Urang Sunda di Lingkungan Indonesia.

o Se/asa o Rabu • Kamis 0 Jumat o Sabtu o MingguBA
o SeninZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

(!)

2

17

18

OJan

6
4
5
21
20

19



OPeb

7
22

OApr

Mar

8

14
15
12
13
9
10
11
29

30
31
27
28
24
25
26
ONov
ODes
OOkt
0 Ags OSep
OJun
OJul

23

OMei

U ra n g S u n d a d i
L in g k t in g a n I n d o n e s ia

B ia n t a r a

p a n a in p ia n

t i U n iv e r s it a s

g e la r D R H C

P a d ja d ja r a n

T g . 31 J a n u a r i 2011

4
K u A j ip R o s id i
sabab

K2

lila te u in g


eun,

u ra n g

u lu n k u m a w u la ,
s

hayang

n g a n , a lu s - g o r e n g
a ta w a

nu

tu n g

ka

lia n .


k a te n jo je u n g
n a h e n te u

w ani

dum asar

kana

" b e r s a in g ''

ra sa p e rc a y a
ja d i

n g a ra sa

nu

Sunda,


u ra n g ,

a k ib a tn g a la -

p ik ir a n a n a
so ra n g a n

is tu n in g

Sunda,

kasundaan

g e re se p

Pange-

k a n a ra h u r a n g ja d i

aya


b u k tin a .

je u n g

P ra b u

h e n te u

n a g a ra

S iliw a n g i,

a y a b u k tin a

k u n g s i a y a d i k ie u n a , d a k a p a n g g ih n a

sabangsana.
Sunda


je u n g

n g a la k u k e u n

keun

te u in g

H al

U ra n g

s a ja r a h

T a ta r

k a k a ra

h e n te u


Sunda

N ya

anu

k a p e r e lu a n
h e n te u

puguh

u ra n g

Sunda

N u m a ta k

DPRD

Jaw a


u ra n g

Sunda.

u ra n g

Sunda

s a e u tik

kana

d in a b u k u -

d ia ja r k e u n

di

u ra n g


Sunda

p is a n

d ic a r ita hen-

Sunda.

Sunda

d ie u , s a b a b

m ir n iti
d in a

kabu" ja m a n

Padahal
ge

p a ra

re re a n a

u ra n g

Sunda
p e n tin g

nu

boga
h a r ti

d in a

lin g k u n g a n

P a lin g - p a lin g

ngan

kana

basa S unda.

u ra n g

m e d a lk e u n

d in a ta u n
Sunda.

d ib u k a n a

pangdongsok

anu

ku

hayangeun

nganggap.

p e n tin g

Sunda'

d a d ia n g g a p

sa c a ra

k o r n e r s ia l,

k a p a la y

u ra n g

Y o g y a k a r ta

h e n te u

J a k a r ta .

ja d i

d ita n g ta n g

p ik e u n

k a p e r e lu a n

h ir u p n a .

gem ah
m ah

ku

a la m n a

Sunda

h e n te u

d ig a w e

b e u ra t

p ik e u n

M em ang

g e u s ru k sa k

b e to n

nu

ngunan

sabab

u ra n g

a la r n

la in

s a lia n

ku gem uk
ti

anu

s ik i n a n g k a ,

h e u r e u t.

tin g ja le g ir

T a n a h - ta n a h

anu subur

je u n g

lin g k u n g a n ,

ta ta n e n

m ah

je u n g

h ilir e u n a n a .

d in a

je u n g

lo n g s o r , d a le u w e u n g n a

m a ja la h

a ra .

S a lia n

ti e ta k u s a b a b

m a h re a

T a ta r

Sunda

dum asar

u n g g a lja lm a
te u

aya

p in to n a n

A k ib a tn a

h e n te u

sa b a ra h a

k a s e n ia n

m ilik u r a n g

n g u n tu n g k e u n
n u ru t

kana

B M a je u n g

1V R l

m in to n k e u n

nepi

ka

adat

ayeuna

Puncak,

anu

te u in g

ta n a h

Sunda?

apan

hak

d ip i-

ta n a h

ta n a h n a ,

di

le u w e u n g

hen-

n g a h a la n g a n .
ngan

nu

gunung

20

k u b a n jir

h c n te u

T in g a li ta n a h

L am un

je u n g

pangpangna

tin g g a l

d i T a ta r S u n d a

u r a n g J a k a r ta .
Sunda

ka

k a n a h a k m ilik , ja d i

la lu a s a n g a ju a l

p e rse n

k a la h

n g a ru k sa k

K a ta m b a h

hukum

ba- .

beuki

d i s a k u r ilin g e u n a n a

Sunda

anu

k im ia

d ip e la k a n

n e p i k a ta n a h p ik e u n ta ta n e n

ta n a h - ta n a h

Sunda

T a ta r

r ip a h , s u b u r p is a n - b a h e u la .

p e s tis id a ,

anu

te h

w a lu n g a n

p ra k n a

a n u s a b a n p e u tin g

k itu

te u in g ,

te r a n g e u n

u ra n g

kudu

Sunda

keur

y e n r n e n ta lita s

m a ja la h

p in to n a n
tu r

m a n g p a a tn a

k a h ir u p a n

n y a k s ia n

d in a

aya

u ra n g

je u n g

k a b a r,

1V R I B andung

s e r in g

d a e ra h n a ,

kasau ra n g

a n u lim b a h n a

1 9 6 0 :a n

n u la in u r a n g

T anpa

anu

b a la r e a .

p a b r ik

D a la h n u m e d a lk e u n

ge

nga-

m a n g p a a tn a

d ijie u n a n

su ra t

te le v is i, d a h e n te u

m o d e re n ,
nepi

m odal

p ik e u n

gede

a n u a y a , r n u s ta h il

subur

A yeuna

n g a b e la

p e rs d i B a n d u n g

kana

k a p e n tin g a n

Sunda

w a k il r a h a y a t

k u la in u r a n g S u n d a , d a h e n te u

nganggap

k a s e n ia n

la in

T a ta r S u n d a .

T i ta u n 1 9 5 0 , u p a m a n a ,
aya

m ah,

ku

kana
kana

b a la r e a , A y a n u n y e b u tk e u n

kum aha

h e n te u

r a h a y a tje u n g

d id o m in a s i

p o litik

anu

kana

n g a ju r u n g

k o n g k r it

r e a lita s

aw as kana

nya kasadar

b a r is

p r e s ta s i

b a r a n g jie u n

a k ib a tn a

d id o m in a s i

aya nu

dar kana

anu

kum am hang

r e a lita s

p ik e u n
kana

k u n g s i p a r a a n g g o ta

B a ra t

k a p e n tin g a n

a ta w a

(p a d a h a l

w id a n g

m a sra h k e u n

h ir u p n a

anu

k a p i-

P J-1 Y .
h e n te u

te a . P a d a h a l

h a s ilk e u n

n a o n a n u k u d u d ih a n c a .

jig a

da

ge
Jaw a

n u a y a d i s a k u r ilin g -

m ito s - r n ito s

le n g k a h - le n g k a h

ngagegede-

d in a

bangun

anu

s ta s io n

B andung

je u n g

ta p i

Sunda

B a li je u n g

B a n d u n g -T v

eunana,

nu saenyana

rn o d e re n ,

di

u ra n g

Sunda

Sunda

ngadegkeun

so ra n g a n ,

U ra n g

m ito s

aw as

p e r e lu

ku

u ra n g

a y a u ra n g

k a n y a ta a n - k a n y a ta a n

nyang-

kana

h e n te u

k a h ir u p a n

h a r tin a

S ili-

ge

te r a n g e u n

m uka

s a ja r a h n a

p e rc a y a

kahayang

nyababkeun

h e u la a n

s a c a r a h is to r is ..

Sunda

kana

w aw uh

anu

k a n a s a ja r a h
s a ja r a h

s e je n

d iw a r o k u u r a n g J a k a r ta ,

te le v is i

re a a n u

T a p i h a l e ta n u

m a h h e n te u

kana

Sunda

r e n d a ll d ir i d in a

a y a b u k tin a

U ra n g

r a d io

usaha

P ra b u

k a ta m b a h

ngeunaan

beh

h e n te u

p e r lu

b a r is d a ta n g

n a s io n a l

ra sa

k a te r a n g n a
u ra n g

s e le r

nyababkeun

d a n u n u l is b u k u s a ja r a h n a

M e rn a n g

s o k m ib o g a

basa S unda

Sunda

te u te r a n g e u n
kana

ngan

m ito lo g i

d a n g a n d e l-

p itu lu n g n a

so ra n g a n ,

s a k o la - s a k o la
keunana,

yen

bae) .

s a ja r a h n a

je u n g

e ta

n g a ra sa
nanaon,

kana

w a n g i a n u d ip iy a k in
te u d a ta n g

dongeng,

h e n te u

m a-

anu hen-

P a ja ja r a n

u ra n g

k u ra n g

tin a

k a ru h u n n a ,

c e u k b a tu r .

ngabobodo

h e n te u

je u n g

A k ib a t

Jaw a.

yen

nganggap

(1 9 4 5 -

ta ta r S u n d a m im iti k a k o r e h .

k a s e n ia n

nuduhkeun

h e n te u

A y a tr o h a e d i

E k a d ja ti

2 0 0 6 ) , s a ja r a h

G eus

n g a r ik s a

p e r c a y a k a n a k a u n g g u la n

buku

jig a

te h . P a d a h a l

U pam ana

p a n tu n ,

Edi

a n u ta p s ir a n a n a

te u

c a r ita

S a le h

k u c a r ita - c a r ita

n g a ja g a

ra j a n a

(1 9 2 9 -1 9 9 1 ),

k e u n h a re p a n

anu

.

h is to r is

1 9 7 0 -a n

je u n g u g a - u g a

re a

je u n g

ta u n

ka

m ito s - r n ito s

a n u sa c a ra

je u n g

p ik a r e u e u s e u n .

a n u n u ru n k e u n

je u n g

d in a

ru p a -ru p a

neundeun

s a ja r a h

(1 9 3 3 -1 9 8 6 ),

(1 9 3 9 -2 0 0 6 )

boga

u ra n g .

r a s io n a l

D a n a s a s m ita

W a la n d a ,

anu

n g u lik

A tja

d a h e n te u

neh ku nyekel kana

d in a

da

d ija ja h

W a la n d a

K a k a ra

p o k a ln a

lta r e u p a n

u r a n g m is u k u r

Sunda

Sunda.

w ani

Sunda

k u ja la n

budaya
ku

m a s ih

p ik e u n

H e n te u

e ta m a h p a n g e r s a

sw r

m a t A lla h

p e r h a tia n

s a ja r a h

u r a n g S u n d a a p a n la in k a h a y a n g

r a n , ja d i k u d u n a

U ra n g

nu

w a k tu
re a u ra n g

m ib o g a k a r e u e u s

nepi

e r a ja d i u r a n g

u r a n g ja d i

u ra n g

lia n

d ir i. H e n te u

u ra n g

kana

a ta w a

ceuk

k u b a tu r .

je u n g

dunu-

g u rn a n -

y a k in

p a m a n g g ih n a

d is a la h k e u n

ku

k u so ra n g a n ,

anu

h e n te u

m e n ta li-

h ir u p n a

n y a r ita k e u n

h a i- h a l

n o r m a l"

tu m a n

ceuk dunungan

H e n te u

k a ra sa

kukeun

s ie u n

kaanggo

kum aha

deung-

ja d i

m ib o g a

lia n , a k ib a tn a
nu

d ija ja h

Sunda

anu

di B ogor

m ib o g a n a

te h

d ita liti, b o a g e u s r e a
d i s a k u lia h

n u g e u s la in n u u r a n g

Sunda.

ta ta r
G eus

Mangle No, 2312

I U lp ln g

H um a.

O npad

2011

'I

puguh

a ri im a h , s a w a h je u n g

U m um na
d iri,

u ra n g

n y a lik s ik

so ra n g a n .
le u w ih
kana

Sunda

k a k u ra n g a n

S a lila n a

gam pang

sa e a ra

b e n e rn a .

le u w ih

Ie u w ih

un, m un

anu

keun

k a ry a je u n g

je u n g

k a m a ju a n
s e je n

le u w ih

pang-

e u n . H a rtin a

n u s a la h .

s a g a la w id a n g

Ki

rin g y a k in

anu

m oal

n g a ra sa

anu

m ang

tl

beh

d itu

d in a

keneh

k a m e rd ik a a n

ngan

In d o n e s ia .

te u h a y a n g

anu

U ra n g

naon

nu

p ik e u n

d ita liti

p s ik o lo g i.
ngan

Sunda

ja d i

n a s io n a l

boh

aya

h iru p .

k a -ie

abad
Sunda

m a n g ru p a

lo k a l.

H al

v is i

u ra n g

L am un

u ra n g

n g K a re s ia n

(1 5 1 8 ),

ta e a n

di

n y a e ta

d ija ja h

e tik a p ik e u n

d in a

naskah

632)

h e n te u

ngeunaan
p e n tin g

aya

ayeuna

c a ra n a

Sunda

kudu

h a rtin a
ku

(k a p a rig e la n

d in a

w aw asan

k itu

u ra n g

ta s i

anu

P ik e u n
kudu

b a ris

n g a la k u k e u n

p ik e u n

la in

h a rtin a

k a m a ju a n

h e n te u

d a e ra h

je u n g

s e le r

d a e ra h

je u n g

u ra n g

In d o n e s ia ,
gede
je u n g

ja d i

Sunda,
Sunda

In d o n e s ia ,

p re s-

S iliw a n g i

k iw a ri

nu

tu lu y n a

s a p e rti

je u n g

n u b a h e u la

aya.

N u s a n ta ra

ta p i
te h

1."11

budayana,

ti

geus

In d o n e s ia

n a g a ra
anu

te h

c ita -c ita

h e n te u
n a g a ra

ta n w a n d e

kapen-

ja d i d a s a r je u n g

In d o n e s ia

anu

bangs a

g e u s m ilih

re p u b lik

v e rs ita s

k a tu t

je n e n g

ja d i

saum ur

nu

a s a je u n g

o g e d iju d u la n
a ra n -

n g a rn a -

kabehanana
ie u

Sunda.

n u c lite p ik e u n

d is a -

b ia n ta ra

K u k itu n a

g e la r

DR

ie u

HC

nu

c lin a b a s a in d u n g ,

S u n c la . M u d a h -rn u d a h a n
p ik e u n

b ia n ta ra
d in a

um ur

d u m e la h

k u rin g

sangkan

basa

n ia t

k u k u rin g

(2 0 0 8 ). K u sab ab

sa ra t

ja la n

R e k to r

c la ru m a s a

tu r

p a n a m p ia n

d in a

anu
P ro f.

kagungan

ngeukeuhan,

c lin a b a s a

b ia n ta ra

Senat

k u rin g ,

o to b io g ra fi

a n ta ra n a

n e p ik e u n

s a rta

c lito la k

Ija z a h

s a w a ta ra

m ukakeun

h a l-h a l a n u

ka

g e la r g e a lh a m c lu lilla h

m u n g g a ra n

bangs a

d ip ia ra

k a li

te ru s

n y a e ta

k a tu t

P a c lja d ja ra n

HC

k a h a re u p

c lite p ik e u n
te h

DR

n u m a ta k

tu ju a n ,

seni
re a

je u n g

ju k a n

n g a h a tu rk e u n

P ro m o to r

ti b a ra n g

H ic lu p T a n p a

di

te h

kudu

n g u -.

k a P ro f. D r. G a n ja r

P a d ja c lja ra n

ta n p a

je u n n a

re a

je u n g

je u n g

anu

aya

apan

b e u n g h a rn a

d ip ic e u n a n

ru n ta h

e n g g o n in g

g e la r D R H C , s a n g k ila n g

h u rip n a ,

h e n te u

T im -

K u rn ia

cueut

h iru p

T e rn a te

kungsi

sabada

u ra n g

p ik a ru n y a -

n g a b u k tik e u n

s e ja

U n iv e rs ita s

sa b a b a ra h a
geus

a ta w a

kakayaan

s a k itu

d in a

b o rn
w a rta

k a u ru g a n
nu

p a n u tu p ,

g e la r

m a p a rin

h is to ris .

d ia n g g a p

'n u

nu

u ra n g

U n iv e rs ita s

titin g g a l k a ra ja a n -

d im e k a rk e u n
Iu y u

G a n ja r

P ra b u

S riw ija y a ,

fa ls a fa h n a ,

anu

m ilik

bangsa

b u b u a ta n

kaagu-

In d o n e s ia

G oa,

bubar

s a s tra n a ,

ja d i

R e p u b lik

sa e a ra

pangpangna

K akayaan

ayeuna

sabab

b a g ia n

w a ris a n a n a ,

d e u i.

k a p e n tin g a n

nu

ka

kakagum

pedah

lo n g s o r

DEA,

m a p a rin

nepi ka

K u ta i,

K a ra ja a n -k a ra ja a n

ja d i

m a o tn a

w a rta

n u ta y a h in g g a n a

K u m ia ,

P ra b u

P a ja ja ra n

kudu

nepi

m aw a

m usuh

n im b u lk e u n

u ra n g

ta n e u h

G u ru b e sa r

a n u k u n g s i a y a d i N u s a n ta ra

lia n n a . L a in h a rtin a

k a ra ja a n

b ia s a ,

S a b a lik n a

a y a ra tu s a n

nuhun

Sunda

boh

R e p u b lik

S a rn u d ra -P a s a i,

di kubu

ja d i

M in a n g k a

p e re lu

deui

P a ja ja ra n

k a ra ja a n

Iu a r

s o r a n g a i I. H i j i u r a n g

Panutup

je u n g

tu ru n a n

b u k tin a

n a g a ra

T a ru rn a n a g a ra ,

M a ja p a it,

b a tu r.

V is in a

ti

lia n n a

Sunda

k a in d o n e s ia a n

aya

ku

keur

In d o n e s ia .

ngadegkeun

k a ra ja a n

h e n te u

k a ra ja a n

la in

m ib o g a

d ip ik a b u tu h

b a ru d a k

yen

K a h iji, k u s a b a b

boh

ku

gede

re k

\ K adua, ku sabab
. la in

k a sa d a ra n

ta n a g a n a

h e n te u

Sunda

lin g k u n g a n

poho

ru s a la m .

g e u s la le u n g ita n .

u ra n g

ayeuna

P a ja ja ra n .

u ra n g
anu

di

Sunda

ngan

m a la h

te m p a t

k a k a ra

k a te u m a m p u h

p a k a ra n g a n

ja d i

k a la w a n

ayana

sakum na

aya

p ik e u n

Mangle No. 2312

k u ja la n

bangsa.

v is i

m ik ira n

la m u n

m a n g p a a tn a
n a g a ra

k a p e re a y a

h a l-h a l

M ib o g a

d iri

k a b is a

N gan

p re s ta s i,

di

B e rs a in g

nem bongkeun

ta p i

~yeuna

apan

h e n te u

n e rn b o n g k e u n

nu

anu

dunya

je u n g
p o n ja n g

sa u m u r-u rn u r

s a h ic l k u la n ta ra n

je le m a .

a ta w a

je u n g

s e je n , s a lia n ti m ib o g a k a tre s -

anu

s a k u lia h

eun

Sunda

ta p i

k a b is a

d ib itu k e u n

Sunda

re a

basa

le b a r k u jiw a n a

unggal

s in g
S u n c la

S u n c la k u c lu m ic o n to

n u s a n a ja n

le m a h c a in a

je u n g

k a s e n ia n ,

oge

padahal

ta d in a

m in a n g k a

S iliw a n g i

a n u d ic e k e l,

d ib a litu n g k e u n

k a in d o n e s ia a n ,

u ra n g

n g a le n g k e p a n

je m b a r.

b is a

nem bongkeun
re a

h a rtin a

anu

Sunda

m ik ira n

anu

K asadar

U ra n g

w a n i b e rs a in g

w id a n g ),

m ik ira n ,

d iip u k ,

nam bahan.

b e b e n e ra n

aya nu

s in g

u la h

a ta w a

b a ru d a k

u lin b e u k i h e u re u t

(k re a tiv ita s ),

h iji

kana

a ru lin n a

apan

di

kaw anoh

ja c li u ra n g

m o d e re n ,

je u n g

P a le s tin a

ta p i

la tih a n

k a g ia ta n

m a ll

k a g ia ta n

te m p a t

fo rm a l,

p ik e u n

ru p a -ru p a

(K o ro p a k

u m u rn -

s a k o la

p e rp u s ta k a a n

A yeuna

la p a n g a n

n a s io n a l.

kudu

H e n te u

K itu d e u i

p e ra n a n

le u w ih

kam am -

w id a n g .

ka

s a rta

Sunda

ku

b a ris

m in a n g k a

Sunda

nepi ka m am puh

c li a la m

h e n te u

le m b a g a -le m b a -

n g a la tih

n y a y a g ik e u n

na

Jaw a

ru p a

m in to n k e u n

a tik a n

n a g a ra -n a g a ra

u ra n g

je u n g

g e d o n g -g e d o n g

d ia n g g a p

k a w a jib a n

d e u ih

P a le s tin a

w aw asan

di

e lm u

k a tu t

m in to n k e u n

b e rs a in g

k a re u e u s

ngusa-

anu

ku

budaya

c li p a n g u n g s ia n ,

kana

Sunda

k a b a ru d a k

ngayakeun

k a s e n ia n .

u ra n g

s a g a la

kudu

husus

h iru p

ayeuna

Sunda

d ib e k e la n

S u n c la . U ra n g

k a u ra n g

la in

budaya

p a rn a re n ta h

n y a y a g ik e u n

Sunda

u ra n g

kudu

ja d i

ie u b is a

hade,

n a s io n a l

k a ra n c a g e

d iri, k a y a k in a n
s a rta

Nu

u ra n g

tin g k a t

sa rn e m e h n a

e lm u ,

ku

e u s in a

Sunda

sangkan

lin g k u n g a n je u n g

cukup

sa c a ra

ja d i m a n u s a

d i lin g k u n g a n

U ra n g

anu

n a sk a h -n a sk a h

p e n tin g

kum aha
Sunda

G a lu n g g u n g

nasehat

sangkan

tin g k a t

ti

In d o n e -

Sunda

b is a

k a s e m p e ta n

d in a

b ia s a , h e n te u

k a p a m in g p in a n .

'd i n a

na kum aha
Nu

A m anat

m e re
n g u lik

m angsa

w a rg a

B a ra t n u k u d u
ga anu

puhna

deungeun,

a y a n u n y ig e u n g k a p a m in g p in a n .

sangkan

n a s io n a l,

p ik e u n

n ite n a n

n a g a ra

re u e u s

budaya

p re s ta s i

pangpangna

anu

n u a s a ln a

je u n g

n g a le n g k e p a n

1."11 p a p a r a b o t a n

sa re re a

k a p a rn in g -

ta p i

p ik e u n

panggung

d i k a la -

bangsa

tu r

je u n g

In d o n e s ia .

U saha

N aon

Sunda

boh

je u n g

S ik s a K a n d a

yen

u ra n g

d i tin g k a t

n a s io n a l

hanea

Sunda.

m a s a la h

sa ru a

In d o -

te ra n g e u n

n a s io n a l

je u n g

m ib o g a

k a ru h u n -

b a ru d a k

u ra n g

b a ru d a k

panggung

s a ja ra h

C U h IP ,

s o s ia l-e k o n o m i

d a h a rtin a

di

u ra n g

ti lu lu h u rn a .

In d o n e s ia ,

kana

e n g g o n in g

n g a b e u n g h a ra n

h e n -'

s o s io lo g i je u n g

p a m in g p in ,

p a ta lin a

ngeunaan
naskah

aya

p is a n

d in a

u ra n g

ka

h e n te u

k a w a jib a n

sangkan

c u m a rita

sabab

w a ris a n

m ilih

b a ru d a k

kana budaya
nepi

um um na

budaya

hakeun

m ib o g a

Ku

p ro v in s ia lis tis ,

anu

m ig a w e

a h li

Sunda

k a h iru p a n

d iw a n o h k e u n

p a ra
n a g a ra

e n g g o n in g

te h

di

g lo b a li-

k a s a la h a n

d in a

d i s a k o la

m a s in g -m a s in g ,

N y a ja d i

aya

d in a e n g -

ngadegkeun

In d o n e s ia

ayeuna

nu

p a n a ra ja n g

w a k tu

h e n te u

kana

budaya

p a n a n je u ra n

la n ta ra n

s a k o la ,

Sunda

s o s ia l-e k o n o rn i

T a ta r

Sunda

h a rti

ku

s is tim

na

boh budayana,

In d o n e s ia .

T api

R e p u b lik

n e s ia

d i T a ta r

aya kam angm ang

budaya

d in a

kabudayaan

k a k itu , ja d i

p a ra

je u n g

n g a m a ju k e u n

kudu

m ib o g a

Sunda

n g a m a ju k e u n
u Ia h

je u n g

Sunda

n g a m a ju k e u n

la lu a s a

ti e ta k a tin g a l

L angka

m uncul

ja d i

ku

S a lia n

u ra n g

p in a n .

nepi

In d o n e s ia

te h .

n u ja d i

p a m in g p in

p in u n ju l

s ia . N g a m a ju k e u n

nepi ka

d i T a ta r

m a ta k

k itu

sasi

s a lu h u r-

d i lin g k u -

so ra n g a n

anu

u ra n g

n g a m a ju k e u n

Sunda

h a rti

je u n g

n g a rik s a -n g a ra k s a

k a ru h u n n a

b a e sa k a re p n a

sababna

u ra n g

le u w ih

s a b a n d in g

dua

S u n d a jig a

d e u n g e u n -d e u n g e u n

m e-

n g e u s ia n

h e n te u

n g a ja g a je u n g

titin g g a l

yen

p e ra n a n

nom er

u ra n g

m udah-

ku

n a s io rta l.

u ra n g

deui

.n y a n g h a r e u p a n

a n u ju m la h n a

d e u ih , b o h s o s ia l-e k o n o m in a
K itu

In d o n e s ia

T api

je u n g

In d o n e s ia

ju m la h n a

Sunda
kaayaan

d e u ih ,

ngaw angun

je u n g

ta n a h

ta d i.

k a g a m b a rk e u n

Sunda

ku

d i lin g k u n g a n

d ig a m b a rk e u n

m udahan

u ra n g

sugem a

ra n g S u n d a

e a ra

aya

g o n in g

e le h

re a

N g a m a ju k e u n
n g a m a ju k e u n

k a p e n tin g a n

m ah

sa e a ra

w a ris a n

s e le r

sahandapeun,

anu

nya

unggal

ju m la h n a

p re s ta s i

n a g a ra n a .

K uduna

n y u rn b a n g -

U la h

a n u p e n tin g

nem bongkeun

5

p ik e u n

nan

ge

kudu

In d o n e s ia .

rn a n a n

deunge-

Sunda

Sunda

p a re a -re a

b is a

gede

u ra n g

u ra n g ·

ja s a

anu

la m u n

m ito s .

a in g
te u

b a tu r

s e le r
d a la h

k a n y a ta a n -

a in g

ta n g tu

d iu ji

je u n g

je u n g

je u n g

kana

asa

bener

Sunda

C in d e k n a

Pageuh

h e n te u

kana

T a ta r

p a g e d e -g e d e

k a s a la h a n

p e rc a y a

a y a m a s a la h

kaasup.

b a tu r.

k u rn a lu n g k u n g

C in d e k n a

tin g a n

ganeang

dum asar

da

T u n g tu n g n a

je u n g

so ra n g a n

o y e k tif

k a n y a ta a n ,

daek

n y a la h k e u n

b e b e n e ra n

m ah.
n ilik k a

kebon

ta ra

basa

ilm ia h

nu

s e je n

d in a

in d u n g n a ,

anu

fo ru m

sabab

re k
u n i-

h a l e ta

b is a ja c li b u k ti y e n b a s a in c lu n g b is a ja d i b a s a
.

e lm u .

(rengse)

d e m o k ra si

m in a n g k a

w angu-

Pabelan, Agustus,

2010.

21