KAJIAN TEKNOLOGI PEMBUATAN KOPI INSTAN BERCITA RASA KAYU MANIS

KAJIAN
AN TEKNOLOGI PEMBUATAN KOPI INSTAN
INS
BERCITA RASA KAYU MANIS

SKRIPSI

oleh
Roswati Abbas
NIM 061710101108

JUR
RUSAN TEKNOLOGI HASIL PERTANIA
IAN
F
FAKULTAS
TEKNOLOGI PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010

lib

lib

i
/dig

lib

igi
d
/
/
:
ttp

lib

igi
d
/

/
:
ttp

h

igi
d
/
/
:
ttp

h

h

KAJIAN
AN TEKNOLOGI PEMBUATAN KOPI INSTAN
INS

BERCITA RASA KAYU MANIS

SKRIPSI
diajukan guna
gun melengkapi tugas akhir dan memenuhi salahh satu
s syarat
untukk menyelesaikan
m
Progam Studi Teknologi Pertanian
ian (S1)
dan
d mencapai gelar Sarjana Teknologi Pertanian

Oleh :
Roswati Abbas
NIM 061710101108

c.id

c.id

j.a
.une

ilib

/dig

c.id

j.a
.une

ilib

/dig
ttp:/

c.id

j.a
.une

ilib

/dig
ttp:/

h

j.a
.une

ilib

/dig
ttp:/

h

h

JUR
RUSAN TEKNOLOGI HASIL PERTANIA
IAN
F
FAKULTAS
TEKNOLOGI PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010

c.id

c.id

j.a
.une

ilib

/dig

c.id

j.a
.une

ilib

h

/dig
ttp:/

c.id

j.a
.une

ilib

h

/dig
ttp:/
ii

ilib

j.a
.une

h

/dig
ttp:/

igliiblib.u
g
i

d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp

ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b

i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
PERSEMBAHAN neej.
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.un
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
tp Maha
hthttAlhamdulillah,
hthpuji
hthtyang
ttp syukur kehadirat Allah SWT
saya panjatkan
Pengasih lagi Maha Penyayang serta sholawat kepada Nabi Muhammad SAW.

did
d
d
.cid.id
aj.ca.ci .sebagai
aj.ca.ci .id Skripsi ini saya persembahkan
aj.catidak
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
rasa
terima
kasih
yang
terkira
kepada:
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
1. Marjani
idgdan
ig il
idgitua
idgigil
gil yang telah banyak memberikan
igil M.Abbas Spd selaku porang
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hdukungan
hhtt sayang dan tidak pernahhhlelah
tt untuk
moril dan serta kasih
htt
menasehatiku dan menyemangatiku;

id.id
.cid.id
ca.cid.id 2. kakak dan adikku, yang
ca.memberi
caselama
ca.cid.id
a
a
a
a
c
.
.
.
.
motivasi
dan
semangat
ini;
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
3. Wira Cahya
li yang selalu mendukungku
ili selalu menemaniku; //didgigili
ig ili
idgigiMarta
idgigdan
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
: /
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
tp
thttp
ttp
ttp:/ telah
4. hguru-guruku
sejak TK sampaihthPerguruan
Tinggi terhormat,hthyang
memberikan ilmu serta bimbingan yang sangat berharga;

d
d
did
ca.cid.idtelah memberikan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 5. Kementerian Pendidikan
aj.ca.ci .Negara
aj.yang
Republik Indonesia
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
kesempatan
untuk
menempuh
jenjang
Pendidikan
Strata
Satu
(S1)
dengan
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hbantuan
hhtt Unggulan;
htt biaya dari Program Beasiswa
6. dinas Pendidikan Kabupaten Berau yang telah memberikan bantuan biaya untuk

ca.cid.id Strata Satu (S1);
ca.cid.id
ca.cid.id menempuh jenjang jPendidikan
a
a
a
.
.
.
j
j
e
e
e
ej.
ej.
nTeknologi
nJember.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
7.
almamater
Fakultas
Pertanian
Universitas
i
i
i
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
//dig
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
iii
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
MOTTO
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Dan cukuplah Allah sebagai Pelindung.
1
.id
.id
j.ac c.id(QS. Al-Ahzab:48)
j.ac c.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

e
n
ej.a
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

e
n
ej.a
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

Jalani dengan total dan sebaik mungkin, apapun hasilnya nanti
yang penting
dilakukan semaksimal mungkin
ca.cid.id (Mama dan Bpk)
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e j.
e j.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Tugas kita bukanlah untuk berhasil. Tugas kita adalah untuk mencoba, karena
didalam
itulah kita menemukan
id
ca.cid.id
ca.cid.mencoba
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
.
.
e
e
e
dan
belajar
n ej berhasil
uuntuk
nej
nej membangun kesempatan
.bu.n
.bu.n
2b. .un
u
u
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
(Mario
Teguh)
i
i
i
iggil
iggil
iggil

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

://d/di
hthtp
ttp:/

://d/di
hthtp
ttp:/

://d/di
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej. apa yang terjadi tapiilperbaikilah
nej.
nej.karena menangisi danilib.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
Jangan pernah
menyesali
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
menyesali
tidak
akan
pernah
merubah
keadaan
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp
h(Penulis)

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

1 )

Agama RI. 2005. Al-Qur’an dan Terjemahnya. Bandung: PT Syaamil Cipta Media.
d.id 2 ) Departemen
d
d
i
.cid.id Motivasi
.
Mario
Teguh,
2009. Kumpulan
c
aj.caTips-Tips
aj.ac
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
iv
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
PERNYATAAN neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht Saya yang bertanda tangan di hbawah
ht ini:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

nama : Roswati Abbas

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
NIM
:
061710101108
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
g il ilmiah yang berjudul://dKajian
g il
menyatakan
sesungguhnya bahwa/dikarya
idgdengan
ig il
igil
/:d
:p//:d
:p/://dig
:p://idig
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt Pembuatan Kopi Instan Bercita
hhtt Rasa Kayu Manis adalah benar-benar
hhtt
Teknologi
hasil
karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan

id
id jiplakan. Saya
ca.cid.id belum pernah diajukan j.pada
ca.cid.institusi
ca.cid.karya
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
mana
pun,
serta
bukan
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
bertanggung
ilmiah
ig ili
idgjawab
idgigiliisinya sesuai dengan sikap
idgigili
igili atas keabsahan dan pkebenaran
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthharus
hthttp
hthttp
ttp dijunjung tinggi.
yang
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan

d
d
d.id
ca.cid.idpun serta bersedia mendapat
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id dan paksaan dari pihak
ajmana
aj.ca.cisanksi
akademik jika
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ternyata
dikemudian
hari
pernyataan
ini
tidak
benar.
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
n
nej.
nej. Oktober 2010
.bu.n
.bu.Jember,
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Yang menyatakan,
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne Abbas
.bu.n
.bu.Roswati
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
:
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
NIM 061710101108
hhttp
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:pv//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
SKRIPSI
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhPEMBUATAN
hhtt
tt
KAJIAN TEKNOLOGI
KOPI INSTAN
BERCITA RASA KAYU MANIS

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

oleh
d.id
d
i
.
c
aj.ac
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Roswati Abbasib.u.n
ne
ne
.bu.n
u
u
b
i
l
l
i
i
b
i
i
idgigil
idgigil
NIM 061710101108
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne Utama
ne
ne STP, M.P
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
DoseniliPembimbing
: Dr.iliYuli
Witono,
i
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt Dosen Pembimbing AnggotahhI tt : Ir. Setiadji
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Pembimbing

Dosen Pembimbing iAnggota
II
d

: Ir. Tamtarini, M.S.
id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

aj.ca.c.id
.
j
e
n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t

aj.ca.c.id
.
j
e
n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
vi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
PENGESAHAN neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht
hht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Skripsi berjudul Kajian Teknologi Pembuatan Kopi Instan Bercita Rasa Kayu Manis

id.id Teknologi Pertanian Univesitas
.cFakultas
.cid.id telah diuji dan disahkan oleh
.cid.id Jember pada:
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
hari/tanggal : 26.u
Oktober
nej 2010
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
gigil
il
idgig: Fakultas
ig il
iUniversitas
idgigil
/:d
tempatp://d
Teknologi Pertanian
Jember
//:d
//:d
d
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhttp
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Tim penguji
Ketua,

Dr. Yuli Witono, STP. M.P.
NIP
.idid19691212 199802 1 001

je.aj.cac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

Anggota I,

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Ir. Setiadjidigigili
ig ili
/:d
:// /d
//dig
NIPh19470323
thtp
ttp:/ 197603 1 001

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Anggota II,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili Ir. Tamtarini, M S. ://didgigili
/:d
/
:
/
/
/
p
t
NIP 19490915 198010
hthtp
hthttp
ttp:2/ 001

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
Mengesahkanilib.u.n
u
b
i
idgigil
Dekan,
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

.cid.idIr. Iwan Taruna, M. Eng. .ac.cid.id
caDr.
a
.
j
jej.a
e
e
j. NIP 19691005 199402 1.u001
n
n
e
u
n
n
.
u
u
b
b
idgiigliilib.
idgiigliilib.
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
vii
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

RINGKASAN

Kajian Teknologi Pembuatan Kopi Instan Bercita Rasa Kayu Manis; Roswati
Abbas, 061710101108; 2010; 58 halaman; Jurusan Teknologi Hasil Pertanian
Fakultas Teknologi Pertanian Universitas Jember.

Di Indonesia kopi merupakan salah satu komoditi ekspor terpenting sesudah
kayu dan karet. Hampir 80% produksi dan ekspor kopi berasal dari hasil tanaman
kopi rakyat. Kopi dan kakao memiliki peran penting dalam perekonomian nasional,
terutama sebagai penyedia lapangan kerja, sumber pendapatan petani, dan sumber
devisa. Adanya perkembangan teknologi yang semakin pesat menyebabkan
kecenderungan masyarakat mencari bentuk produk yang cara penggunaannya lebih
praktis dan mudah penyediaanya, dan tahan lama disimpan Sebagai upaya mencari
pasar potensial baru, maka perlu dilakukan suatu usaha inovasi pengembangan
produk baru dari olahan kopi dengan penambahan cita rasa pada kopi. Salah satu
alternatif adalah dengan menambah cita rasa kayu manis pada produk kopi instan.
Tujuan dari penelitian ini adalah untuk : (1) mengetahui pengaruh variasi jumlah
penambahan ekstrak kayu manis dan gula terhadap sifat serta karakteristik fisik dan
kimia kopi kayu manis instan, (2) menentukan jumlah penambahan ekstrak kayu
manis dan gula yang tepat, guna memperoleh produk kopi kayu manis instan yang
disukai konsumen.
Penelitian ini dilakukan di Laboratorium Kimia dan Biokimia Hasil
Pertanian dan Laboratorium Rekayasa Proses Hasil Pertanian Jurusan Teknologi
Hasil Pertanian Fakultas Teknologi Pertanian Universitas Jember Penelitian ini
dimulai bulan Juli 2010 hingga September 2010. (A) : 100 g, 300 g dan 500 g dan
takaran gula (B) : 50 g, 70 g dan 90 g. Parameter pengamatan meliputi warna, kadar
padatan tidak larut, kadar air, kadar abu, kealkalian abu, total polifenol, aktivitas

viii

c.id

c.id

j.a
.une

ilib

/dig

c.id

j.a
.une

ilib

/dig
ttp:/

h

c.id

j.a
.une

ilib

/dig
ttp:/

h

ilib

/dig
ttp:/

h

antioksidan, uji organoleptik dan uji efektivitas. Perlakuan yang terbaik ditentukan
mengunakan uji efektivitas.
Variasi penambahan ekstrak kayu manis dan gula pada pembuatan kopi kayu
manis instan tidak berpengaruh nyata terhadap kadar air namun berpengaruh nyata
terhadap kadar abu dan aktivitas antioksidan serta berpengaruh sangat nyata terhadap
warna, padatan tidak larut air, kealkalian abu, total polifenol, citarasa, aroma dan
kesukaan warna. Kopi kayu manis instan dengan perlakuan terbaik dihasilkan pada
kombinasi perlakuan A2B1 (penambahan kayu manis 500 gram dan gula 50 gram)
yaitu dengan nilai kecerahan warna bubuk 9,18; padatan tidak terlarut sebesar 1,842
%; kadar air sebesar 3,041%; kadar abu sebesar 3,467%; kealkalian abu sebesar
72,084% ; total polifenol sebesar 2,610 %; aktivitas antioksidan sebesar 17,90 mikro
mol/gr; kesukaan aroma 3,05 (agak suka); kesukaan warna sebesar 3,00 (agak suka) ;
dan kesukaan citarasa sebesar 3,07 (agak suka).

ix

j.a
.une

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
PRAKATA
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Puji syukur kehadirat Allah SWT atas limpahan rahmat, taufiq dan hidayah-

skripsi yang berjudul
d.id
.cimenyelesaikan
.cid.id Nya, sehingga penulis dapat
.cid.id Kajian Teknologi
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
j
n
Pembuatan Kopi .u
Instan
ini disusun untuk .unnej
nej Bercita Rasa Kayu ilManis.
nej
neSkripsi
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
i
i
b
i
i
i
gigilsatu syarat menyelesaikan//d
gigil
giigliiblib.u
i
idgigil
i
i
d
d
/
/:d
/
memenuhi
salah
pendidikan
strata
satu
(S1)
pada
Jurusan
/
/
: /d
: /d
: /d
//
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
Teknologi Hasil Pertanian Fakultas Teknologi Pertanian Universitas Jember.

Penyusunan skripsi ini
id.id
id.idtidak lepas dari bantuan berbagai
id.idpihak, oleh karena
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
itu penulis menyampaikan
nej.
nej.ucapan terima kasih pada:
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
ig ili
idgigTaruna,
idgiFakultas
idgigili
gili Teknologi Pertanian;
d
1. Dr. Ir.
M. Eng., selaku Dekan
/:d
/:Iwan
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
ht ttp
hthttp Teknologi Hasil Pertanian;hthttp
2. Ir.h M. Fauzi, Msi., selaku Ketua Jurusan

Akademik yang telah membimbing dan
d
d.id 3. Ir. Setiadji., selaku Dosen
d.iPembimbing
d
i
i
.
.
d
c
c
aj.ca.ci .id
aj.ac
aj.acsaran selama menjadi mahasiswa;
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
memberi
dukungan
serta
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
gigil STP, MP., selaku Dosen
idgigil
ig il
idWitono,
idg
4. Dr. Yuli
Pembimbing
Utama, Ir. Setiadji
selaku
igil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hDosen
hhIr.
tt
tt Tamtarini, MS. selaku DosenhhPembimbing
htt Pembimbing Anggota I, dan

Anggota II yang telah meluangkan waktu, pikiran dan perhatian dalam penulisan
d
i
.
d
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
cac.i
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
skripsi ini;
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
li
ili
idgigiPendidikan
idgigili
idgigIndonesia
ig ili
5. Kementrian
Nasional Republik
yang telah memberikan
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttp
thttp Pendidikan Strata Satuhth
hkesempatan
ttp dengan
untuk menempuh h
jenjang
(S1)
bantuan biaya dari Program Beasiswa Unggulan;

d
d
d
dd
aj.ca.ci .id Berau yang telah memberikan
aj.ca.ci .id 6. Dinas Pendidikan Kabupaten
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .ibantuan
.
.
.
.
j
j
j
j
biaya
untuk
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
menempuh
Pendidikan Strata Satu
il
idgigjenjang
ig il
idgigil
idg(S1);
igil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttPijai yang
hhtt Kak Anca, Kak Juli, dan adekku
7. hkeluargaku,
Mama, Bapak, Kak Yudi,
htt
aku sayang, terima kasih atas semua perhatian, kasih sayang, cinta, doa,

ca.cid.id
ca.cid.id semangat, dan semuaj.apengorbanan
ca.cid.id
ca.cid.idmotivasi terbesarku
a
a
a
.
.
.
tak
hingga
yang
menjadi
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
selamadini;
ig ili
idgigili
idgigili
/://idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpCahya Marta yang tidak pernah
hthttp
hthttplelah memberikan kasih sayang,
8. hWira
dukungan
dan semangat;

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:px//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
9. Kak Dina, Leni,neLeti
cinta yang telah sabar neej.
. dan semua anak-anak usalon
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.unej
.b.n
u
u
b
b
b
i
i
i
iibli.bu.un
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
menghadapiku
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dig dan telah menjadi keluargaku
/digdiperantaun;
/dig
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
hhPutri,
hht BU 2006,
t
ht Mega, Juju, Ika, Aci, Yunanti,
10.hErvi,
dan teman-teman seangkatan
terima kasih kawan;

d.id
d
d
.cid.id
aj.ca.ciyang
aj.ca.ci .id 11. Kakak dan adik angkatan,
aj.caini;
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
telah
membantuku
selama
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
g il Mbak Ketut dan Pak Mistar),
12. Teknisi
Laboratorium
(Mbak Sari, Mbak/dWim,
idgigil
ig il
idgidan
gil
/:d
:p//:d
:p/://idig
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hsemua
hhttatas bantuan dan kerjasamanyahhselama
tt
kami
htt teknisi Laboratorium di THP,
penelitian;

ca.cid.id 13. segenap dosen dan karyawan
ca.cid.idFakultas Teknologi Pertanian;
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
14. semua dpihak
li tidak dapat disebutkan
ig ili
idgigiyang
idgisatu
gili
/:d
/://idgigiliyang sayang dan mengenalku
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hpersatu.
hthttp
hthttp
Penulis juga menerima segala kritik dan saran dari semua pihak demi

d
d
d
id
aj.ca.ci .id kesempurnaan skripsieini.
aj.ca.Akhirnya
aj.ca.ci .id skripsi ini dapat ej.aj.ca.ci .id
penulis berharap,
semoga
c.id
.
.
.
j
j
j
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
bermanfaat.
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Jember, Oktober 2010

Penulis

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
xi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
DAFTAR ISI
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
Halaman
:
/
/
p
t
hthttp

HALAMAN SAMPUL ..........................................................................................

i

ii
.cid.id
.cid.id HALAMAN JUDUL .................................................................................................
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
HALAMAN PERSEMBAHAN
iii unnej
nej ...................................................................................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
bli.b.u
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
i
HALAMAN
MOTTO
..................................................................................................
iv
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
//dig
//dig
//dig
//dig
tp
tp
tp
t
t
t
t
t
t
h
h
h
t
t
t
h
h
h
HALAMAN
PERNYATAAN ......................................................................................
v
HALAMAN PEMBIMBINGAN ..............................................................................

vi

DAFTAR ISI ..........................................................................................................

xii

BAB 1. PENDAHULUAN ...................................................................................

1

1.4 Manfaat Penelitian ..........................................................................

2

d
ca.cid.id HALAMAN PENGESAHAN
ca.cid.i...............................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
vii
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
RINGKASAN
ili
ig ili
idgig........................................................................................................
idgigili
idgiviii
gili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp .............................................................................................................
hthttp
hthttp
PRAKATA
x

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id DAFTAR TABEL .................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
xv
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
DAFTAR
GAMBAR
.............................................................................................
xvi
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt .... xvii
hhtt LAMPIRAN....................................................................................
hhtt
DAFTAR

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

id
ca.cid.................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
1.1 Latar Belakang
2
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
neej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
liibli.bu.un Masalah ...........................................................................
l
l
1.2 igRumusan
2
i
i
i
idgigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2
hthttp1.3 Tujuan Penelitian ............................................................................
hthttp
hthttp

d
d
d
d
3
aj.ca.ci .id ..........................................................................
aj.ca.ci .id BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu..................................................................................................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
2.1
Kopi
3
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:p2.2
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Kopi Bubuk.......................................................................................
6
hhtt
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

2.2.1 Roasting …………………………………………... ................

6

2.2.2 Penggilingan
8
ca.cid.id.............................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
u.n
nej........................................................................................
nej.
nej.
.bInstan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.3 Kopi
9
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
10
hthttp2.4 Gula .....................................................................................................
hthttp
hthttp
2.5 Kayu Manis......................................................................................... 11

d
id.id ..........................................................................
2.6 Perkembangan
12
ac.cKopi
ac.ci .id

je. j.a
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

je. j.a
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
xii
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
BAB 3. METODOLOGI
PENELITIAN ............................................................
14 neej.
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
iibli.bu.un
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
ig dan Alat Penelitian...............................................................
/:d
//:d
:p3.1
:p//:d
:p//:d
/dBahan
/dig
/dig14
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
hht
hht
hht
3.1.1 Bahan Penelitian ......................................................................
14

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

3.1.2 Alat Penelitian..........................................................................

14

3.4 Pelaksanaan Kegiatan .....................................................................

15

3.6.2 Uji Organoleptik........................................................................

20

4.1.1 Warna ........................................................................................

22

d
d
ca.cid.id Penelitian ........................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
je.aj.Waktu
j
j
3.2 Tempatndan
14
e
e
e
ne
ne
.bu.un
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
3.3 ig
idgigil
idgig14
igil Penelitian.............................................................................
dMetode
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt..............................................................
hhtt
3.3.1 Rancangan Percobaan
14
ca.cid.id .....................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
3.5 Pengamatan
Penelitian
17
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.6
gigili Analisa ...............................................................................
idProsedur
idgigili
idgig17ili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpFisik ....................................................
hthttp 3.6.1 Pengamatan Kimiahdan
hthttp
17

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id ...........................................................................
aj.ca.ci .id
3.6.3 Uji e
Efektivitas
21
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
BAB
4.
HASIL
DAN
PEMBAHASAN
................................................................
22
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt 4.1 Pengamatan Fisik ............................................................................
hhtt
22

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id Tidak Larut .......................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
4.1.2 Kadarj.a
Padatan
23
a
a
.
.
j
j
e
e
neej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
liibli.bu.un Kimia ..........................................................................
l
l
4.2igPengamatan
24
i
i
i
idgigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
24
hthttp 4.2.1 Kadar Air ..................................................................................
hthttp
hthttp
4.2.2 Kadar Abu ................................................................................. 25

d
d
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
u.n
nePolifenol
nej
nej
.bTotal
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2.4
..........................................................................
27
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.2.5 Aktivitas antioksidan
28
tp
hhtt
hhttp
hht................................................................
.i .id ..........................................................................
.i
4.2.3 Kealkalian
26
j.ac cabu
j.ac c.id

4.3 Uji Organoleptik .............................................................................

29

4.3.1 Aroma.a
........................................................................................
29
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
j
e
e
e
ej. ...................................................................................
u.n
nRasa
nej.
nej.
.bCita
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
4.3.2
30
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
32
hthttp 4.3.3 Warna ........................................................................................
hthttp
hthttp
BAB 5. KESIMPULAN DAN SARAN ...............................................................

34

d
5.1 Kesimpulana.......................................................................................
c.cid.id
ac.ci .id

34

je. j.a
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

je. j.a
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
xiii
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
5.2 Saran ..................................................................................................
35 neej.
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
iibli.bu.un
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
DAFTAR
PUSTAKA
............................................................................................
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/dig36
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
hht
hht
hht

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
xiv
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
DAFTAR TABEL neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht
hht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Halaman

2.1 Komposisi Kimia Buah.iKopi………................................................................
5
d
.id

d
aj.cac.id
aj.cac.id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.2 Komposisi Biji
Kopi
serta kopi bubuk .unne
e
ne Robusta sebelum dan isesudah
ndisangrai
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
l
g(%
gigil
giigli5iblib.u
i
i
i
i
g
d
d
d
i
/
/
/
sangrai
bobot)………………….................................................................
/
/
/
: /d
: /d
: /d
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
2.3 Syarat mutu Kopi Bubuk............................................................………........ 6

………........................................
10
id.id 2.4 Syarat mutu Kopi Instan............................
id.id
id.id
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
e
e
e
j.
2.5 Syarat Mutu Kayu
12 une
nej.
nemanis…………………………………………………….
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.b.unej
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
xv
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej. DAFTAR GAMBAR
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Halaman

4
.cid.id
.cid.id 2.1 Struktur Buah Kopi……….............................................……….....................
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
3.1 Diagram Alir.Pembuatan
16 .unnej
u.n
nej Kopi Kayu ManisilInstan………………………….
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
gigilKayu manis Instan dengan//Variasi
gigil Penambahan Kayu Manis//dan
gigiiblib.u
i
idgigil
i
i
d
d
d
/
/:d
4.1
Warna
Kopi
/
: /d
: /d
: /d
//
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
Gula …………………………………………………………………………. 22

id.id 4.2 Kadar Padatan TidakaLarut
id.idKopi Kayu manis Instan dengan
id.iVariasi
.
.
.
d
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
e
e
e
j. dan Gula………………………………………….
Penambahan Kayu
24 une
nej.
neManis
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.b.unej
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili Kayu manis Instan dengan
ig ili
idgigKopi
idgiVariasi
idgigili
gili Penambahan Kayu Manis
4.3 Kadar
Air
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthdan
hthttp
hthttp
ttpGula …………………………………………………………………….
25

d
d.id 4.4 Kadar Abu Kopi Kayucmanis
d.id Instan dengan Variasi Penambahan
d.id Kayu Manis
i
i
i
.
.
.
c
c
aj.ca.ci .id
aj.ac
aj.ac
aj.ac
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
dan
Gula
………………………………………………………………………
26
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
l Kopi Kayu manis Instan
idgigil
ig il
idgigiAbu
idgigil Variasi Penambahan Kayu
4.5 Kealkalian
dengan
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hh