PP 46 Tahun 2013 Peredaran Bruto Tertentu

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

P E R A T U R A NP E M E R IN T A H R E P U B L IK IN D O N E S IA
N O M O R 46 TA H U N 2013
TENTANG
P A JA K P E N G H A S IL A NA T A S P E N G H A S IL A ND A R I U S A H A
Y A N G D IT E R IM A A T A U D IP E R O L E H W A JIB P A JA K
Y A N G M E M IL IK IP E R E D A R A N B R U T O T E R T E N T U

D E N G A N R A H M A TT U H A N Y A N G M A H A E S A

P R E S ID E N R E P U B L IK IN D O N E S IA ,

M e n im b a n g

M e n g in g a t DCBA

a.


bahw a
u n tu k
m e m b e rik a n
kem udahan
kepada
W a jib
P a ja k o ra n g p rib a d i d a n b a d a n y a n g m e m ilik i p e re d a ra n
b ru to te rte n tu ,
p e rlu m e m b e rik a n
p e rla k u a n
te rse n d iri
k e te n tu a n
m engenai
p e n g h itu n g a n ,
p e n y e to ra n ,
dan
p e la p o ra n P a ja k P e n g h a sila n y a n g te ru ta n g ;

b.


b a h w a b e rd a sa rk a n
p e rtim b a n g a n
se b a g a im a n a d im a k su d
d a la m h u ru f a d a n u n tu k m e la k sa n a k a n
k e te n tu a n
P a sa l
4 a y a t (2 ) h u ru f e d a n P a sa l 1 7 a y a t (7 ) U n d a n g -U n d a n g
N o m o r 3 6 T a h u n 2 0 0 8 te n ta n g P e ru b a h a n
K e e m p a t a ta s
U n d a n g -U n d a n g
N om or 7 T ahun
1 9 8 3 te n ta n g
P a ja k
P e n g h a sila n ,
p e rlu
m e n e ta p k a n
P e ra tu ra n
P e m e rin ta h
te n ta n g P a ja k P e n g h a sila n

a ta s P e n g h a sila n
d a ri U sa h a
y a n g D ite rim a a ta u d ip e ro le h W a jib P a ja k y a n g M e m ilik i
P e re d a ra n B ru to T e rte n tu ;

1.

P a sa l 5 a y a t (2 ) U n d a n g -U n d a n g
In d o n e sia T a h u n 1 9 4 5 ;

2.

U n d a n g -U n d a n g
N om or
36
T ahun
2008
te n ta n g
P e ru b a h a n K e e m p a t a ta s U n d a n g -U n d a n g N o m o r 7 T a h u n
1983

te n ta n g
P a ja k
P e n g h a sila n
(L e m b a ra n
N e g a ra
R e p u b lik In d o n e sia T a h u n 2 0 0 8 N o m o r 1 3 3 , T a m b a h a n
L e m b a ra n N e g a ra R e p u b lik In d o n e sia N o m o r 4 8 9 3 );

D a sa r

N e g a ra R e p u b lik

M E M U T U S K A N :...

http://isnan-wijarno.com

1

P R E S ID E N
R E P U B L IK


IN D O N E S IA

- 2 -

M EM UTUSKAN:
M e n e ta p k a n DCBAP E R A T U R A NP E M E R IN T A H T E N T A N G P A JA K P E N G H A S IL A N
A T A S P E N G H A S IL A N D A R I U S A H A Y A N G D IT E R IM A A T A U
D IP E R O L E H W A JIB P A JA K Y A N G M E M IL IK I P E R E D A R A N
BRUTO TERTENTU.

P a sa l1
D a la m P e ra tu ra n
1.

P e rn e rin ta h in i, y a n g d irn a k su d d e n g a n :

U n d a n g -U n d a n g

P a ja k


U n d a n g -U n d a n g

N om or 7

P e n g h a sila n

se b a g a irn a n a

P e n g h a sila n
T ahun
te la h

1983

a d a la h

te n ta n g

b e b e ra p a


k a li

P a ja k
d iu b a h

te ra k h ir d e n g a n U n d a n g -U n d a n g N o rn o r 3 6 T a h u n 2 0 0 8
te n ta n g P e ru b a h a n K e e rn p a t a ta s U n d a n g -U n d a n g N o rn o r
7 T a h u n 1 9 8 3 te n ta n g P a ja k P e n g h a sila n .
2.

T ahun

(sa tu )

ta h u n

k a le n d e r k e c u a li b ila W a jib P a ja k rn e n g g u n a k a n
b u k u y a n g tid a k sa rn a d e n g a n ta h u n k a le n d e r.


P a ja k

a d a la h

ja n g k a

w a k tu

1

ta h u n

P a sa l2
(1 )

A ta s p e n g h a sila n

d a ri u sa h a y a n g d ite rirn a a ta u d ip e ro le h

W a jib P a ja k y a n g rn e rn ilik i p e re d a ra n

b ru to
d ik e n a i P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l.
(2 )

W a jib

P a ja k

se b a g a irn a n a

yang

rn e rn ilik i p e re d a ra n

d irn a k su d

b ru to

p a d a a y a t (1 ) a d a la h


te rte n tu ,

te rte n tu

W a jib P a ja k

y a n g rn e rn e n u h i k rite ria se b a g a i b e rik u t:
a . W a jib P a ja k

o ra n g

p rib a d i

a ta u

W a jib P a ja k

badan

tid a k te rrn a su k b e n tu k u sa h a te ta p ; d a n

b . rn e n e rirn a

p e n g h a sila n

d a ri

u sa h a ,

tid a k

te rm a su k

p e n g h a sila n d a ri ja sa se h u b u n g a n
dengan
b e b a s,
dengan
p e re d a ra n
b ru to
tid a k

p e k e rja a n
rn e le b ih i

R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O (e rn p a t rn ilia r d e la p a n

ra tu s

ju ta

ru p ia h ) d a la m 1 (sa tu ) T a h u n P a ja k .

( 3 ) T id a k ...

http://isnan-wijarno.com

2

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC

- 3 -

(3 )

T id a k te rm a su k

W a jib P a ja k o ra n g p rib a d i se b a g a im a n a

d im a k su d p a d a a y a t (2 ) a d a la h W a jib P a ja k o ra n g p rib a d i
y a n g m e la k u k a n

k e g ia ta n u sa h a

p e rd a g a n g a n

d a n Z a ta u

ja sa y a n g d a la m u sa h a n y a :
a. m enggunakan

sa ra n a

a ta u

p ra sa ra n a

yang

dapat

d ib o n g k a r p a sa n g , b a ik y a n g m e n e ta p m a u p u n

tid a k

m e n e ta p ; d a n
b. m enggunakan
k e p e n tin g a n

se b a g ia n
um um

a ta u

yang

se lu ru h

tid a k

te m p a t

u n tu k

d ip e ru n tu k k a n

bagi

te m p a t u sa h a a ta u b e rju a la n .
(4 ) T id a k

te rm a su k

W a jib

P a ja k

badan

se b a g a im a n a

d im a k su d p a d a a y a t (2 ) a d a la h :
a . W a jib P a ja k

badan

yang

b e lu m

b e ro p e ra si

se c a ra

k o m e rsia l; a ta u
b . W a jib P a ja k b a d a n y a n g d a la m ja n g k a w a k tu

1 (sa tu )

ta h u n se te la h b e ro p e ra si se c a ra k o m e rsia l m e m p e ro le h
p e re d a ra n

b ru to m e le b ih i R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O (e m p a t

m ilia r d e la p a n ra tu sju ta

ru p ia h ).

P a sa l3
(1 )

B e sa rn y a

ta rif

se b a g a im a n a

P a ja k

P e n g h a sila n

d im a k su d

yang

b e rsifa t

d a la m P a sa l 2 a d a la h

1

0

fin a l
(sa tu

/0

p e rse n ).
(2 )

Pengenaan

P a ja k

pada

(1 ) d id a sa rk a n

u sa h a

ayat

d a la m

P e n g h a sila n

1 (sa tu ) ta h u n

se b a g a im a n a

pada

p e re d a ra n

d a ri T a h u n

d im a k su d
b ru te

d a ri

P a ja k te ra k h ir

se b e lu m T a h u n P a ja k y a n g b e rsa n g k u ta n .
(3 )

D a la m h a l p e re d a ra n
su a tu

b u la n

b ru to k u m u la tif W a jib P a ja k p a d a

te la h m e le b ih i ju m la h

(e m p a t m ilia r d e la p a n
T ahun

P a ja k ,

P e n g h a sila n
k e te n tu a n

W a jib
yang

ra tu s
P a ja k
te la h

ju ta
te ta p

R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O
ru p ia h )

d a la m

d ik e n a i

d ite n tu k a n

ta rif

su a tu
P a ja k

b e rd a sa rk a n

se b a g a im a n a d im a k su d p a d a a y a t (1 ) sa m p a i

d e n g a n .a k h ir T a h u n P a ja k y a n g b e rsa n g k u ta n .
( 4 ) D a la m
http://isnan-wijarno.com

...
3

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

-4 -baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

(4 )

D a la m h a l p e re d a ra n

b ru to W a jib P a ja k te la h m e le b ih i

ju m la h R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O (e m p a t m ilia r d e la p a n ra tu s
ju ta

ru p ia h ) p a d a su a tu

yang

d ite rim a

a ta u

T a h u n P a ja k , a ta s p e n g h a sila n
d ip e ro le h

W a jib

P a ja k

pada

T a h u n P a ja k b e rik u tn y a d ik e n a i ta rif P a ja k P e n g h a sila n
b e rd a sa rk a n

k e te n tu a n

U n d a n g -U n d a n g

P a ja k

P e n g h a sila n .

P a sa l4
(1 )

D a sa r

pengenaan

p a ja k

m e n g h itu n g

P a ja k

se b a g a im a n a

d im a k su d

yang

P e n g h a sila n
d a la m

d ig u n a k a n
yang

b e rsifa t

u n tu k
fin a l

P a sa l 2 a y a t (1 ) a d a la h

ju m la h p e re d a ra n b ru to se tia p b u la n .
(2 )

P a ja k P e n g h a sila n

te ru ta n g

d ih itu n g

b e rd a sa rk a n

ta rif

se b a g a im a n a d im a k su d d a la m P a sa l 3 a y a t (1 ) d ik a lik a n
d e n g a n d a sa r

pengenaan

p a ja k se b a g a im a n a

d im a k su d

p a d a a y a t (1 ).

P a sa l5
K e te n tu a n

se b a g a im a n a

d im a k su d

d a la m

P a sa l 2 a y a t

(1 )

tid a k b e rla k u a ta s p e n g h a sila n d a ri u sa h a y a n g d ik e n a i P a ja k
P e n g h a sila n

yang

b e rsifa t

fm a l

b e rd a sa rk a n

k e te n tu a n

P e ra tu ra n P e ru n d a n g -u n d a n g a n d i b id a n g p e rp a ja k a n .

P a sa l6
A ta s p e n g h a sila n

se la in d a ri u sa h a

se b a g a im a n a

d a Ia m P a sa l 2 a y a t (1 ) y a n g d ite rim a a ta u
P a ja k ,

d ik e n a i

P a ja k

P e n g h a sila n

d im a k su d

d ip e ro le h W a jib

b e rd a sa rk a n

k e te n tu a n

U n d a n g -U n d a n g P a ja k P e n g h a sila n .

P a sa l 7 ...

http://isnan-wijarno.com

4

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 5 -

P a sa l 7
P a ja k

yang

d ib a y a r

p e n g h a sila n

d a ri

lu a r

W a jib P a ja k d a p a t
y a n g te ru ta n g

a ta u

te ru ta n g

n e g e ri y a n g

d ik re d itk a n

b e rd a sa rk a n

di

lu a r

d ite rim a

te rh a d a p

k e te n tu a n

n e g e ri

a ta u

P a ja k

a ta s

d ip e ro le h

P e n g h a sila n

U n d a n g -U n d a n g P a ja k

P e n g h a sila n d a n p e ra tu ra n p e la k sa n a a n n y a .

P a sa l8
W a jib P a ja k

yang

d ik e n a i

P a ja k

P e n g h a sila n

b e rsifa t

fin a l

b e rd a sa rk a n

P e ra tu ra n P e m e rin ta h in i d a n m e n y e le n g g a ra k a n

pem bukuan

dapat

p e n g h a sila n

yang

m e la k u k a n
tid a k

k o m p e n sa si

d ik e n a i

P a ja k

k e ru g ia n

dengan

P e n g h a sila n

yang

b e rsifa t fin a l d e n g a n k e te n tu a n se b a g a i b e rik u t:
a . k o m p e n sa si
b e rik u tn y a

k e ru g ia n

d ila k u k a n

m u la i

T ahun

P a ja k

sa m p a i d e n g a n 5 (lim a ) T a b u n

b e rtu ru t-tu ru t

P a ja k ;
b . T a h u n P a ja k d ik e n a k a n n y a P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t
fin a l

b e rd a sa rk a n

d ip e rh itu n g k a n

P e ra tu ra n

se b a g a i

P e m e rin ta h

b a g ia n

d a ri

in i

ja n g k a

te ta p
w a k tu

se b a g a im a n a d im a k su d p a d a h u ru f a ;
c . k e ru g ia n

pada

P e n g h a sila n

su a tu

yang

T ahun

b e rsifa t

P a ja k d ik e n a k a n n y a

fin a l

b e rd a sa rk a n

P e m e rin ta h in i tid a k d a p a t d ik o m p e n sa sik a n

P a ja k

P e ra tu ra n
pada T ahun

P a ja k b e rik u tn y a .

P a sa l9
K e te n tu a n

le b ih la n ju t m e n g e n a i p e n g h itu n g a n ,

p e n y e to ra n ,

d a n p e la p o ra n P a ja k P e n g h a sila n a ta s p e n g h a sila n d a ri u sa h a
yang

d ite rim a

p e re d a ra n

a ta u

b ru te

d ip e ro le h

te rte n tu

dan

W a jib

P a ja k

k rite ria

k o m e rsia l d ia tu r d e n g a n a ta u b e rd a sa rk a n

yang

m e m ilik i

b e ro p e ra si

se c a ra

P e ra tu ra n

M e n te ri

K euangan.

P a sa l1 0 ...
http://isnan-wijarno.com

5

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 6 -

P asal 10
H al khusus
dapat

te rk a it

d ik e n a i

p e re d a ra n

P a ja k

b ru to

sebagai dasar

P e n g h a s ila n

s e b a g a im a n a d ia tu r d a la m P e ra tu ra n

yang

u n tu k

b e rs ifa t

fin a l

P e m e rin ta h in i, d ia tu r

s e b a g a i b e rik u t:
1 . d id a s a rk a n
te ra k h ir

p a d a ju m la h

s e b e lu m

p e re d a ra n

T ahun

P a ja k

b ru to

T ahun

b e rla k u n y a

P a ja k

P e ra tu ra n

P e m e rin ta h in i y a n g d is e ta h u n k a n , d a la m h a l T a h u n P a ja k
te ra k h ir

s e b e lu m

T ahun

P a ja k

b e rla k u n y a

P e ra tu ra n

P e m e rin ta h in i m e lip u ti k u ra n g d a ri ja n g k a w a k tu 1 2 (d u a
b e la s ) b u la n ;
2 . d id a s a rk a n p a d a ju m la h p e re d a ra n b ru to d a ri b u la n s a a t
W a jib

P a ja k

te rd a fta r

sam pai

dengan

b u la n

s e b e lu m

b e rla k u n y a P e ra tu ra n P e m e rin ta h in i y a n g d is e ta h u n k a n ,
d a la m h a l W a jib P a ja k te rd a fta r p a d a T a h u n P a ja k y a n g
sam a

dengan

T ahun

P a ja k

saat

b e rla k u n y a

P e ra tu ra n

P e m e rin ta h in i d i b u la n s e b e lu m P e ra tu ra n P e rm e rin ta h in i
b e rla k u ;
3 . d id a s a rk a n
p e rta m a

pada

d ip e ro le h n y a

d is e ta h u n k a n ,
sebagai

ju m la h

p e re d a ra n

p e n g h a s ila n

b ru to
d a ri

pada

b u la n

usaha

yang

d a la m h a l W a jib P a ja k y a n g b a ru te rd a fta r

W a jib

P a ja k

s e ja k

b e rla k u n y a

m u la i

b e rla k u

P e ra tu ra n

P e m e rin ta h in i.

P asal 11
P e ra tu ra n

P e m e rin ta h

im

pada

ta n g g a l

1 Ju li 2 0 1 3 .

A g a r ...

http://isnan-wijarno.com

6

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

- 7 - baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

A g ar
setiap
p en g u n d an g an
p en em p atan n y a

o ran g
m en g etah u in y a,
m em erin tah k an
P eratu ran
P em erin tah
In !
d en g an
d alam L em b aran N eg ara R ep u b lik In d o n esia.

D itetap k an

d i Jak arta

p ad a tan g g al

1 2 Ju n i

2013

P R E S ID E N R E P U B L IK IN D O N E S IA ,
ttd
D R . H . S U S IL O B A M B A N G Y U D H O Y O N O
D iu n d an g k an
p ad a

d i Jak arta

tan g g al1 3

Ju n i

2013

M E N T E R I H U K U M D A N H A K A S A S I M A N U S IA
R E P U B L IK IN D O N E S IA ,
ttd
A M IR S YA M S U D IN

L E M B A R A N N E G A R A R E P U B L IK IN D O N E S IA T A H U N 2 0 1 3 N O M O R 1 0 6

http://isnan-wijarno.com

7

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

P E N JE L A S A N
ATAS
P E R A T U R A N P E M E R IN T A H

R E P U B L IK IN D O N E S IA

N O M O R 46 TA H U N 2013

TENTANG

P A JA K P E N G H A S IL A N A T A S P E N G H A S IL A N D A R I U S A H A
Y A N G D IT E R IM A A T A U D IP E R O L E H

W A JIB P A JA K

Y A N G M E M IL IK I P E R E D A R A N B R U T O T E R T E N T U

I.

UMUM
M a te ri p o k o k y a n g d ia tu r d a la m P e ra tu ra n
pengenaan

P e rn e rin ta h in i rn e n g e n a i

P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l d a n

ta rif p a ja k te rh a d a p
W a jib P a ja k y a n g

p e n g h a sila n

d a ri u sa h a

rn e rn ilik i p e re d a ra n

b ru to

p e n e ta p a n

y a n g d ite rirn a a ta u
te rte n tu .

b e sa ra n
d ip e ro le h

Pengenaan

P a ja k

P en g h asilan y an g b ersifat fin al terseb u t d itetap k an d en g an b erd asark an
pada

p e rtirn b a n g a n

p e rlu n y a

k e se d e rh a n a a n

d a la rn

p e rn u n g u ta n

p a ja k ,

b e rk u ra n g n y a b e b a n a d rn in istra si b a ik b a g i W a jib P a ja k rn a u p u n D ire k to ra t
Je n d e ra l P a ja k , se rta rn e rn p e rh a tik a n p e rk e rn b a n g a n e k o n o rn i d a n rn o n e te r.
T u ju a n p e n g a tu ra n in i a d a la h u n tu k rn e rn b e rik a n k e rn u d a h a n k e p a d a
W a jib P a ja k y a n g rn e n e rirn a a ta u rn e rn p e ro le h p e n g h a sila n d a ri u sa h a y a n g
rn e rn ilik i

p e re d a ra n

b ru to

te rte n tu ,

u n tu k

rn e la k u k a n

p e n g h itu n g a n ,

p e n y e to ra n , d a n p e la p o ra n P a ja k P e n g h a sila n y a n g te ru ta n g .

II. P A S A L D E M I P A S A L

P a sa l1
C u k u p je la s.

P a s a l2

http://isnan-wijarno.com

...

8

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 2 -

P a sa l2
A y a t (1 )
C u k u p je la s.
A y a t (2 )
P e re d a ra n b ru to m e ru p a k a n p e re d a ra n b ru to d a ri u sa h a , te rm a su k
d a ri u sa h a

c a b a n g , se la in p e re d a ra n

p e n g h a sila n n y a

b ru to d a ri u sa h a

y a n g a ta s

te la h d ik e n a i P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l

b e rd a sa rk a n
p e rp a ja k a n .

k e te n tu a n

P e ra tu ra n

B e rd a sa rk a n

a ra h a lira n ta m b a h a n

P e ru n d a n g -u n d a n g a n

kem am puan

d i b id a n g

e k o n o m is k e p a d a

W a jib P a ja k , p e n g h a sila n d a p a t d ik e lo m p o k k a n m e n ja d i:
a . p e n g h a sila n
p e k e rja a n
p ra k te k

d a ri
bebas

d o k te r,

p e k e rja a n
se p e rti

n o ta ris,

d a la m

g a ji,

hubungan

h o n o ra riu m ,

a k tu a ris,

k e rja

dan

p e n g h a sila n

d a ri

p e n g a c a ra ,

dan

a k u n ta n ,

se b a g a in y a ;
b . p e n g h a sila n d a ri u sa h a d a n k e g ia ta n ;
c . p e n g h a sila n d a ri m o d a l, y a n g b e ru p a h a rta g e ra k a ta u p u n

h a rta

ta k g e ra k , se p e rti b u n g a , d iv id e n , ro y a lti, se w a , d a n k e u n tu n g a n
p e n ju a la n

h a rta

a ta u

hak

yang

tid a k

d ip e rg u n a k a n

u n tu k

u sa h a ;d a n
d . p e n g h a sila n la in -la in , se p e rti p e m b e b a sa n u ta n g d a n h a d ia h .
Ja sa se h u b u n g a n

d e n g a n p e k e rja a n b e b a s m e lip u ti:

a . te n a g a a h li y a n g m e la k u k a n
p e n g a c a ra , a k u n ta n ,

p e k e rja a n b e b a s, y a n g te rd iri d a ri

a rsite k , d o k te r, k o n su lta n , n o ta ris, p e n ila i,

d a n a k tu a ris;
b . p e m a in m u sik , p e m b a w a a c a ra , p e n y a n y i, p e la w a k , b in ta n g film ,
b in ta n g sin e tro n , b in ta n g ik la n , su tra d a ra ,

k ru film , fo to m o d e l,

p e ra g a w a n Z p e ra g a w a ti, p e m a in d ra m a , d a n p e n a ri;
c . o la h ra g a w a n ;
d . p e n a sih a t,

p e n g a ja r,

p e la tih ,

p e n c e ra m a h ,

p e n y u lu h ,

dan

m o d e ra to r;
e . p e n g a ra n g ...

http://isnan-wijarno.com

9

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

-3 -

e . p e n g a ra n g , p e n e liti, d a n p e n e rje m a h ;
f.

a g e n ik la n ;

g . p e n g a w a s a ta u p e n g e lo la p ro y e k ;
h . p e ra n ta ra ;
i.

p e tu g a s p e n ja ja b a ra n g d a g a n g a n ;

J.

a g e n a su ra n si; d a n

k . d istrib u to r

p e ru sa h a a n

p e m a sa ra n

b e rje n ja n g

(multilevel

marketing) a ta u p e n ju a la n la n g su n g (direct selling) d a n k e g ia ta n
se je n is la in n y a .
T a h u n P a ja k m e n u ru t
d e n g a n ta h u n
ta h u n

bukunya

d ite n tu k a n

k e te n tu a n

u m u m p e rp a ja k a n

a d a la h

sa rn a

k a le n d e r. N a rn u n d e m ik ia n , b a g i W a jib P a ja k y a n g
tid a k sa rn a d e n g a n ta h u n

b e rd a sa rk a n

ta h u n

k a le n d e r, T a h u n P a ja k

b u k u y a n g d id a la m n y a te rm a su k

6

(e n a rn ) b u la n p e rta m a a ta u le b ih d a ri 6 (e n a rn ) b u la n d a ri ta h u n
b u k u te rse b u t.
M isa ln y a , Jik a ta h u n b u k u W a jib P a ja k d im u la i p a d a ta n g g a l 1 Ju li
2 0 1 3 d a n b e ra k h ir p a d a ta n g g a l
te rse b u t

b e ra rti T a h u n

P a ja k

b u la n p e rta m a d a ri ta h u n

3 0 Ju n i

2 0 1 4 m a k a ta h u n

2 0 1 3 k a re n a

buku

m e m e n u h i 6 (e n a m )

2013.

C o n to h p e n e n tu a n p e re d a ra n b ru to :
R a je sh m e ru p a k a n p e d a g a n g te k stil y a n g m e m ilik i te m p a t k e g ia ta n
u sa h a d i b e b e ra p a p a sa r d i w ila y a h y a n g b e rb e d a . B e rd a sa rk a n
p e n c a ta ta n y a n g d ila k u k a n d ik e ta h u i rin c ia n p e re d a ra n u sa h a d i
ta h u n

2 0 1 3 a d a la h se b a g a i b e rik u t:

a . P a sa r A se b e sa r R p 8 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 ;
b . P a sa r B se b e sa r R p 2 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 ;
c . P a sa r C se b e sa r R p 4 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O .
D engan

d e m ik ia n

p e re d a ra n

R a je sh se b a g a i d a sa r
fin a l

a d a la h

se b e sa r

R p 2 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

+

b ru to

pengenaan

u sa h a

p e rd a g a n g a n

te k stil

P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t

R p 7 3 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

(R p 8 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O

+

R p 4 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 ).

A y a t (3 ) ...

http://isnan-wijarno.com

10

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 4 -

A y a t (3 )
W a jib P a ja k

o ra n g

p rib a d i y a n g

te rg o lo n g d a la m

k e te n tu a n

a d a la h W a jib P a ja k o ra n g p rib a d i y a n g m e la k u k a n k e g ia ta n
p e rd a g a n g a n
dapat

d a n Z a ta u ja sa

d ib o n g k a r p a sa n g ,

m e la lu i

te rm a su k

su a tu

te m p a t

u sa h a

yang m enggunakan

in i

u sa h a
yang

g e ro b a k ,

d a n m e n g g u n a k a n te m p a t u n tu k k e p e n tin g a n u m u m y a n g m e n u ru t
p e ra tu ra n

p e ru n d a n g -u n d a n g a n

d ip e ru n tu k k a n

bagi

pedagang m akanan
tro to a r,

dan

te m p a t

bahw a

u sa h a

te m p a t

a ta u

te rse b u t

b e rju a la n ,

tid a k

m isa ln y a

k e lilin g , p e d a g a n g a so n g a n , w a ru n g te n d a

se je n isn y a .

T e rh a d a p

W a jib

P a ja k

te rse b u t

di

a ta s

p e n g h a sila n n y a tid a k d ik e n a i P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l
b e rd a sa rk a n k e te n tu a n P e ra tu ra n P e m e rin ta h in i.
A y a t (4 )
C u k u p je la s.

P a sa l3
A y a t (1 )
C o n to h p e n e n tu a n p e n g e n a a n P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l:
C V A n d ik m e m ilik i u sa h a
pem bukuan

p e n ju a la n

g e ra b a h

a ta u c a ta ta n p a d a T a h u n P a ja k

y a n g b e rd a sa rk a n

2 0 1 3 (Ja n u a ri

2013

sa m p a i d e n g a n D e se m b e r 2 0 1 3 ), m e m ilik i p e re d a ra n b ru to se b e sa r
R p 4 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 (e m p a t m ilia r ru p ia h ).
D e n g a n d e m ik ia n , a ta s p e n g h a sila n d a ri u sa h a y a n g d ite rim a o le h
C V A n d ik p a d a ta h u n

2 0 1 4 d ik e n a i P a ja k P e n g h a sila n b e rsifa t fin a l

se b e sa r 1 0 /0(sa tu p e rse n ), k a re n a p e re d a ra n b ru to C V A n d ik p a d a
T ahun

P a ja k

2013

tid a k

m ilia r d e la p a n ra tu sju ta

m e le b ih i R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O (e m p a t

ru p ia h ).

A y a t (2 )
C u k u p je la s.

A y a t (3 ) ...

http://isnan-wijarno.com

11

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 5 -

A y a t (3 )
Jik a C V A n d ik , se b a g a im a n a c o n to h p a d a p e n je la sa n a y a t (1 ) d a n
ayat

(2 ), p a d a

m e m p e ro le h

b u la n

Ja n u a ri

p e re d a ra n

m ilia r ru p ia h ),

b ru to

m a k a a ta s

sa m p a i
se b e sa r

p e n g h a sila n

dengan

2 0 1 4 ) te ta p

2014

R p 5 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O (lim a
d a ri u sa h a

o le h C V A n d ik sa m p a i d e n g a n b u la n D e se m b e r
P a ja k

O k to b e r

y a n g d ite rim a

2 0 1 4 (a k h ir T a h u n

d ik e n a i ta rif P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t

fin a l se b e sa r 1 0 /0(sa tu p e rse n ).
A y a t (4 )
Jik a C V A n d ik , se b a g a im a n a c o n to h p a d a p e n je la sa n a y a t (3 ), p a d a
b u la n

Ja n u a ri

sa m p a i

dengan

D e se m b e r

2014

m e m p e ro le h

p e re d a ra n b ru to se b e sa r R p 6 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 (e n a m m ilia r ru p ia h ),
m aka

p e n g h a sila n

(ta h u n

y a n g d ip e ro le h

b e rik u tn y a ),

C V A n d ik p a d a

d ik e n a i P a ja k

P e n g h a sila n

ta h u n

se su a i

2015

k e te n tu a n

U n d a n g -U n d a n g P a ja k P e n g h a sila n .

P a sa 1 4
A y a t (1 )
C u k u p je la s.
A y a t (2 )
Jik a C V A n d ik , se b a g a im a n a c o n to h p a d a p e n je la sa n P a sa l 3 a y a t
(1 )

dan

ayat

p e n g h a sila n

(2 ),
d a ri

p a c ta

b u la n

u sa h a

A g u stu s
p e n ju a la n

2014

m e m p e ro le h

g e ra b a h

se b e sa r

R p 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 (lim a p u lu h ju ta ru p ia h ), m a k a P a ja k P e n g h a sila n
yang

b e rsifa t

fin a l y a n g

te ru ta n g

u n tu k

b u la n

A g u stu s

2014

d ih itu n g se b a g a i b e rik u t:
P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l

= 1 0 /0x R p 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

=

R p 5 0 0 .0 0 0 ,0 0

P a sa 1 5 ...

http://isnan-wijarno.com

12

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

- 6 - baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

P a sa l5
A ta s p e n g h a sila n y a n g d ik e n a i P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l
dengan

k e te n tu a n

p e ra tu ra n

p e ru n d a n g -u n d a n g a n

te rse n d iri,

m isa ln y a

p e n g h a sila n

d a ri

u sa h a

pengenaan

p a ja k n y a d ia tu r d e n g a n P e ra tu ra n

ja sa

p e rp a ja k a n

k o n stru k si

yang

P e m e rin ta h , m e sk ip u n

p e re d a ra n b ru to u sa h a W a jib P a ja k y a n g b e rsa n g k u ta n d a la m 1 (sa tu )
ta h u n tid a k m e le b ih i R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 (e m p a t m ilia r d e la p a n ra tu s
ju ta

ru p ia h ),

b e rd a sa rk a n

tid a k

d ik e n a i

P e ra tu ra n

P a ja k

P e m e rin ta h

P e n g h a sila n
in i te ta p i

yang

b e rsifa t

m e n g ik u ti

fin a l

k e te n tu a n

p e ra tu ra n p e ru n d a n g -u n d a n g a n p e rp a ja k a n y a n g m e n g a tu r m e n g e n a i
p e n g e n a a n p a ja k a ta s p e n g h a sila n te rse b u t.

P a sa l6
C u k u p je la s.

P a sa l7
C u k u p je la s.

P a sa l8
C o n to h p e rla k u a n k o m p e n sa si k e ru g ia n :
Jik a

W a jib P a ja k

P T P a n ta n g

M e n y e ra h m e n g a la m i k e ru g ia n

pada

T a h u n P a ja k 2 0 1 0 , m a k a k e ru g ia n te rse b u t d a p a t d ik o m p e n sa sik a n
d e n g a n p e n g h a sila n p a d a T a h u n P a ja k 2 0 1 1 sa m p a i d e n g a n T a h u n
P a ja k 2 0 1 5 .
Jik a W a jib P a ja k P T P a n ta n g M e n y e ra h p a d a T a h u n P a ja k 2 0 1 4 d ik e n a i
P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fm a l b e rd a sa rk a n k e te n tu a n P e ra tu ra n
P e m e rin ta h in i m a k a ja n g k a w a k tu k o m p e n sa si k e ru g ia n te ta p d ih itu n g
sa m p a i d e n g a n T a h u n P a ja k 2 0 1 5 .
Jik a

W a jib P a ja k P T P a n ta n g

M e n y e ra h p a d a

T ahun

P a ja k

d ik e n a i P a ja k P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l b e rd a sa rk a n
P e ra tu ra n
pem bukuan,

P e m e rin ta h
m aka

in i
a ta s

dan

m e n g a la m i
k e ru g ia n

k e ru g ia n

te rse b u t

2014

k e te n tu a n

b e rd a sa rk a n
tid a k

dapat

d ik o m p e n sa sik a n d e n g a n T a h u n P a ja k b e rik u tn y a .

P a sa 1 9 ...
http://isnan-wijarno.com

13

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 7 -

P a sa 1 9
C u k u p je 1 a s.

P a sa 1 1 0
C o n to h p e n e n tu a n

p e re d a ra n

b ru to

se b a g a i d a sa r

d ik e n a in y a

P a ja k

P e n g h a sila n d e n g a n P e ra tu ra n P e m e rin ta h in i, d a la m h a l:
a . T a h u n P a ja k se b e lu m n y a k u ra n g d a ri 1 2 (d u a b e la s) b u la n ;
b . W a jib P a ja k b a ru
ta h u n

te rd a fta r

b e rla k u n y a

pada T ahun

P e ra tu ra n

P a ja k y a n g sa rn a d e n g a n

P e rn e rin ta h in i p a d a

b u la n

se b e lu m

b u la n b e rla k u n y a P e ra tu ra n P e m e rin ta h in i; d a n
c . W a jib P a ja k b a ru te rd a fta r se te la h b e rla k u n y a P e ra tu ra n P e m e rin ta h
in i, u n tu k T a h u n P a ja k p e rta m a ,
a d a la h se b a g a i b e rik u t:
1)

PT

M a ju Ja y a rn e n g g u n a k a n ta h u n

k a le n d e r se b a g a i T a h u n P a ja k .

T e rd a fta r se b a g a i W a jib P a ja k se ja k b u la n A g u stu s
b ru to se la m a b u la n A g u stu s

2 0 1 3 sa m p a i d e n g a n D e se m b e r

a d a la h R p 1 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 (se ra tu s lim a p u lu h ju ta
P e re d a ra n b ru to ta h u n 2 0 1 3 d ise ta h u n k a n
R p 1 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

x

1 2 /5

2 0 1 3 . P e re d a ra n
ru p ia h ).

a d a la h :

= R p 3 6 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

K a re n a p e re d a ra n b ru to d ise ta h u n k a n

d i ta h u n

2 0 1 3 tid a k m e le b ih i

R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 ,0 0 (e rn p a t m ilia r d e la p a n ra tu s ju ta ru p ia h ),
p e n g h a sila n

yang

2013

d ip e ro le h

di

ta h u n

2014

d ik e n a i

rn a k a

p a ja k

yang

b e rsifa t fin a l se su a i k e te n tu a n d a la rn P e ra tu ra n P e rn e rin ta h in i.
2)

PT

D aya T angkap

P e ra tu ra n
ta h u n
b ru to

te rd a fta r

P e m e rin ta h

b e rla k u n y a
se la m a

3

in i p a d a

P e ra tu ra n
(tig a ) b u la n

(se ra tu s lim a p u lu h ju ta

(tig a ) b u la n

3

T ahun

P a ja k y a n g

P e m e rin ta h
te rse b u t

se b e lu m

sa rn a

in i. Ju m la h

a d a la h

dengan

p e re d a ra n

R p 1 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

ru p ia h ).

P e re d a ra n b ru to se la m a 3 (tig a ) b u la n y a n g d ise ta h u n k a n

R p 1 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O

b e rla k u n y a

x 1 2 /3

a d a la h :

= R p 6 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O

K a re n a ...

http://isnan-wijarno.com

14

I

P R E S ID E N
R E P U B L IK

IN D O N E S IA

baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- 8 -

K a re n a p e re d a ra n

b ru to d ise ta h u n k a n

tid a k m e le b ih i R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 ,0 0
ru p ia h ),

m aka

b e rla k u n y a
p a ja k

P e ra tu ra n

b e rsa n g k u ta n ,

k e te n tu a n
3)

p e n g h a sila n

d a la m P e ra tu ra n

3 (tig a ) b u la n te rse b u t

(e m p a t m ilia r d e la p a n

yang

P e m e rin ta h
d ik e n a i

u n tu k

d ip e ro le h

in i sa m p a i

p a ja k

yang

ra tu s ju ta

m u la i

pada

b u la n

dengan

a k h ir

ta h u n

fin a l

se su a i

b e rsifa t

P e m e rin ta h in i

G a to t K a c a te rd a fta r se b a g a i W a jib P a ja k b a ru p a d a b u la n N o v e m b e r
2 0 1 4 . P a d a b u la n

N o v e m b e r 2 0 1 4 te rse b u t,

b ru to se b e sa r R p I5 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

m e m p e ro le h p e re d a ra n

(lim a b e la sju ta

ru p ia h ).

P e n g h a sila n b ru to b u la n N o v e m b e r 2 0 1 4 d ise ta h u n k a n

x

=

R p 1 5 .0 0 0 .0 0 0 ,O O

K a re n a

p e n g h a sila n

te rd a fta r

se b a g a i

a d a la h : 1 2 /1

R p 1 8 0 .0 0 0 .0 0 0 ,O O

b u la n

N ovem ber 2014

W a jib P a ja k ) y a n g

(b u la n

d ise ta h u n k a n

p e rta m a
tid a k

m u la i

m e le b ih i

R p 4 .8 0 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0

(e m p a t m ilia r d e la p a n ra tu s ju ta ru p ia h ), m a k a

p e n g h a sila n

d ip e ro le h

yang

di

ta h u n

2014

d ik e n a i

P e n g h a sila n y a n g b e rsifa t fin a l se su a i d e n g a n P e ra tu ra n

P a ja k

P e m e rin ta h

in i.

P a sa l 1 1
C u k u p je la s.

T A M B A H A NL E M B A R A NN E G A R AR E P U B L IKIN D O N E S IAN O M O R 5 4 2 4

http://isnan-wijarno.com

15