68 Kelas IX SMPMTs
A. Pengertian Tari Modern
Modern dance atau dalam Bahasa Indonesia tari modern adalah VDWX EHQWXN WDULDQ \DQJ WHUEHQWXN GDQ EHUNHPEDQJ VHMDN DZDO
DEDG1DPXQDSDELODGLOLKDWGDULODWDUEHODNDQJVHMDUDKWDUL PRGHUQGLSHORSRULROHKSHQDULSHQDULGDULPHULND6HULNDWVHUWD
EHEHUDSDQHJDUDGLURSDDUDW\DQJNHOXDUGDULEDWDVDQEDWDVDQ \DQJNDNXVHSHUWLWDULDOHW.ODVLNHUDNDQWDULPRGHUQGLSHORSRUL
ROHKVHRUDQJSHQDULSHUHPSXDQEHUQDPD,VDGRUDXQFDQ,DEHQDU EHQDU PHQLQJJDONDQ DOHW \DQJ SHQXK DWXUDQ \DQJ PHQJLNDW
dan ingin menggunakan tari sebagai media ekspresi pribadi dan PHQHPSDWNDQWDULVHEDJDLVHEXDKVHQLSHUWXQMXNDQ\DQJPHQDULN
Format Diskusi Hasil Pengamatan
1DPD6LVZD NIS
: ............................................................... HariTanggal Pengamatan
: ...............................................................
No Aspek yang diamati
Uraian hasil pengamatan
1 Gerak tari
2 Jenis tari
3 Fungsi tari
4 Nilai estesis karya tari
Di unduh dari : Bukupaket.com
Seni Budaya 69
B. Jenis Gaya Tari Modern
3HUNHPEDQJDQVHQLWHUPDVXNVHQLWDULWHUMDGLVHFDUDDODPLGDQ VHVXDLGHQJDQWXQWXWDQ]DPDQ2OHKNDUHQDLWXPXQFXONHUDJDPDQ
VHQLWDULEDLNGL1XVDQWDUDPDXSXQGLOXDU1XVDQWDUD0DQFDQHJDUD Berikut ini akan dipaparkan mengenai beberapa jenis tari modern.
1. Balet
DOHWGDSDWGLWDPSLONDQVHQGLULDWDXVHEDJDLEDJLDQGDULVHEX ah opera. Balet terkenal dengan teknik virtuoso
Q\D VHSHUWL pointe work, grand pas de deux
GDQPHQJDQJNDWNDNLWLQJJLWLQJJL7HNQLN EDOHWEDQ\DN\DQJPLULSGHQJDQWHNQLNDQJJDUEDUDQJNDOLNDUHQD
NHGXDQ\DPXODLEHUNHPEDQJGDODPSHULRGH\DQJVDPD GDQMXJD NDUHQD NHGXDQ\D PHPEXWXKNDQ WHNQLN NHVHLPEDQJDQ GDQ SHU
JHUDNDQ \DQJ PLULS ,VWLODK EDOOR SHUWDPD NDOL GLJXQDNDQ ROHK RPHQLFRGD3LDFHQ]DGDODPDe ArteSaltandi et Choreas Ducendi
VHKLQJJDNDU\DQ\DGLNHQDOVHEDJDLballeti atau balli \DQJNHPXGLDQ menjadi balle.
DOHWEHUDNDUSDGDDFDUDSHUWHPXDQSDUDQLQJUDW,WDOLDGLPDVD SHQFHUDKDQ6HODQMXWQ\DEDOHWGLNHPEDQJNDQGDODPballet decour,
\DLWXGDQVDVRVLDO\DQJGLODNXNDQEHUVDPDPXVLNSLGDWREHUSXLVL Q\DQ\LDQGHNRUGDQNRVWXPROHKSDUDQLQJUDW
ƐƵŵďĞƌ͗ĞŵĚŝŬďƵĚ ǁǁǁ͘ůƵŶĂƐĂƵĚŝƚŽƌŝŽ͘ĐŽŵ
Gambar 5.1
͘dĂƌŝĂůĞƚ ĚŝƚĂƌŝŬĂŶŽůĞŚƐĂƚƵ
ŽƌĂŶŐ
ƵŵďĞƌ͗ƌĂƟŚĂŶĚĂƌƵŶŝ͘ĐŽŵ
Gambar 5.2
dĂƌŝĂůĞƚĚŝƚĂƌŝŬĂŶ ĚĞŶŐĂŶďĞƌŬĞůŽŵƉŽŬ
ƵŵďĞƌ͗ ǁǁǁ͘ůƵŶĂƐĂƵĚŝƚŽƌŝŽ͘ĐŽŵ
Gambar 5.3
dĂƌŝ ĂůĞƚ ĚŝƚĂƌŝŬĂŶ ĚĞŶŐĂŶďĞƌƉĂƐĂŶŐĂŶ
Di unduh dari : Bukupaket.com
70 Kelas IX SMPMTs
2. Tari Tango
Tari Tango telah populer di seluruh GXQLD WDULDQ SHUJDXODQ \DQJ EHUDVDO
GDULPHULNDLQLPHPLOLNLLUDPD\DQJGL GDVDUNDQSDGDELUDPDDWDXVHGDQJ
NDQ WHPSRQ\D VHGDQJ HUDN WDULDQQ\D sangat
memikat karena
di lakukan GHQJDQ ODQJNDKODQJNDK \DQJ PHQLP
bul kan kesan dan perasaan mengalir GDQPHOD\DQJ7DULWDQJRMXJDWHUPDVXN
permainan dan dapat dijadikan tarian tunggal, berpasangan dan kelompok.
3. Tari Flamenco
7DUL ÁDPHQFR WHUPDVXN MHQLV WDULDQ SHUJDXODQ \DQJ EHUDVDO GDUL WUDGLVL
JLSVL QGDOXVLD 6SDQ\RO 6HODWDQ Tarian ini biasa ditarikan sendiri atau
tunggal, berpasngan ataupun kelompok. Pola ritmik dari beberapa hentakan
kaki penari,seperti hentakan ujung kaki,tumit atau seluruh telapak. Tarian
ini diiringi gitar, tepukan tangan, hentakan kaki dan seruan dari para
penonton.
4. Tari Salsa
6DOVDWHUPDVXNMHQLVWDUL\DQJGLWDUL NDQVHFDUDEHUSDVDQJDQ.DWD6DOVDEHU
DVDO GDUL EDKDVD 6SDQ\RO \DQJ EHUDUWL VDXVGDODPKDOLQLUDVDDWDXJD\D6DOVD
di ta rikan dengan menggunakan irama GHODSDQNHWXNDQ\DLWXGXDEDU\DQJWHU
GLULGDULHPSDWNHWXNDQ8PXPQ\DVHWLDS ketukan menggunkan tiga langkah, satu
NHWXNDQGLOHZDWL.HWXNDQ\DQJGLOHZDW
ƵŵďĞƌ͗ƌĂƟŚĂŶĚĂƌƵŶŝ͘ĐŽŵ
ƵŵďĞƌ͗ǁǁǁ͘ƚŽƌŝƚŽ͘ĐŽŵ Gambar 5.4
ƚĂƌŝdĂƌŶŐŽ ĚŝƚĂƌŝŬĂŶĚĞŶŐĂŶďĞƌƉĂƐĂŶŐĂŶ
ƵŵďĞƌ͗ǁǁǁ͘ŇĂŵĞŶĐŽͲƐŚŽǁ͘Ŷů
Gambar 5.5
dĂƌŝ ůĂŵĞŶŐŐŽ ĚŝŝƌŝŶŐŝĚĞŶŐĂŶĂůĂƚŵƵƐŝŬŐŝƚĂƌ
ƵŵďĞƌ͗ ĐĂƉŽĞŝƌĂLJŽŐLJĂŬĂƌƚĂ͘ďůŽŐƐƉŽƚ͘ĐŽŵ
Gambar 5.6
dĂƌŝĂůƐĂ
Di unduh dari : Bukupaket.com
Seni Budaya 71
kan tersebut ditandai dengan gerakan WHUWHQWX VHSHUWL WHQGDQJDQ DWDX VHQ
takan kaki. Salsa tidak memerlukan DUHQD \DQJ OXDV DODP WDULDQ VDOVD
WLGDNDGDDWXUDQEDNXQDPXQDGDJD\D WDULDQ VDOVD WHUWHQWX \DQJ GDSDW GL
NHQDOL VHFDUD XPXP 0XVLN VDOVD PH OLEDWNDQLUDPDSHUNXVL\DQJUXPLWGDQ
FHSDWJDEXQJDQ DQWDUD PXVLN WUDGLVLR QDODIULNDGDQNXEDVHUWDLUDPDPHULND
DWLQ 7DULDQ VDOVD SDGD PDVD NLQL PHQJJXQDNDQPXVLNVDOVD\DQJEHUDVDO
dari Son Kuba seperti mambo, rumba.
5. Tari Disko
Tari disko termasuk jenis pergaulan \DQJ GLWDULNDQ VHFDUD EHUDPDLUDPDL
WDULNHORPSRN7DULDQLQLEHUDVDOGDUL PHULND 6HULNDW SDGD WDKXQ DQ
kemudian berkembang pesat di Jerman GDQ 3UDQFLV SDGD WDKXDQ DQ
,UDPDODJX\DQJPHUXSDNDQSHUSDGXDQ antara lagu rohani Negro, rhy tm dan
blues sangat meriah sehingga mam pu merangsang orang lain untuk menari
6. Tari Waltz
7DUL ZDOW] WHUPDVXN MHQLV WDULDQ berpasangan, tarian ini terkenal dalam
ELUDPDöGHQJDQWHPSR\DQJEHUEHGD beda. Tarian ini berasal dari tari weller
WDULDQSHWDQL-HUPDQGDQWDULOHDQGHU
WDULDQXVWULDL-HUPDQWDULDQLQL ditarikan dengan tempo agak lambat,
tetapi di Wina ditarikan dengan tempo OHELK FHSDW GDQ EHUVHPDQJDW 7DULDQ
ƵŵďĞƌ͗ǁǁǁ͘ŝŶŝƐĂũĂŵƵƐƚŽƌŝ͘ĐŽŵ
Gambar 5.7
dĂƌŝĂŶŐŶĂŵƐƚLJůĞ ƚĂƌŝ ĚŝƐŬŽ LJĂŶŐ ƉŽƉƵůĂƌ ƚĂŚƵŶ
2012
ƵŵďĞƌ͗ũŽŐũĂ͘ƚƌŝďƵŶŶĞǁƐ͘ĐŽŵ
Gambar 5.7
dĂƌŝtĂůƚnj
Di unduh dari : Bukupaket.com
72 Kelas IX SMPMTs
:DOW]\DQJWHUNHQDODGDODKYLHQHVHGDQ boston. Pada Vienese pasangan berputar
VDWX DUDK GHQJDQ FHSDW VHGDQJNDQ pada tari Boston, pasangan berputar
kesegala arah dengan lambat Pada SHUWHQJDKDQWDKXQDQGLNDODQJDQ
EDQJVDZDQ URSD WHODK GLNHQDO WDUL slow
EHUSDVDQJDQ:DOW]\DQJPHPLOLNL WHPSROHELKFHSDW
7. Break Dance
Break dance termasuk tari tunggal \DQJEHUDVDOGDULNHORPSRNSHNHUMD1HJ
UR PHULND HQWXN WDULDQQ\D EHUXSD JHUDNDQ SDWDKSDWDK DWDX VWDNDWR GDQ
EHUVLIDWDNUREDWLN7DULDQLQLODKLUEHU VDPDDQGHQJDQSHUNHPEDQJDQQ\DPXVN
UDS \DQJ WHUNHQDO GDODP NRPXQLWDV kaum pekerja Negro Rap.
8. Tari Kontemporer
Tari Kontemporer kembangan karena DGDQ\D SHQJDUXK GDPSDN PRGHUQLVDVL
dan digunakan sebagai istilah umum sejak istilah Contemporary Art
EHUNHP EDQJGLDUDWVHEDJDLSURGXNVHQL\DQJ
dibuat sejak Perang Dunia II. Istilah ini EHUNHPEDQJGL-HSDQJVHLULQJPDNLQEHUD
JDPQ\DWHNQLNGDQPHGLXP\DQJGLJXQD NDQ XQWXN PHPSURGXNVL VXDWX NDU\D
VHQLWDULMXJDNDUHQDWHODKWHUMDGLVXD WXSHUFDPSXUDQDQWDUDSUDNWLNGDULGL
VLSOLQ \DQJ EHUEHGD SLOLKDQ DUWLVWLN GDQSLOLKDQSUHVHQWDVLNDU\D\DQJWLGDN
WHULNDWEDWDVEDWDVUXDQJGDQZDNWX
ƵŵďĞƌ͗ǁǁǁ͘dĂƌŝŶŐĂŶ͘EĞƚ
Gambar 5.9
dĂƌŝ ƌĞĂŬ ĂŶĐĞ digemari kaum muda
Di unduh dari : Bukupaket.com
Seni Budaya 73
C. Fungsi Tari Modern
6HWLDS WDUL WHQWX PHPLOLNL XQVXU NHLQGDKDQ \DQJ PHQMDGL GD\D WDULN RUDQJ XQWXN PHOLKDWQ\D 5DVD LQGDK LWX VHQGLUL
meng a lami perubahan, perkembangan dan pertentangan pada VHWLDS NXUXQ ZDNWX DWDX SHULRGH SDODJL NHPDMXDQ ]DPDQ
WHNQRORJL LOPX SHQJHWDKXDQ GDQ SHQJDODPDQ WHODK PHP SHQJDUXKL SHPLNLUDQ PDQXVLD .LQL PDQXVLD PRGHUQ \DQJ
KLGXSGLSHUNRWDDQSDGDXPXPQ\DVHPDNLQMDXKGDULEXGD\D DJUDULVWUDGLVLRQDOVHKLQJJDEDLNFLWDUDVDPDXSXQ
Tujuan ekspresi seni mengalami pergeseran. Berdasarkan IXQJVLQ\DWDULPRGHUQPHQFHUPLQNDQVLIDWVRVLDO\DQJGLEDJL
men jadi tari sebagai media sebagai hiburan dan sebagai pertunjukan.
ƵŵďĞƌ͗WƌŝďĂĚŝ
Gambar 5.10
dĂƌŝŬŽŶƚĞŵƉŽƌĞƌŬĂƌLJĂtŝǁŝƚũƵƌƵƐĂŶƐĞŶŝƚĂƌŝhŶŝǀĞƌƐŝƚĂƐEĞŐĞƌŝ:ĂŬĂƌƚĂ
6HFDUDJDULVEHVDUDGDGXDNDUDNWHUULVWLNGDQVD\DQJSRSXOHU \DNQLNDUDNWHULVWLNEDOOURRPVWDQGDUGDQNDUDNWHULVWLNGDQVDODWLQ
DQVDODWLQPLVDOQ\DFKDFKDUXPEDVDPEDjive, dan paso double. 6HGDQJNDQ\DQJGLVHEXWGHQJDQEDOOURRPVWDQGDUDQWDUDODLQwaltz,
romantic, slow foxtrot, quick step dan tango.
Di unduh dari : Bukupaket.com
74 Kelas IX SMPMTs
ƵŵďĞƌ͗WƌŝďĂĚŝ
Gambar 5.11
dĂƌŝƐĞďĂŐĂŝŚŝďƵƌĂŶ
D. Nilai Estesis Tari Modern