Eksplorasi dan Karakterisasi Mikroorganisme dari Biji Karet dan Manfaatnya Terhadap Pertumbuhan Tanaman Karet (Hevea brassiliensis Muell Arg.)
Lampiran 1. Bagan Penelitian
U1 U2 U3 U4 U
M2 M3 M1 M5 M0 M6 M2 M3 M0 M5 M1 M6 M0 M6 M5 M3 M2 M1 M5 M2 M0 M4 M1 M6 M4 M4 M4 M3
Lampiran 2. Data pengamatan dan sidik ragam persentase daerah hambatan
1 HSI
Ulangan Perlakuan Total Rataan
1
2
3
4 P X M1
21.70
50.00
57.10 45.70 174.50
43.63 P X M2
27.60
64.20
37.50 72.70 202.00
50.50 P X M3
16.60
52.90
63.60 25.00 158.10
39.53 P X M4
9.09
7.14
7.69
12.50
36.42
9.11 P X M5
50.20
51.80
41.10 45.40 188.50
47.13 P X M6
58.80
66.60
35.20 54.50 215.10
53.78 Total 183.99 292.64 242.19 255.80 974.62 243.66 Rataan
30.67
48.77
40.37
42.63
40.61 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung 6 10919.70 1819.95
9.10 ** Perlakuan
2.57
3.81 Galat 21 4199.46 199.97 Total 27 15119.16
FK 33924.43 KK
34.82 Uji Jarak Duncan
7.07 SY -11.68
17.68
21.15
24.15
27.17
30.23
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33 SSR 0.05
20.79
21.85
22.48
22.98
23.33
23.55 LSR 0.05 Perlakuan M4 M3 M1 M5 M2 M6
9.11
39.53
43.63
47.13
50.50
53.78 Rataan a b
Lampiran 3. Data pengamatan dan sidik ragam persentase daerah hambatan
2 HSI
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 P X M1
33.30
68.10
66.60 59.50 227.50
56.88 P X M2
33.30
78.50
61.50 87.50 260.80
65.20 P X M3
58.00
73.30
88.30 77.70 297.30
74.33 P X M4
10.00
6.25
6.66
18.18
41.09
10.27 P X M5
65.80
68.40
80.00 76.60 290.80
72.70 P X M6
66.50
68.40
81.10 77.70 293.70
73.43 Total 266.90 362.95 384.16 397.18 1411.19 352.80 Rataan
44.48
60.49
64.03
66.20
58.80 Daftar Sidik Ragam F
SK Db JK KT
0.05
0.01 hitung 6 24044.75 4007.46
25.20 ** Perlakuan
2.57
3.81 Galat 21 3339.80 159.04 Total 27 27384.55
FK 71123.47 KK
21.45 Uji Jarak Duncan
6.31 SY -8.27
37.40
45.15
52.21
52.62
53.33
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33 SSR 0.05
18.54
19.48
20.05
20.49
20.81
21.00 LSR 0.05 M4 M1 M2 M5 M6 M3
Perlakuan
10.27
56.88
65.20
72.70
73.43
74.33 Rataan a b c
Lampiran 4. Data pengamatan dan sidik ragam persentase daerah hambatan
3 HSI
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1.00
2.00
3.00
4.00 P X M1
57.14
75.00
62.70 82.90 277.74
69.44 P X M2
55.55
92.60
77.50 94.80 320.45
80.11 P X M3
59.37
88.80
90.90 86.00 325.07
81.27 P X M4
12.50
6.66
7.50
18.90
45.56
11.39 P X M5
21.80
3.40
57.80 24.40 107.40
26.85 P X M6
40.20
62.20
38.80 52.20 193.40
48.35 Total 246.56 328.66 335.20 359.20 1269.62 317.41 Rataan
41.09
54.78
55.87
59.87
52.90 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung 6 26558.96 4426.49
23.00 ** Perlakuan
2.57
3.81 Galat 21 4040.74 192.42 Total 27 30599.70
FK 57569.11 KK
26.22 Uji Jarak Duncan
6.94 SY -9.00
5.42
26.29
46.90
57.22
58.17
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33 SSR 0.05
20.39
21.43
22.06
22.54
22.89
23.10 LSR 0.05 M4 M5 M6 M1 M2 M3
Perlakuan
11.39
26.85
48.35
69.44
80.11
81.27 Rataan a b c d
Lampiran 5. Data pengamatan dan sidik ragam kecepatan berkecambah stadia bintang
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
7
6
7
7
27
6.75 M1
2
3
3
3
11
2.75 M2
3
3
2
2
10
2.5 M3
3
4
3
3
13
3.25 M4
6
6
6
6
24
6 M5
2
3
3
2
10
2.5 M6
3
2
3
3
11
2.75 Total
26
27
27 26 106
26.5 Rataan
3.71
3.86
3.86
3.71
3.79 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung Perlakuan
6 77.71 **
12.95
54.40
2.57
3.81 Galat
21
5.00
0.24 Total
27
82.71 FK 401.29 KK
12.89 Uji Jarak Duncan
0.24 SY
1.78
1.75
1.97
1.96
2.44
5.19
5.93
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
8.00
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33
3.36 SSR 0.05
0.72
0.75
0.78
0.79
0.81
0.81
0.82 LSR 0.05 M2 M5 M1 M6 M3 M4 M0
Perlakuan
2.50
2.50
2.75
2.75
3.25
6.00
6.75 Rataan a b c d
Lampiran 6. Data pengamatan dan sidik ragam kecepatan berkecambah stadia pancing
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
10
9
10
10
39
9.75 M1
4
6
5
4
19
4.75 M2
5
4
5
4
18
4.5 M3
6
5
4
5
20
5 M4
7
9
8
7
31
7.75 M5
5
6
7
7
25
6.25 M6
5
7
5
5
22
5.5 Total
42
46
44 42 174
43.5 Rataan
6.00
6.57
6.29
6.00
6.21 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung Perlakuan
6 87.71 **
14.62
20.47
2.57
3.81 Galat
21
15.00
0.71 Total 27 102.71 FK 1081.29 KK
13.60 Uji Jarak Duncan
0.42 SY
3.26
3.44
3.66
4.13
4.86
6.34
8.33
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
8.00
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33
3.36 SSR 0.05
1.24
1.31
1.34
1.37
1.39
1.41
1.42 LSR 0.05 M2 M1 M3 M6 M5 M4 M0
Perlakuan
4.50
4.75
5.00
5.50
6.25
7.75
9.75 Rataan a b c d
Lampiran 7. Data pengamatan dan sidik ragam kecepatan berkecambah stadia jarum
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
11
10
11
11
43
10.75 M1
5
7
6
5
23
5.75 M2
6
5
6
6
23
5.75 M3
7
6
5
6
24
6 M4
8
10
9
8
35
8.75 M5
9
9
8
8
34
8.5 M6
6
7
6
6
25
6.25 Total
52
54
51 50 207
51.75 Rataan
7.43
7.71
7.29
7.14
7.39 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung Perlakuan
6 91.93 **
15.32
29.93
2.57
3.81 Galat
21
10.75
0.51 Total 27 102.68 FK 1530.32 KK
9.68 Uji Jarak Duncan
0.36 SY
4.70
4.64
4.86
5.09
7.32
7.56
9.55
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
8.00
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33
3.36 SSR 0.05
1.05
1.11
1.14
1.16
1.18
1.19
1.20 LSR 0.05 M1 M2 M3 M6 M5 M4 M0
Perlakuan
5.75
5.75
6.00
6.25
8.50
8.75
10.75 Rataan a b c d
Lampiran 8. Data pengamatan dan sidik ragam tinggi tanaman 1 MST
19.71
7.00
6.00
5.00
4.00
3.00
2.00
20.92 I
19.00
2.94
17.80
15.82
13.39
12.85
2.10
17.64 Uji Jarak Duncan SY
17.62 Total 27 653.85 FK 15865.08 KK
3.81 Galat 21 370.12
8.00 SSR 0.05
3.09
47.29 2.68 *
6.99
26.70
25.93
24.63
22.50
19.88
19.03
Rataan
7.05 Perlakuan M4 M0 M1 M5 M6 M3 M2
6.93
3.18
6.82
6.68
6.49
6.17
3.36 LSR 0.05
3.33
3.30
3.25
2.57
0.01 Perlakuan 6 283.73
Perlakuan Ulangan
31.3
27.7
28
22.5 M2
90
18.1
19.6
21
23.3 79.5 19.875 M1
30.3
20.9
21.8
13.5
4 M0
3
2
1
Total Rataan
28 28.2 111.9 27.975 M3
19.8
0.05
25
F hitung
23.80 Daftar Sidik Ragam SK db JK KT
23.29
24.44
24.06
23.43
22.5 26.2 103.7 25.925 Total 164 168.4 171.1 163 666.5 166.625 Rataan
30
25 98.5 24.625 M6
33.8 22.9 106.8
26.7
25.3
21.5
19.3 76.1 19.025 M5
19.6
22.8
14.4
26.7 M4
27.98 a b c
Lampiran 9. Data pengamatan dan sidik ragam tinggi tanaman 2 MST
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
14.4
22.3
21.7
24.3 82.7 20.675 M1
32.9
21.5
21.2
19.5 95.1 23.775 M2
29.3
29.3
29 28 115.6
28.9 M3
31.2
20.5
35.3 24.3 111.3 27.825 M4
15.5
24.2
20.9
20.7 81.3 20.325 M5
22.7
26.3
28 26.3 103.3 25.825 M6
26.7
31.2
24.7 28 110.6
27.65 Total 172.7 175.3 180.8 171.1 699.9 174.975 Rataan
24.67
25.04
25.83
24.44
25.00 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung 6 291.82
48.64
2.69 * Perlakuan
2.57
3.81 Galat 21 380.09
18.10 Total 27 671.91 FK 17495.00 KK
17.02 Uji Jarak Duncan
2.13 SY
14.07
14.10
17.01
18.91
20.63
20.74
21.75
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
8.00
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33
3.36 SSR 0.05
6.25
6.57
6.76
6.91
7.02
7.08
7.15 LSR 0.05 M4 M0 M1 M5 M6 M3 M2
Perlakuan
20.33
20.68
23.78
25.83
27.65
27.83
28.90 Rataan a b c d
Lampiran 10. Data pengamatan dan sidik ragam tinggi tanaman 3 MST
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
26.2
23
22.9
25.8 97.9 24.475 M1
35.2
28.2
31.5 23.1 118
29.5 M2
29.7
29.5
31.8 29.2 120.2
30.05 M3
31.4
22.6
38 24.7 116.7 29.175 M4
16.6
24.5
25
24 90.1 22.525 M5
23.6
26.8
30.3 30.3 111
27.75 M6
27.3
32.5
26.1 29 114.9 28.725 Total 190 187.1 205.6 186.1 768.8 192.2 Rataan
27.14
26.73
29.37
26.59
27.46 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung Perlakuan 6 195.04
32.51 2.00 tn
2.57
3.81 Galat 21 340.51
16.21 Total 27 535.55 FK 21109.05 KK
14.67
Lampiran 11. Data pengamatan dan sidik ragam tinggi tanaman 4 MST
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
26.7
30.3
23.2 35.8 116
29 M1
41
34.6
32 26.2 133.8
33.45 M2
36.5
36
39.3 38 149.8
37.45 M3
44.2
31.8
48 31.2 155.2
38.8 M4
21.2
35.2
31 29.2 116.6
29.15 M5
38
33.8
42 32.4 146.2
36.55 M6
37.6
37.1
33.6 41.2 149.5 37.375 Total 245.2 238.8 249.1 234 967.1 241.775 Rataan
35.03
34.11
35.59
33.43
34.54 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung Perlakuan 6 398.50
66.42 2.26 tn
2.57
3.81 Galat 21 615.97
29.33 Total 27 1014.47 FK 33402.94 KK
15.68
Lampiran 12. Data pengamatan dan sidik ragam panjang akar
22.02
7.00
6.00
5.00
4.00
3.00
2.00
28.75 I
22.54
20.16
2.94
19.04
15.44
14.15
1.89
14.33 Uji Jarak Duncan SY
14.27 Total 27 931.45 FK 19451.57 KK
3.81 Galat 21 299.58
2.57
8.00 SSR 0.05
3.09
0.05
6.29
28.83
28.25
26.30
25.05
21.28
19.70
Rataan
6.35 Perlakuan M0 M4 M5 M6 M2 M3 M1
6.23
3.18
6.14
6.01
5.84
5.55
3.36 LSR 0.05
3.33
3.30
3.25
0.01 Perlakuan 6 631.87 105.31 7.38 **
F hitung
Perlakuan Ulangan
78.8
29.8 29.4 113
32.1
21.7
35.10 M2
38.5 33.5 140.4
35.2
33.2
19.70 M1
17.5
23.8
23.7
16.9
20.7
4 M0
3
2
1
Total Rataan
28.25 M3
29
26.36 Daftar Sidik Ragam SK db JK KT
25.05 M6
26.87
27.17
25.03
26.36
26.30 Total 184.5 175.2 190.2 188.1 738 184.5 Rataan
28.9 26.8 105.2
22.2
27.3
22.3 25.8 100.2
28.2 34.3 115.3
23
29.1
21.28 M5
85.1
20.8
18.8
16.8
28.7
28.83 M4
35.10 a b c d e
Lampiran 13. Data pengamatan dan sidik ragam bobot akar
Ulangan Perlakuan
Total Rataan
1
2
3
4 M0
1.3
2.14
2
2.7
8.14
2.04 M1
4.77
3.54
4.68
2.95
15.94
3.99 M2
4.1
4.69
3.97
4.93
17.69
4.42 M3
4.92
4.46
5.45
4.79
19.62
4.91 M4
1.54
3.4
2.07
3.39
10.4
2.60 M5
2.39
2.26
3.16
2.71
10.52
2.63 M6
4.43
4.06
5.32
4.35
18.16
4.54 Total
23.45
24.55
26.65 25.82 100.47
25.12 Rataan
3.35
3.51
3.81
3.69
3.59 Daftar Sidik Ragam F
SK db JK KT
0.05
0.01 hitung
6
31.20
5.20
12.78 ** Perlakuan
2.57
3.81 Galat
21
8.55
0.41 Total 27 931.45 FK 360.51 KK
18 Uji Jarak Duncan
0.32 SY
1.10
1.61
1.62
2.95
3.37
3.48
3.83
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00 I
8.00
2.94
3.09
3.18
3.25
3.30
3.33
3.36 SSR 0.05
0.94
0.99
1.01
1.04
1.05
1.06
1.07 LSR 0.05 M0 M4 M5 M1 M2 M6 M3
Perlakuan
2.04
2.60
2.63
3.99
4.42
4.54
4.91 Rataan a b c d e
Lampiran 14. Foto Penelitian
Foto Tanaman Karet 4 MST Foto Akar Tanaman Karet 4 MST