Erin Irtanti, 2014 Kajian psikoanalisis kana novel sabalakana karya Dadan Sutisna
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu
BAB I BUBUKA
1.1 Kasang Tukang Panalungtikan
Sastra mangrupa kagiatan kréatif manusa atawa hasil réka cipta anu gelar dina médium basa, sarta mintonkeun rupaning kahirupan manusa jeung kaayaan
alam harita. Sastra ogé bisa disebut minangka gambaran peradaban manusa sarta dianggap salaku gejala social, sabab sastra nu aya dina waktu nu tangtu bakal
raket patalina jeung norma sarta adat istiadat nu tumuwuh dina jamanna. Sanajan kitu, karya sastra sipatna fiksi atawa rékaan, bisa jadi mangrupa hasil pangalaman
hirup manusa, bisa ogé mangrupa carita nu geus diréka ku panulis. Sastra mangrupa éksprési pribadi manusa nu mangrupa pangalaman, hasil mikir, rasa,
ide, sumanget, kayakinan dina wangun gambaran kongkrit nu nimbulkeun perkara nu pikatajieun, kalawan basa minangka alatna.
Karya sastra téh aya tilu bagian: puisi, prosa jeung drama. Minangka salasahiji wanda prosa, novel mangrupa prosa rékaan fiksi nu naratif ngawujud
lalakon, umumna panjang sarta galur caritana atawa plot-na kompléks ngarancabang. Ku lantaran kitu, novel mah bisa midangkeun rupa-rupa tokoh,
ngasupkeun rupa-rupa kajadian, laluasa ngadéskripsikeun latar, jeung laluasa ngahirupkeun karakterisasi Iskandarwassid, 1992, kc. 91.
Sastra jeung psikologi raket patalina dina kahirupan sabab patali jeung pasualan manusa salaku individu jeung mahluk sosial. Duanana ngamangpaatkeun
dasar nu sarua nya éta pangalaman manusa. Pamarekan psikologi dianggap penting dina panalungtikan sastra.
Panalungtikan psikologi nu dipatalikeun jeung sastra miboga peran penting dina pamahaman sastra ku sabab ayana sawatara kaonjoyan saperti:
pentingna psikologi sastra dina maluruh leuwih jero aspék penokohan; pamarekan ieu dipiharep méré umpan-balik ka panalungtik ngeunaan penokohan nu
Erin Irtanti, 2014 Kajian psikoanalisis kana novel sabalakana karya Dadan Sutisna
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu
dimekarkeun; sarta panalungtikan ieu mantuan pikeun nganalisis karya sastra nu patali jeung aspék-aspék psikologis Endraswara dina Minderop, 2011, kc. 2.
Panalungtikan psikologi sastra ngawengku tilu kamungkinan, salasahijina panalungtikan karakter para palaku nu aya dina karya sastra ngaliwatan analisis
palaku jeung penokohan. Psikologi sastra boga tujuan pikeun ngaréngsékeun pasualan psikologi praktis dina nyangkem aspek-aspek nu aya dina karya sastra.
Psikologi sastra ngaguar masalah nu aya patalina jeung unsur-unsur kajiwaan tokoh nu aya dina hiji karya
Nyurahan aspék psikolog dina karya sastra bisa ku cara neuleuman sawatara aliran psikologi, saperti psikoanalisis, béhaviorisme, jeung humanistik.
Aspék psikologi dina karya sastra ditalungtik tina kajadian-kajadian anu dialaman ku para tokoh, tina kalimah-kalimah nu diucapkeun ku tokoh, atawa tina déskripsi
jeung narasi pangarang dina téks. Pikeun nyangkem eusi karya, tangtu kudu maca téks, nganalisis, nalungtik kana puseur pasualan nu hayang dipaluruh.
Psikoanalisis mangrupa wangun kritik sastra nu maké sajumlah téhnik psikoanalisis dina nafsirkeun sastra. Psikoanalisis sorangan mangrupa wangun
terapi nu tujuanan pikeun nyageurkeun gangguan méntal ku cara maluruh jeung niténan interaksi antara unsur-unsur sadar jeung teu sadar dina jero pikiran
Concise Oxford Dictionary dina Barry, 2010, kc. 113. Ieu novel baris ditalungtik ngeunaan salasahiji unsur kajiwaan dina karya
sastra nya éta ngeunaan psikoanalisis tokoh utama dina hiji karya sastra. Panalungtikan psikoanalisis sastra téh nya éta mangrupa cara nu dipaké pikeun
nalungtik karya sastra ku cara ngidentifikasikeun aspék-aspék kajiwaan anu aya dina hiji karya sastra. Aspék-aspék kajiwaan bisa ditalungtik ku cara: maham
unsur-unsur kajiwaan pangarang salaku panulis, maham unsur-unsur kajiwaan tokoh-tokoh fiksional dina karya sastra, maham unsur kajiwaan pamaca karya
sastra Ratna, 2009, kc. 343. Novel Sabalakana karya Dadan Sutisna mangrupa karya sastra nu asup
nominasi Hadiah Sastra Rancagé 2014. Kasang tukang caritaan dina novel
Erin Irtanti, 2014 Kajian psikoanalisis kana novel sabalakana karya Dadan Sutisna
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu
Sabalakana mangrupa kahirupan masarakat golongan handap nu hésé meunang kaadilan. Kaum Balakasontang mangrupa gambaran kaum nu ‘termarjinalkan’
sarta dianggap minangka sumber masalah. Pamarekan psikologis nyoko kana analisis karya sastra boh intrinsik boh ékstrinsik. Dina analisis penokohan perlu
dipaluruh ngeunaan paripolah tokoh, naha penokohan katerap panyakit neurosis, psikosis, jeung halusinasi. Wabah sabalakana nu aya dina caritaan novel
Sabalakana ampir sarua jeung gejala psikosis, nya éta gangguan tilikan pribadi balukar sindrom psikiatri, nyababkeun kateumampuhan hiji jalma dina ngajén
réalita ku sabab kasieun dina fantasi dirina. Nepi ka ngarojong betusna kamarudahan nu mangrupa paripolah atawa omongan nu sacara jujur balaka.
Dadan Sutisna sorangan nya éta pangarang nu dianggap poténsial. Dina taun 2002, 2004, jeung 2011 dilélér hadiah Samsoedi ti Yayasan Kebudayaan
Rancagé pikeun buku bacaan barudak Nu Ngageugeuh Legok Kiara Djatnika, 2001, Misteri Haur Geulis Kiblat, 2003, jeung Rasiah Kodeu Binér Kiblat,
2010. Taun 2003 anjeunna ogé kungsi meunang Hadiah Sastra LBSS jeung Hadiah Jurnalistik Moh. Koerdi. Tulisanana sering dimuat dina sawatara
kalawarta saperti Manglé, Pikiran Rakyat, Kompas, jrrd. Aya sawatara panalungtikan ngeunaan psikologi, anu kacatet ti mahasiswa
Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS-UPI Bandung, dina wangun skripsi di anatarana: Sawangan Psikoanalisis kana Novel Pangantén Karya Deden Abdul
Aziz Andriany, 2005; Aspek Psikologis Carpon Sintung Kalapa Karya Iskandarwassid Hapitasari, 2005; Kajian Psikoanalisis dina Novel Tempat
Balabuh Karya Aam Amilia Perdiwan, 2006; Tokoh Novel Pipisahan Karya RAF Kajian Psikologi Humanistik Gugun Dedi Guntara, 2008; Ulikan
Psikologis kana Novel Budak Teuneung Karangan Samsudi pikeun Bahan Pangajaran Nyarita di SMP Rida Lela Meiwindra, 2011; Kajian Psikologi
Humanistik kana Novel Déng Karya Godi Suwarna Hudaya, 2012; Kajian Psikologi Humanistik kana Kumpulan Carita Pondok Anak Jadah Karya Cecep
Burdansyah Erfhan Ertanto, 2012.
Erin Irtanti, 2014 Kajian psikoanalisis kana novel sabalakana karya Dadan Sutisna
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu
Ku kituna, panalungtik ngarasa perlu nalungtik aspék psikolog kalayan judul Kajian Psikoanalisis kana Novel Sabalakana Karya Dadan Sutisna. Anu
jadi alesan nalungtik éta judul pikeun mikanyaho kumaha aspék psikologi dina novél éta, kalayan dipiharep bisa ngeuyeuban atawa méré kontribusi kana
khasanah sastra Sunda.
1.2 Watesan jeung Rumusan Masalah 1.2.1 Watesan Masalah
