ,

m angsa

la w a s

b o h p a n g a w e ru h ,
a g a rn a ,

je u n g

m a h ,"

pokna.

oge

e s tu

s a n a ja n

te u

sas-

a tik a n ,
E ta

bangsa.

M a ju n a
lo lo n g k ra n g

s a ja ra h ,

h a te .

sakabeh

s a p e rti

a ta w a

Ku

s a p e rti

ta n g to s

oge

oge

ayana

c ita k

te u

ta n g tu

sae,

ge-

Mangle No. 2352

~-------------------------------

k a ry a

gede

oge

m e re

ngagedekeun
in te rn e t

fa c e b o o k ,

"P am ungkas,
keun

k a g im ir,

basa

geus

kana

da

p ro se s.

m id a n g

k e n g in g
nu

s a h in a s n a ,"

m ah,

nu

k e rsa n a

k u a lita s n a

da
A ri

tin a

d ia p re s ia s i,

d in a

.

geus
n y a rin g

d in a

in te rn e tn a

T eddy

M u h ta d in

ngem bohan,

re u g -

s a s tra

in te rn e t
k u a lita s n a

nu

m ah

h a lu

s a s tra .

deui

k a ry a -k a ry a

P e la tih a n -

te h n o lo g i

je u n g

u ih

p ra k n a

le le n g k a h

M ung

m e d ia

d is e b u t

geus

m a ta k

m ah

ie u

s a s tra -

je u n g

kedah

U pam i

keur

fik s im in

to s

d in a

g e n e ra s i-g e n e -

n y e ra t,

ru p i-ru p i.

re d a k tu n a ,

ku

fa s ilita s

tia s a

k a d itu n a

boh

keur

ayana

n y e ra t

m a n g ru p a

fa c e b o o k

dunya

acan

re n g k a k n a .

te h n o lc g i
nu

b lo g

"K u

nu

sadayana

m asakat

te h

g ru p

g e u s k a te rn b o n g

m o ra lita s

h iji

ta ta p a k a n

s a s tra

k a tin e u n g n a .

s a s tra

a y a d i fa c e b o o k
sunda

n g o ra

kase-

T eu

b is a

nu
ku

oge

ra si

E ta

m a ta k

k a ra h o t
boh

sunda

fik s im in i

s a s tra

G ru p
p is a n ,

d in a

sa re n g

saukur

s a s tra

F ik s im in i

d in a

h iru p .

d in a p ra k -p ra k a n a n a

ra g a

nu

n g a p in g

k a ry a

w angunan

m ah,

bandungan

s a s ta

n o n o m a n -n o n o m a n

k a ry a

c ita k

m ah
k a ry a

n g o ra

p e la tih a n

m ung

oge

K a ry a

R e g e n a ra si

Sok

w an

d i lin g k u n g a n

tia p

je u n g

s a ja b a n a .

m ekar

sanes

sa re n g

ta p i

n g a d o k u m e n ta s ik e u n

p a tu la p a ta li

n ia n -k a s e n ia n .

ken eh

Sunda.

s a s tra .

lo b a ,

Ju ru sa n

s a s tra

le m b u r.

d i lin g k u -

N u m u tk e u n

d in a

m a s jid -rn a s id ,

re u g .

K e tu a

U npad,

anyar

keneh

d ia d u m a n ik s e u n

n e ra si

sunda.

w anda

ngadongeng

fo k lo r-

m a s a ra k a t.

S a s tra

tra d is i

w e le h

k a ry a

d in a

je u n g

anu

basa

le g a

d ib a g e a k a e u n

u ra n g

le b a h

d iliw a t

m ah

m e d ia

ngan

te n a r-te n a rn a

m a s a ra k a t.

m a s ih

ku

H al

m aci

keur

te h

a ta w a

d in a

m ah

p ile m b u ra n

lis a n

w ae

K iw a ri,

c ita k .

ngaw engku

lis a n .

k a ry a

d in a

n u lis

p ik e u n

B o h n u la n g s u n g

m aca.

k a ry a

aya

te h

s a s tra

a n c ru b

sum anget

n g o ra

s a s tra .

ukur

s a tra

k a h iru p a n

nu

m e d ia

ngahudangkeun

m e d ia

k a la w a n

aspek

s a s tra

n g a w a te s a n

k a n y a ta a n a n a

am bahanana
s a g a la

k a ry a

ngan

k a ry a

a ta n a p i

te u

n o n o m a n -n o n o m a n

d in a

Karya Sastra jeung Hirupna
n y u ra h a n

B oh

te h

d in a
k itu ,

d in a

tra

s a s tra

M angga

kasundaan.

anu

m am puh

n y a e ta

nu sum ebar

h e n te u

s w a s ta ,
m in ije r,

anu

ilu b iu n g

PNS,

s e n im a n ,

p re s e n te r,

k a ry a
je u n g

re a n u n in g a li

h e u re u t,

tin u lis

k a ry a w a n

p u lis i,

sa c a ra

y e n k a ry a

p a n y a ja k ,

bank,

p e rw ira

ti

id e a l

dos en,

oge

n g a a p re s ia s i

K iw a ri

Sunda

m ah.

gaw e

c a te ta n
im a jin a s i

d in a

K aasup

a tik a n

le u w ih ti

s a p e rti

k a p a n g g ih

s a tra .

k r e a tif ita s ."

le u w ih

a n u k a itu n g

n g o k o la k e u n

k iw a ri

ku

Jaw a.

S a s tra

k a c a te t

anu
ru p a

S a s tra

m a h a s is w a

anu

b is a

ngahon-

dunya

kedah

kedah

sa re n g

k a ry a

Ka

lu h u r

bakal

je u n g

n g a m e k a r-

sunda,

u la h

o p tim is .
seueur

b a b a n d in g a n

hade

keur

s a s tra

s a s tra

nu

ka

k u ra n g

tim b u l

lia n .

handap,

hade.

T in a

k re a tifita s
a je n

pokna

o b ro la n .

Asep GP- Taufik Rahayu

M ung

s ig e r te n g a h .

n g a ro n ja tk e u n
m ungkas

ti e ta ,

b a b a n d in g a n

te h k e d a h
je u n g

seueur

S a ja b i

h iji

ka

nu

h a l e ta
geusan
k a r y a ,"

*** Dede.
7