Tangki penampungan umpan TK-01 fermentor FR-01 Tahap Asidogenesis

Total S untuk sampah masuk F 1 S 22,8 + 3,85 + 8,31 + 1,07 = 36,03 kgjam : Total Abu untuk sampah masuk F 1 Abu 342 + 192,375 + 249,375 + 16,031 = 806,09 kgjam : F Alur 2 1 = F 2 F = 16672,5 2 C = F 1 C F = 7818,7 kgjam 2 H = F 1 H F = 1018,76 kgjam 2 O = F 1 O F = 6619,87 kgjam 2 N = F 1 N F = 373,05 kgjam 2 S = F 1 S F = 36,03 kgjam 2 abu = F 1 abu F = 806,08 kgjam 2 H2O = F 1 H2O = 7077,5 kgjam Tabel LA.7 Neraca Massa pada thresher TR-01 No Unsur Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 1 Alur 2 1 Carbon C 77818,7 77818,7 2 Hidrogen H 1018,76 1018,76 3 Oksigen O 6619,87 6619,87 4 Nitrogen N 373,05 373,05 5 Sulfur S 36,03 36,03 6 Abu 806,09 806,09 7 H 2 7077,5 O 7077,5 Total 23750 23750

2. Tangki penampungan umpan TK-01

Tangki penampungan C H O N S Abu C H O N S Abu LA-V Universitas Sumatera Utara F 2 = F 3 F Alur 3 2 = F 3 F = 16672,5 3 C = F 2 C F = 7818,7 kgjam 3 H = F 2 H F = 1018,76 kgjam 3 O = F 2 O F = 6619,87 kgjam 3 N = F 2 N F = 373,05 kgjam 3 S = F 2 S F = 36,03 kgjam 3 abu = F 2 abu F = 806,08 kgjam 3 H2O = F 2 H2O Tabel LA.8 Neraca massa pada Tangki Penampungan TK-01 = 7077,5 kgjam No Unsur Masuk kgjam Keluar kgjam Alur 2 Alur 3 1. Carbon C 77818,7 77818,7 2. Hidrogen H 1018,76 1018,76 3. Oksigen O 6619,87 6619,87 4. Nitrogen N 373,05 373,05 5. Sulfur S 36,03 36,03 6. Abu 806,09 806,09 7. H 2 7077,5 O 7077,5 Total 23750 23750

3. fermentor FR-01

2 3 Fermentor 4 C 6 H 12 O 6 H 2 O N 2 H 2 S Abu CH 4 CO 2 N 2 H 2 S H 2 Bakteri anaerob LA-VI Universitas Sumatera Utara Asumsi : • bahan organik terkonversi menjadi gas metana sebesar 90 • Jumlah bakteri anaerob sebesar 15 dari substrat • Unsur N 2 semuanya dianggap gas sebesar 3 • Lipida dirubah menjadi Asam lemak rantai panjang dan Gliserin Lipida 3 5 6 Lumpur N 2 Air Bakteri LA-VII Universitas Sumatera Utara • Protei dirubah menjadi Asam amino Protein Asam amino • Asam nukleat dirubah menjadi Purin dan Pirimidin Asam nukleat Pirimidin Purin Asam phospat • Polisakarida dirubah menjadi monosakarida. Polisakarida terbagi atas : - Pati - Glikogen - Selulosa LA-VIII Universitas Sumatera Utara D-Glukopinarosa Glukosa α1-4 Glikogen Glukosa

2. Tahap Asidogenesis

LA-IX Universitas Sumatera Utara Tahap asidogenesis merupakan tahap penguraian monomer-monomer dari Asam lemak rantai panjang, Gliserin, Asam amino, Glukosa, Purin dan Pyrimidin. Monomer tersebut diuraikan hingga menjadi Asam lemak volatil, alkohol, H 2 S, CO 2 , N 2 , H 2 • Asam lemak rantai panjang diuraikan menjadi Asam lemak volatil. . Asam lemak rantai panjang terdiri atas : - Asam lemak stearat - Asam lemak palmitat - Asam lemak oleat Asam lemak stearat Asam butirat Metana Asam lemak palmitat Asam propionat Hidrogen • Gliserin dirubah menjadi Asam propionat Gliserin Asam propionat Hidrogen • Asam amino diurai menjadi asam akrilat LA-X Universitas Sumatera Utara Asam amino Asam akrilat Nitrogen Hidrogen • Glukosa diurai menjadi akohol etanol Glukosa Etanol • Purin diurai menjadi asam propionat Purin Asam propionate phospat • Pirimidim diurai menjadi asam butirat Pirimidin Asam butirat 1.Reaksi pada asam lemak rantai panjang + gliserin Asam lemak stearat Asam butirat Asam lemak palmitat Asam propionat CH 3 CH 2 CH 2 COOH + ½N 2 + H 2 3CH 3 -CH 2 -COOH + H 2 + 2H 3 PO 4 LA-XI Universitas Sumatera Utara Gliserin Asam propionat 2. Reaksi pada Asam nukleat Asam nukleat Pirimidin purin Purin Asam propionate phospat + 5OH-C-C 3 H 7 + 9CH 3 -CH 2 -COOH + CH 3 -CHOH-COOH + 7CO 2 + 10H 2 + 4CH 4 Asam butirat asam propionate asam laktat 3CH 3 -CH 2 -COOH + H 2 + 2H 3 PO 4 LA-XII Universitas Sumatera Utara Pirimidin Asam butirat Asam nukleat 3. Reaksi pada keseluruhan Asam lemak rantai panjang + gliserin, Asam amino, Asam nukleat. 5OH-C-C 3 H 7 + 9CH 3 -CH 2 -COOH + CH 3 -CHOH-COOH + 7CO 2 + 10H 2 + 4CH Asam butirat asam propionate asam laktat 4 CH 3 CH 2 CH 2 COOH + ½N 2 + H 2 + CH 3 CH 2 CH 2 COOH + 3CH 3 CH 2 COOH + Asam propionate Asam butirat ½N 2 + 2H 2 + 2H 3 PO 4 LA-XIII Universitas Sumatera Utara Asam nukleat Asam amino Asam akrilat + Asam amino Asam nukleat 6CH 3 CH 2 COOH + 12CH 3 CH 2 CH 2 COOH + CH 3 -CHOH-COOH + CH 2 Asam butirat Asam propionat Asam laktat Asam akrilat =CH- COOH + 7CO 2 2 27 + H 2 + 4CH 4 + N 2 + H 3 PO 4

3. Tahap Asetogenesis