FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI NILAI EKSPOR BATUBARA INDONESIA KE JEPANG TAHUN 1995-2009

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i

.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a

e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l

i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/

/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI NILAI EKSPOR
BATUBARA INDONESIA KE JEPANG
TAHUN 1995-2009

d
i
d
.
i

.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

SKRIPSI

Oleh
Arifda Rahmawati
NIM 060810101296

PROGRAM STUDI EKONOMI PEMBANGUNAN
JURUSAN ILMU EKONOMI DAN STUDI PEMBANGUNAN
FAKULTAS EKONOMI
UNIVERSITAS JEMBER

2011

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u

.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i

g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:

hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d

i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u

u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI NILAI EKSPOR

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

BATUBARA INDONESIA KE JEPANG
TAHUN 1995-2009

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
SKRIPSI
tp
tp
hhtttp
hhtttp
diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan Program Studi Ekonomi Pembangunan (S1)
dan mencapai gelar Sarjana Ekonomi

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib Oleh
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
Arifda
Rahmawati
/
/
tp:
tp:
NIM 060810101296
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
tttp
PROGRAM STUDI EKONOMI PEMBANGUNANhtt
tp
t
t
hhJURUSAN
h
ILMU EKONOMI DAN STUDI PEMBANGUNAN

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

FAKULTAS EKONOMI
UNIVERSITAS JEMBER
2011

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
ii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Skripsi ini merupakan wujud
perjuangan
yang
bukan
tanpa
mengeluh,
.
.
b
b
ilib hati, beribu terima kasih yang tidak akan iggiliilib
l
i
i
terimalah persembahanidari
terdalamnya
g
g
i
i
d
d
/
/
pernah
mati,
kepada mereka para pendukung sejati
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

PERSEMBAHAN

Abah dan Mama
lebih dari beribu terima kasih atas segala cinta, kasih sayang, pengertian, airmata bahkan
pengorbanan serta untaian doa yang tidak pernah putus menyelimuti kehidupanku dan
terus membimbingku untuk menggapai sukses

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i Adink Arini dan de’ Dilla
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
t
untuk
t
tp ukhuwah dan kebersamaan yang selalu mewarnaihhidupku
t
hhtttjalinan
h tp

My teachers and lecturers
d
d
i
i
d
dyang mengajarkan dan
untuk sejuta ilmu, pengetahuan dan pengalaman tak terhingga
.
.
i
i
.
.
c
c
c
c
a
a
.j.a dan kesabaran
mengubah pandanganku tentang arti jperjuangan
j.j.a
e
e
e
e
n
n
n
dalamu
meraih
sesuatu
n
n
u
.
.
un
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
: Fakultas Ekonomi Universitas Jemberhtttp
:
p
tpAlmamater
t
hhtttp
tempatku menimba ilmu yang aku banggakan
h

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
iii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
Sesungguhnya
sesudah
kesulitan
pasti
ada
kemudahan.
Maka
apabila
kamu
telah
:
:
/
/
:lain.
:urusan), kerjakanlah dengan sungguh-sungguh (urusan)
p
p
t
p
t
t
tDanphanya
selesai (dari
yang
t
h
hhtttsesuatu
kepada Tuhanmulah hendaknya kamu berharaph

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

MOTTO

(Qs. Al-Insyiroh 6-8)

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a oleh dirinya sendiri
j
.
Sebaik-baik usaha adalah usaha yang
dilakukan
j
e
e
n
n
n
n
(Al
hadist
)
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
t
t
p
t
t
tp
t
t
t
h
h
h
h
Tidak mudah untuk meraih apa yang kita harapkan tanpa kesungguhan, perjuangan,
pengorbanan, kesabaran serta tawakkal pada Sang Pemilik Takdir
( Penulis)

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
iv
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
Saya yang bertanda tangan
dii bawah ini:
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
: Rahmawati
p
namatt:p
Arifda
t
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
NIM : 060810101296

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

PERNYATAAN

menyatakan dengan ini bahwa karya ilmiah yang berjudul: “Faktor-Faktor Yang

d
d
Mempengaruhi
Nilai Ekspor Batubara Indonesia ke Jepang
tahun
1995-2009” adalah
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c benar-benar hasil karya sendiri, kecuali kutipanejyang
c
a
a
.
.
a
a
sudah saya sebutkan sumbernya,
j
.
.
j
j
e
e
n
n
n
n
u
u
belum pernah diajukan pada institusi
mana
pun, dan bukan karya jiplakan. Saya
.
.
u
unne
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
bertanggung jawab atas keabsahan
dan kebenaran isinya sesuai dengan sikap ilmiah yangig
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
harus dijunjung
tinggi.
:
:
p
p
t
t
p
t
t
tp dan
t
t
t
h
h
h tekanan
h pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya
Demikian
paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata di

kemudian hari pernyataan ini tidak benar.
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c
c
a
a
j.j.a
j.j.a
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
.
.
un
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
Jember,
08
Februari
2011
:
:
/
/
:
p
t
p
t
tp:
t
t
hhtttp
h
Yang menyatakan, h

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a Rahmawati
j
.
j
e
Arifda
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
NIM
060810101296
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
v
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
: YANG MEMPENGARUHI NILAI EKSPORhBATUBARA
p
t
p
FAKTOR-FAKTOR
t
t
tpINDONESIA
t
hhtttp
KE JEPANG TAHUN 1995-2009 h

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

SKRIPSI

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp
Oleh
Arifda Rahmawati
NIM 060810101296

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
Pembimbing
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Dosen Pembimbing Utama
:
Dra.
Hj.
Sri
Utami,
SU
.
.
b
b
i
i
b : Aisah Jumiati, SE, MP
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
Dosen Pembimbing
Anggota
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
vi
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
: FAKTOR-FAKTOR
YANG
MEMPENGARUHI
NILAI
.
.
b
b
ilib BATUBARA INDONESIA KE JEPANGiggiliilib
l
i
i
EKSPOR
g
i
g
i
i
d
d
/
/
TAHUN 1995-2009
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
: : Arifda Rahmawati
p
p
Nama Mahasiswa
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
NIM
: 060810101296

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un
Judul Skripsi

Jurusan
Konsentrasi
Tanggal Persetujuan

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

TANDA PERSETUJUAN SKRIPSI

: Ilmu Ekonomi dan Studi Pembangunan
: Ekonomi Moneter
: 4 Januari 2011

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
Pembimbing
Pembimbing II,
tp
tpI,
hhtttp
hhtttp

d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c
c
a
a
j.j.a Dra. Hj. Sri Utami, SU
j.j.a Aisah Jumiati, SE, MP
e
e
e
e
n
n
n
NIP.19471012 197702 2 001
NIP.19680926 199403 2 002
n
n
u
u
.
.
un
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp
Ketua Jurusan,

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
bSubagiarta, SE, M.Si
b
l
l
i
i
i
l
l
i
i
Dr.
IiWayan
g
g
i
i
g
g
iNIP.19520226 198203 1 001
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
vii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
PENGESAHAN
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Judul
Skripsi
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
FAKTOR-FAKTOR
YANG MEMPENGARUHI NILAI EKSPOR BATUBARA
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:INDONESIA KE JEPANG TAHUN 1995-2009 hhtttp
hhtttp

Yang dipersiapkan dan disusun oleh:

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
NIM
: 060810101296
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
Jurusan
: Ilmu Ekonomi .
Studi
Pembangunan
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
bpenguji pada tanggal:
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
Telah dipertahankan di depan
panitia
i
i
g
g
i
i 27 Januari 2011
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
t
t
p
t
t
t
t
t
h
h
h tp guna
h telah memenuhi syarat untuk diterima sebagai kelengkapan
Dan dinyatakan
Nama

: Arifda Rahmawati

memperoleh Gelar Sarjana Ekonomi pada Fakultas Ekonomi Universitas Jember.

d
i
d1.
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un
2.

3.

d
i
d
.
i
.
c
c
(
)
Ketua
: Dr. Sebastiana. V, M.Kes .a
a
j
.
j
e
NIP. 19641108 198902
2
001
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib SE, Msi
ilib
l
l
i
i
(
)
Sekretaris
: Yuliag
Indrawati,
i
i
g
i
i
g
g
i
i
d
d
NIP.
19790730 200112 2 001
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
Anggota
Dra. Hj. Sri Utami, SU
(
h : NIP.
h )
19471012 197702 2 001
Susunan Panitia Penguji

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
Universitas
Jember
.
a
j
.
j
e
Fakultas
Ekonomi
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Dekan,
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
Prof. Dr.H. Moch. Saleh,tM.Sc
t
tp
t
hhtttp
h
NIP. 19560831 198402
h1 t002p

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
viii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

Mengetahui/Menyetujui

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
RINGKASAN
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
: Mempengaruhi Nilai Ekspor Batubara Indonesia
p
p
Faktor-Faktor
Yang
ke
Jepang
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
Tahun 1995-2009: Arifda Rahmawati, 060810101296; 2011; 65 halaman; Jurusan Ilmu

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

Ekonomi dan Studi Pembangunan Fakultas Ekonomi Universitas Jember.
Secara umum perekonomian dapat dikatakan baik jika negara tersebut memiliki
sumber penerimaan devisa yang cukup untuk menunjang pembangunan. Hal ini
disebabkan cadangan devisa merupakan salah satu indikator yang kuat untuk melihat
sejauh mana suatu negara mampu melakukan perdagangan dan menunjukkan
perekonomian tersebut. Krisis ekonomi yang terjadi beberapa tahun yang lalu membuat
pemerintah Indonesia berupaya untuk meningkatkan cadangan devisa dengan
meningkatkan ekspor. Salah satu komoditi ekspor Indonesia yang diandalkan dalam
perdagangan internasional adalah batubara karena memiliki prospek yang cerah dan
berperan dalam perolehan devisa negara dengan memberikan kontribusi 26 % sebagai
pemasok energi primer dan 41% sebagai pemasok tenaga listrik. Seiring dengan semakin
tingginya harga bahan bakar minyak, konsumsi dunia terhadap komoditi batubara pun
semakin besar sehingga meningkatkan permintaannya. Konsumsi terbesar batubara
adalah kawasan Asia yaitu 54 % dari konsumsi batubara dunia. Pada tahun 1995 hingga
tahun 2009 salah satu negara kawasan asia yang paling banyak mengimpor batubara
Indonesia adalah negara Jepang .Hal ini disebabkan China yang selama ini menjadi
importir utama Jepang membatasi ekspor batubaranya untuk memenuhi kebutuhan energi
domestik dalam pembangunan infrastruktur negaranya. Selain itu Indonesia dan Jepang
juga memiliki perjanjian dalam meningkatkan permintaan batubara Indonesia ke Jepang
atau yang dikenal perjanjian Economic Partnership Agreement (EPA). Nilai ekspor
batubara Indonesia ke Jepang mulai tahun 1995 hingga tahun 2009 mengalami fluktuasi
yang relatif stabil.
Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui seberapa besar pengaruh nilai tukar
rupiah terhadap dollar dan jumlah produksi batubara terhadap nilai ekspor batubara
Indonesia ke Jepang tahun 1995-2009 dengan metode analisis regresi linier berganda,

ix

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
d
i
i
d dalam penelitian ini.
d
.
.
metode
ini digunakan untuk mengestimasi variabel-variabel
i
i
.
.
c
c
c
c
a
a
j.j.a
j.j.a Variabel input penelitian ini terdiri atas nilai
tukar
rupiah terhadap dollar dan jumlah
e
e
e
e
n
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
u
produksi batubara, sedangkan variabel
output
adalah
nilai
ekspor
batubara
Indonesia
ke
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
Jepang. Hasil pengolahan
data
dengan bantuan perangkat lunak (Software) computer
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:secara
:telah dilakukan menunjukkan bahwa hasil penelitian
p
p
Eviews 5.1,tt
yang
ini
t
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
bersama-sama (simultan) terdapat pengaruh yang signifikan antara harga batubara dunia,
nilai tukar rupiah terhadap dollar dan jumlah produksi batubara. Dan secara individual

d
d
(parsial)
terdapat pengaruh yang signifikan antara nilai tukar
rupiah
dan jumlah produksi
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c batubara terhadap nilai ekspor batubara Indonesiaejke.ja
cTahun 1995-2009.
a
.
a
a
Jepang
j
.
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
unne
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
x
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
PRAKATAj..a
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
Puji syukur:ke
hadirat
Allah SWT atas segala rahmat dan karunia-Nya sehingga
d
d
/
/
/
/
:
/
/
p
tttp
tp:
tp: skripsi yang berjudul “Faktor-Faktor YanghhMempengaruhi
penulis dapat
hhtttmenyelesaikan
Nilai Ekspor Batubara Indonesia ke Jepang tahun 1995-2009”. Skripsi ini disusun untuk

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

memenuhi salah satu syarat untuk menyelesaikan pendidikan strata satu (S1) pada
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
Jurusan
Ilmu Ekonomi dan Studi Pembangunan Fakultasc
Ekonomi
Universitas Jember.
.
.
c
c
c
a
a
.
.
j j.a
j j.aberbagai pihak, oleh karena itu
Penyusunan skripsi ini tidak lepas darie
bantuan
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
un
u
.
.
penulis ingin menyampaikan ucapan
terima
kasih
kepada:
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i dan Aisah Jumiati, SE, MP., selaku Dosen Pembimbing
1. Dra. Hj. Sri Utami,
SU.,
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
t
t
p
yang telah
meluangkan
waktu, pikiran, dan perhatian dalam penulisan t
skripsi
t
tpini;
t
t
t
h
h
h
h
2. Prof. Dr. H. Moh. Saleh, M.Sc., selaku Dekan Fakultas Ekonomi Universitas Jember,
beserta staf edukatif, dan pelayanan kelas;

d
d
3.dIbunda Hamimah, dan Ayahanda Moh. Sohibul Fausen
serta adik-adikku Arini
i
i
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c Fitria Utami dan Ardhilla Khoirunnisa Fajri
c
a
a
.
.
a
a
j
j
yang
telah memberikan dorongan dan
.
.
j
j
e
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
doanya demi terselesaikannya skripsi
ini;
unne
u
u
.
.
b
b
ilidan
b Nyai Hj Siti Fatimah, selaku Pengasuh Pondokiggiliilib
l
i
i
g
4. KH. Muhyiddin Abdusshomad
i
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:Islam yang telah memberikan ilmu agama dan arahan
:tempat
PesantrentNurul
serta
p
p
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h demi terselesaikannya skripsi ini;
h
bernaung
5.

Para santri Pondok Pesantren Nurul Islam yang telah memberikan doa demi

terselesaikannya skripsi ini;
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c
c
a
a
6. Teman-temanku Indri, Trias, Zie, Maris, Latifah,
Revinda, Uly, Chubby, Kholifah,
.
.
a
a
j
j
.
.
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
Tiwi, Aris, dan Meta yang telah memberikan
doa dan dorongan semangat;
u
u
.
.
u
unn
u
.
.
b
b
i
i
b satu per satu.
b
l
l
i
i
i
i
l
l
7. Semua pihak yang tidak
dapat
disebutkan
i
i
g
g
i
i
g
g
i segala kritik dan saran dari semua pihak:/://demi
i
d
d
/
d
d
/
/
/
:
Penulis p
juga
menerima
/
:
p
t
t
p
t
t
t
t
t
h
h
kesempurnaan
h skripsi ini. Akhirnya penulis berharap, semoga skripsi
h tpini dapat
bermanfaat.

d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
Jember,
Januari
2011
c
c
a
a
j.j.a
j.j.a
e
e
e
e
Penulis
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
un
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xi
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Halaman
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
/
HALAMAN SAMPUL
.....................................................................................
i //d
d
d
/
/
/
:
:
/
/
ttp
tpii :
tp: ........................................................................................
HALAMAN
hhtttp
hhtJUDUL
HALAMAN PERSEMBAHAN ....................................................................... iii

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

DAFTAR ISI

HALAMAN MOTTO ....................................................................................... iv
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
HALAMAN
PERNYATAAN ..........................................................................
v
.
.
c
c
c
c
a
a
.
.
j j.a HALAMAN PEMBIMBING ..........................................................................
j j.a
vi
e
e
e
e
n
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
u
.
.
HALAMAN TANDA PERSETUJUAN
SKRIPSI
.........................................
vii
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i ........................................................................... viii:/://d
HALAMAN PENGESAHAN
d
/
d
d
/
/
/
:
/
:
p
p
t
t
p
RINGKASAN
....................................................................................................
t
t
tpix
t
t
t
h
h
h
h
PRAKATA ......................................................................................................... xi
DAFTAR ISI...................................................................................................... xii

d
d
DAFTAR
TABEL .............................................................................................
xv
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
c DAFTAR GAMBAR.........................................................................................
c
a
a
.
.
a
a
j
j
xvi
.
.
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
n
n
u
u
.
.
DAFTAR LAMPIRAN .....................................................................................
xvii
u
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
BAB 1. PENDAHULUAN
...............................................................................
1
:
:
/
/
:
:
p
p
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
1.1hLatar Belakang ............................................................................
h 1
1.2 Perumusan Masalah ....................................................................

7

1.3 Tujuan Penelitian ........................................................................ 7
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
1.4
Manfaat
Penelitian
......................................................................
8
c
c
a
a
.
.
a
a
j
j
.
.
j
e
eej
e
n
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
u
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA......................................................................
9
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
2.1 Landasand
Teori
............................................................................
9
g
g
i
i
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
9
ttp
t
pTeori Perdagangan Internasional .........................................
p
t
t
t
t
hht2.1.1
h
h 12
2.1.2 Teori Permintaan dan Penawaran Agregat ...........................

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

2.1.3 Teori Ekspor ......................................................................... 12

13
d
i
d
.
i
.
c
c
a
2.2 Hubungan Antar Variabel Penelitian
.......................................
14
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp
2.1.4 Teori Nilai Tukar………………………………………….

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.aEkspor ........................ 15
2.2.2 Hubungan Jumlah Produksi e
dengan
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
2.3 Landasan Empiris........................................................................
.16
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
2.3.1 Tinjauan
Penelitian
Sebelumnya………………………….. 16 /d i
i
d
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
2.4 tKerangka
Berpikir
......................................................................
19
t
t
p
p
hhttt
hhtt
2.2.1 Hubungan Nilai Tukar dengan Ekspor ................................. 15

2.5 Hipotesis ...................................................................................... 22

BAB 3. METODE PENELITIAN.................................................................... 23
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
3.1
Jenis
Penelitian
…………………………………………………
23
c
c
a
a
.
.
a
a
j
j
.
.
j
j
e
e
e
n
n
3.2 Unit Analisis .................................................................................
23
n
n
u
u
.
.
u
unne
u
.
.
b
b
i
i
b............................................................... 23 iggililib
l
i
3.3 Jenis dan SumberiData
l
i
g
i
g
i
i
d
d
/
d
d
3.4 Analisis
Data
................................................................................. 24://
/
/
/
:
/
/
:
:
ttp
t24p
tpAnalisis Regresi Linier Berganda ………………………….
hhtttp
hht3.4.1
3.4.2 Uji Statistik…………………………………………………. 25

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
3.5.2 Uji Heterokedastisitas……………………………………….
29
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
3.5.3 Uji Autokorelasi
29
ili…………………………………………….
ilib
b
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
3.6 Definisi/Operasional
dan Pengukurannya……………………… 31 //d
/
d
d
/
/
:
:
/
/
:
:
p
p
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h DATA DAN PEMBAHASAN ........................................
h 32
BAB 4. ANALISIS

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

3.5 Kriteria Uji Ekonometrika……………………………………… 28
3.5.1 Uji Multikolinearitas……………………………………….. 28

4.1 Gambaran Umum Batubara Indonesia ..................................... 32

d
i
d
.
i
.
c
c
a
Indonesia ………………………………………………………..
34
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
4.3 Perkembangan Ekspor .
Batubara
Indonesia………………….. 36
u
u
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
4.4 Perkembangan
Nilai
Tukar Rupiah………………………….. 40
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
4.5 Analisis
Data…………………………………………………….
43
/
/
:
:
ttp
tpAnalisis Regresi Linier Berganda…………………………..
tp43
hht4.5.1
hhtttp

4.2 Perkembangan Konsumsi dan Produksi Batubara

4.5.2 Pengujian Hipotesis ( Uji Statistik) ………………………

45

46
d
i
d
.
i
.
c
4.6 Pembahasan …………………………………………………
48
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xiii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp
4.5.3 Hasil Uji Ekonometrika……………………………………

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
d
i
i
d
d
.
.
BAB
5. KESIMPULAN DAN SARAN ............................................................
51
i
i
.
.
c
c
c
c
a
a
j.j.a
j.j.a
5.1 Kesimpulan...................................................................................
51
e
e
e
e
n
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
u
5.2 Saran .............................................................................................
51
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
: .......................................................................................
p
p
DAFTAR PUSTAKA
53 :
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
LAMPIRAN-LAMPIRAN ................................................................................ 58

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xiv
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un
1.1

1.2

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Halaman
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
Perkembangan
Nilai
Ekspor
Migas dan Non Migas
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
ttp
tp:3
tp: (Juta USS) ...................................................................
Tahun
hhtttp
hht1995-2009
DAFTAR TABEL

Perkembangan Produksi dan Nilai Ekspor Batubara Indonesia ke Jepang

Tahun 1995-2009 ................................................................... ……………
6
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
2.1
Penelitian Terdahulu dengan Penelitian Sekarang………………………..
18
.
.
c
c
c
c
a
a
.
.
j j.a 4.1 Perkembangan Nilai Ekspor BatubaranIndonesia
j j.a( Ribu/US$)................... 39
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
un
u
.
.
4.2 Perkembangan Nilai TukarlRupiah
Terhadap
Dollar
Amerika
.................
42
b
b
i
i
b
b
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i Berganda .............................................................. :/:44//d
4.3 Hasil Uji Regresi/d
Linier
d
d
/
/
/
:
/
:
p
p
t
t
p
4.4 Hasil t
Uji
Heterokedastisitas
……………………………………………….
t
tp 47
t
t
t
h
h
h
h
4.6 Hasil Uji Autokorelasi ……………………………………….………… .
47

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xv
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un
1.1
2.1
2.2

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
Halaman
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
/
Importir Batubara
Terbesar
Dunia (Juta/Ton) .......................................... :
8 //d
d
d
/
/
/
:
/
/
p:Pada Penawaran ..............................................................
tp15 :
tKurs
Pengaruh
hhtttp
hhtttp
Kerangka Berpikir .................................................................................... 21
DAFTAR GAMBAR

3.1 Statistik Durbin-Watson ............................................................................ 30
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
4.1
Eksportir Batubara Terbesar Dunia (Juta/Ton) ...........................................
37
.
.
c
c
c
c
a
a
.
.
j j.a
j j.a
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
.
.
u
un
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xvi
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

/://
:
p
t
p
t
hhtt

/://
:
p
t
p
t
hhtt

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
Halaman
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
A. Data Variabel
Penelitian
Sebelum
di
Log..........................................
…..…
59
:
:
p
p
t
t
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h 60
h Penelitian Sesudah di Log …………………………………..
B. Data Variabel

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

DAFTAR LAMPIRAN

C. Hasil Analisis Regresi Linier Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi

Nilai Ekspor Batubara Indonesia ke Jepang……………………………….. 61
d
d
i
i
d
d
.
.
i
i
.
.
c
c
D.
Hasil
Uji
Asumsi
Klasik
Faktor-Faktor
Yang
Mempengaruhi
c
c
a
a
.
.
a
a
j
j
.
.
j
j
e
e
e
e
n
n
n
Nilai
Ekspor
Batubara
Indonesia
ke
Jepang
............................................
…... 62
n
n
u
u
.
.
u
un
u
.
.
b
b
i
i
b.................................................................…… 62 iggililib
l
i
D1. Hasil Uji Multikolinieritas
i
l
i
g
i
g
i
i
d
d
/
/
d
d
D2. Hasil Uji Heteroskedastisitas
.............................................................. ……
64
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
p
t…….65
tpAutokorelasi ........................................................................
D3. Hasil
hhtttp
hhtttUjip

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
.
a
j
.
j
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
i
i
b
b
l
l
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
:
:
tp
tp
hhtttp
hhtttp

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
un

d
i
d
.
i
.
c
c
a
j.j.a
e
e
n
n
n
n
u
u
.
.
u
u
.
.
b
b
ilib
ilib
l
l
i
i
i
i
g
g
i
i
g
g
i
i
d
d
/
/
d
d
xvii
/
/
/
/
:
:
/
/
tp:
tp:
hhtttp
hhtttp