PANGKUR serat sastra gending

www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir 13 www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir Pradangga – Gending 11. Pejahing mina owor jaladri Jro samodra pasti isi mina Tan kena pisah karone Malih ngibaratipun Lir niyaga nabuh kang gending Niyaga sastranira Gending-gendingipun Barang reh purbeng niyaga Kasebuting niyaga dening kang gending Panjang yen cinarita. Ikan hidup mati di lautan Di dalam laut pasti berisi ikan Keduanya tidak pernah terpisahkan Seperti perumpamaan Seperti alat musik dengan pemainnya Pemain adalah sastra Alat musik menjadi gendingnya Setelah memainkan musik Baru bisa dipilah pemain dan alat Panjang bila harus dijelaskan.

IV. PANGKUR

1. Sukur yen wus samya rujuk Mufakat ing ngakatah Lebih baik apa bila yang sudah Disepakati oleh khalayak luas. 5. Awale hyang manikmaya Gaib datan kena winarneng tulis Tan arah nggon tanpa dunung Tan pasti akhir awal Anrambahi manuksmeng rasa pandulu Tajem lir mandaya retna Awening trus tanpa tepi. Asal mula hyang manikmaya Yang gaib dan tak tergambarkan Tanpa tempat tinggal dan tak berruang www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir 14 www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir Tanpa dapat ditentukan awal akhirnya Menyatu memenuhi rasa penglihatan Tenang seperti kemilau permata Keheningan yang tanpa tepi. 8. Sepuh minangka taruna Kang taruna minangka anyepuhi Kacihna samaring kawruh. Yang tua berperan sebagai pemuda Yang muda yang dituakan Ditandai dengan simbol pengetahuan. Hubungan antara : Papan tulis – Tulisannya Yang disembah – Yang menyembah 9. Dewa watak hawa sanga Wus kanyatan gumlaring bumi langit Iku kawruhana sagung Endi kang luhur andap Umpamane papan lawan tulisipun Kanyatan ingkang anembah Kalawan ingkang pinuji. Dewa dan sembilan hawa-nafsu Fenomena bumi dan langit Itu harus menjadi pengetahuan Tentang yang tinggi dan yang rendah Seperti papan tulis dengan tulisan Bagaikan hamba yang menyembah Dengan tuhan yang disembah. Hubungan antara : Manikmaya – Batara Guru 10. Papan moting kawisesan Manikmaya purbaning papan wening Tulise mangsi Hyang Guru Sastra upama papan Gending ngakal upama mangsi wus dawuh Yen dihina mangsinira Ngendi nggone tibeng tulis. www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir 15 www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir Papan tempat kekuasaan Manikmaya menjadi papan azali Batara Guru menjadi tulisannya Sastra adalah papan Kata yang tertulis ibarat gending Bila harus lebih dulu tulisan Dimana ia akan diguratkan. Hubungan antara : Dalang – Wayang 11. Sayekti dihin kang papan Kasebuting papan saka ing tulis Lan malih upamanipun Dalang kalawan wayang Dalang sastra, wayang ngakal jatinipun Yekti dingin dalangiro Amurba splahing ringit. Tentu lebih dulu si papan Dalam penyebutan dibanding tulisan Dan lagi ibaratnya Antara dalang dengan wayang Dalam ibarat sastra, dan wayang gending Tentulah lebih dulu si dalang Yang memainkan para wayang. Hubungan antara : Busur – Anak panahnya 12. Lir nguni sang Resi Bisma Duk pinanah dining wara Srikandi Watgatanira tinundung Ring panah Sang Arjuna Gending ngakal ngibarat Srikandi kang hru Satra upama kang capa Sang Parta titising lungit. Seperti Resi Bisma zaman dahulu Ketika terkena panah Srikandi Tentulah tidak akan meleset Karena itu panah Arjuna Gending itu ibarat Srikandi yang memanah Sastra ibarat busur sang Arjuna anugrah langit. www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir 16 www.alangalangkumitir.wordpress.com Oleh : Mas Kumitir Hubungan antara : Wisnu – Kresna 13. Kayat Narendra Kresna, Lawan risang Batara Wisnumurti, Iku ngibarat satuhu, Loro-loroning tunggal, Tunggal cipta sarana sauripipun, Hyang Wisnu upama sastra, Sri Kresna upama gending. Seperti Raja Kresna Dengan Dewa wisnu yang Agung Itu hakikatnya Dua hal yang satu adanya Menyatu dalam berbagai halnya Wisnu ibarat sastra Kresna ibarat gendingnya.

V. DURMA