ISOLASI DAN KARAKTERISASI FLAVONOID PADA FRAKSI AKTIF ANTIOKSIDAN DARI TUMBUHAN SARANG SEMUT (Myrmecodia tuberosa Jack).
AI}STRAI<
ISOLASTDAN KARA(TORISASI FLAVONOII' PADA
FRA(ST AKTIF ANTIOKSTDAN DARI TUMAUEAN SAR{NG SEMUT
\Mrrn@dia tub.t
e Jtrk)
Olen:
Diar Fatriah
Sdtjotu
Sains
di bidohgKjnia Fal ltasMate aiitu dan
Ilnirtsilas
ln!
Pensetohwn
Atrn
Andalus
D'bimhibgoleh Dr Mr FididM Dr
^d
isSr loni
lsolasi navono'd dari fra,lci elil 6e!al ekstrak luhl,uhe sdds senrf
(Mtrnecodid tuberaso Jack) dan uji dtioksidai daii ck$rat melanoi, fi"aki
nelneol{ir, fiatsi elil setal. dan lial$i n-neksb ddgm neloda "pendgtapd
mditil bebas DPPH'. lekn dilalukm. Hasil isolasi da" pmumim berupa
padatd kuins-kehijam yms menberik noda luggal lcrhada! b.bmpa
Ferbmdi4an. Hsil spefttroskopi UV nenberil(e sehpd
341,40 dd 270,60 m. Speklrm F_LIR mcmbcrikan pit! serulsn
eluen denCm betuagai
pada
Ldr
pc.rins pada
l38l cmI,
bileed e€lonbdg
ISI]B
cnL,
12,14
cr
34t8 crL. 2927
-
1Ol9
cni.
1?14
cDr. l4?5 cnr.
cnI. D i dllisis sp€kl':m aT-lR de
sp€khsLopi UV nenggmakm peeksi gdsr, knmaloenn kens
(KKI-2D) memldliha*m banv! senyawa
flavonoid golong& flavonol
ydg ncniliki
du
dimensi
hsil Fmmian dipe inkan
adalan
substitucn snsus hidroksil pada aton
T. PDNI)AIII]I,IiAN
Indondia leya
tinssi. Dui
aks trmbu!-hn6un b€rkhsiat yary mmiliki nilai
dd
danulu.
sa6
tEdisional lekn
€konomi
bdytl p€nad:artn imbun-
tubuhe tendiu utuk kep€ntingm pdgobah. Di smPing itq nmek doydg
lita juga nemarluttd r@bule-imbunu di ekelilingny! sebdgti pewma
da Fnberi doM. Seiring delge n€ninetatnya keburuhu nanustu drr
k€najw ilm! pengclahM dd teknolosi, lel'} dil,luk iddtilit.si leihadaP
ladmge *nyaw kinia yang mmbdikm efct lisiologi dh farakolosi ydg
lebih dikml dengo snyaw aktif. Soyam sldf ini nerup€lm hail
melabolime skud€i d,ri tumbuh itu sendin, din a Fnyehran dtu
jun ahrya dale riap bagid tunbuld li.lal sa. I'r
Sarart etu tMbulm yme digual& scbagai bale obal Fadisio.al
teBebut adalah lifue $nul (lt'mrodia tubqoso !^&) Tumbultu slHra
snor m€.sandug senyawa altif otiolsid{ (Totofedl tlzn Fenolik) dtr kaya
atd keduse mircml penting seF i talsild (ca), NatiM (Na), Kdim (K).
S€ng (zn), Besi (Fe), Pospor (P) dd Maercsiun (Ms). 'lilmbrftan $mna smur
juga nensedug Flavonoid yes belsua sebasii dtioliddd $hinegr bait
utul neneCrn de nembantu nngobati kdtr, nclindMgi $ruku sl,
neninslGtkd elekiviras vitamin C. dfinnmdi, dd etibiolik- Er
B€rdMk kdddgan sc.yawa oltif y a ledapal pad! lumbuh
samg senut, mah penclirie iri dilakuta utul( ftogisoldi s,la! etu drn
n.voDoid.
F.ya*. d€labolil sekutrdr ddi l€lsi aktia dlioksidfl\
'€itu
Peneltid i.i dibjol moegmalm nelode etst alGi sMa lMe6i d€nse
p.ldl n-hc*s). dil dehl. dm nelanol. P€nieh da peoumi komponen
densm kronaloc€l'i kolon, uji akivilas mlioksidd menegundlm neto.ic
2,24ifc.iu-pikfidEil
(DPPlt dlr qmruFryJ d' dhrtdn ktnkhsi wyrLa mmi )ds
p€mslapan ndital b€bd (tse turlictl scdeggihd
I
2
P.n!m(rn m{ddr
Berdaiarko larar b€lakalg dia!.i
@r.
dapat
diMuka
sutu pmsdalm
mhs lt.: ,!6l('n tmbula safug *n!t masedus snyqw dci.bolir
skundd yag €kif *b.e]o &dokidd dm ap6*d e.y:wa nalo.oid &Fat
diielai dei tubund sl@g *mnt.
de nmglarzkledsi salal stu
yaitu tavonoid dd n€lsi akif mtioksidm dari
Penelitid ini bertuj@ Mtuk m€nei$lasi
*nyam m€laloh ek@dd,
runbulh !;'Me FdLt (t4me.odia tubqoss rae).
Ilsil
p€nelirie ini dihmpke d!!al n€lgbfol:Mikd lelsda E6yanlat
d€rgemi smyaw! akif yag lddapai Fada smg smnt.
\/
I9 Fralsi ctil
as€lar
KESIMPIJI,AN DAN SARAN
ddi
ekstra! tunbuhs s:@s smul
tub,rosa J&k) nemiliki Fspon yme
tkif
iMvtt..'dd
dtiol€ide
tcrn d.p akivilas
2. Hdil ren@'r syasa fr€bbolii *kuder ddi ftatsi cril Mlar
diF€oteh senyawa berupa pa.trln be am I'unrs kehija@ d.ngo Rl
: 2:3)
0,80 ne.gennars el&n (n-neks : elil 6eLt
L Dala Ksmtoeldli kcrt6 du dinosi (x{t 2D) dcnsan rcru
kromalosm, dapat dipe*i.dl b.n!a seny.wa bsil p€numid
krsolonB keparta scnyaM navon. nNo.ol, bin.von. khaiioo- dd
4. Ber.rask
spektrum FT IR dilcbnnl
glgu nrssi hidnlcil,
eler,
e.yaw. hsil pemunin nemiliki
da kdbonil.
hail pen@id neniliki litik delodposisi lada
5.
SenyaM
6.
Dab sp€ktroskopi Uv n€nsswEks peeatsi
bidroksil ydng lcrikal pad! k€tugka
das
gsr
pada
sunu 181-l8l
dalal dilctahui susur
llavonoid
y
nerupale snyaw golongd flavonol densd glgs
resubstitui
auol
s diFrki€lm
hidrokril y g
alon cr de Cf-
dilaldle kanltcnsi lcbit laj untuk n€nentule shrkiu dei
iH
sflyaM Iiavon hAil pcnmim dens melflclrpi d6la Ms. NMR,
l.
Perlu
l
Pcnrd
al r
Fnerrr's
r''ol. d$ rntudaPqn)aqd hailIndiM
Dara,4lM PMr
t991. Kihia dan Sunbq
!.
A
Ht 4?
alas. Paddg.
/.tnn- Genpv Peztatit
Penelitid
48
Deasm s{r-@s tau
rt
Bosor, IIal
1117.
3. Mol)@x, ?. 2@4. me U!. {A
The Stable Flee Radical Diphentl
Pictylhyln2yl (DPPE) For Estinatinq ,4friaidmt Actirity,
TechtuI.. 26 (2\,
Balntie. A.1
Sci.
21 l-21 9
992.
fl@,,,d
Univdiras And"l6, Padds.
Cody, V. . E. Middletoa J. B, Hdbone
in Biolog/ und Me.licire Ii,
Pro?e4d.
J.
Ald
dd A.
Biochenical
R. Liss, Inc. , N€w
B€lezt. 1987.
Ilorrodr
CeluLt ard Medicitul
Yo.t.
Marthm. K.R.1988. I?.r,tq,.r of Fltu)no ldenli|i&tio, (Cukcqa
Mensi.lantifkali ndohoid). di!€ietEnltr oleh Kosih Padmwimra.
Daiiliydu.
8
Mai!1o, P.
Kinia
1992.
Bah
l9A1 . Biostnthesis
Alan
of Marlral
I
DikbI Kuliah, Univdi.ds
P/od,.r
.robn
dd
wiley
Sons
Inc Ncw Yort( Hal214-236
9. Hthore. !.8., Metode.frtoti e
turb,na4 Padnawiar4
rl.
1TB,
penentuan cara no.lem nenganalisjs
Bmdbc'
1984. hal.
10.
Bom, D.V.,
er,
rl
C€swell. CJ.,
dll.
17
l5l79.
s$nohdr4jojo. H. 2001. spehtusbpi
ITA. Hal 25-99,
3 9,47
1988. Orqanic Spech^upy- lohn wiley
1982.
65,
dd
tzi
Sore.
r,ar:$.tE{tD Serttwa (nqanik. B&JlrE,
l
Yogtalrrna
:
Libeny
ISOLASTDAN KARA(TORISASI FLAVONOII' PADA
FRA(ST AKTIF ANTIOKSTDAN DARI TUMAUEAN SAR{NG SEMUT
\Mrrn@dia tub.t
e Jtrk)
Olen:
Diar Fatriah
Sdtjotu
Sains
di bidohgKjnia Fal ltasMate aiitu dan
Ilnirtsilas
ln!
Pensetohwn
Atrn
Andalus
D'bimhibgoleh Dr Mr FididM Dr
^d
isSr loni
lsolasi navono'd dari fra,lci elil 6e!al ekstrak luhl,uhe sdds senrf
(Mtrnecodid tuberaso Jack) dan uji dtioksidai daii ck$rat melanoi, fi"aki
nelneol{ir, fiatsi elil setal. dan lial$i n-neksb ddgm neloda "pendgtapd
mditil bebas DPPH'. lekn dilalukm. Hasil isolasi da" pmumim berupa
padatd kuins-kehijam yms menberik noda luggal lcrhada! b.bmpa
Ferbmdi4an. Hsil spefttroskopi UV nenberil(e sehpd
341,40 dd 270,60 m. Speklrm F_LIR mcmbcrikan pit! serulsn
eluen denCm betuagai
pada
Ldr
pc.rins pada
l38l cmI,
bileed e€lonbdg
ISI]B
cnL,
12,14
cr
34t8 crL. 2927
-
1Ol9
cni.
1?14
cDr. l4?5 cnr.
cnI. D i dllisis sp€kl':m aT-lR de
sp€khsLopi UV nenggmakm peeksi gdsr, knmaloenn kens
(KKI-2D) memldliha*m banv! senyawa
flavonoid golong& flavonol
ydg ncniliki
du
dimensi
hsil Fmmian dipe inkan
adalan
substitucn snsus hidroksil pada aton
T. PDNI)AIII]I,IiAN
Indondia leya
tinssi. Dui
aks trmbu!-hn6un b€rkhsiat yary mmiliki nilai
dd
danulu.
sa6
tEdisional lekn
€konomi
bdytl p€nad:artn imbun-
tubuhe tendiu utuk kep€ntingm pdgobah. Di smPing itq nmek doydg
lita juga nemarluttd r@bule-imbunu di ekelilingny! sebdgti pewma
da Fnberi doM. Seiring delge n€ninetatnya keburuhu nanustu drr
k€najw ilm! pengclahM dd teknolosi, lel'} dil,luk iddtilit.si leihadaP
ladmge *nyaw kinia yang mmbdikm efct lisiologi dh farakolosi ydg
lebih dikml dengo snyaw aktif. Soyam sldf ini nerup€lm hail
melabolime skud€i d,ri tumbuh itu sendin, din a Fnyehran dtu
jun ahrya dale riap bagid tunbuld li.lal sa. I'r
Sarart etu tMbulm yme digual& scbagai bale obal Fadisio.al
teBebut adalah lifue $nul (lt'mrodia tubqoso !^&) Tumbultu slHra
snor m€.sandug senyawa altif otiolsid{ (Totofedl tlzn Fenolik) dtr kaya
atd keduse mircml penting seF i talsild (ca), NatiM (Na), Kdim (K).
S€ng (zn), Besi (Fe), Pospor (P) dd Maercsiun (Ms). 'lilmbrftan $mna smur
juga nensedug Flavonoid yes belsua sebasii dtioliddd $hinegr bait
utul neneCrn de nembantu nngobati kdtr, nclindMgi $ruku sl,
neninslGtkd elekiviras vitamin C. dfinnmdi, dd etibiolik- Er
B€rdMk kdddgan sc.yawa oltif y a ledapal pad! lumbuh
samg senut, mah penclirie iri dilakuta utul( ftogisoldi s,la! etu drn
n.voDoid.
F.ya*. d€labolil sekutrdr ddi l€lsi aktia dlioksidfl\
'€itu
Peneltid i.i dibjol moegmalm nelode etst alGi sMa lMe6i d€nse
p.ldl n-hc*s). dil dehl. dm nelanol. P€nieh da peoumi komponen
densm kronaloc€l'i kolon, uji akivilas mlioksidd menegundlm neto.ic
2,24ifc.iu-pikfidEil
(DPPlt dlr qmruFryJ d' dhrtdn ktnkhsi wyrLa mmi )ds
p€mslapan ndital b€bd (tse turlictl scdeggihd
I
2
P.n!m(rn m{ddr
Berdaiarko larar b€lakalg dia!.i
@r.
dapat
diMuka
sutu pmsdalm
mhs lt.: ,!6l('n tmbula safug *n!t masedus snyqw dci.bolir
skundd yag €kif *b.e]o &dokidd dm ap6*d e.y:wa nalo.oid &Fat
diielai dei tubund sl@g *mnt.
de nmglarzkledsi salal stu
yaitu tavonoid dd n€lsi akif mtioksidm dari
Penelitid ini bertuj@ Mtuk m€nei$lasi
*nyam m€laloh ek@dd,
runbulh !;'Me FdLt (t4me.odia tubqoss rae).
Ilsil
p€nelirie ini dihmpke d!!al n€lgbfol:Mikd lelsda E6yanlat
d€rgemi smyaw! akif yag lddapai Fada smg smnt.
\/
I9 Fralsi ctil
as€lar
KESIMPIJI,AN DAN SARAN
ddi
ekstra! tunbuhs s:@s smul
tub,rosa J&k) nemiliki Fspon yme
tkif
iMvtt..'dd
dtiol€ide
tcrn d.p akivilas
2. Hdil ren@'r syasa fr€bbolii *kuder ddi ftatsi cril Mlar
diF€oteh senyawa berupa pa.trln be am I'unrs kehija@ d.ngo Rl
: 2:3)
0,80 ne.gennars el&n (n-neks : elil 6eLt
L Dala Ksmtoeldli kcrt6 du dinosi (x{t 2D) dcnsan rcru
kromalosm, dapat dipe*i.dl b.n!a seny.wa bsil p€numid
krsolonB keparta scnyaM navon. nNo.ol, bin.von. khaiioo- dd
4. Ber.rask
spektrum FT IR dilcbnnl
glgu nrssi hidnlcil,
eler,
e.yaw. hsil pemunin nemiliki
da kdbonil.
hail pen@id neniliki litik delodposisi lada
5.
SenyaM
6.
Dab sp€ktroskopi Uv n€nsswEks peeatsi
bidroksil ydng lcrikal pad! k€tugka
das
gsr
pada
sunu 181-l8l
dalal dilctahui susur
llavonoid
y
nerupale snyaw golongd flavonol densd glgs
resubstitui
auol
s diFrki€lm
hidrokril y g
alon cr de Cf-
dilaldle kanltcnsi lcbit laj untuk n€nentule shrkiu dei
iH
sflyaM Iiavon hAil pcnmim dens melflclrpi d6la Ms. NMR,
l.
Perlu
l
Pcnrd
al r
Fnerrr's
r''ol. d$ rntudaPqn)aqd hailIndiM
Dara,4lM PMr
t991. Kihia dan Sunbq
!.
A
Ht 4?
alas. Paddg.
/.tnn- Genpv Peztatit
Penelitid
48
Deasm s{r-@s tau
rt
Bosor, IIal
1117.
3. Mol)@x, ?. 2@4. me U!. {A
The Stable Flee Radical Diphentl
Pictylhyln2yl (DPPE) For Estinatinq ,4friaidmt Actirity,
TechtuI.. 26 (2\,
Balntie. A.1
Sci.
21 l-21 9
992.
fl@,,,d
Univdiras And"l6, Padds.
Cody, V. . E. Middletoa J. B, Hdbone
in Biolog/ und Me.licire Ii,
Pro?e4d.
J.
Ald
dd A.
Biochenical
R. Liss, Inc. , N€w
B€lezt. 1987.
Ilorrodr
CeluLt ard Medicitul
Yo.t.
Marthm. K.R.1988. I?.r,tq,.r of Fltu)no ldenli|i&tio, (Cukcqa
Mensi.lantifkali ndohoid). di!€ietEnltr oleh Kosih Padmwimra.
Daiiliydu.
8
Mai!1o, P.
Kinia
1992.
Bah
l9A1 . Biostnthesis
Alan
of Marlral
I
DikbI Kuliah, Univdi.ds
P/od,.r
.robn
dd
wiley
Sons
Inc Ncw Yort( Hal214-236
9. Hthore. !.8., Metode.frtoti e
turb,na4 Padnawiar4
rl.
1TB,
penentuan cara no.lem nenganalisjs
Bmdbc'
1984. hal.
10.
Bom, D.V.,
er,
rl
C€swell. CJ.,
dll.
17
l5l79.
s$nohdr4jojo. H. 2001. spehtusbpi
ITA. Hal 25-99,
3 9,47
1988. Orqanic Spech^upy- lohn wiley
1982.
65,
dd
tzi
Sore.
r,ar:$.tE{tD Serttwa (nqanik. B&JlrE,
l
Yogtalrrna
:
Libeny