Total S untuk sampah masuk F
1 S
22,8 + 3,85 + 8,31 + 1,07 = 36,03 kgjam :
Total Abu untuk sampah masuk F
1 Abu
342 + 192,375 + 249,375 + 16,031 = 806,09 kgjam :
F
Alur 2
1
= F
2
F = 16672,5
2 C
= F
1 C
F = 7818,7 kgjam
2 H
= F
1 H
F = 1018,76 kgjam
2 O
= F
1 O
F = 6619,87 kgjam
2 N
= F
1 N
F = 373,05 kgjam
2 S
= F
1 S
F = 36,03 kgjam
2 abu
= F
1 abu
F = 806,08 kgjam
2 H2O
= F
1 H2O
= 7077,5 kgjam
Tabel LA.7 Neraca Massa pada thresher TR-01 No
Unsur Masuk kgjam
Keluar kgjam Alur 1
Alur 2
1 Carbon C
77818,7 77818,7
2 Hidrogen H
1018,76 1018,76
3 Oksigen O
6619,87 6619,87
4 Nitrogen N
373,05 373,05
5 Sulfur S
36,03 36,03
6 Abu
806,09 806,09
7 H
2
7077,5 O
7077,5
Total 23750
23750
2. Tangki penampungan umpan TK-01
Tangki penampungan
C H
O N
S Abu
C H
O N
S Abu
LA-V
Universitas Sumatera Utara
F
2
= F
3
F
Alur 3
2
= F
3
F = 16672,5
3 C
= F
2 C
F = 7818,7 kgjam
3 H
= F
2 H
F = 1018,76 kgjam
3 O
= F
2 O
F = 6619,87 kgjam
3 N
= F
2 N
F = 373,05 kgjam
3 S
= F
2 S
F = 36,03 kgjam
3 abu
= F
2 abu
F = 806,08 kgjam
3 H2O
= F
2 H2O
Tabel LA.8 Neraca massa pada Tangki Penampungan TK-01
= 7077,5 kgjam
No Unsur
Masuk kgjam Keluar kgjam
Alur 2 Alur 3
1. Carbon C
77818,7 77818,7
2. Hidrogen H
1018,76 1018,76
3. Oksigen O
6619,87 6619,87
4. Nitrogen N
373,05 373,05
5. Sulfur S
36,03 36,03
6. Abu
806,09 806,09
7. H
2
7077,5 O
7077,5
Total 23750
23750
3. fermentor FR-01
2 3
Fermentor
4 C
6
H
12
O
6
H
2
O N
2
H
2
S Abu
CH
4
CO
2
N
2
H
2
S H
2
Bakteri anaerob
LA-VI
Universitas Sumatera Utara
Asumsi : • bahan organik terkonversi menjadi gas metana sebesar 90
• Jumlah bakteri anaerob sebesar 15 dari substrat • Unsur N
2
semuanya dianggap gas sebesar 3 • Lipida dirubah menjadi Asam lemak rantai panjang dan Gliserin
Lipida
3 5
6 Lumpur
N
2
Air Bakteri
LA-VII
Universitas Sumatera Utara
• Protei dirubah menjadi Asam amino
Protein Asam amino
• Asam nukleat dirubah menjadi Purin dan Pirimidin
Asam nukleat
Pirimidin Purin
Asam phospat • Polisakarida dirubah menjadi monosakarida.
Polisakarida terbagi atas : - Pati - Glikogen
- Selulosa LA-VIII
Universitas Sumatera Utara
D-Glukopinarosa Glukosa
α1-4 Glikogen Glukosa
2. Tahap Asidogenesis
LA-IX
Universitas Sumatera Utara
Tahap asidogenesis merupakan tahap penguraian monomer-monomer dari Asam lemak rantai panjang, Gliserin, Asam amino, Glukosa, Purin dan Pyrimidin.
Monomer tersebut diuraikan hingga menjadi Asam lemak volatil, alkohol, H
2
S, CO
2
, N
2
, H
2
• Asam lemak rantai panjang diuraikan menjadi Asam lemak volatil. .
Asam lemak rantai panjang terdiri atas : - Asam lemak stearat
- Asam lemak palmitat - Asam lemak oleat
Asam lemak stearat Asam butirat Metana
Asam lemak palmitat Asam propionat
Hidrogen
• Gliserin dirubah menjadi Asam propionat
Gliserin Asam propionat Hidrogen
• Asam amino diurai menjadi asam akrilat LA-X
Universitas Sumatera Utara
Asam amino Asam akrilat
Nitrogen Hidrogen • Glukosa diurai menjadi akohol etanol
Glukosa Etanol
• Purin diurai menjadi asam propionat
Purin Asam propionate phospat
• Pirimidim diurai menjadi asam butirat
Pirimidin Asam butirat
1.Reaksi pada asam lemak rantai panjang + gliserin
Asam lemak stearat Asam butirat
Asam lemak palmitat Asam propionat
CH
3
CH
2
CH
2
COOH + ½N
2
+ H
2
3CH
3
-CH
2
-COOH + H
2
+ 2H
3
PO
4
LA-XI
Universitas Sumatera Utara
Gliserin Asam propionat
2. Reaksi pada Asam nukleat
Asam nukleat Pirimidin purin
Purin Asam propionate phospat
+
5OH-C-C
3
H
7
+ 9CH
3
-CH
2
-COOH + CH
3
-CHOH-COOH + 7CO
2
+ 10H
2
+ 4CH
4
Asam butirat asam propionate asam laktat
3CH
3
-CH
2
-COOH + H
2
+ 2H
3
PO
4
LA-XII
Universitas Sumatera Utara
Pirimidin Asam butirat
Asam nukleat
3. Reaksi pada keseluruhan Asam lemak rantai panjang + gliserin, Asam amino, Asam nukleat.
5OH-C-C
3
H
7
+ 9CH
3
-CH
2
-COOH + CH
3
-CHOH-COOH + 7CO
2
+ 10H
2
+ 4CH
Asam butirat asam propionate asam laktat
4
CH
3
CH
2
CH
2
COOH + ½N
2
+ H
2
+
CH
3
CH
2
CH
2
COOH + 3CH
3
CH
2
COOH +
Asam propionate Asam butirat
½N
2
+ 2H
2
+ 2H
3
PO
4
LA-XIII
Universitas Sumatera Utara
Asam nukleat
Asam amino Asam akrilat
+
Asam amino Asam nukleat 6CH
3
CH
2
COOH + 12CH
3
CH
2
CH
2
COOH + CH
3
-CHOH-COOH + CH
2
Asam butirat Asam propionat
Asam laktat Asam akrilat
=CH-
COOH + 7CO
2
2 27
+ H
2
+ 4CH
4
+ N
2
+ H
3
PO
4
3. Tahap Asetogenesis