GAMBARAN KADAR BIOLOGICAL OXYGEN DEMAND (BOD), CHEMICAL OXYGEN DEMAND (COD) DAN DISOLVED OXYGEN (DO) PADA LIMA KOLAM PENGOLAHAN LIMBAH CAIR (Studi di Industri Karet PTPN XII Kebun Kendeng Lembu Kabupaten Banyuwangi)

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i

l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

GAMBARAN KADAR BIOLOGICAL OXYGEN DEMAND (BOD), CHEMICAL
OXYGEN DEMAND (COD) DAN DISOLVED OXYGEN (DO)

PADA LIMA KOLAM PENGOLAHAN LIMBAH CAIR
(Studi di Industri Karet PTPN XII Kebun Kendeng Lembu Kabupaten Banyuwangi)

SKRIPSI

Oleh
Provita Ayu Trestanti
NIM 082110101033

d.id
d
d
d
aj.ca.ciBAGIAN
aj.ca.ci .id DAN KESEHATAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.

.
j
j
j
j
KESEHATAN
LINGKUNGAN
KESELAMATAN
KERJA
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n

.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
FAKULTAS
KESEHATAN
MASYARAKAT
l
l
l
l

i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
//:JEMBER
//:d
UNIVERSITAS
:
:

:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp

h2012
hhttp
http

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttpOXYGEN DEMAND (BOD),
hthCHEMICAL
ttp
GAMBARAN
KADAR BIOLOGICAL

h

OXYGEN DEMAND (COD) DAN DISOLVED OXYGEN (DO)
PADA LIMA KOLAM
PENGOLAHAN LIMBAH
d
d
d
d.id CAIR
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id(Studi di Industri Karet
aj.ca.ci .idXII Kebun Kendeng Lembu
aj.ca.ciKabupaten
.
.
.
.
j
j
j
j
PTPN
Banyuwangi)
e
e
e
e
n e
n e
n e
n e

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

liibli.bu.un
i
g
i
//d ig
p://d

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
SKRIPSI
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
disusun
guna
melengkapi
tugas
akhir
dan
memenuhi
salah
satu
syarat
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttOleh

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.idProvita Ayu Trestanti j.aca.cid.id
a
.
j
e
e
NIM 082110101033
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

untuk menyelesaikan Program Pendidikan S-1 Kesehatan Masyarakat
dan mencapai gelar Sarjana Kesehatan Masyarakat

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
BAGIAN
KESEHATAN
LINGKUNGAN
DAN
KESEHATAN
KESELAMATAN
KERJA
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
FAKULTAS
KESEHATAN
MASYARAKAT
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
UNIVERSITAS
JEMBER

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

2012

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
ii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

PERSEMBAHAN

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Bismillahirrohmanirrohim,
ne
ne
ne skripsi ini saya persembahkan
ne kepada:
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
il Suwarno, M.Sc (alm) /dan
idgigtidak
idgigil
idgigDrs.
idgIbunda
igil Siti Aminah tercinta
/:d
/:d
/yang
//:d
//:d
1. Ayahanda
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
pernah lelah membesarkan penulis dengan penuh kasih sayang, mendidik,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

memberikan motivasi dan
serta senantiasa
id
.id tiada henti mendoakan yang .terbaik,

cac.id
cac.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
berkorban agar
nej. dapat menyelesaikanilibpendidikan
nej. dan bisa meraih cita-cita
nej.
.bu.penulis
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
gigili
idlangit;
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
setinggi
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
2. Kakakku Balinda Ahaddini Farikha dan Supriyanto yang telah memberikan
id.id penulis, memberikanacmotivasi
.cid.id kebahagiaan tersendiri
.ckepada
.cid.id dan kritik yang .ac.cid.id
c
c
a
a
.
.
.
jej.a
jej.a
jej.a
jej.a
e
e
e
e
n
n
n
membangun;b.un
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
3. Yang
Terkasih
Komang
Yudha,
terima
kasih
atas
segala
kesediaan
waktu,
tenaga
/
/
/
/
/
/
/
/
p
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:

h

ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej. dan saran;
serta memberikan
nej.
nej.
nkritik
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
Bapak
dan
Ibu
Guru
yang
telah
mendidik
penulis
sejak
duduk
di
bangku
Taman
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
aj.ac.
aj.ac.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e dan staf di FakultasbKesehatan
Seluruh keluarga
ne
ne Masyarakat Universitas
nbesar
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
Jember.
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
iii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

dan pikiran yang diberikan kepada penulis dalam membantu, mendoakan,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
4.
/
p

memberikan perhatiancdan
.ididkasih sayang, menjadi tempat
c.ididkeluh kesah penulis,

Kanak-Kanak hingga Sekolah Menengah Atas serta Bapak dan Ibu Dosen yang

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
5.
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
g
i
i
//d ig
p://d

telah memberikan ilmu,c.bimbingan
dan nasehat dengan c
penuh
idid
.idid kesabaran;

6. Almamater Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember yang penulis
banggakan.

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne terbesar adalah bukanilitidak
ne gagal, tetapi bangkit
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Kebanggaan
kita
yang
pernah
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
)
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
kembali
setiap
kali
kita
jatuh
(Confussius)
*
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

id.id
Jadilah orang
yang
ca.cid.id
ca.cid.idsedikit dari orang-orang yang
ca.ckebanyakan
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. dibandingkan denganborang
ej. melainkan dibandingkan
u.n
nej.
nbisa
nlain,
nej.
.bu.n
.tidak
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
Kesuksesan
anda
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
)
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dari diri anda
(Jaya)**
p
hthttp
hthsebelumnya
hthttp
ttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

MOTTO

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
neMotto Hidup. http://www.logikakehidupan.com/href?/01
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
*)
Confusius.
Tanpa
Tahun.
[21
juni
2012]
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil2010. The Power of Kepepet.:/Jakarta
idgigil
idgigil
idgig:ilPT Gramedia Utama
/:d
//:d
//:d
//:d
**) Jaya,
Setiabudi.
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
iv ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa skripsi yangj.berjudul:
ca.cid.id “Gambaran Kadar j.aca.cid.id
a
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
n
ej.
nej.
nej. (BOD), Chemical Oxygen
nDemand
nej.
.bu.n
.buDemand
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Biological
Oxygen
(COD)
dan
Dissolved
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Oxygen
Limbah Cair (Studi di
Karet
p
hthttp(DO) pada Lima Kolam Pengolahan
hthttp
hthIndustri
ttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

HALAMAN PERNYATAAN

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
u.n
ne tangan di bawah ini:ilib.bu.n
ne
.bbertanda
u
u
b
Saya yang
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Nama
:
Provita
Ayu
Trestanti
t
t
hhtt
hhtt
NIM

: 082110101033

PTPN XII Kebun Kendeng Lembu Kabupaten Banyuwangi)” adalah benar-benar

d
d
did
d
yang sudah saya jsebutkan
aj.ca.ci .id hasil karya sendiri, kecuali
aj.ca.ci .kutipan
aj.ca.ci .id sumbernya, belum ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
e
e
e
n
e
ne
ne
ninstansi
ne jiplakan. Saya bertanggung
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bukarya
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
pernah
diajukan
pada
mana
pun,
dan
bukan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
jawab
tp keabsahan dan kebenaranhhisinya
hhttpyang harus
hhtatas
ttp sesuai dengan skripsi ilmiah

h

dijunjung tinggi.

.cid.id
id saya buat dengan sebenarnya,
ca.cid.id
ca.cid.ini
ca.cid.id
Demikian pernyataan
tanpa adanya tekanan j.ac
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
e
n
n
nej.
nej. sanksi akademikilijika
nej.manapun serta bersedia
nej.
.bu.n
.bu.mendapat
.bu.pihak
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
dan
paksaan
dari
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
ternyata
inittp
tidak benar.
hthttp
hthttpdi kemudian hari pernyataanhth

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hh21tt Juni 2012
hhtt
Jember,

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Yang Menyatakan,
id.id
.
ca.cid.id
c
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
ht ttp Trestanti
hthttp
ProvitahAyu

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
v ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

NIM. 082110101033

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
n
nej.
nejBIOLOGICAL
nej. (BOD), CHEMICAL
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.DEMAND
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
GAMBARAN
KADAR
OXYGEN
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili DEMAND (COD) DAN
idgDISSOLVED
idgigili
igili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
OXYGEN
OXYGEN (DO)
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp PADA LIMA KOLAMhtPENGOLAHAN
hthttp
http
LIMBAH CAIR

h

HALAMAN PEMBIMBINGAN

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhSKRIPSI
tt

(Studi di Industri Karet PTPN XII Kebun Kendeng Lembu Kabupaten Banyuwangi)

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
Oleh
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
Dosen
Pembimbing
Utama
t
t
p
hhttp
Dosen
Pembimbing Anggota

ca.cid.id
a
.
j
.
e
Pembimbing .unnej
giigliiblib.u
i
d
/
/
: d
p
tp:// S.KM., M.Sc
h:thtKhoiron,
t
: Ellyke, S.KM., M.KL

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
vi ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

Provita Ayu Trestanti
NIM 082110101033

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

PENGESAHAN

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Skripsi yang berjudul
ne
ne
ne “Gambaran Kadar Biological
ne Oxygen Demand (BOD),
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgKolam
idgigil
idgigil Demand (COD) dan :Dissolved
idgigil Oxygen (DO) pada Lima
igil
//:d
//:d
//:d
//:d
Chemical
Oxygen
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
Pengolahan Limbah Cair (Studi di Industri Karet PTPN XII Kebun Kendeng Lembu

h

Kabupaten Banyuwangi)” .itelah
diuji dan disahkan oleh
Fakultas Kesehatan
ca.cid.id
cacd.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
Masyarakat Universitas
pada :
nej.
neJember
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
idgigili
idgig: ilSelasa,
idgigili
idgigili
/:d
/:d
//:d
/
/
hari, tanggal
26 Juni 2012 tp://:d
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
gigili
idgigili
idgEllyke,
idMoelyaningrum,
idgigili
igili S.KM., M.KL p://:d
/:d
/:d
Anita Dewi
S.KM.,M.Kes.
/
/
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
thttp
p
hthttp NIP. 19810429 200604h2th002
ttp
NIPh19811120
200501 2 001

h

.cid.id Anggota I
c
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
.
.
e
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp

h

tempat

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

: Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
Tim Penguji lib.u.n
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Ketua
Sekretaris

Khoiron, S.KM., M.Sc.
.idd NIP 19780315 200501 1 002.idd

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Anggota II

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Erwan Widiyatmoko, ST.
NIP 19780205.200012
idd 1 003

je.aj.cac.i
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
//
p://d

je.aj.cac.i
je.aj.cac.i
e
e
n
n
u
u
igliibli.b.un
igliibli.b.un
g
g
i
i
Mengesahkan,
d
d
i
i
:// /d
:// /d
Dekan
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
id.id Abdul Gani, M.S.
Drs.
aj.ca.cHusni
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
neNIP 19560810 198303 1ili003
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
vii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Description of levels of Biological Oxygen Demand (BOD), Chemical Oxygen
Pools
.cid.id Demand (COD) and .Dissolved
.cid.id Oxygen (DO) At five
.cid.id of Liquid Waste .ac.cid.id
c
c
c
a
a
a
.
.
Processing. (Study atejRubber
Lembu
jej.a
jej.a Plantations District of nejej.a
e
e
n
n
n
ej.a Industry in Kendeng
u
u
u
u
n
n
n
.
.
.
u
u
u
b
b
b
Banyuwangi).
.
.
.
i
i
i
ilibi.b.un
il ib
il ib
il ib

idgigil
//:d
/
/
p

idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
t Trestanti
hhtAyu
Provita

idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Department of Environtment Health and Occupational Health and Safety,
Public.iHealth
Faculty, Jember University
d
.id

ca.cid.id
a
aj.cac.id
.
.
j
j
.
e
e
j
n e
n e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
g
g
i
i
//d ig
:p//:d
/dig
/
p
t
t
p://d
t
hht Industry use chemicals as
Rubber

cac.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
ABSTRACT
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
t tp
thttpwater in a
h
anhtingredient
of latex coagulanthand

large amount enough to wash tanks where latex is placed and for the grinding
contains
d.id of proteins, lipids,
.cid.id process. Waste produced
.cid.id rubber components in.athe
.ciform
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
carotenoids,
and
inorganic
salts
and
latex
that
is
not
coagulated
and
chemicals
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
ej
nej
nej
nej Kendeng Lembu Plantations
nis
.bItu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
added
during
processing.
the
best
in
Banyuwangi.
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
has attp
rubber
industry with liquid waste
processing
systems include 5taerobic
pools.
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
p
tp
hhttp Oxygen Demand (BOD),
hhttpChemical Oxygen Demandhht(COD),
Biological
and
Dissolved Oxygen (DO) is the key parameters to know the quality of industry’s liquid
conducted
by testing samples of waste
d
ca.cid.id water in each pool j.aca.cid.id
ca.cid.id
ca.ci .id waste. The research was
a
a
a
.
.
.
j
j
j
with the three times n
BOD and COD levels n
e
e
e
e
ej. the highest levels inbthe
u.ureached
u.usampling.
nej.
naddition
nej. This happens due iltoib.bthe
nej.
.bu.n
.bat
.bu.n
u
u
b
b
i
i
i
l
l
l
second
sampling
13.00.
of
formc
acid
in
the
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:can
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
process
of
latex
coagulation.
Formic
acid
make
a
liquid
waste
generated
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p is more
p
p
hthttbecause
hthttp treatment pool may not work
hthttso
acidic,
aerobic bacteria in the sewage
the
optimum pH are not on, which is 6.5 to 8. For BOD and COD levels of all sample are
d mostly fluctuates, with slight
d
dof pool 1 through 5 is
d
differences and the level decrease
aj.ca.ci .id still occur.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
n e
n e
n e

liibli.bu.un
i
g
i
//d ig
p://d

h

liibli.bu.un
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
i
g
g
g
i
i
i
ig
ig
//:d
:p//:d
:p(BOD),
:p//:d
Keywords
Oxygen Demand
//d(COD),
//dig Chemical Oxygen Demand
/:/dBiological
thtp
thtp
thtp
t
t
t
h
h
h
t
t
t
Rubber Industry

h

h

h

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
viii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

RINGKASAN
GAMBARAN KADAR BIOLOGICAL OXYGEN DEMAND (BOD), CHEMICAL
OXYGEN DEMAND (COD) DAN DISSOLVED OXYGEN (DO) PADA LIMA
KOLAM PENGOLAHAN LIMBAH CAIR (Studi di Industri Karet PTPN XII
Kebun Kendeng Lembu Kabupaten Banyuwangi); Provita Ayu Trestanti;
082110101033; 2012; 87 halaman; Bagian Kesehatan Lingkungan Dan Kesehatan
Keselamatan Kerja, Fakultas Kesehatan Masyarakat, Universitas Jember
Dalam pengolahannya, industri karet menggunakan bahan-bahan kimia
sebagai bahan koagulan lateks dan air dalam jumlah yang cukup besar untuk
pencucian tangki-tangki tempat lateks serta untuk proses penggilingan. Dengan
begitu limbah yang dihasilkan dari kegiatan tersebut mencapai ±400 m3 per hari yang
mengandung komponen karet berupa protein, lipid, karotenoid, dan garam anorganik
serta lateks yang tidak terkoagulasi dan bahan kimia yang ditambahkan selama
pengolahan. Kebun Kendeng Lembu merupakan perkebunan terbaik di Banyuwangi.
Kebun Kendeng Lembu memiliki industri pengolahan karet sheet dengan kapasitas
produksi mencapai 4 ton perhari dan kebutuhan air mencapai 40m3 setiap 1 ton
produksi. BOD dan COD merupakan parameter utama untuk menilai kualitas limbah
industri. Selain itu oksigen terlarut juga merupakan parameter limbah yang termasuk
dalam parameter kunci.
Berdasarkan hasil pengujian yang dilakukan oleh BLH Banyuwangi,
menyebutkan bahwa terjadi kenaikan dari inlet ke bak resapan untuk kadar BOD
sebesar 650 mg/l dan COD sebesar 2083 mg/l. Menurut SK Gub. Jatim No. 45 Tahun
2002 Tentang Baku Mutu Limbah Cair Bagi Industri atau Usaha Kegiatan Lainnya
kadar maksimal BOD dari limbah karet adalah 100 mg/l, sedangkan kadar COD
adalah 200 mg/l. Sistem pengolahan limbah yang dimiliki industri karet di kebun
Kendeng Lembu adalah 5 kolam pengolahan secara aerasi. Diharapkan akan terjadi
penurunan kadar BOD, COD serta kadar DO yang optimal setelah limbah cair
melewati 5 kolam pengolahan limbah tersebut.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
ix ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ac
nej.

b.u

gili
://di

p

.id

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

h
.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

b.u

gili
://di

http

Tujuan dari penelitian ini adalah untuk mengetahui proses produksi karet
serta limbah cair yang dihasilkan di industri karet kebun Kendeng Lembu PTPN XII
Kecamatan Glenmore Kabupaten Banyuwangi dan menganalisis kadar BOD, COD,
dan DO limbah cair industri karet pada kolam pertama, kedua, ketiga, keempat, dan
kelima pengolahan limbah cair secara aerob di kebun Kendeng Lembu PTPN XII
Kecamatan Glenmore Kabupaten Banyuwangi.
Berdasarkan penelitian yang telah dilakukan diketahui proses produksi yang
berlangsung pada industri karet di perkebunan Kendeng Lembu PTPN XII
menghasilkan limbah cair dari proses pembersihan tahan 1 dan tahap 2, serta proses
penggilingan termasuk proses peremahan. Kapasitas produksi 1 ton karet
membutuhan air sebanyak 40m3, untuk proses pembersihan tahap 1 dan 2
membutuhkan air sebanyak 20,8 m3 dan untuk kebutuhan proses penggilingan
termasuk juga proses peremahan membutuhkan air sebanyak 17,6 m3. Sedangkan
limbah cair yang dihasilkan sesuai dengan banyaknya air yang dibuhkan. Untuk
kebutuhan pengurasan dibutuhkan air sebanyak 1,6 m3.
Pengambilan sampel air limbah dilakukan dengan metode grap sampling
tetapi dilakukan 3 kali pengulangan yaitu pukul 11.00, 13.00, dan 15.00. Pada
pengambilan sampel pertama pukul 11.00 diketahui kadar BOD untuk kolam 1 adalah
107.85, kolam 2 adalah 101.86, kolam 3 adalah 99.86, kolam 4 adalah 91.72, dan
kolam 5 adalah 89.59 mg/l. Kadar COD untuk kolam 1 adalah 110, kolam 2 adalah
105, kolam 3 adalah 104, kolam 4 adalah 94, dan kolam 5 adalah 92 mg/l. Kadar DO
untuk kolam 1 adalah 40.73, kolam 2 adalah 53.86, kolam 3 adalah 54.73, kolam 4
adalah 40.86, dan kolam 5 adalah 40.65 mg/l. Pada pengambilan sampel kedua pukul
13.00 diketahui kadar BOD untuk kolam 1 adalah 108.39, kolam 2 adalah 102.38,
kolam 3 adalah 103.18, kolam 4 adalah 95.46, dan kolam 5 adalah 94.92 mg/l. Kadar
COD untuk kolam 1 adalah 114, kolam 2 adalah 109, kolam 3 adalah 109, kolam 4
adalah 97, dan kolam 5 adalah 102 mg/l. Kadar DO untuk kolam 1 adalah 30.13,
kolam 2 adalah 40.16, kolam 3 adalah 39.26, kolam 4 adalah 40.46 dan kolam 5
adalah 40.46mg/l. Pada pengambilan ketiga pukul 15.00 WIB diketahui kadar BOD
x

ac
nej.

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

p

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

h
.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

untuk kolam 1 adalah 102.39, kolam 2 adalah 99.99, kolam 3 adalah 94.92, kolam 4
adalah 91.61, dan kolam 5 adalah 89.60 mg/l. Kadar COD untuk kolam 1 adalah 106,
kolam 2 adalah 101 , kolam 3 adalah 96, kolam 4 adalah 92, dan kolam 5 adalah
93mg/l. Kadar DO untuk kolam 1 adalah 42.59, kolam 2 adalah 40.59, kolam 3
adalah 40.33, kolam 4 adalah 40,19, dan kolam 5 adalah 39.93mg/l.
Kadar BOD dan COD mencapai kadar tertinggi dari ketiga pengambilan
sampel ketika pengambilan sampel kedua yaitu pukul 13.00. Hal ini terjadi karena
pada proses produksi sedang berlangsung proses koagulasi karet dengan penambahan
asam semut atau asam formiat (HCOOH). Asam semut dapat membuat limbah cair
yang dihasilkan bersifat lebih asam, sehingga bakteri aerob dalam kolam pengolahan
limbah tidak dapat bekerja optimum untuk menguraikan air limbah karena tidak
berada pada pH optimumnya, yaitu 6,5 sampai 8. Untuk kadar BOD dan COD dari
semua pengambilan sebagian besar kadarnya fluktuatif, namun dengan sedikit
perbedaan dan tetap terjadi penurunan kadar dari kolam 1 sampai dengan kolam 5.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xi ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
ne
ne
nekehadirat Allah SWT iyang
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.atas
.bu.senantiasa
u
u
u
u
b
b
b
b
Puji syukur
melimpahkan rahmat
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dan
karunia-Nya
sehingga
penulis
dapat
menyelesaikan
skripsi
yang
berjudul
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

PRAKATA

“Kajian Kadar BOD, COD Dan DO Pada 5 Kolam

Pengolahan Limbah Cair

Glenmore
id
ca.cid.id Industri Karet Di Perkebunan
ca.cid.idKendeng Lembu PTPNj.aXII
ca.cid.Kecamatan
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nej. Skripsi ini disusunilibguna
nmemenuhi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
Kabupaten
Banyuwangi”.
tugas
akhir
dan
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
memenuhi
Program Pendidikan
p
hthttp salah satu syarat untuk menyelesaikan
hthttp
hthS-1
ttpKesehatan
Masyarakat dan mencapai gelar Sarjana Kesehatan Masyarakat.

d
ca.cid.id mengnai kajian kadar
ca.cid.idCOD, dan DO pada j.aca.cid.id
Dalam skripsi ini
aj.ca.ci .id
ajdijelaskan
aj.BOD,
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
5
kolam
pengolahan
limbah
di
industri
karet
Kebun
Kendeng
Lembu
PTPN
XII.
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
Setelah
parameter dalamhthtgrafik
hthtp
hthtp
ttp: yang
ttp:itu disajikan kadar masing-masing
ttp:

h

menggambarkan keadaan kadar BOD, COD, dan DO pada kelima kolam.

.cid.idkami menyampaikan terimakasih
ca.cid.id dan penghargaan j.aca.cid.id
caini
ca.cid.id
Pada kesempatan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej. dan Ibu Ellyke, S.KM.,
nej. Bapak Khoiron, S.KM.,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bukepada
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
setinggi-tingginya
M.Sc.
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttptelah memberikan petunjuk,
p
M.KL.,
serta
hthkoreksi,
hthttpselaku dosen pembimbing hyang
ttp

h

saran hingga terwujudnya skripsi ini.

d
d
d
.cid.id yang terhormat:
Terimakasih danj.penghargaan
kami sampaikan pula
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.cakepada
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
neKesehatan Masyarakat. ilib.bu.n
nGani,
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
1.
Drs.
Husni
Abdul
MS.,
selaku
Dekan
Fakultas
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
tp
2. hKhoiron,
S.KM., M.Sc. selaku
Bagian Kesehatan Lingkungan
dan
hhttp
hhtKetua
http

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
3.
idgigili
//:d
p //

d
aj.ca.ci .id 4.
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
5.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

h

Kesehatan Keselamatan Kerja Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
.bu.dan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Pimpinan,
staf,
pekerja
di
industri
karet
Kebun
kendeng
Lembu
PTPN
XII
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp telah memberikan ijin dan
tp
hyang
hthttppengerjaan
hthtmembantu
peneliti dalam proses
Jember;

skripsi ini;

.id

ca.cid.id
a
.
j
.
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Farikhadiatas
segala
perhatian,
doa,
dan
semangat
yang
terpah
putus
diberikan;
i
i
i
g il
idgigil
idgigil
:p//://dig
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hSahabat
atas semangat, danhteman
htt bertukar
htt
htt seperjuangan Ratih Ika,hterimakasih

h

.id

c id
cac.id Balinda ahaddini
Ayahanda Suwarno
(Alm),
.ac. Ibunda Siti Aminah dan
ej.a
ej.a.kakakku

pikiran selama ini. Tanpa Ratih tidak akan semudah ini.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

6. Ayah, Ibu, dan Adik dari ratih yang telah menjadi keluarga keduaku.

d
d
dd
d
kalimantan 4/77A. .Terimakasih
atas kesediaan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 7. Teman-teman tercinta
aj.cadi.ci .ikosan
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne mencurahkan segalailibkeluh
nekesah, dan semangat ilserta
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
berbagi kebahagiaan,
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dukungan
yang
selalu
diberikan.
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

8. Keluargaku peminatan kesehatan lingkungan 2008 (Ratih, Nela, Yuniar, Nindi,

.cid.id Mariana, Niken, Ayu, dan
.cid.id dan Chandra, Adhi,
Em, Icha, Arik, Riyan,
.acUdin,
.acdyah)

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej. atas dukungan danilisemangat
nej.dalam penyelesaian skripsi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
serta Daris.
Terimakasih
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hini.
hthttp
hthttp

h

9. Teman-teman FKM angkatan 2008, atas segala kritik dan saran dalam penulisan

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id proposal skripsi ini.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
netelah memberikan kontribusi
ne terselesaikannya proposal
.bu.n
.bu.n
.buyang
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
10.
Seluruh
pihak
bagi
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hskripsi
hhttp
http ini.

h

Penulis menyadari bahwa skripsi ini masih belum sempurna. Oleh karena itu,

ca.cid.iddemi kesempurnaan j.aca.cid.id
ca.cid.iddan saran dari semua j.pihak
ca.cid.id penulis mengharapkanj.akritik
a
a
.
j
e
e
e
e
ej.
nej.
npenulis
nej.perhatian dan dukungannya,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
proposal
skripsi
ini.
Atas
menyampaikan
terima
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
kasih.
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
id.id Juni 2012
aj.ca.ci .id
aj.ca.cJember,
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Penulishhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xiii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
Halaman
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
HALAMAN
JUDUL ......................................................................................
ii

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

DAFTAR ISI

HALAMAN PERSEMBAHAN ....................................................................

iii

ca.cid.id HALAMAN MOTTOj....................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
iv
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgiPERNYATAAN........................................................................
idgigili
idgigivli
HALAMAN
gili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp PEMBIMBINGAN...................................................................
hthttp
hthttp
HALAMAN
vi
HALAMAN PENGESAHAN........................................................................

h

vii

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id ABSTRACT .....................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
viii
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigixil
idgigil
idgig.................................................................................................
idgigil
RINGKASAN
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
hhttp
hhttPENGANTAR....................................................................................
hhttp
KATA
xii

h

DAFTAR ISI ....................................................................................................
xiv
id.id
id.id
id.id
.
.
.
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
DAFTAR TABEL n...........................................................................................
xviii neej.
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.ue
.bu.n
u
u
b
b
b
iibli.bu.un
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
DAFTAR
GAMBAR
.......................................................................................
//d ig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/digxix
/dig
/dig
/
/
/
p
p
t
t
t
t
thtp
p://d
t
t
t
h
h
h
t SINGKATAN..................................................................................
ht
ht
DAFTAR
xxi

h

xxii
d.id DAFTAR ISTILAH .........................................................................................
d
d.id
d.id
i
i
i
.
.
.
c
c
c
aj.ac DAFTAR LAMPIRAN
aj.ca.ci .id
aj.ac
aj...................................................................................
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
e
e
e
e
xxiii
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgig1il
idgigil
idgigil
BAB 1. :PENDAHULUAN
..............................................................................
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp1.1 Latar Belakang ............................................................................
1

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

4
i .id
i .id
.
.
c
ca.cid.id
c
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
e
e
1.3 Tujuan
Penelitian
........................................................................
4 une
nej.
nej.
.bu.n
.b.unej
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idg1.3.1
idgig4ili
idgigili
igili Tujuan Umum .....................................................................
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
1.3.2 Tujuan Khusus ....................................................................
4

h

1.2 Rumusan Masalah
d ......................................................................
d

5
.c.id
.c.id
c
ca.cid.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
1.4.1.u
Manfaat
5 .unnej
n
nej
nej Teoritis ..................................................................
.bu.n
u
u
b
b
.
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
l Manfaat Praktis ...................................................................
g1.4.2
gig5iiblib.u
gigil
i
i
i
i
g
d
d
d
i
/
/
/
/
/
/
: /d
: /d
: /d
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA .....................................................................
7

h

1.4 Manfaat Penelitian.......................................................................
id
id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xiv ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

2.1 Limbah ........................................................................................

7

7
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n ej
n
nej Air Limbah ......................................................
nej
.buKomposisi
.bu.n
u
u
b
b
2.1.2
7ibi.bu.un
.
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.1.3
Sumber
Limbah
..................................................................
8
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

idid Limbah .......................................................
id
2.1.1 Pengertian
.ac.c.Air
.ac.c.id

2.1.4 Karakteristik Air Limbah.....................................................

9

id
id
2.1.5 Dampak
c.id dari Limbah ..............................................
.ac.Negatif
.ac.c.id

9
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
eej.
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
unKaret
u
u
bli.bu.n
b
b
i
i
i
2.2 g
Industri
.............................................................................
10
l
l
l
i
i
i
idigi
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 2.2.1 Karet ....................................................................................
hthttp
hthttp 10
2.2.2 Proses Pengolahan Karet Sheet ...........................................

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

12

ca.cid.id
13
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n ej
n
nej
nej
.bu.n
.buKaret...............................
u
u
b
b
.
i
i
2.3ig
Karakteristik
15
l
liibli.bu.un Limbah Cair Industri
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
18
hhtt
hhtt 2.4 Pengolahan Limbah Cair
hhttIndustri Karet ..................................
d
.id
2.2.3 Hasilj.Produksi......................................................................
ac.ci .id
j.ac c.id

2.4.1 Kolam Aerobik ...................................................................

2.5.2 COD (Chemical Oxygen Demand) .....................................

h

20

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id .................................................................
2.4.2 Kolam
Fakultatif
21
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
neej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
liibli.bu.un yang Diuji ..................................................................
2.5ig
Parameter
23
i
i
i
idgigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp Demand) ....................................
hthttp 23
hthttp 2.5.1 BOD (BiologicalhOxygen

h

25

id
id
ca.cid.id
27
a
.
j
.
.
.
e
e
e
ej
ej
u.n
nej
nCOD
.bu.n
.bu.n
u
u
unBahan
b
b