D. Alat, Media, dan Sumber Pembelajaran
Alat pembelajaran : papan tulis, spidol.
Media pembelajaran : power point.
Sumber pembelajaran :
Mulyani, Hesti. 2013. Komprehensi Tulis. Yogyakarta: Astungkara Media.
E. Penilaian Hasil Belajar
1. Kisi-kisi
Indikator Penilaian
Jenis Bentuk
Instrumen
1. Siswa dapat membaca
wacana sederhana
beraksara Jawa dengan benar
dan tepat.
2. Siswa dapat menjawab
pertanyaan berdasarkan
bacaan dengan
benar dan tepat.
3. Siswa dapat menyebutkan
nilai-nilai moral
dalam bacaan.
Tes Soal
1. Cobi waosen waosan menika kanthi premati
2. Cobi wangsulana pitakenan- pitakenan wonten ngandhap
menika kanthi leres a.
Menapa ta irah-irahan waosan menika?
b. Sinten kemawon paraga
wonten waosan menika? c.
Kados pundi watakipun paraga-paraga kasebut?
d. Kados pundi setting papan
saha wekdal wonten waosan menika?
e. Menapa ta tegesipun
tembung ngudarasa, guneman
, saha bilahi?
3. Kasebutna 3 kemawon nilai- nilai moral ingkang wonten
ing waosan menika
Waosan
Wonten ngandhap menika inggih menika alih aksara saking waosan wonten nginggil menika.
Padhange Srengenge Ing sawijining dina, ana bocah wadon arane Misah ngudarasa
mangkene, “Ambok iya taa srengenge katon aja mendhung kaya ngene wae.”
Pujine Misah kasembadan nganti suwe banget ora udan-udan, panase banget marai tanduran rusak, sawah-sawah padha nela ora kena ditanduri.
Kembang-kembang, tandurane Misah uga akeh kang mati. Embokne Misah banjur guneman
mangkene, “Saiki wis cetha yen udan lan panas iku padha prelune. Semono uga manungsa yen seneng terus ora tau susah iya ora
becik. ” Ringkese cerita mangkene, kersane Allah paring panas lan udan,
awan lan bengi, beja lan cilaka, slamet utawa bilahi iku kabeh mesthi ana pigunane kabeh.
2. Kunci Jawaban
No. Jawaban
Skor
2. a. Padhange Srengenge
10 b.
Misah saha Ibunipun Misah 10
c. Watakipun Misah inggih menika kirang gadhah raos
syukur, kirang nrimah menapa kemawon ingkang dados kersanipun Gusti. Watakipun ibunipun Misah
inggih menika wicaksana, bersahaja, sabar. 20
d. Setting papan wonten waosan kasebut inggih menika
wonten pedesaan wonten narasi babagan saben, wondene setting wekdalipun inggih menika siyang.
20
e.
Ngudarasa tegesipun mikir, menggalih. Guneman tegesipun ngomong. Bilahi tegesipun cilaka.
20 3.
Nilai-nilai moral ingkang wonten ing waosan kasebut inggih menika :
a. Tiyang menika kedah gadhah raos syukur.
b. Tiyang menika boten pareng mengeluh.
c. Tiyang menika kedah nrimah sedaya kemawon
ingkang sampun dados kersanipun Gusti. 20
Skor total 100
Perhitungan nilai akhir dalam skala 0-100 adalah sebagai berikut.
Gamping, 2 Agustus 2016 Mengetahui
Guru Pembimbing
Bardini, S. Pd. NIP 19650915 198703 1 005
Mahasiswa
I ntan Chosi’ Nur Amelia
NIM 13205241017
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN RPP
Nama Sekolah : SMP N 4 Gamping
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
KelasSemester : VIIIGasal
Alokasi Waktu : 2x40 menit
Standar Kompetensi : nyemak
4. Mengungkapkan gagasan wacana tulis sastra dalam kerangka budaya Jawa.
Kompetensi Dasar :
4.3 Menulis karya sastra prosa fiksi
Indikator :
1.
Siswa dapat menyusun kerangka karangan. 2. Siswa mengembangkan kerangka karangan menjadi suatu karangan.
Tujuan Pembelajaran:
Setelah mengikuti pembelajaran ini, diharapkan siswa dapat:
1. menyusun kerangka karangan, dan 2. mengembangkan kerangka karangan menjadi suatu karangan.
A. Materi Pembelajaran
1. Jinising Waosan
Jinising waosan menika wonten gangsal, inggih menika: narasi, diskriptif, eksposisi, argumentasi, saha persuasi. Wondene andharan saking jinising
waosan kaandharaken wonten ngandhap menika. a.
Waosan Narasi Waosan narasi inggih menika waosan ingkang nyariosaken kahanan, lajeng
tiyang ingkang maos menika ngraos nindakaken piyambak kahanan ingkang dipuncariyosaken. Prakawis ingkang dipungatosaken wonten waosan narasi
inggih menika
babagan rerangkeningurutaning
kahanan. Wondene
tuladhanipun waosan narasi kados ta wonten ing ngandhap menika. Tabuh enem enjing Bu Nia tindak dhateng peken. Anggenipun tindak peken
Bu Nia nitih motor kaliyan Tika. Nalika wonten margi, motoripun Bu Nia kenging paku. Salajengipun Bu Nia kaliyan Tika dhawah sesarengan. Tiyang
ingkang mangretosi kawontenan menika enggal-enggal mbiyantu.
b. Waosan diskriptif Waosan diskriptif inggih menika waosan ingkang wosipun ngandharaken
kanthi cetha kahanan sawijining objek. Biasanipun anggenipun diskripsiaken objek menika kanthi ngandharaken sipat, wujud, ciri-ciri, saha kawontenaning
objek. Wondene tuladhanipun waosan diskriptif kados ta wonten ngandhap menika.
Kala wingi Pak Galih mundhut ulam Arwana. Anggenipun mundhut ulam kasebut saking peken ingkang mapan wonten Magelang. Ulam Arwana ingkang
dipunpundhut Pak Galih menika wernanipun silver, dene panjangipun kinten- kinten 20cm. Ulam Arwana kasebut dipunlebetaken wonten aquarium ingkang
mapan wonten ruang tamu. c.
Waosan Eksposisi Waosan Eksposisi inggih menika waosan ingkang dipunserat kangge
ngandharaken kawruh, informasi, definisi, pangretosan, metode, cara, saha proses ingkang ndadosaken satunggaling prakawis. Wondene tuladhanipun
waosan eksposisi kados ta wonten ing ngandhap menika. Gedhang basa ngoko utawi pisang basa krama menika thukul wonten
dhaerah tropis.Pisang kasebut kalebet kulawarga Musaceae. Wonten mapinten- pinten jinising pisang ingkang wernanipun beda, kados ta wonten ingkang werni
abrit, kuning, saha ijem. Pisang ingkang disade wonten peken inggih menika gedhang ingkang sampun mateng. Pisang menika kathah ngandhung kalium.
d. Waosan Argumentasi
Waosan argumentasi inggih menika waosan ingkang wosipun ngandharaken pamanggihipun
panyerat ingkang
dipunginakaken kangge
ngewahi pamanggihipun tiyang sanes. Wondene tuladhanipun waosan argumentasi kados
ta wonten ing ngandhap menika. Basa Jawa menika wonten relevansinipun kaliyan pendidikan budi pekerti.
Tuladhanipun, tiyang ingkang sinau basa Jawa menika mboten ngraos bilih sinambi nyinaoni pendidikan budi pekerti. Paling mboten, tiyang menika saged
mangretosi babagan unggah-ungguh ingkang dados salah satunggaling unsur penting wonten pendidikan budi pekerti.
e. Waosan Persuasi
Waosan persuasi inggih menika waosan ingkang wosipun kangge ngajak tiyang sanes supados ndherek menapa ingkang dipunpengeni panyerat.Wondene
tuladhanipun waosan persuasi kados ta wonten ing ngandhap menika. Sampun boten mokal bilih praktik pidato menika kaginakaken kangge
nglatih rasa percaya diri. Nalika rasa percaya diri menika sampun ageng,
pamicara saged nindakaken tugas kanthi sae tanpa wonten raos rikuh, boten wantun saha grogi. Percaya diri menika ingkang dados modal kangge
keberhasilan pidato. Menawi panjenengan pengen trampil pidato, panjenengan kedah asring nindakaken praktek pidato.
2. Caranipun Nyerat Waosan
Wonten mapinten-pinten rantamaningurutaning langkah anggenipun badhe nyerat waosan. Wondene rantamaning nyerat waosan menika kados ta wonten
ngandhap menika. a.
Nemtokaken tema. b.
Ndamel cengkorongan.. c.
Nyerat paragraf miturut cengkorongan. d.
Milih tetembungan ingkang sae.
B. Metode Pembelajaran
Metode pembelajaran: ceramah, tanya jawab, penugasan.
C. Langkah-Langkah Kegiatan Pembelajaran
KEGIATAN PEMBELAJARAN Alokasi
Waktu
1. Kegiatan Pendahuluan
Apersepsi
Berdoa, presensi, pengkondisian siswa. Guru memberi salam, menanyakan kabar, menanyakan
kesiapan siswa. Guru menanyakan materi apa saja yang telah dibahas pada
pertemuan sebelumnya. Guru menjelaskan KD yang akan dipelajari.
Guru menanyakan kepada siswa apakah siswa sudah
pernah menulis karangan. Guru menanyakan kepada siswa jenis-jenis karangan.
5 menit
2. Kegiatan Inti
Mengamati Siswa membaca materi tentang jenis-jenis karangan.
Menanya
Siswa menanyakan perbedaan dari jenis-jenis karangan. 70 menit
Tabel salajengipun
KEGIATAN PEMBELAJARAN Alokasi
Waktu Mengumpulkan Informasi
Guru menanyakan kepada siswa tentang pengertian dari masing-masing jenis karangan.
Guru menjelaskan pengertian dari masing-masing jenis karangan menggunakan media power point.
Mengasosiasi
Siswa menyebutkan contoh karangan dari masing-masing jenis karangan.
Mengomunikasikan
Guru mengoreksi contoh karangan yang disebutkan oleh siswa menurut jenis karangannya.
Guru menyuruh siswa untuk menulis karangan, dimulai dari membuat kerangka karangan dan dikembangkan
menjadi karangan. 3. Kegiatan Penutup
Guru merefleksikan materi pelajaran. Guru menyampaikan KD yang akan dibahas pada
pertemuan selanjutnya. Guru menutup pelajaran dengan berdoa dan salam.
5 Menit
D. Alat, Media, dan Sumber Pembelajaran
Alat pembelajaran : papan tulis, spidol.
Media pembelajaran : power point.
Sumber pembelajaran :
Suparyadi, dkk,. 2016. SEMBADA. Yogyakarta: UD. Kurniawan Jaya Mandiri Klaten.
Suyati, dkk. 2014. Puspita Basa “Basa Jawa”. Yogyakarta: Duta Aksara.