t ling 0908050 table of contents

DAFTAR ISI
Halaman
LEMBAR PERSETUJUAN TESIS..............................................................

i

LEMBAR PENGESAHAN............................................................................

ii

PERNYATAAN..............................................................................................

iii

ABSTRAK.......................................................................................................

iv

KATA PENGANTAR....................................................................................

v


UCAPAN TERIMA KASIH..........................................................................

vi

DAFTAR ISI....................................................................................................

viii

DAFTAR SINGKATAN................................................................................

xi

DAFTAR BAGAN..........................................................................................

xii

DAFTAR GAMBAR......................................................................................

xiii


BAB I

PENDAHULUAN...................................................................

1

1.1 Latar Belakang Masalah.......................................................

1

1.2 Identifikasi Masalah.............................................................

7

1.3 Rumusan Masalah................................................................

9

1.4 Tujuan Penelitian..................................................................


10

1.5 Manfaat Penelitian...............................................................

10

1.6 Definisi Operasional.............................................................

10

1.7 Metode Penelitian................................................................

12

1.8 Sistematika Penulisan...........................................................

13

BAB II


KAJIAN PSIKOLINGUISTIK PADA PENDERITA
AFASIA BROCA....................................................................

15

2.1 Pengantar..............................................................................

15

2.2 Pengertian Linguistik............................................................

15

2.2.1 Pengertian Fonologi...........................................................

16

2.2.2 Pengertian Sintaksis...........................................................


22

2.2.3 Pengertian Semantik Leksikal............................................

24

2.2.3.1 Majas (Figure of Speech)................................................

27

viii

BAB III

2.2.3.1.1 Asosiasi........................................................................

29

2.2.3.1.2 Kolokasi........................................................................


32

2.2.3.1.3 Metafora........................................................................

34

2.2.3.1.4 Personifikasi..................................................................

35

2.2.3.1.5 Sinestesia.......................................................................

35

2.2.3.2 Relasi Makna....................................................................

37

2.2.3.2.1 Relasi Inklusi.................................................................


37

2.2.3.2.2 Relasi Bertumpang Tindih (Sinonimi)...........................

39

2.2.3.2.3 Keberlawana Makna......................................................

44

2.2.3.2.4 Relasi yang Bersifat Kontigu (Berdekatan)..................

45

2.2.4 Leksikon Mental..................................................................

46

2.3 Komunikasi Nonverbal...........................................................


49

2.4 Pengertian Afasia...................................................................

50

2.4.1 Ditinjau dari Segi Kedokteran............................................

54

2.4.2 Ditinjau dari Segi Linguistik...............................................

59

2.4.3 Afasia Broca........................................................................

62

2.5 Pengertian Psikolinguistik......................................................


71

METODE PENELITIAN.........................................................

87

3.1 Pengantar...............................................................................

87

.2 Metode Penelitian....................................................................

87

3.3 Kehadiran Peneliti.................................................................

91

3.4 Sumber Data..........................................................................


91

3.4.1 Data Primer.........................................................................

91

3.4.2 Data Sekunder....................................................................

91

3.5 Metode dan Teknik Pengumpulan Data................................

92

3.5.1 Observasi Langsung............................................................

92

3.5.2 Wawancara.........................................................................


93

3.5.3 Dokumentasi.......................................................................

93

3.6 Subjek Penelitian...................................................................

93

ix

BAB IV

BAB V

3.7 Objek Penelitian....................................................................

94

3.8 Waktu Penelitian....................................................................

95

3.9 Tahap-Tahap Penelitian..........................................................

95

3.10 Klasifikasi Data....................................................................

96

3. 11 Teknik Analisis Data...........................................................

97

ANALISIS DATA DAN PEMBAHASAN..............................

98

4.1 Pengantar................................................................................

98

4.2 Pola-Pola Kekeliruan Berbahasa............................................

99

4.2.1 Kekeliruan Fonologi............................................................

99

4.2.2 Kekeliruan Struktur Sintaksis.............................................

108

4.2.2.1 Urutan Kata (Word Order) .............................................

108

4.2.2.2 Kekeliruan Unsur Gramatikal..........................................

113

4.2.3 Kekeliruan Semantik..........................................................

126

4.3 Siasat Berkomunikasi.............................................................

131

4.3.1 Gesture................................................................................

131

4.3.2 Majas (Figure of Speech) ...................................................

142

4.3.2.1 Asosiasi............................................................................

142

4.3.2.2 Kolokasi...........................................................................

146

4.3.2.3 Metafora..........................................................................

160

4.3.2.4 Personifikasi.....................................................................

167

4.3.2.5 Sinestesia..........................................................................

172

4.3.3 Relasi Makna.......................................................................

175

4.3.3.1 Hiponimi/ Superordinat....................................................

175

4.3.3.2 Antonim............................................................................

180

SIMPULAN DAN SARAN.......................................................

191

5.1 Simpulan.................................................................................

191

5.2 Saran.......................................................................................

194

DAFTAR PUSTAKA........................................................................................

196

DAFTAR RIWAYAT HIDUP.........................................................................

203

x

DAFTAR SINGKATAN

Singkatan
In

→ Informan

Is

→ Istri

A1

→ Anak Pertama

A2

→ Anak Kedua

KBBI → Kamus Besar Bahasa Indonesia
KUBI → Kamus Umum Bahasa Indonesia
KBSI → Kamus Bahasa Sunda Indonesia
KSI

→ Kamus Sunda Indonesia

xi

DAFTAR BAGAN

Halaman
Bagan:
2.1 Vokal Berdasarkan Bunyi yang Sefonetis..........................................

18

2.2 Konsonan Bahasa Indonesia...............................................................

18

2.3 Urutan Sonoritas.................................................................................

19

xii

DAFTAR GAMBAR

Halaman
Gambar:
2.1 Bagian Konsep Mekanisme Berbahasa yang Disederhanakan.............

52

2.2 Letak Area Broca dan Wernicke...........................................................

65

2.3 Regio Khusus pada Korteks Frontalis...................................................

66

2.4 Daerah Fungsional di Korteks Serebrum..............................................

81

2.5 Jalur Kortikal........................................................................................

82

2.6 Aspek Sensorik.....................................................................................

84

2.7 Aspek Motorik......................................................................................

85

xiii