Ic Kontrol pada mesin bor

İlknur TUNÇ
Mali Hizmetler Uzman
Yardımcısı
Ocak, 2011

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Kalkınma planları ile bütçe arasında ilişki yok
Etkin bir harcama öncesi kontrol sistemi yok
Yetki ve sorumlulukların tanımlanmamış
Harcama sürecinde yetki ve sorumluluk dengesinin
kurulmamış
 Muhasebe sistemi sadece bütçe gelir ve
giderlerinin takibi için kullanıldığından faaliyet
sonuçları mali raporlarda izlenemiyor
 Sayıştay denetimi evrak üzerinden yapılan yasal
uygunluk denetimiyle sınırlı





İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

 Kamu kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli
kullanılamaması,
 İsraf, yolsuzluk ve suistimaller,
 Bütçe ödeneklerinin amacına uygun olarak
kullanılmaması,
 Mali saydamlığın sağlanamaması,
 Zamanında ve güvenilir bilgi verilememesi,
 Denetim sisteminin usulsüzlük ve yolsuzlukları
önleyememesi…

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Yeni kamu yönetimi anlayışının yönetim ilkeleri;

Bütünlük
Kurallara uygunluk
Dürüstlük

Etkinlik
Kalite
Hizmet odaklılık
Gelişim
Değişim
Esneklik

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Hesap verebilirlik ve yönetim sorumluluğu
Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanımı
Stratejik planlama
Performans esaslı bütçeleme
Çok yıllı bütçeleme
Mali saydamlık
Tahakkuk esaslı muhasebe
Mali istatistiklerin ve faaliyet raporlarının
yayımlanması
 İç kontrol sistemi
 Etkin bir iç denetim ve dış denetim










İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

•
•
Eski Yö eti A layışı
•
(1050 Say. Kanun)
•
•

•

•
Ye i Yö eti A layışı
•
(5018 Say. Kanun)
•
•

Düze le e
Planlama
Programlama
Kontrol
Teftiş

• Uygulama
• Merkeze hesap
verme

Düze le e
Planlama
Programlama

İzle e
Geliştir e

• İdari pla la a ve
programlama
• Kontrol ve
Denetim
• Merkeze ve
kamuoyuna hesap
verme

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İşlemi
doğrulama
amaçlı
İşlem odaklı

Sisteme güven
verme amaçlı

Sistem odaklı

Eski Kontrol
Anlayışı

Girdi odaklı

Yeni Kontrol
Anlayışı

Sonuç odaklı

Merkezin
sorumluğunda
Tespit edici

İdarenin
sorumluğunda
Önleyici

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Kurum hedeflerine ulaşılmasına yöneliktir
Mali ve Mali olmayan hususları içerir.
Risk esasına göre belirlenir.
Yöneticiler ve çalışanlar tarafından
gerçekleştirilir.
 Sürekli ve disiplinli bir yaklaşımdır.
 Bir yönetim aracıdır.
 Makul güvence sağmaya yöneliktir.





İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Yeni Kamu Mali Yönetimin İdari Organizasyon Yapısı
Rektör

Strateji Geliştirme
Birimi

İç Denetim
Birimi

Stratejik Planlama
Bütçe ve Performans
Programı

Harcama
Birimi

Harcama
Birimi

Harcama
Birimi

İç Kontrol

MuhasebeKesin Hesap
Raporlama

Yönetim sorumluluğuna dayalı mali yönetim ve kontrol

İç Kontrol

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.











1940’lı yıllar; kavram ilk kez kullanılıyor
1980’li yıllar; ilk standart oluşturma çabaları
1990’lı yıllar; iç kontrol modellerinin ortaya çıkışı
1992 COSO- İç Kontrol Bütünleşik Çerçeve Raporu
1994 King Report- Kurumsal gelişimin üst düzey
standartları
1994 İntosai – Kamu Kesimi İç Kontrol standartları
Rehberi
1995 COCO- Kanada
1
Şeffaflık ve Kontrol Yasası – Almanya

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

 Kamu

kurumlarında, uluslararası standartlara
uygun olarak iç kontrol sisteminin kurulması
konusu, Avrupa Birliği müzakere sürecinde
32. fasıl kapsamında yer almıştır.

 2003 yılında itibaren tarama süreci
kapsamında yasal ve idarî düzenlemeler
yürürlüğe konulmuştur.
 2007 yılında başlayan müzakere süreci
öngörülen sistemin uluslararası standartlara
uygun olarak gerçekleştirilmesiyle
tamamlanacaktır.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Kurumların yöneticileri ve çalışanları tarafından
uygulanan, kurumun
 Faaliyetlerinin etkinliği ve verimliliği
 Raporlama sisteminin güvenirliği
 Yasa ve düzenlemelere uygunluğu
 Varlık ve kaynaklarının korunması
 Hedeflerine ulaşması
için gereken makul güvenceyi sağlamak amacıyla
tasarlanmış bir süreçtir.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.










Kurumsallaşma kişilere bağlı olmadan yönetim ,
Etkin insan kaynakları yönetimi,
Sürekli iyileştirme,
Amaç ve hedeflere ulaşmada risklerin bertaraf
edilmesi,
Rekabet edilebilirliğin arttırılması,
Kalite ve akreditasyon çalışmalarının temelinin
oluşturulması,
Kurumsal hedeflerin başarılmasının sağlanması…

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Üst Yönetici Rektör : Üniversitemizde iç kontrol
sisteminin kurulması, geliştirilmesi ve
gözetilmesinden sorumludur.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı: İç kontrol
sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve
geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak ve ön
mali kontrol faaliyetini yürütmekten sorumludur.
İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md. 8

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

(arcama Yetkilileri Dekan, Yüksekokul ve Enstitü Müdürü,
Yabancı Diller Bölüm Başkanı, Genel Sekreter, Daire Başkanı,
(ukuk Müşaviri ): Görev ve yetki alanları çerçevesinde idari ve
mali karar ve işlemlere ilişkin olarak iç kontrolün işleyişinden
sorumludurlar.
Kurum personeli: Kurumda çalışan herkes, iç kontrolün
işletilmesinden sorumludur. İç kontrolün herkesin
sorumluluğunda olması nedeniyle, her bir çalışan görev tanımı
çerçevesinde kendisine verilen iş/işlemleri etkin ve verimli bir
şekilde mevzuata uygun olarak yürütmek durumundadır.
İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md. 8

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

5018 Sayılı Kanun/56. Md.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

5018 Sayılı Kanun/56. Md.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

5018 Sayılı Kanun/56. Md.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

5018 Sayılı Kanun/56. Md.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

5018 Sayılı Kanun/56. Md.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Amaçlanan hedefe doğru gidip
gitmediğimiz
(edefe ulaşmak için yapılan faaliyetlerde
ne kadar kontrol sahibi
olduğumuzdur

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Gelişen ve değişen koşullar sonucu,
faaliyetlerin sayısı ve karmaşıklığı
artmaktadır.

Faaliyetlerinin doğrudan doğruya
kontrol edilebilmesi için iç kontrol
sisteminin oluşturulması gereklidir.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Sağlıklı bir iç kontrol sistemi oluşturan
ve bu bilincin devamını sağlayan
kurumların hedeflerini gerçekleştirme
ve başarılı olma olasılıkları çok yüksektir.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İç kontrol varmak istediğimiz hedefe gidip
gitmediğimiz ve bu amaçla yapılan faaliyetlerde
ne kadar kontrol sahibi olduğumuzla ilgilidir

Mevzuat

Analizi

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İÇ KONTROLE İLİŞKİN MEVZUAT
.

.

Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
tarih ve

sayılı Resmi Gazete

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar
.

.

tarih ve

sayılı . mükerrer Resmi Gazete

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik
.

.

tarih ve

sayılı Resmi Gazete

.

.

tarih ve

sayılı Resmi Gazete

İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik
Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği
.

.

tarih ve

sayılı Resmi Gazete

Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi
04.02.2009 tarih www.bumko.gov.tr

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

ULUSLAR ARAS) TAA((ÜTLER
Avrupa Birliği, Stand-by)
Ülkemizde Avrupa Birliği mali mevzuatına uyum
çerçevesinde . .
tarihinde kabul edilerek
yasalaşan 5 8 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanunu ile kamu mali yönetiminde köklü
bir değişiklik yapılmıştır. Yapılan en önemli
değişikliklerden birisi de merkezi kontrolden iç
kontrole geçiş olmuştur.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

ULUSAL TAA((ÜTLER

(ükümet Programları, STÖ Raporları
 Kamu yönetiminde yapı, mevzuat ve

zihniyet

değişimi sağlamak
 Kamu çalışanlarının ve yöneticilerinin modern
yönetim kültürüne sahip olmalarını sağlamak
 Kurumların politika hazırlama, uygulama, eşgüdüm,
izleme ve değerlendirme konularında kapasitelerini
geliştirmek
 Stratejik planlama ve performans esaslı bütçe
uygulamalarının etkinliğini arttırmak.
61. Hükümet Programı

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Mali Saydamlık
Hesap verme
sorumluluğu

Performans
esaslı
bütçeleme

Stratejik
plan

Stratejik planlama
Performans programı
İç kontrol
İç kontrol

Faaliyet Raporu

ÜST STRATEJİ VE POLİTİKA BELGELERİ
Kalkı

a Pla ları

Sektörel ve Bölgesel Pla ve Progra lar

KURUMSAL AMAÇ VE HEDEFLER
Gelişi

Pla ı

Stratejik Plan

Perfor a s Progra ı

Biri leri A aç ve
Hedefleri

Faaliyetler
Kişiler

Kişiler

Faaliyetler
Kişiler

Faaliyetler
Kişiler

Faaliyetler
Kişiler

Kişiler

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

08 SAY)L) SAY)ŞTAY KANUNU
DENETİM ALANLAR):
 Düzenlilik denetimi
 Mali denetim
 Uygunluk denetimi

 Etkililik, ekonomiklik ve verimlilik denetimi
 Performans denetimi

Belirtilen iş ve işlemlerin ;

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Kanunlara ve ilgili mevzuatına uygun şekilde
gerçekleştirilmesi,

Gerçekleştirildiği konusunda makul güvence sahibi
olunması,

Sonuçlarının raporlanması,
Yeterli bilgi, deneyim ve özellikteki personel

tarafından yapılmasının sağlanması vb…

Kavram

Analizi

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İÇ KONTROL BİLEŞENLERİ

Kontrol Ortamı
Risk Değerlendirme
Kontrol Faaliyetleri
Bilgi ve İletişim
İzleme

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

KONTROL ORTAMI
 İç kontrolün temel unsurudur.

 İç kontrolün başarılı ya da başarısız olması,

kontrol ortamına bağlıdır.
 Kontrol ortamı, kurumun iş görme biçimini ifade
eder.
 İç kontrolün gerçekleştirilmesinde en önemli
rolü çalışanlar oynadığı için, kurum
bünyesindeki her bireyin sorumluluklarını ve
yetkilerinin sınırını iyi bilmesi gerekmektedir.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

KONTROL ORTAMI
 İç kontrolün temel unsurudur.

 İç kontrolün başarılı ya da başarısız olması,

kontrol ortamına bağlıdır.
 Kontrol ortamı, kurumun iş görme biçimini ifade
eder.
 İç kontrolün gerçekleştirilmesinde en önemli
rolü çalışanlar oynadığı için, kurum
bünyesindeki her bireyin sorumluluklarını ve
yetkilerinin sınırını iyi bilmesi gerekmektedir.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

KONTROL ORTAMI
 Çalışanlar, kişisel ve mesleki dürüstlüğü, etik

değerleri sürdürüp sergilemek ve yürürlükteki
davranış kurallarına her zaman uymak
durumundadır.

 Yönetim ve çalışanların, iç kontrole yönelik

pozitif ve destekleyici bir ortam oluşturması ve
sürdürmesi büyük önem taşımaktadır.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

KONTROL ORTAM)N)N BAŞAR)S)
pozitif

negatif

pro-aktif

reaktif

stratejik

işlevsel

değişim

eylemsizlik

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

RİSK DEĞERLENDİRME
Kurumun hedeflerini

belirleme

gerçekleştirmesini
engelleyen önemli
riskleri tespit ve

ölçme

RİSK
YÖNETİMİ

analiz etme, gerekli
tedbirleri belirleme

sürecidir

yönetme

değerlendirme

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

RİSK DEĞERLENDİRME
Değişen koşulları devamlı takip ederek fırsatları, riskleri
tespit ve analiz etmek ve koşulların değişmesine bağlı
olarak meydana gelen risklerle başa çıkabilmek üzere iç
kontrolde sürekli değişiklik yapmayı ifade eder.

Sistemin zayıf ve güçlü yönlerine ilişkin
olarak analiz yapılması,
Risk alanlarının belirlenmesi ve kontrol
faaliyetlerinin bu alanlarda yoğunlaştırılması

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

Riskleri tespit et
Oluşabilecek zararları tespit et
Mevcut kontrolleri kontrol et, yeterli mi karar ver

Bulduklarını kaydet
Yeniden gözden geçir

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

KONTROL FAALİYETLERİ
Riskleri göğüslemek ve
kurumun hedeflerini
gerçekleştirmek üzere
uygulamaya konulan
politikalar ve prosedürlerdir
Etkin olmaları için,

• Kontrol faaliyetlerinin amaca uygun olması,
• Planlandığı şekilde uygulanabilmesi,
• Maliyetlerinin makul olması,
• Hedeflerle doğrudan bağlantılı olması gerekir.

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

KONTROL ÖRNEKLERİ
Yetki devri ve onay prosedürleri
Görevlerin birbirinden ayrılması

Görevlendirmelerin personel yetkinlikleri göz önünde
bulundurularak yapılması,

İş yapma performansına ilişkin eylemler
Görevlilerin ve sorumluluklarının belirlenmesi

Kayıtlara erişim yetkisi
Hizmet içi eğitim

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

BİLGİ VE İLETİŞİM

Yatay ve dikey iletişim kanalları aracılığıyla kurum
çalışanlarının ihtiyaç duydukları bilgileri tam ve zamanlı bir
şekilde karşılayarak içsel iletişim düzeyini geliştirmeyi
amaçlar.

Bilgi
karar alma mekanizmasına
yardımcı
İletişim
doğru
tüm yapılanma içerisinde
zamanında
aşağıdan yukarıya
güncel
yukarıdan aşağıya
elde edilebilir

İlknur TUNÇ/Mali Hizmetler Uzm. Yrd.

İZLEME

İç kontrol sistemi performansının
değerlendirilmesi için dönem içinde
izlenmelidir
İç kontrolün izlenmesinin amacı kontrollerin
istenilen şekilde çalışıyor olmasını ve zaman
içinde değişimlere gerektiği biçimde uyum
göstermesini sağlamaktır