Analisis energi dalam proses pembekuan ikan tuna (Thunnus sp) di PT Project Management Unit Jakarta
DAhAWl PROSES PEMBEKUAN IRAN TUNA ( T h u n n u s
DI PWROJECT MAQIAGEMEMH UNlT
Oleh
WIJAYA
PURWADINATA
F 23. 1168
1 9 9 2
FAKULTAS TEKMOLOGI PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
B O G O R
sp/
W i jaya
F'urwadir~ata.
Proses
Pembebuan
23.1168.
F
Ilian
Tuna
Management U n i t , J a k a r t n .
Analisis
(Thunnus
Di
Energi
di
sp)
PT
bawah b i m b i n g a n
dalam
Project
Abdul l i o h a r
Irwanto dan Y . A r i s Purwanto.
Ikan
tuna
merupakan
komoditi
,
udang ? - a n b e r a s a l d a r i
laut
penghasil
melalui
devisa
negara
ekspor
kedua
setelah
yang d i p r i o r i t a s k a n s e b a g a i
ekspor
non
migas.
Ikan
t u n a t e r m a s u k b a h a n p a n g a n y a n g muda-h r u s a k s e h i n g g a p e r l r c
p e n s a w e t a n y a i t u d e n g a n pembekuan d a n penyimpanan beku.
Tujuan p e n e l i t i a n i n i a d a l a h untuk menganalisa kebutuhan
energi
untuk
refrigerasi
ikan
dan
komputer u n t u k rnendapatkaw-kebutuhan
energi
dalam
refrigerasi
ikan
program
e n e r g i dan e f i s i e n s i
PT
di
membuat
Project
Management
Unit, Jakarta.
Ilran
tuna
adalah
salah
satu
jenis
paiing
c e p a t membusuk.
Kecepatan
sangat
dipengaruhi
suhri.
memerlukan
selaina
oleh
penanganan
proses
yang
pengolahan.
bahan
i k a n membusuk
Secara
cepat
dan
teknik
suhu
Pembekuan
Komsumsi
energi
sebesar 16 9 1 i
sebesar
29
426
total
SLW d a n
SL?!.
s u h u -30
terbesar
pada
energi
terutama
ikan
tuna
rendah
dilakukan
denqan
'C
sedangkan
'C.
Mei
1990
Februari
1991
bulan
t e r l t e c i l pada bulan
lr?geluarkan t i e b i j a k s a n a a n
Ridang E n e r g i (KUHE:
I .
Pengadaan
y a n g bertu.jiran
energi
dainrn
negeri
sumher e n e r g i y a n g 1.erpenrihl
untuk
,
timum
:
yaitu
n~enyediakan
b a i i i j u r n i a h mat.tpiirl
~nlrtll
b a g i r a k > a t derls,irt h a i - g a y a r i g t e r j a n g l i a u ,
2.
P e n g a d a a n e n e ~ , gu~n t u i i e k s p o r , y a i t . u m e n y i a p k a n s u m ber
ener-91
i ~ r ~ t u ie; k s p o r
uengan
harga
yang
niengun-
t i i n g k a n d a n u n t u l r j a n g h a r c a k t u y a n g ci.iktlp l a m a ,
3.
Penshematan
pe?nggrinaan
bahan
bakar
minyali,
karena
bahan balinr mlnyak nrerupahan e n e r g 1 y a n g tldaE. terbarukan (non-renewable
I.
Pengembangan
1 ,
surnher e n e r g l
baru
dengan memanfaatkan
si.zmber d a y a alani y a n g r e r s e d i a b a n y a l i d a n b e l u m t e r p a l i a ~ penuh
sepert I
t eriaga
matahari,
blomassa
dan
biogas,
6 . Meningkatkan ketahanan n a s i o n a l
I J n t u k m e l a k s a n a k a n ICUBE t e r s e b u t ,
meningkatkan p o l a usaha
1.
Intensifikasi,
maka P e m e r i r i t a h
:
yaitu peningkatan survei dan eksplo-
rasi sumber e n e r g i a g a r d i p e r o l e h i n f o r m a s i mengenai
sumber e n e r g i t e r s e b i ~ t ,
2.
Uiversif'ikasi,
srrmber
energi
)
iii
ti1
sehinsga
sumber e n e r g i sa.ja,
p ~ n i n g l i a t a n penganel~at-agaman
tidak
terganticng
dari
satu
Iionservssi
3.
ener.gi
energi,
unt.uk
trriitarna
d a l i ciapat. d i g a n t i
I nrielisasi,
1.
yaitu
penghemaran
penggunaan
e r ~ e r g i? - a n % p e n % b , u n a a n n q - a t i -
dengan energ.i
Jain,
dari
y a i t u p e m i l i h a n siimher e n e r q j
d i c r , ~ i i ; i i i a nu n t u k s t i a t u p r o s e s p r o ( i u l ; s i
'alig
tepat
:cans d i l a k u k a r i
secara i l m i a h .
Peiiibangiinan p r o y e k - p r o y e k
i
a
n m i r y
t.ena.;;i
panas
ban?-1-ambang
pusat
bumi,
batu
liikan waktu awal
i i s t r i lr
pusat
bara
energi,
seperti
kilang-
t e n a s a a i r , pusat:
listrik
1 i s t . r ik
tenaga
nuklir,
tam-
s e r t a s a r a r i a a r ~ g k u t a n n y am e m e r -
( l e a d t i m e ) p a n g c:t~liup l . a m a , > - a i t u se-
iiitar. 5
- 10
.an :-aiig
d i p u t u s k a n bar1.1 d a p a t d i r a s a k a n m a n f a a t n y a 5
tahun.
10 t a h u n m e n d a t a n g .
Hai
ini
berart.j
bahwa k e b i j a i t s a n a -
-
U a i a m k a i t a n i n i , maka p e r e n c a n a a n
e n e r g i merupakan k e g i a t a n yang s a n g a t p e n t i n 3 d a l a m pe-
*
menunan l
DI PWROJECT MAQIAGEMEMH UNlT
Oleh
WIJAYA
PURWADINATA
F 23. 1168
1 9 9 2
FAKULTAS TEKMOLOGI PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
B O G O R
sp/
W i jaya
F'urwadir~ata.
Proses
Pembebuan
23.1168.
F
Ilian
Tuna
Management U n i t , J a k a r t n .
Analisis
(Thunnus
Di
Energi
di
sp)
PT
bawah b i m b i n g a n
dalam
Project
Abdul l i o h a r
Irwanto dan Y . A r i s Purwanto.
Ikan
tuna
merupakan
komoditi
,
udang ? - a n b e r a s a l d a r i
laut
penghasil
melalui
devisa
negara
ekspor
kedua
setelah
yang d i p r i o r i t a s k a n s e b a g a i
ekspor
non
migas.
Ikan
t u n a t e r m a s u k b a h a n p a n g a n y a n g muda-h r u s a k s e h i n g g a p e r l r c
p e n s a w e t a n y a i t u d e n g a n pembekuan d a n penyimpanan beku.
Tujuan p e n e l i t i a n i n i a d a l a h untuk menganalisa kebutuhan
energi
untuk
refrigerasi
ikan
dan
komputer u n t u k rnendapatkaw-kebutuhan
energi
dalam
refrigerasi
ikan
program
e n e r g i dan e f i s i e n s i
PT
di
membuat
Project
Management
Unit, Jakarta.
Ilran
tuna
adalah
salah
satu
jenis
paiing
c e p a t membusuk.
Kecepatan
sangat
dipengaruhi
suhri.
memerlukan
selaina
oleh
penanganan
proses
yang
pengolahan.
bahan
i k a n membusuk
Secara
cepat
dan
teknik
suhu
Pembekuan
Komsumsi
energi
sebesar 16 9 1 i
sebesar
29
426
total
SLW d a n
SL?!.
s u h u -30
terbesar
pada
energi
terutama
ikan
tuna
rendah
dilakukan
denqan
'C
sedangkan
'C.
Mei
1990
Februari
1991
bulan
t e r l t e c i l pada bulan
lr?geluarkan t i e b i j a k s a n a a n
Ridang E n e r g i (KUHE:
I .
Pengadaan
y a n g bertu.jiran
energi
dainrn
negeri
sumher e n e r g i y a n g 1.erpenrihl
untuk
,
timum
:
yaitu
n~enyediakan
b a i i i j u r n i a h mat.tpiirl
~nlrtll
b a g i r a k > a t derls,irt h a i - g a y a r i g t e r j a n g l i a u ,
2.
P e n g a d a a n e n e ~ , gu~n t u i i e k s p o r , y a i t . u m e n y i a p k a n s u m ber
ener-91
i ~ r ~ t u ie; k s p o r
uengan
harga
yang
niengun-
t i i n g k a n d a n u n t u l r j a n g h a r c a k t u y a n g ci.iktlp l a m a ,
3.
Penshematan
pe?nggrinaan
bahan
bakar
minyali,
karena
bahan balinr mlnyak nrerupahan e n e r g 1 y a n g tldaE. terbarukan (non-renewable
I.
Pengembangan
1 ,
surnher e n e r g l
baru
dengan memanfaatkan
si.zmber d a y a alani y a n g r e r s e d i a b a n y a l i d a n b e l u m t e r p a l i a ~ penuh
sepert I
t eriaga
matahari,
blomassa
dan
biogas,
6 . Meningkatkan ketahanan n a s i o n a l
I J n t u k m e l a k s a n a k a n ICUBE t e r s e b u t ,
meningkatkan p o l a usaha
1.
Intensifikasi,
maka P e m e r i r i t a h
:
yaitu peningkatan survei dan eksplo-
rasi sumber e n e r g i a g a r d i p e r o l e h i n f o r m a s i mengenai
sumber e n e r g i t e r s e b i ~ t ,
2.
Uiversif'ikasi,
srrmber
energi
)
iii
ti1
sehinsga
sumber e n e r g i sa.ja,
p ~ n i n g l i a t a n penganel~at-agaman
tidak
terganticng
dari
satu
Iionservssi
3.
ener.gi
energi,
unt.uk
trriitarna
d a l i ciapat. d i g a n t i
I nrielisasi,
1.
yaitu
penghemaran
penggunaan
e r ~ e r g i? - a n % p e n % b , u n a a n n q - a t i -
dengan energ.i
Jain,
dari
y a i t u p e m i l i h a n siimher e n e r q j
d i c r , ~ i i ; i i i a nu n t u k s t i a t u p r o s e s p r o ( i u l ; s i
'alig
tepat
:cans d i l a k u k a r i
secara i l m i a h .
Peiiibangiinan p r o y e k - p r o y e k
i
a
n m i r y
t.ena.;;i
panas
ban?-1-ambang
pusat
bumi,
batu
liikan waktu awal
i i s t r i lr
pusat
bara
energi,
seperti
kilang-
t e n a s a a i r , pusat:
listrik
1 i s t . r ik
tenaga
nuklir,
tam-
s e r t a s a r a r i a a r ~ g k u t a n n y am e m e r -
( l e a d t i m e ) p a n g c:t~liup l . a m a , > - a i t u se-
iiitar. 5
- 10
.an :-aiig
d i p u t u s k a n bar1.1 d a p a t d i r a s a k a n m a n f a a t n y a 5
tahun.
10 t a h u n m e n d a t a n g .
Hai
ini
berart.j
bahwa k e b i j a i t s a n a -
-
U a i a m k a i t a n i n i , maka p e r e n c a n a a n
e n e r g i merupakan k e g i a t a n yang s a n g a t p e n t i n 3 d a l a m pe-
*
menunan l