AKTIVITAS ANTIBAKTERI EKSTRAK n-HEKSANA, ETIL ASETAT dan ETANOL 70% DAUN BINAHONG (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis) TERHADAP PERTUMBUHAN Pseudomonas aeruginosa SECARA IN VITRO

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id

aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhAKTIVITAS
hhtt EKSTRAK n-HEKSANA,
hhtt
ANTIBAKTERI
tt

ETIL ASETAT dan ETANOL 70% DAUN BINAHONG
(Anredera cordifolia
ca.cid.id
ca.cid.id (Ten.) Steenis) TERHADAP
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
j.
PERTUMBUHAN
aeruginosa
IN VITRO .une
nej.
nejPseudomonas
neSECARA
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
ht ttp
ht ttp
ht ttp

h

h

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
Oleh
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
tp Aini
hthttp
hthtNurul
Azizah

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

SKRIPSI

NIM 082210101003

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej. FAKULTAS FARMASI
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
gigili
idgigili
idJEMBER
UNIVERSITAS
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
tp
hthttp
htht2012

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

EKSTRAK n-HEKSANA,
ETIL
ca.cid.id AKTIVITAS ANTIBAKTERI
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ASETAT dan
ETANOL
70% DAUN .BINAHONG
(Anredera .une
u.n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
b
cordifolia
ig ili
idgigili (Ten.) Steenis) TERHADAP
idgigili PERTUMBUHAN
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp Pseudomonas aeruginosa
hthttp SECARA IN VITROhthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
SKRIPSI
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Diajukan guna melengkapi
dan memenuhi salah
ca.cid.id tugas akhir
ca.cid.idsatu syarat
a
a
.
.
j
j
untuk
menyelesaikan
Pendidikan
Farmasi
(S1)
e j.
uneej.
u.n
une
ilibi.b.un dan mencapai gelar Sarjana
ilibi.bFarmasi

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Oleh
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgiAini
Azizah Nurul
gil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
NIM
082210101003
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

FARMASI
d.id
d
.ciFAKULTAS
aj.caUNIVERSITAS
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
JEMBER
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
2012
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
PERSEMBAHAN
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
1. Kedua orangtuaac
saya
.id.idIbunda Sulastri dan Ayahanda
ac.i .id Torib Hamzah

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
ej memberikan doa danb.kasih
u.n
ntelah
nesayang
nej
.bu.n
.bu.n
tercinta,
yang
sampai saya bisa
u
u
u
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:pkuliah
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
di
Farmasi.
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2. Suami saya Aula Habibi yang telah memberikan dukungan dan semangat.

d
id.id sahabat-sahabat yang telah
3. Adik saya Rifqi
ac.dan
ac.i .idmemberikan saya

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
dukungan.
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
motivasi dan semangat.
thttpIbu Sri yang telah memberikan
tp
h4.
hthtdukungan,
hthttp
5. Para pengajar saya sejak Taman Kanak-Kanak sampai Perguruan Tinggi,

jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
6. Almamater
Fakultas
Farmasi
Universitas
Jember.
.
.
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

id
idid kesabaran.
yang telah memberikan
.ac.c.idilmu dan membimbing dengan
.ac.c.penuh

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

MOTTO

“Allah akan meninggikan orang-orang yang beriman di antara kamu dan orang-

id.id
orang yangadiberi
c.id.id ilmu pengetahuan beberapa
ac.derajat”

je. j.ac
je. j.ac
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
(Terjemahan
Surat
Al-Mujadalah
Ayat
11)
b
b
igliilib.
igliilib.
g
g
i
i
d
d
i
i
:// /d
:// /d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
d.id
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id “Akal dan belajar itu eseperti
aj.ca.cijiwa
aj.cahanyalah
.
.
.
.
j
j
j
j
dan
raga,
tanpa
raga
jiwa
udara
hampa,
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil tanpa jiwa raga adalah:kerangka
idgigil tanpa makna”
/:d
//:d
//:d
:
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttp
hhtt
hhttpGibran)
(Kahlil

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthberusaha
hthtenaga
ttp
ttp untuk mencapai cita-cita,
“Menyadari
kekurangan diri adalah
untuk mengisi kekurangan tersebut adalah keberanian yang luar biasa”

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

(Hamka)

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
PERNYATAAN
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Saya yang bertanda tangan di bawah ini:

d
d
d
d
Nama : Azizah
aj.ca.ci .idNurul Aini
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n:e082210101003
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Nim
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:p//:d
:pAktivitas
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
menyatakan
dengan
sesungguhnya
bahwa
skripsi
yang
berjudul:
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Antibakteri Ekstrak n-Heksana, Etil Asetat dan Etanol 70% Daun Binahong

ca.cid.id (Anredera cordifolia j.(Ten.)
ca.cid.idSteenis) Terhadap Pertumbuhan
ca.cid.id Pseudomonas
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej. sendiri, kecuali jikab.u.n
nej.
neVitro
nkarya
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
aeruginosa
Secara
In
adalah
benar-benar
hasil
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dalam
substansi disebutkan
p
hthttpengutipan
hthttpsumbernya, dan belum pernah
hthttpdiajukan
pada institusi manapun, serta bukan karya jiplakan. Saya bertanggungjawab atas

d
d
id.id harus dijunjung
.cid.id sesuai dengan sikap ilmiah
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id keabsahan dan kebenaran
aj.caisinya
aj.ca.cyang
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
tinggi.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
//:d
:p//:adanya
:pDemikian
:pbuat
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
pernyataan
ini
saya
dengan
sebenarnya,
tanpa
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tekanan dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi

d.id
.cid.id hari pernyataan ini tidak
ckemudian
ca.cid.id
ca.cibenar.
ca.cid.id akademik jika ternyata jdi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Jember,
Yang
.idd menyatakan,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

.cid.id Nurul Aini
ca.cid.id
caAzizah
a
a
.
.
j
j
Nim 082210101003
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
SKRIPSI
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
//:d
:p//:d
:pEKSTRAK
:p/ETIL
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
AKTIVITAS
ANTIBAKTERI
n-HEKSANA,
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ASETAT dan ETANOL 70% DAUN BINAHONG (Anredera
cordifolia (Ten.) Steenis)
id.id TERHADAP PERTUMBUHAN
id.id
.
c
ca.cVITRO
a
a
c
.
.
j
j
a
Pseudomonas
aeruginosa
SECARA
IN
neej.
neej.

liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
Oleh igiliib
i
l
dig
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.idNim 082210101003 j.aca.cid.id
a
.
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Pembimbing

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Azizah Nurul Aini

Dosen Pembimbing Utama

: Evi Umayah Ulfa, S.Si., M.Si., Apt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
d
ca.cid.id
aj.ca.ci .id Anggota : dr. EnnyeSuswati,
a
aj.ca.ci .idM.Kes
DosenePembimbing
.
.
.
j
j
j
e
ne
nej.
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
PENGESAHAN
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Skripsi berjudul Aktivitas Antibakteri Ekstrak n-Heksana, Etil Asetat dan

d
d
d Steenis) Terhadap
d
aj.ca.ci .id (Anredera cordifoliae(Ten.)
aj.ca.ci .id Etanol 70% Daun eBinahong
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
n
ne aeruginosa SecarailiIn
ne
ne telah diuji dan disahkan
ne
.bu.n
.bu.n
.buVitro,
.bu.n
Pertumbuhan iPseudomonas
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:d
:p//:pada:
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
oleh
Fakultas
Farmasi
Universitas
Jember
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Hari

: Selasa

: 12 Juni 2012
ca.cid.id Tanggal
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.Farmasi Universitas Jember
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
Tempat
:
Fakultas
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Tim Penguji

d
d
aj.ca.ci .id Ketua,
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
/
//dig
/
p
t
t
hhtt
Evi Umayah Ulfa, S.Si., M.Si., Apt
NIP.197807282005012001 .idd

ca.cid.id
a
.
je.aj.cac.i
j
.
e
e
j
n
n
e
u
u
.b.un
Anggota I, gilib
igliibli.b.un
i
l
g
i
i
i
g
d
d
i
i
/://d
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Sekretaris,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

dr. Enny Suswati, M.Kes
NIP.197002141999032001
.idd

je.aj.cac.i
e
n
u
n
Anggota
igliibli.b.uII,
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
did Apt., M.Farm
id
Moch. Amrun Hidayat,
aj.ca.M.Sc
aj.ca.ci .id Siti Muslichah, S.Si.,eApt.,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .S.Si.,
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
NIP.197305132005012001
NIP. 197801262001121004
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Mengesahkan,
hhtt
hhttp
hhttp
Ketua Program Studi Farmasi
Universitas Jember

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
p
Prof. Drs. Bambang
M.Sc., Ph.D
hthttp
hthttKuswandi,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

NIP. 196902011994031002

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
RINGKASAN
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Aktivitas Antibakteri Ekstrak n-Heksana, Etil Asetat dan Etanol 70% Daun
Binahong (Anredera cordifolia
id.id (Ten.) Steenis) Terhadap
id.id Pertumbuhan
.cSecara
.cAini,
c
c
ca.cid.id
a
a
a
Pseudomonas aeruginosa
In
Vitro:
Azizah
Nurul
082210101003,
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
j
un
un ej
.bu.n
2012, 76 halaman,
une Farmasi UniversitasilibJember.
une
ilib.b.Fakultas
ilib.b.un

idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

Upaya pencarian antibakteri yang berasal dari tanaman untuk mengobati

id.id infeksi bakteri menjadiacpenting
id.id untuk dilakukan karena
id.idtingginya tingkat
.
.
.
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
n
resistensi bakteri.uterhadap
Tanaman
nej.
nej. antibiotik yang ada.
nej. merupakan salah satu
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ili
ig ili
idgigili yang potensial. Salah://satu
idgigtanaman
idgigili
d
d
/:d
/:d
/:potensi
sumber
antibakteri
yang mempunyai
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
ht ttp
ht ttp
hthttp
besarh sebagai antibakteri adalah h
tanaman binahong. Bakteri Pseudomonas

id.id Pseudomonas.
.cid.id aeruginosa merupakan.abakteri
.cid.id paling patogen di antara
.marga
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
j
Bakteri ini dapat
menyebabkan
infeksi pada .luka,
pus hijau .unnej
u.n
nej
nej
nemenimbulkan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
giigliiblib.u
gigil
gigil
i
idgigil
i
i
d
d
d
/
/:d
/
/
/
/
/
kebiruan,
infeksi salurantpkemih
d
: /ddan
: /meningitis,
: /d (ISK), pneumonia nekrotika,
//
hthtp
hthtp
hthttp:/
ttp:/
ttp:/
gangren. Tujuan penelitian ini adalah untuk (1) mengetahui adanya aktivitas

ca.cid.idetil asetat dan etanol 70%j.adaun
ca.cid.id
ca.cid.idbinahong terhadap
ca.cid.id antibakteri ekstrak n-heksana,
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ej.aeruginosa, (2) mengetahui
ej.
pertumbuhan bakteri
mana yang palingb.un
nP.
nej.
nekstrak
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
gigili
idmenghambat
idgigili
idgigilP.
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
berpotensi
pertumbuhan
bakteri
aeruginosa, (3) mengetahui
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Konsentrasi Hambat Minimal (KHM) dari masing-masing ekstrak n-heksana, etil

binahong
yang memiliki aktivitas
d
d asetat dan etanol 70% daun
d
dantibakteri terhadap
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e apa yang terkandungb.u.n
pertumbuhan P.baeruginosa
ne dan (4) golongan senyawa
ne
ne
nkimia
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:dan
di dalam
ekstrak
n-heksana, etil asetat
etanol 70% daun binahong
yang
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
memiliki aktivitas sebagai antibakteri

Ekstrak n-heksana,
d.id asetat, dan etanol 70% dibuat
ca.cietil
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id secara maserasi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. yang diperoleh, diuji
bertingkat. Ekstrak
aktivitas
nkental
nej.
nej.
nej. antibakteri dengan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:metode
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
metode
sumuran
dan
uji
dilusi
agar.
Uji
aktivitas
antibakteri
dengan
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
sumuran dilakukan dengan cara suspensi bakteri diusap pada media Mueller

d
d Hinton Agar yang sudahc.memadat
d
d kapas steril dan
dengan menggunakanc.ilidi
aj.aci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ac.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne berdiameter 9 mm imenggunakan
ne
ne
ne cork borer. Masingdibuat 6 lubang
.sumuran
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

masing ekstrak dengan berbagai konsentrasi, yaitu 2%, 4%, 6% dan 8%, serta

0,1%)
.cid.id2%) dan kontrol positif
.cid.id
ca.cid.id kontrol negatif (Tween
ca80
ca(siprofloksasin
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ej. suhu 37oC selama 24b.u.n
nej.
nej.
npada
nej.
.bu.n
.bumasing-masing
.bu.n
dimasukkan pada
sumuran, diinkubasi
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
jam.
Pengujian
dilakukan
dengan
replikasi
sebanyak
4
kali.
Pengamatan
aktivitas
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
antibakteri dilakukan dengan mengukur zona bening disekitar sumuran. Pengujian

d.id agar. Konsentrasi yang digunakan
d
d
d
aj.ca.cidilusi
aj.ca.ci .id antimikroba dengan metode
aj.ca.ci .id adalah 0,5%,
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne dalam media Mueller
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
1%, 2%, danili4%.
Sebanyak
1 ml ekstrak dimasukkan
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
:pyang
:p//:d
:p//:bakteri
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Hinton
masih
cair
sebanyak
9
ml
dan
didiamkan.
Kemudian
suspensi
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
uji diusapkan pada masing-masing permukaan media uji, diinkubasi pada suhu

o
.cid.id
Pengamatan
ca.cid.id 37 C selama 24 jam. Pengujian
ca.cid.id dilakukan sebanyak 3 kali
careplikasi.
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. bakteri dipermukaan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
dilakukan
dengan
mengamati
ada
tidaknya
pertumbuhan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
media.
hthttp
hthttp
hthttp

Analisis data dilakukan secara statistik dengan menggunakan program

d
d
id
id.id pada ekstrak
uji LSD, terlihat
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id SPSS One Way Anova.
aj.ca.Berdasarkan
aj.ca.cbahwa
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
neantara konsentrasi 2%,ili4%,
ne dan 8% adalah berbeda
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
n-heksana,
hubungan
6%
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/dan
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
secara
nyata,
pada
ekstrak
etil
asetat
hubungan
antara
konsentrasi
2%,
4%
6%
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tidak berbeda secara nyata tetapi berbeda secara nyata dengan konsentrasi 8%.

konsentrasi
6% dan 8% tidak berbeda
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.idsecara nyata tetapi
ca.cid.id Ekstrak etanol 70% pada
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ndengan
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
berbeda
secara
nyata
konsentrasi
2%
dan
4%.
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
ntp hambat yang dilakukan,
hthttpBerdasarkan hasil penelitian
hthekstrak
hthtzona
ttp
heksana dan etanol 70% memiliki kekuatan respon hambat yang kuat, sedangkan

did
d
d
id.id Zona hambat
respon hambat yang
aj.ca.ci .kekuatan
aj.ca.ci .id ekstrak etil asetat memiliki
aj.ca.ci .id
aj.ca.clemah.
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
u.n
ne
ne
ne
nkonsentrasi
.bberbanding
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
yang
dihasilkan
lurus
dengan
besarnya
ekstrak,
yaitu
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
semakin
zona hambat yang terbentuk
juga
hhtt besar konsentrasi ekstrakhhmaka
hhtt
tt
semakin besar. Nilai KHM ekstrak n-heksana dan etanol 70% sebesar 1%,

ca.cid.id2%. Berdasarkan hasilj.penelitian,
ca.cid.id sedangkan ekstrak etilj.aasetat
ca.cid.id
ca.cid.id ekstrak yang
a
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
n
n
nej. berturut-turut adalah
nej.
nej.
nej. etanol 70%, n-heksana
.bu.antibakteri
.bu.n
.bu.n
.bu.ekstrak
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
berpotensi
sebagai
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
danhthetil
hthttp dan
hthttp menunjukkan ekstrak n-heksana
ttp asetat. Hasil skrining fitokimia
ekstrak etil asetat daun binahong mengandung terpenoid, sedangkan ekstrak

d
d
id
.cid.idalkaloid.
saponin, flavonoid
aj.ca.mengandung
aj.ca.ci .id etanol 70% daun binahong
aj.ca.ci .id
aj.cadan
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
PRAKATAilib.bu.n
u
u
b
i
l
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Puji syukur ke hadirat Allah Subhanallahu Wata’ala sehingga penulis

d
d
d
id.id
Antibakteri
aj.ca.ci .idini. Skripsi yang berjudul
aj.ca.ci .id dapat menyelesaikanejskripsi
aj.ca.cAktivitas
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e Asetat dan Etanol 70%
nEtil
ne
ne Binahong (Anredera
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Ekstrak n-Heksana,
Daun
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:pPertumbuhan
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
cordifolia
(Ten.)
Steenis)
Terhadap
Pseudomonas
aeruginosa
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Secara In Vitro ini disusun untuk memenuhi salah satu syarat guna menyelesaikan

id.id Fakultas Farmasi Universitas
d
ca.cid.id pendidikan Strata Satu j(S1)
ca.cpada
ca.cid.iJember.
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
ej.tidak lepas dari bantuan
nej.
nini
nej. pihak, oleh karena iitu
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu
.bu.n
u
u
u
u
Penyusunan
skripsi
berbagai
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
penulis
thttp kepada:
hthttpingin menyampaikan terimahkasih
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

1. Bapak Prof. Drs. Bambang Kuswandi, M.Sc., Ph.D selaku Dekan Fakultas

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
ej
nej
nmenuntut
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
penulisiliuntuk
ilmu
di
kampus
tercinta;
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:pEvi
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.
Umayah
Ulfa,
S.Si.,
M.Si.,
Apt
selaku
dosen
pembimbing
utama
dan
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id.id
idid
Farmasi Universitas
yang telah memberikan
kepada
.ac.cJember
.ac.c.kesempatan

Ibu dr. Enny Suswati, M.Kes selaku dosen pembimbing anggota yang

id.id
.cid.id pikiran, dan tenaga dalam
telah meluangkan
penulisan
.acwaktu,
.ac.cmembantu

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
skripsi
ini;
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpIbu Siti Muslichah, S.Si., Apt.,
h3.
hthttpHidayat,
hthttpM.Sc dan Bapak Moch. Amrun
S.Si., Apt., M.Farm sebagai dosen penguji yang banyak memberikan

.cid.id skripsi ini;
c.cid.id yang membangun dalam
saran, kritik danj.a
masukan
j.acpenulisan

ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
ej
nej Irawan, S.Si., Apt.,ilibM.Sc
nej
nselaku
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
4. Bapak
Eka
Deddy
dosen
pembimbing
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt akademik atas motivasi yanghdiberikan;
hhtt
htt
5. Mbak lilis selaku teknisi di Laboratorium Mikrobiologi Fakultas

d

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
j.
n
ej.
nBiologi
nej.
netidak
.bu.n
.bu.n
.buyang
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
Laboratorium
Farmasi,
terimakasih
terkira
atas
bantuan
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpdan kerjasamanya selama penelitian
hthttp
hthttp skripsi ini;
d

.i d
Kedokteran Umum,
Widi dan mbak j.Indri
aca.ci .idselaku teknisi di
j.acac.imbak

6. Ibunda Sulastri dan Ayahanda Torib Hamzah yang telah menjadikan saya

id
.
e
j
neputus;
.bu.n
u
b
i
l
i
tak akan
pernah
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

.c.idkasih sayang yang
seperti ini, atasj.dukungan
aca.c.id moril dan materiil, doa
j.acadan

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

7. Suamiku Aula Habibi, Adikku Rifqi, keluarga besarku, keluarga Ibu Sri

atas kasih sayang
id menumbuhkan semangat
c.id.yang
c.id.idbaru untuk terus

ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
berusaha;
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
8.
Sahabat
terkasih
Pras,
Iras,
Rike,
Izi,
Rizki,
Yeli,
Siska,
Yuni,
Rosa,
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Zakiah, Anggun, Desi, Endah, dan mbak Riris atas motivasi, dorongan,

serta kesetiannya
dan
.id.id suka dan duka, setiaacmenyemangatiku
.id.id
acdalam

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
n
nej dengan keceriaanildan
nej
nej
.bu
.bu.pengalaman
.bu.n
mewarnai
hari-hariku
baru.
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:pTeman-teman
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
9.
terkasih
seluruh
angkatan
2008,
mbk
Ratih,
mbak
Iski,
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt mbk
Herdinik, mbak Septi, mbak Rina, mbak Eka, mbak Vinta dan mbak Wita

d
dd
atas bantuan, dukungan,
di Fakultas
ac.i .id semangat dan persahabatan
ac.i .iselama

je. j.ac
je. j.ac
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
Farmasi;
b
b
idgiigliilib.
idgiigliilib.
d
d
/
/
/
/
:
:
/
p
:// pihak yang tidak dapat
satu persatu.
thtp
h10.
hthtdisebutkan
ttpSemua
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Penulis juga menerima segala kritik dan saran yang membangun dari

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
ej ini dapat bermanfaatb.bagi
ej pihak. Amien.
u.n
nej
nskripsi
nsemua
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
berharap, isemoga
i
i
i
l
l
l
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

.cid.id Juni 2012
ca.cid.id
caJember,
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idPenulis
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

.cid.idAkhirnya penulis
semua pihak demi.akesempurnaan
penulisan skripsi
c.cid.id
.acini.

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id DAFTAR ISI
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
Halaman
t
hthttp

HALAMAN JUDUL .................................................................................

i

d
d
d
d
ii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id HALAMAN PERSEMBAHAN................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
n..................................................................................
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
HALAMAN iMOTO
iii ilib.bu.une
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
HALAMAN
PERNYATAAN
...................................................................
iv
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
HALAMAN PEMBIMBINGAN ..............................................................

v

vi
ca.cid.id HALAMAN PENGESAHAN
ca.cid.id...................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
RINGKASAN
............................................................................................
vii
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
PRAKATA
hthttp .................................................................................................
hthttp
hthttp ix
DAFTAR ISI .............................................................................................. xi

d
d
d
d
xv
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id DAFTAR GAMBARe.................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
DAFTAR
TABEL......................................................................................
xvi
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/xvii
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
LAMPIRAN
.............................................................................
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

BAB 1. PENDAHULUAN ........................................................................

1

id
.cid.id
1.1 Latar Belakang
.ac..........................................................................
.ac.c.id

1
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej. ......................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
1.2 Rumusan
Masalah
3
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hth1.3
hthttp 3
hthttp
ttp Tujuan Penelitian .......................................................................
1.4 Manfaat Penelitian .....................................................................

4

d
d
d
d
5
aj.ca.ci .id ...............................................................
aj.ca.ci .id BAB 2. TINJAUANePUSTAKA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu.Tanaman
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
2.1
Tinjauan
Binahong
..................................................
5
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
.........................................
hhtt 2.1.1 Taksonomi TanamanhhBinahong
hhtt 5
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

2.1.2 Morfologi Tanaman Binahong ..........................................

6

id.id Tanaman Binahong ..............................
ca.cKimia
ca.cid.id
ca.cid.id
2.1.3 Kandungan
6
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
neaeruginosa
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.2 Pseudomonas
............................................................
7
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 2.2.1 Sistem klasifikasi ...............................................................
hthttp 8
hthttp
2.2.2 Morfologi P. aeruginosa ....................................................

8

d
d
d
2.2.3 Faktor jVirulensi
10
aj.ca.ci .id P. aeruginosa ..........................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
e
e
e
ne .........................................................................
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2.2.4
Patogenesis
11
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

2.3 Antibakteri ..................................................................................
13
c.id.id
c.id.id

ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej. .....................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
2.3.1iliSiprofloksasin
15 ilib.bu.n
u
u
u
b
b
i
l
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
d
/2.3.2
/:d
/:16
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Faktor-Faktor
yang
Mempengaruhi
Aktivitas
Antimikroba
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
2.4 Ekstraksi ...................................................................................... 17

d
d
2.4.1 Metode Ekstraksi
17
ac.i .id ................................................................
ac.i .id

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n j
u.n
nej ........................................................................
nej
.bSumuran
.bu.n
2.5 Metode
19 ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
:p//:Tween
:p//:d
:p//:20
/
/
/
/
/
/
p
p
p
2.6
80
......................................................................................
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.7 Mueller Hinton Agar (MHA) .................................................... 20

2.8 Penentuan Jumlah
.....................................................
20
id
ca.cid.id
ca.cid.Replikasi
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.Penelitian
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
2.9
Hipotesis
....................................................................
21
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
thttp
htht3.tpMETODE PENELITIANh............................................................
hthttp 22

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

3.1 Jenis Penelitian ........................................................................... 22

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
ej
nej
nWaktu
nej
.bu.n
.budan
.bu.n
u
u
u
b
b
b
3.3 Tempat
Penelitian
..................................................
23
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
:p//:23
:p//:3.3.1
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p

Dokumen yang terkait

Uji Aktivitas Antibakteri Ekstrak N-Heksana, Etil Asetat Dan Etanol Teripang(Holothuria Scabra Jaeger) Terhadap Staphylococcus Aureus Dan Pseudomonas Aeruginosa

1 25 94

AKTIVITAS ANTIBAKTERI EKSTRAK n-HEKSANA, ETIL ASETAT dan ETANOL 70% DAUN BINAHONG (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis) TERHADAP PERTUMBUHAN Pseudomonas aeruginosa SECARA IN VITRO

0 21 19

ji Aktivitas Antibakteri Ekstrak Etanol Daun Binahong (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis) terhadap Pertumbuhan Bakteri Salmonella typhi secara in vitro;

1 6 17

Uji aktivitas ekstrak Etanol 70% daun Binahong (Anredera cordifolia (Ten) Steenis) terhadap penurunan kadar asam urat dalam darah tikus putih jantan yang diinduksi dengan Kafeina

1 42 73

PENGARUH PEMBERIAN EKSTRAK ETANOL 70% DAUN BINAHONG (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis) TERHADAP WAKTU PERDARAHAN Pengaruh Pemberian Ekstrak Etanol 70% Daun Binahong (Anredera Cordifolia (Ten.) Steenis) Terhadap Waktu Perdarahan (Bleeding Time) Pada Men

0 3 13

PENGARUH PEMBERIAN EKSTRAK ETANOL 70% DAUN BINAHONG (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis) TERHADAP WAKTU PERDARAHAN Pengaruh Pemberian Ekstrak Etanol 70% Daun Binahong (Anredera Cordifolia (Ten.) Steenis) Terhadap Waktu Perdarahan (Bleeding Time) Pada Men

0 3 13

Aktivitas Antimikroba Infusa Daun Binahong (Anredera cordifolia (Ten.)Steenis) Terhadap Staphylococcus aureus Secara In Vitro.

1 8 28

Identifikasi senyawa dalam fraksi IV ekstrak N-Heksana daun binahong (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis).

1 43 169

UJI AKTIVITAS ANTIKOLESTEROL EKSTRAK ETANOL DAUN BINAHONG (Anredera cordifolia (Ten) Steenis) SECARA IN VITRO

2 4 6

Identifikasi fraksi I ekstrak n-heksana daun binahong (Anredera cordifolia (Ten.) Steenis) - USD Repository

0 0 123