EKSTR A KSI DAN P EN EN TU A N KA D A R SI LI KA (Si O ) HA SI L EKSTR A KSI D A R I A BU TER BA N G ( FL Y ASH ) BA TU B A R A

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/

:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

libra

/
/
:
p
t

/

rary

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/

:
tp

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

ac
nej.

h

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

rary

://lib
http

h

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u

ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l
://l
http
http KADAR SILIKA (SiO
ht2t)pHASIL
EKSTRAKSI

DAN PENENTUAN

h

/ EKSTRAKSI DARI ABU
/
d/ TERBANG (FLY ASH)
d/BATUBARA
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.

.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib

://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

.id
j.ac

une

ry.
a
r
b
i
://l

tp

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

Oleh library

nej

ry.u

ry.u

.id/

ry.u

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

rary

NIM : 081810301041

id/
.ac.

/

c.id

j.a
.une

://lib
http

://
http

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

/

h

c.id

j.a
.une

Agustin Retnosari

id/
.ac.

nej

y.u

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

lib
tp://

ht

c.id

rary

.id/

ac
nej.

SKRIPSI rary.u

ht
j.a
.une

lib
tp://

y.u

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

.id/

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

JURUSAN KIMIA
ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
/l
/l
://l
FAKULTAS
MATEMATIKA h
DAN
ttp:/ILMU PENGETAHUANhALAM
ttp:/
http

h

UNIVERSITAS JEMBER

.id/

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

2013

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http
.id/

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
EKSTRAKSI
DAN PENENTUAN
SILIKA (SiO2)pHASIL
/l
/KADAR
/l
ttp:/
ttp:/
tt :/
h
h
h
EKSTRAKSI DARI ABU TERBANG (FLY ASH) BATUBARA

.id/

.id/

ry.u

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

.id/

h
.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
SKRIPSI
htt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

c.id

j.a
.une

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
diajukan
lidan memenuhi salah satu syaratli
://li guna melengkapi tugas takhir
tp:// Studi Kimia (S1) http://
http
h Program
untuk menyelesaikan

h

dan mencapai gelar Sarjana Sains

/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

rary

://lib
http

id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h
.id/

y.u

ac
nej.

y.u

ac
nej.

y.u

ac
nej.

y.u

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht i
a
nej.

h

.id

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.id

r
ibra
l
/
/
:
tp

c.id

h

rar
rar
JURUSAN /KIMIA
b
b
i
i
l
l
/
/
/
ttp: ILMU PENGETAHUANhALAM
ttp:
FAKULTAS
MATEMATIKA h
DAN
h
UNIVERSITAS JEMBER
2013
/
/

y.u

a
nej.

rary

://lib
http

.id/

ac
nej.

ry.u

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

oleh

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

/
/
c.id Agustin Retnosari
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
NIM 081810301041
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PERSEMBAHAN
ht

ht

d/

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht

h

d/

d/

i
Alhamdulillah, dengan
rasa syukur saya eucapkan
ac.penuh
ac.i pada Allah SWT ej.ac.i
.
.
j
j
e
y.un jagad raya. Tanpa kehendak-Nya
y.un tidak mungkin penulisan
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
pencipta dan/lipenguasa
b
/lib
/lib

j.a
.une

rary

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ttp:/

ttp:/

ttp:/

h
skripsihini dapat terselesaikan. Skripsi h
ini saya persembahkan untuk keluarga
besarku
tercinta:

id/
.ac.

/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
1. ayah dan ibuku Tersayang;
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
b
2. adikku pSiti
Nur Vita Sari;
://liChoiriah
://lib
p
t
t
t
t
h
h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

3. keponakanku Aji Wahyu Wibowo;

/
/
Kartika.
.id4./ si mungil Intan Bella Dwi
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
y
y
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

.id/

ry.u

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

h

y.u

.id/

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht ii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
tt

h

ac
nej.

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ry.u

.id/

ry.u

rary

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

://lib
http

h

.id/

h

/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

y.u

rary

://lib
http

ry.u

ac
nej.

.id/

ac
nej.

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

ac
nej.

h

ht

c.id

j.a
.une

://lib
http

ry.u

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

rary

://lib
http

ry.u

.id/

h

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

/

rary

://lib
http
.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

/
.id**)

ac
nej.

y.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/

nej

nej

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

.id/

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iii
a
nej.

h

/

id
.id
Winsto Churchill dalam Noel,
Hari berpikir positif. Jakarta:
.acB.2010.365.
.ac. Daras Books.
y.u

/

h

h
h Bandung: CV
Departemen
Agama Republik Indonesia.h 2008. Al Qur’an dan Terjemahannya.
Penerbit Diponegoro.
r
ibra
l
/
/
:
tp

c.id

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h

*)

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

ry.u

/

h

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

h
.id/

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

http

.id/

ac
nej.

ht

a
nej.

ry.u

ac
nej.

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

http

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

h

Keberhasilan adalah
y.umengatasi dari**)satu kegagalan
ry.ukemampuan untuk melewati
rdan
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l ke kegagalan berikutnya tanpa
://l kehilangan semangat.
://l

http

libra
/
/
:
p
t

rary

a
nej.

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

://lib
http

ry.u (terjemahan Q.S Al-Insyirah
ry.u: 6-8)*)
a
r
b
i
://l
http

.id/

ac
nej.

lib
tp://

/

c.id

j.a
.une

a
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

“Sesungguhnya sesudah kesulitan itu ada kemudahan. Maka apabila kamu telah
selesai (dari suatu urusan), kerjakanlah dengan sungguh-sungguh (urusan) yang lain,
/
dan hanya kepada
hendaknya kamucberharap.”
d
d/
.id/
c.i
c.iTuhanmulah

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

a
nej.

libra
/
/
:
p
t

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

MOTTO
ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

c.id

y.u

y.u

ht
/

j.a
.une

rary

: Agustin Retnosari

//lib
: 081810301041http:

h

h

c.id

j.a
.une

nama
rary
b
i
l
/
/
:
ttp NIM

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

PERNYATAAN
ht

/
Saya yang bertanda tangan
c.id di bawah ini:

ry

libra
tp://

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul “Ekstraksi dan

/
/
/
d/ Ekstraksi dari Abu Terbang
c.idPenentuan Kadar Silika (SiO
c2).iHasil
c.id (Fly Ash) Batubara”
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
une
.une
y.un
yhasil
y.dalam
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
adalah
benar-benar
karya
saya
sendiri,
kecuali
kutipan
yang
sudah
saya
r
r
r
r
lib
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h sumbernya, belum pernah diajukan
h
h dan bukan
sebutkan
pada institusi mana pun,

h

karya jiplakan. Saya bertanggung jawab atas keabsahan dan kebenaran isinya sesuai

id/
.ac.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
dengan sikap ilmiah yang
harus dijunjung tinggi.
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
Demikian
dengan
://lib pernyataan ini saya buat
://lib sebenarnya, tanpa adatttekanan
://lib dan
p
p
p
t
t
t
t
h
h
h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapatkan sanksi akademik jika
di kemudian hari pernyataan
/
/ ini tidak benar.
/
.idternyata
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
y
y
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

Jember, 30 April 2013

/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

rary

://lib
http
.id/

ry.u

rary

://lib
http

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

.id/

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h
.id/

ry.u

ac
nej.

y.u

:

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

rar
NIM 081810301041
//lib

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

rary

://lib
http

http

h

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

/
c.id Retnosari
a
Agustin
.
j
ne

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

/
yang
c.idmenyatakan,

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

rary

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

SKRIPSI
ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

h

c.id

j.a
.une

/

c.id

j.a
.une

ry
ry
ry
ibra
ibra
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http KADAR SILIKA (SiO
htt)pHASIL
EKSTRAKSI
DAN PENENTUAN
2
EKSTRAKSI DARI ABU TERBANG (FLY ASH) BATUBARA
/
/
/
/
d
i
.
c
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
lib
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h

lib
tp://

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

.id/

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

.id/

.id/

ry.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht v
a
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

rary

://lib
http

ac
nej.

.id/

y.u

c.id

/

c.id

j.a
.une

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Dosen Pembimbing
Utama
: Tanti Haryati,
S.Si, M.Si
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
/libr Pembimbing Anggota tp://lib: rNovita Andarini, S.Si, M.Si
:/Dosen
://lib
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

a
nej.

/

h

c.id

h
Pembimbing:

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

y.u

rary

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

://lib
http

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

.id/

ry.u

ac
nej.

Oleh

ibra
l
/
/
NIM 081810301041
:
http

rary

://lib
http
.id/

libra
/
/
:
p
t

h

c.id

ac
nej.

ry.u

Agustin Retnosari .u
ry

j.a
.une

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

/

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

RINGKASAN
ht

ht

h

/
/
d/
d/
c.idEkstraksi dan Penentuanj.aKadar
c.id Silika (SiO2) Hasil Ekstraksi
ac.i dari Abu Terbang ej.ac.i
.
j
e
e
(Fly Ash) Batubara;
2013: (42) halaman;
y.un Agustin Retnosari, 081810301041;
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b
lib
Jurusan Kimia
Alam Universitas
://libFakultas Matematika dantIlmu
://liPengetahuan
://Jember.
http
h tp
http

j.a
.une

rary

lib
tp://

h

Kenaikan bahan bakar minyak telah
/ mendorong banyak industri
/beralih ke batubara
/
d
d
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
sebagai sumber energi.
uneSisa hasil pembakaran batubara
uneakan menghasilkan limbah une

id/
.ac.

nej

y.u
brar

ry.
ry.
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
yang salah
berupa fly ash (abu terbang)
//l
:satunya
://l dan bottom ash (abu dasar).
://lFly Ash
http
http
http

li
tp://

h

adalah abu yang dihasilkan dari transformasi, pelelehan atau gasifikasi dari material

/
/ batubara. Pada satu proses.idpembakaran
/
/
yang terkandung dalam
batubara
.idanorganik
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
dihasilkan fly ash rsekitar
ash yaitu sekitar 20%.
.une80% dan sisanya merupakan
.unbottom
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
r
r
r
//lib limbah fly ash yangttpdihasilkan
://libKementerian Lingkungan
:Hidup
://lib
p
p
Menurut
data
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

mencapai 85 ton/hari dan limbah bottom ash mencapai 48 ton/hari (Dinas LH

/
/
/
.id/
menurut peraturan.a(PP85/1999),
limbah fly
c.idKabupaten Bandung, 2008).
cSementara
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
ne
unedapat dikategorikan sebagai
.une
.ash
.ulimbah
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
ash
maupun
bottom
B3
(bahan
beracun
dan
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
berbahaya).
Banyaknya industri yanghmenggunakan batubara sebagaih bahan bakar
meninggalkan sejumlah permasalahan serius karena fly ash yang dihasilkan

d/
ac.i

rary

lib
tp://

.id/

.id/

.id/

mengandung logam-logam
j.acberat yang signifikan jumlahnya.
j.ac Pelepasan abu sisa nej.ac
e
e
n
n
u
.u
ry.u
aryash
ary.
r
r
b
b
pembakaran//lbaik
akan
berdampak
buruk
bagi
ibra berupa fly ash maupun bottom
i
i
l
l
//
//

j.
.une

h

ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
lingkungan sehingga perlu adanya penanganan khusus untuk mengatasi dampak

h

salah satunya dengan dmemanfaatkan
limbah menjadid/material baru yang
/
/
dtersebut
i /
.
c
c.i
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
mempunyai nilai ekonomis.
.unekomponen fly ash yang yang
y.un Silika merupakan salah
ysatu
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
paling dominan
30-36%.
Silika banyak digunakan
://lib jumlahnya yaitu sekitar
://lib
://libdalam
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

penyulingan minyak sayur, produk farmasi, deterjen, bahan perekat, kromatografi

/
/
/
d/
kemasan, dan keramik.
begitu banyak manfaat
.idkolom
c.iMengingat
c.id yang dapat diambil
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.unepada penelitian ini dilakukan
.unekstraksi
.une
dari unsur silika,armaka
silika menggunakan
y
y
y
r
r
a
a
libr
/libr
/libr
tp://
ttp:/ dihasilkan dari ekstraksi hakan
ttp:/ dihitung
metodehtpresipitasi.
Selanjutnya silika hyang

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

kadarnya dengan menggunakan metode gravimetri.

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vii
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/
ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
Penelitian
ini dilakukan mulai htanggal
1 Oktober 2012 sampai
ht
ht dengan 31

h

Januari 2013 di Laboratorium Kimia Dasar, Jurusan Kimia, Fakultas Matematika dan

/
d/
d/
d/
c.id
Jember. Variabel
yang
ac.i Ilmu Pengetahuan Alam,
aUniversitas
ac.i akan diukur dalam ej.ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
y.un
y.unvariasi konsentrasi NaOH
y.udan
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
penelitian
ini
adalah
waktu
ekstraksi,
dimana
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
parameter yang diamati adalah banyaknya endapan silika kasar dan kadar silika yang
dihasilkan pada proses ekstraksi. /

id/
.ac.

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e variabel tersebut didapatkan
e
Berdasarkan kedua
bahwa
kenaikan konsentrasi une
y.un
y.un
r
r
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
NaOH dan
ekstraksi dengan penambahn
HCl 1 M pada rentangp:pH
//l 6,5-7
://waktu
://l
http
http
htt

h

/
/ tertinggi pada penelitian ini.iddihasilkan
/
/
hasil ekstraksi. Kadar silika
oleh silika
.idsilika
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
nedengan waktu ekstraksi 120
kasar yang berhasilrydiekstrak
menggunakan NaOHry3.uM
.une
.une
y
r
a
a
a
r
r
/libr 33%.
:/sebesar
://lib
://lib
p
p
p
menit yaitu
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

menyebabkan peningkatan massa endapan silika kasar hasil ekstraksi dan kadar silika

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht viii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ary
/libr

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PRAKATA
ht

ht

d/

d/

h

.un

/

c.id

c.i
c.i
Puji syukur kehadirat
ej.a Allah SWT yang senantiasa
ej.a memberikan rahmat,

j.a
.une

.un

ry menyelesaikan skripsibryang
ary
rary
ra
hidayah serta
inayah-Nya,
sehingga penulis
dapat
//lib
//lib
//li

tp:/

:

:

:

http“Ekstraksi dan Penentuan Kadar
http Silika (SiO2) Hasil Ekstraksi
http dari Abu
berjudul

h

Terbang (Fly Ash) Batubara” dengan
baik dan lancar. Skripsi/ ini disusun untuk
/
/
d
i
.
c
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
memenuhi salah satuusyarat
satu (S1) pada Jurusan une
ne menyelesaikan pendidikan
unstrata

id/
.ac.

nej

y.u
brar

ry.
ry.
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
Kimia Fakultas
Alam Universitas Jember.
://l Matematika dan Ilmu Pengetahuan
://l
://l
http
http
http

li
tp://

h

Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak. Oleh karena

/ penulis ingin menyampaikan
/ucapan terima kasih kepada: .id/
/
.iditu,
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
1. Tanti Haryati,ryS.Si,
.uneM.Si, selaku Dosen Pembimbing
.une Utama yang telah banyak
.une
y
y
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib perhatian, materi danttpperbaikan
://lib
://libdalam
p
p
memberikan
serta
meluangkan
waktu
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

penyusunan skripsi ini;

/
/
/
.id/ selaku Dosen Pembimbing
c.id2. Novita Andarini, S.Si,
cM.Si,
c.idAnggota yang telah
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.unepikiran, dan perhatian dalam
.umembimbing
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
meluangkan
waktu,
penulisan
skripsi
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
ini;
3.

d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

4.

Dr. Bambang Piluharto, S.Si, M.Si, dan Drs. Moh. Mintadi selaku dosen penguji

.id/

.id/

c
ac
meluangkan
skripsi ini;
ej.a
nej. waktu dan pikiran dalam npenyusunan

yang telah

ry.u

ry.u

/

c.id

j.a
.une

ry

ra
ra
ra
ayah, ibu
//libdan adikku serta keluarga besar
//libtercinta, terima kasih atas segala
//lib doa,
:
http

:
http

:
http

semangat, dan dukungannya baik moral maupun material;

h

h

/
d5./ Abdullah S.T sebagai motivator
id/ yang telah memberikanasegala
id/ bentuk dukungan,
.
.
c
c
c.id
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
semangat, perhatian,
y.un kritik dan sarannya; rary.un
y.un
r
r
a
a
r
r
6. sahabat-sahabatku
Nisa Tiara Dani
Fitri,
://lib
://lib Riska Eka Yuniawati ttS.TP,
://libHeny
p
p
p
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

Yunita Novianti, Nila Andriani, Widya Margayanti, Restu Tri Utami, S.Si,

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

r

d/
ac.i

nej.

u

r

//lib

//lib

tp://

d/

/

d/

.i
Yanuard Arie Bungsu,
Alfisa Surya
ac.i
j.acLisa Dewi Hartini, Novita j.Rahmawati,
une

ry.
libra

une

r
ibra
l
/
/
:
tp

://
httpix
/

c.id

a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

ry.
libra

://

c.id

h

sahabat-sahabatku 2008 Dodik Andinata, Alviona Noer Isnani, Nurul Azizah,

http
a
nej.

r

//lib

:
tp:
ttp: untuk berbagi suka maupun
menjadi
http sahabat yang benar-benar hsejati
htduka;
7.

ry.
libra

/
d/
Meirinda Hermiastuti, cNanda
Rustin Nur
.id/ Widayanti, Titis Adisti
c.iHapsari,
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une
.uneHasanah, terimakasih telah
Indahsari, Yola
ary. Lyliana Herlandien, Yustin
aryNur
ary.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
Primaswara,
Deny Susanti, S.Si, hUcik
Gita Parasmita, Rima Nusba
ht
ht Ayunina,
d/
ac.i

j.
.une

ary
/libr

id/
.ac.

d/

d/

.un

/

c.id

c.i
c.i
Johan Prasetyo, Imam
ej.a Safi’i, Ardian Syah Putra,
ej.aS.Si, Agung Andrianto,

j.a
.une

.un

h

konyol yang menjadikan hidup
/ semakin berwarna;

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
eAnggun Kartika Sari, S.Pd,.une
8. sahabat full houseunDzurrotun
Najmin Nida, Amd.Gz,
y.
y.un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Mohammad
Sifak,
Dedy
Cahyadi,
S.TP,
Khoirul
Hadi
Iswanto,
S.T,
terima
kasih
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

h

/
/
/
terima
kasih atas segala bentuk
dukungan
dan kasih
.id9./ teman-teman di kost .71,
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
j
j
j
ne
sayang yang telah
selama ini;
.udiberikan
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
br
libr
://lib Kimia angkatan 2008 tyang
://litelah
://bersama
p
p
p
10. teman-teman
berbagi
kisah
suka
duka
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

ry.u

Putri Fajar Rianasari, Wiwin Setiani, Siti Nur Jannah, Karisma Wulan Ningtyas,

y
aryAini, Aisyah Poerwanta, liS.Si,
ary
Maimunah
brar Khilda Tsamaratul Fikriyah,
ibrNur
ibrS.Si,
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
tp
http Nicola, Tetty Prasiska, SitihtFatimah,
http sahabat
Fendra
terima kasih sudah menjadi

tp:/

libra
/
/
:
p
t

h

untuk segala bentuk kasih sayang dan semangat yang diberikan;

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

dan pengalaman selama masa perkuliahan;

/
/
/
.id/ atas bantuan dan
c.id11. seluruh teknisi Laboratorium,
c.id mas Syamsul dkk, terima
ckasih
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.une melaksanakan penelitian
.uFakultas
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
kerjasamanya
selama
di
Matematika
dan
Ilmu
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
Pengetahuan
Alam Universitas Jember;
12. semua pihak yang tidak bisa disebutkan satu per satu.

d/
ac.i

rary

lib
tp://

.id/

.id/

ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
penulisan ini. Semoga skripsi ini bermanfaat dan menambah wawasan bagi penulis

h

pembaca yang membutuhkan.
/
/
/
/
dmaupun
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
//lib 2013
Penulis ttp://lib
Jember,t30
:April
://lib
p
p
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht x
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

a
nej.

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

c
Penulis menyadari
sehingga nej.ac
j.acbahwa skripsi ini jauh ndari
j.akesempurnaan
e
e
n
u
u
y.u
ary. kritik serta saran yang
armembangun
ary.
r
r
r
b
b
b
penulis mengharapkan
demi
kesempurnaan
i
i
i
l
l
l
//
//
//

j.
.une

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

rary

lib
tp://

.id/

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ISI
ht

j.a
.une

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

j.a
.une

h
/

c.id

j.a
.une

Halaman

ry ............................................................................................
ary
ary
HALAMAN/lJUDUL
ibra
/libr
/libr i
ttp:/

ttp:/

ttp:/

h
h
h
HALAMAN
PERSEMBAHAN ..........................................................................
ii

HALAMAN MOTTO ..........................................................................................
iii
/
/

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
HALAMAN PERNYATAAN
..............................................................................
iv une
y.un
y.un
r
r
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
HALAMAN
://lPEMBIMBINGAN .........................................................................
://l
://l v
http
http
http

h

/
/
/
/
.......................................................................................................
vii
.idRINGKASAN
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
PRAKATA ............................................................................................................
ix
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
//lib.........................................................................................................
:ISI
://lib
://lib xi
p
p
p
DAFTAR
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

HALAMAN PENGESAHAN .............................................................................. vi

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

DAFTAR TABEL ................................................................................................ xiv

/
/
/
/
xv
c.idDAFTAR GAMBAR ............................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une........................................................................................
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
DAFTAR
LAMPIRAN
xvi
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
BAB 1.PENDAHULUAN
....................................................................................
1
d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

1.1

Latar Belakang ............................................................................. 1

1.2

ac
Rumusan
........................................................................
3
j.ac
neMasalah
nej.

.id/

ry.u

ry.u

d/

c.i
ej.a

.un

tp

:
http

:
http

/

c.id

j.a
.une

ry

ra
ra
ra
1.3//libBatasan
Masalah ...........................................................................
//lib
//lib 3

:
http

rary
b
i
l
/
/
:

.id/

h

1.4

Tujuan ........................................................................................... 3

1.5

Manfaat .........................................................................................
3
d/
d/

h

/
c.i
c.i
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
BAB 2. TINJAUAN.uPUSTAKA
.........................................................................
4 .une
y n
y.un
r
r
ry
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
2.1
Abu
Terbang
Batubara
(Fly
Ash)
...............................................
4
:
:
:
http
http
http

h

2.1.1 Fly Ash kelas F ..................................................................... 4

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

a
nej.

d/
ac.i

tp://

d/

/

d/

.id/

i
.i
2.4.1 Sifat jFisika
7
.ac. ............................................................................
j.ac
une

ry.
libra

une

ry.
libra

://

c.id

h

Sifat Fisika dan Sifat Kimia Silika .............................................. 7

2.4

http
a
nej.

.id/

ac
nej.

a
nej.

u
.u
Sifat
dan Sifat Fisika Fly Ash
5ry.u
ryKimia
ry............................................
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l 6
p://l Silika (SiO2) ...................................................................................
htt2.3
http
http
2.2

nej.

u

ry.
libra

/
2.1.2 Fly Ash ckelas
5
.id/ C .....................................................................
c.id

/

c.id

a
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

://
httpxi

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

d/

:/

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

2.4.2 Sifat Kimia ............................................................................
7
ht
ht

h

d/

ttp:/

http
id/
.ac.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

d/

.i
2.4.4 Sifat
Fisika
9
ac.i dan Kimia Silika Presipitasi
ac..............................
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
.un
y.un
y.un
r
r
a
a
rary
r
r
2.5 /libEkstraksi
.....................................................................................
9
/lib
/lib

j.
.une

rary

.id/

ac
nej.

2.4.3 Silika Presipitasi ................................................................... 8

d/
ac.i

lib
tp://

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ttp:/

h ...............................................................
h
2.5.1 Ekstraksi Cair-Cair
10

h

2.5.2 Ekstraksi Padat-Cair
.............................................................
11
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e Inframerah (FTIR) ...............................................
e
2.6 Spektroskopi
13 une
y.un
y.un
r
r
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l 2.6.1 Vibrasi Molekul .....................................................................
://l
://l 14
http
http
http
2.6.2 Bentuk-bentuk Vibrasi ........................................................... 14

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Gravimetri .....................................................................................
15
.id/
.id/

2.7

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

u
2.7.1
Lewat Jenuh dalam Pembentukan
Endapan ........... 16
ry.Keadaan
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l
://l 17
http 2.7.2 Kemurnian Endapan
http.............................................................
http

h

BAB 3. METODOLOGI PENELITIAN ........................................................... 19

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

nej

u

.id/

u

ac
nej.

u

ry

.id/

.id/

ac
Diagram
20
j.acPenelitian ...............................................................
neAlir
nej.

3.3

ry.u

ry.u

:
http

:
http

:
http

/

c.id

j.a
.une

ry

ra
ra
ra
3.4//libProsedur
Penelitian ......................................................................
//lib
//lib 20

h

3.4.1 Pembuatan Berbagai Larutan ............................................... 20

3.4.2 Preparasi Sampel
..................................................................
20
/
id/
id/
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
3.4.3 .Ekstraksi
Silika dengan Metode .Presipitasi
......................... 21 .une
y un
y un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
3.4.4
Karakterisasi
Silika
Hasil
Ekstraksi
.....................................
21
ttp:
ttp:
ttp:

d/

c.i
ej.a

.un

tp

h

3.2.2 Bahan .................................................................................... 19

j.
.une

rary
b
i
l
/
/
:

/

nej

.
.
ry.
3.2 bAlat
rarydan Bahan Penelitian ...........................................................
rary
ra19
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
:/
:/
:/
http 3.2.1 Alat .......................................................................................
http
http
19

d/
ac.i

libra
tp://

/

id
Tempat dan.aWaktu
19
c.id Penelitian ....................................................
.ac.

3.1

h

h

h

h

a. Analisa Kualitatif dengan FTIR ....................................... 21

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

a
nej.

d/
ac.i

tp://

d/

/

d/

.i
4.2.1 Analisis
ac.i ........................ 28
j.acSilika Hasil Ekstraksi denganj.FTIR
une

ry.
libra

une

r
ibra
l
/
/
:
tp

p://
httxii
/

c.id

a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

ry.
libra

://

c.id

h

Karakterisasi Silika Hasil Ekstraksi............................................ 28

4.2

http
a
nej.

.id/

ac
nej.

a
nej.

BAB 4. HASIL aDAN
23
ry.u PEMBAHASAN ..............................................................
ry.u
ry.u
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l 23
p://l Proses Ekstraksi ............................................................................
htt4.1
http
http

nej.

u

ry.
libra

/
b. Analisa
22
id/
c.idKuantitatif dengan Gravimetric.............................

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

4.2.2 Analisis Kadar Silika
.... 29
ht Hasil Ekstraksi dengan Gravimetri
ht

4.3

h

Pengaruh Konsentrasi NaOH dan Waktu Ekstraksi ................ 35

d/
d/
d/
d/
39
ac.i BAB 5. PENUTUP ..............................................................................................
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
5.1
Kesimpulan
...................................................................................
39
ib
lib
lib
lib
p://l
tp://
tp://
tp://
t
t
htt5.2
h
h
Saran .............................................................................................. 39
DAFTAR PUSTAKA ...........................................................................................
40
/
/

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
LAMPIRAN ..........................................................................................................
43 une
y.un
y.un
r
r
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l
://l
http
http
http

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

h

.id/

lib
tp://

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ht TABEL

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

h
/

c.id

j.a
.une

Halaman

ary ......................................
ary
rary fly ash PLTU Paiton-Probolinggo
2.1 Komposisi
/libkimia
/libr
/libr 6
ttp:/

ttp:/

ttp:/

h
h
h
3.1 Rancangan
(design) Penelitian ........................................................................
21
4.1 Massa endapan silika kasar (gram)
hasil ekstraksi dengan variasi
/
/

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e variasi waktu pada pengulangan
e 1 ............................. 26 .une
konsentrasi NaOH
dan
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.2 Massa
endapan
silika
kasar
(gram)
hasil
ekstraksi
dengan
variasi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

h

/ Kadar silika (%) hasil ekstraksi
/ dengan variasi konsentrasi.iNaOH
/ dan
/
.id4.3
c.id
c d
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
variasi waktu r...................................................................................................
31
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
r
r
r
//lib
:endapan
://lib hasil ekstraksi dengan variasi
://lib
p
p
p
4.4 Massa
silika
kasar
rata-rata
(gram)
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

konsentrasi NaOH dan variasi waktu pada pengulangan 2 ............................. 26

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

konsentrasi NaOH dan variasi waktu .............................................................. 35

d/
ac.i

.id/

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

c.id

j.a
.une

h
/

c.id

j.a
.une

Halaman

ry
ry
ry
4.1 Pembentukan
ibra silika dari fly ash yang diekstraksi
ibra dengan larutan NaOH ://libra
l
l
/
/
/
/
:
:
ttp
http silika yang terbentuk setelah
http
(a)hfitrat silika hasil ekstraksi, (b) endapan

id/
.ac.

h

pengasaman, (c) endapan silika
/ kasar yang telah dikeringkan /....................... 27

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e hasil ekstraksi ...........................................................
e
4.2 Spektra FTIR dariun
silika
28 une
y.
y.un
r
r
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
4.3 Kadarp:SiO
1,5; 2; 2,5 dan 3 M dalam
//l 2 dengan variasi konsentrasi
//l
:NaOH
://l
htt
http
http

h

/ Kadar SiO2 dengan variasi.id
/
/
/
waktu
60, 90 dan 120 menit pada
Konsentrasi
.id4.4
c
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne 3 M ...............................................................................
NaOH 1,5; 2; r2,5
33
.udan
.une
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
r
r
ibr
//lib
://lib SiO2 kasar dengan variasi
://lkonsentrasi
:dan
p
p
p
4.5 Hasil
ekstraksi
NaOH
1,5;
2;
2,5
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

DAFTAR
ht GAMBAR

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

waktu 60, 90 dan 120 menit ............................................................................ 32

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

3 M dalam waktu 60, 90 dan 120 menit .......................................................... 36

/
/
d/ menit
id/
variasi waktu 60, 90.dan
c.id4.6 Hasil ekstraksi SiO2 kasar
c.dengan
c.i120
c.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.uNaOH
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
pada
konsentrasi
1,5;
2;
2,5
dan
3
M
...................................................
37
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

rary

://lib
http
.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

ry

libra
tp://

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

ary

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ht LAMPIRAN

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

j.a
.une

ary

h
/

c.id

Halaman unej.a

ary.

r
r
r
A. Pembuatan
://libLarutan ........................................................................................
://lib
://lib 43
http

http

http

h

B. Data Silika Kasar Hasil Ekstraksi ................................................................. 44
...................................................................
45
/ Data Gravimetri Hasil Ekstraksi
/
/
/
.idC.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
D. Perhitungan Kadar
46
y.unSiO2 .................................................................................
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b
://liGambar
://lib
://lib 52
E. Lampiran
..........................................................................................
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xvi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.