Rancang Bangun Sistem Informasi Manajemen untuk Perencanaan dan Pengendalian Produksi dan Sediaan di PT Tirtalina Bottling Company

UNTUK BEREHGAMAAM DAN PEMGEMDALIAM FWCDDUKSS
BAN SEDIAAH Dfl PT TDRTALff MA B Q n L lMG COMPANY

Budhi Wibowo. F 19.0852.

Rancang Bangun S i s t e m I n f o r m a s i

Manajemen untuk Perencanaan dan P e n g e n d a l i a n P r o d u k s i dan
S e d i a a n dl PT T i r t a l i n a B o t t l i n g Company.

M bawah bimbi-

ngan E r i y a t n o dan Zaki F. Rachmat.

RINGKASAN

Bidang Perencanaan dan P e n g e n d a l i a n P r o d u k s i dan S e d i a a n (PPPS) a t a u t t P r o d u c t i o n and I n v e n t o r y P l a n n i n g and Cont r o l " (PIPC) merupakan s a l a h s a t u b i d a n g p e n t i n g dalam manajemen s u a t u i n d u s t r i .

Keputusan o p e r a s i o n i l yeng d i a m b i l

dalam PPPS b e r s i f a t dinamik, dalam a r t i berubah-ubah menurut

waktu s e s u a i dengan k o n d i s i s a a t i t u .

S i s t e m I n f o r m a s i Ma-

na jemen yang e f i s i e n , d a p a t m e l i p u t s e g a l a d a t a / i n f a r m a s i
yang p e n t i n g b a i k i t u d a r i dalam msupun d a r i l u a r i n d u s t r i
s e c a r a c e p s t , dan d i s a j i k a n dalam waktu yang t e p a t s e h i n g g a
berguna untuk mendukung f u n g s i - f u n g s i manajemen dalam i n d u s -

tri tersebut.
P e n e l i t i a n yang d i l a k u k a n t e r h a d a p sebuah i n d u s t r i m i numan r i n g a n i n i b e r t u j u a n untuk mempelajari d a t a dan a l i r a n
i n f a r r a s s i yang b e r k a i t a n dengan PPPS, mempelajari kemungkinan pengembangan Sistem I n f o r m a s i Msnajemen untuk PPPS yang
l e b i h e f i s i e n s e r t a merancang p a k e t program komputer i n t e r a k t i f b e r d a s a r k a n k a i d a h S i s t e m fianajernen Pangkalan Data,
yang didukung beberapa t e k n i k baku untuk PPPS.
P a k e t program TIWTA'86 merupakan p e r a n g k a t l u n a k yang

1

dike~nbangkan untuk mendukung pengembangan S i s t e m I n f o r m a s i


1

Manajemen d i PT T i r t a l i n a B o t t l i n g Company.

Paket program

T I W P A ' ~yang
~
dirancang berdasarkan kebutuhan pengguna
t e r s e b u t , t e r d i r i d a r i 52 program ,dan 23 f i l e d a t a yang d i b u a t berdasarkan kaidah Sistem b n a j e m e n Pangkalan Data den
b e r s i f a t i n t e r a k t i f sehingga mudah d i k o n t r o l s e r t a digunakan o l e h pengguna.

Diantara 52 program t e r s e b u t t e r d a p a t

due buah program yang b e r i s i t e k n i k baku untuk mendukung
PPPS, y a i t u peramalan dengan metode pemulusan dan model
"Economic Order Quantity" untuk pengendalian s e d i a a n .
Dengan membandingkan biaya Sistem I n f o r m a s i Manajemen
yang ada s e k a r a n g i n i dengan yang akan dikembangkan, d i p e r k i r a k a n akan d i d a n a t keuntungan dengan mengurangi b i a y a s e b e s a r Rp 1 839 223/tahun.


Beberapa keuntungan l a i n yang

t i d a k d a p a t dinyatakan dalam n i l a i uang ( i n t a n g i b l e ) a n t a r a
i a i n a d a i a h kenudahan dalam membuat l a p o r a n , kemudahan dalam mencari i n f o r m s i t e r t e n t u , kemudahan dalam membuat kep u t u s a n , i n f o r m a s i t e r s a j i dalam format yang l e b i h b a i k , meningkatkan kecepatan p e n y a j i a n i n f o r m a s i , meningkatkan k e t e p a t a n keputusan den adanya b e r b a g a i i n f o r m a s i baru.
Untuk pengembangan l e b i h E a n j u t Sistem Informasi Manajemen d i PT T i r t a l i n a , d i s a r a n k a n untuk diarahkan ke Sistem
I n f o r m a s i Manajemen pendukung Sistem Akuntasi, Sistem Person a l i a dan Sistem Pengawasan Mutu, sehingga dapat d i i n t e g r a s i k a n dengan Sistem Informasi Manajemen untuk PPPS.

I N S T I T U T FERTANIAN BOGOR

PANCANG BANGUN S I S T a INFOR1"iASI MANAJUNTUK PEFBNCMAAN DAN P E h ' G m D A L I A N PRODmCSI
DAN SEDIBCSi D I PT T I R T A L I N A EDTTLING COMPANY
SICRIPSI

Disetu j u i ,

KATA PENGANTAR

S e g a l a p u j i b a e i A l l a h SWT,, a t a s s e g a l a rahmat-Nya
s k r i p s i i n i dapat diselesaikan.
S k r i p s i i n i disusun berdasarkan observasi lapang, s t u d i p u s t a k a , k o n s u l t a s i dan pemrograman komputer yang b e r t u juan untuk merancang pengembangan S i s t e m I n f o r m a s i Manajemen untuk Perencanaan dan P e n g e n d a l i a n P r o d u k s i dan S e d i a a n

d i PT T i r t a l i n a B o t t l i n g Company.
Terima k a s i h diucapkan kepada:

1. D r . Ir. Eriyatno,MSc. dan D r . Ir. Zaki F. Rachmat, MSc.,
s e l a k u d o s e n pembimbing, yang t e l a h membimbing p e n u l i s
dalam m e n y e l e s a i k a n s k r i p s i i n i .

2. Ir. Pramono s e l a k u manajer p r o d u k s i PT T i r t a l i n a Bott l i n g Company, yang t e l a h memberikan kesempatan kepada
p e n u l i s u n t u k melakukan p e n e l i t i a n d i p e r u s a h a a n t e r s e but.

3. Segenap s t a f dan pegawai F a k u l t a s Teknologi P e r t a n i a n .
4. Wurry S y e n g t e l a h memberikan dorongan m o r i l dalam penyelesaian s k r i p s i i n i .

5. Rekan-rekan yang t e l a h memberikan b a n t u a n dalam p e n y e l e saian skripsi i n i .
P e n u l i s menyadari bahwa s k r i p s i i n i masih jauh d a r i
sempurna.

Naaun meskipun d e m i k i a n , mudah-mudahan s k r i p s i

i n i d a p a t b e r m a n f a a t b a g i k i t a semua.


Penulis

DAFTAR IS1

Halaman
KATA PENGILNTAR
DAFTAR TADEL

.

.

.

.

.

.


.

.

.

.

.

.

.

.

.

a


.

..................

.................
DAFTAR LAI4PIRAN . . . . . . . . . . . . . . . .

DAFTAR GAMBAR

. PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. LANDASAN TEORI . . . . . . . . . . . . . . . . .
A . SISTEt4 IHFORMI\SI MANAJEMEN . . . . . . . . .
B . PERENCANAAN DAN PENGENDALIAN PRODUKSI DAN
SEDIAAN.. . . . . . . . . . . . . . . . . .
C . LANDASAN MATEMATIK . . . . . . . . . . . . .
111. ANALISA SISTEM INFORNASI . . . . . . . . . . . .
A . PR0SE:S PRODUKSI
.............
I


. STRUKTUR ORGANISASI . . . . . . . . . . . . .
..............
C.ALIRANINFORMAS1

B

.........
I V . fENGEt.IBANGAIi SISTEM INFORttASI . . . . . . . . .
A . TUJUAN DAN SASARAN . . . . . . . . . . . . .
B . SPESIFIKASI SISTEM . . . . . . . . . . . . .
.............
V . HASIL DAN PEMUAHASAN
V I . KESIt4PULAIi DAN S A R A N . . . . . . . . . . . . . .
D

. KEBUTUHAN

DAN PERMASALAHAN


. KESIHI'ULAN . . . . . . . . . . . . . . . . .
M . SARAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

A

DAFTAR PUSTAKA

. . . . . . . . . . . . . .

iii
Y

vi

x
1

5

5

20

29

43
43

45
53
69

73

73
75
91

137
137
139


14

DAFTAR TABEL

....... ..

Tabel

1.

Perbedaan k a r a k t e r i s t i k d a l a n t i n g l r a t a n
pengarnbilan k e p u t u s a n

Tabel

2.

K a r a l c t e r i s t i k Pengolahan Data E l e k t r o n i k ,
Sistem I n f o r m a s i Manajemen dan S i s t e m Penunjang Keputtlsan e a a e
e
e
e

. -

-

Tabel

3.

P e r k i r a a n kebutuhan k e r t a s p e r tahun

Tabel

4,

Perkiraam k e b u t u h a a k a r b o n per t a h m

Tabel

5,

P e r k i r a a n kebutuhan waktu menjalankan
b e r b a g a i program m t i n h a r i a a p a k e t
program TIRTA186

..

9

12

127

..

128

.. . . . . . . . . .

uo

DAFTAR GAMBAR
Halaman
Gambnr

1.

Gambar

2.

Gambar

3.

Gambar

4.

Gambar

5.

Gambar

6.

Gambar

7.

Gambar

8.

Gambar

9.

Gambar 10.

.
S i s t e m I n f o r m a s i Flanajemen u n t u k P e r e n c a naan dan P e n g e n d a l i a n . . . . . . . . . .
P e n g o l a h a n d a t a t a n p a SMPD . . . . . . .
P e n g o l a h a n d a t a d e n g a n SMPD . . . . . . .
Daur h i d u p d a t a . . . . . . . . . . . . . .
Daur h i d u p s i s t e m i n f o r m a s i b e r d a s a r k a n
komputer . . . . . . . . . . . . . . . .
S i s t e m PPPS t e r p a d u . . . . . . . . . . .
Hubungan a n t a r a t o t a l b i a y a s e d i a a n d e ngan jumlah pemesanan ekonomis . . . . .
Hubungan a n t a r a jumlah b a r a n g d e n g a n waktu . . . . . . . , . . . . . . . . . . .
tfodel d n s a r S i s tem ~ n f o r m a s iIvIanajemen.

Hubungan a n t a r a jumlah b a r a n g d e n g a n wakt u , u n t u k t i n g k a t k e b u t u h a n menyebar n o r mal dan waktu t e n g g a n g k o n s t a n

.....

Gambar 11.

Skema p r o s e s p r o d u k s i d i PT T i r t a l i n a

Gambnr 1 2 .

S t r u k t u r o r g a n i s a s i PT T i r t a l i n a

Gambar 13.
Gambar 1 4 .
Gambar 15.
Gambar 1 6 .
Gambnr

17.

..

....
S t r u l c t u r o r g a n i s a s i b a g i a n pengawasan mut u PT T i r t a l i n a . . . . . . . . . . . . .
S t r u k t u r o r g a n i s a s i b a g i a n umum PT T i r t a lina . . . . . . . . . . . . . . . . . .
S t r u k t u r o r g a n i s a s i b a g i a n a k u n t a n s i PT
Tirtalina . . . . . . . . . . . . . . . .
S t r u k t u r o r g a n i ~ a s ib a g i a n pengamafian pab r i k PT T i r t a l i n a . . . . . . . . . . . .
Diagram a l i r p r o s e s s u b s i o t e m i n f o r m a s i
u n t u k p e n g e n d a l i e n b a h a n baku & s u k u c a dane;
,
.

.... ............

6
10

14

14
16
19

24
38

39
41

45
48

49
49
50

51
55

Diagram a l i r i n f o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi untulc p e n g e n d a l i a n bahan baku & s u kucadang

56

Gambar 19.

Diaeram a l i r p r o s e s s u b sistem i n f o r m a s i
u n t u k p e n g e n d a l i a n b o t o l kosong & produlc

59

Gambar 20.

Diagram a l i r i n f o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi u n t u k p s n g e n d a l i a n b o t o l k o s o n g &
produk..

60

Gambar 18.

....:.......

...............

......
....

Gambar 21.

Diagram a l i r p r o s e s s u b sistsm i n f o r m a s i
untulc p m g e n d a l i a n p r o d u k s i

64

Gambar 22.

Diagram a l i r i n I o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi u n t u k p e n g e n d a l i a n p r o d u k s i

65

Gambar 23.

Diagram a l i r p r o s e s s u b S i s t e m i n f o r m a s i
untuk porencanaan p r o d u k s i & s e d i a a n

Gambar

D:La!;rnm a l i r i n f o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi u n t u k p e r a n c a n a a n p r o d u k s i & s e d i a -

211.

..

.................

68

Diagram a l i r proGes s u b s i s t e m i n f o r m a s i
untulc p e n g e n d a l i a n bahan balcu & sub cadang

.................

83

Diagram a l i r p r o s e s s u b s i s t e m i n f o r m a s i
u n t u k pengendalBan b o t o l k o s o n g & prodirk

85

an

Gambar 26.

67

Gambar 27.

Diagram a l i r p r o s e s s u b s i s t e m i n f o r m a s i
untuk pengendalian produksi

......

87

Gambar 28.

Diagram a l i r p r o s e s s u b s i s t e z a i n f o - m a s i
,
untuk perencanaan produkoi & s e d i a a n

89

Gambar 23.

Penarnpilan d i l a y a r program menu utama

95

Gambar 30.

Penampilan d i l a y a r program s u b menu pen g e n d a l i a n bahan baku & sulcu c a d a n g

.

Penampilan d i l a y a r s u b - s u b menu pemncuka n d a t a p e n g e n d a l i a n bahan baku & s t i k u
cadnng
Gambar 3 2 .
Gambar 33.

95

. . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Fenampixan d i l a y a r program-program pemas u k a n bahan baku & sulcu c a d a n g ' ........ 96
Penampi l a n d i l a y a r program-program pen g e l u a r a n bahan.bnlru & sulcu c a d a n g . . . 97
vii

Gambar 34.

P e n a m p i l a n d i l a y a r program p e n g e l u a r a n
bahan b a k u , jumlah d i gudang l e b i h b e s a r
d a r i t i t.ik pemesanan

98

P e n a m p i l a n d i l a y a r program s u b - s u b menu
l a p o r a n r u t i n p e n g e n d a l i a n bahan baku &
suku cadang

99

...........

Gambar 35.

...............

Gambar 36.

Gambar 37.
Gambar 5-8.
Gambar 39.

Penampil.an d i l a y a r program s u b - s u b menu
l i h a t d a t a d i l a y a r p e n g e n d a l i a n bahan
baku & s u k u c a d a n g

. . . . . . . . . . . 100
P e n a m p i l a n d i l a y a r program l i h a t d a t a d i
l a y a r p o s i s i s t o k suku cadang . . . . . . 1 0 0
P e n a m p i l a n d i l a y a r program l i h a t d a t a d i
l a y a r p o s i s i s t o k bahan baku . . . . . . 101
Penampilan d i l ' a y a r s u b menu p e n g e n d a l i a n
b o t o l kosong
produk . . . . . . . . . . 102
P e n a m p i l a n d i l a y a r program s u b - s u b menu
102
p e n g e n d a l i a n b o t o l lcosong & produk .
P e n a m p i l a n d i l a y a r program d a t a h a r i a n
gudang p e n y a l u r . . . . . . . . . . . . . 103
&

tiambar I+O.
Gambar 41.
Gambar 42.

P e n a m p i l a n d i l a y a r program-program pemas u k a n b o t o l k o s o n g k e p a b r i k & h a s i l prod u k s i k e gudang

104

Penampilan d i l a y a r sub-sub menu l a p o r a n
r u t i n p e n g e n d a l i a n b o t o l k o s o n g & produk

104

Penampilan d i l a y a r program-program pemak a i a n b o t o l k0S0ng u n t u k p r o d u k s i d a n pen g i r i m a n produk k e gudang p e n y a l u r

105

.............

Gambar
Gambar

ltj.

Itit.

.

Gambar lt5.
tiambar 46.
Gambar I t ? .
Gambar 48.
Gambar 43.

Penampilan d i l a y a r program s u b menu pengendalian produksi

. . . . . . . . . . . 107
Penampilan d i l a y a r program pemasulcan dat a p e n g e n d a l i a n p r o d u k s i . . . . . . 106
Penampilan d i l a y a r program s u b menu per e n c a n a a n p r o d u k s i & s e d i a n n . . . . . . 109
Penampilan d i l a y a r program r e n c a n a produlcsi b u l a n a n . . . . . . . . . . . . . . 111
Penampilan d i l a y a r program r e n c a n a p r o duksi harian . . . . . . . . . . . . . . 112
vii

UNTUK BEREHGAMAAM DAN PEMGEMDALIAM FWCDDUKSS
BAN SEDIAAH Dfl PT TDRTALff MA B Q n L lMG COMPANY

Budhi Wibowo. F 19.0852.

Rancang Bangun S i s t e m I n f o r m a s i

Manajemen untuk Perencanaan dan P e n g e n d a l i a n P r o d u k s i dan
S e d i a a n dl PT T i r t a l i n a B o t t l i n g Company.

M bawah bimbi-

ngan E r i y a t n o dan Zaki F. Rachmat.

RINGKASAN

Bidang Perencanaan dan P e n g e n d a l i a n P r o d u k s i dan S e d i a a n (PPPS) a t a u t t P r o d u c t i o n and I n v e n t o r y P l a n n i n g and Cont r o l " (PIPC) merupakan s a l a h s a t u b i d a n g p e n t i n g dalam manajemen s u a t u i n d u s t r i .

Keputusan o p e r a s i o n i l yeng d i a m b i l

dalam PPPS b e r s i f a t dinamik, dalam a r t i berubah-ubah menurut
waktu s e s u a i dengan k o n d i s i s a a t i t u .

S i s t e m I n f o r m a s i Ma-

na jemen yang e f i s i e n , d a p a t m e l i p u t s e g a l a d a t a / i n f a r m a s i
yang p e n t i n g b a i k i t u d a r i dalam msupun d a r i l u a r i n d u s t r i
s e c a r a c e p s t , dan d i s a j i k a n dalam waktu yang t e p a t s e h i n g g a
berguna untuk mendukung f u n g s i - f u n g s i manajemen dalam i n d u s -

tri tersebut.
P e n e l i t i a n yang d i l a k u k a n t e r h a d a p sebuah i n d u s t r i m i numan r i n g a n i n i b e r t u j u a n untuk mempelajari d a t a dan a l i r a n
i n f a r r a s s i yang b e r k a i t a n dengan PPPS, mempelajari kemungkinan pengembangan Sistem I n f o r m a s i Msnajemen untuk PPPS yang
l e b i h e f i s i e n s e r t a merancang p a k e t program komputer i n t e r a k t i f b e r d a s a r k a n k a i d a h S i s t e m fianajernen Pangkalan Data,
yang didukung beberapa t e k n i k baku untuk PPPS.
P a k e t program TIWTA'86 merupakan p e r a n g k a t l u n a k yang

1

dike~nbangkan untuk mendukung pengembangan S i s t e m I n f o r m a s i

1

Manajemen d i PT T i r t a l i n a B o t t l i n g Company.

Paket program

T I W P A ' ~yang
~
dirancang berdasarkan kebutuhan pengguna
t e r s e b u t , t e r d i r i d a r i 52 program ,dan 23 f i l e d a t a yang d i b u a t berdasarkan kaidah Sistem b n a j e m e n Pangkalan Data den
b e r s i f a t i n t e r a k t i f sehingga mudah d i k o n t r o l s e r t a digunakan o l e h pengguna.

Diantara 52 program t e r s e b u t t e r d a p a t

due buah program yang b e r i s i t e k n i k baku untuk mendukung
PPPS, y a i t u peramalan dengan metode pemulusan dan model
"Economic Order Quantity" untuk pengendalian s e d i a a n .
Dengan membandingkan biaya Sistem I n f o r m a s i Manajemen
yang ada s e k a r a n g i n i dengan yang akan dikembangkan, d i p e r k i r a k a n akan d i d a n a t keuntungan dengan mengurangi b i a y a s e b e s a r Rp 1 839 223/tahun.

Beberapa keuntungan l a i n yang

t i d a k d a p a t dinyatakan dalam n i l a i uang ( i n t a n g i b l e ) a n t a r a
i a i n a d a i a h kenudahan dalam membuat l a p o r a n , kemudahan dalam mencari i n f o r m s i t e r t e n t u , kemudahan dalam membuat kep u t u s a n , i n f o r m a s i t e r s a j i dalam format yang l e b i h b a i k , meningkatkan kecepatan p e n y a j i a n i n f o r m a s i , meningkatkan k e t e p a t a n keputusan den adanya b e r b a g a i i n f o r m a s i baru.
Untuk pengembangan l e b i h E a n j u t Sistem Informasi Manajemen d i PT T i r t a l i n a , d i s a r a n k a n untuk diarahkan ke Sistem
I n f o r m a s i Manajemen pendukung Sistem Akuntasi, Sistem Person a l i a dan Sistem Pengawasan Mutu, sehingga dapat d i i n t e g r a s i k a n dengan Sistem Informasi Manajemen untuk PPPS.

I N S T I T U T FERTANIAN BOGOR

PANCANG BANGUN S I S T a INFOR1"iASI MANAJUNTUK PEFBNCMAAN DAN P E h ' G m D A L I A N PRODmCSI
DAN SEDIBCSi D I PT T I R T A L I N A EDTTLING COMPANY
SICRIPSI

Disetu j u i ,

KATA PENGANTAR

S e g a l a p u j i b a e i A l l a h SWT,, a t a s s e g a l a rahmat-Nya
s k r i p s i i n i dapat diselesaikan.
S k r i p s i i n i disusun berdasarkan observasi lapang, s t u d i p u s t a k a , k o n s u l t a s i dan pemrograman komputer yang b e r t u juan untuk merancang pengembangan S i s t e m I n f o r m a s i Manajemen untuk Perencanaan dan P e n g e n d a l i a n P r o d u k s i dan S e d i a a n
d i PT T i r t a l i n a B o t t l i n g Company.
Terima k a s i h diucapkan kepada:

1. D r . Ir. Eriyatno,MSc. dan D r . Ir. Zaki F. Rachmat, MSc.,
s e l a k u d o s e n pembimbing, yang t e l a h membimbing p e n u l i s
dalam m e n y e l e s a i k a n s k r i p s i i n i .

2. Ir. Pramono s e l a k u manajer p r o d u k s i PT T i r t a l i n a Bott l i n g Company, yang t e l a h memberikan kesempatan kepada
p e n u l i s u n t u k melakukan p e n e l i t i a n d i p e r u s a h a a n t e r s e but.

3. Segenap s t a f dan pegawai F a k u l t a s Teknologi P e r t a n i a n .
4. Wurry S y e n g t e l a h memberikan dorongan m o r i l dalam penyelesaian s k r i p s i i n i .

5. Rekan-rekan yang t e l a h memberikan b a n t u a n dalam p e n y e l e saian skripsi i n i .
P e n u l i s menyadari bahwa s k r i p s i i n i masih jauh d a r i
sempurna.

Naaun meskipun d e m i k i a n , mudah-mudahan s k r i p s i

i n i d a p a t b e r m a n f a a t b a g i k i t a semua.

Penulis

DAFTAR IS1

Halaman
KATA PENGILNTAR
DAFTAR TADEL

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

a

.

..................

.................
DAFTAR LAI4PIRAN . . . . . . . . . . . . . . . .

DAFTAR GAMBAR

. PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. LANDASAN TEORI . . . . . . . . . . . . . . . . .
A . SISTEt4 IHFORMI\SI MANAJEMEN . . . . . . . . .
B . PERENCANAAN DAN PENGENDALIAN PRODUKSI DAN
SEDIAAN.. . . . . . . . . . . . . . . . . .
C . LANDASAN MATEMATIK . . . . . . . . . . . . .
111. ANALISA SISTEM INFORNASI . . . . . . . . . . . .
A . PR0SE:S PRODUKSI
.............
I

. STRUKTUR ORGANISASI . . . . . . . . . . . . .
..............
C.ALIRANINFORMAS1

B

.........
I V . fENGEt.IBANGAIi SISTEM INFORttASI . . . . . . . . .
A . TUJUAN DAN SASARAN . . . . . . . . . . . . .
B . SPESIFIKASI SISTEM . . . . . . . . . . . . .
.............
V . HASIL DAN PEMUAHASAN
V I . KESIt4PULAIi DAN S A R A N . . . . . . . . . . . . . .
D

. KEBUTUHAN

DAN PERMASALAHAN

. KESIHI'ULAN . . . . . . . . . . . . . . . . .
M . SARAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

A

DAFTAR PUSTAKA

. . . . . . . . . . . . . .

iii
Y

vi

x
1

5

5
20

29

43
43

45
53
69

73

73
75
91

137
137
139

14

DAFTAR TABEL

....... ..

Tabel

1.

Perbedaan k a r a k t e r i s t i k d a l a n t i n g l r a t a n
pengarnbilan k e p u t u s a n

Tabel

2.

K a r a l c t e r i s t i k Pengolahan Data E l e k t r o n i k ,
Sistem I n f o r m a s i Manajemen dan S i s t e m Penunjang Keputtlsan e a a e
e
e
e

. -

-

Tabel

3.

P e r k i r a a n kebutuhan k e r t a s p e r tahun

Tabel

4,

Perkiraam k e b u t u h a a k a r b o n per t a h m

Tabel

5,

P e r k i r a a n kebutuhan waktu menjalankan
b e r b a g a i program m t i n h a r i a a p a k e t
program TIRTA186

..

9

12

127

..

128

.. . . . . . . . . .

uo

DAFTAR GAMBAR
Halaman
Gambnr

1.

Gambar

2.

Gambar

3.

Gambar

4.

Gambar

5.

Gambar

6.

Gambar

7.

Gambar

8.

Gambar

9.

Gambar 10.

.
S i s t e m I n f o r m a s i Flanajemen u n t u k P e r e n c a naan dan P e n g e n d a l i a n . . . . . . . . . .
P e n g o l a h a n d a t a t a n p a SMPD . . . . . . .
P e n g o l a h a n d a t a d e n g a n SMPD . . . . . . .
Daur h i d u p d a t a . . . . . . . . . . . . . .
Daur h i d u p s i s t e m i n f o r m a s i b e r d a s a r k a n
komputer . . . . . . . . . . . . . . . .
S i s t e m PPPS t e r p a d u . . . . . . . . . . .
Hubungan a n t a r a t o t a l b i a y a s e d i a a n d e ngan jumlah pemesanan ekonomis . . . . .
Hubungan a n t a r a jumlah b a r a n g d e n g a n waktu . . . . . . . , . . . . . . . . . . .
tfodel d n s a r S i s tem ~ n f o r m a s iIvIanajemen.

Hubungan a n t a r a jumlah b a r a n g d e n g a n wakt u , u n t u k t i n g k a t k e b u t u h a n menyebar n o r mal dan waktu t e n g g a n g k o n s t a n

.....

Gambar 11.

Skema p r o s e s p r o d u k s i d i PT T i r t a l i n a

Gambnr 1 2 .

S t r u k t u r o r g a n i s a s i PT T i r t a l i n a

Gambar 13.
Gambar 1 4 .
Gambar 15.
Gambar 1 6 .
Gambnr

17.

..

....
S t r u l c t u r o r g a n i s a s i b a g i a n pengawasan mut u PT T i r t a l i n a . . . . . . . . . . . . .
S t r u k t u r o r g a n i s a s i b a g i a n umum PT T i r t a lina . . . . . . . . . . . . . . . . . .
S t r u k t u r o r g a n i s a s i b a g i a n a k u n t a n s i PT
Tirtalina . . . . . . . . . . . . . . . .
S t r u k t u r o r g a n i ~ a s ib a g i a n pengamafian pab r i k PT T i r t a l i n a . . . . . . . . . . . .
Diagram a l i r p r o s e s s u b s i o t e m i n f o r m a s i
u n t u k p e n g e n d a l i e n b a h a n baku & s u k u c a dane;
,
.

.... ............

6
10

14

14
16
19

24
38

39
41

45
48

49
49
50

51
55

Diagram a l i r i n f o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi untulc p e n g e n d a l i a n bahan baku & s u kucadang

56

Gambar 19.

Diaeram a l i r p r o s e s s u b sistem i n f o r m a s i
u n t u k p e n g e n d a l i a n b o t o l kosong & produlc

59

Gambar 20.

Diagram a l i r i n f o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi u n t u k p s n g e n d a l i a n b o t o l k o s o n g &
produk..

60

Gambar 18.

....:.......

...............

......
....

Gambar 21.

Diagram a l i r p r o s e s s u b sistsm i n f o r m a s i
untulc p m g e n d a l i a n p r o d u k s i

64

Gambar 22.

Diagram a l i r i n I o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi u n t u k p e n g e n d a l i a n p r o d u k s i

65

Gambar 23.

Diagram a l i r p r o s e s s u b S i s t e m i n f o r m a s i
untuk porencanaan p r o d u k s i & s e d i a a n

Gambar

D:La!;rnm a l i r i n f o r m a s i s u b s i s t e m i n f o r masi u n t u k p e r a n c a n a a n p r o d u k s i & s e d i a -

211.

..

.................

68

Diagram a l i r proGes s u b s i s t e m i n f o r m a s i
untulc p e n g e n d a l i a n bahan balcu & sub cadang

.................

83

Diagram a l i r p r o s e s s u b s i s t e m i n f o r m a s i
u n t u k pengendalBan b o t o l k o s o n g & prodirk

85

an

Gambar 26.

67

Gambar 27.

Diagram a l i r p r o s e s s u b s i s t e m i n f o r m a s i
untuk pengendalian produksi

......

87

Gambar 28.

Diagram a l i r p r o s e s s u b s i s t e z a i n f o - m a s i
,
untuk perencanaan produkoi & s e d i a a n

89

Gambar 23.

Penarnpilan d i l a y a r program menu utama

95

Gambar 30.

Penampilan d i l a y a r program s u b menu pen g e n d a l i a n bahan baku & sulcu c a d a n g

.

Penampilan d i l a y a r s u b - s u b menu pemncuka n d a t a p e n g e n d a l i a n bahan baku & s t i k u
cadnng
Gambar 3 2 .
Gambar 33.

95

. . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Fenampixan d i l a y a r program-program pemas u k a n bahan baku & sulcu c a d a n g ' ........ 96
Penampi l a n d i l a y a r program-program pen g e l u a r a n bahan.bnlru & sulcu c a d a n g . . . 97
vii

Gambar 34.

P e n a m p i l a n d i l a y a r program p e n g e l u a r a n
bahan b a k u , jumlah d i gudang l e b i h b e s a r
d a r i t i t.ik pemesanan

98

P e n a m p i l a n d i l a y a r program s u b - s u b menu
l a p o r a n r u t i n p e n g e n d a l i a n bahan baku &
suku cadang

99

...........

Gambar 35.

...............

Gambar 36.

Gambar 37.
Gambar 5-8.
Gambar 39.

Penampil.an d i l a y a r program s u b - s u b menu
l i h a t d a t a d i l a y a r p e n g e n d a l i a n bahan
baku & s u k u c a d a n g

. . . . . . . . . . . 100
P e n a m p i l a n d i l a y a r program l i h a t d a t a d i
l a y a r p o s i s i s t o k suku cadang . . . . . . 1 0 0
P e n a m p i l a n d i l a y a r program l i h a t d a t a d i
l a y a r p o s i s i s t o k bahan baku . . . . . . 101
Penampilan d i l ' a y a r s u b menu p e n g e n d a l i a n
b o t o l kosong
produk . . . . . . . . . . 102
P e n a m p i l a n d i l a y a r program s u b - s u b menu
102
p e n g e n d a l i a n b o t o l lcosong & produk .
P e n a m p i l a n d i l a y a r program d a t a h a r i a n
gudang p e n y a l u r . . . . . . . . . . . . . 103
&

tiambar I+O.
Gambar 41.
Gambar 42.

P e n a m p i l a n d i l a y a r program-program pemas u k a n b o t o l k o s o n g k e p a b r i k & h a s i l prod u k s i k e gudang

104

Penampilan d i l a y a r sub-sub menu l a p o r a n
r u t i n p e n g e n d a l i a n b o t o l k o s o n g & produk

104

Penampilan d i l a y a r program-program pemak a i a n b o t o l k0S0ng u n t u k p r o d u k s i d a n pen g i r i m a n produk k e gudang p e n y a l u r

105

.............

Gambar
Gambar

ltj.

Itit.

.

Gambar lt5.
tiambar 46.
Gambar I t ? .
Gambar 48.
Gambar 43.

Penampilan d i l a y a r program s u b menu pengendalian produksi

. . . . . . . . . . . 107
Penampilan d i l a y a r program pemasulcan dat a p e n g e n d a l i a n p r o d u k s i . . . . . . 106
Penampilan d i l a y a r program s u b menu per e n c a n a a n p r o d u k s i & s e d i a n n . . . . . . 109
Penampilan d i l a y a r program r e n c a n a produlcsi b u l a n a n . . . . . . . . . . . . . . 111
Penampilan d i l a y a r program r e n c a n a p r o duksi harian . . . . . . . . . . . . . . 112
vii