Isman Pasha, Ngajak Ludeung Nyanghareupan Bangsa Deungeun.
T--·--.--··-·---·····.·-····.··.·
..-·
--
1I1Il(jUflgn~
o
4
6
21
5
20
OMei
9
10
11
24
25
26
OJun
E ta
tu lu y
p e n tin g .
K o n fe re n si
B andung
ta u n
aya oge nu angger
ku bangsa
_
'D a s a
m a s in g -m a s in g
bongkeun
bangsa
k a k u a ta n .
L a n ta ra n ,
n g a n u k u r ja d i n u e le h a n
d im a n g p a a tk e u n
m a k a la n g a n
gaduh
u ra n g
pokna
J a la n
m un
la la m p a h a n
ka
t u k a n g ,"
basa
n g o b ro l
di
k a n to rn a
keur
Ism a n
p o te n -
B andung,
ngudag
1955,
nu
n a rim a
k a j a y a a n .G e d e r
k a k u ta a n
Jaw a
k a m a ju a n
Di
a n ta ra n a ,
bangsa
n g o k o jo a n
G e ra k a n
N o n b lo k
p a n g a ru h
bakal
te te p
e le h
B a lu k a rn a ,
d in a
c e u k Ism a n
ta u n
M a s in g -rn a s in g
b a n g s a u ra n g .
a n ta ra n a ,
A s ia -A frik a
H a rita ,
k a re k a m
ge
a la m
k a s a ja g a ta n ,
d e u i, m e re d ih
so ra n g a n .
m e le m p e m .
dunya
in te rn a s io n a l
,.,.,~
k a k u ta n
l~
In d o n e s ia
te h ,
L a n ta ra n
o g e n u te u b u tu h
di
kaw as nu
ta y a h iji n a g a ra
k u b a n tu a n
s e je n . N g a n , n a h a k a k u a ta n
l",,,,",,,,,,,,
. B .•g,'Iiii!#_,..
~ ;e B B t~ l
:;;!~
di
tI< o n fe re n s i:A :s ia
n e rn b o n g k e u n
K itu d i a n ta ra
je u n g
M H .,'K e p a l a
m a s in g -
M a la h ,
m ah
d ie u ,
(KAA), t a u n 1 9 5 5 .
o b ro la n lv la n g le
bakal
s a te ru s n a
beuki
d in a K o n fe re n s i
b a n g s a u ra n g
k a d ig ja y a a n a n a .
P asha,
n a tra t,
nu
s a g a la ru p a
m a s in g p ih a k e n g e u h k a n a k a k u a ta n
K itu d e u i
B u k tin a
bangs a
je u n g
dunya,
bangs a boga
so ra n g a n .
b a ri je u n g
k a n a g ri d e u n g e u n .
H iru p
je u n g
g o re n g
N Y ~ f t g } t i ) ~ t t Q , ~ fBt f ) ll! lS 4 l l) e ll! t I ! e Q D
k a k u a ta n
ceuk
p e rh a tia n
ngayonana,
sapopoe
g u m a n tu n g
d in a
In d o n e s ia
lu a r,
ja d i
1 9 5 5 n u n g a g e u n jle u n g k e u n
N[.~·
_
p a n g a b u tu h
d ite m b o n g k e u n
sum anget
bangsa
kudu
w a la k a y a
u ra n g
m ayeng
c e u k ie u
s a k u m n a p ih a k . L a n ta ra n , m u n u k u r
c e u k ie u te u re u h
te u
di
In te rn a s io n a l
p a n g a ru h
P asha,
k a e le h k e u n .
K a d ig ja y a a n
p u litik
n e m b o rig k e u n
H ubungan
G u lid a g n a
k a n tu n
tu r m e k a rk e u n
te u
F IS IP U n p a d te h .
dadasar
"A yeuna,
ODes
" P a c a tu ra n
g lo b a l
a lu m n i
W a n i M a k a la n g a n
ta u n
31
k a k u t a n n u p i k a r e u e u s e u n ,"
di
te u
B a ra t.
n a tra t.
B a n d u n g ' ,j a d i
GNB.
ONov
te u w a la k a y a .
B o g o r n u la h ir ta u n 1 9 6 7 te h .
bangsa
m angsa
M odal
A s ia -A frik a
os«
tin g k a t
anu
nu
d in a
A s ia -A frik a ,
te m p a t
"K anggo
s a p e rto s
Minggu
13A 14
15
29
30
28
OSep
m e re n a h k e u n
d in a
s i a n u n y a m p a k ,"
d i tin g k a t d u n y a , u ra n g
d in a
27
1 9 5 5 n u n g a h a s ik e u n
n g a la ra p k e u n
m ah, ukur
b a tu r.
m o d a l k a k u a ta n ,
kagam bar
n e rn -
g e ra k a n
S ila
u ta m a
K iw a ri, c e u k Is m a n , k a c id a p e rlu -
0 Ags
OJul
In d o n e s ia
m a ju
o
Sabtu
12
--~----~-----=----~~--~~--~~---
(G N B ).
s e je n g e te u k u ra n g -k u ra n g .
u ra n g
8
23
o
0 Jumat
Kamis
bangsa
b o g a k a u n g g u la n .
w a e .M a l a h , n u t i n g g a l e u n
m ah
•
N g a n , ta n g tu te u s a k e lir, a y a n u
aban bangsa
na
Rabu
7
22
OApr
OMar
S
o
Selasa
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
D rs. Ism a n
M useu
f r * ,a s a w
Ma
K lip ln g .
H um as
U npad
2 0 1 1 --
p ih a k
bangsa-
P a n g a ru h n a ,
re u n a n a
ta n g tu
w e ka sabudeu-
k a a s u p k a N u s a n a ta ra .
N gabandungan
ta ra
p a ro b a h a n
n a g a ra ,
M useum
ta ta h a r
ceuk
KAA,
C o m m u n ity
T ra d e
s a m is tin a
hese
d ib e n d u n g a n .
k itu ,
nu
" D in a
p a c a tu ra n
d in a
aya nu
nu
ku
le u w ih
bangsa
h e n g k e r.
c ~ u k Ism a n
In d o n e s ia
nu padum ukna
ti d u a
ra tu s
k a c id a
le g a n a ,
ju ta
ie u
"N gan,
la h a n
pasar
bangsa
d in a n a rim a
m e rn a n g
nu
la n ta ra n
k itu ,
L uar
B ia s a
k itu ,
lu a r.
s a ta ta
ayeuna
m ah
m ana
m im itin a ?
kudu
re u p ,
da
K e u r Ism a n ,
ngadagoan
kudu
cenah,
te h
N g a n , ti
ti
w a k tu
ayeuna
ka
m ah
ha-
keneh.
s a la h
s a h iji b u k ti
lo b a k e n e h
nu
tu r b o g a k a re p
K a sa d a ra n
p a n g a ru h
nganggap,
B asw edan,
tu r
nyaah
n g a ro n m a rtb a t
bangsana.
p a n g ju ru n g
Ism a n
M e n g a ja r
A n is
h a rk a t
kudu
u ra n g b o g a k e n e h k a k u a ta n .
te u
ja tk e u n
ge
h e n g k e r ," p o k n a .
N a ja n
ka bangsana
g lo b a l,
u ra n g
m ah,
u ra n g
F is ip
In te rn a s io n a l
m ah,
ta n g g o h
Ku
w ew engkonna
D osen
H ubungan
U npad
tu r
ja d i
d ip a re b u tk e u n .
ceuk
d ilu lu g u a n
s a ja ra h
d in a
c e u k Ism a n
k a re p
je u n g
bangsa
je u n g
d itilik
m ah,
p a s u la n a n a .
kahayang
s e je n .
K iw a ri,
n y o n g c o la n g
In d ia .
D ua
n a g a ra
tin a
la la m p a h a n a n
te u
k u ra n g -k u ra n g
N gan,
m a s i, e ta d u a n a g a ra
n e rn b o n g k e u n
p a c a tu ra n
P a s h a , k u d u ja d i
d i A s ia g e n u
C in a
b ie u ,
h iru p
je u n g
E ta
nu
fa ls a fa h
nu
te h ,
sabada
tra n fo r-
te h te u b u ru n g
k a p u n ju la n a n a .
bong
ti
ngudag
b a h e u la
so ra n g a n ,
neueul
ja d i
ro h a k a .
A tu h ,
s p iritu a l
nu
te u
o g e te rn -
m u la .
k a m a ju a n
d in a
kudu
tatapakan sajarahTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
m e n tin g k e u n
d iri p rib a d i
In d o n e s ia
u ra n g
K itu n a te h ,
fa ls a fa h n a
b a tin
la ra p n a
n u la h ir
bangsa
k e u r n g a la la k o n
s p iritu a l.
k a k u a ta n
K a w a s g e ra k a n
gaduh
bangsa
n a k e r.
In te rn a s io n a l.
te m b o n g
m a h e c e s , d a a y a n u p u n ju l
kaayaan
P a le m b a n g
b o g a k a k u a ta n
S u a l e ta
bakal
te h
p o k n a ta n d e s
d i B o g o r te h p e rc a y a ,
te a .
te h
n y a n g h a re u p a n
Ie u te u re u h
s a im b a n g ?
A sean
P a s ific
(A P F T A )
lu a r
p a n g p e n tin g n a
d e u n g e u n ,"
ge
K om o
A s ia n
p a n g a ru h
k a k u a ta n
b a n g s a te h b a k a l
u ra n g
2 0 1 5 , la ra p n a
je u n g
A g re e m e n t
H a rtin a ,
Ngamangpaatkeun
K e p a la
n y a n g h a re u p a n a n a .
d e u i, d in a ta u n
kana
saw a-
ie u
C o n to n a ,
g e la in
keur
keur
sakum na
ta p i
d iri
bangsa.
K a k u ta n
bangsa
u ra n g
te m b o n g
d e u ih w a k tu b a n g s a d e n g e u n
n g a ja ja h
bangsa
N u s a n ta ra
k a ja ja h
te u
u ra n g .
kungsi
d a e ra h
d ija ja h ,
d a la h
B e la n d a
e ta
sakum na,
le u tik
kaum
ta n g tu
ku
n g a ja ja h
nepi ka
la in
n g a ja ja h
ta p i u k u r
s a b a g ia n
e litn a ," p o k n a .
K a k u a ta n
k a re u e u s
b o ro
"D a, pangakuan
m ah,
w a rg a
to n g
k a d a ta n g a n
m am puh
ta u n ,
L a n ta ra n ,
m ah
W a la n d a g e h e n te u .
350
b e n e r-b e n e r
s a g e m b le n g n a .
sa b a b a ra h a
hayang
B u k ti a p a n ,
s a p e rti
bangsa
k itu , k u d u ja d i
sakum na.
w e , b is a n a
N ya
k itu te h , la m u n
w a k tu k a w a k tu , a y a ta ta p a k a n
c o n to
nu
"T ah,
pancen
nem bongkeun
a n ta w is n a
k a k u a ta n .
m useum
kanggo
ti
je u n g
KAA,
te te p
n g a ja g a
n g a rik s a
k a re u e u s
bangsana
s o r a n g a n ,"
m a sa ra k a t
M useum
K A A , D itje n In fo rm a s i
di
tu r
ka
c e u k ie u K e p a la
D ip lo m a s i P u b lik D e p a rte m e n
dan
L a u ra
N e g e ri te h .
A w euhan
tu k a n g ,
B andung
k a c id a
n g a g e te rk e u n
b o g a k a re p
bangsa
k a la y a n
m angsa
k u a tn a .
sakum na
le u p a s
tin a
deungeun.
d ip o k a la n
ka
M am puh
p ih a k
nu
ra n g g e u m a n
A pan
ku
jin e k ,
sa b a ra h a
Apa/ kana bihari
keur kapentingan bangsa kiwari
Mangle No. 2357
Museum KAA mukajandela
bangsa deungeunUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Ngajak ludeung nyanghareupan
k e p a la
ku
n a g a ra ,
P re s id e n
kaasup
je u n g
A frik a
ngan,
n g a re b u t
te h
K o n fe re n si
ta n d a n g
te h
Sum anget
B andung,
m a k a la nu
s a ja ja r
A frik a
K o n fe re n si
nu
nyaah
B andung.
n g a b e b e la
ja d i
w a te s -
K itu
ceuk
ie u
p a la k s a n a a n
kudu
Sunda
ja d i
d in a
L a n ta ra n ,
te u
tu n a
m a s a ra k a t.
Jabar
a c a ra
tin a
H a rtin a ,
w a rg a
ta ta r
di
badag
ge,
ta u n
N u p a s ti
a c a ra
k a c id a
ageung-
p ih a k
ru p a
ka
ka
d iri je u n g
re m e n
te u
n y o n g c o la n g
w id a n g ,"
pokna.
Mangle No. 2357
te te p -
k a lu d e u n g .
k a k ia ta n ,
ayeuna
ie u
te h , k a c i-
K itu te h , s a n g k a n
gaduh
nu
nu
m a n c a n a g a ra
h a re g a
ka
ta rtib
am an,
dengeun
k a p u n ju la n
w e le h
engeuh
da
w e le h
seueur
d in a
K itu
b u k ti
ru p a -
deui
nu
tu r
Sunda.
ti
b a ru d a k
te u
s a b u d e u r e u n a n a ,"
a la m
aya
te h
nu
je u n g
Sunda.
upam a
Ism a n
ku budaya
ge
m a sa ra k a t
ta ta n g g a p a n
s e je n n a .
p a ta n
s a tr ia ," p o k n a
w ayang,
je u n g
"R esep kana
p a s i-
n y o re a n g
W an oh kana budaya
d ip ra k k e u n
ngan,
ceuk
S u lis tio w a ti
nu
ro h a k a .
ngayakeun
suksesna
p a n g ro jo n g
k a h iru p n
Sunda
daek
ie u
c e u k Ism a n
d in a
U ra n g
s a b ilu lu n g a n ,
c a ro g e
K aw as
daek
tin u lu -
d rg .
A s ia
te u
m a s a ra k a t,
S usi
k a k u ta a n
b a h e u la
K o n fe re n si
te h
nu
tu lu n g
te h , b is a ja d i
a c a ra
n a tra t.
w aku
A frik a ,
le u p a s
tin a
kaasup
ayeuna
m u s ie u m
we
nu
m ilu
m a sa ra k a t
pokna.
bangsa
ja d i
te ru s
d ia n ta ra n a
ge,
te u -
w a ra g a d n a
s a m is tin a
"N ya
oge
m a sa ra k a t
k a p u n ju la n
ja m a n h a rita
p e ra n
sangkan
g e n e ra si
k iw a ri a p a l k a n a n u g e u s d ip ila m p a h
k a r u h u h n a ,"
s o k la la jo . K itu n a te h , b a re n g
sapopoe.
m angpaat
te h
T a ta p a k a n
pokna.
M angpaat
re s e p la la jo w a y a n g .
b a ru d a k
kudu
ta n g tu
ka
budaya
aneh
T i bubudak,
M un
g a u ln a
Sunda,
M a ta k ,
nu
sa b a ra h a
nyukseskeun
g u b ra g n a
bubudak
nya
n a g ri
d i ie u ja g a t,
"D ugi ka
K o m rin g ,
d u n y a m a h d i ta ta r S u n d a , d i B o g o r.
A tu h
d e le g a s i
p u tu s a n
acan kaungkab
b is a
k a la y a n
s u g e m a , tu r a h irn a
te u le u p a s tin a p a rtis ip a s i
te u re u h
P a le m b a n g ,
n g a ra sa
n g a h a s ik e u n
h a rita ,
ro n g k a h
k e u r b a n g a -b a n g sa
h a rita ,
tu k a n g ,
h a re u p ,
M useum
d a p e rlu n a .
nepi
m angsa
le n g k a h
"U ra n g
neundeun
ta ta r
susksena
p a rtis ip a s i
m angsa
k a m a ju a n .
Lalajo Wayang
sa b u d e u re u n a n a .
w a rg a
D in a
B a r a t,p a n g p a n g n a
a c a ra
m a n g s a k a tu k a n g ,
n g a la n g la n g
boga
b u k ti
Jaw a
ngayakeun
nu
te u
s a h iji
k a s a s a m a ," p o k n a .
b u k ti,
"C an kaungkab,
Sunda
N y o re a n g
K e p a la
nu
m ah.
s a la h
m apag
s a h iji
k a p a n g a ru h a n
n a ," p o k n a .
geusan
s a la h
b a n g s a u ra n g
m a sa ra k a J;
n u d ilu lu g u a n
ja d i
keneh
geusan
p a n g ro jo n g -
p iw a ra g a d e u a n a n a
h a rita .
di
u ra n g
w ae
p is a n
K A A m a n g s a h a rita .
sa b a ra h a
KAA
m a k a la n g a n
te h n g a ro jo n g
ro n g k a h
lo b a
k u ra n g g e ra k a n
D osen
tu tu ru s
kum aha
lu n g u s r-la n g s a rn a
1955
M e n g a ja r"
nonom an,
N a ja n
S uksesna
k iw a ri.
te u
N ilik k a d in y a , p e ra n
s a e u tik .
ta ta r
p a ra
" E ta
ge
C o n to n a ,
h a re p a n
U npadm ah.
B andung,
sasam a
" In d o n e s ia
ku
u ra n g J a w a B a ra t, u ra n g ta ta r S u n d a
la in
ka
k u ra n g .
b u k ti
h a rita ,
n g a liw a ta n
n a g a ra .
A s ia
s e je n n a .
A s ia
k a te la h n a
w a te s
u ra n g
te m p a t
je u n g b a n g s a -b a n g s a
sum anget
d ik o k o jo a n
S u k a rn o ,
dunya.
m em ang
M useum
ru p a -ru p a .
k a p e n tin g a n
bangsa
m ik a w a n o h
sangkan
p a n g ju g ju g a n .
E ta
te m p a t tu ju a n
w is a ta .
d a ra n g
s e je n , ja d i
g e ja d i
Saban
w a k tu
k a e ta te m p a t te u w e le h
m e ru l. T i ta u n
k a ta u n
ge
m useum
C o n to n a d in a ta u n
te h
n u n g a n ja n g
te ru s
2010
le u w ih
u ra n g ,
a tu h
n in g k a t
d e u i ja d i le u w ih
u ra n g .
te te p
s a ja ra h
m useum
ka
m u s ie u m
tik e u r
la la m p a h a n
b a n g sa , o g e a y a p a n g a ru h
nu
KAA
L ia n
d in a
ta u n
n in g k a t.
n u a ru lin k a
ti
1 6 0 .0 0 0
2011
ti
m ah
1 8 0 .0 0 0
***
(Ensa)
7
..-·
--
1I1Il(jUflgn~
o
4
6
21
5
20
OMei
9
10
11
24
25
26
OJun
E ta
tu lu y
p e n tin g .
K o n fe re n si
B andung
ta u n
aya oge nu angger
ku bangsa
_
'D a s a
m a s in g -m a s in g
bongkeun
bangsa
k a k u a ta n .
L a n ta ra n ,
n g a n u k u r ja d i n u e le h a n
d im a n g p a a tk e u n
m a k a la n g a n
gaduh
u ra n g
pokna
J a la n
m un
la la m p a h a n
ka
t u k a n g ,"
basa
n g o b ro l
di
k a n to rn a
keur
Ism a n
p o te n -
B andung,
ngudag
1955,
nu
n a rim a
k a j a y a a n .G e d e r
k a k u ta a n
Jaw a
k a m a ju a n
Di
a n ta ra n a ,
bangsa
n g o k o jo a n
G e ra k a n
N o n b lo k
p a n g a ru h
bakal
te te p
e le h
B a lu k a rn a ,
d in a
c e u k Ism a n
ta u n
M a s in g -rn a s in g
b a n g s a u ra n g .
a n ta ra n a ,
A s ia -A frik a
H a rita ,
k a re k a m
ge
a la m
k a s a ja g a ta n ,
d e u i, m e re d ih
so ra n g a n .
m e le m p e m .
dunya
in te rn a s io n a l
,.,.,~
k a k u ta n
l~
In d o n e s ia
te h ,
L a n ta ra n
o g e n u te u b u tu h
di
kaw as nu
ta y a h iji n a g a ra
k u b a n tu a n
s e je n . N g a n , n a h a k a k u a ta n
l",,,,",,,,,,,,
. B .•g,'Iiii!#_,..
~ ;e B B t~ l
:;;!~
di
tI< o n fe re n s i:A :s ia
n e rn b o n g k e u n
K itu d i a n ta ra
je u n g
M H .,'K e p a l a
m a s in g -
M a la h ,
m ah
d ie u ,
(KAA), t a u n 1 9 5 5 .
o b ro la n lv la n g le
bakal
s a te ru s n a
beuki
d in a K o n fe re n s i
b a n g s a u ra n g
k a d ig ja y a a n a n a .
P asha,
n a tra t,
nu
s a g a la ru p a
m a s in g p ih a k e n g e u h k a n a k a k u a ta n
K itu d e u i
B u k tin a
bangs a
je u n g
dunya,
bangs a boga
so ra n g a n .
b a ri je u n g
k a n a g ri d e u n g e u n .
H iru p
je u n g
g o re n g
N Y ~ f t g } t i ) ~ t t Q , ~ fBt f ) ll! lS 4 l l) e ll! t I ! e Q D
k a k u a ta n
ceuk
p e rh a tia n
ngayonana,
sapopoe
g u m a n tu n g
d in a
In d o n e s ia
lu a r,
ja d i
1 9 5 5 n u n g a g e u n jle u n g k e u n
N[.~·
_
p a n g a b u tu h
d ite m b o n g k e u n
sum anget
bangsa
kudu
w a la k a y a
u ra n g
m ayeng
c e u k ie u
s a k u m n a p ih a k . L a n ta ra n , m u n u k u r
c e u k ie u te u re u h
te u
di
In te rn a s io n a l
p a n g a ru h
P asha,
k a e le h k e u n .
K a d ig ja y a a n
p u litik
n e m b o rig k e u n
H ubungan
G u lid a g n a
k a n tu n
tu r m e k a rk e u n
te u
F IS IP U n p a d te h .
dadasar
"A yeuna,
ODes
" P a c a tu ra n
g lo b a l
a lu m n i
W a n i M a k a la n g a n
ta u n
31
k a k u t a n n u p i k a r e u e u s e u n ,"
di
te u
B a ra t.
n a tra t.
B a n d u n g ' ,j a d i
GNB.
ONov
te u w a la k a y a .
B o g o r n u la h ir ta u n 1 9 6 7 te h .
bangsa
m angsa
M odal
A s ia -A frik a
os«
tin g k a t
anu
nu
d in a
A s ia -A frik a ,
te m p a t
"K anggo
s a p e rto s
Minggu
13A 14
15
29
30
28
OSep
m e re n a h k e u n
d in a
s i a n u n y a m p a k ,"
d i tin g k a t d u n y a , u ra n g
d in a
27
1 9 5 5 n u n g a h a s ik e u n
n g a la ra p k e u n
m ah, ukur
b a tu r.
m o d a l k a k u a ta n ,
kagam bar
n e rn -
g e ra k a n
S ila
u ta m a
K iw a ri, c e u k Is m a n , k a c id a p e rlu -
0 Ags
OJul
In d o n e s ia
m a ju
o
Sabtu
12
--~----~-----=----~~--~~--~~---
(G N B ).
s e je n g e te u k u ra n g -k u ra n g .
u ra n g
8
23
o
0 Jumat
Kamis
bangsa
b o g a k a u n g g u la n .
w a e .M a l a h , n u t i n g g a l e u n
m ah
•
N g a n , ta n g tu te u s a k e lir, a y a n u
aban bangsa
na
Rabu
7
22
OApr
OMar
S
o
Selasa
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
D rs. Ism a n
M useu
f r * ,a s a w
Ma
K lip ln g .
H um as
U npad
2 0 1 1 --
p ih a k
bangsa-
P a n g a ru h n a ,
re u n a n a
ta n g tu
w e ka sabudeu-
k a a s u p k a N u s a n a ta ra .
N gabandungan
ta ra
p a ro b a h a n
n a g a ra ,
M useum
ta ta h a r
ceuk
KAA,
C o m m u n ity
T ra d e
s a m is tin a
hese
d ib e n d u n g a n .
k itu ,
nu
" D in a
p a c a tu ra n
d in a
aya nu
nu
ku
le u w ih
bangsa
h e n g k e r.
c ~ u k Ism a n
In d o n e s ia
nu padum ukna
ti d u a
ra tu s
k a c id a
le g a n a ,
ju ta
ie u
"N gan,
la h a n
pasar
bangsa
d in a n a rim a
m e rn a n g
nu
la n ta ra n
k itu ,
L uar
B ia s a
k itu ,
lu a r.
s a ta ta
ayeuna
m ah
m ana
m im itin a ?
kudu
re u p ,
da
K e u r Ism a n ,
ngadagoan
kudu
cenah,
te h
N g a n , ti
ti
w a k tu
ayeuna
ka
m ah
ha-
keneh.
s a la h
s a h iji b u k ti
lo b a k e n e h
nu
tu r b o g a k a re p
K a sa d a ra n
p a n g a ru h
nganggap,
B asw edan,
tu r
nyaah
n g a ro n m a rtb a t
bangsana.
p a n g ju ru n g
Ism a n
M e n g a ja r
A n is
h a rk a t
kudu
u ra n g b o g a k e n e h k a k u a ta n .
te u
ja tk e u n
ge
h e n g k e r ," p o k n a .
N a ja n
ka bangsana
g lo b a l,
u ra n g
m ah,
u ra n g
F is ip
In te rn a s io n a l
m ah,
ta n g g o h
Ku
w ew engkonna
D osen
H ubungan
U npad
tu r
ja d i
d ip a re b u tk e u n .
ceuk
d ilu lu g u a n
s a ja ra h
d in a
c e u k Ism a n
k a re p
je u n g
bangsa
je u n g
d itilik
m ah,
p a s u la n a n a .
kahayang
s e je n .
K iw a ri,
n y o n g c o la n g
In d ia .
D ua
n a g a ra
tin a
la la m p a h a n a n
te u
k u ra n g -k u ra n g
N gan,
m a s i, e ta d u a n a g a ra
n e rn b o n g k e u n
p a c a tu ra n
P a s h a , k u d u ja d i
d i A s ia g e n u
C in a
b ie u ,
h iru p
je u n g
E ta
nu
fa ls a fa h
nu
te h ,
sabada
tra n fo r-
te h te u b u ru n g
k a p u n ju la n a n a .
bong
ti
ngudag
b a h e u la
so ra n g a n ,
neueul
ja d i
ro h a k a .
A tu h ,
s p iritu a l
nu
te u
o g e te rn -
m u la .
k a m a ju a n
d in a
kudu
tatapakan sajarahTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
m e n tin g k e u n
d iri p rib a d i
In d o n e s ia
u ra n g
K itu n a te h ,
fa ls a fa h n a
b a tin
la ra p n a
n u la h ir
bangsa
k e u r n g a la la k o n
s p iritu a l.
k a k u a ta n
K a w a s g e ra k a n
gaduh
bangsa
n a k e r.
In te rn a s io n a l.
te m b o n g
m a h e c e s , d a a y a n u p u n ju l
kaayaan
P a le m b a n g
b o g a k a k u a ta n
S u a l e ta
bakal
te h
p o k n a ta n d e s
d i B o g o r te h p e rc a y a ,
te a .
te h
n y a n g h a re u p a n
Ie u te u re u h
s a im b a n g ?
A sean
P a s ific
(A P F T A )
lu a r
p a n g p e n tin g n a
d e u n g e u n ,"
ge
K om o
A s ia n
p a n g a ru h
k a k u a ta n
b a n g s a te h b a k a l
u ra n g
2 0 1 5 , la ra p n a
je u n g
A g re e m e n t
H a rtin a ,
Ngamangpaatkeun
K e p a la
n y a n g h a re u p a n a n a .
d e u i, d in a ta u n
kana
saw a-
ie u
C o n to n a ,
g e la in
keur
keur
sakum na
ta p i
d iri
bangsa.
K a k u ta n
bangsa
u ra n g
te m b o n g
d e u ih w a k tu b a n g s a d e n g e u n
n g a ja ja h
bangsa
N u s a n ta ra
k a ja ja h
te u
u ra n g .
kungsi
d a e ra h
d ija ja h ,
d a la h
B e la n d a
e ta
sakum na,
le u tik
kaum
ta n g tu
ku
n g a ja ja h
nepi ka
la in
n g a ja ja h
ta p i u k u r
s a b a g ia n
e litn a ," p o k n a .
K a k u a ta n
k a re u e u s
b o ro
"D a, pangakuan
m ah,
w a rg a
to n g
k a d a ta n g a n
m am puh
ta u n ,
L a n ta ra n ,
m ah
W a la n d a g e h e n te u .
350
b e n e r-b e n e r
s a g e m b le n g n a .
sa b a b a ra h a
hayang
B u k ti a p a n ,
s a p e rti
bangsa
k itu , k u d u ja d i
sakum na.
w e , b is a n a
N ya
k itu te h , la m u n
w a k tu k a w a k tu , a y a ta ta p a k a n
c o n to
nu
"T ah,
pancen
nem bongkeun
a n ta w is n a
k a k u a ta n .
m useum
kanggo
ti
je u n g
KAA,
te te p
n g a ja g a
n g a rik s a
k a re u e u s
bangsana
s o r a n g a n ,"
m a sa ra k a t
M useum
K A A , D itje n In fo rm a s i
di
tu r
ka
c e u k ie u K e p a la
D ip lo m a s i P u b lik D e p a rte m e n
dan
L a u ra
N e g e ri te h .
A w euhan
tu k a n g ,
B andung
k a c id a
n g a g e te rk e u n
b o g a k a re p
bangsa
k a la y a n
m angsa
k u a tn a .
sakum na
le u p a s
tin a
deungeun.
d ip o k a la n
ka
M am puh
p ih a k
nu
ra n g g e u m a n
A pan
ku
jin e k ,
sa b a ra h a
Apa/ kana bihari
keur kapentingan bangsa kiwari
Mangle No. 2357
Museum KAA mukajandela
bangsa deungeunUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Ngajak ludeung nyanghareupan
k e p a la
ku
n a g a ra ,
P re s id e n
kaasup
je u n g
A frik a
ngan,
n g a re b u t
te h
K o n fe re n si
ta n d a n g
te h
Sum anget
B andung,
m a k a la nu
s a ja ja r
A frik a
K o n fe re n si
nu
nyaah
B andung.
n g a b e b e la
ja d i
w a te s -
K itu
ceuk
ie u
p a la k s a n a a n
kudu
Sunda
ja d i
d in a
L a n ta ra n ,
te u
tu n a
m a s a ra k a t.
Jabar
a c a ra
tin a
H a rtin a ,
w a rg a
ta ta r
di
badag
ge,
ta u n
N u p a s ti
a c a ra
k a c id a
ageung-
p ih a k
ru p a
ka
ka
d iri je u n g
re m e n
te u
n y o n g c o la n g
w id a n g ,"
pokna.
Mangle No. 2357
te te p -
k a lu d e u n g .
k a k ia ta n ,
ayeuna
ie u
te h , k a c i-
K itu te h , s a n g k a n
gaduh
nu
nu
m a n c a n a g a ra
h a re g a
ka
ta rtib
am an,
dengeun
k a p u n ju la n
w e le h
engeuh
da
w e le h
seueur
d in a
K itu
b u k ti
ru p a -
deui
nu
tu r
Sunda.
ti
b a ru d a k
te u
s a b u d e u r e u n a n a ,"
a la m
aya
te h
nu
je u n g
Sunda.
upam a
Ism a n
ku budaya
ge
m a sa ra k a t
ta ta n g g a p a n
s e je n n a .
p a ta n
s a tr ia ," p o k n a
w ayang,
je u n g
"R esep kana
p a s i-
n y o re a n g
W an oh kana budaya
d ip ra k k e u n
ngan,
ceuk
S u lis tio w a ti
nu
ro h a k a .
ngayakeun
suksesna
p a n g ro jo n g
k a h iru p n
Sunda
daek
ie u
c e u k Ism a n
d in a
U ra n g
s a b ilu lu n g a n ,
c a ro g e
K aw as
daek
tin u lu -
d rg .
A s ia
te u
m a s a ra k a t,
S usi
k a k u ta a n
b a h e u la
K o n fe re n si
te h
nu
tu lu n g
te h , b is a ja d i
a c a ra
n a tra t.
w aku
A frik a ,
le u p a s
tin a
kaasup
ayeuna
m u s ie u m
we
nu
m ilu
m a sa ra k a t
pokna.
bangsa
ja d i
te ru s
d ia n ta ra n a
ge,
te u -
w a ra g a d n a
s a m is tin a
"N ya
oge
m a sa ra k a t
k a p u n ju la n
ja m a n h a rita
p e ra n
sangkan
g e n e ra si
k iw a ri a p a l k a n a n u g e u s d ip ila m p a h
k a r u h u h n a ,"
s o k la la jo . K itu n a te h , b a re n g
sapopoe.
m angpaat
te h
T a ta p a k a n
pokna.
M angpaat
re s e p la la jo w a y a n g .
b a ru d a k
kudu
ta n g tu
ka
budaya
aneh
T i bubudak,
M un
g a u ln a
Sunda,
M a ta k ,
nu
sa b a ra h a
nyukseskeun
g u b ra g n a
bubudak
nya
n a g ri
d i ie u ja g a t,
"D ugi ka
K o m rin g ,
d u n y a m a h d i ta ta r S u n d a , d i B o g o r.
A tu h
d e le g a s i
p u tu s a n
acan kaungkab
b is a
k a la y a n
s u g e m a , tu r a h irn a
te u le u p a s tin a p a rtis ip a s i
te u re u h
P a le m b a n g ,
n g a ra sa
n g a h a s ik e u n
h a rita ,
ro n g k a h
k e u r b a n g a -b a n g sa
h a rita ,
tu k a n g ,
h a re u p ,
M useum
d a p e rlu n a .
nepi
m angsa
le n g k a h
"U ra n g
neundeun
ta ta r
susksena
p a rtis ip a s i
m angsa
k a m a ju a n .
Lalajo Wayang
sa b u d e u re u n a n a .
w a rg a
D in a
B a r a t,p a n g p a n g n a
a c a ra
m a n g s a k a tu k a n g ,
n g a la n g la n g
boga
b u k ti
Jaw a
ngayakeun
nu
te u
s a h iji
k a s a s a m a ," p o k n a .
b u k ti,
"C an kaungkab,
Sunda
N y o re a n g
K e p a la
nu
m ah.
s a la h
m apag
s a h iji
k a p a n g a ru h a n
n a ," p o k n a .
geusan
s a la h
b a n g s a u ra n g
m a sa ra k a J;
n u d ilu lu g u a n
ja d i
keneh
geusan
p a n g ro jo n g -
p iw a ra g a d e u a n a n a
h a rita .
di
u ra n g
w ae
p is a n
K A A m a n g s a h a rita .
sa b a ra h a
KAA
m a k a la n g a n
te h n g a ro jo n g
ro n g k a h
lo b a
k u ra n g g e ra k a n
D osen
tu tu ru s
kum aha
lu n g u s r-la n g s a rn a
1955
M e n g a ja r"
nonom an,
N a ja n
S uksesna
k iw a ri.
te u
N ilik k a d in y a , p e ra n
s a e u tik .
ta ta r
p a ra
" E ta
ge
C o n to n a ,
h a re p a n
U npadm ah.
B andung,
sasam a
" In d o n e s ia
ku
u ra n g J a w a B a ra t, u ra n g ta ta r S u n d a
la in
ka
k u ra n g .
b u k ti
h a rita ,
n g a liw a ta n
n a g a ra .
A s ia
s e je n n a .
A s ia
k a te la h n a
w a te s
u ra n g
te m p a t
je u n g b a n g s a -b a n g s a
sum anget
d ik o k o jo a n
S u k a rn o ,
dunya.
m em ang
M useum
ru p a -ru p a .
k a p e n tin g a n
bangsa
m ik a w a n o h
sangkan
p a n g ju g ju g a n .
E ta
te m p a t tu ju a n
w is a ta .
d a ra n g
s e je n , ja d i
g e ja d i
Saban
w a k tu
k a e ta te m p a t te u w e le h
m e ru l. T i ta u n
k a ta u n
ge
m useum
C o n to n a d in a ta u n
te h
n u n g a n ja n g
te ru s
2010
le u w ih
u ra n g ,
a tu h
n in g k a t
d e u i ja d i le u w ih
u ra n g .
te te p
s a ja ra h
m useum
ka
m u s ie u m
tik e u r
la la m p a h a n
b a n g sa , o g e a y a p a n g a ru h
nu
KAA
L ia n
d in a
ta u n
n in g k a t.
n u a ru lin k a
ti
1 6 0 .0 0 0
2011
ti
m ah
1 8 0 .0 0 0
***
(Ensa)
7