Sejarah Perkembangan Tulisan Jawi di Mal
1.0
فنداهولوان
ديواس كيني توليسن جاوي سماكين لما سماكين دفيغضيركن.
جنارسي منناس كيننني تينندق لضانني مغنننالي توليسننن يننغ فرنننه
منجننادي توليسننن راسننمي دتننانه مليننو سننواتو كتيننك داهولننو.
منوروت ديغ خو ميغ دان روسفا هاشم ) (28:2006كنندودوقن
توليسن جاوي داهولننوث ترضاننامبر جلننس دغننن فنربيتننن تينندق
كورغ داري 400بننواه اخبننار دان مجلننه دالننم توليسننن جنناوي،
خونتننوهث سننفرتي جنناوي فرانقننن )،(1876نن بينتننغ تيمننور )
،(1900دان اخبار اوتوسن مليو) .(2006-1939ماله كبنناثقن
سرجان دان فضاواي ايغضنريس فند كنورون ك 19-ترماسنوق
ار.او .وينتينند دان سننتنفورد ريفلننس فنننداي توليسننن جنناوي.
)ايبيد(30:.
سننجاره فركمبنناغن جنناوي برمننول سننأيريغ دغننن سننجاره
كداتغن إسلما كأسيا تغضارا .منننوروت امننت جوهنناري معيننن )
:1996نن ،(16-15كداتغن إسلما كأسيا تغضارا مول دكسن فنند
تنناهون 55هجننرة برسننماءن تنناهون 674مسننيحي دسننوماترا.
كموديان دقنندح فنند تنناهون 290هجننرة ،دان دفهننغ فنند تنناهون
419هجرة .حنال يننغ دميكيننان مننوروت بليناو دبوقنتيكن دغنن
فنمننوان بنناتو نيسننن برتوليسننن جنناوي سننفرتي يننغ دجومفنناءي
دفكن ،فهغ يغ برتاريخ 14ربيع الول 419هجرة.
1
والوفون برداسركن فنموان ترسبوت منونجوقكن كداتغن
إسلما كأسيا تغضارا اداله فد تاريخ يغ لبيه اول ،نامون منوروت
خاتتن مركو فولننو دان ابننن بطوطننة اضانناما إسننلما هنناث بهننارو
بركمبغ دغن فست فنند اخيننر ابنند ك 12-سهيغضننا ابنند ك.15-
)ايبيد(16:.
دغن كداتغن إسلما اين ،بوكن سهاج اضااما دان كفرخاياءن
مشاركت دكفولوان مليو بروبه ،تتافى اسفيق ٢كبوداينناءن يننغ
لءين جوضاننا تننوروت بروبننه .بهنناس مليننو يننغ منجننادي ميننديوما
فثمفاين دان فغاجرن اضااما إسلما دكاياكن دغن اصطلح بهاس
عرب سفرتي الله ،ملئاكة ،كتاب ،رسول ،دان سباضاايث .دغن
دميكيان ،بهاس مليو منروكا ساتو اليرن بهارو يغ برصفات لبيه
سنناءينتيفيق ،لوجيننق دان راسننيونل سننفرتي يننغ دتكنكننن اوليننه
اجننارن إسننلما دسننمفيغ اليننرن لما يننغ خننندروغ كفنند اسننتتيق،
رومنتيق دان خيالن سفرتي يغ ترسننرله دالننم دوغيننغ ،حكننايت،
دان فنتون مليو لما) .هاشم حاج موسى(7:1999،
اوليه يغ دميكيان ،دالم سواسان يغ بهننارو ايننن فغضننوناءن
توليسن فغاروه اينديا اتاو رنخوغ سوده تيدق فركننتيس لضانني.
مك توليسن مليو حروف عرب اتاو لبيه دكنالي دغننن توليسننن
جاوي مول مغضنتيكن فرانن توليسننن رنخننوغ سباضانناي واهننان
فثبننارن علمننو ،اضانناما إسننلما ،فغمبنناغن بهنناس دان فنيغضننين
كبوداياءن مليو).امت جوهاري معين(1996 ،
2
2.0
سجاره فركمباغن توليسن جاوي دمليسيا
ناما جاوي براصل درفد فركاتاءن بهنناس عننرب "جنناوه" .افننابيل
كات ترسبوت دجاديكن كات ادجكتيف مننك فركاتنناءن "جنناوه"
تادي برتوكر منجادي "جاوي" .فركاتاءن ترسنبوت بركمنوغكينن
براصنل درفنند فركاتنناءن "جاؤادويفنا" مرجنوع كفنند ننناما باضانني
دائاره اسيا تغضارا فد زمان فوربا.
اوليننه ايننت ،فركاتنناءن جنناوه اتنناو جنناوي مروجننوع كفنند
سلوروه رومفننون بغسننا مليننو تينندق كيرالننه مريكننا ايننت اورغ
مليو ،خمفا ،فطاني ،اخيننه ،جنناوا ،مينغكابنناو ،بوضاننيس ،بنجننر،
دان سباضاايث).ايبيد(17:.
حال اين دبوقتيكن دغن فارا علماء دري اسننيا تغضننارا يننغ
ملتقكن لقب "الجنناوي" دهوجننوغ ننناما مريكننا والوفننون مريكننا
براصل دري سوكو بغسا يغ بربيذا ،خونتوهث سفرتي شيخ عبد
الراؤف الفنسورى الجاوى ،شيخ عبد الصمد الفلمبانى الجاوى،
شيخ داود الفطانى الجاوى ،دان لين ٢لضاي) .ايبيد(17:.
3
سبلوما وجودث سيستم ايجاءن جاوي يغ دسمفورناكن
برداسركن بوكو "فدومن ايجنناءن جنناوي يننغ دسننمفورناكن" يننغ
دتربيتكن اوليه ديننوان بهنناس دان فوسننتاك فنند تنناهون ،1986
فركمبنناغن توليسننن جنناوي دمليسننيا سننخارا عمننومث بننوليهله
دبهاضايكن كفد امفت بهاضاين يغ اوتاما اياءيت :
ا( سيستم ايجاءن جاوي كلسيك
ب( سيستم ايجاءن فاكتن
ج( سيستم ايجاءن زعبا
د( سيستم ايجاءن ديان
2.1
سيستم ايجاءن جاوي كلسيك
منوروت امت جوهاري معين) (41-31 :1996توليسن ٢جاوي
دالم مانوسننكريف ٢مليننو لما هيغضننا كفنند توليسننن جنناوي يننغ
دخننف بنناتو اتنناو دختننق مغيكننوت قاعنندة مننودن سننكارغ ايننن
ممفرليهتكن كفد دوا فغاروه اوتاما اياءيت:
ا( فغاروه عرب
ب( فغاروه مليو
ايجاءن فغاروه عرب
4
ايجاءن فغاروه عرب دافت دفخهكن كفد دوا تاهف دغننن تنناهف
فرتاما اينناله ايجنناءن يننغ مغضننوناكن تننندا بنناريس باضانني مغيجننا
فركاتاءن مليو اصلي اتنناو فركاتنناءن بهنناس عننرب يننغ دفينجننم.
خونتوه ايجاءن تاهف فرتاما اين اداله سفرتي بريكوت:
م ك
ك
ك
ج ك
ك
ج
م
ب كل ت م
ت
اج ت
د جيك
اك ت
ك
ماناكال سيستم ايجاءن جنناوي فغنناروه عننرب تنناهف كنندوا
فول اداله دغن مغضوضاوركن تندا باريس فد تنناهف يننغ فرتنناما.
دغن كات لءين ،ايجنناءن باضانني كننات ٢ترسننبوت ماسننيه سنناما
تتافي يغ بربيذا اينناله تينندق ممفوثنناءي تننندا بنناريس .خونتننوهث
اداله سفرتي بريكوت:
مك
جك
بلم
ات
دي
اك
ايجاءن فغاروه مليو
سيستم ايجاءن فغاروه مليو جوضاا ممفوثاءي دوا تاهف اينناءيت
تاهف فرتاما دغن منمبهكن حروف ؤوكل فد سوكو كات فرتنناما
سهاج .خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
اين
ايت
كوت
كيت
ضاون
كات
ايجاءن فغاروه مليو تاهف كدوا فول دتوليس دغن دلتقكن
حروف ؤوكل فد سوكو كات فرتاما دان كدوا )كباثقن فركاتنناءن
5
مليننو ممفوثنناءي دوا سننوكو كننات( .خونتننوهث ادالننه سننفرتي
بريكوت:
كوتا
ضاونا
لضاو
لضاي
سول
ضايضي
2.2
سيستم ايجاءن فاكتن
سيستم ايجاءن فاكتن اداله برداسركن "فننندوان باضانني هجنناءن
ف.بم.ف.ب .دراج" يغ دضاوناكن سخارا راسننمي اوليننه فنناكتن
بهاس مليننو فرسننورتن بوكننو دراج جننوهر )ف.بننم.ف.ب.دراج
جوهر( دان كراجاءن جوهر.
فد مولث فندوان ايجاءن اين دسوسون اوليه ميجر داتوق
حاج محمد سننعيد سننليمان سننبلوما دبنناوا كفرسننيداغن فنناكتن.
سننتله دبينخغكننن دغننن زيننن العابنندين أحمنند اتنناو زعبننا باضانني
ممستيكن كتفتنث دان دفيكيركن ليننق ،مننك فننندوان ايننن تلننه
دتربيتكن اوليه فاكتن فد تاهون ).1937ايبيد(72:.
دالم سيسننتم ايجنناءن فنناكتن دترغكننن فنندومن فغضننوناءن
حروف ؤوكل ا ،و ،دان ي .خونتوهث حروف اليننف اكننن دتمبننه
فد كات داسر يغ
ممفوثاءي ايمبوهن اخيرن.
خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
6
راج
راجاكن
فد
فداث
اتاو دفيندهكن كدودوقن اليف:
مات
متاث
كات
كتاث
مالغ
كملغن
اتاو دتمبه اليف جيك وجود ايمبوهن اخيرن:
2.3
ليهت
كليهاتن
تمبة
تمباتن
سيستم ايجاءن زعبا
زعبا تله مغومفولكن فركاتاءن ٢مليو سجق تاهون 1918دغن
توجوان موجودكن ساتو دفتر مليو دالم توليسن جنناوي بسننرتا
فادنن ايجاءن روميث ،ستروسث برخيتا-خيتننا مثوسننون سننبواه
قاموس مليو يغ لغكف .نامون سهيغضا بلياو منيغضل دنيا فنند
تاهون ،1973خيتننا-خيتنناث ايننت هنناث ترخافنناي سباهاضاننيانث
سننهاج افننابيل بوكننو دفننتر ايجنناءن مليننو جنناوي-رومنني سننيف
دسوسون فنند تنناهون 1938دان دتربيتكننن فنند تنناهون .1949
)ايبيد(79:.
7
منوروت هاشننم حنناج موسننى ):1999نن (209-208دالننم
فغضوناءن حروف ؤوكل ،زعبننا منتفكننن بهنناوا جيننك دوا سننوكو
كات تربوكا دغن بنوثي ؤوكننل كاَ+كا ،هننندقله دتننوليس اليننف فند
سوكو كات فرتاما سهاج .خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
كات
لب
كاي
لما
فاف
لضا
والوباضاايمانافون ،جيك فد سوكو كات كدوا دأخيري دغن
حروف د ،ر ،ل ،و ،غ هندقله دتوليس اليف فد كدوا-دوا سننوكو
كات ترسبوت .خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
غاغا
2.4
بال
دارا
دادا
باوا
بارا
سيستم ايجاءن ديان
سيستم ايجاءن ديان مننول دكونسننفكن فنند تنناهون 1970دالننم
مجله ديان بيلغن 30دغن مغموكاكن ايجاءن جاوي برداسركن
فونوتيك تتافي دالم بنتوق يغ سدرهان دغن بننبراف فغخننوالين.
)امت جوهاري معين(89-88 :1996 ،
فغخوالين ترسبوت اياله دغن دككلكننن بننبراف ايجنناءن لما
يغ تله سنباتي .خونتنوه فركاتناءن ٢ي غ دككلكنن ادالنه سنفرتي
بريكوت:
8
كفد
دي
سفرت
دري
ايت
اين
نننامون فنند تنناهون 1973دالننم مجلننه ديننان بيلغننن ،57
ايسيث بربيذا درفنند كونسننف يننغ دفركنلكننن فنند تنناهون 1970
دغن مغوبه سموا فركاتاءن ترماسوق خونتوه ٢فركاتاءن دأتس
دغن ايجاءن فونوتيك) .ايبيد(89:.
خونتوه ايجاءن دالم سيستم ايجاءن بهارو دالم مجله ديننان
ترسبوت دافت دروموسكن سفرتي بريكوت:
اضااما
مانا
سايا
جيكا
ايني
ماتي
كات اولغ يغ برايمبوهن اولن دان اخيرن دبننري تننندا اغكننا
دوا ) (٢فد هوجوغ فركاتاءن .خونتوه فركاتاءن ٢ترسبوت ادالننه
سفرتي بريكوت:
بركجران ٢
برفانسن ٢
برفوكولن ٢
نامون دالم بوكو "جنناوي اونتننوق مكتننب فرضاننوروان" يننغ
دتربيتكن فد تاهون 1985اياءيت لبيه كورغ 12تاهون سننلفس
سيسننتم ايجنناءن ديننان دفركنلكننن ،ايجنناءن كننات برضاننندا يننغ
ممفوثاءي ايمبوهن اولن دان اخيرن دتوليس سفرتي بريكوت:
كميره ٢هن
برفوكول ٢لن
9
بركجر ٢ان
)محمد سابودين تمسير(59:1985،
3.0
فنوتوف
برداسركن كتراغن دأتس ،تربوقتيله بهنناوا توليسننن جنناوي تلننه
مغننالمي سننجاره فركمبنناغن يننغ فنجننغ برمننول فنند ابنند ك3-
هجننرة/ك 10-مسننيحي .فغنناروه توليسننن جنناوي ايننن بضننيتو
ممبكس دالم بهاس دان كبوداياءن مليو ،سهيغضا بغسا ٢اسيغ
يغ داتغ كتانه مليننو دان ايغيننن ممفلجننري بهنناس دان سسننترا
مليو ترفقسا ممفلجري دان مغواساءي توليسن جنناوي ترلننبيه
داهولو).امت جوهاري معين(124:1996 ،
نامون دميكين ،سلفس نضنارا مرديكننا فنند تناهون ،1957
كمروسوتن فغضوناءن توليسن جاوي تله مثببكن فنربيتن بوكننو
دان مجله دالم توليسن جنناوي سننماكين بركننورغ دري سننماس
كسماس .جيك دتينجاو دري سضي فرنياضااءن ،فاسرن اونتننوق
بنناهن دالننم توليسننن رومنني لننبيه ملننواس بربنننديغ بنناهن دالننم
توليسن جاوي .اين منمبهكننن لضانني كمننورمن توليسننن جنناوي
دالننم مشنناركت مليسننيا).ديننغ خننو ميننغ دان روسننفا هاشننم،
(31:2006
حال يغ دميكين جيك تيدق دأتاسي ،بوليه مثببكن كروضاين
يغ بسر كفد نضارا دان جوضاا بغسننا كننران حاصننل ٢كبوداينناءن
مليننو دالننم فلباضانناي بينندغ سننفرتي كسوسسننتراءن ،اوننندغ ،٢
كسنين ،فروباتن ،كأضااماءن ،فلسافه ،دان سباضاايث يغ ماسيه
10
لضاي دالم بنتوق توليسن جاوي اكن موسنه بضيتو سهاج جيننك
تياد لضاي اورغ مليو يغ فنننداي ممبنناخ جنناوي).امننت جوهنناري
معين(125:1996،
تمباهن فول ،دبيمبنناغي جنراسنني اكننن داتننغ بركمننوغكينن
تيدق لضاي اكن دافننت ممبنناخ القننرءان .فركننارا يننغ سنندميكين
تينندق مسننتحيل اكننن برلكننو كننران هوبننوغن يننغ رافننت انتننارا
توليسن القرءان دغن توليسن جاوي.
اوليننه يننغ دميكيننن ،سننموا فيهننق سننمادا كراجنناءن ،فيهننق
سواستا ،عننالم علمنناء ،مشنناركت دان اورغ فرسننأورغن فرلننو
مماينكن فرانن ماسيغ ٢دالم ممرتابتكن كمبالي توليسن جاوي
دالم كهيدوفن مشاركت .كسوغضوهن كراجاءن مللوءي فرانننن
كمنترين فنديديقن مليسيا سفرتي يننغ دألهننامكن اوليننه فننردان
منننتري مليسننيا يننغ ك ،5-تننون عبنند اللننه أحمنند بننداوي دغننن
ممفركنلكن فروضارما جاوي ،القرءان ،دان اساس فننرضا عيننن
)ج-قنناف( فرلننوله دتروسننكن دان دفركاسنناكن لضانني .اوسننها
كراجاءن نضري كلنتن جوضاا واجننر دفننوجي كننران ملقسنناناكن
فراتننورن يننغ مننواجبكن فننافن تننندا دان اعلن فرلننو دسننرتاكن
برساما دغن توليسن جاوي.
والوفون دميكين ،بنناثق لضانني اوسننها يننغ فرلننو دلكننوكن
ممندغكن توليسن جاوي يغ فرلو سنتياس برساءيغ هيبننت دغننن
توليسن رومي.
11
رجوعن
(1
بوكو
امت جوهاري معين.1996 ،نن فرنخاغن بهاس:سننجاره اكسننارا
جاوي .كوال لومفور:ديوان بهاس دان فوستاك.
محمننند سنننابودين تمسنننير.1985 ،ننن جننناوي اونتنننوق مكتنننب
فرضاوروان .فتاليغ جاي:فنربيت فجر بقتي س.ب.
هاشم حاج موسى.1999 ،نن سجاره فركمباغن توليسن جنناوي.
كوال لومفور:ديوان بهاس دان فوستاك.
(2جورنل
ديغ خو ميغ دان روسفا هشم.2006 ،نن ناسننب توليسننن جنناوي
دالم فميكير :45جولي-سبتمبر ،2006كوال لومفور :اوتوسننن
كريا س.ب.
(3
لمن ويب
http://ms.wikipedia.org/wiki/Zainal_Abidin_Ahmad
دأكسس فد 2015/2/21جم 10.51مالم
12
فنداهولوان
ديواس كيني توليسن جاوي سماكين لما سماكين دفيغضيركن.
جنارسي منناس كيننني تينندق لضانني مغنننالي توليسننن يننغ فرنننه
منجننادي توليسننن راسننمي دتننانه مليننو سننواتو كتيننك داهولننو.
منوروت ديغ خو ميغ دان روسفا هاشم ) (28:2006كنندودوقن
توليسن جاوي داهولننوث ترضاننامبر جلننس دغننن فنربيتننن تينندق
كورغ داري 400بننواه اخبننار دان مجلننه دالننم توليسننن جنناوي،
خونتننوهث سننفرتي جنناوي فرانقننن )،(1876نن بينتننغ تيمننور )
،(1900دان اخبار اوتوسن مليو) .(2006-1939ماله كبنناثقن
سرجان دان فضاواي ايغضنريس فند كنورون ك 19-ترماسنوق
ار.او .وينتينند دان سننتنفورد ريفلننس فنننداي توليسننن جنناوي.
)ايبيد(30:.
سننجاره فركمبنناغن جنناوي برمننول سننأيريغ دغننن سننجاره
كداتغن إسلما كأسيا تغضارا .منننوروت امننت جوهنناري معيننن )
:1996نن ،(16-15كداتغن إسلما كأسيا تغضارا مول دكسن فنند
تنناهون 55هجننرة برسننماءن تنناهون 674مسننيحي دسننوماترا.
كموديان دقنندح فنند تنناهون 290هجننرة ،دان دفهننغ فنند تنناهون
419هجرة .حنال يننغ دميكيننان مننوروت بليناو دبوقنتيكن دغنن
فنمننوان بنناتو نيسننن برتوليسننن جنناوي سننفرتي يننغ دجومفنناءي
دفكن ،فهغ يغ برتاريخ 14ربيع الول 419هجرة.
1
والوفون برداسركن فنموان ترسبوت منونجوقكن كداتغن
إسلما كأسيا تغضارا اداله فد تاريخ يغ لبيه اول ،نامون منوروت
خاتتن مركو فولننو دان ابننن بطوطننة اضانناما إسننلما هنناث بهننارو
بركمبغ دغن فست فنند اخيننر ابنند ك 12-سهيغضننا ابنند ك.15-
)ايبيد(16:.
دغن كداتغن إسلما اين ،بوكن سهاج اضااما دان كفرخاياءن
مشاركت دكفولوان مليو بروبه ،تتافى اسفيق ٢كبوداينناءن يننغ
لءين جوضاننا تننوروت بروبننه .بهنناس مليننو يننغ منجننادي ميننديوما
فثمفاين دان فغاجرن اضااما إسلما دكاياكن دغن اصطلح بهاس
عرب سفرتي الله ،ملئاكة ،كتاب ،رسول ،دان سباضاايث .دغن
دميكيان ،بهاس مليو منروكا ساتو اليرن بهارو يغ برصفات لبيه
سنناءينتيفيق ،لوجيننق دان راسننيونل سننفرتي يننغ دتكنكننن اوليننه
اجننارن إسننلما دسننمفيغ اليننرن لما يننغ خننندروغ كفنند اسننتتيق،
رومنتيق دان خيالن سفرتي يغ ترسننرله دالننم دوغيننغ ،حكننايت،
دان فنتون مليو لما) .هاشم حاج موسى(7:1999،
اوليه يغ دميكيان ،دالم سواسان يغ بهننارو ايننن فغضننوناءن
توليسن فغاروه اينديا اتاو رنخوغ سوده تيدق فركننتيس لضانني.
مك توليسن مليو حروف عرب اتاو لبيه دكنالي دغننن توليسننن
جاوي مول مغضنتيكن فرانن توليسننن رنخننوغ سباضانناي واهننان
فثبننارن علمننو ،اضانناما إسننلما ،فغمبنناغن بهنناس دان فنيغضننين
كبوداياءن مليو).امت جوهاري معين(1996 ،
2
2.0
سجاره فركمباغن توليسن جاوي دمليسيا
ناما جاوي براصل درفد فركاتاءن بهنناس عننرب "جنناوه" .افننابيل
كات ترسبوت دجاديكن كات ادجكتيف مننك فركاتنناءن "جنناوه"
تادي برتوكر منجادي "جاوي" .فركاتاءن ترسنبوت بركمنوغكينن
براصنل درفنند فركاتنناءن "جاؤادويفنا" مرجنوع كفنند ننناما باضانني
دائاره اسيا تغضارا فد زمان فوربا.
اوليننه ايننت ،فركاتنناءن جنناوه اتنناو جنناوي مروجننوع كفنند
سلوروه رومفننون بغسننا مليننو تينندق كيرالننه مريكننا ايننت اورغ
مليو ،خمفا ،فطاني ،اخيننه ،جنناوا ،مينغكابنناو ،بوضاننيس ،بنجننر،
دان سباضاايث).ايبيد(17:.
حال اين دبوقتيكن دغن فارا علماء دري اسننيا تغضننارا يننغ
ملتقكن لقب "الجنناوي" دهوجننوغ ننناما مريكننا والوفننون مريكننا
براصل دري سوكو بغسا يغ بربيذا ،خونتوهث سفرتي شيخ عبد
الراؤف الفنسورى الجاوى ،شيخ عبد الصمد الفلمبانى الجاوى،
شيخ داود الفطانى الجاوى ،دان لين ٢لضاي) .ايبيد(17:.
3
سبلوما وجودث سيستم ايجاءن جاوي يغ دسمفورناكن
برداسركن بوكو "فدومن ايجنناءن جنناوي يننغ دسننمفورناكن" يننغ
دتربيتكن اوليه ديننوان بهنناس دان فوسننتاك فنند تنناهون ،1986
فركمبنناغن توليسننن جنناوي دمليسننيا سننخارا عمننومث بننوليهله
دبهاضايكن كفد امفت بهاضاين يغ اوتاما اياءيت :
ا( سيستم ايجاءن جاوي كلسيك
ب( سيستم ايجاءن فاكتن
ج( سيستم ايجاءن زعبا
د( سيستم ايجاءن ديان
2.1
سيستم ايجاءن جاوي كلسيك
منوروت امت جوهاري معين) (41-31 :1996توليسن ٢جاوي
دالم مانوسننكريف ٢مليننو لما هيغضننا كفنند توليسننن جنناوي يننغ
دخننف بنناتو اتنناو دختننق مغيكننوت قاعنندة مننودن سننكارغ ايننن
ممفرليهتكن كفد دوا فغاروه اوتاما اياءيت:
ا( فغاروه عرب
ب( فغاروه مليو
ايجاءن فغاروه عرب
4
ايجاءن فغاروه عرب دافت دفخهكن كفد دوا تاهف دغننن تنناهف
فرتاما اينناله ايجنناءن يننغ مغضننوناكن تننندا بنناريس باضانني مغيجننا
فركاتاءن مليو اصلي اتنناو فركاتنناءن بهنناس عننرب يننغ دفينجننم.
خونتوه ايجاءن تاهف فرتاما اين اداله سفرتي بريكوت:
م ك
ك
ك
ج ك
ك
ج
م
ب كل ت م
ت
اج ت
د جيك
اك ت
ك
ماناكال سيستم ايجاءن جنناوي فغنناروه عننرب تنناهف كنندوا
فول اداله دغن مغضوضاوركن تندا باريس فد تنناهف يننغ فرتنناما.
دغن كات لءين ،ايجنناءن باضانني كننات ٢ترسننبوت ماسننيه سنناما
تتافي يغ بربيذا اينناله تينندق ممفوثنناءي تننندا بنناريس .خونتننوهث
اداله سفرتي بريكوت:
مك
جك
بلم
ات
دي
اك
ايجاءن فغاروه مليو
سيستم ايجاءن فغاروه مليو جوضاا ممفوثاءي دوا تاهف اينناءيت
تاهف فرتاما دغن منمبهكن حروف ؤوكل فد سوكو كات فرتنناما
سهاج .خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
اين
ايت
كوت
كيت
ضاون
كات
ايجاءن فغاروه مليو تاهف كدوا فول دتوليس دغن دلتقكن
حروف ؤوكل فد سوكو كات فرتاما دان كدوا )كباثقن فركاتنناءن
5
مليننو ممفوثنناءي دوا سننوكو كننات( .خونتننوهث ادالننه سننفرتي
بريكوت:
كوتا
ضاونا
لضاو
لضاي
سول
ضايضي
2.2
سيستم ايجاءن فاكتن
سيستم ايجاءن فاكتن اداله برداسركن "فننندوان باضانني هجنناءن
ف.بم.ف.ب .دراج" يغ دضاوناكن سخارا راسننمي اوليننه فنناكتن
بهاس مليننو فرسننورتن بوكننو دراج جننوهر )ف.بننم.ف.ب.دراج
جوهر( دان كراجاءن جوهر.
فد مولث فندوان ايجاءن اين دسوسون اوليه ميجر داتوق
حاج محمد سننعيد سننليمان سننبلوما دبنناوا كفرسننيداغن فنناكتن.
سننتله دبينخغكننن دغننن زيننن العابنندين أحمنند اتنناو زعبننا باضانني
ممستيكن كتفتنث دان دفيكيركن ليننق ،مننك فننندوان ايننن تلننه
دتربيتكن اوليه فاكتن فد تاهون ).1937ايبيد(72:.
دالم سيسننتم ايجنناءن فنناكتن دترغكننن فنندومن فغضننوناءن
حروف ؤوكل ا ،و ،دان ي .خونتوهث حروف اليننف اكننن دتمبننه
فد كات داسر يغ
ممفوثاءي ايمبوهن اخيرن.
خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
6
راج
راجاكن
فد
فداث
اتاو دفيندهكن كدودوقن اليف:
مات
متاث
كات
كتاث
مالغ
كملغن
اتاو دتمبه اليف جيك وجود ايمبوهن اخيرن:
2.3
ليهت
كليهاتن
تمبة
تمباتن
سيستم ايجاءن زعبا
زعبا تله مغومفولكن فركاتاءن ٢مليو سجق تاهون 1918دغن
توجوان موجودكن ساتو دفتر مليو دالم توليسن جنناوي بسننرتا
فادنن ايجاءن روميث ،ستروسث برخيتا-خيتننا مثوسننون سننبواه
قاموس مليو يغ لغكف .نامون سهيغضا بلياو منيغضل دنيا فنند
تاهون ،1973خيتننا-خيتنناث ايننت هنناث ترخافنناي سباهاضاننيانث
سننهاج افننابيل بوكننو دفننتر ايجنناءن مليننو جنناوي-رومنني سننيف
دسوسون فنند تنناهون 1938دان دتربيتكننن فنند تنناهون .1949
)ايبيد(79:.
7
منوروت هاشننم حنناج موسننى ):1999نن (209-208دالننم
فغضوناءن حروف ؤوكل ،زعبننا منتفكننن بهنناوا جيننك دوا سننوكو
كات تربوكا دغن بنوثي ؤوكننل كاَ+كا ،هننندقله دتننوليس اليننف فند
سوكو كات فرتاما سهاج .خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
كات
لب
كاي
لما
فاف
لضا
والوباضاايمانافون ،جيك فد سوكو كات كدوا دأخيري دغن
حروف د ،ر ،ل ،و ،غ هندقله دتوليس اليف فد كدوا-دوا سننوكو
كات ترسبوت .خونتوهث اداله سفرتي بريكوت:
غاغا
2.4
بال
دارا
دادا
باوا
بارا
سيستم ايجاءن ديان
سيستم ايجاءن ديان مننول دكونسننفكن فنند تنناهون 1970دالننم
مجله ديان بيلغن 30دغن مغموكاكن ايجاءن جاوي برداسركن
فونوتيك تتافي دالم بنتوق يغ سدرهان دغن بننبراف فغخننوالين.
)امت جوهاري معين(89-88 :1996 ،
فغخوالين ترسبوت اياله دغن دككلكننن بننبراف ايجنناءن لما
يغ تله سنباتي .خونتنوه فركاتناءن ٢ي غ دككلكنن ادالنه سنفرتي
بريكوت:
8
كفد
دي
سفرت
دري
ايت
اين
نننامون فنند تنناهون 1973دالننم مجلننه ديننان بيلغننن ،57
ايسيث بربيذا درفنند كونسننف يننغ دفركنلكننن فنند تنناهون 1970
دغن مغوبه سموا فركاتاءن ترماسوق خونتوه ٢فركاتاءن دأتس
دغن ايجاءن فونوتيك) .ايبيد(89:.
خونتوه ايجاءن دالم سيستم ايجاءن بهارو دالم مجله ديننان
ترسبوت دافت دروموسكن سفرتي بريكوت:
اضااما
مانا
سايا
جيكا
ايني
ماتي
كات اولغ يغ برايمبوهن اولن دان اخيرن دبننري تننندا اغكننا
دوا ) (٢فد هوجوغ فركاتاءن .خونتوه فركاتاءن ٢ترسبوت ادالننه
سفرتي بريكوت:
بركجران ٢
برفانسن ٢
برفوكولن ٢
نامون دالم بوكو "جنناوي اونتننوق مكتننب فرضاننوروان" يننغ
دتربيتكن فد تاهون 1985اياءيت لبيه كورغ 12تاهون سننلفس
سيسننتم ايجنناءن ديننان دفركنلكننن ،ايجنناءن كننات برضاننندا يننغ
ممفوثاءي ايمبوهن اولن دان اخيرن دتوليس سفرتي بريكوت:
كميره ٢هن
برفوكول ٢لن
9
بركجر ٢ان
)محمد سابودين تمسير(59:1985،
3.0
فنوتوف
برداسركن كتراغن دأتس ،تربوقتيله بهنناوا توليسننن جنناوي تلننه
مغننالمي سننجاره فركمبنناغن يننغ فنجننغ برمننول فنند ابنند ك3-
هجننرة/ك 10-مسننيحي .فغنناروه توليسننن جنناوي ايننن بضننيتو
ممبكس دالم بهاس دان كبوداياءن مليو ،سهيغضا بغسا ٢اسيغ
يغ داتغ كتانه مليننو دان ايغيننن ممفلجننري بهنناس دان سسننترا
مليو ترفقسا ممفلجري دان مغواساءي توليسن جنناوي ترلننبيه
داهولو).امت جوهاري معين(124:1996 ،
نامون دميكين ،سلفس نضنارا مرديكننا فنند تناهون ،1957
كمروسوتن فغضوناءن توليسن جاوي تله مثببكن فنربيتن بوكننو
دان مجله دالم توليسن جنناوي سننماكين بركننورغ دري سننماس
كسماس .جيك دتينجاو دري سضي فرنياضااءن ،فاسرن اونتننوق
بنناهن دالننم توليسننن رومنني لننبيه ملننواس بربنننديغ بنناهن دالننم
توليسن جاوي .اين منمبهكننن لضانني كمننورمن توليسننن جنناوي
دالننم مشنناركت مليسننيا).ديننغ خننو ميننغ دان روسننفا هاشننم،
(31:2006
حال يغ دميكين جيك تيدق دأتاسي ،بوليه مثببكن كروضاين
يغ بسر كفد نضارا دان جوضاا بغسننا كننران حاصننل ٢كبوداينناءن
مليننو دالننم فلباضانناي بينندغ سننفرتي كسوسسننتراءن ،اوننندغ ،٢
كسنين ،فروباتن ،كأضااماءن ،فلسافه ،دان سباضاايث يغ ماسيه
10
لضاي دالم بنتوق توليسن جاوي اكن موسنه بضيتو سهاج جيننك
تياد لضاي اورغ مليو يغ فنننداي ممبنناخ جنناوي).امننت جوهنناري
معين(125:1996،
تمباهن فول ،دبيمبنناغي جنراسنني اكننن داتننغ بركمننوغكينن
تيدق لضاي اكن دافننت ممبنناخ القننرءان .فركننارا يننغ سنندميكين
تينندق مسننتحيل اكننن برلكننو كننران هوبننوغن يننغ رافننت انتننارا
توليسن القرءان دغن توليسن جاوي.
اوليننه يننغ دميكيننن ،سننموا فيهننق سننمادا كراجنناءن ،فيهننق
سواستا ،عننالم علمنناء ،مشنناركت دان اورغ فرسننأورغن فرلننو
مماينكن فرانن ماسيغ ٢دالم ممرتابتكن كمبالي توليسن جاوي
دالم كهيدوفن مشاركت .كسوغضوهن كراجاءن مللوءي فرانننن
كمنترين فنديديقن مليسيا سفرتي يننغ دألهننامكن اوليننه فننردان
منننتري مليسننيا يننغ ك ،5-تننون عبنند اللننه أحمنند بننداوي دغننن
ممفركنلكن فروضارما جاوي ،القرءان ،دان اساس فننرضا عيننن
)ج-قنناف( فرلننوله دتروسننكن دان دفركاسنناكن لضانني .اوسننها
كراجاءن نضري كلنتن جوضاا واجننر دفننوجي كننران ملقسنناناكن
فراتننورن يننغ مننواجبكن فننافن تننندا دان اعلن فرلننو دسننرتاكن
برساما دغن توليسن جاوي.
والوفون دميكين ،بنناثق لضانني اوسننها يننغ فرلننو دلكننوكن
ممندغكن توليسن جاوي يغ فرلو سنتياس برساءيغ هيبننت دغننن
توليسن رومي.
11
رجوعن
(1
بوكو
امت جوهاري معين.1996 ،نن فرنخاغن بهاس:سننجاره اكسننارا
جاوي .كوال لومفور:ديوان بهاس دان فوستاك.
محمننند سنننابودين تمسنننير.1985 ،ننن جننناوي اونتنننوق مكتنننب
فرضاوروان .فتاليغ جاي:فنربيت فجر بقتي س.ب.
هاشم حاج موسى.1999 ،نن سجاره فركمباغن توليسن جنناوي.
كوال لومفور:ديوان بهاس دان فوستاك.
(2جورنل
ديغ خو ميغ دان روسفا هشم.2006 ،نن ناسننب توليسننن جنناوي
دالم فميكير :45جولي-سبتمبر ،2006كوال لومفور :اوتوسننن
كريا س.ب.
(3
لمن ويب
http://ms.wikipedia.org/wiki/Zainal_Abidin_Ahmad
دأكسس فد 2015/2/21جم 10.51مالم
12