KOTOWAZA JEPANG DALAM KAJIAN LINGUISTIK KOGNITIF: Penerapan Gaya Bahasa Metafora, Metonimi, dan Sinekdok.

目次

要旨

.......................................................i

前書き. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ii
目次
第一章

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii
序論
1.1 問題の背景. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1
1.2 問題の構成. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .4
1.3 問題の範囲. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .5
1.4 研究の目的. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.5 研究の意義. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.6 研究方法 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.7 研究の体系. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

第二章


理論的考察
2.1 先行研究 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
2.2 文化定義 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
2.3 文化の形. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.4 意味の種類. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.5 認知言語学に関して. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.5.1 言語の研究における認知言語学の適用. . . . . . . . . . . . . . . . .19
2.5.2 隠喩. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
2.5.3 換喩. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

iii

2.5.4 提喩. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
2.6 民族語用論に関して. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.7 諺に関して. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2.7.1 諺の意味. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
2.7.2 諺の類別. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
第三章

研究方法
3.1. 研究方法 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
3.2 手段と
3.3

第四章

第五章

ータ収集 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

ータ分析方法. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

諺に関する

ータ分析


4.1

隠喩. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

4.2

換喩. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

4.3

提喩. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

4.4

現在日本人に使用する諺のアンケー

の分析. . . . . . . . . .69

結論及び今後の課題

5.1. 結論. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
5.2 今後の課題. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
参考文献. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
付録

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

iv





序論

1.1


問題

社会


人間




相手



婉曲

互い

表現


役割

道徳



いこ



教え










維持







ニケーシ



使う


長く話






ニケーシ







場合




言い



広辞苑



人間関係

含ま


伝わ



(1991: 953):

言い習わさ

言葉

教訓

風刺








や秀


慣用
1994




意味
意味

思う人


意味

意味

辞書的意味

いうこ



違い
結び

暗示的

慣用


い慣用




74





文法的意味







意味

辞書的

意味












文法意味



文法的
辞書的意味
いう



Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

1

1)

(12)腹

辞書的



気持









2)
辞書的



いう意味

慣用

形成

要素

(49)



皮算用

解釈



捕まえ

暗示的
いう意味




予想

日本

コン




何枚

社会






い物










地域社会

生ま



環境



い狸












計算



い物



社会

規則



言葉





いく



設け



例え



local wisdom

伝統的知恵



計画




近い価値観



いう意



売買
計画

いう

意味





狩人






























伝わ





納得


国民




考え方
日本


社会

現在
価値観

考え方

理解

日本

地位域


知恵


Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

2

ワシ

2008:127




問題

社会



解決

集ま

情報

伝統的知恵



先祖



伝え



学習者



意味

理解

諺辞書










辞書的意味







経営

方法



短い

い言葉







辞書的意味や暗示的意味


説明







遭うこ



暗記

納得



関係


地域社会

実用

う使

関係

世界



暗記

暗示的意味






いう場合

暗示的意味

困難



知識

今日



意味

信念

生ま

子孫





伝統的知恵

いう



辞書的意味


確証






概念

知識

セス


地域社会



最後
暗記



文化

違う
困難






辞書的意味



暗示的意味

関係




分析



文化

要素







意味

覚え







文化





必要







社会
日本語


関係

義語

言葉

学習者



研究
意味

知識

深く理解

認知言語学

自然

うま



社会

文化





生ま






認知言語学


分析




困難

分析

意味間

動機








Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

3



多義語

意味間

1997&1998


隠喩

いうこ
拡張





先行研究







人間





人間




研究

関係

基本的意味

修辞技法

使うこ

研究

日本語

いうこ

イン

ネシア語

辞書的意味

2006

アニ





文化

多義語

説明

研究

日本語

結果

関係

使い







意味

提喩

記述

意味





研究

換喩



記述

修辞技法

修辞技法

多義語

暗示的意味



関係



イン

ネシア語



十八

ネシア







日本語







く説明



暗示的意味

比較

全部イン


意味



関係

用例

経験的諺








ハニ

2008

研究

認知言語学

研究




1.2.1



1.2

問題

説明





文化





筆者

中心
分析


研究



研究

認知言語学

興味深い





構成

日本語

従い

本研究

問題

構成









Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

4

1.2.2

日本

社会





深い

1.2.3

認知言語学

1.2.4

日本人

民族語用論

隠喩

現在

換喩





,文化

提喩
使う



関係

う区
将来



使う

予測
1.3
本研究



集中

1.4
本研究

問題

認知言語学

研究

目的

経験的諺

制限



目的







1.4.1

日本語

1.4.2

民族語用論

日本

社会



1.4.3

認知言語学

隠喩

換喩

提喩



記述
文化



分析





違い

分析
1.4.4

1.5

日本人

現在

研究

意義



使用

理解

将来



使用

予測

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

5

本研究
1.5.1

意義



認知言語学







日本

社会

文化

考え方

理解
1.5.2

外国

1.5.3

認知言語学

1.5.4

会話

1.6



利用

日本語


日本語





簡単

教え

勉強さ
教師

使用

間違い

手伝う





研究方法

1.6.1

研究方法

本研究
説明

日本語学習者

解決

体系的



1.6.2

記述的方法
手段



サン
本語
日本語

ケー




映画

手段





解釈





結果



関係



サン

アンケー

調査


十人







観察

分析

使用



辞書

本研究





日本



集ま



サイ


日本人
将来筆記








使用



使わ

予測

学歴

高い日本人







大学生
い諺

教師


回答者



Arimi (2005)

アン
研究

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

6

十五






アンケー





ネッ

ワーク

1.6.3



結果

質的

アンケー

E



使う

本研究

Facebook





いうソシア

準備





分析

使用

配布





アンケー

分析技法

a.




使用

そう

説明

観察









記録





いう技法

実例
教科書

使用



具体的

記録

筆者自身



研究

手段





扱い
b.


実施



分析




参照



使うこ

いく

段階

辞書的意味

分析

各諺

暗示的意味

分析





辞書的意味

辿
意味

暗示的意味



隠喩

換喩



認知言語学

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

7

関連

研究





本研究


文あ



研究

参考

Arimi(2005)








アンケー

使用

会話

技法

十人




実用
5 コ

アンケー

制作

分析

言い換え技法

回答者



将来ま

問題

構成

15

分配



使わ








c.


発表

段階

結果

体系的

様々

意見

貢献

与え

本章
発表

本研究
いい

研究



章序論
本章





うけ

1.7

研究





結論
今後

結果

日本語学習

分析

課題


理解

思う

体系

問題

意義





研究

方法

問題
研究

構成

問題



研究

目的

先行研究

述べ

体系

章理論的考察
本章
筆者

使用

本研究
理論

支持




関係



意味



機能

関係

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

8

文化




説明

理論





筆者

認知言語学

民族言語学

述べ

章研究方法
本章

研究方法

発表



第四章



本章
分析

結果

本章

研究

分析技法

書く



集 準備

換喩

提喩

実施



隠喩

使う諺



今後

問題

課題



説明

認知言語学

第五章結論

今後

分析

手段

課題

構成

答え

発見

分析結果

述べ

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

9





研究方法

3.1 研究方法
方法




方法

使う

研究

ロセス

方法

研究

ロセス

計画

Sutedi

2009:58

学的

手順

実施

問題

結論ま

本研究

筆者

認知言語学

質的研究

行う

認知言語学

1993:9



現実

記述

問題
説明

答え



研究



単語


換喩

ロセス

記述的研究
現象

技法

Sudaryanto


体系的



記述





今起

いう

ロセス

堤喩

研究
ホン
修辞技法



貢献




与え

統合認知的
Sutedi


記述

意味
いう

意味間

記述

単語

意味

2009:192
拡張

隠喩



Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

42

3.2

手段



収集

サン

日本





う日本語

関係



サイ










辞書



日本語







諺辞











映画



収集
本研究

手段

調査

アンケー

結果





日本人

将来筆記



口語



使用

観察

使わ



予測
十人


学歴

選択

高い日本人

与え

大学生

いう表



教師

制作



Arimi (2005)

研究







記憶



実験



ンケー

結果

アンケー

い諺

E

質的






分析

十五

アンケー




アンケー





本研究





使用

いうソシア





実験

使う

Facebook



アンケー

い諺



回答者










ワーク



配布

3.3

ー 分析技法

Sudaryanto


述べ

1993
一段階目

言語
問題

発見

研究


段階



い段階



二段階目

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

43

問題

解決

段階

行う

段階



本研究

筆者





a. 準備










体的

使用


記録



筆者自身

研究

収集





そう

説明

実例


観察



手段

記録

教科書

いう技法

使用

扱い

b. 実施
認知言語学




多義語

変化


発展

う考え

意味間







偶然形成





言語活動


隠喩

修辞技法

理由



言語
意味





多義語

換喩

使う

記述

言葉



説明

記述

関係

意味

堤喩


Sutedi



2009:

85



分析


いく

辞書的意味


参照



段階

分析

暗示的意味

辿

各諺
分析

収集
意味





Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

44

隠喩

換喩

意味

認知言語学

技法

提喩



関連

言い換え技法

換え技法



言語



使う

会話

研究





言葉遣い

観念

暗示的

本研究

使用

本研究

使用

技法

言い

意味

変え



方法

言い換え技法
使

辞書的意味

述べ



技法





会話使用





文あ

実用

Arimi(2005)

研究











アンケー



予測

参考

5コ

アンケー

制作

十人

分析



回答者




分配

将来ま



使わ

c. 発表
段階
分析

結果

課題
語学習



本章

問題

体系的

発表

様々

意見



貢献

与え

理解

構成




結論


本研究
いい

今後
結果

日本

思う

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

45

第五章
結論 今後

5.1

課題

結論
前章



分析

a. 日本語





日本人



地域社会



経験





農業



結果



筆者
例え





狩猟

結論



伝統的知恵

漁業
天気





短い文

生ま

例え

生産技術

生ま

気候

祖先

観察

常識

様々

性質

人間


結晶




生ま




言え

b. 日本
短い言葉









祖先
ュ二ケ
説教

文化
経験

関係
伝え

ション
注意

強い





使




機能
風刺




最初


批評



Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

77

日本人






使わ



ュニケ


使用

意味

技法

意味間

関係

大部分

例え



分析

共通




一部



教え

例え

口頭

使



収集

場合

換喩


タ(7)



使う



基本的



言葉遣い





いう




原則
(8)

いく







タ (25)



比喩的



辞書的意味

例え

筆者


使

言い換え









言語




いう形


分析

意味





暗記表現

大体換喩

使え

54



会話使用

いう

使

ビ番組



言い換え技法



完全





方法

分析

いまま





意味

関係



技法

変え






収集

比喩的

映画

維持

伝統的知恵

c. 本研究

述べ




地域社会



文化

漫画

人間関係

技法

ション

意味間
類似性又





(16)





換喩

大部分
意味



使う

比喩的


Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

78




方法

換喩

(28)

辞書的意味

使う
筆者

中身換喩

一部

(29)






比喩的



方法

分析

的諺


(20)



方法

いう

全部換喩




因果換喩



特別

目的

因果



目的



意味

発見



換喩

種類

発見



一般

特別提喩

関係

換喩

一般あ


経験



分類






経験的諺
(10)


意味間
(47)

使う



関係

地域

分析



比喩的

意味



認知言語学

性質

関係


含ま


(23)



代表



地域


大体提

性質








地域

収集

分析

分析

言葉
提喩

性質

関係

使う

関係

関係









地域社


d. 10

アンケ

分析



伝統的知恵

使わ



いく可能性





意味













日本人



Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

79

ュニケ
ュニケ

ション

いく


将来そ



5.2

行わ

アプ




使わ








低い










続い




書い

程度



隠喩

換喩

関係

分析









ュニ




十五
















理解

30%—0%

いう



く低いあ



程度

使用



提喩

程度



可能性



理解



ュニ



筆者


比較


研究
研究




使う認知言語学



行わ

研究

研究

民族語用論



日本語学習者


経験的諺

民族語用論




ネシア語
説明

困難





今後 課題

意味間







非常

20%—0%

ション

本研究





アンケ

使用



使わ



割合

低い





上記


使わ

いう

ション



あま

ション





日本語

期待



日本語

行う必要







文化




辞書

理解
考え

口頭

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

80

文化的遺産
日本人

将来


使用率

使わ
研究



予報

必要



現在



Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

81

参考文献

中学国語学習研究会,1981。国語実力教室

.大阪:

金子武雄, 1982.

日本の諺 I

.東京:海燕書房

, 1982.

日本の諺 I

.東京:海燕書房

河瀬生郎, 1996.

日本語中級 II.東京

中村明, 2009.

日本語の文法

佐藤信夫, 2006.

レトリック

:凡人社

レトリック辞典


ゅけん研究者

.東京:東京堂出版

.大修館書店

Alwasilah, Chaedar. 2007. Pokoknya BHMN. Bandung: Lubuk Agung.
Arimi, Sailal. 2005. Contested Wisdom in Indonesian and Japanese Proverbs.
Osaka: 都市文化研究. 6, 76-101.
Chaer, Abdul. 1994. Pengantar Semantik Bahasa Indonesia. Jakarta: Rineka
Cipta.
Evans, V. 2007. A Glossary of Cognitive Linguistics. Edinburgh: Edinburgh
University Press.
Garrison, Jeff. 2002. Basic Japanese Idioms. Kodansha International.
Keraf, Gorys. 2010. Diksi dan Gaya Bahasa. Jakarta: PT. Ikrar Mandiriabadi.
Lakoff, G & Johnson M. 1980. Metafora We Lived By. Chicago: The University
of Chicago Press.

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

81

Langacker, Ronald. 2008. Foundations of Cognitive Grammar. California:
Stanford University Press.
Mardjono, 2001. Ilmu Budaya Dasar. Jakarta: PT. Pamator.
Moreno, Ana Ibanez. 2005. An Analysis of the Cognitive Dimension of Proverbs
in English andSpanish: the Conceptual Power of Language Reflecting
Popular Believes. SKASE Journal of of Theoretical Linguistics 2,1-13
Pateda, Mansoer. 2010. Semantik Leksikal. Jakarta : Rineka Cipta.
Rostini, Titien. 2007. Sistem Honorifik Bahasa Jepang. Bandung: Jurnal Bahasa
dan Pariwisata. 9, 1-11.
Simpson. J & Speake J. 1998. The Concise Oxford Dictionary of Proverbs.
London: Oxford University Press.
Sudaryanto, 1993. Metode dan Aneka Teknik Analisis Bahasa. Yogyakarta: Duta
Wacana University Press.
Suhamiharja, Agraha Suhandi. 2004. Pola Hidup Masyarakat Indonesia.
Bandung: Fakultas Sastra Universitas Padjadjaran.
Sutedi, Dedi. 2008. Dasar-dasar Linguistik Bahasa Jepang. Bandung:
Humaniora.
. 2009. Penelitian Pendidikan Bahasa Jepang. Bandung: Humaniora.
Yohani, Adisthi Martha. 2008. Peribahasa Jepang Empiris. Bandung: Program
Sarjana Jurusan Sastra Jepang Fakultas Sastra Universitas Padjadjaran
(tidak dipublikasikan).

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

82

Yulianie, Astie. 2006. Analisis Komparatif Peribahasa Jepang dengan
Peribahasa Indonesia yang Berhubungan dengan Mata. Bandung: Program
Sarjana Jurusan Sastra Jepang Fakultas Sastra Universitas Padjadjaran
(tidak dipublikasikan).
参考

た辞典:

原色現代新百科

典編集部, 1973.

顔色現代新百科辞典

.東京:学

習研究会
, 1994.

松浦健

Kamus Besar Bahasa Jepang-Indonesia

.京都:京都産業

大学出版
下中邦彦, 1972.

世界大百科

る, 1973.

新村い

広辞苑

諸学図書, 1997.



高島泰治,1981.

諺の泉

参考

たソ





.東京:平凡社

.東京:岩波商店

諺の辞典

.東京:小学館

.東京:ほく

いど

ア辞典:

諺 Software



例解慣用句辞典 Software


大辞林 Software

参考





サイト(diakses Mei-Juli 2012):

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

83

http://soundcloud.com
http://kotowaza-allguide.com
http://ecnyc.org/ec
http://japanese.about.com
www.d-addicts.com
www.kanjistep.com

Adisthi Martha Yohani, 2012
Kotowaza Jepang dalam Kajian Linguistik Kognitif
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu

84