RPP Bahasa Sunda SMP Kelas VIII Semester 2

RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)
Satuan Pendidikan
Mata pelajaran
Kelas / Semester
Alokasi Waktu

: .............................
: Bahasa Sunda
: VIII / 2
: 4 x 40 menit (2 x Pertemuan)

I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu menyimak, memahami dan menanggapi pembacaan berbagai
wacana lirik (rumpaka) lagu, biografi dan pembacaan bahasan.

II.

KOMPETENSI DASAR

Menyimak bahasan tentang jenis-jenis kesenian daerah

III.

INDIKATOR.
 Dapat memahami isi wacana
 Dapat menyimpulkan jejer wacana
 Dapat mendeskripsikan kembali jenis-jenis kesenian daerah
 Dapat menanggapi berbagai aspek bahasan.

IV.

MATERI POKOK
Bahasan tentang jenis kesenian
V.
KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 Motivasi

B. KEGIATAN INTI
 Siswa menyimak bahasan tentang jenis kesenian
 Bertanya jawab tentang isi bahasan
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan isi bahasan
VI.






MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
Wacana bahasan tentang jenis-jenis kesenian
Majalah
Koran
Tabloid
Buku pegangan

VII. PENILAIAN

A. Jenis tes
: Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
1. Naon tema tina eta bahasan ?
2. Kasenian naon bae nu dipedar dina eta wacana ?
3.
Cing hidep neangan conto wacana bahasan tina koran
atawa majalah ?
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................
NIP. .............................

.............................

.............................

URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
KAMEKARAN SENI SUNDA
Kumaha kamekaran seni Sunda kiwari ?
Pasualan éta geus remen jadi bahan padungdengan. Pangna kitu t éh
lantaran kahirupan urang Sunda kiwari geus loba kapangaruhan ku adat jeung
kabiasaan nu jolna di deungeun. Eta hal téh gedé pangaruhna kana hirup huripna
Seni Sunda. Karasa pisan, seni Sunda anu sakitu euyeubna t éh nungtutan
laleungitan. Sok sanajan kitu, henteu kabéh matak pikasalempangeun, sabab aya
kénéh seni Sunda anu hirup, mekar, sarta tetep dipikaresep.
Kasenian Sunda nyampak tur mekar di unggal wewengkon, upamana ba é
wayang golék, calung, kendang penca, jeung degung. Ari anu hirup sarta mekar
di hiji atawa sawatara wewengkon nyaéta sampyong di Kabupaten Majalengka
jeung sabudeureunana, Sisingaan di Kabupaten Subang, Kuda R énggong di
Kabupaten Sumedang, Tarling di Kabupaten Indramayu, B énjang di Kabupaten
Bandung, Surak Ibra jeung Dodombaan di Kabupaten Garut.
Seni nu husus hirup di Kabupaten Majalengka jeung Kuningan nya éta
Gembyung jeung Sampyong. Hanjakal kamekaranana geus loba kad éséh ku ku
seni modéren, anu antukna jadi kurang dipikawanoh ku masarakat.

Kasenian Sunda lianna anu masih k énéh pada mikaresep sarta sering
dipintonkeun boh dina acara Agustusan, di nu kariaan, malah dina siaran televisi
nyaéta calung, réog, degung, jaipongan jeung wayang golék.
Alesan pangna kasenian calung, réog, degung, jaipongan jeung wayang
golék masih bisa hirup lantaran dianggap mampuh nuturkeun parobahan jaman.
Calung ayeuna geus loba pisan robahna lamun dibandingkeun jeung calung
baheula, pangpangna dina lebah nabeuh jeung lalaguanana. Baheula mah nu
disebut calung teh rénténg, lantaran waditrana ngajajar ditalian sina ngarénténg.
Tungtung tali nu hiji ditalikeun kana tihang, ari nu hiji deui ditalikeun kana awak
anu nabeuhna. Atuh nabeuhna gé bari diuk.
Kiwari nabeuh calung téh dijingjing sabab waditrana henteu dirénténgkeun
maké tali, tapi dirénténgkeun maké awi pikeun ngajingjingna. Ku kituna dina
magelarkeunana leuwih gampang. Nu nabeuh bisa gerak kalawan bébas. Malah
sangkan leuwih dipikaresep, pintonanana dieuyeuban ku humor.
UJI KOMPETENSI 1
Pék ku hidep jawab atawa terangkeun !
1.

Naon sababna kahirupan seni Sunda remen jadi bahan padungdengan ?
______________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

2.

Seni naon baé anu kiwari geus kadéséh ku parobahan jaman ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

3.

Tuliskeun rupa-rupa seni Sunda nu hirup di wewengkon hidep !
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

4.

Naon nu jadi alesan pangna seni calung masih dianggap hirup jeung mekar ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________


5.

Kumaha bédana dina prakprakan nabeuh calung baheula jeung ayeuna ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

6.

Seni Sunda naon baé nu ayeuna tetep mekar di tatar Sunda ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

7.

Naon fungsi gerak jeung humor dina pintonan calung kiwari ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

8.


Seni naon baé nu mekarna di hiji wewengkon ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

9.

Media naon baé nu bisa digunakeun pikeun mekarkeun seni Sunda ?
______________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

10. Kumaha tarékahna sangkan seni Sunda tetep hirup tur mekar ?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
____________

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Istilah Kasenian
Teangan harti istilah kasenian ieu di handap dina kamus !
1.

waditra
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2.
wiraswara
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
3.
juru sekar
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
4.
wirahma
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
5.
nganggit
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
6.

anggana sekar
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
7.
rampak sekar
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
8.
aransemen
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
9.
bendé
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
10. gending karesmén
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
UJI KOMPETENSI 3
Tuliskeun rupa-rupa waditra atawa alat kasenian Sunda nu ku hidep dipikanyaho !

1.
_______________________________________
2.
_______________________________________
3.
_______________________________________
4.
_______________________________________
5.
_______________________________________
6.
_______________________________________
7.
_______________________________________
8.
_______________________________________
9.
_______________________________________
10. _______________________________________

Materi Panambah :
Kalimah sipat
RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)

Satuan Pendidikan
: .............................
Mata pelajaran
: Bahasa Sunda
Kelas / Semester : VIII / 2
Alokasi Waktu
: 4 x 40 Menit ( 2 x pertemuan)
I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu membaca, memahami dan menanggapi berbagai wacana puisi
sawer, cerita wawacan, sajak, dan karangan argumentasi

V.

KOMPETENSI DASAR
Pembacaan puisi

III.

INDIKATOR

Dapat membaca sajak dengan lafal, tekanan, intonasi, dan penjiwaan
isi yang tepat.

Dapat membaca sajak dengan penampilan dan improvisasi yang baik.

Dapat menerangkan tentang teknik pembacaannya.

Dapat memperbaiki atau menyempurnakan pembacaan sajak.

IV.

MATERI POKOK

Sajak
V.
KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 motivasi
B. KEGIATAN INTI
 Secara bergantian siswa membacakan sebuah sajak
 Bersama-sama menyimak sajak yang dibacakan
 Bertanya jawab tentang 5nsur yang dibaca
 Bersama guru menemukan 5nsure-unsur sajak
 Bertanya jawab tentang isi sajak
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan isi sajak
 Siswa ditugaskan untuk membuat sajak bebas
VI. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
 Contoh-contoh sajak
 Buku pegangan
 Majalah
 Surat kabar
VII. PENILAIAN
A.
Jenis tes
: Lisan, tertulis
B.
Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
1.
Sebutkeun pikiran utama dina sajak !
2.
Naon nu dimaksud diksi dina sajak ?
3.
Sebutkeun unsur-unsur sajak !
4.
Terangkeun eusi sajak ku basa hidep
sorangan !
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................
NIP. .............................

.............................
.............................

URAIAN MATERI PEMBELAJARAN

KAMAMPUH MACA
Maca mangrupa salah sahiji kagiatan diajar anu tujuan umumna pikeun
meunangkeun informasi anyar. Sedengkeun tujuan husus tina maca nya éta pikeun
kalangenan (rékréatif), upamana baé maca 6ompu, novel, majalah, komik, jeung
sajabana. Tujuan husus 6ompu nyaeta pikeun nambahan pangaweruh, saperti
maca buku pangajaran jeung majalah ilmiah.
Kamampuh maca bisa dilatih, tapi nu pangpentingna mah kumaha
numuwuhkeun minat maca. Lamun dipasing-pasing minat maca ngawengku dua
bagian. Kahiji minat maca spontan (dadakan) jeung minat maca terpola
(dijadwal).
Minat maca dadakan tumuwuh tina motivasi personal (diri pribadi) siswa.
Sedengkeun minat maca dijadwal (terpola) tumuwuh dina kagiatan diajar ngajar
di sakola.
Ciri anu mibanda minat macana luhur diantarana teu wel éh
ngamangpaatkeun waktu luangna pikeun maca, resep n éangan kasempetan
pikeun maca, resep maca rupa-rupa bacaan, maca t éh mangrupa kabutuh, sarta
maca téh didadasaran ku karesep.
Kamampuh maca bisa diukur ngaliwatan tés. Upamana baé ngukur
kamampuh maca gancang. Siswa anu bisa maca 120 kecap dina samenit kaasup
siswa anu kamampuh macana alus. Sabalikna nu bisa maca kurang ti 80 kecap
kaasup siswa nu kurang.
Di handap aya 6ompu hasil tés kamampuh maca siswa. Tengetan ku hidep!
Tabel 1
Kamampuh Maca Gancang
Siswa Kelas 2a
No.
Lobana kecap/menit
Jumlah siswa
1.
98
2
2.
103
15
3.
111
8
4.
115
5
5.
121
3
Jumlah siswa
33
Tina 6ompu di luhur katitén yén tina jumlah 33 siswa anu di t és maca
gancang, nu kamampuh macana alus aya 3 urang, anu kamampuh macana
kurang aya 2 urang, sedengkeun 28 siswa aya dina tingkatan cukup.
Tabél di luhur bisa digambarkeun dina wangun grafiks. Titénan ku hidep!
Jumlah siswa
15 –
8 5 3 10 .
98

.

.

.
.
103
111
115
121
Lobana kecap/menit
Tina grafiks katitén leuwih jéntré, yén siswa anu bisa maca 103 kecap/ menit
leuwih loba (aya 15 urang).
Tabél di luhur ogé bisa dijéntrékeun ku model grafik saperti di handap.
Lobana
Kecap/mnt

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Sanggeus maca wacana di luhur, jawab/terangkeun pananya ieu di handap!
1. Terangkeun, naon baé gunana maca !
2. Sebutkeun tujuan husus tina maca !
3. Maca naon baé nu tujuanana pikeun rékréatif !
4. Naon bédana maca dadakan jeung maca anu dipola !
5. Sebutkeun 7ompu siswa anu minat macana luhur !
6. Tabél 1 ngagambarkeun ngeunaan naon ?
7. Dina 7ompu 1, garis 7omputer (ka luhur) nuduhkeun naon ?
8. Sedengkeun garis horijontal (ka gigir) nuduhkeun naon ?
Titenan 7ompu di handap, tuluy jawab pananyana !
NO.

PAKASABAN KOLOTNA

JUMLAH SISWA

1

Tani

40

2

Wiraswasta

25

3

Dagang

15

4

Guru

3

4

ABRI

1

JUMLAH SISWA

84

1. Sabaraha siswa anu pakasaban kolotna wiraswasta ?
2.
3.
4.
5.

Pakasaban naon anu jumlah siswana panglobana ?
Pakasaban naon anu jumlah siswana pangsaeutikna ?
Jumlah siswa anu pakasaban kolotna dagang nyaéta
Robah 7ompu di luhur kana wangun grafik !

Robah ku hidep data babandingan kandungan susu kadel é, jeung susu sapi ieu di
handap kana wangun 7ompu!
Kandungan susu kadelé / 100 g : kalori 44; cai 90,8; 7ompute 3,6; lemak 2,0;
karbohidrat 2,9; abu 0,5; kalsium 15; fosfor 49; natrium 2; jeung besi 1,2.
Kandungan susu sapi / 100 g : kalori 59; cai 88,6; 7ompute 2,9; lemak 3,3;
karbohidrat 4,5; abu 0,7; kalsium 100; fosfor 90; natrium 16; jeung besi 0,1.

TABEL KANDUNGAN SUSU KADELE JEUNG SUSU SAPI

No.

Kandungan / 100 g

Susu Kadele

Susu Sapi

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Kalimah Bilangan
Dina wacana ngeunaan Maca Tabel kapanggih aya sababarah kalimah anu
nuduhkeun kalimah bilangan. Contona baé:
1.
Siswa anu dités maca gancang aya 33 urang.
2.
Siswa anu ajén macana cukup aya 28 urang.
Dina conto di luhur, 33 jeung 28 téh kaasup kana kecap bilangan nu nuduhkeun
jumlah.
Conto kalimah séjénna nu 8omp kecap bilangan nyaéta:
3.
Kamari Mang Surja ngala kalapa samanggar.
4.
Kuring mah lain anak cikal, tapi katilu.
5.
Neng Yéyén mah unggal semester téh réngking kahiji baé.
Kecap samanggar nuduhkeun bilangan jumlah, sedengkeun kecap katilu jeung
kahiji, nuduhkeun tahapan.
Dumasar kana conto di luhur bisa dicindekkeun, yén kalimah bilangan nyaéta
kalimah anu caritaanana diwangun ku kecap bilangan, boh nu nuduhkeun jumlah
atawa tahapan.
Tengetan conto séjénna kalimah bilangan ieu di handap!
1. Buku dina lomari aya tilu puluh judul.
2. Soal ulangan téh aya sapuluh nomer.
3. Siswa anu pinunjul pasanggiri maca sajak téh aya opatan.
4. Aki kuring umurna geus dalapan puluh taunan.
5. Sawah Haji Durahman kabéhna aya dua belas héktar.
6. Minyak tanah sadreumna aya dua ratus liter.
7. Kuring téh anak kadua tina opat sadulur.
8. Béas pitrah téh meunang dalapan kintal.

Uji Kompetensi
Kalimah ieu di handap, ku hidep leungkepan nepi ka jadi kalimah bilangan!
1. Kacamatan Cingambul ……………………………………………………………………..
2. Rumah sakit di Majalengka ..………………………………………………………………
3. Mobil Jurusan Cikijing Bandung ………………………………………………………….
4. Buku nu aya di perpustakaan ………………………………………………………………
5. Harga béas ayeuna …………………………………………………………………………
6. Siswa nu bisa 8omputer di kelas VIIIB ……………………………………………………
7. Murid SMP 3 ………………………………………………………………………………..

Materi Panambah :
Istilah Teknologi
RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)

Satuan Pendidikan
: .............................
Mata pelajaran
: Bahasa Sunda
Kelas / Semester : VIII / 2
Alokasi Waktu
: 4 x 40 menit ( 2 x pertemuan)
I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, ssperasaan daan keinginan secara lisan
dalam berwawancara, berdiskusi, menyampaikan informasi,
menyampaikan laporan perjalanan, memandu acara, dan memandu
diskusi
VI. KOMPETENSI DASAR
VII.

Berwawancara dengan narasumber
INDIKATOR.
 Dapat merumuskan tema wawancara
 Dapat menyusun pokok-pokok pertanyaan wawancara
 Dapat menyampaikan pertanyaan-pertanyaan dengan jelas, terbatas
 Dapat menyampaikan pertanyaan dengan kata-kata terpilih, lagu kalimat
yang baik, dan santun.
 Dapat meminta penjelasan tambahan dengan kalimat yang baik
 Dapat memperbaiki atau menyempurnakan pertanyaan-pertanyaan
wawancara.

VIII. MATERI POKOK
Berwawancara
IX. KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 motivasi
B. KEGIATAN INTI
 Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang tatacara
berwawancara dan hal yang perlu dipersiapkan sebelum wawancara
 Secara bergantian siswa melakukan latihan berwawancara
 Bersama-sama menyimak penampilan temannya yang sedang
berlatih
 Dengan bimbingan guru, siswa memperbaiki / menyempurnakan
dalam berwawancara
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari
 Siswa ditugaskan untuk berwawancara dengan tokoh masyarakat di
desanya
X. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
 Buku pegangan
 Majalah
 Surat kabar
XI. PENILAIAN
A. Jenis tes
: Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
Prak hidep ngawawancara tokoh masyarakat/tokoh seni di daerah hidep
! Tulis heula padoman wawancarana kalawan lengkep!
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................

.............................

NIP. .............................

.............................

URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
Baca conto wawancara di handap !
Siswa
Guru
Siswa

:
:
:

Guru
Siswa

:
:

Guru

:

Siswa
Guru

:
:

Siswa

:

Guru

:

Siswa

:

Guru

:

Siswa

:

Guru
:
Siswa
:
Guru
:
Siswa
:
Guru
:
PEDARAN

“Assalamu’alaikum !”
“Wa’alaikum salam warohmatulloh !”
“Hapunten Pa, manawi teu ngaganggu, abdi hoyong wawancara
sareng Bapa !”
“Oh, mangga. Badé wawancara perkawis naon hidep téh ?”
“Abdi hoyong terang perkawis Wajar Dikdas 9 taun. Kumaha éta téh
maksadna ?”
“Maksadna, unggal murangkalih kudu sakola minimal dugi ka tingkat
SLTP.”
“Dupi nu dimaksad 9 taun, kumaha ?”
“Upami diétang, 9 taun téh sakola di SD lamina 6 taun sareng di SMP
3 taun !”
“Kumaha upami sepuh éta murangkalih téh teu mampuh nyakolakeun,
Pa ?”
“Kanggo anu sepuhna teu gaduh atanapi miskin ku pamar éntah
dibantos. Pan ayeuna mah aya program BOS sareng KBBS atanapi
BAGUS ! ”
“Kanggo nu angger alim neraskeun aya sangsina atanapi henteu,
Pa ?”
“Ayeuna mah teu acan aya sangsi husus sapertos di luar negri. Tapi
kapayunna mah nu teu neraskeun téh bakal kénging sangsi ti
pamaréntah. ”
“Rupina cekap sakieu waé heula nu tiasa ditaroskeun ka Bapa. Hatur
nuhun parantos nyayogikeun waktos kanggo wawancara.”
“Sami-sami. Bilih panasaran tiasa naroskeun deui !”
“Insya Alloh. Mangga Pa !”
“Mangga !”
“Assalamu’alaikum !”
“Wa’alaikum salam warohmatulloh !”

Sabada maca conto wawancara antara siswa jeung guru, hidep bisa
nyindekkeun

yén

wawancara

téh

ngawawancara jeung nara sumber.

hiji

kagiatan

tanya

jawab

antara

nu

Tujuanana nyaéta pikeun meunangkeun

informasi anu diperlukeun ku nu ngawawancara.
Aya sababaraha hal anu kudu diperhatikeun lamun urang r ék ngayakeun
wawancara. Diantarana baé :
1.

Tangtukeun heula hal naon nu rék ditanyakeun;

2.

Saha nu rék diwawancarana;

3.

Iraha waktu nu alus pikeun ngayakeun wawancara.
Lamun hal di luhur geus ditangtukeun, Léngkah-léngkah nu kudu dipigawé

nyaéta nyusun patalékan. Lobana luyu jeung informasi nu hayang katarima ku
urang. Kecap pananya anu dipaké kudu luyu jeung hal nu rék ditanyakeun.
Upamana baé kecap saha pikeun nanyakeun ngaran, iraha pikeun nanyakeun
waktu, naon pikeun nanyakeun barang, kumaha pikeun nanyakeun kaayaan,
jeung sabaraha pikeun nanyakeun jumlah.

Patalekan anu disusun kudu luyu jeung palangeranana, nyaéta :
1.

Pilih kecap pananya nu luyu jeung hal nu rék ditanyakeun;

2.

Basa nu digunakeun kudu luyu jeung undak ususk basa;

3.

Patalékan ulah ngayayay, tapi kudu ringkes tur jéntré;
Dina prakna wawancara, urang kudu sopan, som éah sarta gunakeun

lentong anu hadé.

LEMBAR KAGIATAN SISWA
Di handap aya conto wawancara anu can sampurna. Sampurnakeun atawa
lengkepan ku hidep nepi ka bener tur merenah !
Siswa
: “Wilujeng énjing, Pa !”
Guru Silat : “_____________________________________ !”
Siswa
: “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Oh, henteu ! Mangga baé upami aya taroskeuneun mah !”
Siswa
: “Dupi pagurun silat nu dipingpin ku Bapa téh naon namina ?”
Guru Silat : “________________________________________________________ !”
Siswa
: “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Aya panginten 25 taun mah !”
Siswa
: “Saha nu kagungan pokal ngadegkeun ieu paguron téh, Pa ?”
Guru Silat : “Pun Bapa nu jenenganana Abah Mardi !”
Siswa
: “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Kanggo ngajaga diri wé bilih aya bancang pakéwuh !”
Siswa
: “___________________________________________________________ !”
Guru Silat : “Sami-sami Cép. Walaikum salam !”
UJI KOMPETENSI 2
Ayeuna, prak hidep nyusun patalékan pikeun ngayakeun wawancara. Saméméhna,
tangtukeun heula téma wawancara ! Lobana cukup sapuluh patalékan.
Téma
: ______________________________
Nara Sumber
: ______________________________
1. _______________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________
Kalimah Pananya
Sakumaha nu kungsi dipedar di kelas VII, kalimah pananya nya éta kalimah nu
tujuanana pikeun nanyakeun hiji perkara anu can dipikanyaho atawa pikeun nguji
kamampuh batur.
Contona:
1. “Iraha tuang rama badé angkat ka Sumberjaya téh?”
2. “Sabaraha urang anu teu milu upacara bendera Senen kamari téh?”
3. “Di mana neundeun duit téh?”
4. “Cik Tis, naon nu dimaksud kalimah pananya?”
5. “Jajang, sabaraha ari tujuh puluh salapan dibagi tilu?”

Tina conto di luhur kanyahoan yén dina kalimah pananya umumna dimimitian
atawa maké kecap pananya, saperti iraha, dimana, kumaha, sabaraha, naon,
jeung sajabana.
Lentong Kalimah Pananya
Dina basa tinulis, kalimah pananya salawasna dipungkas ku tanda pananya (?).
Ari dina basa lisan mah, pikeun nangtukeun kalimah pananya téh ku lentongna.
Biasana dina engang panungtungna diucapkeun leuwih tarik.
Contona:
1. Rék iraha indit ka Bandung téh?
2. Sabaraha buku tulis téh hargana?
Uji Kompeténsi
Robah kalimah ieu di handap kana kalimah pananya!
1. Dina poé Rebo lanceuk kuring rék pindah ka Kadipaten.
__________________________________________________________________________
2. Lantaran duitna kurang, buku téh teu tulus dibeuli.
__________________________________________________________________________
3. Pun Bapa dina sasih Romadhon kamari teu saum jalaran teu damang.
__________________________________________________________________________
4. Dua poé deui ka lebaran, Néng Yanti ditinggalkeun maot ku lanceukna.
__________________________________________________________________________
5. Siswa anu teu milu upacara dikumpulkeun di lapang.
__________________________________________________________________________

Materi Panambah :
1. Rarangken tukang –ing/-ning
2. Kecap pangantet

RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)
Satuan Pendidikan
: .............................
Mata pelajaran
: Bahasa Sunda
Kelas / Semester : VIII / 2
Alokasi Waktu
: 2 x 40 menit

I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan dan keinginan secara tertulis
dalam bentuk menulis sisindiran, surat, esai, laporan dan guguritan.
XII. KOMPETENSI DASAR
Menulis laporan
V.

INDIKATOR
 Dapat menentukan topik
 Dapat menentukan kerangka karangan (laporan)
 Dalam menulis bagian pendahuluan dengan baik
 Dapat mengembangkan kerangka karangan menjadi laporan.
 Dapat menulis bagian penutup laporan dengan baik.
 Dapat menyempurnakan karangan laporan.

XIII. MATERI POKOK
Laporan Kegiatan
XIV.KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 Motivasi
B. KEGIATAN INTI
 Siswa memperhatikan dengan seksama penjelasan guru tentang
cara menulis laporan kegiatan
 Dengan bimbingan guru, siswa menulis laporan kegiatan
 Bersama guru memperbaiki penulisan laporan kegiatan
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari
XV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
 Buku pegangan
 Majalah
 Surat kabar
XVI. PENILAIAN
A. Jenis tes
: Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
Prak hidep nyusun laporan kegiatan ngadongdon (nyaba, ngajugjug)
ka hiji tempat nu ngandung sajarah! Hal nu kudu ditulis :
1. Bubuka
2. Eusi
3. Panutup
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................
NIP. .............................

.............................
.............................

URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
Laporan téh eusina mangrupa pertanggungjawaban kagiatan nu geus
dilaksanakeun. Tujuanana pikeun méré informasi jeung ngaévaluasi sukses
henteuna hiji kagiatan. Laporan kagiatan resmi ditepikeun sacara tinulis.
Laporan kagiatan disusun sacara sistematis saperti di handap.
1. Bubuka, ngawengku : kasang tukang, dasar, tujuan,

2. Ngaran atawa téma kagiatan
3. Waktu jeung Tempat Kagiatan
4. Anggaran Biaya
5. Susunan Panitia
6. Panutup
Dina nyusun laporan kagiatan perhatikeun hal ieu di handap !
1. Tangtukeun heula topik nu rék dilaporkeun
2. Susun rangka laporanana;
3. Mekarkeun jadi laporan anu lengkep;
4. Gunakeun kalimah-kalimah anu jelas tur gampang kaharti;
5. Tulis sakabéh kagiatan ti mimiti tatahar nepi ka lekasan.
6. Tuliskeun hasil tina éta kagiatan.
Kagiatan nu bisa ditulis laporanana diantarana baé :
a. Darmawisata
b. Kémping
c. Studi Banding
d. Studi Tour
e. Ngeusi Pakanci (liburan)
f.
Pasanggiri, jeung sajabana.
Sangkan leuwih jéntré, tengetan conto laporan Kagiatan di handap !
Topik : Miéling Hari Pendidikan Nasional
Kagiatan dina raraga miéling HARDIKNAS OSIS UPTD SMP Negeri 1
Cingambul mangrupa salah sahiji kagiatan nu geus dijadikeun kagiatan taunan
anu dieusi ku rupa-rupa kagiatan lomba. Eta kagiatan t éh dipiharep bisa
ngarojong geusan ngaronjatkeun mutu pendidikan. Lian ti éta, kagiatan nu
dilaksanakeun miboga fungsi salaku wadah pikeun mekarkeun bakat, minat jeung
préstasi parasiswa.
Dina raraga miéling Hari pendidikan Nasional taun 2006, OSIS UPTD SMP
Negeri 1 Cingambul ngayakeun sababaraha kagiatan boh nu sipatna r ékréatif boh
préstatif. Eta kagiatan dilaksanakeun ti tanggal 30 April 2006 nepi ka 1 Méi 2006.
Kagiatan nu sipatna rékréatif nyaéta lomba sapéda santai. Sakur siswa
kelas VII jeung VIII nu boga sap édah dianjurkeun miluan kana éta kagiatan. Siswa
kelas 3 teu diwajibkeun miluan ieu kagiatan sabab keur dipuseurkeun pikeun
nyanghareupan Ujian Nasional.
Kagiatan préstatif nu dilaksanakeun diantarana baé nyaéta lomba dina
widang agama, olah raga jeung umum. Dina widang agama, kagiatanana nya éta
lomba baca tulis Al-Quran jeung lomba adzan. Dina widang olah raga, diayakeun
lomba volly ball jeung baskét antar kelas. Unggal kelas kudu ngirimkeun dua tim
volly putra putri jeung dua tim basket putra putri. Sedengkeun widang umum
kagiatanana nyaéta cerdas cermat anu soalna ngawengku sakab éh mata
pelajaran.
Hasil tina éta kagiatan nu sifatna préstatif dijadikeun bahan pikeun miluan
dina kagiatan-kagiatan nu dilaksanakan ku instansi s éjén boh di tingkat
kacamatan boh ditingkat kabupaten.

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Prak ku hidep Jieun laporan kagiatan. Kadé tulis heula rangka laporanana !
Topik : ________________________________________________

Rangka laporan :
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_____________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Laporan Kagiatan nu geus dimekarkeun
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Materi Panambah :
1. Kalimah salancar basajan
2. Kalimah salancar jembar
3. Gaya basa rarahulan
4. Gaya basa kadalon
RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)
Satuan Pendidikan
: .............................
Mata pelajaran
: Bahasa Sunda
Kelas / Semester : VIII / 2
Alokasi Waktu
: 4 x 40 Menit ( 2 x pertemuan)

I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu membaca, memahami dan menanggapi berbagai wacana puisi
sawer, cerita wawacan, sajak, dan karangan argumentasi

XVII. KOMPETENSI DASAR
Membaca wacana tentang pahlawan
VI. INDIKATOR
 Dapat memahami isi wacana biografi
 Dapat menyimpulkan jejer wacana biografi
 Dapat mendeskripsikan kembali isi wacana biografi.
 Dapat menjelaskan makna kepahlawanan tokoh.
 Dapat menanggapi berbagai aspek wacana biografi.
XVIII.

MATERI POKOK

Biografi
XIX. KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 motivasi
B. KEGIATAN INTI
 Dengan lafal yang baik dan benar, siswa membaca wacana tentang
pahlawan
 Secara bergantian siswa membaca penggalan wacana dengan baik
 Bersama-sama memperhatikan temannya yang sedang membaca
wacana
 Dengan bimbingan guru, siswa memperbaiki / menyempurnakan
kesalahan dalam membaca wacana
 Bertanya jawab tentang isi wacana
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari
 Siswa dimotivasi untuk berani membaca dengan baik dan benar
XX. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
 Buku pegangan
 Majalah
 Koran
XXI. PENILAIAN
A. Jenis tes
: Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
Prak baca sapada wacana kalawan bener !
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................
NIP. .............................

.............................
.............................

URAIAN MATERI PEMBELAJARAN

Baca wacana di handap kalawan bedas tur bener lentongna !

K.H. ABDUL HALIM
K.H. Abdul halim téh salasahiji pahlawan anu gedé jasana, utamana dina
widang pendidikan. Anjeunna téh putra K.H. Iskandar, hiji ulama kamashur putra
Abdullah Kohar anu dina jaman jumenengna jadi panghulu di kawadanaan
Jatiwangi.
Kiai H. Abdul Halim dibabarkeun di Désa Sutawangi, Jatiwangi taun 1887
Maséhi, atawa meneran taun 1304 Hijriah. Mangsa anjeunna murangkalih
katelahna Otong Syatori. Henteu kungsi ngalaman kanyaah jeung kadeudeuh
bapa, lantaran kaburu ditilar dina keur burey keneh.
Kahirupan Otong Syatori téh prah baé kawas barudak anu séjén. Ngan aya
onjoyna, nyaéta pinter gaul jeung salawasna katurut ku batur ulinna, kaasup ku
barudak Cina jeung Arab.
Umur sapuluh taun, Otong geus lancar maca Qur’an. Ti dinya terus diajar
aksara Latén ka pendéta urang Walanda, ngaranna Van Hoeven, anu cicing di
Cideres. Sajaba ti diajar nulis jeung maca téh bari diajar basa Walanda deuih.
Nincak umur lima welas taun, Otong masantr én ka Lontangjaya di Desa
panjalin, Kacamatan Leuwimunding. Ti dinya masantrén ka Bobos, Kacamatan
Sumber, Cirebon. Tuluy pindah ka Ciwedus anu aya di Kacamatan Cilimus
Kabupaten Kuningan. Pamungkas masantrén di Kedungwuni, Pekalongan, Jawa
Tengah.
Taun 1908, miang ka Mekah. Salian ti diajar agama Islam og é diajar basa
Cina, ti mukimin urang Tiongkok. Malah saterusna mah kataji ku gerakan anu
dipingpin ku Jamaludin Al Afgani, ulama kasohor anu gagasanana jadi anutan
sawatara tokoh Islam tingkat dunya.
Taun 1911 Otong mulih ti mekah sarta gentos nami jadi Abdul Halim. Ti harita
anjeunna ngawitan ngadegkeun majlis élmu, hiji lembaga anu bagerak dina
widang pendidikan. Ari dina widang kamasarakatan mah anjeunna ngadegkeun
Hayatul Qulub (Kahirupan Haté), taun 1912. Dina taun 1916 éta organisasi robah
jadi Persyarikatan Oelama (PO) sarta taun 1942 robah jadi Perikatan Umat Islam
(PUI).
Dina jaman penjajahan Walanda loba aturan anu ngarugikeun jeung
ngarendahkeun umat Islam katut bangsa Indonesia. Ningali kaayaan kitu K.H.
Abdul Halim remen protés ka pamaréntah kolonial. Taun 1918 anjeunna mingpin
aksi mogok buruh pabrik gula di Kadipaten jeung di Jatiwangi.
Dina raraga ngahontal kamerdékaan, K.H. Abdul Halim ngiring dina kagiatan
Badan Penyelidikan usaha Persiapan Kemerd ékaan Indonesia (BPUPKI). Eta
pangna ku pamaréntah Républik Indonesia dileler gelar pahlawan Perintis
Kemerdékaan ogé.
Dinten Senén, 7 Méi 1962, meneran tanggal 3 Zulhijjah 1381 H. K.H. Abdul
Halim mulih ka Rahmatulloh.
Pikeun miéling kana jasa-jasana, kiwari diabadikeun ku Pamaréntah Daérah
Kabupaten Majalengka jadi ngaran jalan raya antara Cigasong nepi ka Munjul.

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Jawab pananya ieu di handap !
1. K.H. Abdul Halim téh kaasup pahlawan dina widang pendidikan. Naon sababna?
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Terangkeun deui asal muasal anjeunna !
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
3. Tuliskeun, di mana waé anjeunna masantrén ?
__________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________
4. Kumaha sikep K.H. Abdul Halim kana hal diajar ? Naon buktina ?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
5. Diajar naon waé salami anjeunna mukim di Mekah ?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
6. Tuliskeun, organisasi naon waé nu ku anjeunna diadegkeun !
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
7. Naon nu dipidamel ku anjeunna mangsa ningali kateupanujuan ka pamar éntah
Kolonial Walanda ?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
8. Tuliskeun, naon pancén BPUPKI téh ?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
9. Naon alesan pamaréntah Republik Indonesia pangna K.H. Abdul Halim dileler
Pahlawan Perintis Kamerdekaan ?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
10. Ajén atikan naon nu kapanggih sabada hidep maca éta wacana ?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Materi panambah :
1. Kalimah pangantet
2. Kalimah Parentah

RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)

Satuan Pendidikan
: .............................
Mata pelajaran
: Bahasa Sunda
Kelas / Semester : VIII / 2
Alokasi Waktu
: 4 x 40 menit ( 2 x pertemuan)
I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan daan keinginan secara lisan
dalam berwawancara, berdiskusi, menyampaikan informasi,
menyampaikan laporan perjalanan, memandu acara, dan memandu
diskusi

XXII. KOMPETENSI DASAR
Menyampaikan informasi
VII.

INDIKATOR
 Dapat menyusun pokok-pokok informasi yang diperoleh dari berbagai
sumber informasi.
 Dapat menyampaikan informasi dengan jelas serta utuh.
 Dapat menjawab pertanyaan yang diajukan.
 Dapat memperbaiki atau menyempurnakan penyampaian informasi.

XXIII.

MATERI POKOK

Informasi
XXIV.KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 motivasi
B. KEGIATAN INTI
 Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang cara
menyampaikan informasi yang benar
 Dengan bimbingan guru, siswa menyusun pokok-pokok informasi
 Dengan bimbingan guru siswa secara bergantian menyampaikan
informasi di depan kelas
 Bersama guru memperbaiki penyampaian siswa tentang informasi.
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari
XXV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
 Buku pegangan
 Majalah
 Surat kabar
XXVI. PENILAIAN
A. Jenis tes
: Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
Prak ku hidep tepikeun beja/informasi penting nu geus katarima ku
hidep tina TV atawa radio, kalawan daria !
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................
NIP. .............................

.............................
.............................

URAIAN MATERI PEMBELAJARAN

Unggal waktu urang teu bisa leupas tina runtuyan kajadian. Boh nu keunana
ka diri sorangan boh ka batur. Malah loba kajadian nu keunana ka balaréa.
Saperti ayana longsor, lini, banjir, sunami, gunung bitu, hujan angin, jeung
sajabana ti éta.
Lumangsungna kajadian moal bisa kanyahoan ku batur nu aya di daérah
séjén lamun teu aya nu nepikeunana. Pon kitu deui kajadian di daérah atawa
nagara séjén ogé moal kanyahoan ku urang lamun teu aya nu ngabéjakeunana.
Malah dina kahirupan sapopoé, urang mindeng narima béja boh nu
pikabungaheun, pikasediheun boh nu matak pikaketireun. Eta b éja téh aya nu
kudu ditepikeun ka nu séjén. Sok komo mun mangrupa amanat, kudu ditepikeun
ka nu dituju kalawan bener.
Nepikeun béwara kudu merhatikeun sababaraha hal, diantarana baé :
1. Naon kajadianana
2. Waktu lumangsungna kajadian nu rék dibéwarakeun;
3. Tempat kajadianana;
4. Pihak nu ngarandapan éta kajadian;
5. Akibat tina éta kajadian;
6. Tarékah pikeun ngungkulanana;
7. Hasilna.
Sajaba ti éta, béwara kudu ditepikeun kalawan gembleng kalawan
ngagunakeun kalimah-kalimah anu éféktif tur jelas nu dilengkepan ku data anu
bener. Ieu hal téh pikeun ngayakinkeun ka nu narima béwara. Malah ulah kaliwat
béjakeun ti mana sumber béwara.
Basa, lentong jeung rengkuh kacida kudu diperhatikeunana lamun hidep
keur nepikeun bewara. Témbongkeun paroman nu pinuh ku kayakinan. Ulah
némbongkeun sikep anu bisa nimbulkeun kacangcayaan anu narima béwara.
UJI KOMPETENSI
Hidep kungsi nyaksian hiji kajadian atawa nampa anamat nu kudu
ditepikeun ngeunaan hiji kajadian ? P ék tulis heula kalawan lengkep luyu jeung
patokan nu geus ditataan di luhur ! Tuluy tepikeun di hareupeun babaturan. Mun
aya nu nanyakeun ngeunaan éta kajadian, jawab kalawan bener tur jéntré!
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________
_____________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_______________________________________________________

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Ngagunakeun Gaya Basa
a. Gaya Basa Ngasor (Litotes)
Salah sahiji pasipatan urang Sunda nyaéta handap asor. Dina nepikeun caritaan
sakapeung mah sok dibalibirkeun atawa teu sajalantrahna. Komo anu sipatna
pribadi mah. Geura pék titénan conto paguneman di handap!
H. Anwar
: “Assalamu’alaikum!”
Mang Pipin : “Wa’alaikum salam! Geuning Kang Haji! Badé angkat ka mana,
Kang Haji téh, sapertos nu dines pisan? Eta deui cacandakan
sakitu seueurna?”
H. Anwar
: “Ah… henteu dines teuing mah, ieu baé ngiriman béas sakilokiloeun mah keur si cikal!”
Mang Pipin : “Ku matak reueus, Kang Haji mah Tuang Putra t éh sadayana di ka
pondokkeun!”
H. Anwar
: “Bubuhan kuringna euweuh kanyaho baé! Tamba nganggur,
peupeuriheun disakolakeun mah teu kamodalan!”
Mang Pipin : “Ih, percanteun, apanan sakitu seueurna kagaduh Kang Haji mah,
tanah ogé di unggal tempat!”
H. Anwar
: “Tanah satapak peucang! Moal og é pimahieun keur nyakolakeun
budak jaman kiwari mah! Hayu atuh ah bisi beurang teuing!
Assalamu’alaikum!”
Mang Pipin : “Wa’alaikum salam!”
Dina paguneman di luhur aya sababaraha kecap anu ngagunakeun gaya basa
ngasor. Contona:
1. “Ah… henteu dines teuing mah, ieu ba é ngiriman béas sakilo-kiloeun mah keur
si cikal!”
Kecap sakilo-kiloeun dina conto tadi tangtuna og é ukur babasan. Mungguh
kanyataanana mah nu dibawa ku Haji Anwar téh leuwih ti sakilo. Tujuan sakilokiloeun téh éstu keur mamandapan.
2. “Bubuhan kuringna euweuh kanyaho baé! Tamba nganggur, peupeuriheun
disakolakeun mah teu kamodalan!”
3. “Tanah satapak peucang! Moal ogé pimahieun keur nyakolakeun budak jaman
kiwari mah! Hayu atuh ah bisi beurang teuing! Assalamu’alaikum!”
Kecap euweuh kanyaho, tamba nganggur jeung satapak peucang, sabenerna
béda jeung kanyataan. Tujuanna pikeun mamandapan sangkan teu katara
sombongna.
b. Gaya Basa Kadalon (pleonasme)
Dina kahirupan sapopoé mindeng kapanggih anu nyarita saperti kieu:
1. Dadan : “Man, cing pundurkeun ka tukang saeutik motor t éh, ieu mobil rék
parkir!”
Eman : “Mangga ké sakedap!”
2. Dadan : “Ku naon hayam téh siga nu gering?”
Rudi : “Puguh geus saminggu, teu daékkeun nginum cai-cai acan!”
Kecap pundurkeun ka tukang, dina kalimah kahiji jeung kecap nginum cai-cai
acan dina kalimah kadua, sabenerna kaleuleuwihi. Sabab sanajan ukur
nyebut kecap mundur jeung nginum og é geus jelas. Jadi kecap ka tukang
jeung cai teu kudu dipaké.
Conto séjénna anu sering kapanggih di antarana ngapung ka luhur, labuh ka
handap, rieut sirah, mules beuteung, ngeluk tungkul, ngabecir lumpat, hanjat
ka darat, jeung réa-réa deui.
A. Jieun kalimah nu maké gaya basa ngasor tina kecap ieu di handap!
1. imah - sagedé pelok
__________________________________________________________________________
2. saung butut
__________________________________________________________________________
3. sawah – sacangkewok
__________________________________________________________________________

4. komputer – murah
__________________________________________________________________________
5. duit – sapérak
__________________________________________________________________________
B. Jieun kalimah nu make gaya basa kadalon tina kecap ieu di handap!
1. labuh ka handap
__________________________________________________________________________
2. rieut sirah
__________________________________________________________________________
3. mules beuteung
__________________________________________________________________________
4. ngeluk tungkul
__________________________________________________________________________
5. ngabecir lumpat
__________________________________________________________________________

Materi Panambah :
1. Kalimah Wawaran
2. Kalimah Pananya
3. Gaya basa ngasor

RENCANA PERANGKAT PEMBELAJARAN
(RPP)
Satuan Pendidikan
: .............................
Mata pelajaran
: Bahasa Sunda
Kelas / Semester : VIII / 2
Alokasi Waktu
: 4 x 40 menit ( 2 x pertemuan)
I.

STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan dan keinginan secara tertulis
dalam bentuk menulis sisindiran, surat, esai, laporan dan guguritan.

XXVII.

KOMPETENSI DASAR

Menulis esai
VIII. INDIKATOR
 Dapat menentukan/memilih topik dan tema yang tepat.
 Dapat merincikan pokok-pokok esai dalam kerangka karangan.
 Dapat membuat bagian pembukaan dan penutup dengan baik.
 Dapat menyajikan gagasan, pendapat, kesimpulan dll., dalam bagianbagian atau paragraf yang jelas.
 Dapat menyajikan esai dengan bahasa, pemakaian kalimat dan pilihan
kata yang baik.
 Dapat memperbaiki atau menyempurnakan naskah karangan esai.
XXVIII.
MATERI POKOK
Esai
XXIX.
A.

KEGIATAN PEMBELAJARAN
PERSIAPAN
 Memeriksa kesiapan siswa
 Apersepsi
 motivasi
B. KEGIATAN INTI
 Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang aturan
dan teknik menulis esai
 Dengan bimbingan guru siswa menulis esai yang disenangi oleh
siswa
 Dengan bimbingan guru, siswa memperbaiki / menyempurnakan
tulisannya
C. PENUTUP
 Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari
XXX. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
 Buku pegangan
 Majalah
 Surat kabar
XXXI. PENILAIAN
A. Jenis tes
: Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes
:
Prak ku hidep teangan tulisan mangrupa esai (karangan deskripsi) tina
Koran atawa majalah, eusina bebas kumaha hidep ! Tulis ngaran eta
Koran, tanggal/ bulan terbitna, saha nu nulisna, jeung tulis
ringkesanana!
Mengetahui
Kepala Sekolah,

............................., Januari 2012
Guru Mata Pelajaran,

.............................
NIP. .............................

.............................
...