33
Pamekar Diajar
B A S A S U N D A
Pikeun Murid SMPMTs Kelas IX
Niténan Adat Kabiasaan
Dina wacana anu tadi urang manggihan sawatara tradisi atawa budaya Sunda anu nu masih kénéh hirup di
Sindangbarang, nyaéta:
1. Upacara Sérén Taun
Upacara anu diayakeun minangka tanda sukur ka Gusti Nu Maha Suci, ngeunaan hasil tatanén, sarta
miharep hasil nu leuwih punjul dina taun hareup. Salian ti di Sindangbarang, upacara sérén taun téh
sok diayakeun ogé di wewengkon séjénna, upama baé di Baduy, Ciptagelar, Kampung Urug, Kampung
Naga, jeung sajabana. Runtuyan kagiatanana ilaharna nyaéta ngadu’a, murak tumpeng, jeung pintonan
rupa-rupa kasenian tradisi.
2. Salametan Maleman Opat Welas
Salian ti sérén taun, di Sindangbarang ogé aya salametan nu diayakeun saban bulan dina maleman
opat welas purnama. Ieu salametan téh ngadu’akeun anu geus parupus sarta ménta kasalametan ka
Gusti Nu Maha Suci, sangkan rahayat salamet sarta raharja.
3. Wangunan Imah jeung Palasipahna
Pikeun urang Sindangbarang, imah téh diwangun ku tilu bagian sarta miboga harti sewang-séwangan.
Bagian tengah disebutna ‘buana panca tengah’ nyaéta tempat cicingna manusa. Bagian handap atawa
kolong imah, disebutna ‘buana handap’, tempat cicingna bangsa lelembut, jurig atawa siluman. Ari
bagian luhur nyaéta suhunan, disebutna ‘buana luhur’, tempat cicingna karuhun.
34
Pamekar Diajar
B A S A S U N D A
Pikeun Murid SMPMTs Kelas IX
4. Upacara Melak Batu
Upacara melak batu téh ngaruntuy dina sawatara kagiatan, nyaéta: a. Ngunduh Watu, néangan atawa milihan batu di walungan
pikeun dijadikeun ungkal biang. b. Ngunduh Matur, néangan tatangkalan anu bakal dipelak di
sabudeureun batu. c. Makukeun, melakkeun batu di hiji tempat, deukeut imah
pupuhu kampung.
5. Warogé
Warogé téh gambar atawa simbul tina jangjawokan Sunda baheula anu diukir dina kai. Dina warogé aya lima gambar kalawan miboga
ngaran masing-masing, nyaéta:
a. Haranghasuan warogé simbul seuneu, gunana pikeun
ngalolongkeun panon lelembut nu niat ngaganggu pakampungan atawa lahan tatanén.
b. Ratuning Tutulak warogé simbul taneuh, pikeun panulak
bala tina gangguan manusa atawa jin nu niat jahat. c.
Watu Panggilang warogé simbul batu, panulak bala tina gangguan mahluk gaib nu aya dina batu.
d. Wangapah warogé simbul cai, panulak bala tina gangguan
mahluk gaib nu aya di cai. e.
Wawayangan warogé simbul angin, panulak bala tina gangguan mahluk gaib nu aya di awang-awang.
6. Kasenian Parebut Sééng
