As i m e t r i I n f or m as i D an Di s c l os u r e P ad a Pe r u s ah aan P e r b an k an Yan g Go Pu bl i c Di B u r s a E f e k I n d on e s i a

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/

/
:

u

.id/

lib.u

digi
tp://

ac
nej.

.u

gilib
i
d

/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

u

ilib.

ac.
nej.


i
/dig
/
:
p
t
t

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp


lib.u

id/

ac.
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

id/


ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac.
nej.

ht

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.id/


ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

h


.id/

.u

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

2013

gilib
i

d
/
/
:

.id/

lib.u

h

.id/

ht

ht

/
/
c.id

c.id
a
a
.
.
j
j
AKUNTANSI
.une
.une JURUSAN
b
b
i
i
l
l
i
i
FAKULTAS
EKONOMI

g
g
://di
://di
UNIVERSITAS
http JEMBER
http

ac
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h
ac
nej.

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

ht

id/

ac.
nej.

Oleh

.id/

.id/

digi
tp://

http

Hasnan /Habib
igilib
d
/
:
ttp
NIM h090810301287

ht
ac
nej.

.u

.u

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

.id/

ac
nej.

http

dig
tp://

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

ib.u

:

ht

.id/

.id/

ac
nej.

il
SKRIPSI
//dig

http

tp

ht

ht

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

tp

ac.
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ASIMETRI INFORMASI
DAN DISCLOSURE
.unePADA PERUSAHAANilib.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
PERBANKAN
YANG GO PUBLIC//dDI
i BURSA EFEK INDONESIA
/dig
/di
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
ht
ht
ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

.u

http

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

ac
nej.

.id/

://d

.
gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

u

d
ac.i
.
j
e
n

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

lib.u

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

ht
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http i
ac.
nej.

ac
nej.

.id/

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.id/

.u

.u

.u

ht

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

2013

gilib
i
d
/
/
:

.id/

lib.u

h

.id/

ht

ht

/
id/
c.id
c.JURUSAN
a
a
.
.
AKUNTANSI
j
j
.une
.une
b
b
i
i
FAKULTAS
EKONOMI
l
l
i
i
g
g
://di
://di
UNIVERSITAS
http JEMBER
http

ac
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht
id/

u

ilib.

dig
Hasnan
://Habib
p
t
t
NIM h090810301287

lib.u

lib.u

.u

id/

ac.
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

http

Oleh

/

/

d
ac.i
.
j
e
n

ht

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

http

une

une

u

digi
tp://

.u

diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan
program studi akuntansi (S1)
d/
i
.id/
.
c
dan
mencapai
gelar
sarjana ekonomi
j.ac
j.a

ac
nej.

tp

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ht

.id/

ac
nej.

SKRIPSI ib.u
igil

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

htt

.id/

.u

ilib.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

htt

.id/

dig
tp://

ht

.id/

.id/

ac
nej.

.
gilib
i
d
/
/
:

u

ilib.

dig
tp://

ht

ac
nej.

htt

gilib
i
d
/
/
:

ac.
nej.

u
u
.u
ASIMETRI
DAN DISCLOSURE
ilib.
ilib. PADA PERUSAHAAN
ilibINFORMASI
g
g
g
i
i
i
d
d
d
PERBANKAN
YANG GO PUBLIC
p://
p:// DI BURSA EFEK INDONESIA
p://

lib.u

digi
tp://

u

ht

.id/

id/

ac.
nej.

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

.u

http

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

1.

id/
.ac.

nej

lib.u

digi
tp://

2.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

PERSEMBAHAN
http

ht
id/

id/

id/

.
.
Puji syukur kehadirat
memberikan
segala rahmat dan ej.ac.
j.ac
j.ac Allah SWT yang telah n
e
e
n
u
.un
lib
lib.u skripsi ini dengan baik
i
i
ilib. penulis dapat menyelesaikan
g
g
g
hidayah-Nya/dsehingga
dan
i
i
i
/d
/d
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
lancar. Dengan segenap hati kupersembahkan karya ini kepada:

ac.
nej.

ilib.

ac
nej.

.u

.u

id/

dig
tp://

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

3.

tp

ht

Bapak dan Ibuku, Alm. Ahmad
Syaichu dan Siti Rodliyah.
/ Terima kasih atas
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
segenap bimbingan
une nasihat dan lantunanlidoa,
.une
.tuturan
.unedan segala dukungan, serta
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g
g
g
dan tsegala
kepadaku.
://di
://di
://di yang telah engkau berikan
http
http
ht p

Kakakku tersayang, Zakiyah Hadi dan Fieka Aulia yang turut memberiku

.id/

.id/

semangat untuk selalu berkarya.
.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ht

Bapak Dr. Alwan
.u
lib.uselaku dosen pembimbingigiIlibdan
lib.u Sri Kustono, SE, MSi,igAk.
i
i
g
i
://d
://d
://d
Bapak
httpwaktu untuk
http Ak. yang telah meluangkan
http Taufik Kurrohman, SE, MSA,

ht

membimbing hingga selesainya skripsi ini.

/
/
.id/ pengasuh Pondok .ac.id/
Nasir
cselaku
c.id dan Ibu Lilik Istiqomah
c.id4. Alm. KH. Sahilun A.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
nej
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
li
li
li
Pesantren ig
selama
ili
dig
digi perhatian dan bimbingan
d Ali Jauhar yang senantiasap:memberi
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
htt
htt
htt nyantri di Pesantren.
penulis
5.

Para Ustadz pengajar di Pondok Pesantren Al Jauhar yang telah mengajarkanku

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
ilmu agama yang n
sangat
j
j
j berarti.
.une
.une
.u e
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g Pondok Pesantren Al Jauhar
6. Teman–teman
//dig
:menghibur
://di - kamar dua, yang selalu
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ht

/
/ Hapri, Desta, Vevi, April,
/ Sahabat-sahabatku, Dian,.idIce,
d7.
id/Naela, Mami Mitha,
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Santi, Febryartha,
.une
.une dukungan, semangat,ilibdan
.uneVinda yang selalu memberikan
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
di segala bantuan selamapmasa
//di
:pengerjaan
://di kuliah maupun pada saat
://serta
nasihat
http
htt
http

ht

d/
ac.i

nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

dan memberi motivasi selama pengerjaan skripsi ini.

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

skripsi ini.

/
/
/ Almamater Fakultas Ekonomi
.id8.
c.id Universitas Jember. j.ac.id
a
.
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
http
http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ht
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpii

http

tp

http

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ttp
hMOTTO

ht

i
/dig
/
:
p
t
t

h

i
/dig
/
:
p
t
t

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

ht

h

(KH. Yusuf Mansur)

ac
nej.

ac
nej.

lib.u

u
ilib.
g
i
d
/ Allah terus”
”Allah dulu, Allah
:/lagi,
http

lib.u

lib.u

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

p
“Sebaik-baik
manusia adalah yang
bermanfaat bagi manusia
tp
httlainnya”
htpaling
http

tp

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

.u

gilib
i
d
/
/
:

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpiii

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

ht
id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht
ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

http

id/

u

ilib.

dig
tp://

.id/

.u

http

id/

ac.
nej.

ht

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

(HR. Tarmidzi )

nej.

ht

.id/

.id/

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

/
.id/
.id/
.id“Man
c
c
c
Jadda
Wa
Jada”
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
gmaka dia akan mendapatkannya)
g yang bersungguh-sungguh
(barang
siapa
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h Hadist)
h
(Al

ac
nej.

digi
tp://

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

PERNYATAAN
http

Jurusan : S-1 Akuntansi

nej

lib.u

digi
tp://

ac
nej.

.u

.u

/
id/ ini:
.id/
.bawah
.idSaya
c
c
c
yang
bertanda
tangan
di
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g Habib
Nama : Hasnan
dig
://di
://di
p
p
t
t
tp://
t
t
h
NIM h : 090810301287
id/
.ac.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht
id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

u
u
u
ilib.
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
d
d
d
Menyatakan
dengan sesungguhnya
:// Asimetri
:// bahwa skripsi yang berjudul:
://
http
http
http

ht

Informasi Dan Disclosure Pada Perusahaan Perbankan Yang Go Public Di Bursa

/
/
/
/
Indonesia adalah benar-benar
.idEfek
c.idjika dalam pengutipan j.ac.id
c.id hasil karya sendiri, kecuali
a
a
.
.
j
j
ne
une pada institusi mana lpun,
substansi disebutkan
dan belum pernah
.une
.diajukan
.usumbernya,
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di jawab atas keabsahan dan
://di
serta bukan
http kebenaran
http
http karya jiplakan. Saya bertanggung

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

ht

isinya sesuai dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung tinggi.

.id/

ac
nej.

nej

u

ilib.

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpiv
ac.
nej.

ht

.id/

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

.id/

ac
nej.

Hasnan Habib
NIM
/ 090810301287

.u

.u

http

ht

.id

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp

lib.u

h

.id/

.u

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

.id/

ac
nej.

h

gilib
i
d
/
/
:

http

Yang menyatakan,

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

lib.u

gi
Jember, 09 Januari
://di 2013

ht

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

id/

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

u

u

.
b. mana pun serta bersedia
ib.
dan paksaan dari
sanksi jika ternyata
gilib di
gilmendapatkan
gilipihak
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
httphari pernyataan ini tidak benar.
kemudian

tp

dig
tp://

/

nej

u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/

id
id
Demikian pernyataan
.ac. tanpa adanya tekanan
.ac.ini saya buat dengan sebenarnya,

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
Nama Mahasiswa
: j Hasnan Habib
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
NIM
: 090810301287 ://dig
dig
://di
p
t
tp://
t
http
h
Jurusan

:

skrips
/
dJudul

c.i
ej.a

ilib
//dig

:
http

tp:

Tanggal Persetujuan :

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

http

id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpv
ac.
nej.

ht
.id/

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.u

Dr. Alwan Sri Kustono, SE, M.Si, Ak
d/
d/
ac.i 19720416 200112 1 001 j.ac.i
j.NIP

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

/

.id
j.ac

ht

h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

.u

.u

.u

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ht
.id/

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

u
.u
ilibAk
ilib.Taufik Kurrohman, SE, MSA,
g
i
d
/
ttp:/ 1 002
NIP. 19820723h200501

u
ilib.
g
i
d
://
Ketua Jurusan
http Akuntansi

h

ht

ac.
nej.

ac
nej.

lib.u

lib.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

.u

id/

ac.
nej.

ilib.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

Dr. Alwan:/Sri
/digKustono, SE, MSi, Ak tp://dig
p
t
t
h 19720416 200112 1 001 ht
NIP.

ac
nej.

digi
tp://

.u

ht
.id/

/
c.id
a
.
j
ne Pembimbing II

gilib
i
d
/
/
:

u

u

ilib.

dig
tp://

.u

http

id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

:

http

tp

.id/

.u

d
aIc.i
.
j
Pembimbing
e
n
lib.u
i
g
i
//d

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

.id/

/

.id/

ac
nej.

://di
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

ht

21 Desember 2012

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

u

ilib.

dig
tp://

gili

igili
d
/
/
:
BURSA EFEK
httpINDONESIA.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac.
nej.

ASIMETRI
INFORMASI DAN iDISCLOSURE
PADA
/
d/
d/
.
c.id
c
a
a
.
.
j
j
e
e YANG GO PUBLIC DI
PERUSAHAAN PERBANKAN
b.un
b.un

.id/

.id/

ac
nej.

ht
id/

c.i
ej.a

.un

.un

ilib
//dig

S-1 AKUNTANSI

:

.id/

ac
nej.

.u

lib.u
i
g
i
://d
http
TANDA PERSETUJUAN

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

ht

ht

ht

id/

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

.u

ttp
SKRIPSI
h

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ASIMETRI INFORMASI DAN DISCLOSURE PADA PERUSAHAAN

.id/

ac
nej.

nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht
id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

ht

ht

ac
nej.

http

Pembimbing:

u

ilib.

dig
tp://

.id/

.u

http

id/

ht

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
ac.
nej.

http

090810301287

nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp

gilib
i
d
/
/
:

p://d

d/
ac.i

ac
nej.

.u

u

htt HABIB
HASNAN

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

Oleh: igilib.

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

nej.

lib.u

lib.u

lib.u

digi
tp://

.id/

d/
d/
PERBANKAN YANG
ac.i INDONESIA
ac.i GO PUBLIC DI BURSA EFEK

Dosen Pembimbing I : Dr. Alwan Sri Kustono, SE, MSi, Ak.

ac
nej.

/dig
/
:
p
t
t

/dig
/
:
p
t
t

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpvi

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ht
.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

h

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

u
u II : Taufik Kurrohman,libSE.,
Dosen Pembimbing
i . MSA, Ak.
ilib.

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

/

d
ac.i
.
j
e
n

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une PENGESAHAN SKRIPSI
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h berjudul :
h
Skripsi

ht
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ht

ASIMETRI INFORMASI DAN DISCLOSURE PADA PERUSAHAAN

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
jEFEK INDONESIA
j
PERBANKANnYANG
GO PUBLIC DI BURSA
.une
.une
.u e
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

Yang dipersiapkan dan disusun oleh:

.id/

ac
nej.

lib.u

digi
tp://

ac
nej.

ac
nej.

i
/dig
/
:
Jurusan
p
t
ht

ac
nej.

lib.u

u
lib.u : 090810301287
ilib.
g
i
d
: S-1 Akuntansihttp://

NIM

.id/

.id/

: Hasnan
.id/Habib

Nama

ht

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

h

Telah dipertahankan di depan panitia penguji pada tanggal:

/
/
.id/ 14 Januari 2013
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une sebagai kelengkapan iguna
.u memenuhi syarat untuk ilditerima
b
b
b
i
i
i
Dan dinyatakan
telah
l
l
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
memperoleh Gelar Sarjana Ekonomi pada Fakultas Ekonomi Universitas Jember.

ht

/
/
/
c.id
c.idSusunan Panitia Penguji j.ac.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di
://di
Ketua ttp://d : Alfi Arif SE, M.AK, Ak
: ( ................................
)
p
p
t
t
t
t
h
h
h
NIP 19721004 199903 1 001

ht

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

/
idSekretaris

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

: Indah Purnamawati,
.:id/( ................................ ) .ac.id/
.id/ SE, M.Si, Ak
c
c
a
a
.
.
j
j
NIP.u19691011
199702 2 001
nej
une
une
ilib.
ilib.
ilib

//dig
:
p
t
t
: (.................................)
h

//dig
:
p
t
t
: Wahyu Agus Winarno,
h SE, M.Si, Ak

/dig

:/
Anggota
http

ht

NIP 19830810 200604 1 001

.id/

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

digi
tp://

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

Dekan,

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

tp

.id/

ac
nej.

id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpvii
ac.
nej.

ht

.id/

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

ac
nej.

ht SE, M.Si.
Dr. Moehammad Fathorrazi,
NIP 19630614 199002 1 001

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

ht

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.uneMengetahui/ Menyetujuiilib.une
b
i
l
i
Universitas Jemberdig
g
/di
/
://
:
p
t
Fakultas Ekonomi
http
ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

u

ilib.

dig
tp://

ht
id/

id/

ac.
nej.

b.u

ili
ABSTRAK
/dig
:/

u

ilib.

dig
tp://

http

ac.
nej.

ht

ht

Penelitian ini dilandasi konsep
teori agensi yang menyiratkan
adanya asimetri
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
informasi antara manajer
.une
.une sebagai principal. Asimetri
.une sebagai agent denganilpemilik
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
i
i
informasi
informasi potensial
//di karena manajer memiliki
://ddaripada
://dkelebihan
:terjadi
http
http
http

ht

/
/
/
/
akuntansi yang dilakukan
oleh manajer. Penelitian
.idinformasi
c.idini bertujuan menguji j.ac.id
c.id
a
a
.
.
j
j
une
hubungan antaralib.asimetri
informasi denganlibpengungkapan
(disclosure) lib
dan
.une
.une
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
bagaimana
httpinformasi tahun berikutnya. http
http dampaknya terhadap asimetri

ht

id/
.ac.

nej

lib.u

http

id/

ac.
nej.

ht

digi
tp://

.u

Jurusan Akuntansi, Fakultas Ekonomi, Universitas Jember

d/
ac.i

nej.

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

Hasnan
http Habib

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

pemilik. Asimetri informasi ini dapat dikurangi dengan adanya pengungkapan

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

Metode penelitian adalah penelitian kuantitatif dengan menggunakan sampel

/
/
id/
id/
kriteria tertentu yang
di Bursa Efek
c.id
c.terdaftar
c.dengan
c.idpada perusahaan perbankan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une statistik dalam penelitian
.une
.analisis
.une tahun 2009-2011. Teknik
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Indonesia
(BEI)
periode
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h linear sederhana.
h statistik deskriptif dan regresi
ini adalah

ht

Hasil penelitian ini menunjukkan bahwa asimetri informasi berpengaruh

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
positif terhadap pengungkapan
(disclosure) laporan nkeuangan.
Penelitian ini juga nej
j
j
u
.u e
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
mengungkapkan
hasil
reaksi
dari
investor
atas
meningkatnya
pengungkapan
tersebut
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http

ht

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Kata kunci: Asimetri
(disclosure),
Teori Agensi
.une
.une
.uneInformasi, Pengungkapanilib
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http

ht

d/
ac.i

nej.

u

ilib.

dig
tp://

terhadap asimetri informasi di tahun berikutnya.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpviii

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

u

ilib.

dig
tp://

ht
id/

id/

ac.
nej.

b.u

ili
ABSTRACT
/dig
:/

u

ilib.

dig
tp://

http

ac.
nej.

ht

ht

This research was based/ on the concept of agency theory
/ which implies the

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
existence of information
as
.une
.une as agent with owner
.une asymmetry between ilmanager
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
i
di
principal.
asymmetry occurs
manager have more
//di
://dpotential
://because
:Information
http
http
http

ht

/
/
/
/ disclosure of accounting.idinformation
that made by the .manager.
This research
.idwith
c.id
c id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
to examine the relation
.une
.unewith disclosure.
.unebetween information asymmetry
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
dig
://di
://di
tp://research method is quantitative
http firms with
http by using sample of banking
htThe

ht

id/
.ac.

nej

lib.u

http

id/

ac.
nej.

ht

digi
tp://

.u

Accounting Department, Economic Faculty, University of Jember

d/
ac.i

nej.

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

Hasnan
http Habib

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

information rather than the owners. This information asymmetry can be decrease

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

specific criteria listed in the Indonesia Stock Exchange (BEI) in the period of 2009-

/
/
/
/
c.idstatistics and simple- j.ac.id
c.idin this research are descriptive
c.id2011. The tools analysisj.used
a
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
linear
regression.
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h is positively
h that information asymmetry
hThe result of this research show

ht

significant associated with financial statement disclosure. This research also indicate

nej.

u

ilib.

dig
tp://

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
the reaction of investors
on
the
j information asymmetry in nej
j the increasing disclosure of
u
.une
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
the next year.
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http

d/
ac.i

Agency Theory, Disclosure,
Information Asymmetry d/
/
dKeyword:
id/
.i
.
c
a
j.ac
j.
e
e
n
n
u
u
ilib.
ilib.
g
g
i
i
d
d
://
://
http
http

.id/

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpix

http

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ht

h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gil
://di

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

RINGKASAN .u
ib

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

Asimetri Informasi Dan Disclosure Pada Perusahaan Perbankan Yang Go

/
Di Bursa Efek Indonesia;
idPublic
.id/ 2013: 37 halaman; .ac.id/
.id/ Hasnan Habib, 090810301287;
c
c
a
a
.
.
j
j
j
.une
.une
.une Ekonomi UniversitasiliJember.
Jurusan Akuntansi
Fakultas
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

Konsep teori agensi menjelaskan hubungan atau kontrak antara pemilik

/
/
/
d/
c.ipelaksana
c.id (agent). Manajer sebagai
c.id(principal) dengan manajer
operasional j.ac.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
perusahaan
memiliki
informasi
internal
yang
lebih
baik
tentang
kondisi
perusahaan
g
g
g
g
di
di
di
di
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
dan prospek masa depan dibandingkan pemilik maupun stakeholder lainnya. Kondisi

ht

dimana satu pihak memiliki kelebihan informasi dibandingkan pihak lain

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
menyebabkan timbulnya
asimetri informasi. Hal ini nmemicu
tindakan oportunistik ne
.u e
.une
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
yang dilakukan
://dAsimetri
://dterjadi konflik kepentingan.
://d oleh manajer sehingga
http
http
http

ht

kepercayaan terhadap.idlaporan
keuangan yang diterbitkan
/
/ pihak manajemen
/
/
.idtingkat
c.id
c.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
perusahaan. Sehingga
.une
.uneperusahaan di pasar saham
.unedapat berakibat harga isaham
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
g
/dig
//dig informasi dapat dilakukan
://didengan
:asimetri
:/penurunan.
mengalami
Untuk
mengurangi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ht

id/
.ac.

nej

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

informasi dapat menyebabkan sentimen negatif dari stakeholder atas rendahnya

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

adanya pengungkapan (disclosure) informasi akuntansi yang dilakukan oleh manajer.
Penelitian ini bertujuan
.id/ asimetri informasi .ac.id/
.id/ menganalisis hubungan.aantara
c
c
a
.
j
j
ej
.une
.undampaknya
.une(disclosure) dan bagaimana
b
b
b
i
i
i
dengan pengungkapan
terhadap
asimetri
l
l
l
i
i
i
ig
ig
ig

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

://d

://d

://d

ttp
http kuantitatif
http tahun berikutnya. Metode hpenelitian
informasi
yang digunakan adalah

dengan menggunakan metode statistik deskriptif dan regresi liner sederhana. Objek

/
c.id

lib.u

digi
tp://

id/

id/

id/

.
.
c. perusahaan perbankan dengan
penelitian yang digunakan
j.ac kriteria tertentu yang nej.ac
j.aadalah
e
e
n
n
u
.u
ib.u sampel pada periode penelitian
ilib.
iltotal
ilib
g
g
g
i
i
i
terdaftar di /Bursa
Efek
Indonesia
dengan
jumlah
d
d
d
/
//
//

a
nej.

ht

ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
selama tahun 2009-2011 adalah 72 perusahaan. Berdasarkan dimensi waktu dan

ht

urutan
waktu penelitian ini bersifat
data sekunder
/
/ time series dengan menggunakan
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
berupa laporan keuangan
.une
.une selama periode pengamatan.
.une tahunan serta data hargailibsaham
b
b
i
i
l
l
i
i
g
ig
/digdiukur
Asimetri
dalam penelitian
:/ini
://dindependen
://di informasi sebagai variabel
http
http
http

.id
j.ac

une

lib.
i
g
i
://d

tp

ht

dengan menggunakan proksi bid-ask spread, dimana nilai bid merupakan harga beli

.u

tp

gilib
i
d
/
/
:

/
/
yang disepakati oleh
.id/ jual tertinggi yang .ac.id/
.idterendah
charga
c.idinvestor dan nilai ask adalah
a
a
.
.
j
j
nej
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
li
li
li
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
htt
htt x
htt

ac
nej.

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e antara harga jual terbaik
e
diminta oleh investor.
spread merupakan
selisih
.une
.un
.unSedangkan
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di indeks
://di (disclosure) diukur dengan
://dibeli terbaik. Tingkat pengungkapan
dengan tharga
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
h
h
h

ht

pengungkapan dengan menggunakan item-item pengungkapan yang mengacu pada

/
BAPEPAM untukcindustri
idperaturan
.id/
.id/
.id/ perbankan.
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
nej
.une
.uasimetri
.une ini menunjukkan bahwa
Hasil penelitian
informasi berpengaruh
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
dig
dig
://diHal ini
://(disclosure)
p
p
t
t
tp://
t
t
positifhtsignifikan
terhadap pengungkapan
laporan
keuangan.
h
h

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

berarti ketika terjadi kenaikan asimetri menyebabkan pula kenaikan pengungkapan

/
/
/
/
c.id disclosure tersebut di j.ac.id
c.iddari investor atas meningkatnya
c.id(disclosure). Bagaimana jreaksi
a
a
a
.
.
.
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
tahun
berikutnya,
penelitian
ini
menganalisis
hal
tersebut
dengan
menggunakan
delta
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http
spread yaitu dengan cara menganalisis selisih spread tahun sekarang (t) dengan tahun

ht

sebelumnya. Hasil analisis ini menunjukkan terdapat penurunan dan kenaikan spread,

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
penurunan dan kenaikan
spread tersebut disebabkan adanya
pengaruh dari disclosure ne
.une
.une
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
tahun lalu.
perubahan nilai asimetri
/d persentase spread ini tmenunjukkan
://d yang
://d
:/Nilai
http
ht p
http

id/
.ac.

nej

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

disebabkan disclosure.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

ilib.

dig
tp://

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpxi

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

http

id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

PRAKATA
http

ht

wr. wb., .id/
/
idAssalamu’alaikum
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
nej
.une
.umemberikan
.une
b
b
b
i
i
i
Puji syukur
Kehadirat
Allah
SWT
yang
telah
segala
Rahmat
dan
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h ”Asimetri
h
h
Hidayah-Nya
sehingga penulis dapat menyelesaikan
skripsi yang berjudul

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

Informasi Dan Disclosure Pada Perusahaan Perbankan Yang Go Public Di

.
Bursa Efek Indonesia”edengan
j.ac lancar.

a
nej.

.u

ilib
//dig

.id/

ac
nej.

ac
nej.

u
.u
.un
b
i
l
ilib.
ilib
i
g
g
g
i
i
i
Dalam
penulisan
skripsi
ini,
penulis
tak
lepas
dari
bantuan
dan
bimbingan
d
d
d
/
/
/
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
yang tak ternilai, oleh karena itu penulis ingin menyampaikan rasa hormat dan terima

tp:

kasih
sebesar-besarnya kepada: /
/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
e Phd selaku Rektor Universitas
1. Drs. Moh Hasan,
M.Sc,
.une Jember.
.un

.id
j.ac

une

lib.
i
g
i
://d

.id/

id/

/
c.id

tp

ht

ht
.id/

ac
nej.

lib.u
lib
lib
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
//d
2. Dr. tM.
M.Si selaku Dekan
Ekonomi UniversitastpJember.
://d
:Fakultas
:/Fathorrazi,
ht
http
ht p

ht

3. Dr. Alwan Sri Kustono, SE, M.Si, Ak selaku Ketua Jurusan Akuntansi Fakultas

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/
/
Ekonomi Universitas Jember
id/ telah meluangkan
c.id
cI .yang
c.id dan dosen pembimbing
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
une
waktu untukilmembimbing
hingga selesainyailskripsi
ib.u ini.
ib.u
ilib.

//dig
//dig
//dig
:
:
:
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4. Bapak
h II yang telah
h Ak selaku dosen pembimbing
h Taufik Kurrohman, SE, M.SA,

tp

ht

meluangkan waktu untuk membimbing hingga selesainya skripsi ini.
/
d
i
.id/
.id/
.id/
.
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j pembimbing akademik. nej
j
j
SE, M.SA, Ak selakuudosen
5. Bapak Taufik Kurrohman,
u
. ne
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
ilib.
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
d
d
d
d
6.
Bapak
dan
Ibuku,
Alm.
Ahmad
Syaichu
dan
Siti
Rodliyah.
Terima
kasih
atas
/
/
/
/
:/
:/
:/
tp:/
http
http
http
segenap bimbingan dan segala dukungan, tuturan nasihat dan lantunan doa, serta

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

7. Kakakku tersayang,
Zakiyah Hadi dan Fieka
ib.u
ib.u Aulia yang turut memberiku
ib.u

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/

segala yang telah engkau.berikan
kepadaku.
id/

ht

igil
igil
d
d
/
/
/
/
:
:
semangat
http untuk selalu berkarya. http

gil

://di
http

ht

8. Sahabat-sahabatku, Dian, Ice, Hapri, Desta, Vevi, April, Naela, Mami Mitha,

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

xii

id/

id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac.
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ht

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac.
nej.

http

http

htt ini.
skripsi

tp

://d

://d

p://d

tp

gilib
i
d
/
/
:

ne

ne

.id/

ac
nej.

u
.u
b.u bantuan selama masaigkuliah
nasihat serta
ilib. maupun pada saat pengerjaan
igilib
igilisegala

u

lib.
i
g
i
://d

/
.id/
Santi, Febryartha, Vinda
semangat, dan
c.id
j.ac yang selalu memberikanj.adukungan,

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

9. Teman-teman
seperjuangan Jurusan
httpUniversitas
http Akuntansi Fakultas Ekonomi
http

tp

ht

Jember Angkatan 2009 Transfer.

.id/
.id/
.id/
.id/10. Semua pihak yang telah
c
c
c
c
membantu
penulis
dalam
menyelesaikan
skripsi.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
dig
Kepada
://dpersatu,
://di tidak dapat disebutkan ttsatu
://di semua pihak yang namanya
p
p
p
t
t
tp://
t
t
h
h
h

ht

/
/
/
/
senantiasa memberikan.rahmat
dan hidayah-Nya sebagai
.idSWT
c.idbalasan amal baiknya. j.ac.id
c id
a
a
.
.
j
j
Penulis menyadari
bahwa
.une
.une karena keterbatasan penulis.
.une skripsi ini jauh dari sempurna
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
/di
//di yang
p://d selalu menerima kritik hdan
Akhir hkata,
ttp:saran
ttp:/ penulis dengan lapang hati
httakan

ht

penulis mengucapkan terima kasih atas semua bantuan yang diberikan. Semoga Allah

ac
nej.

lib.u

digi
tp://

membangun demi kesempurnaan skripsi ini, dan semoga skripsi ini dapat bermanfaat

/
/
c.idbagi penulis dan pembaca.j.ac.id
a
.
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
dig
://di
tp://
http

u

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http
id/

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac.
nej.

ht

.id/

xiii

http

tp

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

ht
id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht
ac
nej.

gilib
i
d
Hasnan Habib
/
/
:
http
id/

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

id/

ilib.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

ht

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp

dig
tp://

http

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u
i
g
i
Jember, 09 Januari
://d2013
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

lib.u

http

ht
id/

id/

ac.
nej.

ac.
nej.

HALAMAN MOTTO ......................................................................................
/
/

iii

HALAMAN PEMBIMBINGAN .....................................................................

vi

id/
.ac.

id
.ac.

id
.ac.

ht

.id/

c
ej
ej
HALAMAN PERNYATAAN
..........................................................................
ivunej.a
n
n
u
u
.
.
.
igilib v
igilib
igilib
d
d
d
/
/
/
HALAMAN
PERSETUJUAN
........................................................................
/
/
/
:
:
:
http
http
http

ht

/
/
/
/
PENGESAHAN
vii
.idHALAMAN
c.id
c.id
c.id..........................................................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ABSTRAK ........................................................................................................
viii
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
ABSTRACT
ix
http
http
http .......................................................................................................

ht

nej

digi
tp://

.u

Halaman ej.ac.
n
u
lib.ui
lib.u
i
i
ilib. ........................................................................................
g
g
g
HALAMAN/dJUDUL
i
i
i
/d
/d
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
HALAMAN PERSEMBAHAN ......................................................................
ii

ac.
nej.

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
http ISI

id/

id/

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

x

RINGKASAN ...................................................................................................

/
/
/
/
xii
c.id
c.id
c.id
c.idPRAKATA ........................................................................................................
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
DAFTAR
ISI
.....................................................................................................
xiv
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h TABEL ............................................................................................
DAFTAR
xvii
xviii

DAFTAR GAMBAR ........................................................................................

d/

c.i
ej.a

1.1 Latar Belakang .............................................................................

1

1.2 Rumusan Masalah
d/
d/ .......................................................................

5

c.i
ej.a

igilib

igilib

6

/
d/
2.1 Teori Keagenan
c.id
c.i............................................................................

6

.id/

a
nej.

a
nej.

.id/

5

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA ......................................................................

ac
nej.

ht
.id/

ac
nej.

2.2 Asimetri
lib.7u
lib.u
lib.u Informasi .......................................................................
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
://d
://d
p://Pengungkapan
..............................................................................
7
http
http
htt2.3

.u

tp

d/
ac.i

ej.

n
lib.u
i
g
i
d

h

h

h

ht

.ac
5unej
.
lib

igi

d
/d
/d
Penelitian .......................................................................
p://Manfaat
ttp:/
ttp:/
tt1.4

tp:

gilib
i
d
/
/
:

c.i
ej.a

n
1.3 Tujuan.uPenelitian
.........................................................................
.un

.un

ilib
//dig

id/

.
.
DAFTAR LAMPIRAN
xix nej.ac
j.
j....................................................................................
e
e
n
n
u
u
u
ilib.1
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
BAB 1. PENDAHULUAN
...............................................................................
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http

nej.

u

ilib.

dig
tp://

d/
ac.i

d/
ac.i

d/
ac.i

tp://

id/

ac.
nej.

2.4 Teori Bid-Ask Spread ...................................................................

ht

9

/
/
d/
c.id
c.id ...................................................................
2.5 Penelitian Terdahulu
10 j.ac.i
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
//dig
://di
:xiv
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ht

id/

ac.
nej.

ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp

j.

dig

id/
.ac.

nej

lib.u

digi
tp://

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp://

d/
ac.i

nej.

u

d/

c.i
ej.a

.un

tp:

.id/

ac
nej.

2.7 Perumusan Hipotesis ...................................................................

13

3.1 Jenis dan Sumber Data ................................................................

15

3.2 Populasi dan Sampel
/
/ Penelitian ..................................................

15

3.3.2 Variabel Dependen ................................................................

16

3.4 Metode Analisis.iData
d/ ...................................................................
.id/

18

3.4.1liStatistik
Deskriptif ................................................................
b.u
lib.u

18
.u

http
http
http 3.4.2 Uji Asumsi Klasik .................................................................

18

3.4.3 Uji Persamaan Regresi ..........................................................

20

ht

id
.ac.

id
.ac.

ac
nej.

gi
://di

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht

.id/

c
ej
ej Operasional Variabel .............................................
3.3 Definisiudan
16unej.a
n
n
u
.
.
.
b
igilib16
igilib
igiliVariabel
d
d
d
/
/
/
3.3.1
Independen
.............................................................
/
/
/
:
:
:
http
http
http

ht
.id/

ac
nej.

ht

tp

d/
ac.i

ej.

n
lib.u
i
g
i
d

4.2 Statistik Deskriptif .......................................................................

d/
ac.i

d/
ac.i

24

4.3.2 Uji Autokorelasi ....................................................................

26

4.3.3 Uji Heterokedastisitas
...........................................................
d/
d/

27

c.i
ej.a

c.i
ej.a

ht

.id/

c
ej.a
n
n
n
4.4 Analisis.uRegresi
............................................................................
28
u
u
.
.
igilib
igilib
igilib
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
4.4.1
Koefisien
Determinasi
...........................................................
28
http
http
http
4.4.2 Uji t .......................................................................................

29

/
/
4.4.3 Hasil Analisis
c.id
c.id Delta Spread ..................................................

30

a
nej.

a
nej.

tp://

id/

ac.
nej.

5.1 Simpulan .........................................................................................

ht
.id/

ac
nej.

ht

33

/
/
d/
c.id
c.id
5.2 Keterbatasanj....................................................................................
33 j.ac.i
a
a
.
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
/dig
://di
:/xv
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ht

id/

.
4.3 PengujianneAsumsi
Klasik .............................................................
25 nej.ac
j.
j.
e
n
u
.u
b.u
ilib26
ilib.
iliUji
g
g
g
i
i
i
4.3.1
Normalitas
.......................................................................
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http

.u
4.5 Pembahasan
..................................................................................
lib31
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
p://d
BAB 5.
...................................................................................
33
http
http
httKESIMPULAN

.u

gilib
i
d
/
/
:

12

/
/
/
3.5 Pengujian Hipotesis
21
c.id
c.id
c.id ......................................................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.une
.une
.unPEMBAHASAN............................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
BAB 4. HASIL
DAN
23
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h .........................................................
h 4.1 Deskripsi Obyek Penelitian
23

ej.

ilib
//dig

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

n
lib.u
i
g
i
d

ilib.

gilib
i
d
/
/
:

p Kerangka Teoritis ........................................................................
http
http
htt2.6

gi
://di

tp

dig
tp://

.id/

ac
nej.

.id/
.id/.....................
.id/
c
c
c
2.7.1 Hubungan
Asimetri
Informasi
dan
Disclosure
13
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g 15
g
g PENELITIAN ...................................................................
BAB 3. METODE
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

d/
ac.i

une
ilib.

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

tp://

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

LAMPIRAN

gilib
i
d
/
/
:

nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
xvi
d
/
/
:

http

ht

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

http

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

ht

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

ht

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp

lib.u

h

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

.id/

ac
nej.

ht
.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

h

u

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ac.
nej.

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

u

ht

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ilib.

dig
tp://

ht

ht

35

id/

id/

d/
ac.i

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
http
http
http PUSTAKA .....................................................................................

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

DAFTAR
http TABEL

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

/
.id/
.id/
.id/
.id2.1
c
c
c
c
Penelitian
Terdahulu
.................................................................................
11
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g 22
g
g
4.1 Kriteria
Pemilihan
Sampel Penelitian .......................................................
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h Uji Statistik Deskriptif ....................................................................
4.2 Hasil
23
Hasil Analisis Indeks Disclosure
..............................................................
/
/

23

lib.u

4.6

Hasil Analisis Uji t Disclosure .................................................................

28

id
.ac.

id
.ac.

.id/

c
ej
ej Disclosure ............................................................
4.4 Hasil Uji Autokorelasi
26unej.a
n
n
u
u
.
.
.
igilib28
igilib ....................................
igilib Koefisien Determinasi:/Disclosure
d
d
d
/
/
/
4.5 Hasil
Analisis
/
/
:
:
http
http
http

ht

/
/
/
/
Hasil Analisis Delta Spread
29
.id4.7
c.id
c.id
c.id ......................................................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
http
http

ht

nej

digi
tp://

4.3

id/
.ac.

ht

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

ilib.

dig
tp://

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
xvii
:
http

http

tp

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

http

id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

DAFTAR
http GAMBAR

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d

Dokumen yang terkait

d e n tif i k asi M ak r ob e n tos S e b agai B ioi n d i k a tor Pe n c e m a r an Air d i Dae r ah Aliran S u n gai B e d ad u n g (Stud i d i Wil ayah K e lu r ah an Je m b e r L or Kec a m at an P at r an g d an Kelu r a h an S u m b e r sari K e c a

0 7 22

E N I N G K A T A N H A S I L B E L A J A R M E N U L I S K A L I M A T E F E K T I F D A L A M P A R A G R A F A R G U M E N T A S I M E L A L U I K E G I A T A N P E E R C O R R E C T I O N P A D A S I S W A K E L A S X 1 S M A N E G E R I R A M B I P U

0 2 17

I M P L E M E N T A S I P R O G R A M P E N Y A L U R A N B E R A S U N T U K K E L U A R G A M I S K I N ( R A S K I N ) D A L A M U P A Y A M E N I N G K A T K A N K E S E J A H T E R A A N M A S Y A R A K A T M I S K I N ( S t u d i D e s k r i p t i f

0 15 18

U K A L I R E P A P U A S A N I M N T B I D E U G N E D H A R A D R E B M A M E D N A T A M A C E K I R A S G N U N U G N A H A R U L E K R A S A K A M A T O K I N I C O P A R

0 0 78

I M E P E K G N A U R I D N A N A U P M E R E P E K I S A T N E S E R P E R I S A I S O G E N K I T S E M O D N A D K I L B U P

0 5 171

K I S A K I F I T R E S M A R G O R P I T U K I G N E M H A D U S E S

0 4 203

S I L A N A N A S U T U P E K N A D I M U B R E S A P L U T N A B A B I S R E P B U L K S I R O S E S K A N A I L E B M E P

0 0 100

S A T I L I B I D E R K U T A P E S N E M U S N O K I L E B T A N I M P A D A H R E T K U D O R P E K I N L A S T U F

0 2 121

S A I S O S A I A G A B E S K E R E M P A K I S N A D K E R E M A R T I C A R A T N A L E B A I R A V P a d a p s u s a K i d u t S k u d o r

0 0 116

U R U G H A L O K E S N A U R U J E K H A G N E N E M E S - N E T A P U B A KA K I M I M I S N I V O R P A U P A P i s p i r k S

0 0 221