DINAMIKA KOPERASI INDONESIA TAHUN 1945-1998

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u


gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http


ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/


.id/

.id/

ac
nej.

DINAMIKA KOPERASI INDONESIA
TAHUN 1945-1998

SKRIPSI

Oleh:
Anis Syatul Hilmiah
NIM 060210302293

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN SEJARAH
JURUSAN PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN SOSIAL
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN

UNIVERSITAS JEMBER
2012

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/


.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig


ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i

d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

/dig

:/
http

http


.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http


http

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.


.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:


http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
INDONESIAtp://d
://di
://d
://d DINAMIKA KOPERASI
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
TAHUN 1945-1998
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
SKRIPSI
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne syarat untuk
Diajukan
.une
.usatu
.une guna memenuhi salah
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di Sejarah
://dipada Program Studi Pendidikan
://di Program Strata Satuttp(S1)
://di
menyelesaikan
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.u

gilib
i
d
/
/
:

dan mencapai gelar Sarjana Pendidikan

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

Oleh:

ac
nej.

.u

u

gilib
i
d
/
/
:

://d
http060210302293
NIM

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
://d
http
httpPENDIDIKAN SEJARAH
http PROGRAM STUDI

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.u

lib.
ANIS SYATUL
igiHILMIAH

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

d/
ac.i

http

/dig

:/
http

/
/
/
ILMU PENGETAHUAN
SOSIAL
.id/ JURUSAN PENDIDIKAN
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne PENDIDIKANb.une
.uILMU
.une KEGURUAN DAN
FAKULTAS
b
b
i
i
li
l
l
i
i
g
digi
dig
dig
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
UNIVERSITAS
JEMBER

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http ii

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

2012
.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u
Sripsi ini saya persembahkan
untuk:
ilib.

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

g
://di

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http
PERSEMBAHAN

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

tp
1. Orang
atas segala
httpdan Ibunda Sri Anjarwatiht(Almh.)
httptuaku, Bapak Mariyono, Spd
/
/do’a dan pengorbanannya; /

http

/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
Dosen
yang telah memberikan
une
.dengan
.uneilmu dan membimbing
.un
.une 2. Seluruh Guruildan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
g
penuhtpkesabaran;
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
3. Keluarga besarku dirumah Pakde, Mulyadi Ama.Pd dan bude, Cris Inisyati

/
/
/
.id/ Harun Arrosyid dan
c.id
c“tole”
c.idMas-masku serta adekku
c.idAma.Pd. Mbak-mbak j.dan
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
Rafi Yon//Pratama.
://di
://di
://di
: di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h Sukomulyo, Risca
h Silvy lantai bawah ( Mia
h
h
4. Keluarga
di kost tercinta Pondok

/
/
Rion Faizah, AYMAY
.id/
.id/Ferdiana, Wasila, Ajunk
c.id
c.id Zuhro, Risma Desita,
cMaharani,
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.unFera,
.une Angkatan’06 (TianiliGJ,
.une serta keluarga besar
b
b
b
dan Fatimatus
“ARA”,
Sejarah
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
Sisil,
h
h dan kakak-kakak
h Jayyin, Randy, dan Ismawati)
h Gandung, Octo, Rama, Dedi,

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

semangat buat cepatidsarjana!!!!!!!!!!,
berbagi id/
/
/
/Angkatan’04 yang telah memberi
.
c.
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
pengalaman
dan
mewarnai
seluruh
kehidupanku;
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
: Jember.
: Ilmu Pendidikan Universitas
:
:
5.
Almamaterku,
Fakultas
Keguruan
dan
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http iii

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http
.id/

ac
nej.

.u

.u

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

Penulis

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u
i
g
i
Jember,
://d 8 Juni 2012
http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
tp:
htMOTTO

http

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

http

http

*) Hatta, M. 1987. Membangun Koperasi dan Koperasi Membangun. Jakarta: Inti
Idayu
.id/
.id/
.id/
.id/ Press
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac

.u

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

http

http iv

http

http

.
gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

:/
http

une

une

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

igilib

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.u
Dari demonstrasiigke
lib.u
liborganisasi
i
i
g
i
://d I
://d
http
httpPidato Radio, pada Hari Koperasi
http (Semboyan Moh. Hatta saat
tanggal 12 Juli 1951)*
gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

http

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

g
://di

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

Namaht:tp
Anis Syatul Hilmiah

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.u

u
Saya yang bertanda
ilib.tangan di bawah ini:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
PERNYATAAN

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

NIM
/
/
/
/ : 060210302293
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne yang berjudul “Dinamika
ne
bahwa karya.uilmiah
.une
.usesungguhnya
.une menyatakan dengan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig
//dig
://di
://dkarya
://di adalah benar-benar hasil
:Indonesia
://di
Koperasi
Tahun 1945-1998”
sendiri,
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
kecuali jika dalam pengutipan subtansi disebutkan sumbernya, dan belum pernah

/
/
/
.id/
c.id
c.idSaya bertanggung jawab
c.id serta bukan karya jiplakan.
cdiajukan
a
a
a
a
.
.
.
.
pada
instansi
manapun,
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
atas keabsahan
/dig dijunjung
://di
:/harus
://didengan sikap ilmiah yang
://di dan kebenaran isinya tsesuai
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
tinggi.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

nej

gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

d/
ac.i

ej.

ej.

n
lib.u
i
g
i
d

n
lib.u
i
g
i
d

://

://

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http v

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

Anis Syatul Hilmiah

/
/
c.id
c.id NIM. 060210302293
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.u

.u

igilib

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

/
/ Yang menyatakan,
c.id
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h

http

http

http

/dig

:/
http

.id
j.ac

une

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

Jember,
http 8 Juni 2012

/

/

.id
j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

/dig

/d

:/
http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

u

/d
://d
ttp:/ benar.
http hari pernyataan saya inihtidak
dikemudian
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/

nej

u

u

.id/

http

/

nej

.
.
. serta bersedia mendapat
dari pihak manapun
igilibternyata
igilib sanksi akademik jika
igilib

http

gilib
i
d
/
/
:

/

id
id
.idsaya buat dengan sebenarnya,
Dengan pernyataan
.ac.
.ac. tanpa adanya tekanan
.acini

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
tp:
htSKRIPSI

http

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

b.u

gili Utama
Dosen Pembimbing
://di
http

http

Dosen Pembimbing Anggota

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

ac
nej.

lib.u
lib:.uDrs. Kayan Swastika,igM.Si.
i
i
g
i
://d
://d
http
http

/dig

:/
http

: Drs. Marjono, M.Hum.

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

http vi

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

Pembimbing

d/
ac.i

nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
d/
ac.i

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

http

.id/

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

http

.id/

http

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.idAnis Syatul Hilmiah j.ac.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
NIM 060210302293
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
Oleh
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

http

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

/dig

://d
://d
://d
httpJember Pada:
httpIlmu Pendidikan Universitas
httpoleh Fakultas Keguruan Dan
disahkan

http

.

.

.u

tempat

ac
nej.

gil
://di

/

.id/
j.acKetua,

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

/dig

:/
http
.id/

.id/
c
a
.
j
ne Sekretaris,

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

.u

http

Tim Penguji

une

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

: Fakultas
ib.u
ib.u Keguruan dan Ilmu Pendidikan

gil
://di

:/
http
.id/

.id/

hari,
id/
id/ tanggal : Jumat, 8 Juni 2012

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u dan
.u
.u
Skripsi ini berjudul
diuji
igilib
igilib Tahun 1945-1998 telah
igilib Dinamika Koperasi Indonesia

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
://d
http
PENGESAHAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
.id/ Sugiyanto, M.Hum .ac.id/
c.id
c.idMarjono, M.Hum
cDrs.
Drs.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
e
.u1n001
.une NIP. 19600422 198802
.une1 003
.une NIP. 19570220 198503
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

Anggota II

/dig

:/
http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

Anggota I

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
M.Si
.une
.une Drs. Kayan Swastika,
.une
.une Drs. Budiyono, M.Si
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
ig
NIP. 19570702
NIP. 19670210
1 002
://di
://d200212
://di
://di 198601 1 001
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

:
http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/
gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http vii

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

a
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

NIP.
.id/ 19540712 198003 1 005c.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

httpMuchtar, S.H., M.Hum. http
Drs. H. Imam

http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

Dekan,

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ib.u

il
Mengesahkan
//dig

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

RINGKASAN

Dinamika Koperasi Indonesia Tahun 1945-1998; Anis Syatul Hilmiah,
060210302293; 2006: xiv dan 106 halaman; Program Studi Pendidikan Sejarah;
Jurusan Pendidikan Ilmu Pengetahuan Sosial Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember.

Koperasi merupakan organisasi ekonomi yang diletakkan dalam UUD 1945
sebagai bangun ekonomi negara Indonesia. Koperasi yang berasaskan gotong royong
dan kekeluargaan diharapkan dapat mensejahterakan kehidupan ekonomi rakyat
Indonesia, namun pada prakteknya tidak dapat diterapkan sepenuhnya. Keberadaan
koperasi Indonesia terus mengalami pasang surut pada setiap periode pemerintahan.
Penelitian yang dilakukan ini bertujuan untuk: (1) mengetahui faktor-faktor yang
melatarbelakangi pemilihan koperasi sebagai bangun ekonomi negara Indonesia pada
tahun 1945, (2) mengetahui bentuk dan potret secara umum perkembangan dan
perubahan koperasi sebagai bangun ekonomi negara Indonesia tahun 1945 sampai
dengan tahun 1998, (3) mengkaji mengapa eksistensi koperasi sebagai bangun
perekonomian negara Indonesia tidak sesuai dengan potret ekonomi Indonesia saat
ini. Dari hasil penelitian ini diharapkan dapat menambah khasanah kajian ilmu
sejarah dan dapat digunakan oleh kita selaku pendidik untuk memberikan
pengetahuan dan pembelajaran tentang organisasi koperasi dan manfaatnya kepada
siswa.
Penelitian

ini

menggunakan

pendekatan

sosiologi

ekonomi

untuk

mempermudah dalam menganalisis fakta-fakta yang ditemukan, sedangkan teori yang
digunakan adalah teori konflik dan teori fungsionalisme struktural. Peneliti juga
menggunakan metode sejarah yang meliputi empat tahap yaitu: (1) Heuristik, (2)
Kritik, (3) Interpretasi, (4) Historiografi. Sumber-sumber yang digunakan dalam
penelitian ini meliputi sumber primer dan sumber sekunder berupa buku yang

viii

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

p
p perpustakaan-perpustakaan.
tersebar
tentang
http Hasil dari penelitian inihttmembahas
httdi

http

faktor-faktor
yang mempengaruhi
bangun ekonomi id/
/
/ ditunjukknya koperasi.isebagai
/
.
c d
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
negara
Indonesia
diantaranya
pemikiran-pemikiran
Moh.
Hatta
yang
sangat
yakin
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
: kekeluargaan
: budaya gotong-royongttpdan
: koperasi yang berakar
:
akan kekuatan
dari
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
masyarakat Indonesia mampu mengangkat kesejahteraan ekonomi rakyat. Selain itu

/
/
.id/
.id/
c.id
corganisasi
c.id gambaran tentang bentuk
cpenelitian
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ini
juga
memberikan
yang
terdiri
dari
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
landasan, fungsi,
//dig terkandung dalam koperasi.
://di
://di Disamping
:yang
://di asas, dan sendi dasar
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
itu, penelitian ini juga menjelaskan tentang perkembangan koperasi Indonesia sejak

/
/
.id/ dirasakan tidak sesuai
.id/ 1945-1998 sekaligus.aeksistensi
organisasi koperasi
c.id
cyang
c.id
ctahun
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.une
.unePenyebab lemahnya ileksistensi
.une
.une dengan potret perekonomian
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
nasional
Indonesia.
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h dalam perekonomian nasional
h
koperasi
diantaranya adalah keterbatasan
kebijakan
/
/
/
pemerintah
dalam koperasi dan
.id/
c.id
c.id warga masyarakat akan
c.id lemahnya tingkat kesadaran
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une
une
berkoperasi.
ilib.
ilib.
ilib.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

g
g
ig
://dipada zaman
://dkecil
://di yang tumbuh dari ttkota
p
p
p
t
t
Koperasi
di
daerah
Purwekerto
t
t
h
h
h

/dig

:/
http

kolonial
Belanda ternyata dapat
Koperasi yang
/
/ terus tumbuh dan berkembang.
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
mengalami perkembangan
warna tersendiri.udalam
ne
.une
.une disetiap zamannyailibmemberikan
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
/dig bangun
sejarah bangsa
//dig menggunakan koperasi
://di
:/sebagai
:untuk
://di ini. Cita-cita pemerintah
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

ekonomi negara Indonesia dengan dicantumkannya dalam UUD 1945, memberikan

/
/
d/
.id/ jelas untuk terus .amemajukan
c.id
c.igerakan
c.id
carahan
dan
menggalakkan
sadar
berkopersi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g sebelah
gkoperasi yang selalu dipandang
g cita-cita tersebut. Namun
g
untuk mencapai
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h banyak kalangan seakanhtidak dapat bersaing dengan hmodal-modal swasta
h
mata oleh
/
/
/
yang
koperasi, sehingga
.id/ akhirnya nanti akan menenggelamkan
c.id koperasi akan tampak c.id
c.id

ac
nej.

/

:/
http

diamanatkan
UUD 1945.
id/

.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http ix

http
ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

nej.

nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

a

a

a

nej.

b.u 1945 saja sebagai ibangun
sempurna dalam
lib.utanpa
lib.u ekonomi bangsa Indonesia
liUUD
i
i
i
g
g
g
i
i
/d
://d
://d
ttp:/ maksimal dalam memajukan
bukti hyang
perekonomian nasional
http seperti yang
http

lib.u
i
g
i
d

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

tp
htPRAKATA

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
Puji syukur
Allah SWT. bDengan
.une
.ukepada
.unesenantiasa dipanjatkan
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig berjudul
://di
:/yang
://di menyelesaikan skripsi
://di semata penulis tdapat
pertolonganNya
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

“Dinamika Koperasi Indonesia Tahun 1945-1998”.

.id/

ac
nej.

.u

lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
itu penulis:ingin
kepada:
//d
//d menyampaikan ucapan
:terimakasih
http
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

.id/

ac
ac
ac
Penyusunan skripsi
nej.
nej. berbagai pihak, oleh karena
nej. ini tidak terlepas dari bantuan
gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

1. Drs. Moh. Hasan, M.Sc.,Ph.D selaku Rektor Universitas Jember;

d/
ac.i

nej.

u

.
gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

/

.id
j.ac

une

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

une

une

4. Drs. Sugiyanto, M.Hum.
.id/ selaku penguji skripsi;
.id/ dan Drs. Budiyono, M.Si.

7. Semua pihak yang tidak tidak dapat disebutkan satu per satu.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http x

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.u

http

:/
http

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

http

igilib

id/

id/

id/

.
.
.
Penulis juga menyadari
j.ac
j.ac oleh sebab itu sarannesan
j.ac tulisan ini tidak sempurna,
e
e
n
n
u
u
u
.
b.
ilib.
kritik membangun
skripsi ini. /digili
igilib
/dkesempurnaan
/dig sangat dibutuhkan demi

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
6. Keluargaku
ne
.ukakek
.une Sri Anjarwati (Almh.)
.unetercinta, khususnya iIbunda
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
g
//dig (Alm.) dan nenekttSafina
://di
://di
://di (Almh);
:Martabi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id/

gilib
i
d
/
/
:

.id/

Perpustakaan Universitas
/ Jember;

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

:/
http

http

u

.
b. Drs.
ib.
3. Drs.igilKayan
Swastika, M.Si. iselaku
gI ilidan
gilib Dosen Pembimbing
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
tp: Pembimbing II;
http
http Marjono, M.Hum. selakuhtDosen

g
/dig
//dig Penelitian Ekonomi
://diKoperasi Universitasttp:/Indonesia
:Pusat
p
p
t
t
dan
t
t
h
h
h

http

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

u
u
u Kementerian Koperasi
5. Perpustakaan
ilib.
ilib.dan UKM Surabaya, Perpustakaan
ilib.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

/

/

id SH, M.Hum. selaku Dekan
.id
2. Drs. H. Imam jMuchtar,
.ac.
j.ac FKIP;

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

ttp
ISI
hDAFTAR

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

Halaman id/
/
/
/
.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
HALAMAN
JUDUL
....................................................................................
ii
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
: PERSEMBAHAN ......................................................................
:
HALAMAN
iii
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
iv

HALAMAN PERNYATAAN .........................................................................

d/
ac.i

d/
ac.i

d/
ac.i

.id/

j.
j.
j. HALAMAN MOTTOne......................................................................................
vej.ac
e
e
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
gilib vi
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
HALAMAN
PEMBIMBING
..........................................................................
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
http
http
http

/dig

:/
http

HALAMAN PENGESAHAAN ...................................................................... vii

/
/
id/
.id/
RINGKASAN
viii j.ac.id
c.id
c..............................................................................
cHALAMAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.unxe
.une
.une
.une PRAKATA .......................................................................................................
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h ISI ...................................................................................................
h
DARTAR
xi
DAFTAR
LAMPIRAN ....................................................................................
xiii
.id/
.id/
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

u
u
u
DAFTAR TABEL
ilib. xiv
ilib.
ilib. ............................................................................................

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

/dig

/dig

1

1.1 Latar Belakang Permasalahan
...................................................
/
/

1

/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
:/
p:/
BAB 1.
..............................................................................
http
http
httPENDAHULUAN

http

.id
j.ac

.id
j.ac

/dig

:/
http
.id/

j.ac
e
e
e
1.2 Penegasan
Pengertian
Judul
.......................................................
5
n
n
n
u
u
u
.
.
lib.
gilib 6
gi...................................................
gilib Lingkup Permasalahan
i
i
i
d
d
d
/
/
/
1.3
Ruang
/
/
/
:
:
:
http
http
http

/dig

:/
http

6

1.4 Rumusan Masalah .......................................................................

/
/
/
c.id
c.id
c.id ........................................................................
1.5
Tujuan
Penelitian
7
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
1.6 /Manfaat
Penelitian .......................................................................
7
://di
://di
://di
:/ di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h TINJAUAN PUSTAKA .....................................................................
h
BAB 2.
9
d/
ac.i

/
/
BAB
.................................................................
13
.id/ 3. METODE PENELITIAN
c.id
c.id

ac
nej.

.u
BAB 4. LATAR
PEMILIHAN
SEBAGAI gilib.u
ib.u
libKOPERASI
lBELAKANG
i
i
g
g
i
i
://di
://d
://d
p
p
p
t
t
t
t
t
t
INDONESIA TAHUN
h 1945 ..... 18
h
h BANGUN EKONOMI NEGARA

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

4.1 Berdirinya Koperasi
18
id/
id/ Tahun 1908 ...............................................

SEBAGAI BANGUN EKONOMI NEGARA INDONESIA

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
TAHUN 1945-1998
...........................................................................
28
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://xi
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

igilib

/dig

:/
http

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
4.2 Pemikiran
..............................
une
.u21
.Koperasi
.uneHatta tentang Ekonomi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di DINAMIKA KOPERASI
BAB 5.ttPOTRET
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

a
nej.

a
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

p
p Landasan, Fungsi, Asas
dan Sendi Dasar Koperasi
....29
httIndonesia
http
htt5.1

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

5.2.2 Keterbelakangan koperasi dalam perekonomian era Orde

.u

.id/

.id/

.id/

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
Koperasi
.......................................................................
.u32
.une
.unIndonesia
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
dig
dig Koperasi Indonesia era
//dig .... 34
://di
:1998
://kemerdekaan
://5.2.1
sampai tahun
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
5.2 Potret secara Umum
id/
id/ Perkembangan dan Perubahan

ac
ac
j.ac
Barune………………………………………………..............
50
nej.
nej.

http

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
BAB 6. FAKTOR-FAKTOR
PENYEBAB
://d
://d TIDAK OPTIMALNYA
://d
http
http
http

/dig

:/
http

KOPERASI SEBAGAI BANGUN EKONOMI INDONESIA ...... 54

d/
ac.i

nej.

u

.
gilib
i
d
/
/
:

une

.id/

.id/

/

.id
6.1 Kerbatasan Kebijakan
Pemerintah
j.ac

ac
nej.

ac
nej.

u

u

.
.
.
(Limitedness
of Government wise)
igilib 55
igilib...............................................
igilib

g
://di
://d
://d
://d
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h ................. 60
h 6.2 Rendahnya Kesadaranh dan Komitmen Berkoperasi
/
/
/
63
.id/ 7. PENUTUP ..........................................................................................
c.id
c.id
c.id
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
7.1 Kesimpulan
.u63
.une
.une ..................................................................................
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
dig
://di
://di
://di
://Saran
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
7.2
.............................................................................................
64
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

DAFTAR
PUSTAKA ......................................................................................
66
/
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
LAMPIRAN .....................................................................................................
ne
.u69
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xii

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac
e
Halaman
n
u
ilib.

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

lib.u
lib.u
i
i
g
g
g
i
i
/d
A. Matrik
..........................................................................................
69
://di
://d
:/Penelitian
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

DAFTAR
http LAMPIRAN

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

/dig

:/
http

B. Undang-Undang Republik Indonesia Tahun 1992

/
/
/
.id/Nomor 12 tentang Perkoperasian
c.id
c.id
c.id
...............................................................
70
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
C. Undang-Undang
Koperasi Nomor 12/dTahun
1967 ...................................
82
g
g
g
g
://di
://di
:/ i
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h Keputusan Munaskop IIh ..................................................................
D. Hasil
98

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

a
nej.

ac
nej.

u
.u
Perang DuniailiKedua
.................................................
b.u Sampai Tahun 1983ilib
ilib. 101
/dig

g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
F. Pertumbuhan
Koperasi Indonesia
h Tahun 1977-1982
h

http

.id/

.id/

/
id/
E.
Koperasi
.idPerkembangan
c.sebelum

ac
nej.

/dig

:/
http

:/
http

(dari beberapa aspek yaitu
id/anggota, volume bisnis

/
/
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
dan simpanan koperasi)
..............................................................................
.u102
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://diJenis Koperasi pada Masing-Masing
G. Distribusi
Tipe
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Koperasi di Indonesia (dalam %) Tahun 1977........................................... 103

/
/
/
c.id
c.id
c.id (KUD) dan Koperasij.aBidang
a
a
.
.
.
j
j
j
H.
Jumlah
Koperasi
Unit
Desa
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
ig
Pertanian
di Indonesia Tahun
104
://di
://di
://di 1977-1982 ....................................
://dLainnya
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i

I. Volume Bisnis Koperasi Unit Desa (KUD) dan Tipe Koperasi Lainnya

/
/
/
/
dan
105j.ac.id
c.id
c.id1981 (bulan Juni ...............................................
c.idIndonesia Tahun 1977
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une dengan
.une Koperasi Unit Desa
.une J. PerbandinganiliJumlah
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
(KUD)
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h (Juli)
h
h Desa dan Jumlah Kecamatan
h
Jumlah
di Indonesia Tahun 1981

/
/
/
/ 1982 (Maret) ............................................................................................
106
.iddan
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xiii

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

h

h

/dig

/d

:/
http

5.1 Jumlah
dan Induk
ttp
ttp Koperasi Primer, Pusat, Gabungan,

http

.id/

j.ac
e
n
Halaman
u
.
igilib

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

DAFTAR
TABEL
http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

:/
http

dalam Lingkungan Pegawai Negeri Sipil dan ABRI, 1977/1978 ................ 47

/
/
.id/
.id/
c.id
c.id
cdan
c5.2
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Peranan
Anggota
ABRI
KBA
dalam
Kepengurusan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
ig
Organisasi
48
://di
://di
://d........................................................
://di Gerakan Koperasi Nasional
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
5.3 Nilai Aset dan Nilai Usaha BUMN, Konglomerat, dan Koperasi

/
/
id/
.id/Tahun 1993 dalam triliun
...................................................................
51 j.ac.id
c.id
c.rupiah
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xiv

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig