Pembahasan UN Matematika SMA IPA Tahun 2016

  

Pem bahasan UN M at em at ika SM A IPA Tahun 2016

by

( ) ( )

  √ √

  1. = = =  A

  √ √ ( ) ( )

  

√ √ √ √ √ √ √ √

  2. =

  • = = -  D

  √ √ √ √ √ √ .

  3.

  .

  = = = = ( 2 + 3) =

  5 = 125  B log 3 + log

3 > 0

4.

  • log

  √ − √

  • log( 3) > 0

  3 3 > 0

  <=>

  √ − √

  <=>

  − 2

3 Syarat 1 : > 0

  −

  > 3 x < -

  3 at au x > 3 ….(1) √ √

    • 2 2

  5. x 1 + x 2 = -

  1

  − 4 unt uk : =

  unt uk : =

  4 at au = 1

  = −

  3 + x 2 ) . x 2 = 4 x 1 = 3 + x 2 3 + = 4 3 + x 2 + x 2 = - a + 3 – 4 = 0 3 + 2 x 2 = -a ( + 4) ( - 1) = 0

  ;

  a c

  ; x 1 . x 2 =

  a b

  3 < x < 2 Jawabannya B

  3 atau √

  (1) ∩ (2 ) = -2 < x <

      

  (x + 2 ) (x – 2) > 0 x < -2 atau x > 2 ……(2)

  − 4 > 0

  − 3) > 1

  3) > log (

  3 log( −

  3 √

      

    • 4 = 0 (

  3 + 2 (-4) = - a 3 + 2 . 1 = - a 3 – 8 = - a  a = 5 5 = -a  a = -5

  Jaw abannya adalah A 6. f(x) = (a+1) – 2ax + ( a – 2 ) syarat definit negat if : a < 0 dan D < 0 posit if : a > 0 dan D < 0 karena definit negat if maka : a < 0  a + 1 < 0 a < -1 …..…(1)

2 D < 0  (-2a) - 4 (a+1) (a-2) < 0

  2

  2

  4a – 4(a -a -2) &lt; 0

  2

  2

  4a – 4a + 4 a + 8 &lt; 0 4a + 8 &lt; 0 4a &lt; -8 a &lt; -2 ……(2) (1) ∩ (2)  a &lt; -2  D

  7. 5x + 4 y = 33000 …..(1) 4x + 5y = 30000 …..(2) subst it usi (1) dan (2) 5x + 4 y = 33000 (x4)  20x + 16y = 132000 4x + 5y = 30000 - (x5)  20x + 25y = 150000 -

  • 9 y = - 18000
y = 2000 ambil pers (2)  4x + 5y = 30000 4x + 5.2000 = 30000 4x = 30000 – 10000 = 20000 x = 5000 M aka uang kembalian sekret aris osis = 2x + y = 20000 - kembalian 2 . 5000 + 2000 = 20000 – kembalian kembalian = 20000 – (10000 + 2000) = 20000 – 12000 = Rp. 8000  E

  8. Persamaan linearnya : x + 2 y

  ≤ 20 …..(1)

  3x + y

  ≤ 20 ……(2)

  Buat grafiknya :

  20 A

  10 B C 6.7 20 Didapat t it ik A = (0,10), t it ik C = (6.7, 0 ), t it ik B = ? m enent ukan t it ik B : t it ik B adalah t it ik pot ong kedua persam aan :

  x + 2 y = 20 (x3)  3x + 6y = 60 3x + y = 20 (x1)  3x + y = 20 5y = 40 y = 8 x + 2y = 20

  

  x + 2 .8 =20 x = 20 – 16 = 4 didapat t it ik B adalah (4,8) yang dicari adalah nilai maksimal dari = 150 x + 100 y (dalam ribuan) 150x 100y (dalam ribuan) t it ik (0,10 ) 0 1000  Rp. 1000.000 t it ik (6.7, 0) 1005 0  Rp. 1005.000 t it ik (4,8) 600 x 800 y  Rp. 1.400.000  maksimal Jaw abannya adalah A

  9. (fog)(x) = f (g(x)) = f (x+6)

  2

  = (x+6) – 2 (x+6) – 3

  2

  = x + 12x + 36 – 2x – 12 – 3

  2

  = x + 10x + 21  D 10. (fog)(x) = f (g(x))

  = f (6x - 2)

  ( )

  = = 1 ( ) f adalah fungsi invers dari f 1

  

  f(x) = y x = f (y) f(x) = y = 6xy = 30x – 13 6xy – 30x = -13 x(6y – 30) = - 13   1 1

    

  x = f (y) = f (x) = , x= 5 B

  3

  2

  11. f(x)= 3x + ax – 7x + 4 3x - 1  x = 1/ 3 x = 1/ 3 3 a -7 4 1 1/ 3 a + 1/ 3 1/ 9 a – 20/ 9 + 3 a+1 1/ 3 a – 20/ 3 1/ 9a +16/ 9 = 2

  3

  2

  sisa f(x) = 3x + ax – 7x + 4 dibagi dengan 3x - 1 adalah 2, dengan menggunakan met oda Horner didapat sisanya adalah 1/ 9a +16/ 9, maka : 1/ 9a +16/ 9 = 2 1/ 9 a = 18/ 9 – 16/ 9 = 2/ 9 maka a = 2 a didapat maka f(x) langsung dibagi dengan x + 2

  2 3x - 4x + 1  hasil baginya dan sisanya 2 E

  3

  2 x + 2 3x + 2x - 7x+ 4 3 2 3x -

  • 6 x
  • 2<

    • 4 x - 7 x + 4
    • 2<
    • 4 x - 8 x - x + 4 x + 2 -

  2

  12. (x-2) (x + 1) adalah fakt or-fakt or persamaan

  3

  2

  f(x) = x + ax + bx + 10 = 0 cari nilai a dan b : (x – 2)  x = 2 x = 2 1 a b 10 2 2a + 4 4a + 2b + 8 1 a+2 2a + b + 4 4a + 2b + 18 = 0 4a + 2b = -18 ….(1)

  (x + 1)  x = -1 x = -1 1 a b 10

  • 1 - a + 1 a - b -1 1 a-1 -a + b + 1 a - b + 9 = 0 a - b = -9 ….(2) subs (1) dan (2) : 4a + 2b = -18 (x 1)  4a + 2b = -18 a - b = -9 ( x 2)  2a - 2b = -18 + 6a = -36 a = -6 dari (2) maka b = 9 + a = 3

  3

  2

  sehingga f(x) = x – 6x + 3x + 10

  2

  (x-2) (x + 1) = x – x -2 x - 5

  2

  3

  2

  x – x -2 x – 6x + 3x + 10

  3

  2

  x - x – 2x -

  2

  5x - + 5x + 10

  2

  • 5x + 5x + 10 - didapat fakt or berikut nya adalah (x -5)

  Sehingga nilai x = -1 ; x = 2 dan x = 5

  1

  2

  3

  maka nilai 2x – x + x = 2 .(-1) – 2 + 5 = 1  B

  1

  2

  3

  4

  2

  1

  4

  1

  2 − − 13. 3 +2 =

  10

  3

  3

  1

  2

  5

  4

  1 − −

  • 2 + 4

  12

  6

  2

  8 − −

  = + 24 2 + 5

  30

  9

  6

  2 − −

  2 + 4 − −

  • 10

  2

=

24 2 + 5

  24

  7

  2 + 4 x = -10 4x = -12 x = -3 2y + 5 = 7 2y = 2 y = 1 sehingga nilai 2y – 3x = 2 . 1 – 3. (-3) = 2 + 9 = 11  E

  1

  2

  4

  1

  14. A = ; B =

  1

  3

  1

3 AC = B

  • 1

  C = A B

  • 1

  −

  A =

  −

  3

  2

  3

  2 − −

  = =

  1

  1

  1

  1 − −

  3

  2

  4

  1

  10

  3 − −

  maka C = =

  1

  1

  1

  3

  3

  2 − − 

  det C = ad – bc = 20 – 9 = 11 B

  15. U = a + (n-1 )b

  n

  U = a + b = 8 …..(1)

2 U = a + 3 b = 14 …(2)

  4

  subs (1) dan (2) : a + b = 8 a + 3 b = 14 - b – 3b = -6

  • 2b = -6 b = 3 a + b = 8 maka a = 8 – b = 8 – 3 = 5 suku t erakhir = U = a + (n- 1 )b = 23

  n

  = 5 + (n-1). 3 = 23 5 + 3n – 3 = 23 2 + 3n = 23 3 n = 23 -2 = 21 n = 7 maka S = ( 2 + ( 1) )

  7 −

  = ( 2. 5 + ( 7 1) 3 ) = . 28 = 98  C

  −

  16. Jarak t empuh 1 (m emasukkan bendera ke bot ol 1) = 9 x 8 + 10 + 10 = 92 m (st art dari bot ol ke 10) Jarak t empuh 2 (memasukkan bendera ke bot ol 2) = 10 + 10 + 8 = 28 m (St art dari bot ol ke 1) Jarak t empuh 3 (memasukkan bendera ke bot ol 3) = 8 + 10 + 10 + 8 + 8 = 44 m (St art dari bot ol ke 2) Jarak t empuh 4 (m emasukkan bendera ke bot ol 4) = 8 + 8 + 10 + 10 + 8 + 8 +8 = 60 m (St art dari bot ol ke 3) jarak t empuh 2 dijadikan a = 28 m = U

  1

  sehingga b = 44 – 28 = 60 – 44 = 16 sehingga t ot al jarak t empuhnya = 92 + S

  9 S = ( 2. 28 + ( 9 1) 16 ) = ( 56 + 128) = 828

  9 −

  t ot al jarak t empuhnya = 92 + S = 92 + 828 = 920 m  C

  9

  17. Suku ke n barisan geometri (U n ) ditulis sbb:

  n-1 U = ar n suku ke 1 = 10 cm = a

  5 6 = 320 cm = U = 10. r

  6

  5 r =32 r = 2 r &gt; 1 ( ) ( ) maka : S = = = 10 . (64 – 1) = 630 cm

  6 D

  18. Cos 2x + sin x = 0

  2

  2 cos x – sin x + sin x = 0

  2

  2 1 - sin x – sin x + sin x = 0

  2 1 - 2 sin x + sin x = 0 ( - 2sin x - 1 ) ( sin x – 1) = 0

  • 2sin x - 1 = 0
  • 2 sin x = 1 sin x = - x = 210 , 330 …(1) sin x – 1 = 0 sin x = 1 x = 90 …(2) HP = {90 , 210 , 330 }  D

  19. Fungsi grafik adalah fungsi sinus,

  fungsi umumnya adalah:

  2 y = - A sin ( x + )  fungsi terbalik sehingga -

  T A = amplitude = ½ (nilai maksimum-nilai minimum) = ½ (1 –(-1) ) = 1

   T = (perioda sinus dan cosinus)

  2   y = - sin ( x + ) = - sin (2x + )

   untuk cari , chek nilai :

  (15 , -1)  -1 = - sin (30 )

  • +

  mis : (30 ) = α

  • 1 = - sin α α = 90
    • – 30 = 60

  maka θ = 90

Jadi persamaan grafiknya adalah y = - sin (2x +60 ) B

( )

  20. =

  ( ) ( )

  =

  cos 220 = cos (180 + 40 ) = - cos 40

  sehingga m enjadi :

  √

  = = - = - = -1  A

  √

  21. B 150 30 30

  c β a 30 A 90 α γ

  30

  b C c = 4 x 50 mil/ jam = 200 mil a = 8 x 50 mil/ jam = 400 mil

  2

  2

  2

  b = a + c - 2ac cos

  β

  = 160000 + 40000 – 2 . 80000 cos 60 = 200000 – 80000 = 120000

  

  b = 120000 mil = 200

  3 mil B √ √

  T 22.

  13 D C

  5

  

2

  A 5

2 B

  √ AC = ( 5 2) + ( 5 2) = 100

  √ √ √

  = 10 cm  D

  23. H G E F a D C P a A a B

  H

  A P panjang rusuk adalah a,

  AP sin =

  AH

  2 2

2 AP = ½ AC = ½ a

EA EH

  AH = 2 2 2 aa 2a

  2 = = = a

  1 a

2 AP

  1

  2 sin = = =

  AH

  2 a

  2 /

   = 30  tg 30 = = = = 1/3 3  C √

  √ √

  • 2x – 1  dicerminkan t hd sb x dilanjut kan
    • Pencerminan t hd sb x  x
    • y = 3x

  • 2x – 1  y = -3x
    • – 2x + 1

  • dicerminkan lagi t hd sb y
    • – 2 (-x) + 1  y = -3x

  • 2x + 1  B

  • y
    • 2x + 6y - 10 = 0 dan sejajar garis 2x – y + 4 =0 adalah…. Jaw ab: y – b = m( x – a )± r

  • y
    • 2x + 6y - 10 = 0

  2

  1 A, -

  2

  1 B) dan r = C B A

    2 2

  4

  1

  4

  1 Pusat (-

  2

  2

  1 .-2, -

  1 .6 )= (1,-3)  a = 1; b= -3 r =

  C B A   2 2

  4

  1

  4

  1 =

  )

) 10 (

6 (

  4

  1 ) 2 (

  4

  A = -2; B= 6 ; C = -10 Pusat (-

  2

  

2

  x

  24. Kurva y =3x

  2

  t hd sb y.

  

  = x dan y

  

  = -y

  2

  

2

  

  

  X

  = -x dan y

  

  = y y = -3(-x)

  2

  2

  25. Persamaan garis singgung pada lingkaran

  X

  2

  2

  √ 1 + persamaan lingkaran :

  1 2 2    

  1  9 

  10

  20 = =

  Persamaan garis 2x – y + 4 =0

  11  

  2x + 4 = y y = 2x+4 y = 2x +

  2 misal garis tersebut adalah a, maka didapat Gradient garis a = m a = 2, Misal gradient garis singgung pada lingkaran = m b Karena sejajar maka m a = m b catatan : m a . m b = -1  tegak lurus 2

  1 m   y – b = m( x – a ) r

2

   

  20

  1

  

2

y – (-3) = 2 (x-1)

  20

  5  y + 3 = 2x – 2 .

  100  y = 2x – 3 -2

   y = 2x – 5

  10

maka persamaan garis singgung pada lingkarannya adalah :

y = 2x – 5 + 10 = 2x + 5  ( 2x – y = -5) dan y = 2x – 5 - 10 = 2x – 15  (2x – y = 15)

  Jaw abannya D (2x – y = -5)

  26. (

  4 + 4 3 - (2x-5)) = ….

  √ − ~

  →

  dijadikan kebent uk persamaan :

  • (

  ) = -

  √ √

  ~ →

  ( 4 + 4 3 - (2x-5)) √ −

  ~ →

  ( ) = ( 4 + 4

  3 4 20 + 25 ) =

  • ~

  = = 6  E

  √ − √ −

  √ →

  27.  menggunakan L’Hospit al (dit urunkan)

  →

  = = . . . karena masih maka dit urunkan lagi : = .

  = = = 1  A

  5

  28. f(x)= cos ( 2 )

  − ( ) =

5 ( 2 ) sin ( 2 ) -2

  − − −

  = 10 ( 2 ) sin ( 2 )

  

− −

  3

  = 5 cos ( 2 ) 2 sin ( 2 ) cos( 2 ) 3 − − −

  

( 2 ) ( sin ( 2 + 2 ) + sin (

2 + 2 ) ) = 5 cos 3 − − − − − ( 2 ) ( sin (2 4 ) + sin 0 ) 5 cos

  = 3 − −

  ( 2 ) sin (2 4 )  5 cos C

  =

  − −

  3

  2

  29. Persamaan garis m enyinggung Kurva y = x – 4x – 3x – 5 pada t it ik dengan absis -1.

  3

  2 Tit ik singgung (-1, y ), maka y = (-1) – 4 (-1) – 3 (-1) - 5

  1

  1

  = -1 – 4 + 3 – 5 = - 7 maka t it ik singgungnya adalah (-1,-7)

  3

  2 2 –

  y = x – 4x – 3x – 5 , maka = 3x 8x – 3 gradient (m) garis singgung di t it ik (-1,-7) adalah

  2 = m = 3 (-1) – 8(-1) – 3 = 3 + 8 - 3 = 8

  maka persamaan garisnya : y – y = m (x – x )

  1

  1

  y – (-7) = 8 (x – (-1)) y + 7 = 8 (x +1) y = 8x + 8 – 7 = 8x + 1  D

  30. x y t erlihat bahw a pagar t erdiri dari 4 kaw at sejajar sehingga unt uk 1 jajarnya adalah 800m/ 4 = 200m area yang akan dipagar = 2x +y 200 = 2x + y  y = 200 – 2x Luas (L)= x. y = x (200 – 2x)

  2

  = 200x – 2x

  ’

  Luas maksimum apabila L = 0

  ’

  L = 200 – 4x = 0 4x = 200 x = 50

  2

  maka Luas maksimumnya = 200 x – 2x

  2

  = 200 . 50 – 2 . 50

  2 

  = 10.000 – 5000 = 5000 m D

  31.

  2 ( 5 ) = − ⋯ ∫

  misal u= 5 - x  du = - dx  dx = - du x = 5 - u

  ) 2 ( 5 =

  10

  • =

  2 − ∫ − ∫ − ∫

  = ( 5 ) + ( 5 ) +

  − − )

  = ( ( 5 x ) ( 5 ) + c

  − − −

  =(

  2 ) ( 5 ) + c − − −

  = ( ) ( 5 ) + c

  − − −

  = - (4x + 5) ( 5 ) + c  A

  −

  1

  32. ( 2 4 + 3) =

  2 + 3 | − − ∫

  1 −

  ( (

  = ( 1 1) )

  2 . ( 1 1) ) + 3. ( 1 ( 1) ) − − − − − − −

  = . 2 0 + 6 = + 6 =  A

  −

  33.

  2 cos 2 = ∫

  misal : u = sin 2x  du = 2 cos 2x dx  = cos 2 = .

  • = 2 + c  D

  ∫

  34. =

  ∫ √

  misal : u = 6x -  du = (6 - 3 ) = 3 (2 - ) dx = - 3 ( – 2 ) dx

  = ( – 2) dx

  − = =

  ∫ ∫ − ∫ − √

  = . 2. + c

  −

  =

  6 + c  B − √ − 35.

  {( (

  L = 2 ) + 6 ) }

  − − − ∫

  1 −

  ( )

  =

  2 8 = -

  4 | − − − ∫

  2 −

  = - ( ( 1) ( 2) )

  4 ( ( 1) ( 2) ) − − − − − − −

  (

  = -

  1 8) 4( 1 4) − − − − −

  = - (7) – 4 .(- 3) = - + 12 =

  

  = = 7 sat uan luas A

  36. Kejadian saling lepas : P(A U B U C) = P(A) + P(B) + P(C) orang ke 3, peluangnya mendapat kan lampu rusak P(A) = B , B , R  B = lampu baik, R = lampu rusak

  . . = =

  P(B| A) = R , B , R

  . . =

  P(C| B) = B, R, R

  . . =

  • P(A B ) = + = =  + D

  =

  ∩ ∩ C    1

  37. M = L + c

       1 2  

  M = modus dat a berkelompok L = t epi baw ah kelas modus c = panjang kelas (t epi at as – t epi baw ah kelas modus)

   1 = selisih frekuensi kelas modus dengan frekuensi

  kelas sebelumnya

   2 = selisih frekuensi kelas modus dengan frekuensi

  kelas sesudahnya

   10  7  ( 79 ,

5 

69 , 5 )

  M = 69,5 +

    ( 10  7 )  ( 10  5 )  

  = 69,5 + . 10 = 69,5+ 3, 75 = 73,25  C

  38. soal adalah data berkelompok. yang ditanya adalah Q 1

         

  4 40 .

  8

  10

  

       

         

  4 . c Q 1 = 50,5 +

   f f n i k

       

  = frekuensi kelas kuartil ke-i = 10 c = lebar kelas = 60,5 – 51,5 = 10 Q i = L i +

  Q i = L i +        

  = frekuensi komulatif kelas sebelum kuartil ke-i = 3 + 5 = 8 f

  L i = tepi bawah kuartil ke-i = 51 – 0.5 = 50,5 k f

  1 = 10 terletak di kelas interval ke 3 (51 – 60)

  4 40 .

  4 .n i =

  Letak Q 1 =

  4 . c n = 40 ,

   f f n i k

       

  1 .10

  10 

  8

  2 = 50,5 + ( ).10 = 50,5 + .10

  10

  10 = 50,5 + 2 = 52,5  C

  39. Nomor kamar : &gt; 500 t erdiri dari 3 nomor yg berbeda : (0, 1, 2,3,5,6,7,8,9)  8 angka

  X X X  3 digit digit pert ama = 5 angka (5,6,7,8,9) digit kedua : 8 – 1 = 7 ( 1 angka t erpakai di digit pert ama) digit ket iga = 8 -2 = 6 ( 2 angka t erpakai di digit pert ama dan

  kedua) Sehingga banyak papan nomor yang bisa dibuat : 5 . 7. 6 = 210  A

  40. Dari 10 soal, soal no 1, 3 dan 5 w ajib dikerjakan, sehingga t ersisa 7 soal, karena 3 soal di at as w ajib dikerjakan, t inggal 5 lagi yang masih harus dikerjakan dari 7 soal (t ot al soal yang harus dikerjakan adalah 8 soal).

  Karena soal ini adalah t idak memperhat ikan urut an ada ( jika mengerjakan soal nomor 1 dan 3 adalah sama apabila mengerjakan soal nomor 3 dan 1), maka digunakan kombinasi dengan n = 7 dan r = 5

  ! . . ! = = = = 21  A

  ) ! !( ! !